Program profilaktycznowychowawczy „Dobry kolega kulturalny przedszkolak” / grupy starsze/ 1.Wstęp Kształtowanie umiejętności społecznych jak i zachowań wśród dzieci odgrywa znaczącą rolę w ich późniejszym życiu. Dziecko w przedszkolu nawiązuje pierwsze interakcje ze swoimi rówieśnikami, poznaje określone zasady i normy obowiązujące w społeczeństwie. Tym samym przystosowuje się do nowego środowiska jakim jest przedszkole. W społeczności przedszkolnej zaspokaja potrzebę kontaktu z rówieśnikami, uczy się określonych form zachowań a także przestrzega określone zasady i reguły współpracy. W trakcie zabawy w określonej grupie osób uczy się panować nad swoimi emocjami, wyrażać i identyfikować własne potrzeby jak i uwzględniać potrzeby innych. Dlatego realizacja zadań skierowanych na kształcenie umiejętności społecznych wymaga zorganizowania określonych sytuacji wychowawczych. CEL NADRZĘDNY : - tworzenie więzi z rodziną i środowiskiem w którym dziecko wzrasta - rozwijanie umiejętności rozwiązywania spraw konfliktowych - rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra od zła - kształtowanie podstawowych norm moralnych np. tolerancji, życzliwości, sprawiedliwości, odpowiedzialności. - uświadomienie zagrożeń otaczającego świata - uświadomienie dzieciom swoich praw i obowiązków. KRYTERIA SUKCESU: Dziecko: 1. Umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami 2. Szanuje cudze zdanie i wolność innych 3. Rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie 1 4. Potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych 5. Rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej 6. Zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych 7. Zna swoje prawa i obowiązki 8. Potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje 9. Rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach 10. Ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy 11. Potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki 12. Ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności l.p. 1 Zadania Normy główne postępowania Bądź koleżeński Zadania szczegółowe - zgodnie baw się z kolegami, - zawieranie umów z dziećmi dotyczących właściwego zachowania w przedszkolu, konsekwentne ich przestrzeganie - szanuj cudzą własność - dziel się z innymi tym co masz - interesowanie się wytworami swoich kolegów, dostrzeganie wysiłku włożonego w ich powstanie - nie wyrządzaj krzywdy innym - nie rób drugiemu co tobie nie miłe (nie wyśmiewaj się nie przedrzeźniaj) - rozumienie że inni mają takie same potrzeby jak ja - uczenie się właściwego zachowania się podczas rozwiązywania konfliktu - rozumie wartość koleżeństwa, dobroci, uczciwości, obowiązkowości; - przeciwstawia się objawom samolubstwa, okrucieństwa, przezywani, dokuczania. 2 - bądź opiekuńczy, tolerancyjny, otwarty wobec innych, pomagaj tym, którzy tej pomocy potrzebują - uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych członków rodziny-spokojne i ciche zachowanie się gdy inni odpoczywają .opiekowanie się słabszymi - opiekowanie się nowymi kolegami, oraz tymi którzy tej pomocy potrzebują - podejmuj proste zadania i obowiązki w domu i w przedszkolu - Słuchanie kolegów pełniących dyżur w grupie, podporządkowanie się ich poleceniom - dostrzeganie i przeciwstawianie się przejawom samolubstwa, przezywania, dokuczania - bądź miły dla wszystkich 2 Kontroluj swoje zachowanie - wyrażaj swoje emocje w sposób kontrolowany, - mów o swoich uczuciach - przestrzegaj zawartych umów reguł, - unikaj krzyku kłótliwości, - sprawianie radości innym dzieciom składanie życzeń imieninowych, urodzinowych, wykonywanie dla nich upominków - radzi sobie z własnymi emocjami, właściwie reaguje na przejawy emocji u innych, - zna swoje upodobania, zainteresowania, poszukuje form aktywności i wyrażania ich, - zapoznanie z bezpiecznymi sposobami rozładowania emocji (np. gryzmolenie po kartce, zagniatanie lub darcie papieru) - stosuje się do umów dotyczących zgodnego zachowania się podczas zabaw, korzystania ze sprzętu i zabawek, mądrego rozwiązywania konfliktów - ponoszenia konsekwencji łamania zawartych umów - porozumiewania się umiarkowanym głosem - reagowanie na umówione sygnały 3 - korzystaj z pomocy dorosłych w trudnych sytuacjach, - poznawanie wzorców właściwego zachowania - uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki - oceniaj zachowanie, a nie osoby, odróżniaj dobro od zła, - udział w inscenizacjach dziecięcych z wykorzystaniem literatury, rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji, kłamstwa w utworach literackich. -podejmowanie próby oceny postępowania bohaterów bajek i opowiadań - układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania - wystrzegaj się kłamstwa, - - rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych - systematyczne prowadzenie rozmów wyjaśnień, wymiany zdań i przedstawienie argumentów dotyczących własnych ocen i odczuć, liczenie się odczuciami innych -uczenie się mówienia o rzeczach miłych, wyrażanie dezaprobaty dla zachowań negatywnych 3 Bądź kulturalny -- pamiętaj o kulturalnym zachowaniu się w trakcie powitań i pożegnań używaj form grzecznościowych: proszę, dziękuję, przepraszam - nie mów z pełnymi ustami, - bądź miły dla innych osób - uczenie się używania zwrotów grzecznościowych w określonych sytuacjach - dostarczanie dzieciom wzorców właściwego zachowania się - utrwalenie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych - poszanowanie własności wytworów pracy kolegów - uczenie się mówienia miłych 4 - słuchaj kiedy inni mówią, mów kiedy inni słuchają 4 Dbaj o bezpieczeństwo - nie oddalaj się od grupy z miejsca zabaw -zachowaj ostrożność w kontaktach z obcymi słów oraz dziękowania innym za te słowa - rozmowa z dziećmi na temat prostych przepisów savoir-vivr'u, stosowanie ich w sytuacjach codziennych - opanowanie umiejętności kulturalnego jedzenia - cykliczne spotkania z policjantem: "Bądź ostrożny na drodze, "Bezpieczne wakacje", "Obcy niebezpieczny" - organizuj zabawy w sposób bezpieczny - ustalenie zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu, na placu zabaw. - informuj dorosłych o swoich dolegliwościach (skaleczenie złe samopoczucie), - omówienie postępowania w razie złego samopoczucia, skaleczenia - pamiętaj swój adres zamieszkania, - zapamiętanie własnego imienia i nazwiska oraz adresu - unikaj niebezpiecznych zabaw i zachowań, - poznanie niektórych możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu , - nie zbliżaj się do niebezpiecznych zwierząt, - przestrzegaj zasad ruchu drogowego dla pieszych. - spotkanie z weterynarzem, omówienie zachowań niektórych zwierząt - rozumienie przestrzegania zasad kodeksu drogowego dla pieszych - dostarczenie wzorców właściwego zachowania się na ulicy (wycieczki na skrzyżowanie filmy edukacyjne) - zorganizowanie quizu" Umiem się bezpiecznie poruszać po drodze” –Konkurs plastyczny „Jak dbam o swoje bezpieczeństwo” 5 5. Dbaj o zdrowie – Ubieraj się adekwatnie do pogody – dostrzega związek między troską o zdrowie, np. sposobem ubierania się a chorobą, – podejmuje działania zapobiegające zmarznięciu i przegrzaniu, – pozwól sobie pomóc gdy jesteś chory – dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, akceptuje konieczność leczenia, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne / spotkanie w przychodni zdrowia z lekarzem lub pielęgniarką/. – poznaj sposoby czynnego wypoczynku na powietrzu, – korzysta z aktywności ruchowej na powietrzu, – rozumie szkodliwość długiego oglądania telewizji oraz stosowania gier komputerowych, – dbaj o czystość własną i otoczenia – wskazuje, jak należy dbać o czystość odzieży i obuwia, – dba o czystość i estetykę miejsca pracy i zabawy, – zachowuje czystość w miejscach użyteczności publicznej, – zdrowo jedz będziesz „wielki” – przezwycięża uprzedzenia do niektórych potraw, próbuje nowych potraw, – spokojne spożywa posiłki, – akceptuje mycie owoców i warzyw przed spożyciem, – akceptuje konieczność ograniczania spożywania słodyczy, soli, spotkanie w kuchni / rozmowa z paniami kucharkami, intendentką/ – uzasadnia zakaz spożywania nieznanych owoców, grzybów, płodów rolnych, roślin dziko żyjących, produktów nieznanego pochodzenia, - nie próbuj nieznanych ci produktów i potraw nieznanego pochodzenia, 6 SYSTEM NAGRÓD I ŚRODKÓW ZARADCZYCH System nagród i środków zaradczych w przypadku nieprzestrzegania ustalonych wspólnie zasad i norm postępowania został opracowany w porozumieniu z rodzicami. Nagrody: pochwała, wyrażenie uznania w kontaktach indywidualnych lub na forum grupy; sprawienie dziecku przyjemności przez nauczyciela lub kolegów (np. pierwszeństwo w korzystaniu z atrakcyjnej zabawki; przywilej w wykonywaniu zadań powierzonych przez nauczyciela; możliwość decydowania w kwestii wyboru zabawy organizowanej z całą grupą; darzenie dziecko szczególnym zaufaniem wyrażone w postaci zwiększenia zakresu samodzielności. wyróżnienie symbolami w postaci umownych znaczków i odznak, ustalonych wspólnie z dziećmi wprowadzenie systemu zbierania punktów dla osiągnięcia odroczonej nagrody Środki zaradcze w przypadku nieprzestrzegania ustalonych wspólnie zasad i norm postępowania kary naturalne – bezpośrednie następstwo winy, np. zabawa wodą – mokre ubranie (pozwalamy dziecku na takie doświadczenia tylko w sytuacjach nie zagrażających bezpieczeństwu dziecka); tłumaczenie i wyjaśnianie w celu ukazywania skutków postępowania i skłonienia do autorefleksji; zadośćuczynienie przez dziecko wyrządzonej innym krzywdy (w ramach możliwości dziecka) - przeprosiny, naprawa zburzonej budowli, itp.; czasowe odebranie przyznanego przywileju (np. pełnienia dyżuru); chwilowe pozbawienie możliwości korzystania z ulubionej zabawki czy uczestnictwa w zabawie. Nieotrzymanie znaczka a tym samym punktów systemie zbierania punktów. VII. EWALUACJA PROGRAMU Analiza dokumentacji pedagogicznej: plany pracy wychowawczo – dydaktycznej zapisy w dzienniku hospitacje zajęć, imprez i uroczystości przedszkolnych analiza dokumentacji współpracy z rodzicami karty obserwacji dziecka ankieta dla rodziców 7 8