Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY

Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY
5. Omów typy ( nie modele ) konkurencji i ich skutki.
Wg Portera istnieją dwa typy konkurencji:
 Niski koszt
 Zróżnicowanie produktów
Wg Obłoja cztery typy konkurencji:
Oo
 Naturalna (monopolistyczna) pozycja (poprzez lokalizację, patenty, dostęp do ogranic
zony
zasobów)
związe
 Relacja pomiędzy ceną a jakością (szereg możliwości np. niska jakość - niska cena, k
dostaw
wysoka jakość - wysoka cena)
ców i
 System obsługi zmieniający koszty zamiany (przewaga systemu obsługi; stała bliska odbiorc
ów
współpraca pomiędzy dostawcami i odbiorcami; staranny dobór odbiorców)
 System obsługi budujący wysokie bariery wejścia ( połączenie systemu obsługi ze
skutecznym blokowaniem możliwości wejścia na rynek innym konkurentom;
sprzężenie zwrotne – siła przewagi dominującej firmy stale się zwiększa)
W teorii ekonomii wyróżnia się 4 rodzaje konkurencji (rynków):
-konkurencja doskonała
-monopol pełny
-konkurencja monopolistyczna
-oligopol
KONKURENCJA DOSKONAŁA
1
Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY
Na tym rynku żaden z kupujących i sprzedających nie ma wpływu na cenę. Każdy z nich
stanowi jedynie małą cząstkę rynku. Producent przyjmuje cenę jako daną i stosownie do tej
ceny kosztów produkcji wybiera taką wielkość produkcji, która przy tej cenie rynkowej i
znanych kosztach pozwoli mu maksymalizować. W konkurencji doskonałej sprzedający i
kupujący akceptują cenę rynkową nie maja na nią wpływu. Cena kształtuje się jako wartość
wypadkowa oferty wszystkich producentów i zapotrzebowania konsumentów na dany
produkt. Rynek jest doskonale konkurencyjny jeśli pewna firma przyjmuje cenę jako
niezależną od własnego poziomu produkcji, a zatem musi się troszczyć jedynie o to ile
wytworzyć ponieważ cokolwiek wytworzy może być sprzedane wyłącznie po jednej cenie.
W warunkach konkurencji doskonałej krzywa popytu jest pozioma co oznacza, że producent
może sprzedać dowolną ilość towarów po tej cenie.
MONOPOL
Niedoskonałość konkurencji polega na tym, że udział jednego producenta, czy sprzedawcy w
podaży jest tak duży, że może wywołać zmianę ceny. Cechą niedoskonałej konkurencji jest
spadająca krzywa popytu na produkcję pojedynczego wytwórcy co daje mu możliwość
wyznaczania cen. Im mniejsza ilość producentów tym większa możliwość powstania takiego
zjawiska. Monopol jest to panowanie na rynku jednego producenta lub jednego sprzedawcy.
Monopol nie może wybierać cen niezależnie od produkcji i na odwrót. Przy każdej cenie
może sprzedać tylko tyle ile rynek po tej cenie może wchłonąć, oznacza to, że monopolista
może dowolnie wyznaczać cenę swojego towaru, ale wówczas rynek określi jaką ilość będzie
mógł po tej cenie sprzedać.
SKUTKI: monopol działa na nieefektywnym poziomie produkcji, bo ogranicza produkcję do
punktu w którym konsumenci są skłonni płacić więcej za dodatkowy produkt niż wynosi
koszt jego wytworzenia
KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA
Jest to taka struktura rynku w której istnieje duże zróżnicowanie produktu oraz wiele
elementów monopolu i konkurencji doskonałej. Oznacza to, że wielu wytwórców może
zbywać podobny lecz nie identyczny towar. Każde przedsiębiorstwo w danej gałęzi może
wytwarzać jedyny w swoim rodzaju produkt nadając mu swój znak firmowy. Ale konsumenci
postrzegają to jako substytut innego produktu.
SKUTKI: przedsiębiorstwo w strukturze konkurencji monopolistycznej nie będącej
konkurencją w dziedzinie cen musi w celu zwiększenia zysku dążyć do zwiększenia utargu
przez wzrost zbytu i rozszerzenie możliwości podnoszenia ceny towaru
OLIGOPOL
2
Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY
To panowanie na rynku kilku przedsiębiorstw, które są współzależne od siebie w dziedzinie
utargów produkcji, inwestycji, reklamy i są tego świadome. Oligopol jest strukturą rynkową
w której występuje niewiele firm o dużej sile rynkowej. Nie można ich uważać za
cenobiorców jak w przypadku konkurencji doskonałej a jednocześnie nie są monopolistami,
gdyż w znacznym stopniu rywalizują ze sobą. Oligopolista decyduje o cenie swojego
produktu ale stara się nie zmieniać ich często. Mówimy, że oligopol administruje cenę, co
oznacza więcej ich ustalanie poprzez świadome decyzje sprzedawców niż przez siły popytu i
podaży.
3