Pomiar kapitału ludzkiego
advertisement
Pomiar kapitału ludzkiego Pojęcie kapitału ludzkiego Kapitał ludzki Ludzie stanowią kapitał Wiedza i umiejętności to kapitał Czym jest kapitał ludzki • Kapitał - majątek dający wzrost dochodu (czy ludzie to majątek?) • Grodzki: kapitał ludzki to zasób wiedzy i umiejętności o określonej wartości i będący źródłem przyszłych zarobków… czy satysfakcji • Davenport: Kapitał ludzki=(zdolności+zachowanie)-wysiłek-czas Wymiary kapitału ludzkiego Kapitał ludzki Wymiar rynkowy Wymiar osobisty Wymiary kapitału ludzkiego - skala Kapitał ludzki Wymiar makroekonomiczny Wymiar mikroekonomiczny INWESTYCJE W HC Inwestycje w kapitał ludzki • Człowiek/rodzina/społeczność ponoszą koszty dotyczące kształtowania kapitału ludzkiego • Dlaczego? • Bo oczekują zwrotu? • Co może być zwrotem? Prywatna stopa zwrotu według Psacharopoulosa 1982 Kapitał ludzki jako efekt inwestycji Inwestycje Inwestycje rządowe Inwestycje na poziomie organizacji Wydatki rządowe na edukację Learning by doing Wydatki rządowe na naukę Koszty rozwoju (szkoleń) w miejscu pracy Wydatki rządowe na ochronę zdrowia Koszty rozwoju (szkoleń) poza miejscem pracy Wydatki ponoszone przez rodzinę Czesne i koszty utrzymania Koszty alternatywne Wartość dodana edukacji wyższej • P. Mc Geevora i wsp. 1990 – porównanie wyników ocen – zwana komparatywną wartością dodaną (Comparative Value Added – CVA) • R. Blundell i wsp. 2000 • powszechna koncepcja wartości dodanej edukacji wyższej: – przyrost kompetencji mierzonych średnim wynikiem testu • Koncepcja nowoczesna: – wartość edukacji wyższej może być mierzona za pomocą wzrostu wynagrodzeń uzyskanego w wyniku studiowania na danej uczelni – musi być rozpatrywane lokalnie/regionalnie Wartość dodana edukacji wyższej • Rodgers – Relative Economic Value Added Premium: G_k=G_ki-G ̅ • gdzie: – Gk – grupa referencyjna o określonym poziomie ocen, – ( G) ̅ – przeciętne dochody absolwenta z danej grupy referencyjnej, – Gki – oczekiwane dochody absolwenta k, który ukończył studia z poziomem ocen i. POMIAR KAPITAŁU LUDZKIEGO Rodzaje metod pomiaru kapitału ludzkiego • Metody dochodowe • Metody kosztowe • Pozostałe METODY DOCHODOWE Istota metod dochodowych • Wyrażają wartość w jednostkach pieniężnych • Założenie (Le, Gibson 2003): – Wartość kapitału ludzkiego może być wyrażona za pomocą zdyskontowanych przyszłych dochodów Metoda Dublina i Lotka • na potrzeby polis ubezpieczeniowych (na życie, odszkodowania za utratę zdrowia) • gdzie: – – – – – – V0-wartość kapitału ludzkiego w chwili urodzenia, i – stopa procentowa, Po,x –prawdopodobieństwo dożycia jednostki do wieku x, yx - roczne dochody jednostki w wieku x do x+1, Ex-stopa bezrobocia w wieku x, cx-roczne koszty utrzymania jednostki w wieku x do x+1. Metoda Farra • Podobnie, jak u Dablina i Lotka • Uwzględnia pojawienie się jednostki bezrobocia w okresie aktywności zawodowej • gdzie: • Va-wartość kapitału ludzkiego w danym wieku a, • Pa,x –prawdopodobieństwo dożycia jednostki do wieku x, • yx, i, Ex, cx - jak w poprzednim wzorze. Metoda Flamholtza • Tzw. stochastyczny model wyceny nagród • Zakłada zmianę stanowisk o określonych dochodach (tzw. ścieżkę kariery) gdzie: • E(CV) – oczekiwana wartość osoby dla organizacji • Ri – wartość, jaką organizacja spodziewa się osiągnąć dla każdego z możliwych stanowisk i, • P(Ri) – prawdopodobieństwo, że pracownik obejmie stanowisko Ri, • t-czas • m- stanowisko końcowe • r – stopa dyskontowa Model Flamholtza - procedura 1. Zdefiniować wzajemnie wykluczające się stanowiska, jakie osoba może zajmować w organizacji, 2. Określić wartość każdego ze stanowisk (wartości, jakich organizacja spodziewa się uzyskać z zajmowania danego stanowiska przez pracownika) 3. Zidentyfikować najwyższe stanowisko, jakie dana osoba może zajmować w organizacji 4. Oszacować prawdopodobieństwo zajmowania przez daną osobę każdego z możliwych stanowisk przez określony czas 5. Zdyskontować spodziewane w przyszłości wpływy z zajmowania określonego stanowiska Metoda Leva i Schwartza gdzie: Vr – wartość kapitału ludzkiego w wieku r, It – roczne wynagrodzenie osoby aż do emerytury, t-wiek przejścia na emeryturę i-stopa dyskontowa METODY KOSZTOWE Istota metod kosztowych Założenie: Kapitał ludzki to nagromadzone w człowieku zdolności, wiedza, zdrowie czy umiejętności, do których osiągnięcia potrzebne są wydatki pieniężne. Skapitalizowana suma owych wydatków daje nam w efekcie wartość kapitału ludzkiego (Łukasiewicz, 2009) Metoda Engla gdzie: cx-wartość kapitału ludzkiego w wieku x, coi-koszty poniesione do momentu urodzin dziecka, i-1,2,3 oznaczają klasy w społeczeństwie, ki-procentowy roczny wzrost kosztów utrzymania Metoda Dobii (naprawdę tak piszemy) • Wartość kapitału ludzkiego obejmuje: – skapitalizowane koszty utrzymania (K), – skapitalizowane koszty profesjonalnej edukacji (E) – wartość uzyskaną przez doświadczenie (krzywa uczenia się) Q(T) H(T) = (K+E)(1+Q(T)) • • • • gdzie: H(T) – wartość kapitału ludzkiego, T – liczba lat pracy w – współczynnik uczenia się POZOSTAŁE METODY Metoda z Saarbrucken gdzie: • HC – wartość kapitału ludzkiego, • i – grupy pracowników wyróżnione na podstawie wykształcenia, miejsc pracy czy zajmowanej hierarchii, • FTEi – liczba pracowników (etatów) w poszczególnych grupach pracowników, • Li-wysokość płacy rynkowej dla pracowników w danej grupie, • wi-średni czas aktualności wiedzy pracowników w danej grupie, • bi- średni czas zatrudnienia pracowników w danej grupie, • PEi – roczne koszty poniesione na rozwój w danej grupie, • Mi – indeks motywacji pracowników. Monitor Kapitału Ludzkiego (MKL) Mayo HAW=EC•IAM/1,000 gdzie: HAW – wartość kapitału ludzkiego (Human Assets Worth) EC – koszty zatrudnienia pracownika (Employment Cost) IAM – Indywidualny mnożnik wartości (Individual Asset Multiplier) MIERNIKI KAPITAŁU LUDZKIEGO System mierników kapitału ludzkiego Mierniki stanu (zasobu) kapitału ludzkiego Mierniki inwestycji w kapitał ludzki Mierniki efektów inwestycji w kapitał ludzki tzw. stock tzw. input tzw. output Mierniki stanu (zasobu) kapitału ludzkiego Przykładowy miernik Sposób obliczania Wykształcenie różnych grup społecznych Udziały procentowe różnych grup ze względu na wiek, wykształcenie lub dochody Struktura społeczeństwa według poziomów wykształcenia Udziały procentowe osób o różnych poziomach wykształcenia Mierniki inwestycji Przykładowy miernik Sposób obliczania Udział PKB przeznaczonego na edukację i szkolenia Wydatki publiczne i prywatne na edukację i szkolenia Infrastruktura edukacyjna Liczba szkół danego rodzaju, wyposażenie w aparaturę naukową Mierniki efektów Przykładowy miernik Sposób obliczania Wynagrodzenia osób w zależności od wykształcenia Średnie wynagrodzenie przypadające na jedna osobę Liczba dni chorobowych wykorzystywanych przez pracowników Liczba dni chorobowych na jednego pracownika
