ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Z BIOLOGII DLA KLASY II W

advertisement
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA BIOLOGII DLA KLASY III
(1 godz./tydzień)PROGRAM DKW-4014-96/99 Nowa Era
Lp.
1.
TEMAT
LEKCJI
Podstawowe
zasady
dziedziczenia cech
SZCZEGÓŁOWE CELE
KSZTAŁCENIA



Zrozumienie pojęć z
zakresu genetyki
Poznanie zasad
dziedziczenia cech i
zmienności
genetycznej
Doskonalenie
umiejętności
rozwiązywania
krzyżówek
genetycznych
ZAKRES TREŚCI
PROGRAMOWYCH




Genetyka jako nauka o
dziedziczności
Cechy dominujące i recesywne
Geny, allele, homozygoty,
heterozygoty, genotyp, fenotyp
Pierwsze i drugie prawo genetyczne
NORMY
WYMAGAŃ
UCZEN
DOPUSZCZAJĄCY:
- wie, co to jest
dziedziczność
- wyjaśnia pojęcia:
genetyka, gen, cecha
dominująca, cecha
recesywna
DOSTATECZNY:
- wiec, co to jest
homozygota,
heterozygota, genotyp,
fenotyp
- zapisuje allele
homozygoty i
heterozygoty
- zapisuje krzyżówkę I
prawa Mendla
DOBRY:
- wyjaśnia pojęcie:
allele
- wyjaśnia I prawo
Mendla
BARDZO DOBRY:
- zapisuje krzyżówkę
organizmów
różniących się dwiema
cechami
- podaje treść I prawa
PROCEDURY
OSIĄGNIĘCIA
CELÓW
- wywiad związany z
określeniem cech
wspólnych w
rodzinie
- obserwacja hodowli
przedstawiających
zmienność
genetyczną
- opis zachowania się
genu recesywnego i
dominującego
- opis I i II prawa
Mendla
Mendla
2.
Budowa genów i
ich lokalizacja




Poznanie budowy i
roli DNA
Zrozumienie sposobu
w jaki w DNA
zawarta jest
informacja
genetyczna
Zrozumienie, że
każdy gen ma stałe
miejsca w
chromosomie
Uzasadnienie redukcji
liczby chromosomów
w gametach



Budowa i rola kwasów
nukleinowych
Kod genetyczny
Lokalizacja genów
DOPUSZCZAJĄCY:
- wie, gdzie zawarta
jest informacja
genetyczna
DOSTATECZNY:
- do podanych zasad
organicznych dopisuje
zasady
komplementarne
- określa lokalizację
genów
- wyjaśnia pojęcie:
chromosomy
homologiczne
DOBRY:
- omawia ogólną
budowę DNA
BARDZO DOBRY:
- objaśnia strukturę
DNA, pojęcie: kod
genetyczny
- wyjaśnia dlaczego
kod genetyczny jest
trójkowy i
uniwersalny
- dostrzega różnice
między rozmnażaniem
płciowym i
bezpłciowym
- wyjaśnia, dlaczego
komórki somatyczne i
rozrodcze mają różną
- analiza budowy i
właściwości DNA n
podstawie modelu i
rysunku
- gra symulacyjna,
wyjaśniająca w jaki
sposób w DNA
zawarta jest
informacja
genetyczna
liczbę chromosomów
- wykazuje związek
między DNA a
dziedzicznością
3.
Podziały
komórkowemitoza i mejoza



4.
Dziedziczenie płci


Zrozumienie istoty
podziałów
komórkowych
Poznanie faz podziału
komórkowego
Doskonalenie
umiejętności
sporządzania
rysunków i
opisywania ich





Replikacja DNA
Budowa chromosomu
Fazy podziału mitotycznego
I podział mejotyczny
II podział mejotyczny
Zrozumienie pojęcia:
chromosomowa
determinacja płci
Poznanie zasad
dziedziczenia się
genów związanych z



Chromosomy determinujące płeć
Schemat dziedziczenia płci
Cechy sprzężone z płcią
DOPUSZCZAJĄCY:
- rysuje i opisuje
budowę chromosomu
- wyjaśnia, co to jest
mitoza i mejoza
- określa, które
komórki ulegają
podziałom
mitotyczny, a które
mejotyczny
- uporządkowuje
rysunki
poszczególnych faz
mitozy
DOSTATECZNY:
- objaśnia schemat
replikacji DNA
- objaśnia przebieg
mitozy oraz I i II
podziału
mejotycznego
DOBRY:
- porównuje mitozę z
mejozą
DOPUSZCZAJĄCY:
- zapisuje symbole
chromosomów płci
DOSTATECZNY:
- podaje przykłady
chorób dziedzicznych
- analiza zdjęcia lub
rysunku chromosomu
człowieka
- analiza schematów
przedstawiających
mitozę i mejozę
- analiza mechanizmu
dziedziczenia płci
- opis chromosomów
determinacji płci oraz
dziedziczenia się
genów związanych z

5.
Cechy organizmu
jako wynik
oddziaływania
czynników
genetycznych i
środowiskowych



chromosomami płci
Zrozumienie roli
nosiciela w
przekazywaniu Ge ów
odpowiedzialnych za
choroby
Ocena wpływu
czynników
mutagennych na
zdrowie człowieka
Zrozumienie związku
między stanem
środowiska a
częstością
występowania mutacji
Poznanie przyczyn
występowania chorób
dziedzicznych
możliwości
zapobiegania im




Przykłady organizmów różnych
fenotypowo a posiadających
jednakowy genotyp
Grupy krwi
Mutacje i czynniki mutagenne
Przykłady chorób dziedzicznych
związanych z płcią
DOBRY:
- zapisuje, jakie
rodzaje gamet mogą
wytwarzać organizmy
męskie i żeńskie
BARDZO DOBRY:
- wyjaśnia pojęcia:
geny sprzężone
- analizuje mechanizm
dziedziczenia płci
- wyjaśnia, dlaczego
cechy recesywne
ujawniają się częściej
u mężczyzn niż u
kobiet
DOPUSZCZAJĄCY:
- wskazuje przykłady
organizmów mających
jednakowe genotypy,
ale różne fenotypy
DOSTATECZNY:
- wymienia przykłady
cech, które są
wynikiem
oddziaływania
czynników
środowiskowych
- wyjaśnia, gdzie mają
zastosowanie badania
dotyczące wpływu
czynników
środowiska na cechy
organizmu
chromosomami płci
na podstawie
krzyżówek
genetycznych i
schematów
- analiza treści o
czynnikach
mutagennych i
mutacjach
- analiza
dziedziczenia się
grupy krwi człowieka
6.
Inżynieria
genetyczna i jej
praktyczne
zastosowania

Poznanie osiągnięć
inżynierii
genetycznej,
mających
zastosowanie w



Zadania inżynierii genetycznej
Wykorzystywanie inżynierii
genetycznej w medycynie i farmacji
oraz hodowli
Klonowanie
DOBRY:
- wymienia cechy, na
których wykształcenie
środowisko nie ma
wpływu
- wymienia czynniki
mutagenne
BARDZO DOBRY:
- zapisuje genotypy
osób, mających grupę
krwi A, B, AB, 0
- wyjaśnia pojęcie:
mutacje
- wymienia choroby
spowodowane
mutacjami
zachodzącymi w
obrębie genu w
strukturze
chromosomu
- charakteryzuje
przyczyny objawy
zespołu Downa
- określa proste
zależności między
przekazywaniem
informacji
genetycznej rodziców,
wpływem środowiska
a cechami potomstwa
DOPUSZCZAJĄCY:
- podaje przykłady
osiągnięć inżynierii
genetycznej w
medycynie,
- omówienie
znaczenia inżynierii
genetycznej dl
rolnictwa, hodowli,
medycyny


7.
8.
Powtórzenie i
sprawdzian
wiadomości
Co to jest
gatunek?
Systematyka
organizmów



medycynie, farmacji,
ogrodnictwie i
hodowli
Poznanie cech
organizmów
transgenicznych i
rozumienie istoty
klonowania
Uświadomienie
niebezpieczeństwa,
wynikającego z
doświadczeń z genami
n ludzkich komórkach
płciowych
Interpretacja pojęcia
gatunku
Jednostki
systematyczne
Klasyfikacja
organizmów żywych

Dział: podstawy genetyki


Podwójne nazewnictwo
Analiza porównawcza wybranych
gatunków roślin i zwierząt
Definicja gatunku
Klasyfikacja organizmów żywych


ogrodnictwie i
farmacji
DOSTATECZNY:
- wyjaśnia, czym
zajmuje się inżynieria
genetyczna
-podaje przykłady i
cechy organizmów
transgenicznych
- określa rolę
wektorów
genetycznych
DOBRY:
- wyjaśnia, na czym
polega terapia genowa
- wskazuje
niebezpieczeństwa,
wynikające z
doświadczeń z
genami,
przeprowadzanych na
ludzkich komórkach
płciowych
- dyskusja na temat
wykorzystywania
inżynierii
genetycznej w
różnych dziedzinach
życia
DOPUSZCZAJĄCY:
- poprawnie zapisuje
nazwę gatunkową
- n podstawie
obserwacje wskazuje
zasadnicze różnice
między osobnikami
gatunków należących
do jednego rodzaju
- analiza ilustracji i
okazów zielnikowych
- analiza planszy,
dotycząca jednostek
systematyzacji roślin
i zwierząt
9./10.
Jakie czynniki
ograniczają
rozmieszczenie
organizmów?




Zrozumienie pojęcia:
siedliska i niszy
ekologicznej
Zrozumienie związku
między zakresem
tolerancji a szansą
przeżycia gatunku
Poznanie roli roślin
wskaźnikowych w
badaniach środowiska
Doskonalenie
umiejętności analizy
wykresów i






Siedlisko i nisza ekologiczna
Czynniki środowiska
Tolerancja ekologiczna
Eurybionty i stenobionty
Gatunki wskaźnikowe
Czynniki ograniczające
rozmieszczenie: temperatura, woda
i wilgotność, światło
DOSTATECZNY:
- wymienia cechy
budowy lub
zachowania na
podstawie których
można rozróżnić
gatunki
DOBRY:
- definiuje pojęcie:
gatunek
- analizuje wpływ
czynników
środowiska na
wykształcenie cech
morfologicznych,
różniących gatunki,
należące do jednego
rodzaju
BARDZO DOBRY:
- przedstawia
systematykę
organizmów żywych
- wymienia czynniki
środowiskowe
- dzieli czynniki
środowiska na
biotyczne i abiotyczne
- określa rolę wody w
życiu roślin
- podaje przykłady
organizmów o
szerokim i wąskim
zakresie tolerancji
wobec wilgotności,
temperatury , światła
- analiza wykresów z
tolerancją
ekologiczna
gatunków
- analiza tablic
graficznych z
gatunkami
wskaźnikowymi
schematów
- opisuje przykłady,
potwierdzające prawo
minimum, i prawo
tolerancji
- charakteryzuje
czynniki środowiska
- poprawnie operuje
pojęciami nisza
ekologiczna,
środowisko, siedlisko
- na podstawie
krzywej tolerancji
ekologicznej wskazuje
organizmy należące
do eurybiontów i
stenobiontów
- charakteryzuje
przystosowania roślin
do różnych warunków
wilgotnościowych
- charakteryzuje
gatunki wskaźnikowe
- wyjaśnia związek
między czynnikami
ograniczającymi a
zasięgiem
występowania
wskazanych
organizmów
Definiuje pojęcia:
środowisko, siedlisko,
nisza ekologiczna
- charakteryzuje
zależność między
czynnikami
11.
12.
W jaki sposób
oznaczamy
najczęściej
spotykane
gatunki?

Charakterystyka
populacjirozrodczość,
śmiertelność i
struktura wiekowa



Poznania zasad
obowiązujących przy
oznaczaniu roślin i
zwierząt
Doskonalenie
umiejętności
poprawnego
korzystania z atlasów
i prostych kluczy do
oznaczania roślin i
zwierząt


Zasady budowy klucza do
oznaczania gatunków
Praktyczne oznaczanie wybranych
gatunków
Interpretacja cech
populacji na
podstawie
odpowiednich
przykładów
Graficzne
przedstawienie
struktury wiekowej
populacji





Populacja biologiczna
Rozrodczość
Śmiertelność
Krzywa przeżywana
Struktura wiekowa
środowiskowymi a
organizmami
- na podstawie
wykresów
przedstawiających
zakresy tolerancji
określa wymagania
wskazanych gatunków
- korzystając z atlasu,
fotografii oznacza 2-3
pospolite gatunki
roślin
- korzystając z klucza
oznacza 2-3 pospolite
gatunki roślin
- korzystając z klucza
oznacza 2-3 wskazane
gatunki roślin
- operuje pojęciami
opisującymi
morfologię roślin
- wymienia
charakterystyczne
cechy populacji
- wyjaśnia pojęcie
rozrodczości
- śmiertelność i
struktura wiekowa
- wymienia przyczyny
śmiertelności
populacji
- na podstawie analizy
piramid określa
strukturę wiekową
populacji
- oznaczanie
gatunków przy
użyciu atlasów i
kluczy
- określanie cech
populacji na
wybranych
gatunkach
13.
Liczebność i
rozmieszczenie
populacji


Interpretacja cech
populacji
Emigracja, imigracja,
liczebność,
rozmieszczenie,
zagęszczenie


Liczebność populacji
Rozmieszczenie osobników w
populacji
- przedstawia
graficznie strukturę
wiekową populacji
- charakteryzuje
czynniki wpływające
na strukturę wiekową
- interpretuje krzywe
przeżywania i
przewiduje dalszy ciąg
rozwoju populacji
- przyporządkowuje
sposoby
rozmieszczenia
osobników w
populacji
odpowiednim
rysunkom
schematycznym
-wymienia czynniki
wpływające na
liczebność populacji
- podaje przykłady
populacji w
naturalnym
środowisku
rozmieszczonych
równomiernie,
skupiskowo i
przypadkowo
- zna cel określenie
zagęszczenia
populacji
- dostrzega różnicę
między populacją a
gatunkiem
- określanie cech
populacji w terenie
- dyskusja na temat
wpływu emigracji i
imigracji na
liczebność
14.
Gradacje
szkodników i
sposoby ich
zwalczania


Poznanie przyczyn
gradacji szkodników
Poszerzenie
wiadomości o
metodach zwalczania
szkodników


Gradacje szkodników
Metody zwalczania szkodników
- podaje przykłady
gatunków
charakteryzujących się
określonym typem
rozmieszczenie się
- charakteryzuje typy
rozkładu
przestrzennego
organizmów
- rozpoznaje
najczęściej
występujące szkodniki
upraw i lasów
- wymienia dwa
sposoby zwalczania
szkodników
- charakteryzuje
agrotechniczne
metody zwalczania
szkodników
- zna wybrane
sposoby zwalczania
szkodników
- wyjaśnia, na czym
polega biologiczne
zwalczanie
szkodników
- wskazuje związek
między gradacją
szkodników w
wprowadzaniem
monokultur rolnych i
leśnych
- udowadnia, że
stosowanie
- dyskusja o
przyczynach gradacji
i metodach
zwalczania
szkodników
- analiza materiałów
źródłowych
Ścieżka
prozdrowotna:
Higiena produkcji
żywności
15.
Oddziaływanie
antagonistyczne





16.
Charakteryzujemy
oddziaływania
nieantagonistyczne

Zrozumienie relacji
między drapieżnikiem
i jego ofiarą
Poznanie
przystosowań
drapieżców
Poznanie
przystosowań ofiar do
unikania drapieżnika
Zrozumienie układu
pasożyt-żywiciel
Ocen wpływu
konkurencji



Konkurencja
Drapieżnictwo
Pasożytnictwo
Zrozumienie pojęć:
mutualizm,
protokooperacja i



Mutualizm
Protokooperacja
Komensalizm
chemicznych środków
ochrony roślin zagraża
wielu organizmom, w
tym człowiekowi
- podaje przykłady
drapieżnictwa,
pasożytnictwa,
konkurencji
- wymienia cechy
drapieżców
- wyjaśnia, na czym
polega drapieżnictwo,
pasożytnictwo,
konkurencja
międzygatunkowa
- charakteryzuje
przystosowania
chroniące przed
drapieżcami
- omawia cechy
budowy wybranych
pasożytów
- charakteryzuje,
popierając
przykładami, rolę
drapieżców w
biologicznej metodzie
zwalczania
szkodników
- analizuje zależności
między liczebnością
ofiar i drapieżców
- wymienia
oddziaływania
nieantagonistyczne
- opis ech
przystosowania
drapieżców, ofiary,
pasożyta i żywiciela
- analiza wykresu
przedstawiającego
zmiany liczebności
drapieżników i ofiar
- dyskusja o
konkurencji
międzygatunkowej
- obserwacja
porostów, korzeni
roślin motylkowych



17.
Poznajemy
biocenozę



komensalizm
Zrozumienie różnicy
między mutualizmem
a protokooperacją
Zrozumienie
płynności granic
między zależnościami
Ocena wzajemnego
oddziaływania na
siebie gatunków
Dobieranie
odpowiednich
przykładów
organizmów przy
wyjaśnianiu pojęć
Rozwijanie
samodzielnego
myślenia i
wnioskowania
Ocena znaczenia
bioróżnorodności





Biocenoza
Łańcuch pokarmowy
Sieć pokarmowa
Piramidy ekologiczne w
biocenozach naturalnych i
zdegradowanych
Równowaga biocenotyczna
- opisuje na
konkretnych
przykładach
mutualizm (na
przykładzie porostów)
- wyjaśnia różnicę
między mutualizmem
a protokooperacją
- opisuje przykłady
protokooperacji
- wyjaśnia, na czym
polega komensalizm
- podaje przykłady
komensalizmu
- charakteryzuje
przykłady mutualizmu
- układa prosty
łańcuch pokarmowy
- wskazuje
producentów,
konsumentów i
reducentów, określa
ich rolę w przyrodziewyjaśnia pojęcie
biocenoza
- wyjaśnia rolę
konsumentów i
producentów I i II
rzędu, reducentów w
łańcuchu
pokarmowym
- wymienia cechy
charakteryzujące
biocenozę
- podaje przykłady
- dyskusja o
współżyciu
nieantagonistycznym
- analiza materiałów
źródłowych
- tworzenie sieci
zależności
pokarmowych i
poziomów
troficznych
- analiza równowagi
biocenotycznej
- eksperyment
wykazujący działanie
reducentów
18.
Struktura i
funkcjonowanie
ekosystemu



Zrozumienie
znaczenia zależności
między biocenozą a
jej biotopem
Zrozumienie pojęcia
ekosystemu i funkcji
jego elementów
Zrozumienie istoty
przepływu energii i
obiegu materii




Struktura ekosystemu
Produkcja ekosystemu
Obieg materii
Przepływ energii
łańcuchów troficznych
w różnych
biocenozach
-wyjaśnia zależności
między łańcuchem
pokarmowym a siecią
pokarmową
- przewiduje skutki
zniszczenia jednego
ogniwa w łańcuchu
pokarmowym
- przedstawi graficznie
sieć pokarmową
- wyjaśnia, kiedy
biocenoza jest w
równowadze
- charakteryzuje
piramidy ekologiczne
- zna składniki
ekosystemu
- na przykładzie lasu
wskazuje elementy
składowe ekosystemu
- opisuje strukturę
wybranego
ekosystemu lądowego
i wodnego
- wyjaśnia pojęcie
ekosystem
- wyjaśnia, co to
znaczy, że materia
krąży w ekosystemie,
a energia przez niego
przepływa
- analizuje schemat
- opis roli elementów
w ekosystemie na
podstawie tablicy
graficznej oraz
obiegu materii i
przepływu energii
19.
20./21.
Krążenie
pierwiastków i
związków w
przyrodzie

Przegląd
wybranych
ekosystemów
* Dokładne zapoznanie
się z charakterystyką
ekosystemów wodnych i
lądowych

Zrozumienie i analiza
obiegu wody, węgla i
azotu
Zrozumienie roli
bakterii azotowych




Cykle biogeomechaniczne
Obieg wody
Obieg węgla
Obieg azotu


Środowisko lądowe i wodne
Charakterystyka ekosystemów
wodnych: jeziora i stawu, morza
Ekosystemy lądowe: torfowiska, las

przepływu energii i
obiegu materii w
ekosystemie (na
przykładzie lasu)
- wyjaśnia, na czym
polega produkcja
pierwotna i wtórna
ekosystemu
- analizuje przepływ
energii prze
ekosystem
- analizuje zależności
miedzy przepływem
energii a obiegiem
materii w ekosystemie
- opisuje obieg wody
w przyrodzie
- opisuje obieg węgla
- wyjaśnia pojęcie
cykle
biogeomechaniczne
- opisuje obieg azotu
w przyrodzie
- określa rolę bakterii
w obiegu azotu
- wymienia
ekosystemy wodne i
lądowe
- opisuje warunki
panujące w wodzie
- opisuje wybrany
ekosystem wodny
- opisuje budowę lasu
- porównuje warunki
- analiza tablic
graficznych obiegu
wody, węgla i azotiu
- poznanie biocenozy
lądowej (lasu albo
łąki) i wodnej (stawu
albo jeziora)
Ścieżka
ekologiczna:
różnorodność
biologiczna-
22.
23.
Powtórzenie i
utrwalenie
wiadomości.
Podstawowe źródła
i skutki
zanieczyszczeń
atmosfery



Wykazywanie
niekorzystnego
wpływu
zanieczyszczeń
atmosfery na biosferę
Umiejętność
dostrzegania
związków
przyczynowoskutkowych





Dział: Populacja, biocenoza,
ekosystem – sprawdzian
wiadomości
Źródła zanieczyszczeń powietrza
Bioindykatory
Rozrzedzenie ozonowe
Smog
Sposoby zmniejszenie
zanieczyszczenia atmosfery
panujące w
środowisku wodnym i
lądowym
- charakteryzuje
czynniki
ograniczające w
ekosystemach
wodnych i lądowych
- charakteryzuje
ekosystemy wodne
- porównuje czynniki
ograniczające w
ekosystemach
wodnych i lądowych
- porównuje strukturę
torfowisk wysokich,
niskich i
przejściowych
- omawia strukturę i
funkcjonowanie
Ekosystemu na
przykładzie lasu
znaczenie jej
ochrony
- dostrzega źródła i
przyczyny
zanieczyszczeń
powietrza
- klasyfikuje
zanieczyszczenia
zatruwające atmosferę
- objaśnia przyczyny
oraz skutki
rozrzedzenia
- obserwacja
uszkodzeń
spowodowanych
silnym
oddziaływaniem
siarki i chloru
Ścieżka
ekologiczna:
przyczyny i skutki
24.
Podstawowe źródła
i skutki
zanieczyszczeń
litosfery

Przestrzeganie zasad
ochrony środowiska

Wykazanie
niekorzystnego
wpływu
zanieczyszczeń gleby
na biosferę



Najważniejsze zagrożenia gleby
Skutki degradacji gleby
Sposoby ochrony gleby
ozonowego i efektu
cieplarnianego
- wskazuje 2-3
sposoby zmniejszenia
zanieczyszczeń
powietrza
- wykorzystuje skalę
porostową do
określenia stopnia
zanieczyszczenia
powietrza CO2
- analizuje skutki
transgenicznego
przenoszenia
zanieczyszczeń
- udowadnia, że smog
stanowi poważne
zagrożenie dla
organizmów żywych
- objaśnia mechanizm
powstawania dziury
ozonowej
- charakteryzuje smog
fotochemiczny i
kwaśny
- proponuje działania
globalne, służące
zmniejszeniu
zanieczyszczenia
atmosfery
- wymienia przyczyny
zanieczyszczenia
gleby
- charakteryzuje
lokalne przyczyny
niepożądanych
zmian w atmosferze
- porównanie życia w
glebie naturalnej i
przekształconej
wskutek uprawowej i
przemysłowej


25.
Podstawowe źródła
zanieczyszczeń
hydrosfery


Umiejętność
dostrzegania
związków
przyczynowoskutkowych
Przestrzeganie zasad
ochrony środowiska
Wskazywanie
przykładów
niekorzystnych zmian
zachodzących w
hydrosferze
Prowadzenie prostych
obserwacji i
doświadczeń
dotyczących wpływu
zanieczyszczeń na
rośliny i zwierzęta





Przyczyny zanieczyszczeń
hydrosfery
Klasa czystości
Eutrofizacja zbiorników wodnych
Metody oczyszczania ścieków
Sposoby zmniejszania
zanieczyszczeń hydrosfery
zanieczyszczenia
gleby
- wymienia skutki
degradacji gleby
- wskazuje środki
ochrony gleby
- charakteryzuje skutki
erozji gleby
- wyjaśnia, dlaczego
nieodpowiednie
nawożenie mineralne
jest źródłem
zanieczyszczenia
gleby
- udowadnia związek
między zakwaszeniem
gleby akumulacją w
niej metali ciężkich
- analizuje związek
między
zanieczyszczeniem
gleby a eutrofizacją
zbiorników wodnych
gospodarki człowieka
(las, łąka, trawnik,
działka w pobliżu
ulic)
- wskazuje źródła
zanieczyszczeń wody
- wymienia sposoby
zmniejszania
zanieczyszczania wód
- opisuje sposoby
oczyszczania ścieków
- charakteryzuje klasy
czystości wód
- opisuje przebieg
procesu eutrofizacji
- określanie
pochodzenia wody na
podstawie zawiesin
- określanie stopnia
zanieczyszczenia
wody poprzez
obserwację
organizmów
wodnych
oraz działań
ochronnych
26.
Odpady-co z nimi
robić?


27.
Odnawialne i
nieodnawialne
zasoby przyrody


zbiorników wodnych
- analizuje lokalne
przyczyny
zanieczyszczeń wód
Ocenianie zmian
zachodzących w
środowisku
przyrodniczym w
wyniku
oddziaływania
człowieka i ich
wpływu na jego życie
Aktywne
współuczestnictwo w
ochronie środowiska
najbliższego
otoczenia



Klasyfikacja odpadów
Recykling
Utylizacja odpadów
Zrozumienie potrzeby
oszczędnego
gospodarowania
zasobami przyrody
Poznanie różnych

Odnawialne i nieodnawialne zasoby
przyrody
Różnorodne źródła energii

Ścieżka
ekologiczna:
przyczyny i skutki
niepożądanych
zmian w
hydrosferze
- aktywnie uczestniczy - dyskusja o
w działaniach na rzecz sposobach
ochrony najbliższego
zmniejszania ilości
środowiska
śmieci
- przestrzega zasad
- możliwość
ochrony środowiska
zbierania makulatury,
- klasyfikuje odpady
puszek aluminiowych
na rozkładające się i
jako surowców
nierozkładające się
wtórnych
- wymienia wpływ
- umiejętne
nielegalnych wysypisk gospodarowanie
śmieci na stan
odpadami i ich
środowiska
segregacja
- charakteryzuje
korzyści, jakie dają
recykling i utylizacja
Ścieżka
odpadów
ekologiczna:
- analizuje skutki
energetyka
nieodpowiedzialnego
jądrowaskładowania odpadów bezpieczeństwo i
- wskazuje różne
składowanie
źródła odpadów
odpadów
znajdujące się w
najbliższej okolicy
- podaje przykłady
- analiza materiałów
zasobów przyrody
źródłowych
- wymienia
odnawialne i
nieodnawialne zasoby
źródeł energii i ich
wpływu na
środowisko
28.
Na czym polega
strategia
zrównoważonego
rozwoju?



zrozumienie istoty
działań człowieka w
środowisku
przyrodniczym
zgodnie z ideą
zrównoważonego
rozwoju
Środowisko
przyrodnicze jako
dobro ogólnoludzkie
Poprawne
posługiwanie się
terminologią


Międzynarodowe działania na rzecz
ochrony środowiska
Działania prośrodowiskowe
podejmowane w Polsce
przyrody
- proponuje
alternatywne źródła
energii
- charakteryzuje
zagrożenia związane
ze wzrostem ropy
naftowej
- charakteryzuje
zagrożenia związane
z produkcją energii
jądrowej
- przewiduje globalne
skutki tych zagrożeń
- proponuje budowę
elektrowni
wykorzystującej
alternatywne źródło
energii występujące w
regionie
- uzasadnia
konieczność
podejmowania
międzynarodowych
działań na rzecz
ochrony środowiska
- wyjaśnia ideę
zrównoważonego
rozwoju
Przedstawia działania
podejmowane w
Polsce na rzecz
ochrony środowiska
Ścieżka
ekologiczna:
zagrożenia dla
środowiska
wynikające z
produkcji i
transportu energii
- poszukiwanie
rozwiązań i
pomysłów zgodnych
z ideą
zrównoważonego
rozwoju
29.
30.
31.
Powtórzenie i
utrwalenie
wiadomości
Ochrona
gatunkowa roślin,
grzybów i porostów
Ochrona
gatunkowa
zwierząt

Dział: Ochrona środowiska –
sprawdzian wiadomości

Rozpoznawanie
wybranych gatunków
roślin, grzybów i
porostów objętych
ochroną gatunkową


Istota ochrony gatunkowej
Ochrona ścisła i częściowa

Rozpoznawanie
wybranych gatunków
zwierząt objętych
ochroną gatunkową

Gatunki zwierząt podlegające
ochronie
Ochrona sezonowa zwierząt
łownych

- wymienia
podstawowe formy
ochrony przyrody w
Polsce
- rozpoznaje na tablicy
graficznej gatunki
roślin i grzybów
chronionych, które
można spotkać w
najbliższej okolicy
- wyjaśnia na czym
polega ochrona
gatunkowa
- podaje różnice
między ochroną
częściową i ścisłą
- porównuje założenia
ochrony ścisłej i
częściowej
- podaje przykłady
gatunków objętych
ochroną ścisłą i
częściową
występujących w
najbliższym otoczeniu
- wymienia, dlaczego
należy potępiać
wszelki formy
kłusownictwa
- rozpoznaje 5-6
wybranych gatunków
zwierząt chronionych
- rozpoznawanie za
pomocą tablic i
atlasów wybranych
gatunków roślin,
grzybów i porostów
- rozpoznawanie
wybranych gatunków
zwierząt
- dyskusja na temat
szkodliwości
kłusownictwa
32.
33.
Parki narodowe i
rezerwaty przyrody
Inne formy
ochrony przyrody


Korzystanie z różnych
źródeł wiedzy
Poznanie walorów
przyrodniczych
obiektów i obszarów
chronionych
najbliższego terenu





Park narodowy jako forma ochrony
przyrody
Rezerwaty przyrody
Parki krajobrazowe
Obszary chronionego krajobrazu
Pomnik przyrody
- wyjaśnia, na czym
polega ochrona
gatunkowa zwierząt
- wyjaśnia, na czym
polega ochrona
sezonowa zwierząt
łownych i podaje
przykłady
- zna obiekty
chronione w
najbliższej okolicy
- objaśnia znaczenie
pojęć: park narodowy,
rezerwat przyrody
- wskazuje na mapie
Polski parki narodowe
- wyjaśnia cel
utworzenia parków
narodowych
rezerwatów przyrody
- charakteryzuje
dowolnie wybrany typ
rezerwatu
- podaj nawy parków
narodowych
położonych najbliżej
miejsca zamieszkania
- omawia typy
rezerwatów przyrody i
podaje ich przykłady
- przestrzega zasady
ochrony przyrody
- wyjaśnia pojęcie
pomnik przyrody
- wymienia pomniki
Ścieżka
ekologiczna:
różnorodność
biologicznaznaczenie jej
ochrony
- analiza
rozmieszczenia
parków narodowych
na mapie Polski
- poznanie parku
narodowego we
własnym regionie
Ścieżka
ekologiczna:
różnorodność
biologicznaznaczenie jej
ochrony
- poznanie parku
krajobrazowego w
regionie (z
poznaniem ścieżek
dydaktycznych)

Opracowane przez:
Helena Pasoń
Uzasadnienie
konieczności istnienia
obszarów
chronionych
przyrody znajdujące
się w najbliższej
okolicy
- charakteryzuje
poszczególne formy
ochrony przyrody
- wskazuje formy
ochrony przyrody
występujące na terenie
województwa, w
którym mieszka
Ścieżka
ekologiczna:
różnorodność
biologicznaznaczenie jej
ochrony
Download