Eutanazja - SuperHost.pl

advertisement
WARTOŚĆ
I JAKOŚĆ ŻYCIA
ETYKA LECZENIA
PRZECIWBÓLOWEGO
ETYKA KOŃCA ŻYCIA
ANNA OROŃSKA
katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej terapii
AM we Wrocławiu
EUTANAZJA
Prof. dr habil.
Andrzej Kübler
dr med. Anna Orońska
Katedra i Klinika Anestezjologii
i Intensywnej Terapii
AM we Wrocławiu
EUTANAZJA
 Przedmiot publicznych debat charakteryzujących się:
 dużym ładunkiem emocjonalnym
 powszechnym stosowaniem sloganów
 wykorzystywaniem technik manipulacji w debatach medialnych
EUTANAZJA
 W przebiegu publicznych debat powszechnie występuje:
 pomijanie pewnych subtelnych
bardzo istotnych rozróżnień
ale
 pomijanie istotnych argumentów
 brak rozróżnienia między obszarem
zgody oraz niezgody w argumentacji
DZIAŁANIA MEDYCZNE MOŻLIWE PRZY
KOŃCU ŻYCIA NIEULECZALNIE CHOREGO
PACJENTA
1. Podawanie środków przeciwbólowych w wzras2.
3.
4.
5.
tających dawkach
Rezygnacja z pewnych metod leczenia oraz
resuscytacji
Odłączenie urządzeń sztucznie podtrzymujących życie
Pomoc lub towarzyszenie przy samobójstwie
Podanie uśmiercającej substancji
Każde z tych działań może być dobrowolne, bez
wyrażenia woli lub niezgodnie z wolą pacjenta
EUTANAZJA
Na nazwę tę zasługuje tylko
eutanazja czynna, bezpośrednia, w
tym także wspomagane samobójstwo
eutanatyczne
Inne czynności związane z końcem
życia nie są przejawem eutanazji
EUTANAZJA
DEFINICJA
1. Czyn, którego intencją jest spowodowanie śmierci nieuleczalnie chorego
człowieka, w celu oszczędzenia mu
cierpień
2. Czyn ten dokonywany jest na żądanie
chorego, zdolnego do świadomego
wyrażenia
woli
lub
motywowany
współczuciem dla pacjenta niezdolnego
do podejmowania decyzji
3. Sprawca czynu jest lekarz
EUTANAZJA
DEFINICJA ENCYKLOPEDYCZNA
 „Eutanazja – powodowane współczuciem
zabicie nieuleczalnie chorego człowieka
na jego żądanie:
Wielka Encyklopedia PWN 2002
 „Eutanazja – podjęte celem zakończenia
czyjegoś cierpienia działanie lub zaniechanie, które przez swoją naturę lub
świadomy zamiar powodują śmierć”
Deklaracja o eutanazji, Kongregacja
d/s Wiary. Watykan 1980
SAMOBÓJSTWA
EUTANATYCZNE
 Samobójstwo wspomagane (AS –
assisted suicide)
 Wspomagane przez lekarza (PAS)
 Wspomagane
PAS)
przez
nielekarza
(N-
Inaczej: „pomocnictwo do samobójstwa” (dyskusyjna różnica miedzy
eutanazja czynną a AS)
EUTANAZJA
CZYNNIKI POWODUJĄCE WZROST
ZAINTERESOWANIA EUTANAZJĄ
DARWINIZM SPOŁECZNY




Powszechna akceptacja logiki biznesu –
kontrakt, opłacalność, zysk, sukces
Kryzys wartości tradycyjnych
rodzinne, społeczne, autorytet
Choroba i starość
jednostki i rodziny
Lekarz rzemieślnikiem
organizmu
–
więzi
zagrożeniem
bytu
od
optymalizacji
EUTANAZJA
ARGUMENTY ZA
 Autonomia jednostki
 Współczesne społeczeństwa gwarantują jednostce autonomie poprzez prawo własnego
wyboru sposobu życia
 Taka autonomia powinna uwzględniać prawo
do indywidualnego wyboru nie tylko wykształcenia, zawodu, małżonka itd. ale też czasu i
rodzaju śmierci
 Jeśli uznajemy, ze istnieje prawo do indywidualnej odmowy leczenia nawet z konsekwencja śmierci jednostki, to należy pozwolić
na możliwość zakończenia życia przez
eutanazję
EUTANAZJA
ARGUMENTY PRZECIW
 Autonomia nie usprawiedliwia eutanazji
Nie wszystko jest dozwolone pod hasłem
autonomii jednostki. Np. społeczeństwo
współczesne zabrania niewolnictwa lub
pojedynkowania się
Eutanazja to nie to samo, co odmowa
leczenia. Wymaga ona czynnego udziału
drugiej osoby
Eutanazja to nie to samo co samobójstwo.
Jest to „medykalizacja śmierci” poprzez
usankcjonowanie
udziału
lekarza
jako
elementu aktu samobójczego
EUTANAZJA
ARGUMENTY PRZECIW
 Rozróżnienie etyczne miedzy działaniem aktywnym,
zmierzającym do spowodowania śmierci, a wstrzymaniem się od wprowadzenia lub wyłączeniem
agresywnej interwencji medycznej jest prawdziwe i
uzasadnione
W eutanazji intencja postępowania jest spowodowanie śmierci pacjenta
Przy rezygnacji z określonego sposobu postępowania terapeutycznego lub jego wstrzymaniu intencją postępowania jest eliminacja leczenia uznanego za nieproporcjonalne do potrzeb pacjenta
Życie pacjenta może w konsekwencji zakończyć się
lub nie w zależności od podstawowego schorzenia
ROLA LEKARZA A EUTANAZJA
Lekarz jest terapeutą i od leczenia
może odejść jedynie w celu sprawowania
opieki nad osobą, której nie może leczyć.
Trudno sobie wyobrazić, że człowiek,
którego zadaniem jest leczyć, może być
tym, który okazjonalnie zabija. Zabijać i
leczyć są to powołania zbyt sprzeczne aby
można zaakceptować ich współistnienia
Cerruti FR. 1996
EUTANAZJA CZYNNA
A USTAWODAWSTWO
Eutanazja jako
zwykły typ
zabójstwa
 Francja
 Kanada
 Wielka Brytania
 USA
 Szwecja
 Izrael
 Czechy
Eutanazja jako
uprzywilejowany
typ zabójstwa
 Niemcy
 Japonia
 Włochy
 Austria
 Portugalia
 Szwajcaria
 Polska
Eutanazja
legalna
 Holandia
 Belgia
EUTANAZJA CZYNNA
PRAWODAWSTWO POLSKIE
art. 150 k.k. §1
kto zabija człowieka na żądanie i pod wpływem
współczucia dla niego podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do 5 lat
§2
w szczególnych okolicznościach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
odstąpić od jej wymierzenia
Przy braku żądania ze strony pacjenta odpowiedzialność jak za zwykłe zabójstwo – art. 148
§1 k.k.
Stanowisko Rady Europy
(26.03 2002)
 Comm. Ministers of Europe adopted a recommendation against euthanasia (1999)
 To respect and protect the dignity of terminally
ill or dying persons… by upholding the
prohibition against intentionally taking the life
of terminally ill or dying persons
 Right to life… is guaranteed by the member
states…
 Recogn. That a terminally or dying person’s
wish to die cannot of itself constitute a legal
justification to carry out actions intended to
bring about death.
EUTANAZJA A POGLĄDY RELIGIJNE
Eutanazja
czynna
Zaprzestanie
leczenia
„Zaciekłość
terapeutyczna”
Kościół
katolicki
zakazana
może być uprawnione
niewłaściwa
Islam
zakazana
bez konkretnych zasad
niedozwolona
dopuszczane
niewłaściwa
Kościół niedopuszczalna
protestancki ale z wyjątkami
Kościół
prawosławny
zakazana
dopuszczane
niewłaściwa
Judaizm
zakazana
dopuszczane
oprócz wyjątków
niewłaściwa
Buddyzm niedopuszczalne
możliwe
niewłaściwa
Hinduizm
możliwe
niewłaściwa
możliwe
niewłaściwa
niewłaściwe
Konfucjanizm niedopuszczalne
KOŚCIÓŁ KATOLICKI
A EUTANAZJA
Deklaracja Piusa XII
Mowa o problemach reanimacji 24.11.1957
Rozróżnienie między środkami zwyczajnymi
a nadzwyczajnymi.
Lekarz ma prawo zastosować sztuczne oddychanie a także je przerwać. Zaprzestanie
postępowania podtrzymującego życie nie
jest eutanazją ponieważ „przerwanie próby
reanimacji jest tylko niebezpośrednią przyczyną ustania życia”
Kościół katolicki a eutanazja –
„Evangelium vitae” JP II
 Przez eutanazję w ścisłym i właściwym sensie
należy rozumieć czyn lub zaniedbanie,które ze
swej natury lub w intencji działającego
powoduje śmierć w celu usuniecia wszelkiego
cierpienia. Eutanazję należy zatem rozpatrywać
w kontekście intencji oraz zastosowanych
metod.
 Od eutanazji należy odróżnić decyzję o
rezygnacji z tzw. <uporczywej terapii>…
 Poczyniwszy te rozroznienia, potwierdzam, że
eutanazja jest poważnym naruszeniem Prawa
Bożego
jako
moralnie
niedopuszczalne
dobrowolne zabójstwo osoby ludzkiej.
Eutanazja – Katechizm Kościoła
Katolickiego
 2277. Eutanazja bezpośrednia, niezależnie od
motywów i środkow ,polega na położeniu kresu
życiu
osób
upośledzonych,chorych
lub
umierających.
Jest
ona
moralnie
niedopuszczalna.
 W ten sposób działanie lub zaniechanie działania,które
samo w sobie lub w zamierzeniu zadaje śmierć, by
zlikwidować ból,stanowi zabojstwo głeboko sprzeczne z
godnością osoby ludzkiej i z poszanowaniem Boga
żywego, jej Stwórcy.Bład w ocenie, w który można
popaść w dobrej wierze, nie zmienia natury tego
zbrodniczego czynu, który zawsze należy potepić i
wykluczyć.
KOŚCIÓŁ KATOLICKI A EUTANAZJA
pontyfikat Jana Pawła II
„Prawa sprzyjające eutanazji i zezwalające na nią sprzeciwiają się dobru
jednostki i dobru wspólnemu. Nie tylko
nie są wiążące dla sumienia ale stawiają
człowieka wobec „poważnej i konkretnej powinności przeciwstawienia się im
poprzez sprzeciw sumienia”
Evangelium vitae 1995
Postawy wobec eutanazji i wsp.
samobójstwa
(JAMA, 3 marzec 2001)
 Badano: 988 nieuleczalnie chorych pacjentów i 893 opiekunów.
 Poparcie hipotetyczne dla eutanazji - 60,2% chorych, we
własnym przypadku – 10,6%
 Nie dla eutanazji: uwaga i szacunek poświęcane choremu, wiek >65 lat, rasa czarna
 Tak: depresja pacjenta lub opiekuna, znaczne zapotrzebowanie na lepsza opiekę
 50% zmieniło zdanie w ciągu 1 mies.
 5,6% rozmawiało o ewent. eutanazji z opiekunem
 1,6% z lekarzem.
 1 chory z badanej grupy poddał się wspomaganemu
samobójstwu: cechy: bez bólu, bez ograniczonej
aktywności, występowała depresja u opiekuna.
Nie są eutanazją:
 Nie wdrożenie leczenia nie rokującego
wyzdrowienia
 Zaprzestanie leczenia nie rokującego
poprawy
 Tzw. „terminalna” (lepiej – paliatywna)
sedacja”
 Terminy: „eutanazja bierna” „eutanazja
niedobrowolna” nie powinne być używane
TERMINALNA (PALIATYWNA) SEDACJA
- POWOLNA EUTANAZJA
Eutanazja:
Sedacja:
 Intencja
lekarza
 Śmierć pacjen-  Opanowanie trudnych objawów
ta
 Dobór i dawka leku
 Aby spowodować śmierć
 Wynik
działania
 Aby spowodo-  Brak dowodów że
bez sedacji pacwać śmierć
jent żyłby dłużej
 Kontrola obja-
wów, komfort
pacjenta
Dwanaście praw umierającego
W.Bołoz wg D.Kesslera
1. Prawo do traktowania należnego żywemu człowiekowi i do posiadania nadziei, niezależnie od przesłanek, na których się ona opiera
2. Prawo do wyrażania na swój sposób myśli i uczuć
na temat śmierci
3. Prawo do udziału we wszystkich decyzjach dotyczących własnej opieki medycznej
4. Prawo do opieki sprawowanej przez osoby współczujące, wrażliwe i kompetentne, które się starają
rozumieć potrzeby chorego.
5. Prawo do rozumienia procesu umierania i uczciwych, pełnych odpowiedzi na wszystkie pytania
Dwanaście praw umierającego
cd.
6. Prawo do szukania pociechy duchowej
religijnej
7. Prawo do wolności od bólu fizycznego
i
8. Prawo do pomocy od rodziny i dla rodziny w
przyjęciu własnej śmierci
9. Prawo do śmierci
10. Prawo do spokojnej i godnej śmierci
11. Prawo, aby nie umierać w samotności
12. Prawo do oczekiwania, że będzie uszanowana
nienaruszalność ciała po śmierci
Download