Jak sie komunikowac, by byc zrozumianym

advertisement
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Joanna Dreżewska
Kraków 2012r.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Definicje komunikacji werbalnej i niewerbalnej
Komunikacja werbalna to komunikacja oparta na słowie na
przekazywaniu komunikatów słownych. Słowo (mowa, język) jest
niewątpliwie najstarszym i najpowszechniej stosowanym środkiem
oddziaływania. Słowami, językiem mówionym i pisanym
posługujemy się uruchamiając ogromne bogactwo treści,
komunikatów, instrukcji, opisów, reguł, ale także uczuć i emocji.
Słowo (język) jest też środkiem najłatwiejszym do zastosowania,
powszechnie i od najmłodszego wieku rozumianym, zawsze
dostępnym. Słowo mówione i pisane jest także środkiem
interaktywnym pozwalającym na rozmowę, dyskusję, spór, wymianę
argumentów między rozmówcami. Słowo jest najczęściej używane
do wyjaśniania i interpretacji czynów ludzkich, zjawisk społecznych
i przyrodniczych, do wyrażania ocen. Ale także do pouczeń,
strofowania, formułowania nakazów i zakazów, regulaminów, praw i
przepisów. Słowo także, zwłaszcza poezja, literatura piękna, itd.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Mowa ciała, język ciała, komunikacja niewerbalna - zespół
niewerbalnych komunikatów nadawanych i odbieranych przez ludzi
na wszystkich niewerbalnych kanałach jednocześnie. Informują one
o podstawowych stanach emocjonalnych, intencjach, oczekiwaniach
wobec rozmówcy, pozycji społecznej, pochodzeniu, wykształceniu,
samoocenie, cechach temperamentu itd. Komunikaty te nadawane
są i odbierane najczęściej na poziomie nieświadomym, jednak mogą
być również nadawane i odbierane świadomie (tak jak większość
gestów - emblematów czy wiele wyrazów mimicznych).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Informacje ogólne
Łańcuch przesyłania informacji
Źródło — przekaz — kanał — odbiorca — skutek
kto? — co? — jak? — komu? — efekt?
Pamiętajmy, że komunikat wysłany nie równa się odebranemu!!!
Więc bierzmy odpowiedzialność, za to co mówimy, ale nie za
to jak to ktoś zrozumiał!!!
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Informacje ogólne
Łańcuch przesyłania informacji
Źródło — przekaz — kanał — odbiorca — skutek
kto? — co? — jak? — komu? — efekt?
Pamiętajmy, że komunikat wysłany nie równa się odebranemu!!!
Więc bierzmy odpowiedzialność, za to co mówimy, ale nie za
to jak to ktoś zrozumiał!!!
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
Bardzo ważnym stwierdzeniem w naukach społecznych jest teza, że
cechy nadawcy są bardzo ważne dla interpretacji wygłaszanych
przez niego treści. Do tych cech należą przede wszystkim:
wiarygodność — składa się z dwóch aspektów: pierwszy to
kompetencje a drugi to: obiektywność (unikanie
tendencyjności)
atrakcyjność rozumiana jako sympatia którą odczuwa wobec
nadawcy odbiorca.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
Bardzo ważnym stwierdzeniem w naukach społecznych jest teza, że
cechy nadawcy są bardzo ważne dla interpretacji wygłaszanych
przez niego treści. Do tych cech należą przede wszystkim:
wiarygodność — składa się z dwóch aspektów: pierwszy to
kompetencje a drugi to: obiektywność (unikanie
tendencyjności)
atrakcyjność rozumiana jako sympatia którą odczuwa wobec
nadawcy odbiorca.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
By ludzie nas lubili należy:
interesować się szczerze nie tylko sobą ale też sprawami innych
ludzi;
być uśmiechniętym i nie wprowadzać ponurej atmosfery;
pamiętać, że większość ludzi uważa, że najsympatyczniejszy
dźwięk we wszystkich językach to ich nazwisko, więc należy
używać go z szacunkiem;
starać się mówić, nie tylko o tym co nas interesuje, ale także o
tym co interesuje naszego rozmówcę;
zachowywać się tak, by nasz rozmówca wiedział, że uważamy
go za ważną osobę i robić to szczerze.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
By ludzie nas lubili należy:
interesować się szczerze nie tylko sobą ale też sprawami innych
ludzi;
być uśmiechniętym i nie wprowadzać ponurej atmosfery;
pamiętać, że większość ludzi uważa, że najsympatyczniejszy
dźwięk we wszystkich językach to ich nazwisko, więc należy
używać go z szacunkiem;
starać się mówić, nie tylko o tym co nas interesuje, ale także o
tym co interesuje naszego rozmówcę;
zachowywać się tak, by nasz rozmówca wiedział, że uważamy
go za ważną osobę i robić to szczerze.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
By ludzie nas lubili należy:
interesować się szczerze nie tylko sobą ale też sprawami innych
ludzi;
być uśmiechniętym i nie wprowadzać ponurej atmosfery;
pamiętać, że większość ludzi uważa, że najsympatyczniejszy
dźwięk we wszystkich językach to ich nazwisko, więc należy
używać go z szacunkiem;
starać się mówić, nie tylko o tym co nas interesuje, ale także o
tym co interesuje naszego rozmówcę;
zachowywać się tak, by nasz rozmówca wiedział, że uważamy
go za ważną osobę i robić to szczerze.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
By ludzie nas lubili należy:
interesować się szczerze nie tylko sobą ale też sprawami innych
ludzi;
być uśmiechniętym i nie wprowadzać ponurej atmosfery;
pamiętać, że większość ludzi uważa, że najsympatyczniejszy
dźwięk we wszystkich językach to ich nazwisko, więc należy
używać go z szacunkiem;
starać się mówić, nie tylko o tym co nas interesuje, ale także o
tym co interesuje naszego rozmówcę;
zachowywać się tak, by nasz rozmówca wiedział, że uważamy
go za ważną osobę i robić to szczerze.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Źródło — nadawca
By ludzie nas lubili należy:
interesować się szczerze nie tylko sobą ale też sprawami innych
ludzi;
być uśmiechniętym i nie wprowadzać ponurej atmosfery;
pamiętać, że większość ludzi uważa, że najsympatyczniejszy
dźwięk we wszystkich językach to ich nazwisko, więc należy
używać go z szacunkiem;
starać się mówić, nie tylko o tym co nas interesuje, ale także o
tym co interesuje naszego rozmówcę;
zachowywać się tak, by nasz rozmówca wiedział, że uważamy
go za ważną osobę i robić to szczerze.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Przekaz — treść
Najważniejszą cechą przekazu jest relacja wypowiadanych treści do
motywacji. Im bardziej przedstawiane argumenty trafiają do sedna
motywacji drugiej strony tym większa szansa na uzyskanie celu.
Druga ważną kwestią związaną z przekazem jest rodzaj
argumentów, chodzi o proporcję pomiędzy apelem do uczuć a
apelem do rozumu. Do rozumu docierają przede wszystkim
argumenty logiczne ukazujące przyczyny i skutki, prawa i reguły,
dane statystyczne itp. ale osoby bardziej są podatne na apele do
uczuć.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Kanał — werbalny, wokalny i niewerbalny
Czynniki które należy wziąć pod uwagę wybierając kanał
porozumiewania się:
Bezpośrednia
rozmowa
Rozmowa
telefoniczna
Wiadomość
głosowa
e-mail
Wiadomość
natychmiastowa
Wiadomość
przekazywana
na piśmie
Czas niezbędny
do uzyskania
informacji
zwrotnej
Ilość
przenoszonych
wiadomości
Stopień kontroli
wysyłającego
nad uwagą
odbierającego
wiadomości
najwyższy
Skuteczność
przekazywania
szczegółowych
wiadomości
największa
Stopień kontroli
wysyłającego
nad
kompozycją
wiadomości
umiarkowany
Od razu po
nawiązaniu
kontaktu
Od razu po
nawiązaniu
kontaktu
Odroczony
duża
umiarkowany
umiarkowany
najniższa
Odroczony
Szybko
duża
wyższy
niski
niska
najmniejsza
najmniejsza
wysoki
wysoki
niski
umiarkowanie niski
wysoka
niska
Odroczony
mała
najwyższy
niski
wysoka
niska
za Adler J. R. Elmhorst J. Communication at work: Principles and
practices for bussines and the Professions
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Odbiorca
Cechy osobowościowe, jaką wagę przywiązuje do sprawy, cechy
demograficzno – społeczne: wiek (łatwiej oddziaływać na
młodszych), płeć Kobiety są bardziej podatne na perswazję,
wykształcenie szersze horyzonty ale duża niezależność w myśleniu.
Pamiętajmy też, że są trzy modalności:
wzrokowcy (mówimy do nich: patrzcie, widzicie itp.)
słuchowcy (mówimy do nich: słuchajcie, słyszycie)
kinestetycy (mówimy do nich: czujesz jak się to robi?
czujecie?)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Odbiorca
Cechy osobowościowe, jaką wagę przywiązuje do sprawy, cechy
demograficzno – społeczne: wiek (łatwiej oddziaływać na
młodszych), płeć Kobiety są bardziej podatne na perswazję,
wykształcenie szersze horyzonty ale duża niezależność w myśleniu.
Pamiętajmy też, że są trzy modalności:
wzrokowcy (mówimy do nich: patrzcie, widzicie itp.)
słuchowcy (mówimy do nich: słuchajcie, słyszycie)
kinestetycy (mówimy do nich: czujesz jak się to robi?
czujecie?)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Odbiorca
Cechy osobowościowe, jaką wagę przywiązuje do sprawy, cechy
demograficzno – społeczne: wiek (łatwiej oddziaływać na
młodszych), płeć Kobiety są bardziej podatne na perswazję,
wykształcenie szersze horyzonty ale duża niezależność w myśleniu.
Pamiętajmy też, że są trzy modalności:
wzrokowcy (mówimy do nich: patrzcie, widzicie itp.)
słuchowcy (mówimy do nich: słuchajcie, słyszycie)
kinestetycy (mówimy do nich: czujesz jak się to robi?
czujecie?)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
Czynnik „procesy poznawcze” odnosi się do percepcji partnera i
samego siebie, co decyduje o wyborze środków językowych,
poruszanych tematów, wyrażanych opiniach. Należy tu uwzględnić:
teorię atrybucji i percepcję społeczną.
Teoria Atrybucji — sposób w jaki ludzie wyjaśniają przyczyny
swojego zachowania jak i przyczyny zachowania innych osób.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
Teoria Atrybucji
Atrybucja zewnętrzna — wnioskowanie iż jakaś osoba
zachowała się w określony sposób ze względu na właściwości
sytuacji w której się znalazła, zakłada się tu że w danej
sytuacji większość ludzi reagowałaby w ten sam sposób.
Atrybucja wewnętrzna — wnioskowanie, że dana osoba
zachowała się w określony sposób ze względu na swoje
właściwości: charakter, postawy, osobowość. Ludzie mają
skłonność do szukania przyczyn danego zachowania stosując
atrybucje wewnętrzne, bo on taki jest, ma taki charakter i nie
doceniają wagi atrybucji zewnętrznych.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
Teoria Atrybucji
Atrybucja zewnętrzna — wnioskowanie iż jakaś osoba
zachowała się w określony sposób ze względu na właściwości
sytuacji w której się znalazła, zakłada się tu że w danej
sytuacji większość ludzi reagowałaby w ten sam sposób.
Atrybucja wewnętrzna — wnioskowanie, że dana osoba
zachowała się w określony sposób ze względu na swoje
właściwości: charakter, postawy, osobowość. Ludzie mają
skłonność do szukania przyczyn danego zachowania stosując
atrybucje wewnętrzne, bo on taki jest, ma taki charakter i nie
doceniają wagi atrybucji zewnętrznych.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
Poznanie społeczne Sposób w jaki ludzie myślą o sobie samym, o
świecie społecznym, a dokładniej to w jaki sposób interpretują,
wykorzystują i zapamiętują informację do wydawania sądów.
Ludzie codziennie spotykają się z ogromną liczbą danych, które
stale do nich docierają i aby sobie z tym poradzić stosują oni
oszczędność poznawczą, polegającą na tym, że pobierają tylko tyle
danych ile wystarczy aby zrobić coś co potrzeba, by podjąć decyzję
wybrać reakcje itp. Kiedy więc pobierają tylko część informacji a
resztę ignorują to narażają się na niebezpieczeństwo tego, że to co
zlekceważyli mogło być naprawdę ważne.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
Schematy poznawcze struktury za pomocą których ludzie
organizują swoją wiedzę o świecie. Mają ogromny wpływ na to co
później ludzie spostrzegają, co później myślą, co zapamiętują.
Schematy organizują informacje według pewnych tematów, które
dotyczą różnych spraw, np. innych ludzi, nas samych, określonych
zdarzeń itd. W nich zawiera się podstawowa wiedza o świecie i
ludzkie uczucia. Bardzo istotną sprawą jest wpływ schematu na
przetwarzanie i zapamiętywanie nowej informacji. Schematy
działają jak filtry, które odsiewają informację sprzeczna lub
niespójną z dominującym motywem. Z wiekiem schematy stają się
coraz silniejsze i coraz mniej podatne na zmiany. Aż 99,9% z nas
patrzy na rzeczywistość przez indywidualny „filtr”, soczewkę
kontaktową, która przywarła na stałe do oka. Ten filtr uniemożliwia
przekraczanie ograniczeń, które istnieją tylko w naszej głowie.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
FILTRY
Filtry biologiczne
Filtry społeczne
Filtry indywidualne
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
FILTRY
Filtry biologiczne
Filtry społeczne
Filtry indywidualne
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
FILTRY
Filtry biologiczne
Filtry społeczne
Filtry indywidualne
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
SELEKCJA
SELEKCJA — ilość docierających bodźców przewyższa to, to co
jest on wstanie przyjąć dlatego w pierwszej fazie postrzegania
dokonuje się selekcja danych, które zostaną uwzględnione. Pewne
wiadomości dostrzegamy inne ignorujemy.
Dostrzegamy bodźce o dużym nasileniu, wyróżnia się to co
jest głośniejsze, jaśniejsze, większe;
Uwagę zwracają również bodźce powtarzalne;
Bodźce kontrastowe lub zmieniające się przyciągają uwagę, a
rzeczy niezmienne są niezauważalne;
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
SELEKCJA
SELEKCJA — ilość docierających bodźców przewyższa to, to co
jest on wstanie przyjąć dlatego w pierwszej fazie postrzegania
dokonuje się selekcja danych, które zostaną uwzględnione. Pewne
wiadomości dostrzegamy inne ignorujemy.
Dostrzegamy bodźce o dużym nasileniu, wyróżnia się to co
jest głośniejsze, jaśniejsze, większe;
Uwagę zwracają również bodźce powtarzalne;
Bodźce kontrastowe lub zmieniające się przyciągają uwagę, a
rzeczy niezmienne są niezauważalne;
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
SELEKCJA
SELEKCJA — ilość docierających bodźców przewyższa to, to co
jest on wstanie przyjąć dlatego w pierwszej fazie postrzegania
dokonuje się selekcja danych, które zostaną uwzględnione. Pewne
wiadomości dostrzegamy inne ignorujemy.
Dostrzegamy bodźce o dużym nasileniu, wyróżnia się to co
jest głośniejsze, jaśniejsze, większe;
Uwagę zwracają również bodźce powtarzalne;
Bodźce kontrastowe lub zmieniające się przyciągają uwagę, a
rzeczy niezmienne są niezauważalne;
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „uwarunkowania społeczne i kulturowe”
uwzględniania kontekstu społecznego, znajomości i przestrzegania
norm i obyczajów danej grupy, specyfiki zachowań językowych
charakterystycznych w danej kulturze i subkulturze.
Matematyk, biolog i fizyk siedzą razem w kawiarni i obserwują
przechodniów wchodzących i wychodzących z domu po drugiej
stronie ulicy. Najpierw zauważyli dwie osoby, które weszły do
budynku. Po pewnym czasie zauważyli, że z budynku wyszły trzy
osoby. Oto ich komentarze:
Fizyk: Pomiar był niedokładny.
Biolog: Oni się reprodukowali.
Matematyk: Jak teraz zobaczymy jedna osobę wchodzącą do
domu, to budynek będzie znowu pusty.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „uwarunkowania społeczne i kulturowe”
uwzględniania kontekstu społecznego, znajomości i przestrzegania
norm i obyczajów danej grupy, specyfiki zachowań językowych
charakterystycznych w danej kulturze i subkulturze.
Matematyk, biolog i fizyk siedzą razem w kawiarni i obserwują
przechodniów wchodzących i wychodzących z domu po drugiej
stronie ulicy. Najpierw zauważyli dwie osoby, które weszły do
budynku. Po pewnym czasie zauważyli, że z budynku wyszły trzy
osoby. Oto ich komentarze:
Fizyk: Pomiar był niedokładny.
Biolog: Oni się reprodukowali.
Matematyk: Jak teraz zobaczymy jedna osobę wchodzącą do
domu, to budynek będzie znowu pusty.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „uwarunkowania społeczne i kulturowe”
uwzględniania kontekstu społecznego, znajomości i przestrzegania
norm i obyczajów danej grupy, specyfiki zachowań językowych
charakterystycznych w danej kulturze i subkulturze.
Matematyk, biolog i fizyk siedzą razem w kawiarni i obserwują
przechodniów wchodzących i wychodzących z domu po drugiej
stronie ulicy. Najpierw zauważyli dwie osoby, które weszły do
budynku. Po pewnym czasie zauważyli, że z budynku wyszły trzy
osoby. Oto ich komentarze:
Fizyk: Pomiar był niedokładny.
Biolog: Oni się reprodukowali.
Matematyk: Jak teraz zobaczymy jedna osobę wchodzącą do
domu, to budynek będzie znowu pusty.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „motywacja” odzwierciedla skomplikowany węzeł
powodów podejmowania rozmowy, cele i zadania jakim ona służy
dla jednej i dla drugiej strony.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „aparat anatomiczno — fizjologiczny”
dotyczy sprawności (lub dysfunkcji) aparatu emisji lub odbioru
sygnałów językowych.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „zmienne osobowościowe”
odnosi się do indywidualnych cech człowieka, jego osobowości,
inteligencji, temperamentu, nawyków językowych.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „cechy interakcji” wymaga uwzględnienia specyfiki
kontaktu interpersonalnego, poziomu znajomości i kontroli
wzajemnej, zaangażowania w układ, atrakcyjności wzajemnej,
długości znajomości.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „stan emocjonalny”
odnosi się do chwilowych nastrojów określających wewnętrzną
sytuację psychiczną rozmówców zarówno w trakcie kontaktu jak i
przed jego nawiązaniem.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG
ROZMOWY:
czynnik „sytuacja zewnętrzna” odnosi się do charakterystyki
obiektywnych cech środowiska, w którym przebiega rozmowa.
Część tych cech może sprzyjać a część utrudniać proces
porozumiewania się.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
KOMUNIKATY
Komunikat Ja pozwala na: Powiedzenie o tym co nam nie
odpowiada lub co do czego mamy wątpliwości bez atakowania
drugiej strony. Innymi słowy na wypowiadanie naszych opinii
zamiast ocen. Np. Czuję się lekceważona, kiedy ważne decyzje są
podejmowane bez pytania o moją opinię — zamiast — Dlaczego
Ty zawsze mnie lekceważysz?. Nie atakując drugiej osoby nie
prowokujemy jej do obrony i kontrataku. Dajemy drugiej stronie
szanse na konstruktywne podejście do sytuacji jednocześnie nie
tłumiąc własnych emocji.
Unikanie uogólnień. Np.: Czuję się potraktowany niesprawiedliwie?
zamiast — Ty zawsze traktujesz mnie niesprawiedliwie?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Poznaj samego siebie (należy posiadać świadomość własnych
celów, zamierzeń, nawyków, cech. Jeżeli człowiek ma kłopoty
ze zrozumieniem siebie nie może oczekiwać tego, że inni będą
go rozumieć.
Zwróć uwagę na drobiazgi — współpraca ludzi opiera się na
codziennej drobnej pracy a nie na deklaracjach, należy być
zdyscyplinowanym i nawet w najdrobniejszych kwestiach
dotrzymywać słowa.
Uwzględnij chwiejność uwagi każdego rozmówcy, bez względu
na to co mówimy i jak mówimy nikt nie jest w stanie odebrać
wszystkich wysyłanych przez nas komunikatów.
Nie formułuj przedwczesnych ocen jedną z najważniejszych
przeszkód w porozumiewaniu się jest tendencja do oceniania
sądzenia zaprzeczania i potwierdzania zanim się jeszcze dobrze
zrozumiało co zostało powiedziane.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Poznaj samego siebie (należy posiadać świadomość własnych
celów, zamierzeń, nawyków, cech. Jeżeli człowiek ma kłopoty
ze zrozumieniem siebie nie może oczekiwać tego, że inni będą
go rozumieć.
Zwróć uwagę na drobiazgi — współpraca ludzi opiera się na
codziennej drobnej pracy a nie na deklaracjach, należy być
zdyscyplinowanym i nawet w najdrobniejszych kwestiach
dotrzymywać słowa.
Uwzględnij chwiejność uwagi każdego rozmówcy, bez względu
na to co mówimy i jak mówimy nikt nie jest w stanie odebrać
wszystkich wysyłanych przez nas komunikatów.
Nie formułuj przedwczesnych ocen jedną z najważniejszych
przeszkód w porozumiewaniu się jest tendencja do oceniania
sądzenia zaprzeczania i potwierdzania zanim się jeszcze dobrze
zrozumiało co zostało powiedziane.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Poznaj samego siebie (należy posiadać świadomość własnych
celów, zamierzeń, nawyków, cech. Jeżeli człowiek ma kłopoty
ze zrozumieniem siebie nie może oczekiwać tego, że inni będą
go rozumieć.
Zwróć uwagę na drobiazgi — współpraca ludzi opiera się na
codziennej drobnej pracy a nie na deklaracjach, należy być
zdyscyplinowanym i nawet w najdrobniejszych kwestiach
dotrzymywać słowa.
Uwzględnij chwiejność uwagi każdego rozmówcy, bez względu
na to co mówimy i jak mówimy nikt nie jest w stanie odebrać
wszystkich wysyłanych przez nas komunikatów.
Nie formułuj przedwczesnych ocen jedną z najważniejszych
przeszkód w porozumiewaniu się jest tendencja do oceniania
sądzenia zaprzeczania i potwierdzania zanim się jeszcze dobrze
zrozumiało co zostało powiedziane.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Poznaj samego siebie (należy posiadać świadomość własnych
celów, zamierzeń, nawyków, cech. Jeżeli człowiek ma kłopoty
ze zrozumieniem siebie nie może oczekiwać tego, że inni będą
go rozumieć.
Zwróć uwagę na drobiazgi — współpraca ludzi opiera się na
codziennej drobnej pracy a nie na deklaracjach, należy być
zdyscyplinowanym i nawet w najdrobniejszych kwestiach
dotrzymywać słowa.
Uwzględnij chwiejność uwagi każdego rozmówcy, bez względu
na to co mówimy i jak mówimy nikt nie jest w stanie odebrać
wszystkich wysyłanych przez nas komunikatów.
Nie formułuj przedwczesnych ocen jedną z najważniejszych
przeszkód w porozumiewaniu się jest tendencja do oceniania
sądzenia zaprzeczania i potwierdzania zanim się jeszcze dobrze
zrozumiało co zostało powiedziane.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Bądź gotów przyznać się do pomyłki, błędem jest
przekonanie, ze to ja mam zawsze rację, gotowość uznania
swej omylności zwiększa elastyczność myślenia.
Zwracaj uwagę na sens a nie na formę wypowiedzi —
odbieranie treści komunikatu jest pełniejsze, gdy staramy się
uchwycić sens całej wypowiedzi a nie poszczególnych
fragmentów czy zdań.
Licz się z uczuciami drugiej strony szacunek ten poprawia
klimat rozmów.
Nie lekceważ żadnego pytania i słuchaj aktywnie.
Różnica zdań może być korzystna, jest naturalne że ludzie
uważają swoje poglądy za najbardziej uzasadnione i trzeba
pamiętać że inni też mogą mieć trochę racji.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Bądź gotów przyznać się do pomyłki, błędem jest
przekonanie, ze to ja mam zawsze rację, gotowość uznania
swej omylności zwiększa elastyczność myślenia.
Zwracaj uwagę na sens a nie na formę wypowiedzi —
odbieranie treści komunikatu jest pełniejsze, gdy staramy się
uchwycić sens całej wypowiedzi a nie poszczególnych
fragmentów czy zdań.
Licz się z uczuciami drugiej strony szacunek ten poprawia
klimat rozmów.
Nie lekceważ żadnego pytania i słuchaj aktywnie.
Różnica zdań może być korzystna, jest naturalne że ludzie
uważają swoje poglądy za najbardziej uzasadnione i trzeba
pamiętać że inni też mogą mieć trochę racji.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Bądź gotów przyznać się do pomyłki, błędem jest
przekonanie, ze to ja mam zawsze rację, gotowość uznania
swej omylności zwiększa elastyczność myślenia.
Zwracaj uwagę na sens a nie na formę wypowiedzi —
odbieranie treści komunikatu jest pełniejsze, gdy staramy się
uchwycić sens całej wypowiedzi a nie poszczególnych
fragmentów czy zdań.
Licz się z uczuciami drugiej strony szacunek ten poprawia
klimat rozmów.
Nie lekceważ żadnego pytania i słuchaj aktywnie.
Różnica zdań może być korzystna, jest naturalne że ludzie
uważają swoje poglądy za najbardziej uzasadnione i trzeba
pamiętać że inni też mogą mieć trochę racji.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Bądź gotów przyznać się do pomyłki, błędem jest
przekonanie, ze to ja mam zawsze rację, gotowość uznania
swej omylności zwiększa elastyczność myślenia.
Zwracaj uwagę na sens a nie na formę wypowiedzi —
odbieranie treści komunikatu jest pełniejsze, gdy staramy się
uchwycić sens całej wypowiedzi a nie poszczególnych
fragmentów czy zdań.
Licz się z uczuciami drugiej strony szacunek ten poprawia
klimat rozmów.
Nie lekceważ żadnego pytania i słuchaj aktywnie.
Różnica zdań może być korzystna, jest naturalne że ludzie
uważają swoje poglądy za najbardziej uzasadnione i trzeba
pamiętać że inni też mogą mieć trochę racji.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Bądź gotów przyznać się do pomyłki, błędem jest
przekonanie, ze to ja mam zawsze rację, gotowość uznania
swej omylności zwiększa elastyczność myślenia.
Zwracaj uwagę na sens a nie na formę wypowiedzi —
odbieranie treści komunikatu jest pełniejsze, gdy staramy się
uchwycić sens całej wypowiedzi a nie poszczególnych
fragmentów czy zdań.
Licz się z uczuciami drugiej strony szacunek ten poprawia
klimat rozmów.
Nie lekceważ żadnego pytania i słuchaj aktywnie.
Różnica zdań może być korzystna, jest naturalne że ludzie
uważają swoje poglądy za najbardziej uzasadnione i trzeba
pamiętać że inni też mogą mieć trochę racji.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców —
przyjęcie innej perspektywy ułatwia zrozumieć trudności i
zbliża stanowiska.
Uważaj na sposób wyrażania niezgody — odmowa wymaga
taktu i wrażliwości.
Unikaj udzielania rad — człowiek niezmiernie rzadko zmienia
swoje przekonania pod wpływem rad i tłumaczeń.
Bądź wnikliwym obserwatorem — ton głosu, gestykulacja i
inne zachowania niewerbalne są źródłem cennych informacji.
Mów w sposób jasny i rzeczowy by było to zrozumiałe dla
odbiorcy.
Okazuj partnerowi szacunek — buduje to lepsze relacje.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców —
przyjęcie innej perspektywy ułatwia zrozumieć trudności i
zbliża stanowiska.
Uważaj na sposób wyrażania niezgody — odmowa wymaga
taktu i wrażliwości.
Unikaj udzielania rad — człowiek niezmiernie rzadko zmienia
swoje przekonania pod wpływem rad i tłumaczeń.
Bądź wnikliwym obserwatorem — ton głosu, gestykulacja i
inne zachowania niewerbalne są źródłem cennych informacji.
Mów w sposób jasny i rzeczowy by było to zrozumiałe dla
odbiorcy.
Okazuj partnerowi szacunek — buduje to lepsze relacje.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców —
przyjęcie innej perspektywy ułatwia zrozumieć trudności i
zbliża stanowiska.
Uważaj na sposób wyrażania niezgody — odmowa wymaga
taktu i wrażliwości.
Unikaj udzielania rad — człowiek niezmiernie rzadko zmienia
swoje przekonania pod wpływem rad i tłumaczeń.
Bądź wnikliwym obserwatorem — ton głosu, gestykulacja i
inne zachowania niewerbalne są źródłem cennych informacji.
Mów w sposób jasny i rzeczowy by było to zrozumiałe dla
odbiorcy.
Okazuj partnerowi szacunek — buduje to lepsze relacje.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców —
przyjęcie innej perspektywy ułatwia zrozumieć trudności i
zbliża stanowiska.
Uważaj na sposób wyrażania niezgody — odmowa wymaga
taktu i wrażliwości.
Unikaj udzielania rad — człowiek niezmiernie rzadko zmienia
swoje przekonania pod wpływem rad i tłumaczeń.
Bądź wnikliwym obserwatorem — ton głosu, gestykulacja i
inne zachowania niewerbalne są źródłem cennych informacji.
Mów w sposób jasny i rzeczowy by było to zrozumiałe dla
odbiorcy.
Okazuj partnerowi szacunek — buduje to lepsze relacje.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców —
przyjęcie innej perspektywy ułatwia zrozumieć trudności i
zbliża stanowiska.
Uważaj na sposób wyrażania niezgody — odmowa wymaga
taktu i wrażliwości.
Unikaj udzielania rad — człowiek niezmiernie rzadko zmienia
swoje przekonania pod wpływem rad i tłumaczeń.
Bądź wnikliwym obserwatorem — ton głosu, gestykulacja i
inne zachowania niewerbalne są źródłem cennych informacji.
Mów w sposób jasny i rzeczowy by było to zrozumiałe dla
odbiorcy.
Okazuj partnerowi szacunek — buduje to lepsze relacje.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Zasady dobrej komunikacji:
Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców —
przyjęcie innej perspektywy ułatwia zrozumieć trudności i
zbliża stanowiska.
Uważaj na sposób wyrażania niezgody — odmowa wymaga
taktu i wrażliwości.
Unikaj udzielania rad — człowiek niezmiernie rzadko zmienia
swoje przekonania pod wpływem rad i tłumaczeń.
Bądź wnikliwym obserwatorem — ton głosu, gestykulacja i
inne zachowania niewerbalne są źródłem cennych informacji.
Mów w sposób jasny i rzeczowy by było to zrozumiałe dla
odbiorcy.
Okazuj partnerowi szacunek — buduje to lepsze relacje.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Wiele nieporozumień w relacjach interpersonalnych jest wynikiem
złej komunikacji. Niewłaściwe odczytanie intencji z jednej strony,
zawoalowane oczekiwania z drugiej oto trudności, których
doświadcza niemal każdy z nas w codziennych rozmowach. O
efektywnej komunikacji można mówić wówczas kiedy treść
wypowiedzi jest zrozumiana zgodnie z intencjami nadawcy
przekazu. Dlatego należy pamiętać przeszkodach w słuchaniu.
Mianem barier komunikacyjnych określa się wszystkie czynniki,
które utrudniają zrozumienie przekazu zawartego w wypowiedzi.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Słuchanie pasywne — oczekiwanie że rozmówca przedstawi
swoje pomysły tak jasno i zrozumiale, że nie będziemy musieli
zdobywać się na żaden wysiłek intelektualny. Zdarza sie dość
często, że uczniowie wychodzą z założenia, że w celu
opanowania nowego materiału wystarczy sama obecność i
wysłuchanie tego co mówi nauczyciel, bez wkładania w to
wysiłku, bez łączenia nowej wiedzy z zakodowanymi już
wiadomościami.
Rozpraszające myśli — system poznawczy jest w stanie
przetworzyć i zrozumieć w czasie minuty tekst składający się z
około 400 słów. Osoby mówiące w tym czasie są wstanie
wypowiedzieć od 150 do 170 słów i dlatego zostają wolne
moce przerobowe, które można wykorzystać na swoje własne
myśli i prowadzenie wewnętrznego dialogu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Słuchanie pasywne — oczekiwanie że rozmówca przedstawi
swoje pomysły tak jasno i zrozumiale, że nie będziemy musieli
zdobywać się na żaden wysiłek intelektualny. Zdarza sie dość
często, że uczniowie wychodzą z założenia, że w celu
opanowania nowego materiału wystarczy sama obecność i
wysłuchanie tego co mówi nauczyciel, bez wkładania w to
wysiłku, bez łączenia nowej wiedzy z zakodowanymi już
wiadomościami.
Rozpraszające myśli — system poznawczy jest w stanie
przetworzyć i zrozumieć w czasie minuty tekst składający się z
około 400 słów. Osoby mówiące w tym czasie są wstanie
wypowiedzieć od 150 do 170 słów i dlatego zostają wolne
moce przerobowe, które można wykorzystać na swoje własne
myśli i prowadzenie wewnętrznego dialogu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Fizyczne bodźce zakłócające — hałas dobiegający z ulicy,
lub gwar panujący w klasie szkolnej.
Słowa wyzwalające — czasem jedno słowo może wywołać
silne reakcje i żywe wspomnienia, i wtedy słuchacz przestaje
śledzić dalszy tok rozmowy.
Samospełniające się proroctwa — wstępne założenia,
nastawienie do tematu rozmowy lub do partnera rozmowy,
jeśli mamy nastawienie, że rozmowa będzie ciekawa to
będziemy szukać potwierdzenia że tak właśnie jest.-
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Fizyczne bodźce zakłócające — hałas dobiegający z ulicy,
lub gwar panujący w klasie szkolnej.
Słowa wyzwalające — czasem jedno słowo może wywołać
silne reakcje i żywe wspomnienia, i wtedy słuchacz przestaje
śledzić dalszy tok rozmowy.
Samospełniające się proroctwa — wstępne założenia,
nastawienie do tematu rozmowy lub do partnera rozmowy,
jeśli mamy nastawienie, że rozmowa będzie ciekawa to
będziemy szukać potwierdzenia że tak właśnie jest.-
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Fizyczne bodźce zakłócające — hałas dobiegający z ulicy,
lub gwar panujący w klasie szkolnej.
Słowa wyzwalające — czasem jedno słowo może wywołać
silne reakcje i żywe wspomnienia, i wtedy słuchacz przestaje
śledzić dalszy tok rozmowy.
Samospełniające się proroctwa — wstępne założenia,
nastawienie do tematu rozmowy lub do partnera rozmowy,
jeśli mamy nastawienie, że rozmowa będzie ciekawa to
będziemy szukać potwierdzenia że tak właśnie jest.-
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Bariery komunikacyjne
Istnieje bardzo wiele barier komunikacyjnych, które biorą się
głównie stąd, że ludzie często nieświadomie zachowują się wobec
siebie w sposób który jest odbierany jako inwazyjny, agresywny,
obraźliwy. To powoduje, że ludzie zamiast otwierać się na kontakt
wycofują się, zamykają, a często w obronie własnej atakują. W
procesie komunikacji do takich zachowań werbalnych i
niewerbalnych, które stanowią bariery w porozumiewaniu się zalicza
się wszelkiego rodzaju komunikaty utrudniające kontakt.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
uogólnianie
przerywanie
popędzanie
ocenianie, osądzanie, krytykowanie, obwinianie
pouczanie, radzenie, moralizowanie, zawstydzanie
grożenie, ostrzeganie
obiecywanie (bez pokrycia)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
rozkazywanie
namawiane
nadmierne wypytywanie
spoufalanie się, żartowanie (niestosowne)
komunikaty negatywne — np. „nie chciałbym, abyśmy mieli
do siebie pretensje i żale”, „proszę się nie obijać”, „nie mogę
się na to zgodzić”
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
rozkazywanie
namawiane
nadmierne wypytywanie
spoufalanie się, żartowanie (niestosowne)
komunikaty negatywne — np. „nie chciałbym, abyśmy mieli
do siebie pretensje i żale”, „proszę się nie obijać”, „nie mogę
się na to zgodzić”
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
rozkazywanie
namawiane
nadmierne wypytywanie
spoufalanie się, żartowanie (niestosowne)
komunikaty negatywne — np. „nie chciałbym, abyśmy mieli
do siebie pretensje i żale”, „proszę się nie obijać”, „nie mogę
się na to zgodzić”
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
rozkazywanie
namawiane
nadmierne wypytywanie
spoufalanie się, żartowanie (niestosowne)
komunikaty negatywne — np. „nie chciałbym, abyśmy mieli
do siebie pretensje i żale”, „proszę się nie obijać”, „nie mogę
się na to zgodzić”
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Komunikaty zakłócające kontakt
rozkazywanie
namawiane
nadmierne wypytywanie
spoufalanie się, żartowanie (niestosowne)
komunikaty negatywne — np. „nie chciałbym, abyśmy mieli
do siebie pretensje i żale”, „proszę się nie obijać”, „nie mogę
się na to zgodzić”
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
1. Podziel liczbę 40 przez połowę i dodaj 15 — jaki wynik
otrzymałeś?
2. Czy w Szkocji mężczyźni mają prawo poślubić siostrę
swojej owdowiałej żony?
3. Jak powinno się mówić poprawnie 9+5 równa się
trzynaście, czy 9+5 jest trzynaście?
4. Ile metrów sześciennych nieczystości znajduje się w dziurze
o wymiarach: 6m długości, 3m szerokości i 1m wysokości?
5. Pociąg wyjeżdża z Birmingham o 7.00 rano. Droga do
Londynu wynosi 100 mil, a pociąg jedzie z prędkością 100 mil
na godz. W tym samym czasie wyjeżdża pociąg z Londynu do
Birmingham z prędkością 50 mil na godz. Który pociąg będzie
blizej Londynu gdy pociągi się spotkają?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
1. Podziel liczbę 40 przez połowę i dodaj 15 — jaki wynik
otrzymałeś?
2. Czy w Szkocji mężczyźni mają prawo poślubić siostrę
swojej owdowiałej żony?
3. Jak powinno się mówić poprawnie 9+5 równa się
trzynaście, czy 9+5 jest trzynaście?
4. Ile metrów sześciennych nieczystości znajduje się w dziurze
o wymiarach: 6m długości, 3m szerokości i 1m wysokości?
5. Pociąg wyjeżdża z Birmingham o 7.00 rano. Droga do
Londynu wynosi 100 mil, a pociąg jedzie z prędkością 100 mil
na godz. W tym samym czasie wyjeżdża pociąg z Londynu do
Birmingham z prędkością 50 mil na godz. Który pociąg będzie
blizej Londynu gdy pociągi się spotkają?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
1. Podziel liczbę 40 przez połowę i dodaj 15 — jaki wynik
otrzymałeś?
2. Czy w Szkocji mężczyźni mają prawo poślubić siostrę
swojej owdowiałej żony?
3. Jak powinno się mówić poprawnie 9+5 równa się
trzynaście, czy 9+5 jest trzynaście?
4. Ile metrów sześciennych nieczystości znajduje się w dziurze
o wymiarach: 6m długości, 3m szerokości i 1m wysokości?
5. Pociąg wyjeżdża z Birmingham o 7.00 rano. Droga do
Londynu wynosi 100 mil, a pociąg jedzie z prędkością 100 mil
na godz. W tym samym czasie wyjeżdża pociąg z Londynu do
Birmingham z prędkością 50 mil na godz. Który pociąg będzie
blizej Londynu gdy pociągi się spotkają?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
1. Podziel liczbę 40 przez połowę i dodaj 15 — jaki wynik
otrzymałeś?
2. Czy w Szkocji mężczyźni mają prawo poślubić siostrę
swojej owdowiałej żony?
3. Jak powinno się mówić poprawnie 9+5 równa się
trzynaście, czy 9+5 jest trzynaście?
4. Ile metrów sześciennych nieczystości znajduje się w dziurze
o wymiarach: 6m długości, 3m szerokości i 1m wysokości?
5. Pociąg wyjeżdża z Birmingham o 7.00 rano. Droga do
Londynu wynosi 100 mil, a pociąg jedzie z prędkością 100 mil
na godz. W tym samym czasie wyjeżdża pociąg z Londynu do
Birmingham z prędkością 50 mil na godz. Który pociąg będzie
blizej Londynu gdy pociągi się spotkają?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
1. Podziel liczbę 40 przez połowę i dodaj 15 — jaki wynik
otrzymałeś?
2. Czy w Szkocji mężczyźni mają prawo poślubić siostrę
swojej owdowiałej żony?
3. Jak powinno się mówić poprawnie 9+5 równa się
trzynaście, czy 9+5 jest trzynaście?
4. Ile metrów sześciennych nieczystości znajduje się w dziurze
o wymiarach: 6m długości, 3m szerokości i 1m wysokości?
5. Pociąg wyjeżdża z Birmingham o 7.00 rano. Droga do
Londynu wynosi 100 mil, a pociąg jedzie z prędkością 100 mil
na godz. W tym samym czasie wyjeżdża pociąg z Londynu do
Birmingham z prędkością 50 mil na godz. Który pociąg będzie
blizej Londynu gdy pociągi się spotkają?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
6. Które ze zwierząt będzie widziało najwyraźniej w
absolutnej ciemności: lampart, sowa czy nietoperz
7. Macie 2 monety, które w sumie dają 30 groszy. Jako, że
jedna z nich, nie jest monetą o wartości 10groszy, to jakie to
są monety?
8. Ile zwierząt każdego gatunku Mojżesz zabrał ze sobą do
arki?
9. Jaka góra była najwyższa na świecie, zanim pdkryto Mount
Everest?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
6. Które ze zwierząt będzie widziało najwyraźniej w
absolutnej ciemności: lampart, sowa czy nietoperz
7. Macie 2 monety, które w sumie dają 30 groszy. Jako, że
jedna z nich, nie jest monetą o wartości 10groszy, to jakie to
są monety?
8. Ile zwierząt każdego gatunku Mojżesz zabrał ze sobą do
arki?
9. Jaka góra była najwyższa na świecie, zanim pdkryto Mount
Everest?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
6. Które ze zwierząt będzie widziało najwyraźniej w
absolutnej ciemności: lampart, sowa czy nietoperz
7. Macie 2 monety, które w sumie dają 30 groszy. Jako, że
jedna z nich, nie jest monetą o wartości 10groszy, to jakie to
są monety?
8. Ile zwierząt każdego gatunku Mojżesz zabrał ze sobą do
arki?
9. Jaka góra była najwyższa na świecie, zanim pdkryto Mount
Everest?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne
6. Które ze zwierząt będzie widziało najwyraźniej w
absolutnej ciemności: lampart, sowa czy nietoperz
7. Macie 2 monety, które w sumie dają 30 groszy. Jako, że
jedna z nich, nie jest monetą o wartości 10groszy, to jakie to
są monety?
8. Ile zwierząt każdego gatunku Mojżesz zabrał ze sobą do
arki?
9. Jaka góra była najwyższa na świecie, zanim pdkryto Mount
Everest?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
1. 95 (40 :1/2 +15 =95)
2. Nie. Jeśli jest wdową tzn. że jej mąż nie żyje.
3. 9+5=14
4. W dziurze nie ma nic.
5. Kiedy pociągi się spotkają będą tak samo blisko Londynu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
1. 95 (40 :1/2 +15 =95)
2. Nie. Jeśli jest wdową tzn. że jej mąż nie żyje.
3. 9+5=14
4. W dziurze nie ma nic.
5. Kiedy pociągi się spotkają będą tak samo blisko Londynu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
1. 95 (40 :1/2 +15 =95)
2. Nie. Jeśli jest wdową tzn. że jej mąż nie żyje.
3. 9+5=14
4. W dziurze nie ma nic.
5. Kiedy pociągi się spotkają będą tak samo blisko Londynu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
1. 95 (40 :1/2 +15 =95)
2. Nie. Jeśli jest wdową tzn. że jej mąż nie żyje.
3. 9+5=14
4. W dziurze nie ma nic.
5. Kiedy pociągi się spotkają będą tak samo blisko Londynu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
1. 95 (40 :1/2 +15 =95)
2. Nie. Jeśli jest wdową tzn. że jej mąż nie żyje.
3. 9+5=14
4. W dziurze nie ma nic.
5. Kiedy pociągi się spotkają będą tak samo blisko Londynu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
6. Żadne ze zwierząt. W zupełnej ciemności nic nie widać.
7. 20 groszy i dziesięć groszy (jako, że JEDNĄ Z MONET nie
jest 10 groszy)
8. Mojżesz nie zabrał zwierząt do arki — zrobił to Noe.
9. Mount Everest (choć jeszcze go nie odkryto).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
6. Żadne ze zwierząt. W zupełnej ciemności nic nie widać.
7. 20 groszy i dziesięć groszy (jako, że JEDNĄ Z MONET nie
jest 10 groszy)
8. Mojżesz nie zabrał zwierząt do arki — zrobił to Noe.
9. Mount Everest (choć jeszcze go nie odkryto).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
6. Żadne ze zwierząt. W zupełnej ciemności nic nie widać.
7. 20 groszy i dziesięć groszy (jako, że JEDNĄ Z MONET nie
jest 10 groszy)
8. Mojżesz nie zabrał zwierząt do arki — zrobił to Noe.
9. Mount Everest (choć jeszcze go nie odkryto).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne — odpowiedzi
6. Żadne ze zwierząt. W zupełnej ciemności nic nie widać.
7. 20 groszy i dziesięć groszy (jako, że JEDNĄ Z MONET nie
jest 10 groszy)
8. Mojżesz nie zabrał zwierząt do arki — zrobił to Noe.
9. Mount Everest (choć jeszcze go nie odkryto).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Słuchanie aktywne Aktywne słuchanie angażuje umysł słuchacza
w znacznie większym stopniu. Jest to proces kierunkowy- służy
uzyskaniu określonych informacji, poznaniu poglądów rozmówcy,
jego postaw, uczuć, emocji, etc. Wymaga podążania za tokiem
myślenia rozmówcy, przyjmowania jego punktu widzenia, etc.
Aktywne słuchanie przejawia się zarówno w formie werbalnej jak
również niewerbalnej. Potakiwanie, uśmiech, grymas na twarzy,
aprobata, zdziwienie okazywane za pomocą wzroku to tylko
niewerbalne sygnały świadczące o aktywnym słuchaniu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
Parafraza — jest podstawową metodą aktywnego i
skutecznego słuchania. Jest informacją zwrotną dla partnera o
tym, czy dobrze zrozumieliśmy jego słowa. W parafrazie
powtarzamy własnymi słowami podstawowe sformułowania
partnera, kluczowe frazy jego wypowiedzi sprawdzając czy
dobrze zrozumieliśmy intencje i treść jego wypowiedzi.
Parafraza może zaczynać się od następujących zwrotów:
z tego co mówisz rozumiem, że ...
o ile cię dobrze zrozumiałem to ...
rozumiem, że ...
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
Parafraza — jest podstawową metodą aktywnego i
skutecznego słuchania. Jest informacją zwrotną dla partnera o
tym, czy dobrze zrozumieliśmy jego słowa. W parafrazie
powtarzamy własnymi słowami podstawowe sformułowania
partnera, kluczowe frazy jego wypowiedzi sprawdzając czy
dobrze zrozumieliśmy intencje i treść jego wypowiedzi.
Parafraza może zaczynać się od następujących zwrotów:
z tego co mówisz rozumiem, że ...
o ile cię dobrze zrozumiałem to ...
rozumiem, że ...
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
Parafraza — jest podstawową metodą aktywnego i
skutecznego słuchania. Jest informacją zwrotną dla partnera o
tym, czy dobrze zrozumieliśmy jego słowa. W parafrazie
powtarzamy własnymi słowami podstawowe sformułowania
partnera, kluczowe frazy jego wypowiedzi sprawdzając czy
dobrze zrozumieliśmy intencje i treść jego wypowiedzi.
Parafraza może zaczynać się od następujących zwrotów:
z tego co mówisz rozumiem, że ...
o ile cię dobrze zrozumiałem to ...
rozumiem, że ...
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
Parafraza — jest podstawową metodą aktywnego i
skutecznego słuchania. Jest informacją zwrotną dla partnera o
tym, czy dobrze zrozumieliśmy jego słowa. W parafrazie
powtarzamy własnymi słowami podstawowe sformułowania
partnera, kluczowe frazy jego wypowiedzi sprawdzając czy
dobrze zrozumieliśmy intencje i treść jego wypowiedzi.
Parafraza może zaczynać się od następujących zwrotów:
z tego co mówisz rozumiem, że ...
o ile cię dobrze zrozumiałem to ...
rozumiem, że ...
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Etapy formułowania parafrazy:
Mam dzisiaj bardzo dużo spraw do załatwienia, a brakuje jeszcze
wielu materiałów, czy moglibyśmy omówić ten kontrakt jutro?
upewnienie się, że dobrze zrozumieliśmy naszego rozmówcę
(„jeśli dobrze cię zrozumiałem, to...”, „pozwól, że się
upewnię...”)
odtworzenie komunikatu naszego rozmówcy własnymi słowami
(nie powtarzanie dosłowne), („chciałbyś przełożyć tę rozmowę
do jutra, po to aby skompletować wszystkie materiały?”)
uzyskanie potwierdzenia, że dokładnie zrozumieliśmy to, co
zostało powiedziane, („dokładnie tak”).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Etapy formułowania parafrazy:
Mam dzisiaj bardzo dużo spraw do załatwienia, a brakuje jeszcze
wielu materiałów, czy moglibyśmy omówić ten kontrakt jutro?
upewnienie się, że dobrze zrozumieliśmy naszego rozmówcę
(„jeśli dobrze cię zrozumiałem, to...”, „pozwól, że się
upewnię...”)
odtworzenie komunikatu naszego rozmówcy własnymi słowami
(nie powtarzanie dosłowne), („chciałbyś przełożyć tę rozmowę
do jutra, po to aby skompletować wszystkie materiały?”)
uzyskanie potwierdzenia, że dokładnie zrozumieliśmy to, co
zostało powiedziane, („dokładnie tak”).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Etapy formułowania parafrazy:
Mam dzisiaj bardzo dużo spraw do załatwienia, a brakuje jeszcze
wielu materiałów, czy moglibyśmy omówić ten kontrakt jutro?
upewnienie się, że dobrze zrozumieliśmy naszego rozmówcę
(„jeśli dobrze cię zrozumiałem, to...”, „pozwól, że się
upewnię...”)
odtworzenie komunikatu naszego rozmówcy własnymi słowami
(nie powtarzanie dosłowne), („chciałbyś przełożyć tę rozmowę
do jutra, po to aby skompletować wszystkie materiały?”)
uzyskanie potwierdzenia, że dokładnie zrozumieliśmy to, co
zostało powiedziane, („dokładnie tak”).
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Słyszeć nie znaczy słuchać!
Można wyróżnić następujące formy aktywnego słuchania
zadawanie pytań — w celu wyjaśnienia wątpliwości;
echo — wierne powtórzenie słów rozmówcy;
potakiwanie — używanie słowa „tak” i poprzez ruch głową;
podsumowanie — dostrzeganie osiągniętego postępu
rozmowy;
dowartościowanie — pokazanie drugiej osobie, ze doceniamy
jej wysiłek i że jest dla nas ważna
klaryfikowanie — podsumowanie w kilku słowach tego, co
powiedział rozmówca, uściślenie faktów, dopytanie o
szczegóły.
odzwierciedlanie — odzwierciedlajmy postawę i gesty
rozmówcy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Analizie Transakcyjnej. Analiza Transakcyjna jest stworzonym w
połowie XX wieku psychologicznym modelem komunikacji
interpersonalnej. Autorem tego podejścia jest kanadyjski lekarz
psychiatra Eric Berne. Analiza traktuje porozumiewanie się jako
komplementarne transakcje zachodzące pomiędzy nadawcą, a
odbiorcą. Nadawca wysyła bodziec, a odbiorca reaguje. Transakcja
w rozumieniu analizy to niekoniecznie wymiana słów (komunikacja
werbalna), to także uśmiech, kontakt wzrokowy, gest, milczenie,
czyli to wszystko, co możemy określić jako komunikację
niewerbalną. Prawidłowe rozpoznawanie poszczególnych stanów na
podstawie sposobu mówienia, używanego słownictwa, obserwacji
zachowań niewerbalnych pozwala „rozgryźć” rozmówcę i znaleźć
odpowiednie podłoże do rozwiązania konfliktu.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Analiza strukturalna sprowadza się, więc do badania „stanów ego,
będących spójnymi systemami myśli i uczuć, które manifestują się
odpowiednimi zespołami zachowań. Możemy wyróżnić trzy główne
typy stanów ego:
Rodzic - stan ego, który ukształtowany został pod wpływem
rodziców, zwany potocznie postawą typu Rodzic. „W stanie
tego rodzaju uczucia, myśli, działania, wypowiedzi i reakcje
człowieka podobne są do odpowiednich zachowań jego
rodziców z czasów, gdy on sam był dzieckiem.
Dorosły Stan ego, w którym jednostka obiektywnie ocenia swe
otoczenie i stara się na podstawie swych doświadczeń
zanalizować możliwości, jakie ono daje, zwany jest stanem
Dorosłego.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Analiza strukturalna sprowadza się, więc do badania „stanów ego,
będących spójnymi systemami myśli i uczuć, które manifestują się
odpowiednimi zespołami zachowań. Możemy wyróżnić trzy główne
typy stanów ego:
Rodzic - stan ego, który ukształtowany został pod wpływem
rodziców, zwany potocznie postawą typu Rodzic. „W stanie
tego rodzaju uczucia, myśli, działania, wypowiedzi i reakcje
człowieka podobne są do odpowiednich zachowań jego
rodziców z czasów, gdy on sam był dzieckiem.
Dorosły Stan ego, w którym jednostka obiektywnie ocenia swe
otoczenie i stara się na podstawie swych doświadczeń
zanalizować możliwości, jakie ono daje, zwany jest stanem
Dorosłego.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Dziecko - Stan ego, w którym człowiek „czuje, myśli, zachowuje
się, mówi i reaguje tak, jak to robił będąc dzieckiem. Ten stan ego
nazywany jest stanem Dziecka. Nie oznacza on jednak
„dziecinności” czy „niedojrzałości” (to określenie używane przez
Rodzica), lecz po prostu podobieństwo do dziecka w pewnym
wieku. Wiek ten jest czynnikiem istotnym i zazwyczaj zawiera się
pomiędzy drugim i piątym rokiem życia.
Mówiąc w uproszczeniu, każdy z nas posiada trzy stany Ja:
Ja-Rodzic, Ja-Dziecko, Ja-Dorosły. W zależności od naszego
aktualnego stanu emocjonalnego, sytuacji lub zależności, w jakiej
się znajdujemy jedno z tych „Ja” daje znać o sobie mocniej niż
pozostałe.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Podział struktur osobowości
Rys. Struktura osobowości
Źródło: E.Berne, dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007,s. 32
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Rodzic - Rodzica opiekuńczego można rozpoznać w zachowaniu
dziewczynki, która kąpie i przebiera swą lalkę; u pielęgniarki
ocierającej pot z czoła lub opatrującej ranę; u chłopca
pielęgnującego w domu potrącone na ulicy zwierzę; u nauczyciela
przemawiającego dobrodusznie do zmieszanego ucznia lub
przerażonego egzaminem studenta - są to, więc zachowania
opiekuńcze, serdeczne. Rodzica kontrolującego wskazują
następujące sposoby zachowania: ściągnięte brwi, groźne spojrzenie
(wywołujące lęk), niecierpliwe kiwanie ręką lub nogą, uniesiony do
góry palec wskazujący, wzdychanie, patrzenie z góry i z pewną
wyższością, sylwetka pewności siebie.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Dorosły -Dorosłego można rozpoznać po celowych ruchach ciała,
skupieniu spojrzenia, koncentracji uwagi. Głowa nie jest ani
podniesiona, ani opuszczona - patrzy przed siebie. Taka postawa
cechuje człowieka zajętego zadaniem - kupca rozważającego plany
handlowe, biologa badającego eksponat itd.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Dziecko -"Dziecko"przystosowane cechuje się następującymi
zachowaniami: spuszczona głowa i oczy, ściągnięte ramiona,
wyrażanie złości w ukryty sposób, kłanianie się nadmiernie uniżone,
prostowanie się w pozycji na baczność, ukradkowe spojrzenia,
podnoszenie ręki przy zabieraniu głosu (jak w szkole).
"Dzieckońaturalne można dostrzec w człowieku tańczącym,
krzyczącym, śmiejącym się. Ujawnia się ono u kierowcy
prowadzącego samochód z nadmierną szybkością, u człowieka
pijącego nieco za dużo, u osoby zachłannie odbierającej prezent, u
rozradowanego gościa, nieskrępowanie zagadującego innych.”
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Podział struktur osobowości
Podział struktur osobowości
Źródło: E.Berne, dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007,s. 33
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Rodzaje transakcji
Równoległe
Skrzyżowane
Ukryte
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Rodzaje transakcji
Równoległe
Skrzyżowane
Ukryte
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Analiza transakcyjna
Rodzaje transakcji
Równoległe
Skrzyżowane
Ukryte
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Transakcje równoległe
Transakcje komplementarne równoległe
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_transakcyjna
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Transakcje skrzyżowane
Rysunek Transakcje skrzyżowane
Źródło: E.Berne, dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007,s. 36
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Transakcje ukryte
Rysunek transakcji ukrytych
Źródło: E.Berne, dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007,s. 38
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Można wyróżnić świadomość i nieświadomy umysł. Umysł
nieświadomy – najstarsza pod względem rozwojowym część mózgu,
to miejsce, gdzie są przechowywane dobrze wyuczone umiejętności,
znajdujące się na poziomie nieświadomej kompetencji. Jest on
odpowiedzialny m.in. za szybkie reakcje, czyli sprawia, że np.
podczas jazdy samochodem automatycznie naciskamy pedał
hamulca, gdy na skrzyżowaniu zapala się czerwone światło. Jest on
również odpowiedzialny za nasze posługiwanie się językiem
ojczystym, bez świadomego zastanawiania się czy użyć rzeczownika
czy czasownika. Ta część mózgu jest instrumentem
przetwarzającym słowa, które słyszymy lub czytamy, na obrazy,
dźwięki oraz stany emocjonalne. Jednak rozumie on tylko bardzo
prosty język i nie potrafi m.in. przetworzyć ani zrozumieć
zaprzeczeń. Jak widzimy coś po raz pierwszy to zapisujemy ten
widok w umyśle a potem słysząc to słowo podświadomość
przeszukuje bazę danych i odszukuje obraz.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
słowo NIE
Aby wykonać polecenie nie myśl o niebieskim, mózg musi najpierw
uruchomić pojęcie niebieski, a następnie jakoś mu zaprzeczyć. Czyli
nie ma większego znaczenia czy się powie nie myśl o niebieskim,
czy się powie myśl o niebieskim dla umysłu na poziomie
nieświadomym jest to dokładnie to samo polecenie. Podobnie jest
ze stanami emocjonalnymi, słysząc: Kochanie tylko się nie
denerwuj, mam Ci coś ważnego do powiedzenia, nieświadomy
umysł musi najpierw przywołać znaczenie słów denerwuj się, czyli
stan zdenerwowania a następnie spróbować go zneutralizować.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Więc zamiast:
nie zapomnij wysłać listów mówmy pamiętaj o wysłaniu listów
nie upuść tego — trzymaj to
nie zgub tego — pilnuj tego
nie rób tego — przestań to robić
I dlatego należy świadomie wykorzystywać konstrukcje
lingwistyczne typu: nie myśl o... nie przypominaj sobie o....
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Więc zamiast:
nie zapomnij wysłać listów mówmy pamiętaj o wysłaniu listów
nie upuść tego — trzymaj to
nie zgub tego — pilnuj tego
nie rób tego — przestań to robić
I dlatego należy świadomie wykorzystywać konstrukcje
lingwistyczne typu: nie myśl o... nie przypominaj sobie o....
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Więc zamiast:
nie zapomnij wysłać listów mówmy pamiętaj o wysłaniu listów
nie upuść tego — trzymaj to
nie zgub tego — pilnuj tego
nie rób tego — przestań to robić
I dlatego należy świadomie wykorzystywać konstrukcje
lingwistyczne typu: nie myśl o... nie przypominaj sobie o....
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Więc zamiast:
nie zapomnij wysłać listów mówmy pamiętaj o wysłaniu listów
nie upuść tego — trzymaj to
nie zgub tego — pilnuj tego
nie rób tego — przestań to robić
I dlatego należy świadomie wykorzystywać konstrukcje
lingwistyczne typu: nie myśl o... nie przypominaj sobie o....
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Jak to robią inni:
otóż odniesiemy się z rezerwą do wypowiedzi osoby, która będzie
chciała nam sprzeda coś, lub nakłonić do współpracy obiecując
możliwość łatwego zarobienia dużych pieniędzy słowami: — Proszę
państwa, skoro tu przyszliście to pewnie chcecie poznać tajemnicę
jak być bogatym szczęśliwym, jak resztę życia przeżyć w sposób
naprawdę wspaniały,
Ale ująć to słowami:
— Proszę państwa, ja wiem, że mają państwo różne oczekiwania,
ale chciałabym na samym początku uprzedzić, nie będziemy tutaj
rozmawiać o ogromnych pieniądzach, które możecie zarobić, o
luksusowych samochodach, o których część z państwa marzyła....
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Lub wykorzystywanie słowa nie w kontaktach międzyludzkich
— spotkasz się ze mną w sobotę
-– nie!
Ale
— pewnie nie będziesz chciała się ze mną spotkać?
-– dlaczego nie?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Kolejne magiczne słowo to słowo - spróbuj
Umysł nie świadomy wykonuje bardzo dokładnie polecenia i
powiedzmy sobie w myślach otwieram drzwi – widzimy zamknięte
drzwi, które były zamknięte a potem otwarte a teraz powiedzmy
sobie w myślach Próbuję otworzyć drzwi – jak zmienił się obraz?!
Większość ludzi widzi drzwi zamknięte. Jaki wniosek?!
Słowo spróbuj w poleceniu programuje porażkę!
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Wiec zamiast mówić:
spróbuj kupić mleko, jak będziesz w mieście - Kup mleko jak
będziesz w mieście
spróbuj odrobić lekcje przed 20.00 - odrób lekcje przed 20.00
spróbuj się nie spóźnić - przyjdź punktualnie
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Wiec zamiast mówić:
spróbuj kupić mleko, jak będziesz w mieście - Kup mleko jak
będziesz w mieście
spróbuj odrobić lekcje przed 20.00 - odrób lekcje przed 20.00
spróbuj się nie spóźnić - przyjdź punktualnie
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Wiec zamiast mówić:
spróbuj kupić mleko, jak będziesz w mieście - Kup mleko jak
będziesz w mieście
spróbuj odrobić lekcje przed 20.00 - odrób lekcje przed 20.00
spróbuj się nie spóźnić - przyjdź punktualnie
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Jeśli powiemy tak inne banki też oferują podobne produkty, ale to
są kiepskie banki – nie będziemy wiarygodni Ale jeśli powiemy
Tak to prawda, inne banki również dysponują bardzo dobrymi
produktami, dlatego proszę się z nimi zapoznać i spróbować
znaleźć coś co będzie panu pasowało zanim zdecyduje się pan na
korzystanie z naszych produktów,
W ten sposób w umyśle nieświadomym naszego rozmówcy
programujemy porażkę, której on świadomie nie zauważy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Kolejne magiczne słowo to ALE ponieważ na poziomie
nieświadomym słowo te kasuje tę część zdania, które znajduje się
przed nim. To co powiedziałeś jest mądre i interesujące ale...
Na poziomie świadomym informacja ta została zauważona oraz
zaakceptowana i jednocześnie wykasowana na poziomie
nieświadomym, co oznacza, że w ten sposób zostało przygotowane
miejsce na wprowadzenie innej informacji, którą może być sugestia.
Należy pamiętać jednak o ważnej rzeczy by treść obu części zdania
po ale i przed ale nie była zbyt wyraźnie powiązana ze sobą.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Tak to prawda, inne banki również dysponują bardzo dobrymi
produktami, ale nasz bank ma najlepsze produktu
Tak to prawda, inne banki również dysponują bardzo dobrymi
produktami, ale ponieważ rozmawiamy, chciałbym zaprezentować
to co dzisiaj ma mój bank do zaoferowania.
W pierwszym przypadku świadomy umysł nie zaakceptował
informacji znajdującej się po słowie ale, gdyż było to jak
wytłumaczenie żartu w chwilę po jego opowiedzeniu. W drugim
przypadku w umyśle rozmówcy zajdą procesy:
- na poziomie świadomym umysł zauważy że w sposób pozytywny
wypowiedziałeś się o produktach innych banków lecz nie zauważy,
że słowem ale wykasowałeś to na poziomie nieświadomym i całą
uwagę rozmówcy skierowałeś na drugą część zdania dotyczącą
produktów
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Implikacje – są to struktury językowe, które pozwalaj łączyć
poszczególne treści tak aby tworzyły one dla mówiącego związki w
umyśle rozmówcy, zwłaszcza na poziomie nieświadomym.
Najprostsze przykłady implikacji To oraz i spójnik i Słuchają
państwo wykładów i zastanawiają jak wykorzystać świeżo nabytą
wiedzę.
Pierwsza część zdania to rzeczywistość a druga to sugestia, którą
umysł nieświadomy dzięki zastosowaniu spójnika i traktuje jako
prawdziwą. Wykorzystujemy bieżący element rzeczywistości i
łączymy go spójnikiem i albo oraz z tym co chcemy zasugerować i
wtedy umysł traktuje sugestię jako element rzeczywistości. Można
w tym celu wykorzystywać słowa podczas, w trakcie, im ... tym,
oraz i i. Im dłużej państwo słuchaj wykładu tym mocniej sobie
uświadamiają przydatność wiedzy.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Kolejną konstrukcją lingwistyczną jest konstrukcja wykorzystująca
implikowany skutek. Jest to związek przyczynowo – skutkowy
pomiędzy poszczególnymi częściami zdania, który powstaje dzięki
użyciu słów takich jak:
- sprawi, wywoła, spowoduje i pozwoli.
Lektura tej książki wywołuje zazwyczaj niepohamowaną chęć
zajrzenia na ostatnią stronę w celu sprawdzenia gdzie jest
usytuowany adres www
Pójście na spacer brzegiem morza pozwoli poczuć się
naprawdę przyjemnie.
Wykorzystanie naszych produktów spowoduje, że pańskie
pieniądze będą bezpieczniejsze niż wcześniej
Przyjście na spotkanie sprawi, że zacznie się pan zastanawiać
nad podjęciem współpracy z nami.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Kolejną konstrukcją lingwistyczną jest konstrukcja wykorzystująca
implikowany skutek. Jest to związek przyczynowo – skutkowy
pomiędzy poszczególnymi częściami zdania, który powstaje dzięki
użyciu słów takich jak:
- sprawi, wywoła, spowoduje i pozwoli.
Lektura tej książki wywołuje zazwyczaj niepohamowaną chęć
zajrzenia na ostatnią stronę w celu sprawdzenia gdzie jest
usytuowany adres www
Pójście na spacer brzegiem morza pozwoli poczuć się
naprawdę przyjemnie.
Wykorzystanie naszych produktów spowoduje, że pańskie
pieniądze będą bezpieczniejsze niż wcześniej
Przyjście na spotkanie sprawi, że zacznie się pan zastanawiać
nad podjęciem współpracy z nami.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Kolejną konstrukcją lingwistyczną jest konstrukcja wykorzystująca
implikowany skutek. Jest to związek przyczynowo – skutkowy
pomiędzy poszczególnymi częściami zdania, który powstaje dzięki
użyciu słów takich jak:
- sprawi, wywoła, spowoduje i pozwoli.
Lektura tej książki wywołuje zazwyczaj niepohamowaną chęć
zajrzenia na ostatnią stronę w celu sprawdzenia gdzie jest
usytuowany adres www
Pójście na spacer brzegiem morza pozwoli poczuć się
naprawdę przyjemnie.
Wykorzystanie naszych produktów spowoduje, że pańskie
pieniądze będą bezpieczniejsze niż wcześniej
Przyjście na spotkanie sprawi, że zacznie się pan zastanawiać
nad podjęciem współpracy z nami.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Kolejną konstrukcją lingwistyczną jest konstrukcja wykorzystująca
implikowany skutek. Jest to związek przyczynowo – skutkowy
pomiędzy poszczególnymi częściami zdania, który powstaje dzięki
użyciu słów takich jak:
- sprawi, wywoła, spowoduje i pozwoli.
Lektura tej książki wywołuje zazwyczaj niepohamowaną chęć
zajrzenia na ostatnią stronę w celu sprawdzenia gdzie jest
usytuowany adres www
Pójście na spacer brzegiem morza pozwoli poczuć się
naprawdę przyjemnie.
Wykorzystanie naszych produktów spowoduje, że pańskie
pieniądze będą bezpieczniejsze niż wcześniej
Przyjście na spotkanie sprawi, że zacznie się pan zastanawiać
nad podjęciem współpracy z nami.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Jak widzimy na przykładach powstaje związek przyczynowo
skutkowy, pomiędzy pierwszą częścią zdania a drugą, który tak
naprawdę nie jest autentyczny, ponieważ nie istnieje. Czyli w
pierwszej części zdania potwierdzamy bieżącą rzeczywistość
naszego rozmówcy i mówimy coś co nie może być zakwestionowane
ani na poziomie świadomym ani na poziomie nieświadomym a
następnie wprowadzamy sugestię adekwatną do założonego przez
nas celu, jaki chcemy osiągnąć łącząc w sztucznie stworzony
związek przyczynowo skutkowy pierwszą i drugą część zdania. Tak
sformułowaną informację umysł traktuje jako całość a na poziomie
nieświadomym umysłu ten związek przyczynowo – skutkowy jest
traktowany jako autentyczny i naturalny
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje to struktury lingwistyczne oparte na założeniach które
czynimy wypowiadając prawie każde zdanie. Zawsze kiedy coś
mówimy wysyłamy pewną informację zawierającą w niej założenia
dotyczące czegoś co jest z pewnością prawdziwe. Jurek zbił szybę.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje oparte na pozornym wyborze czyli czy woli Pan A czy
B
Czy płaci pan za ten towar gotówką czy kartą
W momencie kiedy zapytany mężczyzna zacznie świadomie
udzielać odpowiedzi z której formy płatności skorzysta jego
nieświadomy umysł musiał już zaakceptować sam fakt, że zapłaci
Kochanie kupisz mi futro z norek czy z lisa?
Czy chcesz czerwony czy niebieski szal, ale lepiej powiedzieć czy
bardziej podoba Ci się czerwony czy niebieski
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje oparte na ograniczonym wyborze
Do którego kina chciałbyś pójść ze mną?
O której chcesz się spotkać w celu podpisania umowy?
Którego dnia w tym tygodniu chcesz się zapisać na kurs
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje oparte na ograniczonym wyborze
Do którego kina chciałbyś pójść ze mną?
O której chcesz się spotkać w celu podpisania umowy?
Którego dnia w tym tygodniu chcesz się zapisać na kurs
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje oparte na ograniczonym wyborze
Do którego kina chciałbyś pójść ze mną?
O której chcesz się spotkać w celu podpisania umowy?
Którego dnia w tym tygodniu chcesz się zapisać na kurs
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
1. Presupozycje oparte na świadomości:
Czy zdajesz sobie sprawę że na to zagadnienie można spojrzeć
inaczej? Osoba odpowiadająca na to pytanie na poziomie
nieświadomym umysłu zaakceptowała presupozycję, że można
na to spojrzeć z innej perspektywy
Czy zauważyłeś, że coś się zmieniło w w tym pokoju?
Czy uświadamiasz sobie konieczność posiadania nowego
komputera?
Przeczytanie tej ulotki uświadomi Ci, że
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
1. Presupozycje oparte na świadomości:
Czy zdajesz sobie sprawę że na to zagadnienie można spojrzeć
inaczej? Osoba odpowiadająca na to pytanie na poziomie
nieświadomym umysłu zaakceptowała presupozycję, że można
na to spojrzeć z innej perspektywy
Czy zauważyłeś, że coś się zmieniło w w tym pokoju?
Czy uświadamiasz sobie konieczność posiadania nowego
komputera?
Przeczytanie tej ulotki uświadomi Ci, że
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
1. Presupozycje oparte na świadomości:
Czy zdajesz sobie sprawę że na to zagadnienie można spojrzeć
inaczej? Osoba odpowiadająca na to pytanie na poziomie
nieświadomym umysłu zaakceptowała presupozycję, że można
na to spojrzeć z innej perspektywy
Czy zauważyłeś, że coś się zmieniło w w tym pokoju?
Czy uświadamiasz sobie konieczność posiadania nowego
komputera?
Przeczytanie tej ulotki uświadomi Ci, że
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
1. Presupozycje oparte na świadomości:
Czy zdajesz sobie sprawę że na to zagadnienie można spojrzeć
inaczej? Osoba odpowiadająca na to pytanie na poziomie
nieświadomym umysłu zaakceptowała presupozycję, że można
na to spojrzeć z innej perspektywy
Czy zauważyłeś, że coś się zmieniło w w tym pokoju?
Czy uświadamiasz sobie konieczność posiadania nowego
komputera?
Przeczytanie tej ulotki uświadomi Ci, że
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje oparte na stopniowaniu
- Jak bardzo Ci się podoba?
- W jakim stopniu jesteś zainteresowany?
- Na ile Ci się podoba?
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
Presupozycje oparte na słowach: za nim podczas po
- Za nim się zdecydujesz na zapisanie na kurs, przeczytaj. . . .
- Za nim podpiszesz umowę, czy masz jakieś pytania?
UWAGA!!! Jeśli Ci się spodoba prezentacja. . . . To się zapisz na
kurs
Jeśli – czyli może mi się nie spodobać
Lepiej użyć słowa kiedy
Kiedy Ci się spodoba prezentacja samochodu to. . .
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Działanie słów - NLP
1. Presupozycje oparte na słowach dotyczące zmiany czasu:
Przestać Zacząć Nadal Jeszcze
- Kiedy zaczniesz sobie zdawać sprawę, że. . . ?
- Czy nadal myślisz o kupieniu. . . ?
- Kiedy przestaniesz lekceważyć bezpieczeństwo swoich bliskich
(historia eksperta)
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Dostrajanie
Aby rozmówca nas słuchał, warto się do niego dostroić, czyli w tym
samym tempie oddychać, mrugać, przyjąć podobną postawę ciała.
Jednocześnie pamiętać - że bierzemy odpowiedzialność za to co
mówimy a nie za to co ktoś zrozumiał.
Dziękuję za uwagę.
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
M. Grzesiak, Ty myśl, inaczej zrobią to za ciebie, One Press,
Wyd. Helion, Gliwice 2007
B. E. Gronbeck, K. German, D. Ehringer, A. H. Monroe,
Zasady komunikacji werbalnej, Wydawnictwo Z-sk i spółka,
Poznań 2001
Inwestycja w kadry, Materiały szkoleniowe, EFS, Kraków 2006
McKay, M. Davis i P. Fanning, Sztuka skutecznego
porozumiewania się, GWP, Gdańsk 2004
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
M. Grzesiak, Ty myśl, inaczej zrobią to za ciebie, One Press,
Wyd. Helion, Gliwice 2007
B. E. Gronbeck, K. German, D. Ehringer, A. H. Monroe,
Zasady komunikacji werbalnej, Wydawnictwo Z-sk i spółka,
Poznań 2001
Inwestycja w kadry, Materiały szkoleniowe, EFS, Kraków 2006
McKay, M. Davis i P. Fanning, Sztuka skutecznego
porozumiewania się, GWP, Gdańsk 2004
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
M. Grzesiak, Ty myśl, inaczej zrobią to za ciebie, One Press,
Wyd. Helion, Gliwice 2007
B. E. Gronbeck, K. German, D. Ehringer, A. H. Monroe,
Zasady komunikacji werbalnej, Wydawnictwo Z-sk i spółka,
Poznań 2001
Inwestycja w kadry, Materiały szkoleniowe, EFS, Kraków 2006
McKay, M. Davis i P. Fanning, Sztuka skutecznego
porozumiewania się, GWP, Gdańsk 2004
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
M. Grzesiak, Ty myśl, inaczej zrobią to za ciebie, One Press,
Wyd. Helion, Gliwice 2007
B. E. Gronbeck, K. German, D. Ehringer, A. H. Monroe,
Zasady komunikacji werbalnej, Wydawnictwo Z-sk i spółka,
Poznań 2001
Inwestycja w kadry, Materiały szkoleniowe, EFS, Kraków 2006
McKay, M. Davis i P. Fanning, Sztuka skutecznego
porozumiewania się, GWP, Gdańsk 2004
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
A. Batko, SZTUKA PERSWAZJI, czyli język wpływu i
manipulacji, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004
Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, Kluczbork,
2005
Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II,
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Rebis,
Poznań 2006
E.Berne, Dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis,
Poznań 2007
http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_transakcyjna
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
A. Batko, SZTUKA PERSWAZJI, czyli język wpływu i
manipulacji, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004
Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, Kluczbork,
2005
Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II,
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Rebis,
Poznań 2006
E.Berne, Dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis,
Poznań 2007
http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_transakcyjna
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
A. Batko, SZTUKA PERSWAZJI, czyli język wpływu i
manipulacji, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004
Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, Kluczbork,
2005
Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II,
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Rebis,
Poznań 2006
E.Berne, Dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis,
Poznań 2007
http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_transakcyjna
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
A. Batko, SZTUKA PERSWAZJI, czyli język wpływu i
manipulacji, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004
Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, Kluczbork,
2005
Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II,
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Rebis,
Poznań 2006
E.Berne, Dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis,
Poznań 2007
http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_transakcyjna
Jak się komunikować, by być zrozumianym
Literatura
A. Batko, SZTUKA PERSWAZJI, czyli język wpływu i
manipulacji, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004
Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, Kluczbork,
2005
Ronald B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II,
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Rebis,
Poznań 2006
E.Berne, Dzień dobry.. i co dalej?, Dom Wydawniczy Rebis,
Poznań 2007
http://pl.wikipedia.org/wiki/Analiza_transakcyjna
Download