SEKSUOLOGIA KLINICZNA (CZ.II) DIAGNOZA I INTERWENCJA Nazwa przedmiotu Autor programu Rok Semestr Liczba godzin Prowadzący Status przedmiotu w programie studiów Warunki zaliczenia Seksuologia kliniczna – diagnoza i interwencja dr Aleksandra Chodecka, prof. Maria Beisert, dr Monika Zielona-Jenek 5 9 30 godz. wykładów dr Monika Zielona – Jenek Fakultatywny Warunek 1: uzyskanie zaliczenia ze sprawdzianów śródsemestralnych Materiał omawiany w czasie semestru podzielony zostanie na cztery części, z których każda podlegać będzie sprawdzianowi testowemu. Średnia ocen z czterech sprawdzianów stanowić będzie połowę ostatecznej oceny z przedmiotu. Warunkiem przystąpienia do egzaminu problemowego jest uzyskanie zaliczenia ze sprawdzianów testowych (średnia ocen musi być równa lub większa od 3,0) Warunek 2: uzyskanie zaliczenia z egzaminu problemowego w sesji Egzamin problemowy składać się będzie z 3 równoważnych opisowych pytań. Wynik egzaminu problemowego stanowić będzie połowę ostatecznej oceny z przedmiotu. Ostateczna ocena z przedmiotu stanowić będzie średnią dwóch ocen: wyniku sprawdzianów i wyniku egzaminu problemowego. Założenia i cele: Celem zajęć jest dostarczenie wiedzy na temat współczesnych metod diagnozy oraz pomocy i leczenia zaburzeń i dysfunkcji seksualnych. Wykład ma dostarczyć informacji stanowiących podstawę teoretyczną dla kształtowania umiejętności poprawnego diagnozowania i planowania oddziaływań wobec określonych problemów i zaburzeń seksualnych. Wykład 1-2. Rozwój psychoseksualny w okresie dorosłości - czynniki kształtujące seksualność człowieka dorosłego - znaczenie niepłodności dla funkcjonowania psychologicznego i seksualnego osoby i pary - pomoc psychologiczna i seksuologiczna wobec trudności jednostki i pary związanych z prokreacją Wykład 3. Zaburzenia seksualne – istota, opis w klasyfikacjach diagnostycznych - społeczno-kulturowe uwarunkowania zdrowia seksualnego - znaczenie systemów klasyfikacyjnych w diagnozie trudności zgłaszanych przez pacjenta - podstawowe grupy zaburzeń seksualnych w systemach klasyfikacji diagnostycznych (DSM V, ICD 10, zapowiedzi ICD 11) Wykład 4-5. Diagnoza w obszarze seksuologii – podstawowe zagadnienia - diagnoza seksuologiczna jako diagnoza interdyscyplinarna: rodzaje diagnoz, zakres, współdziałanie różnych specjalistów przy jej tworzeniu - przegląd podstawowych technik diagnostycznych - strategie integracji danych diagnostycznych dotyczących pacjenta seksuologicznego Sprawdzian 1 termin podstawowy: wtorek 8.11.2016 w godz. 19-20 termin poprawkowy/uzupełniający: czwartek 17.11.2016 w godz. 19-20 Zakres tematyczny: materiał omówiony na wykładzie + literatura: Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice: „Śląsk” wydawnictwo Naukowe. (rozdział 5. Niepłodność i jej leczenie, s. 253-297) ICD-10 Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków-Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2000. (jednostki opisujące zaburzenia seksualne – kryteria!) Lew-Starowicz, Z., Skrzypulec, V. (2010). Podstawy seksuologii. Warszawa: PZWL., R.10 Metody badań seksuologicznych (s. 355-370). Wykład 6. Specyfika kontaktu seksuolog - pacjent - charakterystyka relacji pacjent – seksuolog - właściwości kontaktu determinowane przez cechy pacjenta (problem tabu seksualnego, trudności w werbalizowaniu doświadczeń i zachowań seksualnych) - właściwości kontaktu determinowane przez cechy seksuologa (konsekwencje pracy w obszarze życia intymnego pacjentów, częsty kontakt ze sferą zaburzeń seksualnych człowieka) Wykład 7. Diagnoza seksuologiczna dzieci i młodzieży - problemowe zachowania seksualne dzieci i młodzieży - ocena zagrożenia rozwoju seksualnego dziecka i jego potrzeb - badanie psychologiczne dziecka w obszarze jego seksualności Wykład 8. Diagnoza w opiniowaniu sądowo - seksuologicznym - cele diagnozy w opiniowaniu sądowym - struktura opinii sądowej - metody psychologiczne stosowane w opiniowaniu sądowym Sprawdzian 2 termin podstawowy: czwartek 1.12.2016 w godz. 19-20 termin poprawkowy/uzupełniający: wtorek 6.12.2016 w godz. 19-20 Zakres tematyczny: materiał omówiony na wykładzie + literatura: Gierowski, J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska, T., Najda, M. (2010). Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa: LexisNexis (Cześć druga. Rozdział II Psycholog jako biegły sądowy. s. 202-216) Dołęga, Z. (2010). Wprowadzenie do diagnozy psychologicznej dzieci szkolnych. W: Z. Dołęga (red.) Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku szkolnym. Tom 1. (s. 11-51). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Wykład 9-10. Interwencja w obszarze seksuologii - interdyscyplinarność interwencji seksuologicznej - przegląd podstawowych form oddziaływania interwencyjnego (praca z jednostką vs. praca z parą, interwencje medyczne, psychoterapia, poradnictwo i edukacja seksuologiczna) - naukowe podstawy różnych form interwencji seksuologicznej - pomoc psychologiczna w obszarze zaburzeń funkcjonowania seksualnego - rola paradygmatu i teorii psychologicznych w ustalaniu diagnozy, celów i form pracy z pacjentem seksuologicznym Wykład 11. Specyficzne zagadnienia diagnozy i interwencji seksuologicznej. Problemowe zachowania seksualne dziecka / nastolatka - problemowe zachowanie seksualne dziecka w perspektywie indywidualnej i systemowej - diagnoza przyczyn i mechanizmów podtrzymujących problemowe zachowania seksualne dziecka a cele interwencji - formy interwencji w obszarze seksualności dziecka (praca z dzieckiem vs praca z jego otoczeniem) - zasady pracy terapeutycznej z dzieckiem w obszarze jego seksualności - specyfika kontraktu terapeutycznego z dzieckiem Sprawdzian 3 Zakres tematyczny: materiał omówiony na wykładzie + literatura: termin podstawowy: wtorek 20.12.2016 w godz. 19-20 termin poprawkowy/uzupełniający: czwartek 5.01.2017 w godz. 19-20 Kratochvil, S. (2002). Leczenie zaburzeń seksualnych. Warszawa: Iskry. Część 1 Metody leczenia zaburzeń seksualnych, r. 4.2. Hiperseksualizm (82-85), Część 2 Terapia seksualna, R.1 (s. 135-149) Zielona-Jenek, M. (2009). Poradnictwo dla opiekunów jako forma wspierania terapii dziecka wykorzystanego seksualnie. Dziecko Krzywdzone, Teoria Badania Praktyka, 96-110. Bonner, B. (2006), Dzieci przejawiające problemy z zachowaniami seksualnymi - diagnoza i terapia, Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16. Wykład 12. Specyficzne zagadnienia diagnozy i interwencji seksuologicznej. Zaburzenia erekcji. - współczesna diagnostyka zaburzeń erekcji – metody, narzędzia - ED na podłożu somatycznym a ED na podłożu psychologicznym – przyczyny, różnicowanie - mechanizmy podtrzymujące zaburzenia erekcji w związku seksualnym - medyczne możliwości wsparcia pacjentów z zaburzeniami erekcji (chirurgia, farmakoterapia) - psychoterapia a możliwości wsparcia medycznego. Rozumienie i znaczenie symptomu dla pacjenta a preferowane formy pomocy. - psychologiczne metody terapii ED (metody behawioralne, psychoterapia poznawcza, oddziaływania systemowe). Wykład 13. Specyficzne zagadnienia diagnozy i interwencji seksuologicznej. Zaburzenia orgazmu. - orgazm a przyjemność seksualna w modelach teoretycznych - diagnostyka zaburzeń orgazmu - indywidualna terapia zaburzeń orgazmu (praca nad wglądem, metody poznawczobehawioralne) - specyficzne metody terapeutyczne w pracy z kobietami i mężczyznami - rola partnera w leczeniu zaburzeń orgazmu. Interwencje systemowe. Wykład 14-15. Specyficzne zagadnienia diagnozy i interwencji seksuologicznej. Praca ze sprawcami przemocy seksualnej - historia oddziaływań terapeutycznych wobec sprawców przemocy seksualnej, - cele pracy ze sprawcami przemocy – kto jest tak naprawdę klientem? - współczesne teoretyczne modele pracy ze sprawcami - efektywność terapii sprawców przemocy seksualnej w świetle badań - praca z nieletnim / praca z dorosłym sprawcą przemocy seksualnej Sprawdzian 4 termin podstawowy: czwartek 26.01.2017 w godz. 19-20 termin poprawkowy/uzupełniający: wtorek 31.01.2017 w godz. 19-20 Zakres tematyczny: materiał omówiony na wykładzie + literatura: Kratochvil, S. (2002). Leczenie zaburzeń seksualnych. Warszawa: Iskry. Część 1 Metody leczenia zaburzeń seksualnych, r. 1, 2, 3, 4, 5, 6 (s. 19-135) Lew-Starowicz, Z., Skrzypulec, V. (2010). Podstawy seksuologii. Warszawa: PZWL. R. 5.3. Zaburzenie erekcji (192-208) Bancroft, J. (2011). Seksualność człowieka. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, r.16 (s. 492-511, 523-529). Egzamin problemowy (w sesji) Termin 1: czwartek 2.02.2017 godz. 8-9.30 sala 110 Międzychodzka Termin 2: czwartek 9.02.2017 godz. 8-9.30 sala 110 Międzychodzka Termin poprawkowy: czwartek 16.02.2017 godz. 8-9.30 sala 110 Międzychodzka Zakres tematyczny: materiał omówiony na wykładach w toku semestru + całość literatury