MALEZJA Specjalne strefy ekonomiczne, parki przemysłowe, klastry

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasada RP w Kuala Lumpur
17 marca 2014 r.
MALEZJA
Specjalne strefy ekonomiczne, parki przemysłowe, klastry
W Malezji, wyznaczanie specjalnych stref gospodarczych, gdzie inwestorzy (przede wszystkim
zagraniczni) mogliby prowadzić działalność gospodarczą na preferencyjnych warunkach,
zbiegło się z wizją dynamicznego rozwoju gospodarki malezyjskiej, nakreślonej na początku lat
90. XX wieku przez ówczesnego premiera tego kraju – Dato dr. Mahatira Mohamada.
Podstawowymi wytycznymi ówczesnego długoplanowego makroekonomicznego programu
Vision2020 było radykalne i wszechstronne unowocześnienie Malezji, a w konsekwencji
wprowadzenie jej do grona krajów wysoko uprzemysłowionych do roku 2020. Jednym z
podstawowych narzędzi, służących temu celowi, był plan przyspieszenia rozwoju wszystkich
malezyjskich stanów i regionów (mocno wówczas zacofanych gospodarczo) poprzez
przyciąganie nowych inwestycji i promocję tworzenia miejsc pracy.
Przedsięwzięciem o fundamentalnym znaczeniu dla rozwoju malezyjskich specjalnych stref
ekonomiczno-przemysłowych było ustanowienie w sierpniu 1996 roku tzw. korytarza
multimedialnego – Multimedia Super Corridor – MSC Malaysia – 1-szej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej położonej w pobliżu stolicy kraju Kuala Lumpur, a w której zlokalizowane są
lokalne i zagraniczne firmy, rozwijające nowoczesne technologie i produkty z zakresu
technologii informatycznych i telekomunikacyjnych – ICT (przemysł elektryczny i elektroniczny
jest jednym ze strategicznych filarów malezyjskiego eksportu).
W kolejnych latach, w związku z pozytywną realizacją ww. projektu MSC Malaysia, rozwój
specjalnych stref ekonomicznych i przemysłowych rozszerzano o kolejne malezyjskie stany i
regiony i systematycznie dopisywano je do kolejnych długo – i krótkoterminowych planów
gospodarczych, zarówno na szczeblu federalnym, jak i stanowym – Malezja jest federalną
monarchią konstytucyjną 13. stanów i 3. terytoriów federalnych, posiadających własne lokalne
władze i dosyć dużą autonomię gospodarczą.
Aktualnie w krajowej polityce regionalnej rząd malezyjski prowadzi głownie działania
wspierające tzw. 5-ciu Korytarzy Rozwoju Gospodarczego (Corridors). Obejmują one prawie
całą powierzchnię Malezji i są zróżnicowane pod względem obecnie działających i
potencjalnych gałęzi gospodarki. Ze wszystkich projektów najbardziej zaawansowana w
rozwoju jest flagowa strefa Iskandar Malaysia, leżącą na południu Półwyspu Malajskiego, przy
granicy z Singapurem.
Rodzaje specjalnych stref ekonomiczno-przemysłowych:
Parki przemysłowe (Industrial Estates) – obecnie w Malezji istnieje ponad 200 stref oraz
parków przemysłowych, które rozwijają działalność w ramach agencji rządowych i
regionalnych (stanowych) rozwoju gospodarczego, zarządów portów oraz władz
municypalnych.
Komercyjne strefy wolnocłowe – (Free Commercial Zones – FCZ) są ustanawiane dla celów
wymiany handlowej (za wyjątkiem handlu detalicznego), przepakowania, powtórnego
metkowania, oraz przeładowania towarów. Aktualnie działa w Malezji 17 stref FCZ.
Przemysłowe strefy wolnocłowe (Free Industrial Zones – FIZ) są ustanawiane dla celów
produkcji lub montażu produktów, ale głównie z przeznaczeniem na eksport. Umożliwiają
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasada RP w Kuala Lumpur
17 marca 2014 r.
firmom, produkującym na eksport minimalizację procedur i formalności celnych i wytwarzanie
oraz import materiałów i surowców, części oraz maszyn na warunkach wolnocłowych. Eksport
produktów finalnych gotowych odbywa się w warunkach uproszczonych procedur celnych.
Aktualnie działa w Malezji 18 stref FIZ.
Dodatkowo władze stanowe, z reguły poprzez swoje regionalne agencje rozwoju tworzy
lokalne, często ad-hoc i bardzo małe, specjale strefy ekonomiczne, parki przemysłowe lub
klastry, których zadaniem jest przyciągnięcie inwestycji i stworzenie nowych miejsc pracy.
Jednak bardzo często z braku wystarczającej infrastruktury, środków finansowych lub też
nadmiernych i przedłużających się procedur biurokratycznych, inicjatywy te nie dochodzą do
skutku i pozostają w sferze dalekich, kolejnych planów1.
Aktualnie w Malezji nie ma jednej, ujednoliconej listy specjalnych stref ekonomicznych,
parków i klastrów przemysłowych – nie prowadzi jej żaden organ administracji federalnej lub
stanowej!
W Malezji nie ma także ujednoliconej nomenklatury i fachowego słownictwa odnośnie
poszczególnych kategorii stref specjalnych (poza strefami wolnocłowymi)! Inna jest
interpretacja ustawowej, międzynarodowej definicji (np. polskiej) specjalnej strefy
ekonomicznej, parku przemysłowego lub tym bardziej klastru.
Według Malezyjskiej Agencji Rozwoju Inwestycji - MIDA2, malezyjskie fabryki lub ośrodki
położone nawet na przeciwległych, bardzo odległych krańcach kraju, ale powiązane
systemowo-produkcyjnie, mogą tworzyć klaster (sic!), co w opinii poszczególnych
przedstawicieli krajów Unii Europejskiej tworzy pewnego rodzaju chaos informacyjnostatystyczny i nie do końca odpowiada prawdzie… Często nawet jeden budynek czy magazyn
już jest nazywany klastrem lub parkiem przemysłowym.
Poszczególne jednostki organizacyjne (strefy, parki itp.) w zależności od charakteru mogą
podlegać bardzo różnym jednostkom nadrzędnym m.in.: MIDA (Malaysian Investments
Development Authority) nadzorowanej przez Ministerstwo Handlu Zagranicznego i Przemysłu
Malezji – MITI3, mogą podlegać Ministerstwu Finansów Malezji – MOF4 lub regionalnym
i stanowym agencjom rozwoju gospodarczego, zarządom portów oraz władzom municypalnym.
Podstawę bieżącej malezyjskiej polityki gospodarczej odnośnie strategicznych stref
ekonomiczno-inwestycyjnych oraz ważnych, specjalnych stref ekonomicznych stanowią
aktualnie 3 strategiczne i długofalowe programy oraz plany rozwoju kraju, przyjęte przez rząd
Malezji:



1
Nowy Model Ekonomiczny – NEM – New Economic Model 2010-2020
X i XI Plan Malezyjski – Malaysia Plan: 10MP & 11MP (dwa 5-letnie plany rozwoju na
lata 2011-2015 oraz 2016-2020),
Program Transformacji Gospodarczej Malezji – ETP – Economic Transformation
Programme 2010-2020.
Wykaz najważniejszych i flagowych (zarówno na szczeblu federalnym jak i stanowym) stref
gospodarczych umieszczono w załączniku.
2
http://www.mida.gov.my/env3/
3
http://www.miti.gov.my/cms/index.jsp
4
http://www.treasury.gov.my/?lang=en
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasada RP w Kuala Lumpur
17 marca 2014 r.
Dodatkowo specjalne strefy ekonomiczne i klastry przemysłowe w zależności od rodzaju
działalności i głównego sektora, działającego na ich terenie mogą być ustanawiane na
podstawie m.in. Ustawy o strefach wolnocłowych – Free Zone Act 1990, Planu Zielonych
Technologii – Green Technology Master Plan, Ustawy o sprzęcie medycznym – Medical Devices
Act 2011, Narodowej Strategii Lotnictwa – National Aerospace Blueprint, Planu taryf
gwarantowanych – Feed-in-Tarriff Plan [energetyka].
Najważniejsze informacje internetowe ww. temacie:

http://www.mycorridor.malaysia.gov.my

http://www.mida.gov.my/env3/index.php?page=industrial-land
Opracowania – nie są one najnowsze, ale dobrze nakreślają dokonane w Malezji zmiany w
kontekście historycznym i ówczesnych uwarunkowaniach gospodarczych:

http://info.worldbank.org/etools/docs/library/251665/Yeow%20Teck%20Chai%20and
%20Ooi%20Chooi%20Im%20%20The%20Development%20of%20Free%20Industrial%20Zones%96The%20Malaysian
%20Experience.pdf

http://www.eria.org/publications/research_project_reports/images/pdf/PDF%20No.3/
No.3-9-Malaysia.pdf
Na stronach internetowych WPHI w Kuala Lumpur www.kualalumpur.trade.gov.pl znajduje
się również pełne opracowanie, dotyczące Specjalnej strefy finansowej LABUAN IBFC:
http://www.kualalumpur.trade.gov.pl/pl/MALEZJAPrzewodnikporynku/article/detail,7904,Spe
cjalna_strefa_finansowa_LABUAN_IBFC.html
***
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasada RP w Kuala Lumpur
17 marca 2014 r.
MALEZJA
STREFY EKONOMICZNO-INWESTYCYJNE, PARKI TECHNOLOGICZNE, STREFY PRZEMYSŁOWE oraz GŁÓWNE KLASTRY
NAZWA JEDNOSTKI
LOKALIZACJA
ADRES INTERNETOWY:
GŁÓWNE SEKTORY:
KORYTARZE ROZWOJU REGIONALNEGO – STRATEGICZNE STREFY EKONOMICZNO-INWESTYCYJNE :
http://www.mycorridor.malaysia.gov.my/
ECER – East Coast Economic Region
klastry przemysłu (sektor i lokalizacja):

ciężkiego (Terengganu);

halal (Kelantan, Pahang);

wydobycie ropy naftowej i gazu

kauczukowego (Kelantan);

petrochemiczny

meblowego (Kelantan / Terengganu / Pahang);
stany:

przemysłowy

samochodowego (Pahang);
Kelantan /Pahang /
http://www.ecerdc.com.my/ecerdc/

maszynowy

samochodowy (Pahang);
Terengganu

rolnictwo

szkutniczego (Kelantan);

szkolnictwo

technologicznego (Pahang)

tworzyw sztucznych (Terengganu / Pahang);

upraw roślinnych i leśnych (Kelantan / Terengganu);

różne (Pahang)
IRDA - Iskandar Malaysia
klastry przemysłu i usług (sektor):

elektryczny i elektroniczny

petrochemiczny i chemiczny

agro-spożywczy

finance i bankowość

przemysły kreatywne

logistyka

turystyka

szkolnictwo

ochrona zdrowia
stany:
Johor
UTARA / NCER – Northern Corridor Economic Region
klastry przemysłu i usług (sektor):

> KHTP – Kulim Hi-Tech Park [informacja poniżej]
stany:
Perlis / Kedah /
Penang / Perak
(część północna)
SDC – Sabah Development Corridor
klastry przemysłu i usług (sektor):

> POIC – Palm Oil Industrial Clusters [informacja poniżej]
stany:
Sabah
(wyspa Borneo)
http://www.irda.com.my/
http://www.koridorutara.com.my/
http://www.mycorridor.malaysia.gov.
my/IC/SDC/Pages/default.aspx









elektryczny i elektroniczny
petrochemiczny
chemiczny
agro-spożywczy
logistyka
finance i bankowość
turystyka
szkolnictwo
ochrona zdrowia











rolniczy
przemysłowy
logistyka
turystyka
szkolnictwo
ochrona zdrowia
rolniczy
przetwórczy
przemysłowy
logistyka
turystyka
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasada RP w Kuala Lumpur
SCORE – Sarawak Corridor of Renewable Energy
klastry przemysłu i usług (sektor):

brak danych
17 marca 2014 r.
stany:
Sarawak
(wyspa Borneo)
http://www.recoda.com.my/
wyspa Labuan –
Federalne Terytorium
http://www.labuanibfc.com/site/
Malezji
SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE, STANOWE PARKI TECHNOLOGICZNE, STREFY PRZEMYSŁOWE oraz KLASTRY
SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE
Labuan IBFC – Labuan International Business & Financial Centre
MSC MALAYSIA – Multimedia Super Corridor
CYBERJAYA
stan: Selangor
http://www.mdec.my/












aluminiowy
szklarski
stalowy
przetwóczy (olej palmowy)
rybołostwo i hodowla ryb
hodowla bydła
drzewny
szkutnictwo
turystyczny
bankowość i finance
logistyka
przemysły kreatywne







ICT – teleinformatyczny
biotechnologie
technologie zawansowane
energetyka
zielone technologie
logistyka
centra badawczo-rozwojowe [R&D]
STANOWE PARKI TECHNOLOGICZNE
BKIP – Batu Kawan Industrial Park
SEBERANG PRAI
stan: Penang
http://www.investpenang.gov.my
JIP – Jasin Industrial Park
MALACCA (MALAKA)
stan: Malacca
http://www.jip.com.my/
KHTP – Kulim Hi-Tech Park
KULIM
stan: Kedah
http://www.khtp.com.my/
KKIP – Kota Kinabalu Industrial Park
PIIP – Pulau Indah Industrial Park
PHP – Perlis Halal Park
PSC – Penang Science Park
KOTA KINABALU
stan: Sabah –
wyspa Borneo
PULAU INDAH
stan: Selangor
TAMAN KEMAJUAN
stan: Perlis
PENANG
stan: Penang
http://www.kkip.com.my/
http://pulauindah.com.my/






spożywczy
motoryzacyjny
meblowy
jubilerski
elektryczny i elektroniczny
gumowy









precyzyjny
logistyczny
energia słoneczna
kauczukowy
petrochemiczny
maszynowy
maszynowy
logistyka
produkcja i usługi zgodne z zasadami
islamu - halal, w tym głównie sektory:
rolniczy, spożywczy, hodowli bydła,
zielarski i kosmetyczny
energia odnawialna
biotechnologia
lotniczy
produkcja i usługi zgodne z zasadami
islamu – halal
MŚP/SME
http://www.pkenps.gov.my/
http://www.investpenang.gov.my





Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasada RP w Kuala Lumpur
TPM – Technology Park Malaysia
ZIP – Zurah Industrial Park
17 marca 2014 r.
KUALA LUMPUR
stan:
Terytorium Federalne
RASA
stan: Selangor
http://www.tpm.com.my/




elektryczny i elektroniczny
precyzyjny
energia słoneczna
energetyczny
http://www.pknsbiz.com/zurah.html




automatyka przemysłowa
inżynieryjny
maszynowy
energetyczny
GŁÓWNE STANOWE STREFY PRZEMYSŁOWE
http://www.pkfz.com/index.html/


towarowe centrum logistyczne
maszynowy
http://www.sarawak.gov.my/

elektroniczny
SEREMBAN
stan: Negeri Sembilan
http://www.techvalley.com.my/



motoryzacyjny
maszynowy
elektroniczny
PAC – Penang Automation Cluster
PENANG
stan: Penang
http://www.investpenang.gov.my/



elektryczny i elektroniczny
maszynowy
automatyka przemysłowa
POIC – Palm Oil Industrial Clusters
LAHAD DATU
stan: Sabah –
wyspa Borneo
http://www.poic.com.my/

uprawa i przetwórstwo palmy olejowej
SHH – Selangor Halal Hub
PULAU INDAH
stan: Selangor
http://pulauindah.com.my/selango
r-halal-hub-main/

SSO – Shared Services & Outsourcing Cluster
CYBERJAYA
stan: Selenagor
www.mscmalaysia.my/
SKYPARK – Malaysia International Aerospace Centre
SUBANG
stan: Selangor




produkcja i usługi zgodne z zasadami islamu
- halal, w tym głównie sektory:
spożywczy, cateringowy, usług doradczych
KPO – centra usług zaawansowanych
(analizy i ekspertyzy)
lotniczy
przeglądy i naprawy samolotów
ośrodki edukacyjne i szkolenia pilotów
ośrodki naukowo-badawcze
BCRS – Balai Cluster Risk Service Contract
stan: Sarawak –
wyspa Borneo

przybrzeżne wydobycie ropy naftowej i gazu

bio- / nanoechnologie



spożywczy
farmaceutyczny
biotechnologie
Aktualizacja: 17-03-2014
PKFZ – Port Klang Free Zone
SJFIZ – Sama Jaya Free Industrial Zone
STV – Sendayan TechValley
PORT KLANG
stan: Selangor
KUCHING
stan: Sarawak –
wyspa Borneo
GŁÓWNE STANOWE KLASTRY
www.malaysiaairports.com.my
---

PROJEKTY PLANOWANE / NIEZREALIZOWANE
BVM – BioValley Malaysia Development
Herbal & Biotechnology Cluster Development Project
© WPHI Ambasady RP w Kuala Lumpur
CYBERJAYA
stan: Selenagor
EDERC East Coast
Economic Region
Development Council
http://www.ecerdc.com.my/