Lekcja 25 Temat: Układ zasilania gazowego, rodzaje, budowa, działanie. Budowa instalacji gazowej zależy od rodzaju układu zasilania benzyną lub olejem napędowym. W silnikach benzynowych stosowane są różne układy zasilania, które ogólnie dzieli się na gaźnikowe i wtryskowe. Wtrysk benzyny może być jednopunktowy (centralny) lub wielopunktowy (oddzielny wtryskiwacz na każdy cylinder). Dodatkowo w celu ograniczenia emisji spalin samochody wtryskowe wyposażane są w katalizatory spalin. W zależności od rodzaju układu zasilania benzyną dobiera się odpowiedni rodzaj instalacji gazowej, różniącej się elementami montowanymi w komorze silnika, czyli „Przód instalacji”. Instalacje gazowe ogólnie dzieli się na mikserowe (lub inaczej tradycyjne) i na wtryskowe, a dokładniej na generacje: mikserowe 1-szej generacji - to proste w budowie instalacje. Z reduktoraparownika gaz po odparowaniu zasysany jest do miksera. Wybór paliwa (benzyna/gaz) odbywa się za pomocą przełącznika. mikserowe 2-ej generacji - to rozbudowane instalacje 1-szej generacji wyposażone dodatkowo w Układ Sterujący ilością gazu współpracujący z sondą lambda służący do zmiany ilości gazu przepływającego pomiędzy reduktorem-parownikiem a mikserem. wtryskowe 3-ej generacji - to instalacje wtryskowe, w których następuje indywidualne doprowadzenie gazu z „Reduktora-parownika” do każdego cylindra przez „Wtryskiwacz gazu” lub „Rozdzielacz gazu” z centralnym (jednopunktowym) sterowaniem ilością gazu. sekwencyjny wtrysk gazu 4-tej generacji - to instalacje wtryskowe, w których następuje indywidualne doprowadzenie gazu z „Reduktora-parownika” do każdego cylindra przez „Wtryskiwacz gazu” lub „Rozdzielacz gazu” z centralnym (jednopunktowym) sterowaniem ilością gazu. Wlew gazu - jednokierunkowy zawór kulowy, za pomocą którego napełniamy zbiornik gazu naszego pojazdu. Montowany jest zawsze po przeciwnej stronie niż wydech, zazwyczaj na niewielkim wysięgniku pod zderzakiem tylnym lub (mój przypadek) w zderzaku tylnym (estetyczniej) Zbiornik gazu - wykonany z wysokogatunkowej stali pojemnik o kształcie toroidalnym lub cylindrycznym. Musi posiadać odpowiedni certyfikat dopuszczający do eksploatacji na okres 10 lat. W mojej furze jest to toroidalny zbiornik o pojemności 45 litrów w miejscu koła zapasowego Wielozawór - montowany na zbiorniku gazu i ważna część gazowego układu zasilania. Ma za zadanie ograniczać ilość gazu w zbiorniku podczas tankowania do 80% jego objętości całkowitej, zabezpieczać przed nagłym wzrostem ciśnienia, ograniczać nadmierny wypływ gazu oraz pokazywać aktualną ilość gazu, jaka pozostała w zbiorniku. Reduktor zwany też parownikiem - element odpowiedzialny za rozprężanie i przejście naszego paliwa ze stanu ciekłego w stan gazowy. Parowanie gazu powoduje znaczne obniżenie temperatury i w celu zredukowania go ciepło dostarczane jest z układu chłodzenia silnika samochodu. W reduktorze zainstalowany jest elektrozawór odcinający lub doprowadzający gaz do układu reduktora-parownika. Komora parownika połączona jest z mikserem. W czasie pracy silnika wytwarza się podciśnienie, które działa na dźwignię otwierającą lub zamykająca zawór doprowadzający gaz. Za pomocą śruby regulacyjnej ustawia się ilość gazu dopływającego do silnika w czasie jałowej pracy silnika. Elektrozawór - jest urządzeniem otwierającym przepływ gazu. Gaz w stanie płynnym dostaje się w elektrozaworze do komory odstojnikowej. Przez filtr w górnej części i tłoczek gazu kierowany jest na wyjście elektrozaworu. Tłoczek na wyjściu zmienia swoje położenie pod wpływem napięcia na cewce zaworu. Jeśli zapłon w samochodzie jest wyłączony lub przełącznik benzyna/gaz jest w pozycji benzyna, brak napięcia na cewce powoduje zamknięcie dopływu gazu. Zmiana pozycji tych dwóch elementów powoduje napięcie na cewce i co za tym idzie otwarcie przepływu gazu. Mikser - jeden z najważniejszych elementów w gazowym układzie zasilania. W mikserze następuje wymieszanie powietrza z odpowiednią ilością gazu. Odpowiednikiem miksera jest w benzynowych silnikach gaźnik. Mikser odpowiada za dostarczenie odpowiedniej ilości gazu w stosunku do ilości pobranego przez silnik powietrza. Ilość ta odpowiada za prawidłowe spalanie, tak aby w spalinach pozostała najmniejsza ilość gazu lub tlenu. Precyzyjność pracy miksera ma decydujące znaczenie dla całej pracy silnika, jego osiągów i ilości zużytego gazu. Emulator - służy do odłączania pracy wtryskiwaczy w pojazdach z wielopunktowym wtryskiem paliwa. Emulator odcina prąd od wtryskiwaczy, dla każdego osobno, jednocześnie wysyłając do układu sterującego impulsy symulujące dalszą pracę wtryskiwacza. Dzięki temu nie denerwuje nas bez przerwy kontrolka "check engine". Jednocześnie centralka alarmowa nie zapamiętuje błędów odłączenia wtryskiwaczy w czasie pracy na gazie. Emulator posiada także ważną funkcję automatycznego włączenie układu wtrysku benzyny dzięki czemu w przypadku awarii elektryki układu zasilania systemu gazowego nie zatrzymamy się na drodze. Układ sterujący mieszanką powietrzno-gazową w silniku. Sterowanie odbywa się za pomocą mikroprocesora utrzymującego mieszankę na odpowiednim poziomie. Sygnały sterujące systemem pobierane są z sondy lambda z aktualnej prędkości obrotowej silnika (RPM) oraz z czujnika położenia przepustnicy (TPS). Analizując uzyskane sygnały mikroprocesor steruje pracą attuatora korygując zawartość mieszanki. Konfiguracja poprzez interfejs komputerowy. Attuator czyli regulator przepływu - steruje w układzie ilością gazu zasysanego przez mikser. Regulując przekrój przepływu attuator zmniejsza lub zwiększa ilość przepływającego gazu. Silnik krokowy zastosowany w tym urządzeniu posiada możliwość przyjęcia 250 pozycji, które ustawia na podstawie sygnałów uzyskanych z układu sterującego. W systemach 1-szej generacji mieszanka gazowo-powietrzna powstaje w mikserze i nie podlega regulacji w czasie pracy silnika. Zasada działania gazowego układu zasilania 1-szej generacji. 1. Po otwarciu elektrozaworu wypływu na wielozaworze zamontowanym na zbiorniku gazu wskutek panującego w nim ciśnienia, gaz w fazie płynnej ze zbiornika przedostaje się przewodem wysokociśnieniowym do reduktora - parownika zintegrowanego z zaworem gazowym. 2. Gdy silnik nie pracuje lub jest zasilany benzyną elektrozawór gazu na reduktorzeparowniku oraz elektrozawór wypływu na wielozaworze są zamknięte – gaz nie wypływa ze zbiornika. 3. Po otwarciu elektrozaworu gazu na reduktorze - parowniku i elektrozaworu na wielozaworze przez wybranie przełącznikiem „zasilania gazem” i załączeniem zasilania, gaz w fazie płynnej przedostaje się przewodem wysokociśnieniowym do reduktora – parownika, gdzie w skutek podgrzania (płynem doprowadzonym przewodami z układu chłodzenia silnika) odparowuje i przechodzi w stan lotny. 4. Z reduktora – parownika gaz w fazie lotnej przepływa przez przewody gazowe, register a następnie przez mikser do kolektora ssącego i dalej do cylindrów silnika. 5. Elektrozawór benzyny służy do odcięcia dopływu benzyny do gaźnika podczas pracy silnika na gazie (w silnikach gaźnikowych). 6. Przełącznik służy do wyboru podawanego do silnika rodzaju paliwa (gaz lub benzyna). 7. W systemach IV generacji gaz w fazie lotnej wtryskiwany jest sekwencyjnie tj. indywidualnie do każdego cylindra przez odrębne wtryskiwacze. Gazowe Układy Zasilania 4-tej generacji to najnowocześniejsze rozwiązania dla zasilania silników gazem. O zaawansowaniu technologicznym świadczy fakt, iż do sterowania wtryskiwaczami gazu wykorzystuje się oryginalne sygnały sterujące wtryskiwaczami benzyny (oddzielnie dla każdego cylindra). Instalacje 4-tej generacji gwarantując spełnienie wymagań OBD (On Board Diagnostic) oraz emisji spalin na poziomie EURO 3 i EURO 4.