Test_liceum

Konkurs Astronomiczny „Astrolabium”
IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku
Klasy I – III Liceum Ogólnokształcącego
Test Konkursowy
Instrukcja
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Tylko jedna
odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu
wynosi 75 minut.
1. 11 kwietnia 2017 roku była pełnia
Księżyca. W tym samym dniu, pełnia Księżyca
wypadała/wypadnie również:
a.
b.
c.
d.
w 1808 roku
w 1819 roku
w 2269 roku
w 2208 roku
2. Rok księżycowy, liczony według pojawień
się nowego Księżyca, może mieć:
a.
b.
c.
d.
340 dni
365 dni
354 dni
387 dni
3. Jasnością powierzchniową nazywamy:
a. ilość światła odbitego od danej
powierzchni
b. jasność całej powierzchni danego obiektu
c. jasność, jaką ma ustalony fragment
powierzchni
d. jasność, jaką miałaby idealnie odbijająca
światło powierzchnia
7. Uszereguj obiekty, zaczynając od obiektu
posiadającego największą optyczną jasność
powierzchniową:
4. Jasność powierzchniowa gwiazd:
a. Słońce, centrum galaktyki w
Andromedzie, Księżyc, Wenus
b. centrum galaktyki w Andromedzie,
Słońce, Księżyc, Wenus
c. Słońce, Wenus, Księżyc, centrum
galaktyki w Andromedzie
d. Księżyc, Słońce, centrum galaktyki w
Andromedzie, Wenus.
a. jest taka sama jak ich jasność całkowita
b. jest niemierzalna dla zdecydowanej
większości gwiazd
c. jest najlepiej poznana dla Wegi
d. jest z definicji większa od ich magnitudo
5. Jasność powierzchniową mierzy się:
a. przyjmując, że jest się na powierzchni
badanego obiektu
b. tylko dla obiektów rozciągłych
c. wyłącznie dla Słońca
d. jasności powierzchniowej nie da się
zmierzyć
6. Rektascensja i deklinacja to współrzędne
w:
a. układzie współrzędnych równikowych
równonocnych
b. układzie współrzędnych horyzontalnych
c. układzie współrzędnych geograficznych
d. układzie współrzędnych równikowych
godzinnych
8. Gwiazda A ma wyższą temperaturę niż
gwiazda B. Większa ekstynkcja jest związana
z gwiazdą A, zaś poczerwienienie jest
identyczne dla obu gwiazd. Gwiazda A ma
jasność obserwowaną 5 mag, a gwiazda B
6 mag. Mając te dane i korzystając ze wzoru
d = 101+(V −Vx −Av ) / 5 , gdzie d – odległość, V –
jasność obserwowana w filtrze V, Vx –
jasność absolutna w filtrze V, Av – ekstynkcja:
a. wiemy, że gwiazda A leży dalej niż
gwiazda B
b. wiemy, że gwiazda A leży bliżej niż
gwiazda B
1
Konkurs Astronomiczny „Astrolabium”
IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku
Klasy I – III Liceum Ogólnokształcącego
Test Konkursowy
c. wiemy, że gwiazda A leży w tej samej
odległości co gwiazda B
d. podane dane nie są wystarczające, aby
określić względne położenie gwiazd A i B
9. Dla obserwatora na Ziemi paralaksa
gwiazd spowodowana ruchem obiegowym
Ziemi zależy od:
a.
b.
c.
d.
odległości danej gwiazdy od Ziemi
jasności gwiazdy
pory roku
wielkości teleskopu obserwatora
b. Gwiazda Tau Ceti ma paralaksę mniejszą
niż 0.5’’.
c. Gwiazda Tau Ceti ma większą paralaksę
niż Proxima Centauri.
d. Paralaksa dla gwiazdy Wega wynosi ok.
1’’.
12. Gwiazda o typie widmowym F0I:
a. jest gwiazdą ciągu głównego
b. jest większa od gwiazdy F0V
c. jest mniejsza od gwiazdy A0V
d. ma wyższą temperaturę od gwiazdy o
typie widmowym B0I
10. Wskaż zdanie prawdziwe:
a. Jasność obserwowana gwiazdy nie zależy
od jej odległości od obserwatora.
b. Jasność obserwowana gwiazdy nie zależy
od jej jasności absolutnej.
c. Jasność obserwowana gwiazdy nie zależy
od stopnia ekstynkcji międzygwiazdowej.
d. Żadne z powyższych zdań nie jest
prawdziwe.
11. Wskaż zdanie prawdziwe:
a. Paralaksa dla gwiazdy Wega jest większa
niż 1’’.
13. W którym z poniższych przypadków
odległości są poprawnie uszeregowane od
najmniejszej do największej?
a. jednostka astronomiczna, parsek,
kilometr, rok świetlny
b. kilometr, rok świetlny, parsek, jednostka
astronomiczna
c. kilometr, jednostka astronomiczna, rok
świetlny, parsek
d. kilometr, jednostka astronomiczna,
parsek, rok świetlny
14. Wskaż zdanie nieprawdziwe:
a. Planeta karłowata Makemake jest
większa od planety karłowatej Eris.
b. Przeciętna odległość Ziemi od Słońca
wynosi jedną jednostkę astronomiczną.
c. Dla obserwatora na Ziemi Słońce i Księżyc
mają na niebie prawie takie same rozmiary.
d. Okres rotacji Księżyca wokół jego własnej
osi jest taki sam jak jego okres orbitalny
wokół Ziemi.
15. Impuls właściwy:
a. informuje nas, jakie będzie całkowite
Delta V rakiety dla danego rodzaju paliwa
b. jest proporcjonalny do prędkości gazów
wylotowych z dyszy
c. określa czas pracy silnika rakietowego
d. informuje nas, jaki procent paliwa może
być wykorzystany do rozpędzenia rakiety
16. Równanie Ciołkowskiego:
a. wiąże prędkość końcową rakiety z
prędkością gazów wylotowych
b. jest funkcją liniową masy początkowej i
końcowej statku
2
Konkurs Astronomiczny „Astrolabium”
IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku
Klasy I – III Liceum Ogólnokształcącego
Test Konkursowy
c. jest funkcją logarytmiczną prędkości
gazów wylotowych
d. mówi nam, że różnica masy początkowej i
końcowej rakiety pomnożona przez prędkość
gazów wylotowych jest równa prędkości
końcowej rakiety
17. Ciekły wodór:
a. nie może być zastosowany w jądrowych
silnikach rakietowych
b. może być przechowywany w
temperaturze pokojowej
c. jest gęstszy od nafty
d. przy zastosowaniu ciekłego tlenu jako
utleniacza jest bardziej wydajnym paliwem
niż paliwa stałe
18. Wskaż zdanie prawdziwe:
a. Technologia jądrowego silnika
rakietowego jest niezbędna do zbudowania
pojazdu SSTO.
b. SSTO osiąga orbitę okołoziemską razem
ze zbiornikiem paliwa, którego masa
ogranicza masę ładunku użytecznego.
c. SSTO służy przede wszystkim do lotów na
Księżyc.
d. SSTO przy starcie wykorzystuje
dodatkowe odrzucone rakiety pomocnicze na
paliwo stałe.
19. Załóżmy, że rakieta Sokół leci z planety
Vulcan na odpowiednią orbitę planety
Quaoar. Podczas podróży musi zwiększyć
swoją prędkość o 10 km/s, żeby znaleźć się
na orbicie Vulcana, następnie przyspieszyć o
6 km/s, żeby dolecieć w pobliże planety
Quaoar. Później, Sokół musi zwolnić o 4 km/s
aby wejść na orbitę kołową, a potem
dokonać
manewru
poprawkowego
zwalniającego jej ruch o 1 km/s. Jakie jest
całkowite Delta V (całościowa zmiana
prędkości) tej rakiety podczas całej podróży?:
a.
b.
c.
d.
20 km/s
11 km/s
21 km/s
19 km/s
20. Wskaż zdanie prawdziwe:
a. Za pomocą twierdzenia wirialnego można
opisywać gwiazdozbiory.
b. Za pomocą twierdzenia wirialnego można
wyznaczyć średnią prędkość gwiazd w polu
grawitacyjnym generowanym przez masę M.
c. Promień wirialny jest równy promieniowi
gromady gwiazd.
d. Prędkości gwiazd w gromadzie są równe
prędkościom wyznaczonym z twierdzenia
wirialnego.
21. Wskaż zdanie prawdziwe:
a. Masa gromady Plejady jest mniejsza od
masy Słońca.
b. Plejady to gromada, która nie zmienia
położenia na niebie – jej prędkość kątowa
wynosi 0.
c. Średnica gromady Plejady wynosi mniej
niż 1o na niebie.
d. Potrafimy wyznaczyć odległość do środka
gromady Plejady za pomocą paralaksy.
22. Pewna gwiazda znajduje się w odległości
2 pc. Ile wynosi jej paralaksa heliocentryczna:
a.
b.
c.
d.
mniej niż 1’’
1’’
2’’
więcej niż 2’’
3
Konkurs Astronomiczny „Astrolabium”
IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku
Klasy I – III Liceum Ogólnokształcącego
Test Konkursowy
23. Przez jaki czas w ciągu nocy Wielki Wóz
znajduje się pod horyzontem, jeżeli
obserwacje prowadzimy z południowej
Polski?
a.
b.
c.
d.
przez całą noc
przez prawie pół doby
przez 0 godzin
czas ten zależy od pory roku
24. Jaką deklinację posiadają gwiazdy
okołobiegunowe obserwowane z Krakowa?
a.
b.
c.
d.
większą od ok. 40o
mniejszą od 0o
mniejszą od ok. 40o
deklinacja gwiazd nie ma tutaj znaczenia
25. Jaki rozmiar miałaby
średnica
Słońca,
jeśli
przeskalowana odległość
wynosi 10 cm?
a.
b.
c.
d.
ok. 3,6 cm
ok. 36 cm
ok. 360 cm
ok. 3600 cm
przeskalowana
odpowiednio
Ziemia-Księżyc
26. Po jakim czasie wystrzelony z Ziemi
pocisk lecący z jednostajną prędkością
3600 km/h doleci do Słońca?
a. po 28 godzinach i 15 minutach
b. po ok. 128 dniach
c. po ok. 5 latach
d. po czasie większym niż wynosi obecny
wiek Wszechświata
d. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
29. Które z poniższych określeń nie odnoszą
się do Słońca?
a.
b.
c.
d.
fotosfera
chromosfera
egzosfera
atmosfera
27. Astrograf to:
30. Jednym z nauczycieli Kopernika był:
a. geograf specjalizujący się w
zagadnieniach astronomicznych
b. kamera fotograficzna sprzężona z
teleskopem
c. astronom zajmujący się wpływem zjawisk
kosmicznych na Ziemię
d. średniowieczny przyrząd metalowy
służący do wyznaczania pozycji (np.
wysokości) gwiazd
a. Jan Dantyszek (Johannes von Hoefen)
b. Wojciech z Brudzewa (Albertus de
Brudzewo)
c. Jerzy Joachim Retyk (Georg Joachim von
Lauchen)
d. Jan Brożek (Ioannes Broscius)
31. Jan Heweliusz napisał następujące dzieło:
28. Pas całkowitego zaćmienia Słońca
w sierpniu 2017 roku będzie przebiegał m. in.
przez:
a. „Selenografia: lub opisanie Księżyca”
b. „Matematyczne zasady filozofii przyrody”
c. „Nowa astronomia”
d. nie napisał żadnego z powyższych dzieł,
lecz nadał nazwy kilku gwiazdozbiorom
a. Egipt
b. Słowację i północny skrawek Węgier
c. Zjednoczone Emiraty Arabskie
32. Która z niżej wymienionych nazw nie
pasuje do pozostałych?
4
Konkurs Astronomiczny „Astrolabium”
IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku
Klasy I – III Liceum Ogólnokształcącego
Test Konkursowy
a.
b.
c.
d.
promieniowanie gamma
promieniowanie rentgenowskie
promieniowanie kosmiczne
fale elektromagnetyczne
33. Cefeidy to:
a. nazwa roju meteorytów
b. gwiazdy zmienne, których okres zmian
jest proporcjonalny do ich jasności absolutnej
c. gwiazdy zmienne zakryciowe
krótkookresowe
d. gwiazdy zmienne, których pierwowzorem
jest najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze
Cefeusza
34. Jaki jest związek jasności obserwowanej
obiektu z odległością tego obiektu od nas?
a. jasność ta jest odwrotnie proporcjonalna
do kwadratu odległości
b. jasność ta jest wprost proporcjonalna do
kwadratu odległości
c. jasność ta nie zależy od odległości
d. jasność ta jest odwrotnie proporcjonalna
do pierwiastka z odległości
35. W roku 1965 A. Penzias i R. Wilson
odkryli:
a. rozszerzanie się Wszechświata
b. promieniowanie wodoru neutralnego
c. promieniowanie reliktowe
d. istnienie ciemnej materii w gromadzie
Virgo
36. Jaki rozmiar (promień) powinna mieć
Ziemia aby przy aktualnej masie mogła być
czarną dziurą? (stała grawitacji G wynosi
6,6741 ⋅ 10−11 m3/(kg ⋅ s2), zaś masa Ziemi
wynosi 6 ⋅ 1024 kg):
a.
b.
c.
d.
ok. 1 mm
ok. 1 cm
ok. 10 cm
ok. 1 m
37. Trzecie prawo Keplera opisujące związek
pomiędzy promieniem orbity (r) a okresem
obiegu (T) ma postać:
3
r
GM
= 2
2
T
4π
2
r
GM
b.
= 2
3
T
4π
a.
r −3 GM
=
T −2 4π 2
r −2 GM
d.
=
T −3 4π 2
c.
38. Rok świetlny to:
a. ok. 9,5·1015 km
b. ok. 9,5·1015 m
c. ok. 9,5·1016 m
d. ok. 9,5·1016 km
39. Planetę Uran odkrył:
a.
b.
c.
d.
Jan Heweliusz
nieznany starożytny astronom
W. Herschel
U.J. Leverrier
40. W układzie geocentrycznym Ptolemeusza
wokół nieruchomej Ziemi poruszają się
Księżyc i Słońce po okręgach zwanych:
a.
b.
c.
d.
deferentami
elipsami
epicyklami
analemmami
5
Konkurs Astronomiczny „Astrolabium”
IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku
Klasy I – III Liceum Ogólnokształcącego
Test Konkursowy
41. Uzupełnij zdanie: “Paralaksa to kąt, pod
jakim widzimy … z odległej gwiazdy.”
a. średnicę orbity Ziemi
b. jednostkę astronomiczną
c. Układ Słoneczny
d. żadna z powyższych odpowiedzi nie jest
prawdziwa
42. Okres, jaki upłynął od momentu
powstania Wszechświata do 10-44 sekundy
nazywamy:
a.
b.
c.
d.
erą hadronową
erą Plancka
erą leptonową
erą promieniowania
43. Droga Mleczna oraz M31:
a. oddalają się od siebie na skutek
rozszerzania się Wszechświata
b. zbliżają się do siebie
c. oddalają się od siebie na skutek
przyspieszania ekspansji Wszechświata
d. pozostają w tych samych odległościach
a. ok. 28 tyś. lat świetlnych
b. ok. 2 kpc
c. ok. 28 ⋅ 1010 km
d. żadna z powyższych odpowiedzi nie jest
prawdziwa
45. Które z obserwacji astronomicznych nie
są
związane
z
soczewkowaniem
grawitacyjnym światła?
a. obserwacje położeń gwiazd tuż przy
tarczy słonecznej podczas całkowitego
zaćmienia Słońca
b. obserwacje odległych galaktyk
znajdujących się za innymi masywnymi
galaktykami
c. wykrywanie planet pozasłonecznych
d. pomiar przesunięcia ku czerwieni
galaktyk
44. W jakiej odległości od centrum Galaktyki
znajduje się Słońce?
6