D - Biblioteka Miejska w Górze
advertisement
CICONIA” GRZEGORZ BOBROWICZ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra Opis chronionej i rzadkiej flory i fauny Wołów 2005 „Ciconia” Grzegorz Bobrowicz”: „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra – opis chronionej i rzadkiej flory i fauny” Opracowano na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy Góra Autor opracowania: mgr inż. Grzegorz Bobrowicz tel. 071 389 2698; 605 287 243 e-mail: [email protected] Prawa autorskie zastrzeżone Wykorzystanie niniejszego opracowania dla potrzeb planistycznych, w zakresie wynikającym z przepisów autorskich dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wykorzystanie w celach komercyjnych wymaga uprzedniej pisemnej zgody autora. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ……………………..................................................................................... 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA ….…………………………………... 2.1. Położenie i obszar gminy ……………………………………………………... 2.2. Opis fizycznogeograficzny …….…………………………………………….... 2.3. Wody powierzchniowe ……………………………………………………...... 3. WYBÓR GATUNKÓW DO INWENTARYZACJI …………………………….. 4. METODY BADAŃ ..……………………………………………………………….. 5. FLORA ……………………………………………………………………………… 5.1. Ogólna charakterystyka szaty roślinnej gminy z uwzględnieniem siedlisk chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE ………………………….. 5.2. ROŚLINY NACZYNIOWE ……………………………………………………. 5.3. GRZYBY I POROSTY …………………………………………………………. 5.4. DRZEWA POMNIKOWE ……………………………………………………… 6. OWADY …………………………………………………………………………….. 6.1. MOTYLE DZIENNE I KRAŚNIKI ……………………………………………. 6.2. CHRZĄSZCZE ……………………………………………………………….. 6.3. PROSTOSKRZYDŁE .………………………………………………………... 6.4. WAŻKI .……………………………………………………………………….. 7. RYBY ……………………………………………………………………………….. 8. PŁAZY ……………………………………………………………………………… 9. GADY ………………………………………………………………………………. 10. PTAKI ……………………………………………………………………………. 11. SSAKI ……………………………………………………………………………… 12. OBSZARY CHRONIONE ……………………………………………………….. 12.1. Istniejące obszary chronione ………………………………………………….. 12.2. Projektowane rezerwaty przyrody ……………………………………..………. 12.3. Projektowane wcześniej użytki ekologiczne …………….…………………….. 12.4. Projektowane nowe użytki ekologiczne ……………………………………….. 12.5. Projektowana ostoja sieci Natura 2000 „Dolina Dolnej Baryczy” ……………. 13. PODSUMOWANIE – LISTY SIEDLISK I GATUNKÓW ………………..…. 14. LITERATURA ……………………………………………………………………. 15. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA ……………………………………… _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 4 5 5 5 6 6 7 8 8 11 20 21 28 28 32 32 34 36 37 40 41 55 59 59 60 62 67 71 79 91 94 3 1. WSTĘP „Inwentaryzacja przyrodnicza powinna być elementem przygotowania do jakichkolwiek działań z zakresu planowania przestrzennego. Jest ona podstawowym i absolutnie niezbędnym materiałem do przygotowania tak zwanego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” (Pawlaczyk, Jermaczek 1997). Dotychczas nie przeprowadzono kompleksowej inwentaryzacji przyrodniczej gminy Góra. Najobszerniejszym zbiorem informacji o przyrodzie tego regionu Dolnego Śląska jest Waloryzacja przyrodnicza gminy Góra (Bobrowicz, Konieczny 2001). W roku 2005, na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy Góra, przeprowadzono prace inwentaryzacyjne nad przyrodą gminy Góra. Niniejsze opracowanie – Inwentaryzacja gminy Góra. Opis chronionej i rzadkiej flory i fauny - jest syntetycznym podsumowaniem tych prac. Szczegółowe dane o poszczególnych stanowiskach chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt znajdują się na mapach w skali 1:10 000 oraz w trzech następujących tomach: Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FLORA w tym drzewa pomnikowe. Karty ewidencyjne cennych stanowisk Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY – PŁAZY – SSAKI . Karty ewidencyjne cennych stanowisk Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom II. PTAKI . Karty ewidencyjne cennych stanowisk _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 4 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA 2.1. Położenie i obszar gminy Gmina Góra położona jest w północnej części województwa dolnośląskiego, na terenie powiatu górowskiego i zajmuje obszar 268,74 km². W województwie dolnośląskim gmina Góra graniczy kolejno: od zachodu – z gminą Niechlów, od południa – z gminą Jemielno, od południowego wschodu – z gminą Wąsosz. Ponadto od północnego zachodu gmina Góra graniczy z gminą Wschowa (woj. lubuskie), a od północy i wschodu – z gminami Święciechowa, Rydzyna i Bojanowo (woj. wielkopolskie). W gminie Góra przeważają tereny rolne, które zajmują ok. 66 % powierzchni gminy. Lesistość sięga ok. 24 %. Pieczę nad lasami gminy sprawuje nadleśnictwo Góra Śląska. 2.2. Opis fizycznogeograficzny Gmina Góra leży na terenie dwóch mezoregionów geograficznych (Kondracki 1998, Kozłowski 1999). Część północna i środkowa znajduje się w obrębie Wysoczyzny Leszczyńskiej. W obrębie górowskiej części Wysoczyzny Leszczyńskiej możemy wyróżnić następujące obszary: Obniżenie dolin Rowu Śląskiego i Rowu Polskiego – duża forma dolinna, o równoleżnikowym przebiegu, leżąca w północnej, granicznej części gminy Góra, o wysokości ok. 80 m n.p.m.; mająca podłoże zbudowane z piaszczysto-żwirowych osadów teras rzecznych oraz torfów i namułów organicznych o miąższości do kilkunastu metrów. Wysoczyzna Strumieńska – rozległa, płaska wysoczyzna leżąca w środkowej i zachodniej części gminy, o wysokości od 93 do 110 m n.p.m.; zbudowana z morenowych piaszczystych glin oraz pisaków gliniastych, miejscami przewarstwionych żwirami. Obniżenie dolin Śląskiego Rowu i Kanału Głównego (Dziczka) – forma dolinna, o południkowym przebiegu, leżąca w środkowej części gminy, a oddzielająca Wysoczyznę Strumieńską od Wzgórz Rudnowskich; mająca podobną budowę jak w/w pierwszy obszar. Wzgórza Rudnowskie – wzgórza moreny spiętrzonej leżące we wschodniej części gminy, o urozmaiconej rzeźbie terenu, z pagórkowatymi kulminacjami sięgającymi w pobliżu miejscowości Bronów do 154,5 m n.p.m. – najwyższy punkt w gminie Góra; zbudowane z glin zwałowych, przewarstwionych osadami piaszczysto-żwirowymi Południowa część gminy leży na terenie pradoliny Głogowskiej. Wyróżnia się tu rozległa terasa doliny Baryczy, na której w rejonie Osetna leży najniżej położony punkt w gminie – 78,9 m n.p.m. W podłożu dominują piaszczysto-żwirowe nanosy. Na uwagę zasługują śródlądowe piaszczyste wydmy leżące na lewym brzegu Baryczy, na południe od Ryczenia oraz na zachód od Wierzawic Małych, obecnie porośnięte borami sosnowymi; a także wysoka terasowa krawędź erozji rzecznej, leżąca na prawym brzegu Baryczy w rejonie Osetna i Ryczenia. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 5 2.3. Wody powierzchniowe W sieci wód powierzchniowych gminy Góra dominującą rolę odgrywa płynąca w południowej części gminy rzeka Barycz. Cały obszar gminy leży w zlewni tej rzeki. Do bardzo ważnych cieków należą także Rów Śląski oraz Rów Polski. Z innych cieków na uwagę zasługują: Tynica, Świernia, Kanał Główny (Dziczek). W dolinach tych głównych rzek gminy koncentruje się znaczna część stanowisk cennej flory i fauny gminy. Największym akwenem wód stojących gminy Góra jest „Zbiornik Ryczeń” o powierzchni ok. 50 ha. Jest to płytki zbiornik retencyjny, o głębokości piętrzenia ok. 1 m. Do innych wód stojących gminy należą starorzecza w dolinie Baryczy oraz stawy, glinianki i oczka wodne rozrzucone na obszarze całej gminy. 3. WYBÓR GATUNKÓW DO INWENTARYZACJI Do inwentaryzacji przyrodniczej gminy Góra wybrano następujące gatunki bądź grupy gatunków flory: Wszystkie gatunki roślin naczyniowych będących pod ochroną w Polsce, zarówno ścisłą jak i częściową Rzadkie gatunki roślin naczyniowych – będące na dolnośląskiej lub wielkopolskiej „czerwonej liście” gatunków zagrożonych oraz inne rzadkie w gminie Góra Wybrane chronione gatunki grzybów i porostów Drzewa pomnikowe, czyli spełniające kryteria na pomnik przyrody Do inwentaryzacji przyrodniczej gminy Góra wybrano następujące gatunki bądź grupy gatunków fauny: Chronione, zagrożone bądź rzadkie gatunki motyli dziennych i kraśników Wybrane rzadkie gatunki chrząszczy Zagrożone i rzadkie gatunki owadów prostoskrzydłych Zagrożone i rzadkie gatunki ważek Chronione, zagrożone i rzadkie gatunki ryb Chronione, zagrożone i równocześnie rzadkie w gminie Góra gatunki płazów Chronione, zagrożone i równocześnie rzadkie w gminie Góra gatunki ptaków Wybrane chronione, zagrożone i rzadkie gatunki ssaków _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 6 4. METODY BADAŃ Badania terenowe przeprowadzono w roku 2005. Każde wykryte stanowisko wyżej wymienionych gatunków zostało naniesione na mapę ewidencyjną w skali 1: 10 000 oraz zaopatrzone w Kartę ewidencyjną cennego stanowiska. Przy zapisywaniu danego stanowiska na kracie i mapie użyto tego samego kodu – symbolu, będącego skrótem od nazwy łacińskiej danej rośliny lub zwierzęcia. W większości przypadków korzystano z ogólnie przyjętych bądź ostatnio zaproponowanych skrótów (np. Jakubiec 2003, Pielech i Jankowski 2005); choć dla niektórych gatunków – np. zagrożonych roślin lub owadów – z powodu braku skrótów utworzono własne skróty, kierując się podobnymi zasadami jak w w/w pracach. W opracowaniu jako uzupełnienie wykorzystano ponadto dane o cennych stanowiskach pochodzące z pracy Bobrowicza i Koniecznego (2001) oraz dane pochodzące z wywiadu środowiskowego (miejscowi przyrodnicy, leśnicy); w obu przypadkach dotyczy to jednakże tylko bardzo cennych lub trudno wykrywalnych gatunków – w sumie w ten sposób zlokalizowano 50 stanowisk (3,2% wszystkich wykrytych stanowisk). Na mapy i Karty ewidencyjne naniesiono tylko stanowiska zlokalizowane w latach 2000-2005. Podczas badań terenowych poszczególnych grup roślin i zwierząt stosowano następujące metody badawcze: FLORA – wizja lokalna całego badanego obszaru, kartowanie stanowisk; FAUNA, OWADY – wizja lokalna całego badanego obszaru, bezpośrednie obserwacje oraz nasłuch (niektóre prostoskrzydłe); FAUNA, RYBY – wywiad środowiskowy; FAUNA, PŁAZY – wizja lokalna całego badanego obszaru, bezpośrednie obserwacje oraz nasłuch, w tym kontrole zmierzchowo-nocne; FAUNA, PTAKI – wizja lokalna całego badanego obszaru, bezpośrednie obserwacje oraz nasłuch, w tym kontrole poranne oraz zmierzchowo-nocne; FAUNA, SSAKI – wizja lokalna całego badanego obszaru, bezpośrednie obserwacje, nasłuch detektorowy (nietoperze), obserwacja śladów, tropów i nor, wywiad środowiskowy. Moje serdeczne podziękowania zechcą przyjąć następujące osoby, które dostarczyły cennych danych o stanowiskach rzadkich lub trudno wykrywalnych gatunków: Jan Bandzior, Artur Kanicki, Adam Kosowski, Grzegorz Kraśnicki, Jan Marecki, Zbigniew Opat, Katarzyna Otto, Łukasz Paterek, Wiesław Polaczek, Tomasz Praczyk, Dariusz Szymczykowski. Szczególne podziękowania należą się Rafałowi Szkudlarkowi za pomoc w terenie – przeprowadzenie nasłuchu detektorowego nietoperzy. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 7 5. FLORA Według geobotanicznego podziału Polski (Szafer, Zarzycki 1972) obszar gminy Góra zaliczono do Państwa Holarktydy, Obszaru Euro-Syberyjskiego, Prowincji NiżowoWyżynnej, Środkowoeuropejskiej, Działu Bałtyckiego, Poddziału Pasa Wielkich Dolin, Krainy Wielkopolsko-Kujawskiej, Okręgu Baryckiego. 5.1. Ogólna charakterystyka szaty roślinnej gminy z uwzględnieniem siedlisk chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE Poniżej dokonano ogólnego przeglądu najważniejszych siedlisk gminy Góra (siedliska najcenniejsze, chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE, wyróżniono pogrubionym drukiem). ZBIOROWISKA LEŚNE I ZAROŚLOWE W gminie Góra dominują bory sosnowe. Zdecydowanie przeważa wśród nich zespół suboceanicznego boru świeżego Luecobryo-Pinetum. Największy zwarty obszar tego boru znajduje się w południowej części gminy Góra, na lewym brzegu Baryczy. Inne większe fragmenty tego typu lasu występują między Ślubowem a Wierzawicami Wielkimi, między Górą a Zawieścicami, oraz pod Radosławiem i Nową Wioską. W większości przypadków są to monokultury sosny, jednak w wielu miejscach z naturalnym samosiewem sosnowym, świadczącym o zgodności drzewostanu z siedliskiem. Bardzo rzadkim leśnym zespołem borowym gminy jest śródlądowy bór suchy CladonioPinetum. Jest to siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE. W gminie występuje jedynie w mało powierzchniowych fragmentach, zajmując szczyty zalesionych śródlądowych piaszczystych wydm, w kompleksie leśnym na lewym brzegu Baryczy. Najlepiej wykształcone płaty tego zespołu leśnego występują na zachód od Wierzawic Małych oraz na południe od Ryczenia. Charakteryzują się one obfitym występowaniem kilku chronionych gatunków porostów z rodzaju Cladonia oraz również chronionego porostu płucnicy islandzkiej Cetraria islandica, a także borówki brusznicy Vaccinium vitis-idaea. Płaty te, najczęściej o powierzchni kilku ar, zasługują na ochronę w ramach nadleśnictwa jako cenne fragmenty rodzimej przyrody. Rzadkim borowym zespołem leśnym gminy jest śródlądowy bór wilgotny Molinio-Pinetum. Występuje on na niewielkich powierzchniach nad Tynicą i w dolinie Rowu Śląskiego. Cechuje go domieszka brzozy omszonej Betula pubescens w sosnowym drzewostanie, kruszyny pospolitej Frangula alnus w podszycie oraz obfite występowanie trawy trzęślicy modrej Molinia caerulea oraz mchu płonnika pospolitego Polytrichum commune w runie. Stosunkowo obficie występują w gminie Góra lasy z panującą olszą czarną Alnus glutinosa. Duże powierzchnie zajmuje tu zespół olsu porzeczkowego Ribeso nigri-Alnetum, o kępowodolinowej strukturze runa. Największe i najlepiej wykształcone płaty olsów znajdują się nad Kanałem Głównym (Dziczkiem) między Górą, Zawieścicami a Ryczeniem, oraz nad Rowem Śląskim między Chróściną a Czerniną Dolną. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 8 Szeroko rozpowszechnione są w gminie łęgi jesionowo-olszowe Fraxino-Alnetum (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE; priorytetowe!). Występują one najczęściej w postaci wąskich smug nad wieloma niewielkimi ciekami gminy, także w krajobrazie rolniczym. Większe fragmenty tego siedliska znajdują się na Rowem Śląskim, Kanałem Głównym i Tynicą. Najładniej wykształcone są łęgi nad Rowem Śląskim, między Górą, Włodowem Dolnym a Glinką, które charakteryzują się malowniczym aspektem kwietniowym z masowo kwitnącą kokoryczą pustą Corydalis cava. Znacznie rzadszym siedliskiem leśnym gminy jest łęg wiązowo-jesionowy Ficario-Ulmetum minoris (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE). Większe płaty tego zespołu leśnego spotkamy nad Śląskim Rowem między Górą, Włodowem Dolnym a Glinką, gdzie występują one w kompleksie przestrzennym z łęgami jesionowo-olszowymi. Kolejnym cennym siedliskiem leśnym gminy Góra jest grąd środkowoeuropejski Galio sylvatici-Carpinetum betuli (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE). Są to bogate lasy liściaste siedlisk żyznych z dębem szypułkowym Quercus robur, lipą drobnolistną Tilia cordata i grabem zwyczajnym Carpinus betulus. Większe ich płaty spotyka się nad Rowem Śląskim, Kanałem Głównym i Baryczą. Bardzo rzadkim i najcenniejszym w gminie leśnym zbiorowiskiem są ciepłolubne (świetliste) dąbrowy Quercetalia pubescenti-petraeae (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE; priorytetowe!). Występują jedynie w dwóch miejscach na stromej silnie nasłonecznionej skarpie pradoliny Baryczy pod Ryczeniem. Charakteryzują się obfitym występowaniem chronionego miodownika melisowatego Melittis melissophyllum oraz róży francuskiej Rosa gallica. Rzadkim siedliskiem w gminie są dąbrowy acydofilne lasy ze związku Quercion roboripetreae (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE). Są to widne lasy z przewagą dębu bezszypułkowego Quercus petraea z kwaśnym runem. Krzewiaste zarośla występują na skrajach lasów i miedzach śródpolnych. Są to zbiorowiska z klasy Rhamno-Prunetea. Zbudowane są z tarniny Prunus spinosa, jeżyn Rubus sp., róż Rosa sp., głogów Crataegus sp., chronionych: kruszyny oraz kaliny koralowej Viburnum opulus, a także szakłaka Rhamnus catharticus. ZBIOROWISKA ŁĄKOWE, MURAWOWE I OKRAJKOWE Łąki i pastwiska zajmują w gminie Góra jeszcze około 10 % jej powierzchni, z tendencją do zmniejszania się ich areału. Największe ich skupiska znajdują się w między Rowem Polskim a Rowem Śląskim w północnej części gminy, w dolinie Rowu Śląskiego w rejonie Chróściny, Czerniny Dolnej i Glinki, a także w dolinie Baryczy. Zdecydowania przeważają w gminie łąki z rzędu Molinietalia caeruleae. Wśród nich do najszerzej rozpowszechnionych należą łąki kaczeńcowe ze związku Calthion palustris oraz wyczyńcowi ze związku Alopecurion pratensis. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 9 Rzadkim zespołem łąkowym gminy są łąki trzęślicowe Molinietum caeruleae (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE). Ich największe skupisko znajduje się na lewym brzegu Rowu Śląskiego, na południowy wschód od Chróściny. Ponadto cenne płaty tych łąk występują pod Glinką i Czerniną Dolną. Również bardzo rzadkim typem łąk w gminie są łąki grądowe rajgrasowe ze związku Arrhenatherion elatioris (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE). Łąki nawiązujące składem florystycznym do łąk grądowych znajdują się między innymi na południe od Wierzawic Małych. Niewielkie fragmenty nawiązujące do muraw napiaskowych ze związku Koelerion glaucae i kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea znajdują się porozrzucane na obszarze całej gminy, najczęściej na skarpach nasypów, wałów, rowów przydrożnych itp. Spotyka się tu takie gatunki roślin, jak: goździk kartuzek Dianthus carthusianorum, przetacznik kłosowy Veronica spicata czy wilczomlecz sosnka Euphorbia cyparissias. Interesującym zbiorowiskiem okrajkowym w gminie Góra są ziołorośla z lepiężnikiem różowym Aegopodio-Petasitetum hybridi. Występują one nad szybko płynącymi ciekami, zwłaszcza w obrębie Wzgórz Rudnowskich; np. pod Kłodą Wielką, Grabownem, Ślubowem. ZBIOROWISKA WODNE I SZUWAROWE Naturalnymi zbiorowiskami wodnymi w gminie są niektóre odcinki rzeki Barycz i jej starorzecza. Szczególnie cenne są nadbaryckie starorzecza (siedlisko chronione w ramach Dyrektywy Siedliskowej UE). Spotkamy na nich między innymi zespół Hydrocharitetum morsus-ranae, zwłaszcza rzdszy wariant z dominującą osoką aloesowatą Stratiotes aloides oraz zespół „lilii wodnych” Nupharo-Nymphaetum albae z chronionymi roślinami – grzybieniami białymi Nymphaea alba i grążelem żółtym Nuphar luteum. Na uwagę zasługuje stosunkowo młody retencyjny Zbiornik Ryczeń, na którym rozwijają się płaty zespołu Hydrocharitetum morsus-ranae, z osoką aloesowatą, wyspy szuwaru oczeretowego Scirpetum lacustris, a także zespół Eleocharitetum palustris – przybrzeżne skupienia ponikła błotnego Eleocharis palustris. W pozostałej części gminy liczne są różnego rodzaju żwirownie, piaskownie, glinianki i inne oczka wodne, które porastają między innymi takie zespoły roślinne, jak: Potametum natantis – zbiorowisko z rdestnicą pływającą Potamogeton natans, szuwar trzcinowy Phragmitetum australis, szuwar wąskopałkowy Typhetum angustifoliae, szuwar szerokopałkowy Typhetum latifoliae. Wszędzie, nawet na najmniejszych zbiornikach wodnych pospolite jest pleustonowe fitocenozy z rzęsą drobną Lemna mionor z klasy Lemnetea minoris. Zbiorowiska szuwarów wielkoturzycowych ze związku Magnocaricion porastają dość licznie doliny rzeczne – Rowu Polskiego, Rowu Śląskiego, Baryczy i Tynicy. Pośród nich do najczęstszych należą: Caricetum ripariae, Caricetum acutiformis, Caricetum elatae, Caricetum gracilis oraz szuwar mozgowy Phalaridetum arundinaceae. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 10 5.2. ROŚLINY NACZYNIOWE Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków roślin naczyniowych stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FLORA w tym drzewa pomnikowe. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Barwinek pospolity Vinca minor Stwierdzony na dwóch stanowiskach: Nowa Wioska (płat ok. 5 m²) oraz Brzeżany (10 ar). Oba stanowiska są zapewne pochodzenia antropogenicznego. Gatunek objęty ochroną częściową. Berberys zwyczajny Berberis vulgaris Stwierdzony na 11 stanowiskach w dolinie Baryczy, głównie w borach sosnowych leżących na lewym brzegu rzeki. Najobfitsze stanowisko liczące 15 skupisk obficie kwitnących i owocujących krzewów znaleziono w borach na zachód od Osetna. Gatunek na Dolnym Śląsku mniej liczny niż w innych częściach Polski. Bluszcz pospolity Hedera helix Zinwentaryzowano stanowiska z okazami wspinającymi się na drzewa – w większości okazy kwitnące i owocujące. Na 58 stanowiskach na obszarze całej gminy Góra stwierdzono łącznie około 1 300 okazów wspinających się na drzewa (pominięto w zasadzie bluszcze sadzone w zieleni przy zabudowaniach; chociaż i tak wiele zinwentaryzowanych stanowisk jest pochodzenia antropogenicznego). Do najobfitszych skupisk wspinających się na drzewa okazów bluszczu należą: kilkaset okazów – zadrzewienia w Ryczeniu i w lasach na S i W od wsi co najmniej 200 okazów – las na NW od Ślubowa ok. 100 okazów – zadrzewienie ma N od Kłody Wielkiej ok. 100 okazów – w lesie na NW od Goli Górowskiej kilkadziesiąt okazów – kompleks leśny między Górą, Włodowem Dolnym a Glinka kilkadziesiąt okazów – stary cmentarz i okoliczne lasy na E od Wierzawic Wielkich kilkadziesiąt okazów – las przy szosie z Brzeżan do Glinki kilkadziesiąt okazów – park w Kłodzie Małej ok. 40 okazów – lasek na E od Sędziwojowic ponad 30 okazów – laski na S od Witoszyc ok. 30 okazów – las na SW od Kłody Wielkiej Gatunek obecnie nie jest zagrożony w gminie. Objęty ochroną częściową. Bukwica lekarska Betonica officinalis Stwierdzona na sześciu dość obfitych stanowiskach, najliczniej na łąkach w dolinie Rowu Śląskiego między Glinką a Chróściną (ponad 300 okazów na trzech stanowiskach). Gatunek zagrożony w gminie wskutek zarastania nie użytkowanych łąk. Wpisany na „czerwoną listę” roślin zagrożonych w Wielkopolsce. Centuria nadobna Centaurium pulchellum Odnaleziona tylko na jednym, za to obfitym (ok. 100 okazów) stanowisku – na przydrożu pośród pól, na NE od Zawieścic. Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 11 Centuria zwyczajna Centaurium erythraea Stwierdzona na trzech stanowiskach – na brzegu Zbiornika Ryczeń, na S od Borszyna Wielkiego oraz na SW od Włodkowa Górnego. Najobficiej rośnie w murawie na wzniesieniu pod Borszynem Wielkim – ok. 60 okazów. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Cis pospolity Taxus baccata Odnaleziony na dwóch stanowiskach. Licznie rośnie w lesie na NW od Ślubowa, gdzie występuje ok. 100 okazów o średnicy do ok. 20 cm i wysokości do ok. 10 m. Ponadto jeden krzewiasty okaz o wysokości 3,5 m rośnie w lesie na SW od Wierzawic Wielkich. Oba stanowiska są zapewne pochodzenia antropogenicznego. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Czosnek kątowy Alium angulosum Występuje na 7 stanowiskach, na podmokłych łąkach. Na szczególną uwagę zasługuje grupa 4 stanowisk na łąkach między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, między okolicami Laskowej a okolicami Radosławia, gdzie rośnie łącznie ok. 180 okazów. Natomiast najliczniejszym pojedynczym stanowiskiem są łąki na SE od Chróściny, gdzie rośnie ok. 110 okazów. Gatunek zagrożony w przypadku zaprzestania użytkowania łąk. Wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Goryczka wąskolistna Gentiana pneumonanthe Tylko jedno stanowisko – łąka trzęślicowa w dolinie Rowu Śląskiego pod Glinką – co najmniej kilkadziesiąt okazów kwitnących. Stanowisko zagrożone zaprzestaniem koszenia łąki. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Grążel żółty Nuphar lutea Największym stanowiskiem tego gatunku jest cały odcinek Baryczy, jaki przepływa przez gminę Góra. W nurtach rzeki rośnie kilka-kilkanaście tysięcy okazów. Poza tym znaleziony na starorzeczach Baryczy, Rowie Śląskim i Tynicy. Gatunek objęty ochroną częściową. Groszek błotny Lathyrus palustris Znaleziony na 11 stanowiskach na podmokłych łąkach. Na szczególną uwagę zasługuje grupa 6 stanowisk na łąkach między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, między okolicami Laskowej a okolicami Radosławia, gdzie rośnie łącznie ok. 500-1000 okazów. Gatunek zagrożony w przypadku zaprzestania użytkowania łąk. Wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Grzybienie białe Nymphaea alba Stwierdzone na 3 stanowiskach – na 2 starorzeczach Baryczy koło Ryczenia i Osetna Małego, a także na stawie w Ligocie. Najliczniej rośnie na starorzeczu na W od Ryczenia – ok. 100 okazów kwitnących. Gatunek objęty ochroną częściową; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Jałowiec pospolity Juniperus communis Znaleziony na 8 stanowiskach, z reguły pojedyncze okazy. Występuje jedynie w S części gminy Góra. Na uwagę zasługuje skupisko 6 stanowisk leżące w borach nad Tynicą (największy okaz osiąga 5 m wysokości). Gatunek silnie zagrożony wyginięciem w gminie. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 12 Kalina koralowa Viburnum opulus Pospolicie w wilgotnych lasach i zaroślach. Gatunek objęty ochroną częściową. Kąkol polny Agrostemma githago Stwierdzony na 2 stanowiskach: pola na NW od Nowej Wioski (kilkaset okazów kwitnących) oraz pola na NE od Borszyna Wielkiego (co najmniej 10 okazów). Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Klon polny Acer campestre Znaleziony na 3 stanowiskach – pod Kotowem, Ryczeniem i Glinką. Na uwagę zasługuje skupisko co najmniej kilkudziesięciu okazów krzewiastych i małych drzewek, w tym także odmiany corticiformis z efektownymi listwami korkowymi na gałęziach, znajdujące się w lesie dębowym na NW od Ryczenia. Ponadto interesujące jest stanowisko na SE od Glinki, na którym w lesie łęgowym rośnie kilka starych okazów drzewiastych. Gatunek wpisany na „czerwoną listę” roślin zagrożonych w Wielkopolsce. Kocanki piaskowe Helichrysum arenarium Stwierdzone na 25 stanowiskach w gminie. Łącznie kilka tysięcy kęp na łącznym obszarze ok. 1,5 ha. Najczęściej rosną na suchych, piaszczystych nieużytkach. Do najobfitszych skupisk kocanek należą: skupisko kęp na pow. ok. 1 ha – na N od Borszyna Wielkiego kilkaset kęp na pow. ok. 30 ar – na W od Nowej Wioski zgrupowanie 8 stanowisk o łącznej pow. kilku ar – na W, N i E od Radosławia kilkadziesiąt kęp na pow. co najmniej 1 ar – na S od Włodkowa Górnego kilkanaście płatów o pow. ok. 1 ar ma obszarze 1 ha – na E od Ryczenia Gatunek potencjalnie zagrożony w gminie, w wypadku „uproduktywnienia” nieużytków. Objęty ochroną częściową. Koniopłoch łąkowy Silaum silaus Znaleziony na 12 stanowiskach na podmokłych łąkach; łącznie ok. 1700-2500 okazów. Na szczególną uwagę zasługują 2 stanowiska: ponad 1000 okazów – na łąkach między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, między okolicami Laskowej a okolicami Radosławia co najmniej kilkaset okazów – na łąkach na E od Chróściny Gatunek wpisany na „czerwoną listę” roślin zagrożonych w Wielkopolsce. Konwalia majowa Convallaria majalis Stwierdzona na 67 stanowiskach na obszarze całej gminy. Łączny areał łanów konwalii oszacowano na 35-40 ha. Do największych łanów należą: skupisko 19 stanowisk o łącznej pow. ok. 15-20 ha – w lesie między Górą, Włodowem Dolnym a Glinką największy zwarty płat w gminie Góra o pow. ok. 10 ha – na SE od Wierzawic Wielkich skupisko 4 stanowisk o łącznej pow. ok. 2,5 ha – w lesie na lewym brzegu Barycz, na S i W od Ryczenia skupisko 11 stanowisk o łącznej pow. co najmniej 1 ha – w lesie między Górą, Ryczeniem a Zawieścicami _______________________________________________________________________________________ 13 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra łanowo na pow. ponad 1 ha – w lesie na NW od Ryczenia w luźnych skupiskach na pow. ok. 1 ha – w lesie na SE od Ryczenia Gatunek objęty ochroną częściową. Korzeniówka pospolita Monotropa hypopitis Znaleziona na jednym stanowisku – w borze sosnowym na W od Wierzawic Małych (1 okaz). Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Kosaciec syberyjski Iris sibirica Stwierdzony na jednym stanowisku – w wilgotnej dąbrowie pod Ryczeniem (60 okazów kwitnących). Zagrożony wyginięciem w gminie. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine Znaleziony na 7 stanowiskach. Zwykle spotykany w liczbie kilku okazów na stanowisku, a tylko w plantacji topolowej na NE od Chróściny – co najmniej 18 okazów. Dawniej, w latach 1978-1987, stwierdzono populację liczącą 303 okazy w borze sosnowym pod Górą (Krukowski-Zdanowicz, Sarosiek 1993). Wydaje się być w gminie Góra najbardziej rozpowszechnionym i obecnie nie zagrożonym gatunkiem storczyka. Gatunek trudno wykrywalny ze względu na późny okres kwitnienia i zielone, niepozorne ubarwienie; liczba jego stanowisk w gminie może być większa. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Kruszyna pospolita Frangula alnus Pospolicie w lasach i zaroślach. Gatunek objęty ochroną częściową. Krwawnik panoński Achillea pannonica Stwierdzony na jednym stanowisku – przydroże wśród pól na N od Kłody Małej (kilka okazów). Na stanowisku tym notowany także w roku 1970 (Dąbrowska 1997). Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Lilia złotogłów Lilium martagon Występuje na jednym stanowisku – las dębowy pod Ryczeniem (ok. 40 okazów). Zagrożony wyginięciem w gminie. Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Listera jajowata Listera ovata Stwierdzona na jednym stanowisku – w łęgu olchowo-jesionowym na W od Ryczenia (1 okaz). Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na „czerwoną listę” roślin zagrożonych w Wielkopolsce. Lnica murowa Cynbalaria muralis Znaleziona na dwóch stanowiskach – na murze kościoła św. Katarzyny i przyległego pałacyku w Górze (15 m² w kilku płatach) oraz na ścianach pałacu w Osetnie i na okalającym go murze (kilka kęp). Gatunek występujący na Dolnym Śląsku w rozproszeniu. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 14 Łuskiewnik różowy Lathraea squamaria Stwierdzony na dwóch stanowiskach w kompleksie leśnym nad Rowem Śląskim między Górą, Włodowem Dolnym a Glinką. W grądzie niskim oraz w łęgu jesionowo-olochowym odnotowano skupiska odpowiednio 10 i 7 okazów kwitnących, należących prawdopodobnie do dwóch roślin. Gatunek występujący na Dolnym Śląsku w rozproszeniu. Miodownik melisowaty Melittis melissophyllum Występuje na jednym, ale licznym stanowisku – na stromej skarpie doliny Baryczy pod Ryczeniem, gdzie rośnie w świetlistej dąbrowie (ok. 600 okazów). Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Nasięźrzał pospolity Ophioglossum vulgatum Stwierdzony na dwóch stanowiskach – na podmokłych, zarastających łąkach na NW od Czerniny Dolnej (ok. 20 okazów) oraz na łące trzęślicowej w dolinie Rowu Śląskiego pod Glinką (kilka okazów). Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Orlik pospolity Aquilegia vulgaris Znaleziono jeden okaz, prawdopodobnie zawleczony, na przydrożu w borze na S od Góry. Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Osoka aloesowata Stratiotes aloides Występuje na sześciu stanowiskach. Trzy z nich znajdują się na Zbiorniku Ryczeń (łącznie kilkadziesiąt m²), trzy pozostałe – na starorzeczach Baryczy w rejonie Osetna. Najliczniejszym stanowiskiem jest starorzecze leżące na lewym brzegu Baryczy, na S od Osetna, na którym osoka występuje powszechnie prawie na całej długości tego ok. 600metrowego starorzecza; jej kilka zwartych płatów pokrywa ok. 1 ha lustra wody akwenu. Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Ostrożeń krótkołodygowy Cirsium acaule Stwierdzony na jednym stanowisku – na łące trzęślicowej przechodzącej w murawę na NE od Chróściny (31 okazów). Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska, z kategorią EN – gatunek wymierający. Ostróżeczka polna Consolida regalis Odnaleziona jedynie na gliniastej świeżo odkrytej skarpie pod Osetnem (2 okazy). Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Ożanka czosnkowa Teucrium scordium Znaleziona na dwóch stanowiskach na podmokłych łąkach – na SE od Chróściny (kilkadziesiąt okazów) oraz na NE od Radosławia (kilka okazów). Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 15 Paprotka zwyczajna Polypodium vulgare Występuje na 4 stanowiskach. Najliczniejsza jest populacja rosnąca na stromej skarpie doliny Baryczy na W od Ryczenia, gdzie naliczono ok. 6 200 liści rosnących w 16 skupisk na łącznej powierzchni ok. 12,5 ar. Poza tym stwierdzona na SE od Wierzawic Wielkich (ok. 500 liści), na lewym brzegu Baryczy vis a vis ośrodka wypoczynkowego w Ryczeniu (ok. 425 liści) oraz na SW od Wierzawic Małych (2 kępy po 2m²). Gatunek objęty ochroną ścisłą. Pierwiosnka lekarska Primula veris Znaleziona na 66 stanowiskach, na których stwierdzono ok. 6 100 kwitnących, bądź owocujących kęp. Do najliczniejszych stanowisk pierwiosnki lekarskiej należą: 1 500 kęp – przydroże między Grabownem a Wierzawicami Wielkimi 910 kęp (skupisko 5 stanowisk) – przydroże między Glinką a Brzeżanami 520 kęp (skupisko 4 stanowisk) – przydroże między na W od Jastrzębiej do granicy gminy oraz między Jastrzębią a Golą Górowską 450 kęp – przydroże między Ligotą a Kruszyńcem 400 kęp – przydroże i łąka na N od Borszyna Małego 350 kęp – przydroże z Brzeżan w kierunku Łabiszyna 350 kęp – podmokła łąka na SE od Sławęcic 330 kęp – przydroże między Borszynem Małym a Borszynem Wielkim 300 kęp – podmokła łąka i jej obrzeża na SW od Sułkowa 300 kęp – przydroże między Sułowem a Żarkami 250 kęp – leśne przydroże oraz las łęgowy na NE od Bronowa 230 kęp – podmokła łąka na SW od Goli Górowskiej 210 kęp – przydroże z Wieruszowic w kierunku Bełcza Małego Gatunek objęty ochroną częściową. Porzeczka czarna Ribes nigrum Stwierdzona na 9 stanowiskach. Najliczniejsze stanowisko znajduje się w młodej olszynie na W od Włodkowa Dolnego, gdzie rośnie masowo na obszarze ok. 2 ha. Rozpowszechniona także w olsach nad Kanałem Głównym (Dziczkiem) ma S od Góry, gdzie stwierdzono co najmniej kilkadziesiąt okazów na 3 stanowiskach; a także w olszynie na SW od Sułkowa (ok. 20 krzaków). Gatunek objęty ochroną częściową. Przylaszczka pospolita Hepatica nobilis Znaleziona na 3 następujących stanowiskach: ok. 2000 okazów kwitnących na pow. ok. 1 ha – w łęgu jesionowo-olszowym, grądzie i świerczynie nad Kanałem Głównym, na SE od Włodkowa Górnego kilkaset okazów kwitnących na pow. ok. 0,5 ha – w łęgu jesionowo-olszowym nad Rowem Polskim na N od Laskowej co najmniej kilkadziesiąt okazów – w kompleksie leśnym nad Śląskim Rowem, vis a vis Włodkowa Dolnego Gatunek objęty ochroną ścisłą. Róża francuska Rosa gallica Występuje na jednym stanowisku – na stromej skarpie doliny Baryczy pod Ryczeniem, gdzie rośnie w świetlistej dąbrowie (na powierzchni ok. 70 m² znaleziono 100 kwiatów). Gatunek _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 16 objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); wpisany do Polskiej czerwonej księgi roślin. Rutewka wąskolistna Thalictrum lucidum Stwierdzona na 6 stanowiskach w dolinie Rowu Śląskiego, w dwóch skupiskach: ok. 100 okazów (skupisko 4 stanowisk) – łąki na W od Czerniny Dolnej kilka okazów (na 2 stanowiskach) – zarośla w kompleksie olsów i łęgów na NE od Chróściny Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Rutewka żółta Thalictrum flavum Znaleziona na 21 stanowiskach na podmokłych łąkach; łącznie ok. 2000-2200 okazów. Na szczególną uwagę zasługują następujące stanowiska: ponad 1000 okazów (skupisko 6 stanowisk) – podmokłe łąki w dolinie Rowu Śląskiego między Glinka a Chróściną kilkaset okazów (skupisko 6 stanowisk) – podmokłe łąki między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, między okolicami Laskowej a okolicami Radosławia ok. 330 okazów (na 2 stanowiskach) – podmokłe łąki na NW od Nowej Wioski Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Salwinia pływająca Salwinia natams Stwierdzona tylko na jednym stanowisku – w zatoce Zbiornika Ryczeń (3 okazy). Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Sitowiec nadmorski Bolboschoenus maritimus Znaleziony na jednym stanowisku – na zastoisku wodnym na polu na S od Grabowna, gdzie stwierdzono ok. 20 okazów kwitnących na powierzchni ok. 2 ar. Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Skrzyp zimowy Equisetum hyemale Stwierdzony na 5 następujących stanowiskach: ok. 20 000 pędów na pow. ok. 8 ar – na śródleśnej skarpie nad strugą Dziczek, między Ryczeniem a Wierzawicami Wielkimi co najmniej kilka tysięcy pędów – w łęgu olchowo-jesionowym, na SE od Osetna ok. 1 500 pędów na pow. ok. 10 ar – w młodym lesie brzozowo-sosnowym nad kanałem, na lewym brzegu Baryczy, na W od ośródka wypoczynkowego w Ryczeniu co najmniej 100 pędów – śródleśne przydroże z sosną i brzozą niedaleko rowu, na S od Góry ok. 100 pędów – w łęgu jesionowo-olchowym nad strugą, między Ryczeniem a Wierzawicami Wielkimi Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 17 Storczyk szerokolistny Dactylorhiza majalis Odnaleziono jedynie 3 szczątkowe populacje na podmokłych łąkach – na SE od Sławęcic (3 okazy kwitnące), na SE od Włodkowa Górnego (2 okazy kwitnące) oraz na S od Czerniny Dolnej (1 okaz kwitnący). Gatunek wymierający w gminie; objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Śniedek baldaszkowy Ornithogalum umbellatum Stwierdzony na jednym stanowisku – w widnym lesie brzozowym na S od Wierzawic Małych (13 okazów kwitnących). Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis Występuje na jednym, prawdopodobnie antropogenicznym stanowisku (w pobliżu fundamentów dawnej budowli) na NE od Laskowej. Na powierzchni ok. 1 ha grądu rośnie tu kilkaset kęp śnieżyczki (kilka tysięcy okazów kwitnących). Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Tarczyca oszczepowata Scutellaria hastifolia Odnaleziona na 3 następujących stanowiskach: ok. 110 okazów kwitnących – w zaroślach nad starorzeczem Baryczy, na S od Wierzawic Wielkich ok. 100 okazów kwitnących – na skraju wilgotnej dąbrowy, na SE od Ryczenia kilka okazów kwitnących – w wilgotnej dąbrowie, na NW od Ryczenia Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska, z kategorią EN – gatunek wymierający. Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum Stwierdzony na jednym, za to licznym stanowisku – w łęgu jesionowo-olchowym nad Rowem Polskim na N od Laskowej, gdzie na pow. ok. 2 ha rośnie ok. 120 kwitnących krzewów, w tym wiele dorodnych. Najbliższe znane stanowisko znajduje się w nadleśnictwie karczma Borowa, w leśnictwie Długie Stare, gdzie wawrzynek rośnie w grądzie na obszarze projektowanego rezerwatu przyrody „Lipy Leszczyńskie im. Prof. Wojciecha Dzięciołowskiego” (Bednorz 1996). Stanowisko spod Laskowej zasługuje na ochronę. Gatunek objęty ochroną ścisłą, wpisany na „czerwoną listę” roślin zagrożonych w Wielkopolsce. Wiciokrzew pomorski Lonicera periclymenum Występuje na jednym, bardzo obfitym stanowisku – w lesie na NW od Goli Górowskiej. W łęgu, grądzie i borze sosnowym rośnie tu co najmniej 200 okazów wspinających się na drzewa i kwitnących. Gatunek objęty ochroną ścisłą, wpisany na „czerwoną listę” roślin zagrożonych w Wielkopolsce. Widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum Stwierdzony na jednym stanowisku – w młodym borze sosnowym, na SE od Włodkowa Górnego, gdzie rośnie w kilku skupiskach na powierzchni ok. 30 m². Gatunek objęty ochroną _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 18 ścisłą; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Wierzba rokita Salix rosmarinifolia Odnaleziona na 4 stanowiskach w dolinie Rowu Śląskiego między Chróściną, Czerniną Dolną a Glinką. Rośnie tu na podmokłych łąkach w płatach od 5 m² do 1 ar. Gatunek na Dolnym Śląsku w regresie. Wilczomlecz błotny Euphorbia palustris Stwierdzony na 3 następujących stanowiskach: dwa skupiska po 30 kęp każde – starorzecza na NE od Wierzawic Małych ok. 10 kęp – olsy nad Kanałem Głównym, na SW od Zawieścic 7 kęp – nad starorzeczem, na W od Ryczenia Gatunek wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Wilżyna bezbronna Ononis arvensis Znaleziona na 3 następujących stanowiskach: co najmniej 10 kęp na obszarze 5 ar – łąka świeża na W od Radosławia 2 kępy – murawa na wzniesieniu na S od Borszyna Wielkiego 1 kępa – przydroże wśród pól, na S os Ślubowa Gatunek objęty ochroną częściową. Wilżyna ciernista Ononis spinosa Stwierdzona na 14 stanowiskach, na których rośnie łącznie ponad 100 kęp. Do najobfitszych skupisk wilżyny ciernistej należą: ponad 50 kęp (skupisko 4 stanowisk) – przydroża i łąki na NE od Zawieście kilkanaście kęp na pow. ok. 30 m² – przydroże na W od Osetna płat ok. 15 m² – sucha łąka na E od Kotowa płat ok. 10 m² – suchszy pagórek pośród wilgotnych łąk na SE od Chróściny płat ok. 10 m² – skraj łąk i pól na N od Nowej Wioski Gatunek objęty ochroną częściową; wpisany na Czerwoną listę roślin naczyniowych ginących i zagrożonych Dolnego Śląska. Włosienicznik wodny Batrachium aquatilis Odnaleziony na 4 następujących stanowiskach: płat ok. 1 ar – świeżo wykopana lub odnowiona glinianka na S od Starej Góry płat ok. 10 m² – staw o pow. ok. 2 ar pośród łąk przy W części Rogowa Górowskiego płat ok. 10 m² – staw na północnych peryferiach Włodkowa Górnego kilkadziesiąt okazów kwitnących – staw na południowych peryferiach Czerniny Dolnej Gatunek objęty ochroną ścisłą. Zanokcica murowa Asplenium ruta-muraria Stwierdzona na jednym stanowisku – na starym murze okalającym pałac w Osetnie, gdzie rośnie ok. 150 kęp. Gatunek występujący na Dolnym Śląsku w rozproszeniu. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 19 5.3. GRZYBY I POROSTY Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków grzybów i porostów stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FLORA w tym drzewa pomnikowe. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Ozorek dębowy Fistulina hepatica Znaleziony na dwóch stanowiskach (po jednym okazie) w olsach na S od Góry, gdzie rośnie na starych dębach. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Płucnica islandzka Cetraria islandica Stwierdzona na 12 stanowiskach w kompleksie borów sosnowych na lewym brzegu Baryczy. Tworzy 3 następujące skupiska: ponad 200 kęp (skupisko 6 stanowisk) – bory nad Ściernią ponad 100 kęp (skupisko 3 stanowisk) – bory nad Tynicą kilkadziesiąt kęp (skupisko 3 stanowisk) – bory na W i SW od Osetna Gatunek objęty ochroną częściową. Purchawica olbrzymia Langermannia gigantea Odnaleziona na dwóch następujących stanowiskach: co najmniej 10 ogromnych owocników – na trawiastej grobli stawu, na SW od Włodkowa Górnego 1 świeży okaz o średnicy ok. 40 cm oraz 2 okazy zeszłoroczne z zarodnikami – łąka na skarpie rowu w zachodniej części Wierzawic Wielkich Gatunek objęty ochroną ścisłą. Smardz jadalny Morchella esculenta Znaleziony w ogrodzie w Górze, przy ul. Iwaszkiewicza (kilka okazów). Gatunek objęty ochroną ścisłą. Szmaciak gałęzisty Sparassis crispa Stwierdzony na dwóch stanowiskach w borach sosnowych – na NW od Zawieścic oraz na W od Wierzawic Małych (po jednym okazie). Gatunek objęty ochroną ścisłą. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 20 5.4. DRZEWA POMNIKOWE Poniżej dokonano przeglądu drzew pomnikowych: istniejących pomników przyrody, drzew proponowanych do ochrony oraz innych wiekowych okazów zasługujących na uwagę i ewentualnie na ochronę w przyszłości; stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FLORA w tym drzewa pomnikowe. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Okazy drzew jednego gatunku uszeregowano według obwodów. Brzoza brodawkowata Betula verrucosa Wiekowy okaz zasługujący na uwagę i ew. na ochronę w przyszłości: obwód 220 cm – skraj boru, przy leśnej drodze, o.185l leśn. Zawieścice Buk zwyczajny Fagus sylvatica Istniejący pomnik przyrody: obw. 330 cm, wysokość 24 m – park w Czerninie Dolnej Propozycja nowych pomników przyrody: obwód 360 oraz 345 cm, wysokość 20 oraz 18 m (2 okazy) – park w Kruszyńcu obw. 360 cm, wys. 27 m – park w Ryczeniu Wiekowy okaz zasługujący na uwagę i ew. na ochronę w przyszłości: obw. ok. 300 cm – przy parku w Zawieścicach Czeremcha zwyczajna Euvonymus europaea Wiekowy okaz zasługujący na uwagę i ew. na ochronę w przyszłości: obw. 110 cm – łęg, 1,2 km na S od Grabowna, o.161a leśn. Ślubów Dąb czerwony Quercus rubra Wiekowe okazy zasługujące na uwagę i ew. na ochronę w przyszłości: 360, 355, 320, 310, 290, 270 cm – błonia nad Baryczą, 0,4 km na SW od Wierzawic Wielkich Dąb szypułkowy Quercus robur Istniejące pomniki przyrody: obw. 520 cm, wys. 27 m – przy szosie między Kłodą Wielką a Kłodą Małą obw. 480, 410, 400; wys. 27, 33, 30 m (3 okazy) – park w Kruszyńcu obw. 450 cm, wys. 30 m – park w Czerninie Dolnej obw. 420 cm, wys. 27 m – rynek w Czerninie obw. 420-360 cm (9-10 okazów) – park w Wierzawicach Wielkich obw. 410, 400 cm, wys. po 28 m (2 okazy) – aleja lipowa przy cmentarzu w Górze Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 610 cm, wys. 36m – las, 1,2 km na NE od Chróściny, o.8g leśn. Chróścina obw. 540 cm, wys. 31 m – las, 2,5 km na NNE od Chróściny, o.4d leśn. Chróścina obw. 530 cm, wys. 31 m – ols, 1,3 km na NW od Czerniny Dolnej, o.15g leśn. Chróścina obw. 530 cm, wys. 27 m – łęg, 1,5 km na NW od Czerniny Dolnej, o.15b leśn. Chróścina obw. 530 cm, wys. 25 m – skraj olsu, 1,3 km na E od Byliny, o.15g leśn. Chróścina obw. 525 cm, wys. 30 m – skraj zadrzewienia i pól, 0,8 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 520 cm, wys. 28 m – n/Rowem Śląskim, 1,6 km na NW od Glinki, o.17d leśn. Chróścina obw. 510 cm, wys. 37 m – grąd, 1,4 km na NW od Czerniny Doln., o.15b leśn. Chróścina _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 21 obw. 510 cm, wys. 32 m – nad starorzeczem, 0,1 km na W od Wierzawic Wielkich obw. 500 cm, wys. 42 m – las 0,5 km na SSE od Góry, o.185j/k leśn. Zawieścice obw. 500 cm, wys. 35 m – 0,9 km na SE od Włodkowa Górnego, o.191 f leśn. Zawieścice obw. 500 cm, wys. 32 m – ols, 1,4 km na SW od Zawieścic, o.207g/i leśn. Zawieścice obw. 500 cm, wys. 30 m – ols, 1,3 km na SEE od Chróściny, o.14d leśn. Chróścina obw. 500 cm, wys. 28 m – łąka, 0,4 km na NE od Wierzawic Małych obw. 500, 460 cm; wys. po 24 m (2 ok.) – las przylegający od E do ośrodka wypoczynkowego w Ryczeniu obw. 490 cm, wys. 34 m – ols, 2,1 km na SWW od Zawieścic, o.208m leśn. Zawieścice obw. 490 cm, wys. 33 m – błonia baryckie, 0,2 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 490 cm, wys. 28 m – łąka, 1 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 490 cm, wys. 25 m – błonia baryckie, 1,2 km na SSE od Wierzawic Wielkich obw. 490 cm, wys. 19 m – skraj szosy, w S części Brzeżan, k. stawu, przy domu nr 3 obw. 480 cm, wys. 28 m – skraj lasu, 2,4 km na NNE od Chróściny, o.4a/d leśn. Chróścina obw. 470, 450, 430 cm; wys. 30, 27, 28 m (3 okazy) – 1,7 km na NEE od Chróściny, o.8a leśn. Chróścina obw. 470 cm, wys. 28 m – skraj lasu, NE peryferie Góry, o.109k, leśn. Chróścina obw. 470 cm, wys. 28 m – 1,2 km na SWW od Zawieścic, przy o.172c/173c leśn. Zawieścice obw. 460 cm, wys. 44 m – łęg, 0,2 km na E od Góry-stadion, o.185c, leśn. Zawieścice obw. 460 cm, wys. 34 m – skraj olsu, 1,5 km na SE od Byliny, o.16a leśn. Chróścina obw. 460 cm, wys. 28 m – nad Baryczą, 0,2 km na SW od Ryczenia obw. 460 cm, wys. 28 m – nad Baryczą, 0,6 km na SE od Wierzawic Wielkich obw. 460 cm, wys. 26 m – skraj lasu i łąki, 0,4 km na NE od Wierzawic Małych obw. 460 cm, wys. 24 m – skraj pól, 3 km na N od Glinki (k/cmentarza) obw. 460 cm, wys. – m – grąd, 0,2 kma na E od Dziczka, o.214i leśn.Zawieścice obw. 460 cm, wys. – m – ols, 1,3 km na NW od Wierzawic Wielkich, o.179r leśn. Ślubów obw. 455, 445 cm; wys. po 30 m (2 okazy) – las 1 km na W od Ułanki, o.115f leśn. Łękanów obw. 450 cm, wys. 30 m – błonia baryckie, 0,3 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 450 cm, wys. 29 m – las, 2,1 km na SW od Wierzawic Małych, przy o.420a leśn. Zawiszów obw. 450 cm, wys. 28 m – łąka, 0,4 km na NE od Wierzawic Małych obw. 450 cm, wys. 28 m – przy polnej drodze, 1 km na E od Ligoty obw. 450 cm, wys. 26 m – błonia nad Baryczą, 0,6 km na SE od Wierzawic Wielkich obw. 450 cm, wys. 26 m – ols, 1,4 km na E od Byliny, o.15g leśn. Chróścina obw. 450 cm, wys. 24 m – grąd nad Baryczą, 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 440 cm, wys. 34 m – las, 1,1 km SE od Włodkowa Górn., o.198f, leśn. Zawieścice obw. 440 cm, wys. 31 m – ols, 1,1 km na SEE od Chróściny, o. 14d. leśn. Chróścina Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 505-370 (21 okazów!) – ols, 1,5 km na NE od Czerniny Dolnej, o.16a leśn. Chróścina obw. 500, 450 cm (2 okazy zrośnięte) – nad Baryczą, 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 500 cm – zadrzewienie śródpolne, 0,3 km na SE od Sędziwojowic obw. 500 cm – skraj olszyn, 1,2 km na NE od Chróściny, przy o.9c leśn. Chróścina obw. 490 cm – łąka nad Rowem Śląskim, 2 km na NE od Glinki obw. 480, 405 cm – skraj olsu i boru, 1,8 km na NE od Chróściny, o.6d/g leśn. Chróścina obw. 460, 410, 390 cm – łąki nad Baryczą, 0,3 km na SSW od Wierzawic Wielkich obw. 460 cm – zadrzewienie nad ciekiem, 0,3 km na SW od Ślubowa obw. 450 cm – grąd, o.391 leśn. Osławice _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 22 obw. 440-370 cm (10 okazów) – grąd, 1,7 km na SE od Chróściny, o.15b leśn. Chróścina obw. 430, 420 cm (2 okazy) – stary cmentarz przy E części Wierzawic Wielkich obw. 430 cm – skraj lasu, o.108g leśn. Chróścina obw. 430 cm – skraj olsu i boru, o.191b leśn. Zawieścice obw. 430 cm – łęg, o.185a leśn. Zawieścice obw. 425 cm – grąd nad Baryczą, 0,4 km na SW od Wierzawic Wielkich obw. 420, 410, 400 cm – grąd, 1,8 km na SE od Chróściny, o.15g leśn. Chróścina obw. 420, 390 cm (2 okazy) – skraj olsu i boru, o.177f leśn. Zawieścice obw. 420 cm – skraj lasu, przy o.184g leśn. Zawieścice obw. 420 cm – ols, o.191a leśn. Zawieścice obw. 420 cm – grąd, nad rowem, o.185k leśn. Zawieścice obw. 420 cm – ols, o.185k leśn. Zawieścice obw. 420 cm – łąki, 0,4 km na E od Wierzawic Małych obw. 420 cm – skraj łęgu i łak nad Baryczą, 0,3 km na S od Ryczenia obw. 420 cm – w kępie drzew pośród bagien, 0,6 km na SE od Ryczenia obw. 420 cm – łąki nad Baryczą, 0,3 km na SSW od Wierzawic Wielkich obw. 420 cm – smuga łęgu, 1 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 420 cm – łęg, 1,2 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 415 cm – skraj lasu, o.214m leśn. Zawieścice obw. 410, 410, 410 cm – łąki nad Baryczą, 0,3 km na SE od Wierzawic Wielkich obw. 410, 410 cm (2 okazy) – błonia nad Baryczą, o. 297k leśn. Kietlów obw. 410, 400, 355+280, 350 (skupisko) – skraj lasu, 2,3 km na NNE od Chróściny, o.4a,h leśn. Chróścina obw. 410, 400, 400, 370 cm – łęg, 1,5 km na SW od Zawieścic, o.210h leśn. Zawieścice obw. 410, 370 cm (2 okazy) – skraj łęgu, o.198f leśn. Zawieścice obw. 410 cm – zadrzewienie śródpolne, 1 km na NE od Kłody obw. 410 cm – łąka, 1 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 410 cm – skraj lasu, o.109k leśn. Chróścina obw. 410 cm – ols, o.191b leśn. Zawieścice obw. 410 cm – ols, nad kanałem, o.191a leśn. Zawieścice obw. 410 cm – nad rowem w borze, 0,5 km na NW od Wierzawic Wielkich, o.181a leśn. Ślubów obw. 400, 380 cm (2 okazy) – E część o.104h leśn. Chróścina obw. 400, 380 cm (2 okazy) – ols, 1,4 km na SE od Chróściny, o.14a leśn. Chróścina obw. 400, 380 cm (2 okazy) – 1 km na SSW od Ślubowa, o.166a,f leśn. Ślubów obw. 400 cm – skraj grądu i pola, o.106m leśn. Chróścina obw. 400 cm – ols, o.191a leśn. Zawieścice obw. 400 cm – ols, o.185k leśn. Zawieścice obw. 400 cm – skraj olsu, przy drodze leśnej, o.185a leśn. Zawieścice obw. 400 cm – skraj grądu, 1,1 km na NE od Sławęcic, o.102c leśn. Chróścina obw. 400 cm – przy szosie z Chróściny do Czerniny Dolnej, o.12 leśn. Chróścina obw. 400 cm – skraj lasu, 1,2 km na W od Ułanki, o.115g leśn. Łękanów obw. 390 cm – przy leśnej drodze, o.346b, leśn. Zawiszów obw. 390 cm – o.89a leśn. Sułków obw. 390 cm – grąd, o.185k leśn. Zawieścice obw. 390 cm – błonia nad Baryczą, o. 297k leśn. Kietlów obw. 390 cm – skraj lasu i pola, 0,7 km na N od Ryczenia, o.214n leśn. Zawieścice _______________________________________________________________________________________ 23 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra obw. 390 cm – łęg, o.89a leśn. Sułków obw. 390 cm – przy leśnej drodze, 2 km na W od Ligoty, o.97b leśn. Chróścina obw. 390 cm – ols, 1,3 km na NW od Wierzawic Wielkich, o.179r leśn. Ślubów obw. 380 cm – lasek śródpolny, 0,3 km na NNE od Kłody obw. 380 cm – ols, o.191b leśn. Zawieścice obw. 380 cm – na lewym brzegu Baryczy, 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 370, 370, 370 cm (3 okazy) – ols, o.191a leśn. Zawieścice obw. 370, 370 cm – łęg, 1 km na SE od Chróściny, o.14d leśn. Chróścina obw. 370 cm – przy drodze leśnej, o.106d/l leśn. Chróścina obw. 370 cm – ok. 2 km na NW od Wierzawic Wielkich, o.172c leśn. Zawieścice obw. 370 cm – łęg, o.185c leśn. Zawieścice obw. 370 cm – błonia nad Baryczą, o. 297k leśn. Kietlów obw. 370 cm – skraj olsu i boru, 1,8 km na NE od Chróściny, o.6d/g leśn. Chróścina obw. 370 cm – łęg nad kanałem, 1,8 km na SE od Chróściny, o.14a leśn. Chróścina obw. 350 cm – nad Baryczą, o.239 leśn. Łękanów obw. 340 cm – olszyna, 2,2 km na W od Wierzawic Małych, o. 363g leśn. Zawiszów Grab pospolity Carpinus betulus Propozycja nowego pomnika przyrody: obw. 300 cm, wys. 22 m – grąd, 2 km na SE od Włodkowa Górnego, o.208f/j leśn. Zawieścice Grusza pospolita Pyrus communis Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 290 cm, wys. 11,5 m – pola, 0,3 km na E od Wieruszowic obw. 260 cm, wys. 13,0 m – łąka przy sadzie, w N części Ligoty obw. 210 cm, wys. 12,5 m – pola, 0,2 km na S od Borszyna Małego Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 200 cm – skarpa z murawą, 0,2 km na W od Osetna obw. 200 cm – przy polnej drodze, 0,9 km na S od Osetna Małego obw. 185 cm – grodzisko śródleśne, o.4f leśn. Chróścina obw. 180 cm – przy polnej drodze, 0,4 km na S od Borszyna Wielkiego Jawor Acer pseudoplatanus Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 300 cm – przy szosie w Wierzawicach Wielkich obw. 250 cm – na skraju starego cmentarza, 0,3 km na E od Osetna Jesion wyniosły Fraxinus excelsior Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 400 cm, wys. 35 m – łęg, 0,9 km na E od Szedźca, o.156m/n leśn. Sułków obw. 355 cm, wys. 25 m – przy polnej drodze, 0,9 km na E od Ligoty obw. 330 cm, wys. 24 m – łąka, 2,5 km na NE od Chróściny obw. 320 cm, wys. 38 m – skraj lasu, NE peryferie Góry, o.109k leśn. Chróścina obw. 320 cm, wys. 25 m – łęg, 1,1 km na NE od Chróściny, o.12a leśn. Chróścina Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 24 obw. 310 cm – łęg, o.18h leśn. Wronów obw. 300 cm – NE część Ślubowa obw. 260 cm – łęg, 1,8 km na SSW od Czerniny Dolnej Klon pospolity Acer platanoides Propozycja nowego pomnika przyrody: obw. 320 cm, wys. 28 m – park w Ślubowie Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 330 cm – na brzegu stawu,0,5 km na NW od Żarek obw. 275 cm – przy szosie, 0,2 km na E od Wierzawic Wielkich obw. 270 cm i mniej (kilkanaście okazów) – aleja wśród pól, 1 km na S od Czerniny Dolnej obw. 270 cm – na początku alei lipowej we Włodkowie Dolnym Lipa drobnolistna Tilia cordata Istniejący pomnik przyrody: obw. 350 cm, wys. – m – park w Wierzawicach Wielkich Wiekowy okaz zasługujący na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 370 cm – przy szosie w Ślubowie Lipa szerokolistna Tilia platyphyllos Propozycja nowego pomnika przyrody: obw. 410 cm, wys. 23 m – zieleń wysoka w S części Wierzawic Małych Morwa biała Morus alba Wiekowy okaz zasługujący na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 280 cm – przy leśnej drodze, 1,7 km na S od Wierzawic Małych, o.417 a leśn. Daszów Olsza czarna Alnus glutinosa Propozycja nowego pomnika przyrody: obw. 300 cm, wys. 20 m – nad ciekiem pośród łąk, 0,4 km na SW od Ślubowa Platan klonolistny Platanus x acerifolia Istniejący pomnik przyrody: obw. 440 cm, wys. 32 m – park w Wierzawicach Wielkich Robinia akacjowa Robinia pseudacacia Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 400 cm – przy brukowanej drodze w Wierzawicach Małych obw. 370 cm – przy brukowanej drodze w Wierzawicach Małych obw. 370 cm – przy polnej drodze, 0,9 km na S od Wierzawic Małych obw. 270 cm – przy leśnej drodze, o.185a leśn. Zawieścice Sosna pospolita Pinus sylvestris Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 300 cm, wys. 28 m – w olsie, 2 km na SW od Zawieścic, o.211b leśn. Zawieścice obw. 300 cm, wys. 15 m – pola, 1,7 km na SEE od Szedźca _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 25 obw. 280 cm, wys. 13 m – młodniki, 0,5 km na S od Czerniny Dolnej, o.74. leśn. Sułków obw. 220 cm, wys. 10 m – pola, 0, 5 km na SE od Wieruszowic Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 275, 255 cm (2 okazy) – grąd, o.214i leśn. Zawieścice obw. 260, 250 cm – las na E od ośrodka wypoczynkowego w Ryczeniu obw. 250 cm – dąbrowa, 2,2 km na SE od Wierzawic Małych, o.420 leśn. Zawiszów obw. 250 cm – skraj borów i olsów, o.330l leśn. Zawiszów obw. 250 cm – skraj łęgu, 1 km na SW od Zawieścic, o.210i leśn. Zawieścice Topola biała Populus alba Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 520 cm, wys. 16 m – łąka, 0,2 km na NNE od Łagiszyna obw. 500 cm, wys. 40 m – skwer przed restauracją Opus 99 w Górze obw. 370 cm, wys. 21 m – nad rowem pośród pól, S peryferie Brzeżan Topola późna Populus x canadensis Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 550 cm, wys. 40 m – łęg, 1,4 km na N od Laskowej, o.18h leśn. Wronów obw. 540 cm, wys. 29 m – przy szosie w środku wsi Radosław obw. 480 cm, wys. 40 m – pola przy N części Włodkowa Górnego Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 565 cm – łąka, 0,2 km na NE od Łagiszyna obw. 440 cm – przy polnej drodze z cukrowni Góra do Sławęcic obw. 440 cm – łęg, o.19o leśn. Wronów obw. 430 cm – zadrzewienie nad ciekiem, 0,8 km na NNE od Wieruszowic Wiąz szypułkowy Ulmus laevis Istniejące pomniki przyrody: obw. 410, 360 cm; wys. 27, 26 m – park w Wierzawicach Wielkich Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 530 cm, wys. 34 m – łęg, 1,5 k m na NW od Czerniny Dolnej, o.14j leśn. Chróścina obw. 500 cm, wys. 38 m – nad Baryczą, 0,7 km na SE od Wierzawic Wielkich obw. 460 cm, wys. 41 m – łęg, 1,1 km na SW od Żarek, o.89a leśn. Sułków obw. 430 cm, wys. 25 m – park w Ślubowie obw. 420 cm, wys. 42 m – leśny wąwóz, 0,5 km na NW od Ryczenia obw. 420 cm, wys. 27 m – łęg pośród łąk, 0m6 km na SE od Wierzawic Wielkich obw. 410 cm, wys. 31 m – park w Górze przylegający od N do kościoła św. Katarzyny obw. 400 cm, wys. 20 m – łąki nad Baryczą, 0,7 km na SE od Wierzawic Wielkich obw. 400 cm, wys. – m – przy starorzeczu Baryczy, 1,3 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 360 cm, wys. 39 m – zadrzewienie nad oczkiem wodnym, 0,1 km na W od Wierzawic Wielkich obw. 360 cm, wys. 34 m – łęg, 1,5 k m na NW od Czerniny Dolnej, o.15b leśn. Chróścina obw. 360 cm, wys. 27 m – skraj łęgi i starorzecza, 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 350 cm, wys. 31 m – park w Ślubowie obw. 350 cm, wys. 21 m – smuga łęgu, 1 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 340 cm, wys. 35 m – łęg nad starorzeczem Baryczy, 1,6 km na SWW od Ryczenia obw. 330 cm, wys. 35 m – łęg nad Baryczą, 1,7 km na SWW od Ryczenia _______________________________________________________________________________________ 26 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra obw. 320 cm, wys. 35 m – łęg, 1 km na SE od Glinki, o.102c leśn. Chróścina obw. 320 cm, wys. 27 m – błonia nadbaryckie, 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 320 cm, wys. 24 m – skraj łęgu i łąki, 0,3 km na E od Wierzawic Małych obw. 320 cm, wys. 23 m – cmentarz w Czerninie obw. 315 cm, wys. 32 m – nad starorzeczem k/remizy strażackiej w Wierzawicach Małych obw. 315 cm, wys. 26 m – nad starorzeczem Baryczy, 0,6 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 300 cm, wys. 30 m – łąka nad Rowem Śląskim, 0,9 km na E od Glinki obw. 300 cm, wys. 29 m – zadrzewienie nad oczkiem wodnym, 0,1 km na W od Wierzawic Wielkich Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 300 cm – łęg nad rowem, o.107b leśn. Chróścina obw. 300 cm – nad Baryczą, 0,4 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 280, 230 cm – skraj grodziska, o.4f leśn. Chróścina obw. 280 cm – skraj zadrzewień i łąki, 1 km na NW od Wierzawic Wielkich obw. 280 cm – łęg, o.108f leśn. Chróścina obw. 270 cm – skraj łęgu, o.107a leśn. Chróścina obw. 270 cm – skraj boru nad starorzeczem Baryczy, o. 302k, leśn. Kietlów obw. 260 cm – nad Baryczą, 0,4 km na S od Wierzawic Wielkich obw. 260 cm – łęg, 1,4 km na SE od Chróściny, o.14j leśn. Chróścina obw. 260 cm – łęg przylegający do o.4d leśn.Chróścina obw. 250 cm – skraj lasu i łąk, 2,6 km na SW od Zawieścic Wierzba biała Salix alba Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 580 cm – nad rowem przy łąkach, 0,5 km na NE od Zawieścic obw. 550 cm – przy rowie pośród łąk i pól, 0,7 km na SE od Bylicy obw. 500 cm – przy SW skraju Ślubowa obw. 450 cm – przy szosie między Czerniną a Czerniną Dolną obw. 440 cm – nad rowem pośród łąk, 0,4 km na SE od Glinki obw. 440 cm – nad rowem pośród łąk, 0,6 km na SE od Glinki Wierzba krucha Salix fragilis Propozycja nowych pomników przyrody: obw. 500 cm, wys. 20 m – w zarastającej piaskowni, ),2 km na E od Ślubowa obw. 450 cm, wys. 20 m – nad starorzeczem Baryczy, 0,7 km na W od Osetna Wiekowe okazy zasługujące na uwagę, ew. na ochronę w przyszłości: obw. 700 cm – zarośla nad ciekiem, 2,1 km na SW od Zawieścic obw. 650 cm – zarośla nad ciekiem, 2,7 km na SW od Zawieścic obw. 570 cm – nad kanałem przy łęgu i łąkach, 1,3 km na SE od Chróściny obw. 530 cm – pastwisko na E od Wieruszowic obw. 500 cm – nad rowem pośród łąk i pól, 0,8 km na NEE od Sławęcic obw. 500 cm – nad ciekiem na łące, 1,6 km na SW od Zawieścic obw. 450 cm – zadrzewienie nad ciekiem, 0,8 km na NNE od Wieruszowic obw. 450 cm – łęg, 1,5 km na Se od Chróściny, przy o.15j leśn. Chróścina _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 27 6. OWADY 6.1. MOTYLE DZIENNE I KRAŚNIKI Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków motyli dziennych i kraśników stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Czerwończyk nieparek Lycaena dispar Stwierdzony na 3 następujących stanowiskach: podmokła łąka, 1 km na E od Ślubowa (1 samica) podmokła łąka, 0,6 km na NNE od Łagiszyna (1 osobnik) podmokła łąka, 1,5 km na NWW od Ryczenia (1 osobnik) Gatunek objęty ochroną ścisłą, objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej); wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Czerwończyk płomieniec Lycaena hippothoe Stwierdzony na jednym stanowisku – na podmokłej łące z rdestem wężownikiem (1 samica), 1,1 km na SE od Włodkowa Górnego. Gatunek na Dolnym Śląsku bardzo rzadki. Czerwończyk zamgleniec Lycaena alciphron Stwierdzony na 2 następujących stanowiskach: trawiasta droga w borze sosnowym, 1,4 km na SSE od Wierzawic Wielkich (1 osobnik) polana w suchych borach sosnowych, 1,7 km na SW od Wierzawic Małych (1 samiec) Gatunek na Dolnym Śląsku bardzo rzadki. Dostojka aglaja Argynnis aglaja Stwierdzona na 4 następujących stanowiskach: suche i wilgotne łąki, 1,2 km na S od Wierzawic Małych (3 osobniki) łąka zalewowa z firletką, 1,5 km na NWW od Nowej Wioski (1 osobnik) łąka świeża na wyższej terasie rzecznej, 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich (1 osobnik) murawa z cieciorką pstrą, 0,5 km na SEE od Rogowa Górowskiego (1 osobnik) Gatunek na Dolnym Śląsku rozpowszechniony, ale niezbyt liczny, inwentaryzowany. Dostojna dia Boloria dia Stwierdzona na 7 następujących stanowiskach: suche łąki, 1 km na S od Wierzawic Małych (2 stanowiska, po 1 osobniku) wilgotne łąki, 0,6 km na SE od Glinki (2 stanowiska, po 1 osobniku) śródleśna podmokła łąka, 1,6 km na SE od Glinki (2 osobniki) podmokła łąka trawiasto-turzycowa, 1,3 km na NW od Laskowej (1 osobnik) murawa na nieczynnej rampie kolejowej, 0,8 km na N od Borszyna Wielkiego (1 osobnik) Gatunek na Dolnym Śląsku bardzo rzadki; w ostatnich dziesięcioleciach wykazany tylko z jednego stanowiska (notabene z okolic niedalekiego Śleszowa). _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 28 Dostojna ino Boloria ino Stwierdzona na 7 następujących stanowiskach: podmokła łąka, 1,7 km na NW od Czerniny Dolnej (4 osobniki) podmokła łąka, 0,7 km na SE od Glinki (2 osobniki) łąka źródliskowa, 1 km na N od Borszyna Wielkiego (1 osobnik) łąka źródliskowa, 0,9 km na S od Włodkowa Górnego (1 osobnik) podmokła łąka z firletką, 0,6 km na NNE od Łagiszyna (1 osobnik) łąka trzęślicowa z bukwicą, 0,2 km na E od Wierzawic Małych (1 osobnik) podmokła łąka, 2,5 km na W od Ryczenia (1 osobnik) Gatunek na Dolnym Śląsku dość rzadki, związany z silnie podmokłymi partiami łąk. Dostojna selene Boloria selene Stwierdzona na 5 następujących stanowiskach: trawiaste bory, 1,8 km na SW od Wierzawic Małych (2 stanowiska, po 1 osobniku) turzycowisko, 3,4 km na SW od Wierzawic Małych (2 osobniki) podmokłe łąki, 0,8 km na S od Wierzawic Wielkich (1 osobnik) kompleks łąk, 1,2 km na S od Wierzawic Małych (1 osobnik) Gatunek na Dolnym Śląsku dość rzadki. Górówka meduza Erebia medusa Stwierdzona na 12 stanowiskach, wszystkie zgrupowane w borach sosnowych z trawiastymi polanami lub na ich przedpolu – na S i W od Wierzawic Małych. Zaobserwowano tu łącznie ok. 70 osobników. Gatunek na Dolnym Śląsku rzadki, zagrożony wyginięciem; na niżu osiąga północną granicę zasięgu w kraju, która prawdopodobnie przebiega przez obszar gminy Góra. Kosternik leśniak Carterocephalus silvicolus Obserwowany na jednym stanowisku – skraj łęgu i śródleśnej łąki, 0,8 km na SEE od Włodkowa Górnego (1 osobnik). Gatunek na Dolnym Śląsku bardzo rzadki. Kosternik palemon Carterocephalus palaemon Stwierdzona na 6 następujących stanowiskach: leśne przydroże, 3,4 km na SW od Wierzawic Małych (3 osobniki) przydroże w borze, 2,5 km na S od Wierzawic Małych (2 osobniki) trawiasta dąbrowa, 2,6 km na SSE od Wierzawic Wielkich (1 osobnik) trawiasta dąbrowa, 2,1 km na SW od Wierzawic Małych (1 osobnik) trawiaste przydroże w borze, 1,9 km na SSE od Ryczenia (1 osobnik) zalesiony skraj borow i lasów, 2,3 km na SSW od Wierzawic Małych (1 osobnik) Gatunek na Dolnym Śląsku rzadki. Kraśnik nostrzykowiec Zygaena viciae Obserwowany na jednym stanowisku – murawa z przetacznikiem kłosowym i macierzanką, na skraju podmokłych łąk w dolinie Rowu Śląskiego, 0,7 km na E od Chróściny (1 osobnik). Gatunek występujący w Polsce lokalnie. Kraśnik rogalik Zygaena loti Stwierdzony na 8 stanowiskach, z których do najliczniejszych należą: _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 29 murawa z cieciorką na dawnym torowisku, 0,5 km na NE od Osetna (ok. 10 osobników) murawa z cieciorką na przydrożu z Zawieścic do Kłody Wielkiej (ok. 10 osobników) murawa z cieciorką na skarpie doliny Baryczy na S od Osetna (ok. 10 osobników) Gatunek występujący w Polsce lokalnie. Kraśnik zmienny Zygaena ephialtes Stwierdzony na 4 stanowiskach: murawa przydrożna, 0,3 km na NNE od Zawieścic (12 osobników) murawa na nieczynnej rampie kolejowej, 0,8 km na N od Borszyna Wielkiego (8 osobników) murawa przydrożna, 0,5 km na N od Sułkowa (1 osobnik) murawa z cieciorką na skarpie doliny Baryczy na S od Osetna (1 osobnik) Gatunek występujący w Polsce lokalnie. Mieniak strużnik Apatura ilia Stwierdzony na 2 stanowiskach: podmokła łąka na skraju łęgu, 1,8 km na NW od Czerniny Dolnej (1 osobnik) łęg jesionowo-olszowy, 0,6 km na SEE od Kotowa (1 osobnik) Gatunek wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce; dawniej pod ochroną w Polsce, obecnie nie chroniony. Modraszek amandus Polyommatus amandus Obserwowany na jednym stanowisku – podmokła łąka kaczeńcowa z groszkiem żółtym i wyką, 0,7 km na NE od Zawieścic (2 samce). Gatunek w południowej Polsce uchodzący za wielką rzadkość (rozpowszechniony w północnej części kraju). Modraszek korydon Polyommatus coridon Obserwowany na jednym stanowisku – murawy i nieużytki z komonicą w dawnym wyrobisku między Sławęcicami a Glinką (1 osobnik). Gatunek na Dolnym Śląsku rzadki. Modraszek nausitous Maculinea nausithous Stwierdzony na 3 stanowiskach: podmokła łąka z krwiściągiem lekarskim, 1,6 km na SE od Glinki (kilka osobników) podmokła łąka z krwiściągiem lekarskim, 0,8 km na N od Laskowej (1-2 osobniki) podmokła łąka z krwiściągiem lekarskim, 0,2 km na SW od Goli Górowskiej (1 osobnik) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej); wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Pazik dębowiec Quercusia quercus Obserwowany na jednym stanowisku – las z młodymi dębami, 1,1 km na NNE od Włodkowa Dolnego, o.100/102 leśn. Chróścina (1 osobnik). Gatunek występujący w zarówno w Polsce jak i na Dolnym Śląsku w rozproszeniu. Paź królowej Papilio machaon Stwierdzony na 5 stanowiskach: łąki nad Rowem Śląskim, na E od Chróściny (2 stanowiska: kokon + obserwacja 1 osobnika) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 30 murawa przy boisku, 0,2 km na W od Goli Górowskiej (1 osobnik) łąka świeża z marchwią zwyczajną, 0,4 km na S od Borszyna Wielkiego (1 osobnik) murawa na przytorzu, 0,9 km na NNE od Borszyna Wielkiego (1 osobnik) Gatunek wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce; dawniej pod ochroną w Polsce, obecnie nie chroniony. Rojnik morfeusz Heteropterus morpheus Stwierdzony na 3 stanowiskach: łąka zalewowa nad Rowem Śląskim, 2,2 km na NNE od Chróściny (1 osobnik) zarastająca łąka na skraju olsu, 3,4 km na SW od Wierzawic Małych (1 osobnik) bagienna łąka turzycowa, 2,2 km na NE od Glinki (1 osobnik) Gatunek wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce; zagrożony wyginięciem na Dolnym Śląsku. Rusałka wierzbowiec Nymphalis polychloros Obserwowana na jednym stanowisku – skraj boru i łęgu z wierzbami, 0,6 km na SEE od Osetna (1 osobnik). Gatunek w Polsce i na Dolnym Śląsku rozpowszechniony, ale przeważnie nieliczny; dawniej umieszczony na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, na najnowszej liście nieobecny. Rusałka żałobnik Nymphalis antiopa Stwierdzony na 3 stanowiskach: skraj dąbrowy w otoczeniu borów sosnowych i olsów z domieszką brzóz, 2 km na SE od Ryczenia, o.346m,t leśn. Zawiszów (1 osobnik) skraj olsu i boru sosnowego z domieszką brzóz, 1,6 km na SE od Włodkowa Górnego, o.209a leśn. Zawieścice (1 osobnik) bór sosnowy wilgotny z domieszką brzóz, 2 km na SWW od Wierzawic Małych, o.380 leśn. Zawiszów (1 osobnik) Gatunek w Polsce i na Dolnym Śląsku rozpowszechniony, ale niezbyt liczny; dawniej umieszczony na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, na najnowszej liście nieobecny. Zieleńczyk ostrężyniec Callophrys rubi Stwierdzony na 4 stanowiskach: widny bór sosnowy z domieszką brzóz i obfitym runem z borówką czernicą, 2 km na S od Ryczenia, o.365f leśn. Zawiszów (kilka osobników) lukowaty młodnik sosnowy na wzniesieniu, 2,8 km na SSE od Wierzawic Wielkich (2 osobniki) widny bór sosnowy z kruszyną i borówką czernicą, 1,7 km na SE od Wierzawic Wielkich, o.411 leśn. Osławice (1 osobnik) bór sosnowy z borówką czernicą, 1,9 km na SW od Wierzawic Małych (1 osobnik) Gatunek na Dolnym Śląsku rzadki. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 31 6.2. CHRZĄSZCZE Poniżej dokonano przeglądu wybranych zagrożonych i rzadkich gatunków chrząszczy stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Dyląż garbarz Prionus coriarius Obserwowany na 1 stanowisku – bór sosnowy nad Świernią, w SW części gminy (1 osobnik). Gatunek na Dolnym Śląsku jeszcze rozpowszechniony; a ginący na zachodzie Europy. Necrodes littoralis (rodzina Silphidae) Stwierdzony na dwóch stanowiskach w dolinie Baryczy – pod Osetnem i Ryczeniem (Kanicki 1999), gdzie zaobserwowano wiele okazów. Gatunek wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. W Polsce gatunek notowany stosunkowo rzadko. Wonnica piżmówka Aromia moschata Stwierdzona na dwóch stanowiskach (po jednym osobniku) w kępach lasów łęgowych – 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich oraz 0,5 km na S od Osetna. Gatunek na Dolnym Śląsku rozpowszechniony ale niezbyt liczny. Żerdzianka sosnówka Monochamus galloprovincialis Obserwowana na 1 stanowisku – bór sosnowy 1,5 km na NWW od Wierzawic Małych. Prawdopodobnie występuje w całym kraju, choć w niektórych krainach nie został jeszcze stwierdzony. 6.3. PROSTOSKRZYDŁE Poniżej dokonano przeglądu wybranych zagrożonych i rzadkich gatunków prostoskrzydłych stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Łatczyn brodawnik Decticus verrucivorus Stwierdzony na 9 stanowiskach: łąki świeże i murawy (2 stanowiska), 0,8-1,4 km na S od Wierzawic Małych (ponad 100 grających samców) murawy (4 stanowiska) na N i W od Radosławia (co najmniej kilkadziesiąt grających samców) murawy na przydrożach (2 stanowiska), 0,4-0,7 km na S od Chróściny (kilka grających samców) murawa przechodząca w łąkę trzęślicową, 1,8 km na NE od Chróściny (1 samiec) W Polsce i na Dolnym Śląsku rozpowszechniony, na zachodzie Europy miejscami wyginął, np. umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście”. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 32 Napierśnik Stethophyma grossum Gatunek stwierdzony głównie na rozległych podmokłych łąkach między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, od okolic Nowej Wioski po okolice Laskowej (16 stanowisk), gdzie zlokalizowano ok. 2,5 tys. osobników. Ponadto stwierdzony także na podmokłej łące 1,3 km na E od Glinki (co najmniej kilkanaście grających samców). Gatunek występujący W Polsce i na Dolnym Śląsku w rozproszeniu, wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Pasikonik długopokładełkowy Tettigonia caudata Stwierdzony na 17 stanowiskach, w pobliżu następujących miejscowości: między Rogowem Górowskim a Osetnem (4 grające samce na 2 stanowiskach), na W od Brzeżan (4 grające samce na 2 stanowiskach), na N od Wierzawic Wielkich (4 grające samce na 3 stanowiskach), na S od Łagiszyna (4 grające samce na 3 stanowiskach), na S od Ślubowa (3 grające samce na 2 stanowiskach), 1,4 km na N od Witoszyc (2 grające samce), 0,8 km na W od Borszyna Wielkiego (2 grające samce), 1,1 km na SSE od Grabowna (1 grający samiec), 0,6 km na NE od Zawieścic (1 grający samiec), 0,2 km na E od Wieruszowic (1 grający samiec). Występuje w uprawach rolnych i na miedzach. Gatunek występujący w Polsce i na Dolnym Śląsku w rozproszeniu, wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Podłatczyn szary Platycleis albopunctata Obserwowany tylko na jednym stanowisku – nasłoneczniona skarpa rowu przy uprawie sosnowej w kompleksie borów 2,2 km na SW od Wierzawic Małych (co najmniej 1 osobnik). Gatunek w Polsce występujący w rozproszeniu, na Dolnym Śląsku rzadki. Siwoszek błękitny Oedipoda caerulescens Stwierdzony na 18 stanowiskach na piaszczystych murawach. Na szczególną uwagę zasługują następujące stanowiska: murawy na N i W od Radosławia (6 stanowisk; ponad 20 osobników) bory między Górą a Zawieścicami (3 stanowiska; ok. 10 osobników) bory na W od Wierzawic Małych (3 stanowiska; ok. 10 osobników) zrąb w borze sosnowym 0,3 km na E od Włodkowa Dolnego (co najmniej 10 osobników) Gatunek w Polsce i na Dolnym Śląsku rozpowszechniony, wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Turkuć podjadek Gryllotalpa gryllotalpa Stwierdzony w ogrodzie przydomowym w Czerninie Dolnej (słyszano głos godowy 1 osobnika). Gatunek w Polsce rozpowszechniony, w ostatnich dziesięcioleciach spotykany coraz rzadziej. Złotawiec Chrysochraon brachyptera Obserwowany na dwóch stanowiskach – łąki nad Baryczą 0,4 km na S od Ryczenia (co najmniej kilkanaście osobników) oraz trawiaste przydroże w borach sosnowych 1,7 km na SW od Wierzawic Małych (1 samica). Gatunek występujące w Polsce na rozproszonych stanowiskach. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 33 6.4. WAŻKI Poniżej dokonano przeglądu wybranych zagrożonych i rzadkich gatunków ważek stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Oczobarwnica większa Erythromma najas Stwierdzona na 4 stanowiskach: stawek wśród łąk z rdestnicą pływającą 0,5 km na S od Glinki (kilka osobników) staw z rdestnicą kędzierzawą na S peryferiach Chróściny (kilka osobników) starorzecze Baryczy z grążelem i grzybieniami 0,9 km na NWW od Ryczenia (1 osobnik) starorzecze Baryczy z osoką, grążelem, grzybieniami i żabiściekiem, 0,4 km na NNW od Osetna Małego (1 osobnik) Gatunek występujący w południowo-zachodniej Polsce w rozproszeniu; umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście”. Pałątka drobna Lestes dryas Stwierdzona na jednym stanowisku – śródpolne oczko wodne z oczeretem i jeżogłówką, 0,2 km na NNW od Kruszyńca (1 osobnik). Gatunek występujący w południowo-zachodniej Polsce lokalnie w małych populacjach; umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście” jako gatunek zagrożony. Szablak żółty Sympetrum flaveolum Obserwowany na 3 stanowiskach: droga śródleśna w pobliżu olszyn, rzeczki i borów, 3,4 km na SW od Wierzawic Małych (para złączona w tandemie) starorzecze Baryczy z osoką, grążelem, grzybieniami i żabiściekiem, 0,4 km na NNW od Osetna Małego (1 samiec) bory sosnowe o piaszczystym podłożu 1,5 km na NWW od Wierzawic Małych (1 osobnik) Gatunek występujący w Polsce nieregularnie, miejscami dość liczny; umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście”. Szklarka zielona Cordulia aenea Stwierdzona na 2 następujących stanowiskach: silnie zarastające śródpolne stawy 0,5 km na SSW od Włodkowa Górnego (samica składająca jaja) poręba 150 m od rzeki Tynicy, 2,5 km na SWW od Wierzawic Małych (samiec patrolujący skraj lasu) Gatunek w południowo-zachodniej Polsce rozpowszechniony, nieliczny; umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście”. Świtezianka dziewica Calopteryx virgo Stwierdzona na 2 następujących stanowiskach: Tynica 1,4 km na SE od Ryczenia (co najmniej 5 osobników) przydroże w łęgu (0,4 km od rzeki), 1,1 km na SW od Chróściny (1 samica) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 34 Gatunek w południowo-zachodniej Polsce znacznie rzadszy od świtezianki lśniącej, wrażliwszy od niej na zanieczyszczenia wody; umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście”. Świtezianka lśniąca Calopteryx splendens Największym stanowiskiem tego gatunku jest cały odcinek rzeki Baryczy, jaki przepływa przez gminę Góra; tutejszą populację oszacowano na kilka tysięcy osobników. Poza Baryczą obserwowana na 11 następujących stanowiskach (od 1 do 10 okazów na stanowisku): struga przepływająca przez Ślubów (3 stanowiska), Tynica (2 stanowiska), niewielki ciek pośród pól 2,2 km na SWW od Wierzawic Małych, śródleśne oczko wodne 2,6 km na S od Wierzawic Małych, niewielka struga na E peryferiach Góry-Kajęcina, Rów Śląski na W od Nowej Wioski, struga 0,4 km na SE od Osetna, śródpolne oczko wodne 0,3 km na W od Brzeżan. Gatunek w południowo-zachodniej Polsce lokalnie jeszcze liczny, wrażliwy na zanieczyszczenia wody; umieszczony na niemieckiej „czerwonej liście”. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 35 7. RYBY Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków ryb stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Brzana Barbus barbus Występuje w Baryczy w okolicach Osetna. Na Dolnym Śląsku gatunek rzadki, wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Cierniczek Pungitius pungitius Występuje w Baryczy na NWW od Osetna. Na Dolnym Śląsku gatunek rzadki, mający tu południową granicę swego geograficznego areału; wpisany na Czerwoną listę słodkowodnej ichtiofauny Polski. Koza Cobitis taenia Stwierdzona w mulistych stawkach w dolinie Baryczy w okolicach Osetna (2 stanowiska). Gatunek objęty ochroną ścisłą, objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej); wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Miętus Lota lota Stwierdzony na 3 stanowiskach: Barycz na wysokości Wierzawic Wielkich Tynica – odcinek przyujściowy Świernia – odcinek przyujściowy Gatunek na Dolnym Śląsku zmniejszający liczebność, wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Piskorz Misgurnus fossilis Stwierdzony na 3 stanowiskach: muliste stawki w dolinie Baryczy w okolicach Osetna (2 stanowiska) Rów Śląski na wysokości Chróściny Gatunek objęty ochroną ścisłą, objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej); wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Różanka Rhodeus sericeus Występuje w Baryczy w okolicach Osetna (2 stanowiska). Gatunek objęty ochroną ścisłą, objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej); wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 36 8. PŁAZY Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków płazów stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus Stwierdzona na 11 stanowiskach (najczęściej po kilka godujących osobników na stanowisku): przyujściowy odcinek Tynicy starorzecza Baryczy między Wierzawicami Małymi a Wielkimi (2 stanowiska) starorzecze i oczko wodne na E od Wierzawic Wielkich (2 stanowiska) śródpolne oczko wodne 0,8 km na NEE od Śędziwojowice śródpolne oczko wodne, przy szosie między Kłodą Wielką a Zawieścicami śródpolny staw, przy szosie z Bronowa w kierunku Sułowa Wielkiego grupa kilku silnie zarośniętych stawów – dawne glinianki, między osadą Kajęcin a nasypem kolejowym kompleks stawów przylegających od N do cukrowni w Górze śródpolny staw, 0,4 km na N od Sławęcic (obserwowano liczne kijanki) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej). W ostatnich latach wykazuje w Europie i zapewne w Polsce dramatyczny spadek liczebności. Kumak nizinny Bombina bombina Stwierdzony na 7 stanowiskach (po kilka godujących osobników na stanowisku): starorzecze Baryczy 1 km na NW od Wierzawic Małych starorzecze Baryczy 0,3 km na SE od Wierzawic Wielkich zarastające stawy 0,7 km na SW od Włodkowa Górnego staw śródpolny między starą Górą a Ryczeniem zarastające glinianki 0,4 km na S od Radosławia zarastający śródpolny staw 0,6 km na S od Szedźca zarastający staw 0,2 km na W od Brzeżan Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); umieszczony na światowej „czerwonej liście” (jako gatunek z grupy niższego ryzyka wymagający ochrony); objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej oraz załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej); wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, proponowany do wpisania do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Ropucha szara Bufo bufo Gatunek w Polsce uważany za pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra pospolity. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 37 Ropucha zielona Bufo viridis Stwierdzona na 8 stanowiskach (po kilka godujących osobników na stanowisku): Zbiornik Ryczeń i okolica (3 stanowiska) zarastające żwirownie 0,7 km na NWW od Radosławia kompleks stawów przylegających od N do cukrowni w Górze nowe stawy 0,8 km na S od Włodkowa Górnego staw w dolinie Baryczy 0,4 km na S od Osetna świeżo odnowiony staw w Czerninie Dolnej Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej). Rzekotka drzewna Hyla arborea Stwierdzona na 34 stanowiskach, z których do najważniejszych należą: dolina Baryczy między śluzą w Wierzawicach Małych a Ryczeniem (7 stanowisk, co najmniej kilkaset godujących osobników) starorzecza Baryczy okalające Wierzawice Wielkie i Wierzawice Małe (7 stanowisk, co najmniej kilkadziesiąt godujących osobników) starorzecza na obu brzegach Baryczy na W i NW od ośrodka wypoczynkowego w Ryczeniu (2 stanowiska, co najmniej kilkanaście godujących osobników) stawki przy W części Brzeżan (2 stanowiska, co najmniej kilkanaście godujących osobników) śródpolny staw na strumieniu 0,1 km na NE od Szedźca (co najmniej kilkanaście godujących osobników) glinianki 0,6 km na S od Starej Góry (co najmniej kilkanaście godujących osobników) staw 0,6 km na S od Szedźca (co najmniej kilkanaście godujących osobników) starorzecze Baryczy 0,6 km na S od Osetna (co najmniej kilkanaście godujących osobników) starorzecze Baryczy 1 km na W od Osetna (co najmniej kilkanaście godujących osobników) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); umieszczony na światowej „czerwonej liście” (jako gatunek z grupy niższego ryzyka wymagający ochrony); objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej); w Polsce miejscami zanikający np. w Wielkopolsce, proponowany do wpisania do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Traszka zwyczajna Triturus vulgaris Obserwowana jedynie w starorzeczu Baryczy 0,3 km na SE od Wierzawic Wielkich (1 samica). Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); w Polsce ostatnio obserwuje się zanikanie jego miejsc rozrodu. Żaba jeziorkowa Rana lessonae Gatunek w Polsce uważany za pospolity. W gminie Góra rozpowszechniona. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 38 Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej). Żaba moczarowa Rana arvalis Gatunek w Polsce uważany za dość pospolity. W gminie Góra występuje m.in. w dolinie Tynicy i Rowu Śląskiego. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej). Żaba śmieszka Rana ridibunda Stwierdzona na 11 stanowiskach (najczęściej po kilka godujących osobników na stanowisku): starorzecza Baryczy przylegające od N do Wierzawic Małych (3 stanowiska) oczka wodne w dolinie Baryczy 0,2 km na SW i S od Osetna (2 stanowiska) Zbiornik Ryczeń (2 stanowiska) oczka wodne w dolinie Baryczy 0,4 km na E od Zbiornika Ryczeń rozlewisko w dolinie Baryczy 0,8 km na SE od Ryczenia Rów Polski przy N granicy gminy żwirownie 0,7 km na NWW od Radosławia Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); rozpowszechniony na niżu Polski, choć nie pospolicie. Żaba trawna Rana temporaria Gatunek w Polsce uważany za pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra pospolity. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Żaba wodna Rana esculenta Gatunek w Polsce uważany za pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra pospolity. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 39 9. GADY Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków gadów stwierdzonych w gminie Góra. Jaszczurka zwinka Lacerta agilis Gatunek w Polsce uważany za pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra stwierdzony w wielu miejscach, na nasłonecznionych skarpach, brzegach lasów, w piaskowniach. Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik IV – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony ścisłej). Jaszczurka żyworodna Lacerta vivipara Gatunek w Polsce uważany za pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra stwierdzony w wielu miejscach, w biotopach wilgotnych. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Padalec zwyczajny Anguis fragilis Gatunek w Polsce uważany za dość pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra stwierdzony m.in. w lasach między Ryczeniem a Wierzawicami Wielkimi. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix Gatunek w Polsce uważany za dość pospolity i niezagrożony wyginięciem. W gminie Góra stwierdzony w wielu miejscach, w pobliżu wód. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Żmija zygzakowata Vipera berus Gatunek w Polsce rozpowszechniony. W gminie Góra obserwowana w latach 1990-tych w okolicy Starej Góry i Ryczenia; brak nowych stwierdzeń. Gatunek objęty ochroną ścisłą. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 40 10. PTAKI Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom II. PTAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Bielik Haliaetus albicilla Stwierdzono rewir jednej pary w lasach wokół Zbiornika Ryczeń. Gatunek objęty ochroną ścisłą oraz ochroną strefową; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej; wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy. Błotniak stawowy Circus aeruginosus Stwierdzony na 7 stanowiskach (z pojedynczymi parami lęgowymi): trzcinowe bagno na przyujściowym odcinku Tynicy zarastające glinianki w Kajęcinie, część N zarastający staw 0,3 km na NE od Strumyka oczko śródpolne 0,3 km na S od Rogowa Górowskiego stare glinianki z pasami trzcinowisk przylegające od N od cukrowni w Górze stawy z trzcinowiskami 0,6 km na SW od Włodkowa Górnego staw z zaroślami trzciny, pałki i wierzbami, 0,1 km na N od Ligoty Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Bocian biały Ciconia ciconia Stwierdzony na 15 stanowiskach: Chróścina – gniazdo na słupie w E części wsi, przy nr 81 (w 2005 – z 1 młodym) Bylica (przysiółek na S od Chróściny) – gniazdo na słupie (w 2005 – gniazdo niezajęte; w 2004 – z 2 młodymi) Borszyn Wielki – gniazdo na słupie w E części wsi (w 2005 – z 2 młodymi) Wierzawice Wielkie – gniazdo na suchym drzewie (w 2005 – gniazdo niezajęte; w 2004 – z 3 młodymi w gnieździe na słupie) Kruszyniec – gniazdo na słupie, naprzeciw nr 24 (w 2005 – z 3 młodymi) Osetno – gniazdo na słupie, we E części wsi (w 2005 – z 3 młodymi) Brzeżany – gniazdo na przyciętym drzewie, naprzeciw nr 44 (w 2005 – z co najmniej 2 młodymi) Witoszyce – gniazdo na słupie koło parku (w 2005 – z 3 młodymi) Nowa Wioska – gniazdo na budynku (w 2005 – z 2 młodymi) Zawieścice – gniazdo na słupie, przy nr 37 (w 2005 – gniazdo niezajęte; w 2004 – z 3 młodymi) Radosław – gniazdo na słupie w N części wsi 37 (w 2005 – gniazdo niezajęte; w 2004 – z 3 młodymi) Radosław – gniazdo na drzewie w S części wsi (w 2005 – gniazdo niezajęte) Sławęcice – gniazdo na słupie (w 2005 – gniazdo zajęte, bez młodych; w 2004 – z 1 młodym) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 41 Gola Górowska – gniazdo na słupie (w 2005 – z 2 młodymi) Czernina – gniazdo na wysokim kominie (w 2004 – z 2 młodymi) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Bocian czarny Ciconia nigra Na obszarze gminy Góra zlokalizowanych jest 5 rewirów, w których znajdują się gniazda lub gdzie obserwowano ptaki w sezonie lęgowym: okolice Wierzawic Małych, Zawieścic, Włodkowa Dolnego, Sułkowa oraz Chróściny. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) oraz ochroną strefową; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Brzegówka Riparia riparia Stwierdzona na 2 stanowiskach: skarpy w kompleksie stawów przylegających od N do cukrowni w Górze (ok. 15 zajętych norek) stara piaskownia 1,3 km na N od Ryczenia (ok. 20 głębokich norek i kilka kręcących się w pobliżu ptaków) Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Brzęczka Locustella luscinioides Stwierdzona na 5 stanowiskach (pojedyncze śpiewające samce): trzcinowe bagna nad Rowem Polskim na N i NE od Radosławia (3 stanowiska) trzcinowe bagno nad Rowem Śląskim, 1 km na NE od Glinki trzcinowe bagno nad przyujściową Tynicą Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio nieliczny ptak lęgowy. Czajka Vanellus vanellus Zlokalizowano 16 par lęgowych. Do największych skupisk należą: podmokłe łąki nad Rowem Śląskim, 2 km na NE od Chróściny (5 par) podmokłe łąki między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, między Laskową a Radosławiem (4 pary) podmokłe łąki 3 km na NE od Chróściny (2 pary) pola 2 km na NEE od Chróściny (2 pary) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Czyż Carduelis spinus Stwierdzony jedynie w kompleksie leśnym nad Tynicą, 2 km na SW od Wierzawic Małych, gdzie w strefie przejściowej między olsami a borami obserwowano parzące się ptaki. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na niżu Śląska lęgowy tylko lokalnie. Derkacz Crex crex Stwierdzony na 5 stanowiskach: podmokłe łąki, 1,5 km na NNW od Czerniny Dolnej (3 wołające samce) podmokłe łąki nad Rowem Śląskim, na E od Chróściny (2 wołające samce) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 42 podmokłe łąki, 2 km na SEE od Ryczenia (2 wołające samce) podmokłe łąki 0,8 km na N od Laskowej (1 wołający samiec) podmokłe łąki między Rowem Polskim a Rowem Śląskim, na NNW od Radosławia (1 wołający samiec) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej; wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy, zagrożony. Dudek Upupa epops Stwierdzony na 9 stanowiskach (pojedyncze pary): zrąb śródleśny, 0,7 km na NNW od Włodkowa Dolnego łąka z głowiastymi wierzbami, 0,5 km na SW od Goli Górowskiej bory i olszyny z polanami nad Tynicą, 2,7 km na SW od Wierzawic Małych śródpolna aleja starych jabłoni, 1 km na E od Ligoty bór sosnowy, przy resztkach dawnej wioski 1,6 km na SW od Wierzawic Małych podmokłe łąki z głowiastymi wierzbami, 0,9 km na NW od Radosławia skraj boru sosnowego, 1,2 km na SWW od Zawieścic skraj lasu przy podmokłych łąkach, 0,8 km na E od Chróściny aleja starych jabłoni w krajobrazie rolniczym, 1 km na NNE od Wierzawic Wielkich Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, zagrożony. Dzierlatka Galeria cristata Obserwowana jedynie na nieużytkach przy S peryferiach Góry (1 para). Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Dzięcioł czarny Dryocopus martius Zlokalizowano 24 pary lęgowe rozmieszczone dość równomiernie w lasach gminy. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy. Dzięcioł średni Dendrocopos medius Zlokalizowano 18 par lęgowych, zamieszkujących większe lasy liściaste gminy. Do największych skupisk należą: łęgi i grądy nad Rowem Śląskim, między Górą, Włodowem Dolnym a Glinką (6 par) olsy i łęgi nad Dziczkiem, na S od Góry (4 pary) dąbrowy nad Baryczą, 1-2 km na NWW od Ryczenia (2 pary) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 43 Dzięcioł zielonosiwy Picus canus Stwierdzony na 7 stanowiskach: olsy i łęgi nad Dziczkiem, na S od Góry (2 pary) olszyny nad Tynicą, 1,7 km na SWW od Wierzawic Małych łęgi nad Baryczą w Ryczeniu łęgi nad Rowem Polskim 1 km na NW od Nowej Wioski (na granicy gminy) łęgi w dolinie Baryczy, na N od Wierzawic Małych dąbrowy w dolinie Baryczy, 0,7 km na NWW od Ryczenia Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Dzięcioł zielony Picus viridis Stwierdzony na 8 stanowiskach: olsy i łęgi, 1,5-2,5 km na NE od Chróściny (2 pary) łęgi i grądy nad Rowem Śląskim, między Górą, Włodowem Dolnym a Glinką (2 pary) olsy i łęgi nad Dziczkiem, na S od Góry (2 pary) zadrzewienie w dolinie Rowu Śląskiego, 1 km na NE od Glinki łęg nadrzeczny 1,7 km na S od Ślubowa Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej. Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy. Gawron Corvus frugilegus Zlokalizowano 2 kolonie lęgowe: zieleń wysoka przy Urzędzie Gminy w Górze (45 zajętych gniazd na 2 platanach) park w Ślubowie (ok. 20 zajętych gniazd) Po przejściu letniej nawałnicy większość gniazd spadła. Dawniej gatunek ten gniazdował także w Czerninie Dolnej, Kłodzie i Ligocie (Lorek 1991). Gatunek objęty ochroną częściową. Na Śląsku – liczny ptak lęgowy. Gągoł Bucephala clangula Obserwowany w dwóch rewirach, gniazdowanie możliwe: dolina Baryczy pod Osetnem (obserwacja 2 samic na oczku wodnym) Zbiornik Ryczeń (obserwacja samicy) Gatunek objęty ochroną ścisłą; dawniej gatunek z Czerwonej księgi, obecnie nie uważany za zagrożony. Na Śląsku – bardzo nielicznie lęgowy. Gąsiorek Lanius collurio Zlokalizowano 95 stanowisk lęgowych. Występuje powszechnie w całej gminie zasiedlając głównie skupiska krzewów w krajobrazie otwartym, ale obecny jest także na polanach wewnątrz kompleksów leśnych. Do największych jego skupisk należą: podmokłe łąki z krzakami wierzb między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, na wysokości Laskowej-Radosławia (9 par) pola i łąki nad Śląskim Rowem między Chróściną a Glinką (8 par) krajobraz rolniczy 0,5-1 km na N i NW od Wierzawic Wielkich (5 par) zakrzaczenia przy drodze z Osetna do Ryczenia (5 par) krajobraz rolniczy na N i W od Strumiennej (4 pary) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 44 krajobraz rolniczy na W od Radosławia (4 pary) krajobraz rolniczy na S od Grabowna (4 pary) krajobraz rolniczy 1,5-3 km na SE od Wierzawic Wielkich (3 pary) krajobraz rolniczy 0,3-1,3 km na S od Czerniny Dolnej (3 pary) krajobraz rolniczy na N i E od Wieruszowic (3 pary) krajobraz rolniczy 0,5 km na SW od Ślubowa (3 pary) krajobraz rolniczy na W i N od Brzeżan (3 pary) krajobraz rolniczy na 1,5-2 km na E i NE od Chróściny (3 pary) Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Gęgawa Anser anser Stwierdzono lęg 1 pary – obserwowano samicę wodzącą młode; bagna na N i NE od Radosławia, między Rowem Polskim a Rowem Śląskim. Gatunek łowny. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Gil Pyrrhula pyrrhula Stwierdzony na 2 stanowiskach: skraj olsu i boru z świerkami w podszycie nad Tynicą, 1 km na S od Ryczenia bór sosnowy z świerkami w podszycie, 1,7 km na SSE od Wierzawic Wielkich Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na niżu Śląska – nieliczny ptak lęgowy. Jarzębatka Sylvia nisoria Tylko w jednym miejscu obserwowano śpiewającego samca – zarośla przy starym wyrobisku 0,8 km na S od Starej Góry. Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Jastrząb Accipiter gentilis Znaleziono 2 zajęte gniazda – w lasach między Ryczeniem a Osetnem oraz w borze 1,5 km na S od Osetna. Gatunek trudno wykrywalny, może być rozpowszechniony szerzej. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Kania ruda Milvus milvus Stwierdzono rewir jednej pary w lasach nad Rowem Śląskim koło Glinki (Bobrowicz, Konieczny 2001). Gatunek objęty ochroną ścisłą oraz ochroną strefową; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej; wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy. Kląskawka Saxicola torquata Stwierdzona na 6 stanowiskach (pojedyncze pary): przydroże wśród pól, 0,8 km na W od Borszyna Małego przydroże wśród pól, 0,3 km na W od Rogowa Górowskiego przydroże na SW od Goli Górowskiej skarpiaste przydroże 4 km na SE od Wierzawic Wielkich _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 45 przydroże i nieużytki na W peryferiach Góry, przy szosie do Sławęcic przydroże na N od Ryczenia Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Kokoszka Gallinula chloropus Stwierdzona na 5 stanowiskach (pojedyncze pary): zarastające starorzecze Baryczy, 0,3 km na SE od Wierzawic Wielkich zarastające glinianki Kajęcin, część N glinianki z pasami trzcinowisk przylegające od N od cukrowni w Górze trzcinowe bagno nad Rowem Polskim na NE od Radosławia staw z zaroślami trzciny, pałki i wierzb, na N od Ligoty Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Krętogłów Jynx torquilla Stwierdzony na 2 stanowiskach: zadrzewienia na NW od Wierzawic Wielkich lasek łęgowy 2 km na SEE od Ryczenia Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak lęgowy. Krogulec Accipiter nisus Stwierdzony na 5 stanowiskach (głównie obserwacje ptaków w rewirach): drągowina świerkowa 1 km na E od Chróściny (zajęte gniazdo) bory sosnowe 3,2 km na SW od Wierzawic Małych zadrzewienia 0,8 km na E od Sędziwojowic bór sosnowy 1,8 km na SE od Ryczenia bory na NW od Radosławia Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Kropiatka Porzana porzana Tylko w jednym miejscu słyszano wołającego samca – podmokłe łąki przy starorzeczu, 0,6 km na S od Osetna; gniazdowanie możliwe. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej; wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy. Kruk Corvus corax Stwierdzony na 8 stanowiskach (znaleziono gniazda lub obserwowano ptaki w rewirach): bór sosnowy 1 km na SSE od Ryczenia kępa sosen pośród łęgów 2,8 km na NE od Chróściny łęg jesionowo-olchowy 1,2 km na SEE od Chróściny lasek śródpolny 0,5 km na NE od Kłody Małej bór sosnowy 1,4 km na E od Ligoty bór sosnowy 2 km na NE od Ryczenia bór sosnowy 0,5 km na E od Nowej Wioski bór sosnowy 0,3 km na N od Łagiszyna Gatunek objęty ochroną częściową. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 46 Krzyżodziób świerkowy Loxia curvirostra Stwierdzony jedynie w borach 3 km na SW od Wierzawic Małych, gniazdowanie możliwe. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, gnieżdżący się nieregularnie. Kszyk Gallinago gallinago Stwierdzony na 8 stanowiskach (obserwacja par lub tokujących samców): podmokłe łąki i olsy 2,5-3 km na Ne od Chróściny (2 pary) zalewane łąki nad Baryczą 1,5 km na SEE od Ryczenia (2 pary) bagno turzycowo-trzcinowe nad Rowem Śląskim, 1,3 km na NE od Glinki bagno turzycowo-trzcinowe nad Tynicą, 2 km na SW od Wierzawic Małych zalewowe łąki nad Baryczą, 1,5 km na N od Wierzawic Małych zalewowe łąki 0,9 km na NW od Laskowej Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Kuropatwa Perdix perdix Stwierdzona na 11 stanowiskach rozproszonych w krajobrazie rolniczym gminy. Gatunek łowny. Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy. Lelek Caprimulgus europaeus Występuje jedynie w rozległym kompleksie borów sosnowych leżącym na lewym brzegu Baryczy, gdzie zlokalizowano 8 rewirów lęgowych (słyszano tokujące ptaki). Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Lerka Lullula arborea Zlokalizowano 34 stanowiska lęgowe. Zamieszkuje głównie bory sosnowe i ich skraje. Do największych jego skupisk należą: bory sosnowe 2-2,5 km na SW od Wierzawic Wielkich (5 par) bory sosnowe nad Tynicą 1-2 km na S i SE od Ryczenia (4 pary) bory sosnowe 1,5 km na W od Osetna (4 pary) bory sosnowe nad Ściernią, 2,5 km na SW od Ryczenia (2 pary) skraj borów sosnowych i łąk, 0,8-1,5 km na S od Wierzawic Małych (2 pary) skraj borów, łąk i ugorów, 1 km na W od Ryczenia (2 pary) Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Łabędź niemy Cygnus olor Stwierdzony na 11 stanowiskach; przyujściowa Tynica (para z młodymi) bagno nad Rowem Polskim, ma N od Radosławia (rodzinka) Rów Śląski przy Nowej Wiosce (para z 7 młodymi, w tym z jednym pisklęciem rzadkiej odmiany polskiej immutabilis); p. Czapulak i Wieloch 1988 starorzecze Baryczy 1,5 km na NWW od Ryczenia (para w rewirze) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 47 staw w Wierzawicach Wielkich (para z 5 młodymi) staw 0,3 km na NE od Strumyka (para z 6 młodymi) oczko wodne 0,7 km na E od Zbiornika Ryczeń (para w rewirze) śródleśny zarastający trzciną staw 2 km na NWW od Osetna (para i gniazdo) zarastający staw 0,7 km na SW od Włodkowa Górnego (para przy gnieździe) starorzecze Baryczy na NE od Wierzawic Małych (para przy gnieździe) starorzecze Baryczy na N od ośrodka wypoczynkowego w Ryczeniu (para z 5 młodymi) Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Nurogęś Mergus merganser Obserwowano 3 samice wodzące młode: 2 samice na Baryczy między Ryczeniem a Osetnem, 1 samica z 9 młodymi na Zbiorniku Ryczeń. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy, zagrożony. Ortolan Emberiza hortulana Zlokalizowano 53 stanowiska lęgowe. Występuje powszechnie w całej gminie zasiedlając głównie aleje topolowe, małe liściaste laski śródpolne oraz skraje większych lasów. Do największych jego skupisk należą: aleja topól przy szosie Stara Góra – Ryczeń (4 rewiry) aleja topól przy szosie Gola Górowska – Osetno (3 rewiry) przydroże Wierzawice Wielkie – Grabowno (2 rewiry) skraje lasów dębowych 0,8 km na NW od Ślubowa (2 rewiry) skraje śródpolnego lasu między Ślubowem a Kłodą (2 rewiry) szpalery topól przy torowisku 1 km na NNE od Borszyna Wielkiego (2 rewiry) skraj lasu 0,7 km na NW od Jastrzębiej (2 rewiry) aleja topól przy szosie Góra – Sławęcice (2 rewiry) skraj boru i samotny dąb na polu 2 km na SSW od Grabowna (2 rewiry) Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Od kilkudziesięciu lat notuje się trend spadkowy w Europie zachodniej (Sachanowicz 2003). Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy. Paszkot Turdus viscivorus Stwierdzony w lesie dębowym ze starymi świerkami 0,6 km na W od Ryczenia. Gatunek trudno wykrywalny, może być rozpowszechniony szerzej. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus Występuje jedynie na Zbiorniku Ryczeń, gdzie w 5 rewirach zlokalizowano 9 par – znaleziono 6 gniazd i obserwowano dalsze 3 pary. Na uwagę zasługuje kolonia lęgowa złożona z 5 gniazd założonych w łanach oczeretu, w E części Zbiornika. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 48 Perkozek Tachybaptus ruficollis Stwierdzony na 2 stanowiskach (zajęte rewiry): zarastające trzciną i wierzbą żwirownie 0,7 km na NWW od Radosławia stare glinianki z pasami trzcinowisk przylegające od N od cukrowni w Górze Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Przepiórka Coturnix coturnix Zlokalizowano 35 stanowisk z odzywającymi się głosem godowym samcami; wszystkie w krajobrazie rolniczym, głównie w uprawach. Do największych jej skupisk należą: pola na N od Wierzawic Wielkich (5 rewirów) pola na S od Grabowna (4 rewiry) pola na S i SE od Strumiennej (3 rewiry) pola na E od przysiółka Bylica (3 rewiry) pola na S od Ślubowa (3 rewiry) pole i nieużytek między Borszynem Małym a Ligotą (2 rewiry) pola na S od Starej Góry i Włodkowa Górnego (2 rewiry) pola na W od Radosławia (2 rewiry) pola na E od Radosławia (2 rewiry) pola na NW od Zawieścic (2 rewiry) Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, zagrożony. Pustułka Falco tinnunculus Stwierdzona na 3 stanowiskach – 2 w centrum Góry oraz 1 w zadrzewieniach na N od Witoszyc. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Remiz Remiz pendulinus Stwierdzony jedynie na gliniankach w Kajęcinie, w grupie topól białych. Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Samotnik Tringa ochropus Stwierdzony na 6 stanowiskach (obserwacje tokujących ptaków): olsy 2 km na NE od Chróściny olsy i łęgi 1 km na E od Glinki olsy nad Tynicą, 1,2 km na W od Wierzawic Małych bory z mokradłami 2 km na SE od Ryczenia olsy i bory na N od Zbiornika Ryczeń bory z mokradłami na przyujściowej Tynicy Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy, zagrożony. Sieweczka rzeczna Charadrius dubius Stwierdzona na 2 stanowiskach – staw osadowy cukrowni w Górze oraz świeżo wykopane stawy 0,8 km na S od Włodkowa Górnego. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 49 Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Siniak Columba oenas Stwierdzony na 5 stanowiskach (gruchające samce): olsy i bory z przestojami starych dębów nad Dziczkiem, 2 km na NE od Ryczenia przestoje starych buków w borach i łęgach, 1 km na SW od Żarek łęg nadrzeczny 1,2 km na E od Sławęcic łęg z przestojami buków, 1 km na SE od Chróściny bory z przestojami dębów, 1,4 km na NW od Kruszyńca Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Słonka Scolopax rusticola Stwierdzona na 6 stanowiskach: olsy i bory w dolinie Tynicy (3 rewiry) olsy i łęgi między Chróściną a Czerniną Dolną (2 rewiry) olsy nad Dziczkiem Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Słowik szary Luscinia luscinia Zlokalizowano tylko 1 stanowisko – lasek olchowy pośród pól i łąk, 1 km na N od Czerniny Dolnej (słyszano śpiewającego samca). Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Sóweczka Glaucidium passerinum Stwierdzona jedynie w borach nad Tynicą, 2-2,5 km na SW od Wierzawic Małych (słyszano wołającego samca). Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) oraz ochroną strefową; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej; wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Na Śląsku – bardzo nieliczny ptak lęgowy. Srokosz Lanius excubitor Stwierdzony na 10 stanowiskach: łąki na W od największego stawu oczyszczalni ścieków w Górze krajobraz rolniczy z zadrzewieniami między Starą Górą a Ryczeniem krajobraz rolniczy na N od Brzeżan krajobraz rolniczy na S od Rogowa Górowskiego krajobraz rolniczy na SW od Wieruszowic krajobraz rolniczy na N od Wierzawic Wielkich krajobraz rolniczy i błonia nad Baryczą na SE od Ryczenia krajobraz rolniczy na N od Witoszyc krajobraz rolniczy na S od Ułanki krajobraz rolniczy na NWW od Czerniny Dolnej Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, zagrożony. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 50 Strumieniówka Locustella fluviatilis Stwierdzona na 14 stanowiskach (śpiewające samce): olsy i łęgi nad Rowem Śląskim ma N od szosy Chróścina-Czernina Dolna (6 rewirów) olsy i łęgi nad Rowem Śląskim ma S od szosy Chróścina-Czernina Dolna (5 rewirów) łęg przy NE części Góry olchy nad ciekiem 1 km na NW od Ligoty smuga łęgu 1,1 km na NNE od Radosławia Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy. Świergotek łąkowy Anthus pratensis Stwierdzona na 19 stanowiskach (tokujące samce): kompleks podmokłych łąk 1,5 km na SW od Czerniny Dolnej (4 rewiry) podmokłe łąki 0,8 km na E od Ślubowa (3 rewiry) kompleks podmokłych łąk 1,3 km na NE od Glinki (3 rewiry) kompleks podmokłych łąk 2,7 km na NE od Chróściny (2 rewiry) kompleks podmokłych łąk 1,2 km na NW od Radosławia (2 rewiry) łąki i pastwiska 1,7 km na SW od Zawieścic łąka 1 km na SSE od Włodkowa Górnego łąka 1,3 km na NWW od Nowej Wioski łąka 0,3 km na E od przysiółka Bylica łąka 2 km na SEE od Laskowej Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Świergotek polny Anthus campestris Zlokalizowano 2 stanowiska (tokujące samce) – pole z młodą kukurydzą 1,2 km na E od Ligoty oraz pole na S od Grabowna. Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Świerszczak Locustella naevia Zlokalizowano 81 stanowisk lęgowych (śpiewające samce). Występuje powszechnie w całej gminie zasiedlając głównie podmokłe łąki z kępami krzewów. Do największych jego skupisk należą: łąki na prawym brzegu Baryczy między Wierzawicami Małymi (i Wielkimi) a Ryczeniem (15 rewirów) łąki na lewym brzegu Baryczy między Wierzawicami Małymi (i Wielkimi) a Ryczeniem (14 rewirów) łąki między Rowem Śląskim a Rowem Polskim, między Laskową a Radosławiem (12 rewirów) łąki nad Rowem Śląskim między Glinką a Chróściną (10 rewirów) łąki 1,2-3,2 km na NNW od Czerniny Dolnej (5 rewirów) łąki 1 km na E od Osetna (3 rewiry) śródleśne łąki 1,3 km na SE od Wierzawic Wielkich (3 rewiry) Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 51 Trzciniak Acrocephalus arundinaceus Zlokalizowano 53 stanowiska lęgowe (z 68 śpiewającymi samcami). Występuje głównie w skupiskach trzciny nad wodą. Do największych jego skupisk należą: glinianki w Kajęcinie (7 rewirów) Stawy przylegające od N od cukrowni w Górze (6 rewirów) Stawy 0,7 km na SW od Włodkowa Górnego (5 rewirów) Barycz 0,5 km na S od Wierzawic Wielkich (5 rewirów) Dolina Baryczy 2 km na N i NW od Wierzawic Małych (4 rewiry) Rów Polski na N granicy Gminy (3 rewiry) Zbiorniki Ryczeń (3 rewiry) Barycz 0,5 km na W od ośrodka w Ryczeniu (3 rewiry) Rów Śląski 0,5 km na NW od Nowej Wioski (3 rewiry) Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Trzmielojad Penis apivorus Stwierdzony na 5 stanowiskach: krajobraz otwarty z zadrzewieniami 2 km na SW od Ułanki krajobraz rolniczy i dolina rzeczna z łęgami 3 km na SE od Wierzawic Wielkich bory i olsy z polanami 1,9 km na SE od Ryczenia bory graniczące z łąkami 1,6 km na S od Wierzawic Małych krajobraz rolniczy 0,5 km na E od Radosławia Gatunek objęty ochroną ścisłą; objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Turkawka Streptopelia turtur Zlokalizowano 19 stanowisk lęgowych z gruchającymi samcami. Występuje w zadrzewieniach i prześwietlonych lasach. Do największych jej skupisk należą: skraje lasów 0,5-1,2 km na S od E Wierzawic Wielkich (3 rewiry) skraj boru i zadrzewienia na E od Nowej Wioski (3 rewiry) zadrzewienia i skraj lasów między Włodowem Górnym a Ryczeniem (2 rewiry) skraje borów 0,8-1,5 km na SE od Ryczenia (2 rewiry) skraje borów 0,4-1,8 km na NW od Radosławia (2 rewiry) Gatunek objęty ochroną ścisłą; wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Wodnik Rallus aquaticus Stwierdzony na zalewowych łąkach z trzcinowiskami nad Baryczą 1,5 km na SEE od Ryczenia (3 pary) oraz na bagnie trzcinowym nad Rowem Polskim 1,1, km na NNE od Radosławia (1 para). Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Śląsku – średnio liczny ptak lęgowy. Zimorodek Alcedo atthis Gnieździ się jedynie nad Baryczą; stwierdzony na 4 stanowiskach: na wysokości Ryczenia 2,5 km na SEE od Ryczenia 0,7 km na W od ośrodka wypoczynkowego w Ryczeniu _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 52 0,6 km na SW od Wierzawic Wielkich Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku –nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Żuraw Grus grus Stwierdzony na 24 stanowiskach: starorzecza i bagna nad Baryczą (7 par) olsy i bagna nad Śląskim Rowem, między Włodkowem Górnym a Chróściną (7 par) bagna między Rowem Polskim a Rowem Śląskim (3 pary) olsy i bagna nad Tynicą (3 pary) olsy nad Dziczkiem (1para) bagno turzycowe 1 km E od Wierzawic Małych (1para) zarośnięty staw 1 km na SWW od Sułkowa (1para) olszyna 0,8 km na NE od Borszyna Wielkiego (1para) Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); objęty Dyrektywą Ptasią Unii Europejskiej. Na Śląsku – nieliczny ptak lęgowy, potencjalnie zagrożony. Lista pozostałych chronionych ale bardziej licznych gatunków ptaków lęgowych lub prawdopodobnie lęgowych stwierdzonych w gminie Góra w roku 2005: Bażant Phasianus colchicus (gatunek nie chroniony, łowny) Bogatka Parus major Cierniówka Sylvia communis Czarnogłówka Parus montanus Czubatka Parus cristatus Dymówka Hirundo rustica Dzięcioł duży Dendrocopos major Dzięciołek Dendrocopos minor Dzwoniec Carduelis chloris Gajówka Sylvia borin Gołąb skalny(miejski) Columba livia Grubodziób Coccothraustes coccothraustes Grzywacz Columba palumbus (gatunek nie chroniony, łowny) Jerzyk Apus apus Kapturka Sylvia atricapilla Kawka Corvus monedula Kopciuszek Phoenicurus ochruros Kos Turdus merula Kowalik Sitta europaea Krzyżówka Anas platyrhynchos (gatunek nie chroniony, łowny) Kukułka Cuculus canorus Kulczyk Serinus serinus Kwiczoł Turdus pilaris Łozówka Acrocephalus palustris Łyska Fulica atra (gatunek nie chroniony, łowny) Makolągwa Carduelis cannabina _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 53 Mazurek Passer montanus Modraszka Parus caeruleus Muchołówka szara Muscicapa striata Muchołówka żałobna Ficedula hypoleuca Mysikrólik Regulus regulus Myszołów Buteo buteo Oknówka Delichon urbica Pełzacz leśny Certhia familiaris Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla Piecuszek Phylloscopus trochilus Piegża Sylvia curruca Pierwiosnek Phylloscopus collybita Pliszka siwa Motacilla alba Pliszka żółta Motacilla flava Pokląskwa Saxicola rubetra Pokrzywnica Prunella modularis Potrzeszcz Miliaria calandra Potrzos Emberiza schoeniclus Puszczyk Strix aluco Raniuszek Aegithalos caudatus Rokitniczka Arcocephalus schoenobaenus Rudzik Erithacus rubecula Sierpówka Streptopelia decaocto Sikora uboga Parus palustris Skowronek Alauda arvensis Słowik rdzawy Luscinia megarhynchos Sosnówka Parus ater Sójka Garrulus glandarius Sroka Pica pica (gatunek pod ochroną częściową) Strzyżyk Troglodytes troglodytes Szczygieł Carduelis carduelis Szpak Sutrnus vulgaris Śpiewak Turdus philomelos Świergotek drzewny Anthus trivialis Świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix Trzcinniczek Acrocephalus scirpaceus Trznadel Emberiza citrinella Wilga Oriolus oriolus Wrona Corvus corone (gatunek pod ochroną częściową) Wróbel Passer domesticus Zaganiacz Hippolais icterina Zięba Fringilla coelebs Zniczek Regulus ignicapillus _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 54 11. SSAKI Poniżej dokonano przeglądu chronionych, zagrożonych i rzadkich gatunków ssaków stwierdzonych w gminie Góra, w porządku alfabetycznym – identycznym jak w opracowaniu „Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra. FAUNA. Tom I. OWADY – RYBY –PŁAZY – SSAKI. Karty ewidencyjne cennych stanowisk”. Borowiec wielki Nyctalus noctula Stwierdzony na dwóch stanowiskach (po kilka polujących osobników) – skraj lasów i łąk 0,8 km na E od Ligoty oraz bory nad Ściernią 2,5 km na SW od Ryczenia. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). W Polsce i na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony. Borsuk Meles meles Zlokalizowano 13 stanowisk: śródleśne grodzisko porośnięte dębami w widłach Rowu Śląskiego i Rowu Polskiego (zajęty kompleks nor) lęg nad Rowem Polskim, 1,7 km na NNE od Laskowej (zajęty kompleks nor) grodzisko porośnięte grądem na NW od Włodkowa Dolnego (zajęty kompleks nor) dawna śródpolna piaskownia 0,5 km na NNE od Wieruszowic (zajęty kompleks nor) pola z zadrzewieniami 0,5-1,5 km na SE i E od Rogowa Górowskiego (obserwacja żerującego osobnika) skarpa doliny Baryczy porośnięta grądem (zajęty kompleks nor) pola i łąki w pobliżu borów 0,6 km na NE od Nowej Wioski (obserwacja żer. osobnika) pola w pobliżu kompleksu leśnego 1 km na NW od Ślubowa (obserwacja żer. osobnika) bór sosnowy 0,8 km na NW od Zawieścic (zajęty kompleks nor) bór sosnowy 1,6 km na S od Wierzawic Małych (zajęty kompleks nor) bór sosnowy 0,8 km na W od Sułkowa (zajęty kompleks nor) bór sosnowy 0,9 km na SW od Żarek (zajęty kompleks nor) bór sosnowy 0,3 km na N od Łagiszyna (zajęty kompleks nor) Gatunek łowny. W Polsce i na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony, chociaż ze względu na skryty tryb życia uchodzący za dość rzadkiego. Bóbr europejski Castor fiber Stwierdzony nad Baryczą (4 stanowiska), Rowem Polskim (3 stanowiska), Rowem Śląskim (3 stanowiska) oraz Tynicą (2 stanowiska). Gatunek objęty ochroną częściową; objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej). Na Dolnym Śląsku od około dwudziestu lat wskutek reintrodukcji gatunek rozprzestrzeniający się. Gronostaj Mustella erminea Stwierdzony na śródleśnej łące 0,8 km na SE od Góry. Gatunek objęty ochroną ścisłą. W Polsce i na Dolnym Śląsku – nieliczny. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 55 Jenot Nyctereutes procyonoides Stwierdzony na 4 stanowiskach: bagna turzycowo-trzcinowe i olsy 2,5 km na SW od Wierzawic Małych (obserwacja żerującego osobnika) olsy i bagna 2 km na NE od Chróściny (obserwacje żerującego osobnika) olszyny i podmokłe łąki między Ligotą a Sułowem (obserwacja żerującego osobnika) bór sosnowy 2,5 km na E od Ryczenia (obserwacja żerującego osobnika) Gatunek łowny. Na Dolnym Śląsku – rozprzestrzeniający się. Karlik malutki Pipistrellus pipistrellus Stwierdzony w wyniku nasłuchu detektorowego w dolinie Baryczy między Wierzawicami Wielkimi a Wierzawicami Małymi, w mozaice środowisk – rzeka, łąki, aleja, lasy liściaste. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). W Polsce i na Dolnym Śląsku – rozmieszczony bardzo nieregularnie. Karlik najmniejszy (drobny) Pipistrellus pygmaeus W latach 1999-2000 odkryto kolonię rozrodczą w Górze, w budynku ADM, przy ul. Żeromskiego (Rachwald, Szkudlarek 2001). Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). Gatunek wyróżniony niedawno, o niedostatecznie poznanym rozmieszczeniu w Polsce. Karlik większy Pipistrellus nathusii Stwierdzony w wyniku nasłuchu detektorowego w dolinie Baryczy między Wierzawicami Wielkimi a Wierzawicami Małymi, w mozaice środowisk – rzeka, łąki, aleja, lasy liściaste. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). W Polsce – rozmieszczony bardzo nieregularnie, na Dolnym Śląsku – rzadki. Kuna domowa Martes foina Obserwowana (pojedyncze osobniki nocą) w dwóch miejscowościach – Ryczeniu i Brzeżanach. Gatunek trudno wykrywalny, może być rozpowszechniony szerzej. Gatunek łowny. W Polsce i na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony, ale dość rzadki. Kuna leśna Martes martes Stwierdzona na 5 stanowiskach: kompleks leśny z olsami i borami, ok. 2 km na NE od Ryczenia (2 rewiry – obserwacje polujących osobników) dolina rzeczna z kępami lasów łęgowych a dalej i borów, 0.7 km na SE od Wierzawic Wielkich (obserwacja osobnika przepływającego rzekę) łąki z zakrzaczeniami w pobliżu kompleksu leśnego, 0,8 km na SE od przysiółka Bylica (obserwacja polującego osobnika) kompleks leśny z przewagą borów 0,8 km na Se od Sułkowa (obserwacja polującego osobnika) Gatunek łowny. W Polsce i na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony, ale niezbyt liczny. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 56 Łasica łaska Mustella nivalis Obserwowana w krajobrazie rolniczym z kępami zadrzewień 1 km na SW od Zawieścic. Gatunek objęty ochroną ścisłą. W Polsce – na terenie całego kraju, ale niezbyt licznie. Mroczek pozłocisty Eptesicus nilssonii Stwierdzony w wyniku nasłuchu detektorowego w dolinie Baryczy między Wierzawicami Wielkimi a Wierzawicami Małymi, w mozaice środowisk – rzeka, łąki, aleja, lasy liściaste. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej); wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. W Polsce – stwierdzony we wschodniej i południowej części kraju; na Dolnym Śląsku – stwierdzony w górach, na niżu dotąd nie notowany. Mroczek późny Eptesicus serotinus Stwierdzony w wyniku nasłuchu detektorowego w dolinie Baryczy między Wierzawicami Wielkimi a Wierzawicami Małymi, w mozaice środowisk – rzeka, łąki, aleja, lasy liściaste. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). W Polsce i na Dolnym Śląsku – pospolity. Nocek rudy Myotis daubentoni Stwierdzony w dwóch miejscach (obserwowano polujące nad wodą osobniki) – nad Zbiornikiem Ryczeń oraz nad Baryczą między Wierzawicami Wielkimi a Wierzawicami Małymi. Gatunek objęty ochroną ścisłą (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej). W Polsce i na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony. Norka amerykańska (kanadyjska) Mustela vison Stwierdzona na starorzeczu Baryczy 0,7 km na NW od Ryczenia, gdzie obserwowano samicę przenoszącą młode. Gatunek łowny. Na Dolnym Śląsku – spotykany liczniej od lat 1980-tych; w latach 1990-tych osiągający szczyt liczebności; ostatnio rzadszy. Tchórz Mustela putorius Obserwowany jedynie na skraju lasu i pola 0,6 km na N od Żarek (polujący osobnik). Gatunek łowny. W Polsce i na Dolnym Śląsku – dość pospolity, ale spotykany rzadko. Wiewiórka Sciurus vulgaris Stwierdzona na 9 stanowiskach (głównie w kompleksach leśnych ze starymi świerkami lub z obecnością leszczyny w podszycie): bory przy olsach nad Tynicą, 1 km na SW od Ryczenia (obserwacja śladów żerowania) bory przy olsach nad Dziczkiem, 2 km na SE od Włodkowa Górnego (ślady żerowania) bory 1 km na NW od Żarek (ślady żerowania) grąd z leszczyną 1 km na SEE od Sławęcic (obserwowano żerującego osobnika) łęg z dębami i leszczyną na Se od Góry (obserwowano żerującego osobnika) bory z domieszką dębów ok. 1 km na W od Ryczenia (obserwowano 3 osobniki) kępa boru świerkowego, 2 km na SSW od Wierzawic Małych (ślady żerowania) bór ze świerkami 2,2 km na E od Ryczenia (ślady żerowania) bór i dąbrowa 0,7 km na SE od Ryczenia (ślady żerowania) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 57 Gatunek objęty ochroną ścisłą. Na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony. Wydra Lutra lutra Stwierdzona na 4 stanowiskach: Barycz w okolicach Wierzawic Wielkich (2 stanowiska; zajęta nora w skarpie rzeki oraz obserwacje polujących osobników) Świernia 1,2 km na SE od Osetna Małego (obserwacja polującego osobnika) olsy nad Dziczkiem, 1,2 km na SWW od Zawieścic (obserwacja 1 osobnika) Gatunek objęty ochroną częściową; objęty Dyrektywą Siedliskową (Habitatową) Unii Europejskiej (załącznik II – gatunek leżący w sferze zainteresowania UE, wymagający specjalnej ochrony obszarowej). Na Dolnym Śląsku – rozpowszechniony na większych rybnych wodach. Lista pozostałych chronionych, bardziej licznych gatunków ssaków stwierdzonych w gminie Góra (na podstawie inwentaryzacji oraz danych z literatury): Badylarka Micromys minutus (gatunek pod ochroną częściową) Gacek szary Plecotus austriacus Jeż zachodni Erinaceus europaeus Kret Talpa europaea (gatunek pod ochroną częściową) Mysz zaroślowa Apodemus sylvaticus (gatunek pod ochroną częściową) Ryjówka aksamitna Sorex araneus Ryjówka malutka Sorex ninutus Rzęsorek rzeczek Neomys fodiens Zębiełek karliczek Crocidura suaveolens _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 58 12. OBSZARY CHRONIONE 12.1. Istniejące obszary chronione Na terenie gminy Góra objęto dotychczas ochroną obszarową trzy tereny: dwa obszary chronionego krajobrazu (Rozporządzenie nr 82/92 Wojewody Leszczyńskiego z dnia 1 sierpnia 1992 r., w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa leszczyńskiego) jeden użytek ekologiczny (Rozporządzenie nr 8/98 Wojewody Leszczyńskiego z dnia 8 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za użytki ekologiczne). Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Baryczy” – obejmuje powierzchnię 441,25 km². W jego skład wchodzi południowa część gminy Góra (a także tereny ościenne). „Krzywińsko-Osiecki” Obszar Chronionego Krajobrazu – obejmuje, wraz z zadrzewieniami gen. Dezyderego Chłapowskiego i kompleksem leśnym Osieczna-Góra, powierzchnię 714,25 km². W jego skład wchodzi północno-wschodnia część gminy Góra (a także tereny ościenne). Użytek ekologiczny „Chróścina” – obejmuje powierzchnię 12,64 ha i leży 0,5 km na E od Laskowej. Jest to kępa lasu łęgowego z chronionymi krzewami – porzeczką czarną, kaliną i kruszyną. Gnieżdżą się tu dwa rzadkie gatunki ptaków, strumieniówka oraz świerszczak, a także kilka innych interesujących – grubodziób, pokrzywnica, słowik rdzawy, strzyżyk, wilga. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 59 12.2. Projektowane rezerwaty przyrody Na terenie gminy Góra zaprojektowano pięć następujących rezerwatów przyrody: „CISY W ŚLUBOWIE” Projekt: zaprojektowany w latach 1994-1995 (Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu, na zlecenie Departamentu Ochrony Przyrody MOŚZNiL, jako „Projekt docelowej sieci rezerwatów przyrody na gruntach będących w zarządzie Lasów Państwowych) Położenie: ok. 1 km na NW od Ślubowa; oddział 160 a, b, c leśnictwa Ślubów Typ: fitocenotyczny Powierzchnia: 15,91 ha Przedmiot ochrony: skupisko cisów pospolitych (ok. 100 okazów) oraz bluszczu pospolitego (co najmniej 200 okazów na drzewach) w starodrzewiu dębu bezszypułkowego „LAS WILGOTNY W DOLINIE ROWU POLSKIEGO ” Projekt: zaprojektowany w latach 1994-1995 (BULiGL w Poznaniu) Położenie: w dolinie Rowu Śląskiego (sic!), między Górą, Glinką a Włodowem Dolnym; oddziały: 101 część, 102, 104 część, 105, 106, 107 część, 108, 109 leśnictwa Chróścina Typ: krajobrazowy Powierzchnia: ok. 150 ha Przedmiot ochrony: kompleks okazałych starych drzewostanów dęba szypułkowego, jesionu wyniosłego i olszy czarnej o charakterze naturalnym Cenne elementy flory: bluszcz pospolity, klon polny, konwalia majowa, łuskiewnik różowy, porzeczka czarna, przylaszczka pospolita Cenne elementy fauny: motyle – pazik dębowiec; ptaki – bocian czarny, dudek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł zielony, siniak, żuraw; ssaki – borsuk, wiewiórka pospolita „OLS JESIONOWY W DOLINIE ROWU POLSKIEGO ” Projekt: zaprojektowany w latach 1994-1995 (BULiGL w Poznaniu) Położenie: w dolinie Dziczka, zw. Kanałem Głównym (sic!), między Górą, Ryczeniem a Zawieścicami; oddziały: 185, 190, 191, 197, 198, 203, 207, 208, 210, 211 leśnictwa Zawieścice Typ: krajobrazowy Powierzchnia: ok. 250 ha Przedmiot ochrony: kompleks starych drzewostanów jesionowych i olszy czarnej; nieliczne siedliska wilgotne i mokre o charakterze naturalnym Cenne elementy flory: bluszcz pospolity, konwalia majowa, porzeczka czarna, przylaszczka pospolita, wilczomlecz błotny Cenne elementy fauny: motyle – kosternik leśniak; ptaki – bielik, bocian czarny, dudek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł zielony, gąsiorek, kruk, siniak, słonka, turkawka, żuraw; ssaki – borsuk, gronostaj, kuna leśna, wiewiórka pospolita, wydra _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 60 „RYCZEŃ ” Projekt: zaprojektowany w 2001 (Bobrowicz, Konieczny 2001) Położenie: w dolinie Baryczy na W od Ryczenia ; oddziały: 301, 308 leśnictwa Kietlów, oraz grunty gminy Miasta i Gminy Góra oraz PZW Okręgu Wrocław Typ: ekosystemowy Powierzchnia: ok. 60 ha Przedmiot ochrony: kompleks lasów łęgowych, grądów, dąbrów, olsów, starorzeczy, łąk, bagien położony na malowniczej skarpie doliny Baryczy oraz u jej podnóża Cenne elementy flory: bluszcz pospolity, ciemiężyk białokwiatowy, dzwonek brzoskwiniolistny, goździk kartuzek, grążel żółty, groszek błotny, grzybienie białe, kalina koralowa, konwalia majowa, kosaciec syberyjski, kruszyna pospolita, lilia złotogłów, ligustr pospolity, listera jajowata, miodownik melisowaty, paprotka pospolita, pierwiosnka lekarska, przetacznik długolistny, róża francuska, tarczyca oszczepowata, wilczomlecz błotny Cenne elementy fauny: motyle – czerwończyk nieparek, dostojna selene; ważki – oczobarwnica większa; płazy – rzekotka drzewna, żaba moczarowa, żaba wodna; ptaki – dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł zielony, żuraw; ssaki – bóbr, borsuk „OBNIŻENIE ŚLĄSKIEGO ROWU ” Projekt: zaprojektowany w 2001 (Bobrowicz, Konieczny 2001) Położenie: w dolinie Rowu Śląskiego między Glinką a Czerniną Dolną; oddziały: 15, 16, 17, 96 leśnictwa Chróścina oraz inne grunty wsi Chróścina, Czernina Dolne, Glinka i Ligota Typ: ekosystemowy Powierzchnia: ok. 220 ha Przedmiot ochrony: kompleks silnie podtopionych olsów, łozowisk, podmokłych łąk (m.in. trzęślicowych) oraz bagien Cenne elementy flory: bluszcz pospolity, centuria pospolita, czarcikęs łąkowy, goryczka wąskolistna, groszek błotny, kalina koralowa, kruszyna pospolita, nasięźrzał pospolity, porzeczka czarna, rdest wężownik, rutewka wąskolistna i żółta, wąkrota zwyczajna, wierzba rokita Cenne elementy fauny: motyle – dostawka ino, rojnik morfeusz; prostoskrzydłe – napierśnik; ptaki – bocian czarny, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł zielony, żuraw _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 61 12.3. Projektowane wcześniej użytki ekologiczne Na terenie gminy Góra w roku 2001 zaprojektowano 26 następujących użytków ekologicznych (Bobrowicz, Konieczny 2001): „BRZEŻANY” Położenie: 0,2 km na W od Brzeżan, przy szosie do Tarpna Powierzchnia: ok. 0,2 ha Przedmiot ochrony: oczko wodne z godowiskiem kumaka nizinnego i rzekotki drzewnej Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto świteziankę lśniącą; a bliskiej okolicy pasikonika długopokładełkowego i gąsiorka „BRZEŻAŃSKIE OCZKO” Położenie: 0,9 km na E od Brzeżan Powierzchnia: ok. 0,1 ha Przedmiot ochrony: oczko wodne z godowiskiem rzekotki drzewnej „CZERNINA” Położenie: przy południowo-zachodnim skraju Czerniny Dolnej Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: oczko wodne z godowiskiem rzekotki drzewnej Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto włosienicznika wodnego; a bliskiej okolicy gąsiorka „DOŁEK” Położenie: 0,5 km na S od Kłody Wielkiej, przy szosie do Zawiścic Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: śródpolne oczko z płatami oczeretu jeziornego i włosienicznika wodnego; lęgowisko błotniaka stawowego Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto godowisko grzebiuszki wodnej i żaby wodnej „DZIKA ŁĄKA” Położenie: 1 km na SE od Włodkowa Górnego; oddział 204 b leśnictwa Zawieścice Powierzchnia: 2,36 ha Przedmiot ochrony: śródleśna łąka z rdestem wężownikiem i storczykiem stoplamkiem szerokolistnym; stanowisko czerwończyka płomieńca i kosternika palemona Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto pierwiosnkę lekarską „GLINIANKI PRZY KRZYŻÓWCE” Położenie: przy skrzyżowaniu dróg Radosław – Łagiszyn – Witoszyce, 0,5 km na S od wsi Radosław Powierzchnia: ok. 3 ha Przedmiot ochrony: nieczynne silnie zarastające glinianki z rzadkimi i cennymi gatunkami roślin – lepiężnik różowy, pierwiosnka lekarska; płazów – kumak nizinny, rzekotka drzewna, żaba wodna; ptaków – błotniak stawowy, kokoszka wodna, ortolan, trzciniak _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 62 „GLINIANKI STAROGÓRSKIE” Położenie: 0,5 km na S od Starej Góry Powierzchnia: ok. 2 ha Przedmiot ochrony: stare glinianki z godowiskami płazów – kumaka nizinnego, rzekotki drzewnej, żaby wodnej; stanowisko trzciniaka Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto włosienicznika wodnego, a w bliskim sąsiedztwie jarzębatkę „KIWAK” Położenie: 0,2 km na E od Wierzawic Wielkich Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: starorzecze z trzcinowiskiem i mannowiskiem; godowisko rzekotki drzewnej Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto godowisko kumaka nizinnego i traszki zwyczajnej; lęgowisko kokoszki wodnej „KSEROTERMA BORSZYN” Położenie: 1 km na N od Borszyna Wielkiego Powierzchnia: ok. 0,3 ha Przedmiot ochrony: przytorze z roślinnością kserotermiczną i stanowiskami motyli – kraśnika rogalika i kraśnika zmiennego Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto pierwiosnkę lekarską; dostajokę dia; a w bliskim sąsiedztwie pazia królowej i siwoszka błękitnego, a także ortolana i gąsiorka „NADBARYCKIE MOPKRADŁA” Położenie: na lewym brzegu Baryczy między Ryczeniem a Wierzawicami Małymi Powierzchnia: ok. 150 ha Przedmiot ochrony: kompleks podmokłych łąk, trzcinowisk i turzycowisk; godowiska rzekotki drzewnej; lęgowiska – bekasa, błotniaka stawowego, brodźca samotnego, brzęczki, derkacza, trzciniaka, żurawia Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto godowisko grzebiuszki ziemnej i żaby śmieszki; lęgowiska: gąsiorka, krętogłowa, łabędzia niemego, świerszczaka, turkawkę, wodnika „OKO” Położenie: 1km na E od Wierzawic Małych Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: oczko wodne z godowiskiem żaby wodnej Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto lęgowisko żurawia „POLANOWO” Położenie: 0,8 km na S od Polanowa Powierzchnia: ok. 0,2 ha Przedmiot ochrony: oczko wodne z godowiskiem płazów – kumaka nizinnego, rzekotki drzewnej, żaby wodnej Uwagi: w r. 2005 brak wody w akwenie _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 63 „RADOSŁAWSKIE OCZKO” Położenie: 0,3 km na E od północnej części Radosławia Powierzchnia: ok. 0,2 ha Przedmiot ochrony: śródpolne oczko wodne z godowiskiem kumaka nizinnego „SACHALIN” Położenie: 1,5 km na SW od Zawieścic; oddziały: 207, 208, 210, 211 leśnictwa Zawieścice Powierzchnia: ok. 60 ha Przedmiot ochrony: fragment kompleksu olsów; stanowiska cennych roślin – porzeczka czarna, okrężnica bagienna, wilczomlecz błotny; rzekotki drzewnej; ptaków – bocian czarny, brodziec samotny, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł zielony, słonka, żuraw Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto gąsiorka i siniaka „SKARPY W OSETNIE” Położenie: przy zachodniej części Osetna Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: kserotermiczne skarpy pradoliny Baryczy ze stanowiskami kraśnika zmiennego i kraśnika rogalika Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto ostróżeczkę polną i wilżynę ciernistą; a w bliskim sąsiedztwie gąsiorka „SKRZYPOWISKO” Położenie: 0,4 km na SW od Osetna Powierzchnia: ok. 2 ha Przedmiot ochrony: kępa łęgu jesionowo-olszowego z obfitym stanowiskiem skrzypu zimowego Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto bluszcz pospolity; świteziankę lśniącą; rusałkę wierzbowca; gąsiorka „STARORZECZE PRZY MOŚCIE” Położenie: 0,8 km na SW od Osetna Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: starorzecze Baryczy z godowiskiem rzekotki drzewnej Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto żurawia i trzciniaka; a na obrzeżach goździka kartuzka i przetacznika kłosowego „STRUMYK” Położenie: przy północno-wschodniej części Strumyka Powierzchnia: ok. 10 ha Przedmiot ochrony: staw otoczony lasem łęgowym z meandrującą strugą; stanowiska cennych gatunków roślin – czworolist pospolity, oczeret jeziorny; płazów – ropucha zielona, żaba wodna; ptaków – błotniak stawowy, siniak Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto łabędzia niemego i trzciniaka _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 64 „SZCZEĆ” Położenie: 1,5 km na SW od Zawieścic Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: łąka z oczkiem wodnym; stanowisko szczeci pospolitej i lepiężnika różowego; godowisko ropuchy szarej; lęgowisko żurawia „SZEDZIEC” Położenie: 0,7 km na SE od Szedźca Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: śródpolne oczko wodne z godowiskiem kumaka nizinnego Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto godowisko rzekotki drzewnej „TYNICA” Położenie: przyujściowy odcinek Tynicy; oddziały: 329, 330, 331, 332, 345, 346, 363, 380, 397 leśnictwa Zawiszów Powierzchnia: ok. 70 ha Przedmiot ochrony: kompleks olsów, trzcinowisk, turzycowisk i podmokłych łąk nad dolną Tynicą; godowiska żaby moczarowej; lęgowiska – bekasa, błotniaka stawowego, bociana czarnego, brodźca samotnego, słonki, żurawia; stanowisko bobra Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto stanowiska świtezianki dziewicy i świtezianki lśniącej; lęgowiska: brodźca samotnego, brzęczki, gila, świerszczaka, trzciniaka, „WICIOKRZEW W GOLI” Położenie: 0,2 km na NW od Goli Górowskiej; oddział 219 leśnictwa Łękanów oraz fragment lasu prywatnego Powierzchnia: ok. 8 ha Przedmiot ochrony: stanowisko rzadkiej chronionej liany wiciokrzewu pomorskiego Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu co najmniej 200 okazów wiciokrzewu pomorskiego wspinających się na drzewa i kwitnących; ponadto ok. 100 okazów kwitnącego bluszczu pospolitego „WIERZAWICKIE STARORZECZE” Położenie: starorzecze przylegające od wschodniej części Wierzawic Małych Powierzchnia: ok. 3 ha Przedmiot ochrony: starorzecze; godowiska rzekotki drzewnej i żaby wodnej; lęgowiska strumieniówki i wodnika Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto godowiska żaby śmieszki; lęgowiska łabędzia niemego i świerszczaka; stanowisko bobra „ZBIORNIK RYCZEŃ” Położenie: 1 km na E od Ryczenia Powierzchnia: ok. 100 ha Przedmiot ochrony: zbiornik retencyjny wraz z przyległymi od E łąkami; godowiska płazów – ropucha zielona, rzekotka drzewna, żaba śmieszka, żaba wodna; lęgowiska ptaków – czajka, derkacz, łabędź niemy, perkoz dwuczuby, sieweczka rzeczna; miejsca przystankowe i żerowiskowe ptaków wodno-błotnych: bekas, bielik, bocian czarny, czernica, gągoł, głowienka, kormoran _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 65 Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto: cenne rośliny – centuria pospolita, jałowiec pospolity, oczeret jeziorny, osoka aloesowata, salwinia pływająca; samicę nurogęsia z 9 młodymi; 9 par perkoza dwuczubego, w tym kolonię złożoną z 5 gniazd w oczerecie; 4 śpiewające samce trzciniaka oraz 2 stanowiska świerszczaka; ślepowrona – w okresie przelotów „ŻURAWIE PIERZOWISKO” Położenie: 1,5 km na NW od Włodkowa Dolnego Powierzchnia: ok. 2 ha Przedmiot ochrony: śródleśna podmokła łąka z krwiściągiem lekarskim i wąkrotą zwyczajną; stanowisko dostojki ino; pierzowisko żurawi Uwagi: w r. 2005 stwierdzono tu ponadto motyle – modraszka nausitousa i dostajokę dia, a także prostoskrzydłego – napierśnika „ŻWIROWNIE W RADOSŁAWIU” Położenie: 0,5 km na NW od Radosławia, na N od szosy Radosław – Nowa Wioska Powierzchnia: ok. 10 ha Przedmiot ochrony: zarastające żwirownie z godowiskami płazów – ropuchy zielonej, rzekotki drzewnej, żaby jeziorowej, żaby wodnej oraz lęgowiskami ptaków – brodziec piskliwy, kląskawka, łabędź niemy, perkozek, sieweczka rzeczna, trzciniak Uwagi: żwirownie silnie zarosły i straciły wiele swych walorów przyrodniczych (2005); z drugiej strony w r. 2005 odkryto tu dużą populację rzadkiego prostoskrzydłego – łatczyna brodownika, a także siwoszka błękitnego oraz kocanki piaskowe _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 66 12.4. Projektowane nowe użytki ekologiczne W wyniku prac inwentaryzacyjnych w roku 2005 zaprojektowano 24 nowe następujących użytków ekologicznych: „ALEJA ŚRÓDPOLNA POD WIERZAWICAMI” Położenie: na N od północno-zachodniej części Wierzawic Wielkich; Powierzchnia: ok. 0,5 ha; luźna aleja długości ok. 1 km Przedmiot ochrony: stara śródpolna aleja drzew owocowych z miedzami; stanowisko wilżyny ciernistej; pasikonika długopokładełkowego; lęgowiska dudka, gąsiorka i srokosza; w pobliżu lęgowisko przepiórki „ALEJE STARYCH JABŁONI POD LIGOTĄ” Położenie: ok. 1 km na wschód od Ligoty Powierzchnia: ok. 1 ha; dwie przecinające się aleje jabłoni o łącznej długości ok. 2 km Przedmiot ochrony: stare śródpolne aleje z przewagą jabłoni; lęgowisko dudka i gąsiorka „CHRÓŚCIŃSKIE ŁĄKI” Położenie: łąki na lewym brzegu Rowu Śląskiego, 0,5 km na SE od Chróściny Powierzchnia: ok. 60 ha Przedmiot ochrony: podmokłe łąki z dużym udziałem łąk trzęślicowych; stanowiska rzadkich roślin: bukwica lekarska, czarcikęs łąkowy, czosnek kątowy, groszek błotny, koniopłoch łąkowy, ożanka czosnkowa, przetacznik kłosowy, rutewka żółta, wierzba rokita, wilżyna ciernista; stanowisko pazia królowej; lęgowiska: gąsiorka, przepiórki, świergotka łąkowego, świerszczaka; żerowisko bociana białego „CUKROWE STAWY” Położenie: północna część terenu cukrowni w Górze Powierzchnia: ok. 9 ha Przedmiot ochrony: zarastające stawy; godowisko grzebiuszki ziemnej; lęgowisko rzadkich ptaków – błotniaka stawowego, brzegówki, kokoszko wodnej, perkozka, trzciniaka „ENKLAWA TRZĘŚLICOWA” Położenie: ok. 1,2 km na NE od Chróściny, przy drodze gruntowej Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: łąka trzęślicowa; stanowiska: dzwonka skupionego, ostrożenia bezłodygowego, pierwiosnki lekarskiej, przetacznika kłosowego, rutewki żółtej, wierzby rokity; stanowisko łatczyna brodawnika „GLINIANKI KAJĘCIN” Położenie: między Górą a Borszynem Małym – część glinianek leżąca między nasypem trakcji kolejowej a samotnym gospodarstwem Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: zarastające glinianki; godowisko żaby wodnej; lęgowisko błotniaka stawowego i trzciniaka _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 67 „GRZEBIUSZKOWE OCZKO” Położenie: wśród pól, 0,8 km na NE od Sędziwojowic a 0,7 km na NW od Kłody Małej Powierzchnia: ok. 0,1 ha Przedmiot ochrony: śródpolne oczko zarastające pałką z godowiskiem grzebiuszki ziemnej „KACZE DOŁY” Położenie: 0,6 km na SW od Włodkowa Górnego Powierzchnia: ok. 3 ha Przedmiot ochrony: stare zarastające stawy; stanowisko purchawicy olbrzymiej (na grobli); stanowisko ważki – szklarki zielonej; godowisko kumaka nizinnego; lęgowisko błotniaka stawowego, łabędzia niemego, trzciniaka „ŁĄKA NA WZGÓRZU” Położenie: 0,5 km na S od Borszyna Wielkiego Powierzchnia: ok. 2 ha Przedmiot ochrony: łąka świeża na wzgórzu; stanowisko centurii pospolitej i wilżyny bezbronnej; stanowisko kraśnika szęscioplamka i pazia królowej; punkt widokowy „ŁĄKI POD GOLĄ GÓROWSKĄ” Położenie: 0,1 km na SW od Goli Górowskiej Powierzchnia: ok. 6 ha Przedmiot ochrony: podmokłe łąki; stanowiska rzadkich roślin: czosnku kątowego, koniopłochu łąkowego, krwiściągu lekarskiego, pierwiosnki lekarskiej; stanowisko modraszka nausitousa; lęgowisko dudka i gąsiorka; żerowisko bociana białego „MIĘDZYRZECZE ROWU ŚLĄSKIEGO I ROWU POLSKIEGO” Położenie: rozległe łąki na północnej granicy gminy, na N od Radosławia i Laskowej Powierzchnia: ok. 350 ha Przedmiot ochrony: kompleks podmokłych, torfowych łąk; stanowiska rzadkich gatunków roślin – czarcikęs łąkowy, czosnek kątowy, groszek błotny, koniopłoch łąkowy, krwiściąg lekarski, ożanka czosnkowa, rutewka żółta; stanowiska rzadkich motyli – bielinek rukiewnik, dostaojka dia, modraszek nausitous, wietek gorczycznik; kompleks stanowisk napierśnika (co najmniej 2,5 tys. okazów); godowiska rzekotki drzewnej i żaby śmieszki; lęgowiska rzadkich ptaków: bekas, brzęczka, czajka, derkacz, dudek, gąsiorek, gęgawa, kokoszka wodna, łabędź niemy, strumieniówka, świergotek łąkowy, świerszczak, trzciniak, turkawka, wodnik, żuraw; stanowiska bobra i borsuka „MOKRADŁA POD BORSZYNEM WIELKIM” Położenie: ok. 1 km na NE od Borszyna Wielkiego Powierzchnia: ok. 4 ha Przedmiot ochrony: olszyna na źródlisku i podmokła łąka; stanowisko pierwiosnki lekarskiej; dostojki ino; lęgowisko żurawia _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 68 „MURAWY KRAŚNIKOWE” Położenie: przy bruku z Rogowa Górowskiego do Osetna Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: murawy na dawnym torowisku i skraju drogi; stanowisko pierwiosnki lekarskiej i wilżyny ciernistej; stanowisko kraśnika rogalika i dostojni aglai „OCZKO W ZADRZEWIENIU” Położenie: przy szosie między Starą Górą a Ryczeniem Powierzchnia: ok. 0,3 ha Przedmiot ochrony: oczko wodne w zadrzewieniu śródpolnym; godowisko kumaka nizinnego i rzekotki drzewnej; stanowisko jaszczurki zwinki; lęgowisko srokosza „OSETNIAŃSKIE STARORZECZA” Położenie: kompleks starorzeczy Baryczy leżących na SW, S i SE od Osetna, na lewym brzegu Baryczy Powierzchnia: ok. 10 ha Przedmiot ochrony: starorzecza; stanowiska rzadkich roślin: goździka kartuzka, grążela żółtego, grzybieni białych, osoki aloesowatej, przetacznika kłosowego; stanowiska ważek: oczobarwnicy większej, szablaka żółtego i świtezianki lśniącej; godowisko rzekotki drzewnej i żaby śmieszki; stanowisko kozy i piskorza; lęgowiska gąsiorka, trzciniaka, żurawia oraz możliwe gągoła; stanowisko bobra Uwagi: użytek ekologiczny jest poszerzeniem projektowanego wcześniej (2001) użytku „Starorzecze przy moście” „PIASKOWNIA POD DZICZKIEM” Położenie: 0,9 km na NW od Dziczka Powierzchnia: ok. 0,2 ha Przedmiot ochrony: stara piaskownia; stanowisko jaszczurki zwinki; kolonia lęgowa brzegówki „STAW NA GRANICY” Położenie: nad lewym brzegiem Baryczy, ok. 2km na W od Osetna, na granicy gminy Góra Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: zarośnięty staw; stanowisko osoki aloesowatej; lęgowiska rzadkich ptaków – łabędzia niemego, trzciniaka i żurawia „STAW POD CHRÓŚCINĄ” Położenie: 0,2 km na N od wschodniej części Chróściny Powierzchnia: ok. 0,1 ha Przedmiot ochrony: staw w lużnym zadrzewieniu pośród pól; godowisko rzekotki drzewnej „SUŁKÓW” Położenie: 0,8 km na SW od Sułkowa Powierzchnia: ok. 2 ha Przedmiot ochrony: podmokłe łąki i staw na cieku; stanowisko bukwicy lekarskiej i pierwiosnki lekarskiej; lęgowisko żurawia _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 69 „TRZCINOWE OCZKO” Położenie: 0,3 km na S od Rogowa Górowskiego Powierzchnia: ok. 0,1 ha Przedmiot ochrony: śródpolne oczko zarośnięte trzciną; lęgowisko błotniaka stawowego „TYNICA” Położenie: na SE od Ryczenia, w południowej części gminy Powierzchnia: ok. 0,5 ha Przedmiot ochrony: odcinek rzeki Tynicy płynący na obszarze gminy Góra; stanowiska grążela żółtego i okrężnicy bagiennej; stanowiska świtezianki lśniącej i świtezianki błyszczącej „UROCZYSKO PRZEMYŚLANY” Położenie: 1,7 km na SW od Wierzawic Małych Powierzchnia: ok. 1 ha Przedmiot ochrony: polany pośród borów sosnowych z kępami bzu lilaku i drzewami owocowymi – pozostałość po dawnej osadzie Przemyślany; stanowiska rzadkich motyli: czerwończyka zamgleńca, dostojni selene, górówki meduzy, rusałki żałobnika; stanowisko prostoskrzydłych – siwoszka błękitnego i złotawca; lęgowisko dudka, lerki, puszczyka i turkawki „WĘŻOWNIKOWE ŁĄKI” Położenie: 1km na SE od Włodkowa Górnego Powierzchnia: ok. 5 ha Przedmiot ochrony: dwie enklawy podmokłych łąk; stanowiska rzadkich roślin – koniopłocha łąkowego, pierwiosnki lekarskiej, rdestu wężownika i storczyka stoplamka szerokolistnego; stanowiska rzadkich motyli – czerwończyka płomieńca, dostojnik ino i kosternika palemona; lęgowiska rzadkich ptaków – gąsiorka, świergotka łąkowego i trzciniaka Uwagi: użytek ekologiczny jest poszerzeniem projektowanego wcześniej (2001) użytku „Dzika łąka” „WIERZAWICKIE STARORZECZA” Położenie: kompleks starorzeczy Baryczy leżących między Wierzawicami Wielkimi a Wierzawicami Małymi Powierzchnia: ok. 10 ha Przedmiot ochrony: starorzecza; stanowisko wilczomleczu błotnego; godowiska rzekotki drzewnej, żaby śmieszki i żaby wodnej; lęgowiska łabędzia niemego, strumieniówki, świerszczaka, trzciniaka i wodnika; stanowisko bobra Uwagi: użytek ekologiczny jest poszerzeniem projektowanego wcześniej (2001) użytku „Wierzawickie Starorzecze” _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 70 12.5. Projektowana ostoja sieci Natura 2000 „Dolina Dolnej Baryczy” Na terenie gminy Góra zaproponowano utworzenie ostoi siedliskowej sieci Natura 2000 pod nazwą „Dolina Dolnej Baryczy”. Poniżej przedstawiono roboczą wersję (może być jeszcze doprecyzowywana) formularza zgłoszeniowego ostoi – (SDF). NATURA 2000 STANDARD DATA FORM FOR SPECIAL PROTECTION AREAS (SPA) FOR SITES ELIGIBLE FOR IDENTIFICATION AS SITES OF COMMUNITY IMPORTANCE (SCI) AND FOR SPECIAL AREAS OF CONSERVATION (SAC) 1. SITE IDENTIFICATION 1.1. TYPE 1.2. SITE CODE 1.3. COMPILATION DATE Special Areas of Conservation PL 20.04.2006 1.4. UPDATE 1.6. RESPONDENTS(s): „Ciconia” Grzegorz Bobrowicz, ul. Sienkiewicza 2/4, 56-100 Wołów; [email protected] PTPP „proNatura”, 50-449 Wrocław, ul. Podwale 75 1.7. SITE NAME: Dolina Dolnej Baryczy 1.8. SITE INDICATION AND DESIGNATION DATE: DATE SITE PROPOSED AS EMERALD SITE DATE CONFITMED AS EMERALD SITE 2. SITE LOCATION 2.1. SITE CENTRE LOCATION LONGITUDE LATITUDE _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 71 between 16o26’ and 16o37’ between 51o36’and 51o45’ 2.2. AREA (ha): 2.3. SITE LENGHT (km): about 1 900 ha 2.4. ALTITUDE (m): MINIMUM MAXIMUM MEAN 79,0 88,0 83,5 (arithmetic) 2.5. ADMINISTRATIVE REGION: 2.3. SITE LENGHT (km): CODE REGION NAME % COVER GOC2 DOLNOŚLĄSKIE 100,00 2.6. BIOGEOGRAPHIC REGION Anatolian Macronesian Alpine Arctic Mediterranean Atlantic Boreal Pannonian Continental Black Sea Steppic 3. ECOLOGICAL INFORMATION 3.1. HABITAT types present on site and assessment for them: 3.1.a. ANNEX I HABITAT TYPES: CODE % COVER *91E0 91F0 9170 6510 6410 3150 9190 *91IO 6430 25 5 2 2 1 1 1 <1 <1 REPRESENTATIVITY RELATIVE SURFACE A A A A A A A A A B B B B B B B B B C C C C C C C C C D D D D D D D D D A A A A A A A A A B B B B B B B B B C C C C C C C C C CONSERVATION STATUS A A A A A A A A A B B B B B B B B B C C C C C C C C C GLOBAL ASSESSMENT A A A A A A A A A B B B B B B B B B C C C C C C C C C 3.1.b. HABITAT RECORDING FOR SURFACES COVERED BY OTHER IMPORTANT HABITAT TYPES: CODE % COVER 53.21 44,9 10 10 *habitats listed in Annex I of Directive 92/43/EEC _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 72 3.2 SPECIES covered by Article 4 of Directive 79/409/EEC and listed in Annex II of Directive 92/43/EEC and site assessment for them: 3.2.a. BIRDS listed on Annex I of Council directive 79/409/EEC CODE NAME Resident Ciconia nigra Ciconia ciconia Cygnus cygnus Pernis apivorus Milvus milvus Haliaetus albicilla Circus aeruginosus Circus cyaneus Pandion haliaetus Porzana porzana Crex crex SITE ASSESSEMENT Conservation Isolation Population 1-5 1-5 R 1-5 1-5 1-5 1-5 R R 1-5 610 1150 Grus grus Tringa glareola Sterna hirundo Chlidonias niger Alcedo atthis Picus canus Dryocopus martius Dendrocopos medius Lullula arborea Ficedula albicollis Lanius collurio Emberiza hortulana POPULATION Migratory Bred Winter Stage C R R 1-5 1-5 6-10 11-50 R R C R Global A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C D D D D D D D D D D D A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C A B C D A B C A B C A B C A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C D D D D D D D D D D D A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C 3.2.b. Regularly occuring Migratory Birds not listed on Annex I of Council directive 79/409/EEC CODE NAME Resident Anser fabalis Anser albifrons Anas platyrhynchos Bombycilla garrulus Turdus pilaris Turdus iliacus POPULATION Migratory Bred Winter C C C R C SITE ASSESSEMENT Conservation Isolation Population Global Stage C C C A A A A A A C B B B B B B C C C C C C A A A A A A D D D D D D B B B B B B C C C C C C A A A A A A B B B B B B C C C C C C B B B B B B A A A A A A C C C C C C 3.2.c. MAMMALS listed on Annex II of Council directive 92/43/EEC CODE NAME Resident Castor fiber Lutra lutra C R POPULATION Migratory Bred Winter SITE ASSESSEMENT Conservation Isolation Population Global Stage A A B B C C D D A A B B C C A A B B C C _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra A A 73 B B C C 3.2.d. AMPHIBIANS and REPTILES listed on Annex II of Council directive 92/43/EEC CODE NAME Resident Bombina bombina POPULATION Migratory Bred Winter SITE ASSESSEMENT Conservation Isolation Population Global Stage R A B C D A B C A C B A B C 3.2.e. FISHES listed on Annex II of Council directive 92/43/EEC CODE NAME Resident Cobitis taenia Misgurnus fossilis Rhodeus sericeus POPULATION Migratory Bred Winter SITE ASSESSEMENT Conservation Isolation Population Global Stage R R C A A A B B B C C C D D D A A A B B B C C C A A A C C C B B B A A A B B B C C C 3.2.f. INVERTEBRATES listed on Annex II of Council directive 92/43/EEC CODE NAME Resident Lycena dispar Maculinea nausithous POPULATION Migratory Bred Winter R R SITE ASSESSEMENT Conservation Isolation Population Global Stage A A B B C C D D A A B B C C A A C C B B A A B B 3.3 Other Important Species of Flora and Fauna B X X X M GROUP A R F SCIENTIFIC NAME I X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X POPULATION MOTIVATION P Upupa epops Scolopax rusticola Sterptopelia turtur Eptesicus nilssonii Vimba vimba Lota lota Pungitius pungitious Anguila anguila Abramis ballerus Silurus glanis Apatura iris Heteropterus morpheus Gryllus campestris Stethophyma grossum Oedipoda caerulescens Gentiana pneumonanthe Iris sibirica Lathyrus palustris Rosa gallica Accipiter nisus Tringa ochropus Picus viridis Anthus pratensis Saxicola torquata Locustella naevia Locustella fluviatillis Locustella luscinioides Acrocephalus arundinaceus Lanius excubitor V C R R V R R R R R R V R R R V V R V R R C C R C C R R C A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C 74 D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D C C Nyctalus noctula Pipistrellus pipistrellus Pipistrellus nathusii Martes martes Triturus vulgaris X Pelobates fuscus X Bufo viridis X Hyla arborea X Rana arvalis X Rana ridibunda X Lacerta agilis X X Sphagnum spp. Mergus merganser Bucephala clangula Gallinago gallinago Columba oenas Mustela erminea X Carterocephalus palemon X Carterocephalus silvicolus X Quercesia quercus X Lycena hippothoe X Argynnis aglaja X Boloria dia X Brenthis ino X Boloria selene X Nymphalis polychloros X Nymphalis antiopa X Zygaena loti X Zygaena ephialtes X Zygaena viciae X Aromia moschata X Decticus verrucivorus X Chrysochraon brachyptera X Erythromma najas X Sympetrum flaveolum X Calopteryx virgo X X Hedera helix X Betonica officinalis X Centaurium erythraea X Taxus baccata X Alium angulosum X Nuphar lutea X Nymphaea alba X Acer campestre X Silaum silaus X Epipactis helleborine X Lilium martagon X Listera ovata X Melittis melissophyllum X Ophioglossum vulgatum X Stratiotes aloides X Cirsium acaule X Teucrium scordium X Polypodium vulgare X Thalictrum lucidum X Thalictrum flavum X Salvinia natans X Equisetum hyemale X Dactylorhiza majalis X Scutellaria hastifolia X Euphorbia palustris X Ononis spinosa X Fistulina hepatica (B=Birds, M=Mammals, A=Amphibians, R=Reptiles, F=Fish, I=Invertebrates, P=Plants) X X X X X X X X C C C R V R R C C R C C R R R R R R R V V R R R R R R R V V R R R R R R C C R R R C R R R R V V V V R V V R V R V C/R V R/V R R R A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C 4. SITE DESCRIPTION 4.1. GENERAL SITE CHARACTER: _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 75 D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D Ostoja obejmuje fragment doliny dolnej Baryczy wraz z jej dopływami – Dziczkiem (na S od Góry) i Rowem Śląskim (na N od Góry). Jest bardzo ważnym w tej części Polski miejscem występowania priorytetowego siedliska - ciepłolubnych dąbrów (*91IO). Siedlisko to występuje tu na naturalnych stromych skarpach pradoliny Baryczy; pospolicie występuje tu Melittis melissophyllum, natomiast obficie rośnie gatunek z Czerwonej Księgi – Rosa gallica (brak tego siedliska i tych gatunków w ostoi Dolina Baryczy). Drugim najważniejszym i również priorytetowym siedliskiem ostoi są lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe (*91E0), które pokrywają czwartą część powierzchni ostoi. Są to głównie (95% powierzchni) łęgi olszowe i jesionowe. Szczególnie dobrze zachowane są rozległe łęgi jesionowe nad Rowem Śląskim, które charakteryzują się obfitym runem z Corydalis cava (były one zgłaszane do ochrony rezerwatowej). Nie mniej interesujące są płaty łęgów jesionowoolszowych z masowo występującym Equisetum hyemale (brak tak dobrze wykształconych łęgów – zarówno z C.cava jak i z E.hyemale – w sąsiednich ostojach: Dolina Baryczy, Łęgi Odrzańskie, Dolina Łachy, Dębniańskie Mokradła). Kępy łęgów wierzbowych zachowały się nad Baryczą i Rowem Śląskim. Cenne są również tutejsze lasy łęgowe dębowo-wiązowojesionowe (91F0), szczególnie ich kępy nad Baryczą, w których rosną skupiskowo pomnikowe okazy wiązów (od 220 do ponad 400 cm obwodu pierśnicowego). Najbardziej okazały wiąz szypułkowy rośnie natomiast nad Rowem Śląskim – 530 cm obwodu. Z grądów (9170) ostoi na uwagę zasługują te rosnące na skarpach doliny Baryczy z bardzo obfitym runem z Polypodium vulgare. Lasy nad Dziczkiem i Rowem Śląskim - kompleks łęgów i olsów – poprzez obecność licznych pomnikowych okazów dębów szypułkowych (łącznie ok. 200 okazów o obwodzie pomnikowym do 610 cm) posiadają puszczański charakter. Lasy ostoi są miejscem lęgów znaczących populacji dzięciołów: Picus canus, Picus viridis, Dryocopus martius, Dendrocopos medius oraz Grus grus. Ponadto na uwagę zasługuje skupisko kwitnących okazów Hedera helix w lasach pod Ryczeniem (kilkaset okazów kwitnących; również zgłaszane do ochrony rezerwatowej). Bardzo ważnym siedliskiem w ostoi są liczne starorzecza (3150) leżące w dolinie niemal naturalnie płynącej i meandrującej tu rzeki Baryczy (prawie brak tego siedliska w ostoi Dolina Baryczy). W jej wodach i na starorzeczach żyją cenne gatunki ryb - Cobitis taenia, Misgurnus fossilis, Rhodeus sericeus, płazów – Bombina bombina, Triturus vulgaris, Hyla arborea, Rana ridibunda, Pelobates fuscus, ptaków – Alcedo atthis, Merus merganser oraz ssaków - Castor fiber i Lutra lutra. W ostoi zachowały się łąki trzęślicowe (6410). Najcenniejsze ich walory botaniczne to: obfita populacja Gentiana pneumonanthe (brak w ostoi Dolina Baryczy; a w sąsiedniej ostoi Łęgi Odrzańskie również tylko jedna populacja); największa znana nad Baryczą populacja Iris sibirica, populacje gatunków wymierających na Dolnym Śląsku (kategoria EN) – Scutellaria hastifolia, Cirsium acaule, Ononis spinosa oraz bardzo rzadkiej Teucrium scordium (kategoria DD). Ponadto cenne są tutejsze populacje takich gatunków roślin jak: Ophioglossum vulgatum, Betonica officinalis, Alium angulosum, Lathyrus palustris, Silaum silaus ,Euphorbia palustris, Thalictrum licidum, T,flavum (wszystkie z regionalnych czerwonych list – dolnośląskiej bądź wielkopolskiej). Na łąkach tych występuje motyl z Aneksu II – Maculinea nausithous oraz kilka innych rzadkich gatunków nieaneksowych. Dla zachowania ostoi również cenne są inne typy siedlisk (siedliska „nieaneksowe”) – olsy (44.9), turzycowiska (53.21), a także łąki kaczeńcowe oraz zalewowe nad Baryczą. Są one ważne dla zachowania populacji gatunków „aneksowych”: Grus grus, Ciconia nigra, Lycaena dispar, a także gatunków z czerwonych list – Heteropterus morpheus, Stethophyma grossum. Antropopresja w ostoi jest niewielka i nie ma dużego wpływu na naturalne procesy w ostoi. 4.2. QUALITY AND IMPORTANCE: The site is very important as a part of Barycz ecological corridors. It contains 9 biotopes listed in Annex I of Council directive 92/43/ECC (two are priority). There are lives here: 23 species of bird listed on Annex I of Council directive 79/409/EEC; 6 species of migratory bird not listed on Annex I of Council directive 79/409/EEC; 8 species of animals listed on Annex II of Council directive 92/43/EEC; 19 species from the polish Red Lists of plants and animals; 22 species of rare animals listed on international conventions (Annex IV of 92/43/ECC, Bern); 51 another rare species of plants or animals. 4.3. VULNERABILITY: The big dangerous for this area is a reduction of mowing and pasture. Another potential vulnerability are: drainage of any part of the site or their neighbourhood; privatisation of forest and ox-bows; intensification of forestry in the site; introduction of alien species; flood-control. 4.4. SITE DESIGNATION: Regional level: area designated for protection of biotopes characteristic for Barycz river valley. 4.5. OWNERSHIP: _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 76 State, some fragments private. 4.6. DOCUMENTATION: BARTMAŃSKA J., INDYK F., PAWŁOWSKA-INDYK A. 1995. Rozmieszczenie wydry (Lutra lutra L.) w województwie wrocławskim. Prz. Zool. 39, 3-4: 313-318. BAZYLUK W., LIANA A. 2000. Prostoskrzydłe - Orthoptera. W: Katalog fauny Polski nr 58: 1-156. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa. BEDNARZ S. 1976. Prostoskrzydłe (Orthoptera), karaczany (Blattodea) i skorki (Dermaptera) Doliny Baryczy. OTPN, Zesz. Przyr. 16: 99-117. BEDNORZ J., KUPCZYK M., KUŹNIAK S., WINIECKI A. 2000. Ptaki Wielkopolski. Monografia Faunistyczna. Bogucki Wydawnictwo Naukowe S.C., Poznań. BŁACHUTA J., KUSZEWSKI J., KUSZNIERZJ., WITKOWSKI A. 1993. Ichtiofauna dorzecza Baryczy. Roczniki Nauk. PZW 6: 19-48. BOBROWICZ G. 2005. Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra.. Maszynopis, Urząd Miasta i Gminy Góra. BOBROWICZ G., KONIECZNY K. 2001a. Projektowane ostoje do sieci Natura 2000. Dolina Odry między Brzegiem Dolnym a Głogowem. Maszynopis, Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju, Wrocław. BOBROWICZ G., KONIECZNY K. 2001b. Waloryzacja przyrodnicza gminy Góra. Maszynopis, PTPP „pro Natura”, Wrocław. BUSZKO J. 1997. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce 1986-1995. Turpress, Toruń. DYRCZ A., GRABIŃSKI W., STAWARCZYK T., WITKOWSKI J. 1991. Ptaki Śląska – monografia faunistyczna. Wrocław. GŁOWACIŃSKI Z. (Red.). 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa. GŁOWACIŃSKI Z. (Red.). 2002. Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Oficyna Wydawnicza TEXT, Kraków. KUŹNIAK S. 1994. Bocian biały (Ciconia ciconia) w województwie leszczyńskim w latach 1974-1990. W: Ptaszyk J. (red). Bocian Biały (Ciconia ciconia) w Wielkopolsce. Prace Zakładu Biologii i Ekologii Ptaków UAM 3: 69-89, Poznań. LOREK G., KUŹNIAK S. 1998. Przewodnik przyrodniczy po ziemi leszczyńskiej. Wydz. Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Lesznie. ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ. Kraków. 5. SITE PROTECTION STATUS AND RELATION WITH CORINE BIOTOPES 5.1. DESIGNATION TYPES at National and regional level: No status protected. 5.2. RELATION OF THE DESCRIBED SITE WITH OTHER SITES: designated an National or Regional level: ~500 ha of this site covered by Protected Landscape Area (OChK Krzywińsko-Osiecki 71 425 ha) ~1100 ha of this site covered by Protected Landscape Area (OChK Dolina Baryczy 44 125 ha) designated at International level: no, so far 5.3. RELATION OF THE DESCRIBED SITE WITH CORINE BIOTOPES SITE: CORINE SITE CODE OVERLAP TYPE % COVER 6. HUMAN ACTIVITIES IN AND AROUND THE SITE 6.1. GENERAL IMPACT AND ACTIVITIES AND PROPORTION OF THE SURFACE OF THE SITE AFFECTED: Forestry: >35%, low influence (so far); Pasture and meadow culture: >40%, mean influence, positive (so far). Tourism and recreation: 10%, low influence, neutral or negative. Angling: 10%, mean influence, _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 77 Agriculture: <10 %, low influence, neutral or negative. 6.2. SITE MANAGEMENT: BODY RESPONSIBLE FOR THE SITE MANAGEMENT: SITE MANAGEMENT AND PLANTS: 7. MAPS OF THE SITE - Physical map: 1: 50 000. - Map of designated sites described in 5: 1: 50 000 - Aerial photograph(s) included: no 4. SITE DESCRIPTION 4.7. HISTORY DATE KEYWORD DESCRIPTION _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 78 13. PODSUMOWANIE – LISTY SIEDLISK I GATUNKÓW Poniżej dokonano syntetycznego podsumowania najważniejszych wyników osiągniętych w wyniku inwentaryzacji przyrodniczej gminy Góra w roku 2005: SIEDLISKA O b j ę t e d y r e k t y w ą s i e d l i s k o w ą UE (9 siedlisk): śródlądowy bór suchy łęgi jesionowo-olszowe (priorytetowe) łęgi wiązowo-jesionowe grądy środkowoeuropejskie ciepłolubne (świetliste) dąbrowy dąbrowy acydofilne łąki trzęślicowe łąki grądowe rajgrasowe starorzecza * ROŚLINY NACZYNIOWE O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (22 gatunki): Centuria nadobna Centuria zwyczajna Cis pospolity Goryczka wąskolistna (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Kosaciec syberyjski (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Kruszczyk szerokolistny Lilia złotogłów Listera jajowata Miodownik melisowaty Nasięźrzał pospolity (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Orlik pospolity Paprotka zwyczajna Przylaszczka pospolita Róża francuska (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Salwinia pływająca Storczyk szerokolistny (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Śniedek baldaszkowy Śnieżyczka przebiśnieg Wawrzynek wilczełyko Wiciokrzew pomorski Widłak jałowcowaty Włosienicznik wodny _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 79 O b j ę t e o c h r o n ą c z ę ś c i o w ą (12 gatunków): Barwinek pospolity Bluszcz pospolity Grążel żółty Grzybienie białe Kalina koralowa Kocanki piaskowe Konwalia majowa Kruszyna pospolita Pierwiosnka lekarska Porzeczka czarna Wilżyna bezbronna Wilżyna ciernista Z „P o l s k i ej c z e r w o n e j k s i ę g i r o ś l i n” (1 gatunek): Róża francuska Z r e g i o n a l n y c h c z e r w o n y c h l i s t (35 gatunków): Bukwica lekarska Centuria nadobna Czosnek kątowy Goryczka wąskolistna Groszek błotny Grzybienie białe Kąkol polny Klon polny Koniopłoch łąkowy Korzeniówka pospolita Kosaciec syberyjski Krwawnik panoński Lilia złotogłów Listera jajowata Miodownik melisowaty Nasięźrzał pospolity Orlik pospolity Osoka aloesowata Ostrożeń krótkołodygowy Ostróżeczka polna Ożanka czosnkowa Rutewka wąskolistna Rutewka żółta Salwinia pływająca Sitowiec nadmorski Skrzyp zimowy Storczyk szerokolistny _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 80 Inne Śniedek baldaszkowy Śnieżyczka przebiśnieg Tarczyca oszczepowata Wawrzynek wilczełyko Wiciokrzew pomorski Widłak jałowcowaty Wilczomlecz błotny Wilżyna ciernista g a t u n k i r z a d k i e (6 gatunków): Berberys zwyczajny Jałowiec pospolity Lnica murowa Łuskiewnik różowy Wierzba rokita Zanokcica murowa * GRZYBY I POROSTY O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (4 gatunki): Ozorek dębowy Purchawica olbrzymia Smardz jadalny Szmaciak gałęzisty O b j ę t e o c h r o n ą c z ę ś c i o w ą (1 gatunek): Płucnica islandzka * DRZEWA POMNIKOWE (22 gatunki): (kolejno: liczba istniejących pomników przyrody + liczba proponowanych nowych pomników + liczba wiekowych okazów zasługujących na uwagę i ew. na ochronę w przyszłości): Brzoza brodawkowata (0+0+1) Buk zwyczajny (1+3+1) Czeremcha zwyczajna (0+0+1) Dąb czerwony (0+0+6) Dąb szypułkowy (17[18]+46+124) Grab pospolity (0+1+0) Grusza pospolita (0+3+4) Jawor (0+0+2) Jesion wyniosły (0+5+3) Klon pospolity (0+1+ok.20) Lipa drobnolistna (1+0+1) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 81 Lipa szerokolistna (0+1+0) Morwa biała (0+0+1) Olsza czarna (0+1+0) Platan klonolistny (1+0+0) Robinia akacjowa (0+0+4) Sosna pospolita (0+4+7) Topola biała (0+0+3) Topola późna (0+3+4) Wiąz szypułkowy (2+24+12) Wierzba biała (0+0+6 Wierzba krucha (0+2+8) * MOTYLE DZIENNE I KRAŚNIKI O b j ę t e d y r e k t y w ą s i e d l i s k o w ą UE (2 gatunki): Czerwończyk nieparek Modraszek nausitous O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (2 gatunki): Czerwończyk nieparek Modraszek nausitous (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Z k r a j o w e j c z e r w o n e j k s i ę g i l u b l i s t y (5 gatunków): Czerwończyk nieparek Mieniak strużnik Modraszek nausitous Paź królowej Rojnik morfeusz Inne g a t u n k i r z a d k i e (18 gatunków): Czerwończyk płomieniec Czerwończyk zamgleniec Dostojka aglaja Dostojna dia Dostojna ino Dostojna selene Górówka meduza Kosternik leśniak Kosternik palemon Kraśnik nostrzykowiec Kraśnik rogalik Kraśnik zmienny Modraszek amandus Modraszek korydon _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 82 Pazik dębowiec Rusałka wierzbowiec Rusałka żałobnik Zieleńczyk ostrężyniec * CHRZĄSZCZE Z k r a j o w e j c z e r w o n e j l i s t y (1 gatunek): Necrodes littoralis Inne g a t u n k i r z a d k i e (18 gatunków): Dyląż garbarz Wonnica piżmówka Żerdzianka sosnówka * PROSTOSKRZYDŁE Z k r a j o w e j c z e r w o n e j l i s t y (3 gatunki): Napierśnik Pasikonik długopokładełkowy Siwoszek błękitny Inne g a t u n k i r z a d k i e (4 gatunki): Łatczyn brodawnik Podłatczyn szary Turkuć podjadek Złotawiec * WAŻKI G a t u n k i r z a d k i e (6 gatunków): Oczobarwnica większa Pałątka drobna Szablak żółty Szklarka zielona Świtezianka dziewica Świtezianka lśniąca * _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 83 RYBY O b j ę t e d y r e k t y w ą s i e d l i s k o w ą UE (3 gatunki): Koza Piskorz Różanka O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (3 gatunki): Koza Piskorz Różanka Z k r a j o w e j c z e r w o n e j k s i ę g i l u b l i s t y (6 gatunków): Brzana Cierniczek Koza Miętus Piskorz Różanka * PŁAZY O b j ę t e d y r e k t y w ą s i e d l i s k o w ą UE (1 gatunek): Kumak nizinny O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (11 gatunków): Grzebiuszka ziemna (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Kumak nizinny (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Ropucha szara (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Ropucha zielona (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Rzekotka drzewna (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Traszka zwyczajna (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Żaba jeziorkowa (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Żaba moczarowa (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Żaba śmieszka (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Żaba trawna (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Żaba wodna (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Z e ś w i a t o w e j l u b k r a j o w e j c z e r w o n e j l i s t y (2 gatunki): Kumak nizinny Rzekotka drzewna * _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 84 GADY O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (5 gatunków): Jaszczurka zwinka Jaszczurka żyworodna Padalec zwyczajny Zaskroniec zwyczajny Żmija zygzakowata * PTAKI O b j ę t e d y r e k t y w ą p t a s i ą UE (20 gatunków): Bielik Błotniak stawowy Bocian biały Bocian czarny Derkacz Dzięcioł czarny Dzięcioł średni Dzięcioł zielonosiwy Gąsiorek Jarzębata Kania ruda Kropiatka Lelek Lerka Ortolan Sóweczka Świergotek polny Trzmielojad Zimorodek Żuraw O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (119 gatunków): Bielik (objęty także ochroną strefową) Błotniak stawowy (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Bocian biały (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Bocian czarny (z indeksem „2”– gat.wymagający ochrony czynnej; ochrona strefowa) Bogatka Brzegówka Brzęczka Cierniówka Czajka (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Czarnogłówka Czubatka _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 85 Czyż Derkacz (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Dudek (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Dymówka Dzierlatka Dzięcioł czarny (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Dzięcioł duży Dzięcioł średni (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Dzięcioł zielonosiwy (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Dzięcioł zielony (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Dzięciołek Dzwoniec Gajówka Gągoł Gąsiorek Gil Gołąb skalny(miejski) Grubodziób Jarzębatka Jastrząb Jerzyk Kania ruda (objęta także ochroną strefową) Kapturka Kawka Kląskawka Kokoszka Kopciuszek Kos Kowalik Krętogłów Krogulec Kropiatka (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Krzyżodziób świerkowy Kszyk (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Kukułka Kulczyk Kwiczoł Lelek Lerka Łozówka Łabędź niemy Makolągwa Mazurek Modraszka Muchołówka szara _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 86 Muchołówka żałobna Mysikrólik Myszołów Nurogęś Oknówka Ortolan Paszkot Pełzacz leśny Pełzacz ogrodowy Perkoz dwuczuby Perkozek Piecuszek Piegża Pierwiosnek Pliszka siwa Pliszka żółta Pokląskwa Pokrzywnica Potrzeszcz Potrzos Przepiórka Pustułka (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Puszczyk Raniuszek Remiz Rokitniczka Rudzik Samotnik (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Sierpówka Sieweczka rzeczna Sikora uboga Siniak Skowronek Słonka Słowik rdzawy Słowik szary Sosnówka Sójka Sóweczka (z indeksem „2”– gat.wymagający ochrony czynnej; ochrona strefowa) Srokosz Strumieniówka Strzyżyk Szczygieł Szpak Śpiewak _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 87 Świergotek drzewny Świergotek łąkowy Świergotek polny Świerszczak Świstunka leśna Trzciniak Trzcinniczek Trzmielojad Trznadel Turkawka Wilga Wodnik Wróbel Zaganiacz Zięba Zimorodek (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Zniczek Żuraw (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) O b j ę t e o c h r o n ą c z ę ś c i o wą (4 gatunki): Gawron Kruk Sroka Wrona Z k r a j o w e j c z e r w o n e j k s i ę g i l u b l i s t y (10 gatunków): Bielik Derkacz Dudek Dzierlatka Kania ruda Kropiatka Przepiórka Słonka Sóweczka Turkawka Inne g a t u n k i r z a d k i e (34 gatunki): Brzegówka Brzęczka Czajka Czyż Gągoł Gąsiorek Gęgawa _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 88 Gil Jastrząb Kląskawka Kokoszka Krętogłów Krogulec Kruk Krzyżodziób świerkowy Kszyk Kuropatwa Łabędź niemy Nurogęś Paszkot Perkoz dwuczuby Perkozek Pustułka Remiz Samotnik Sieweczka rzeczna Siniak Słowik szary Srokosz Strumieniówka Świergotek łąkowy Świerszczak Trzciniak Wodnik * SSAKI O b j ę t e d y r e k t y w ą s i e d l i s k o w ą UE (2 gatunki): Bóbr europejski Wydra O b j ę t e o c h r o n ą ś c i s ł ą (16 gatunków): Borowiec wielki (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Gacek szary (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Gronostaj Jeż zachodni Karlik malutki (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Karlik najmniejszy (drobny) (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Karlik większy (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Łasica łaska Mroczek pozłocisty (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 89 Mroczek późny (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Nocek rudy (z indeksem „2” – gatunek wymagający ochrony czynnej) Ryjówka aksamitna Ryjówka malutka Rzęsorek rzeczek Wiewiórka Zębiełek karliczek O b j ę t e o c h r o n ą c z ę ś c i o wą (5 gatunków): Badylarka Bóbr europejski Kret Mysz zaroślowa Wydra Z k r a j o w e j c z e r w o n e j k s i ę g i l u b l i s t y (1 gatunek): Mroczek pozłocisty Inne g a t u n k i r z a d k i e (13 gatunków): Borsuk Gronostaj Jenot Karlik malutki Karlik najmniejszy (drobny) Karlik większy Kuna domowa Kuna leśna Łasica łaska Norka amerykańska (kanadyjska) Tchórz Wiewiórka Wydra _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 90 14. LITERATURA BAZYLUK W., LIANA A. 2000. Prostoskrzydłe – Orthoptera. W: Katalog fauny Polski nr 58: 1-156. Muzeum i Instytut PAN, Warszawa. BEDNARZ S. 1976. Prostoskrzydłe (Orthoptera), karaczany (Blattodea) i skorki (Dermaptera) Doliny Baryczy. OTPN, Zeszyty Przyrodnicze 16: 99-117. BEDNORZ J., KUPCZYK M., KUŹNIAK S., WINIECKI A. 2000. Ptaki Wielkopolski. Monografia Faunistyczna. Bogucki Wydawnictwo Naukowe S.C., Poznań. BEDNORZ L. 1996. Rozmieszczenie wawrzynka wilczełyko Daphne mezereum na Nizinie Wielkopolskiej. Przegl. Przyr. 7, 2: 23-32. BELLMANN H. 1993. Heuschrecken beobachten, bestimmen. Naturbuch Verlag, Augsburg. BERDOWSKI W., KOŁA W., PANEK E. 1996. Wstępne wyniki badań nad rozmieszczeniem chronionych gatunków roślin i grzybów w województwie wrocławskim. Acta Univ. Wrat. 1884, Prace Bot. 69: 31-43. BOBROWICZ G. 2001. „Chróścina”. Waloryzacja przyrodnicza użytku ekologicznego (Gm. Góra, pow. Góra). Mscr, „Ciconia”, Wołów. BOBROWICZ G., KONIECZNY K. 2001. Waloryzacja przyrodnicza gminy Góra. Mscr, PTPP „pro Natura”, Wrocław. BRYLIŃSKA M.(red.).1986. Ryby słodkowodne Polski. PWN, Warszawa. BULiGL (Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu). 2005. Plan Urządzania Lasu Nadleśnictwa Góra Śląska na okres od 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2014 r. Program Ochrony Przyrody. Maszynopis. BULiGL Poznań. BUSZKO J. 1997. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce 1986-1995. Turpress, Toruń. BUSZKO J., MASŁOWSKI J. 1993. Atlas motyli Polski. Część I. Motyle dzienne (Ropalocera). Grupa IMAGE, Warszawa. CZAPULAK A., WIELOCH M. 1988. O polskiej odmianie (immutabilis) łabędzia niemego (Cygnus olor). Not. Ornit. 29, 1-2: 43-52. DĄBROWSKA J. 1997. Rozmieszczenie rodzaju Achillea L. w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Śląska. Wyd. Uniw. Wrocławskiego. DĄBROWSKI J.S. 1998. Ślimakówki - Limacodidae, Kraśniki - Zygaenidae. W: Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XXVII, Zesz. 14-15. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Toruń. DYRCZ A., GRABIŃSKI W., STAWARCZYK T., WITKOWSKI J. 1991. Ptaki Śląskamonografia faunistyczna. Wrocław. GŁOWACIŃSKI Z. (Red.). 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa. GŁOWACIŃSKI Z. (Red.). 2002. Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków. GŁOWACIŃSKI Z., RAFIŃSKI J. 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa-Kraków. GŁOWACKI Z. 1962. Materiały florystyczne z powiatów Góra, Kamienna Góra, Środa Śląska, Wałbrzych. Kwartalnik Opolski, Zeszyty Przyrodnicze 2: 109-114. KANICKI A. 1999. Omarlicowate (Silphidae) Doliny Baryczy w okolicach Góry Śląskiej. Praca magisterska, msc, Uniwersytet Wrocławski. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 91 KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (Red.). 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. PAN Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody Kraków. KĄCKI Z. (red.). 2003. Zagrożone gatunki flory Naczyniowej Dolnego Śląska. IBR U Wr., PTPP „pro Natura”, Wrocław. KĄCKI Z., DAJDOK Z., SZCZĘŚNIAK E. 2003. Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego Śląska. W: KĄCKI Z. (red.). Zagrożone gatunki flory Naczyniowej Dolnego Śląska. IBR U Wr., PTPP „pro Natura”, Wrocław. KONDRACKI J. 1998. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa. KOZŁOWSKI T. 1999. Geneza i wiek obniżenia Rów Śląski – Kanał Główny i wododziału Góry. Mscr, Biblioteka Miejska w Górze. KRAUSE M. 1999. Nory borsuka Meles meles (L.) i lisa Vulpes vulpes (L.) w leśnictwach Zawieście, Sułków i Chróścina (nadleśnictwo Góra Śląska, województwo dolnośląskie). Mscr, Biblioteka Miejska w Górze. KRUKOWSKI-ZDANOWICZ J., SAROSIEK J. 1993. Ekologiczna struktura populacji Epipactis helleborine (LO.) Grantz w Górze Śląskiej. Acta Univ. Wrat. 1515, Prace Bot. 57: 53-63. KUŹNIAK S., LOREK G., LEWANDOWSKI M. 1999. Stan populacji bociana czarnego Ciconia nigra i jego ochrona na Ziemi Leszczyńskiej. Chroń. Przyr. Ojcz. 55, 3: 5-18. LIRO A., DYDUCH-FALINOWSKA A. 1999. Natura 2000. Europejska Sieć Ekologiczna. MOŚZNiL, Warszawa. LONTKOWSKI J. 2003. Bielik na Śląsku. Referat wygłoszony na XXIV Zjeździe Ornitologów Śląska, Wrocław. LOREK G. 1991. Gawron (Corvus frugilegus) w południowej części województwa leszczyńskiego. Lub. Przegl. Przyr. 2, 4: 37-41. LOREK G., KUŹNIAK S. 1998. Przewodnik przyrodniczy po ziemi leszczyńskiej. Wydz. Rolnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Lesznie. MALKIEWICZ A. 1997. Wyznaczenie terenów ważnych dla zachowania motyli dziennych na terenie Parku Krajobrazowego „Dolina Jezierzycy” i projektowanego parku Krajobrazowego „Dolina Odry I” na odcinku od Brzegu Dolnego do Małowic. Mscr, PTPP „pro Natura”, Wrocław. MALKIEWICZ A., MARZEC M. 1999. Ciekawe gatunki motyli (Lepidoptera) z Obniżenia Ścinawskiego (Dolina Odry). Wiad. Entomol. 18, 1: 60. MATUSZKIEWICZ J. M. 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Prace Geogr. 158: 5-107. MATUSZKIEWICZ J. M. 2002. Zespoły leśne Polski. PWN, Warszawa. MATUSZKIEWICZ W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa. MŁYNARSKI M. 1977. Płazy i gady Polski. WSiP, Warszawa. PAWLACZYK P., JERMACZEK A. 1997. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin. PAX. F. 1925. Wirbeltierfauna von Schlesien. Berlin. PUCEK Z. (red.). 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. PWN, Warszawa. PUCEK Z., RACZYŃSKI J. (red.). 1983. Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce. PWN, Warszawa. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 92 RACHWALD A., SZKUDLAREK R. 2001. Stwierdzenie występowania typów echolokacyjnych „45 kHz” i „55 kHz” karlika malutkiego Pipistrellus pipistrellus („gatunki ukryte” P. pipistrellus i P. pygmaeus) na terenie Polski. Nietoperze II, 1:19-22. PTPP „pro Natura”, Wrocław. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz. U. Nr 168, poz. 1764 z dnia 28 lipca 2004 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 26 września 2001 r. w sprawie określenia listy gatunków zwierząt rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów dla danych gatunków i odstępstw od tych zakazów. Dz. U. Nr 130, poz. 1455 i 1456. RUTKOWSKl L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN, Warszawa. SACHANOWICZ K. 2003. Ortolan Enberiza hortulana. Ptaki nr 4/03: 25, kwartalnik OTOP. SZAFER W., ZARZYCKI K. (red.). 1972. Szata roślinna Polski. PWN, Warszawa. TOMIAŁOJĆ L. 1990. Ptaki Polski - rozmieszczenie i liczebność. PWN, Warszawa. TOMIAŁOJĆ L., STAWARCZYK T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław. WALCZAK W. 1970. Obszar przedsudecki. PWN, Warszawa. WITKOWSKI A., BŁACHUTA J., KOTUSZ J., HEESE T. 1999. Czerwona lista słodkowodnej ichtiofauny Polski. Chroń. Przyr. Ojcz. 55, 4: 5-19. ZAJĄC A., ZAJĄC M. (red). 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków. ZARZYCKI K., SZELĄG Z. 1992. Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych wPolsce. W: Zarzycki K., Wojewoda H., Heinrich Z. (red.). Lista roślin zagrożonych w Polsce. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN Kraków, s.87-98. ŻUKOWSKIW., CELKA Z., CHNIEL J., JACKOWIAK B., LATOWSKI K., SZKUDLARZ P.. 2001. Rozmieszczenie wybranych gatunków roślin ginących w Wielkopolsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 93 14. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA FOTO © GRZEGORZ BOBROWICZ _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 94 Foto 1 – Barycz koło Wierzawic Małych Foto 2 – Rozlewiska Baryczy pod Ryczeniem _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 95 Foto 3 – Bór sosnowy z wrzosem pod Ryczeniem Foto 4 – Dąbrowa nad Tynicą _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 96 Foto 5 – Sarna w olsach nad Dziczkiem Foto 6 – Pola rzepakowe pod Kruszyńcem _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 97 Foto 7 – Bukwica lekarska Foto 8 – Miodownik melisowaty _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 98 Foto 9 – Wiciokrzew pomorski Foto 10 – Wilczomlecz błotny _______________________________________________________________________________________ Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra 99 Foto 11 – Ozorek dębowy Foto 12 – Purchawica olbrzymia _______________________________________________________________________________________ 100 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra Foto 13 – Górówka meduza Foto 14 – Paź królowej _______________________________________________________________________________________ 101 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra Foto 15 – Siwoszek błękitny Foto 16 – Ropucha szara _______________________________________________________________________________________ 102 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra Foto 17 – Bielik Foto 18- Bocian biały _______________________________________________________________________________________ 103 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra Foto 19 – Perkoz dwuczuby Foto 20 - Żuraw _______________________________________________________________________________________ 104 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Góra
