Używki

Używki
kawa, alkohol i papierosy
Agata Herman,
kl. IV B
UŻYWKI to produkty spożywcze nie mające właściwości
odżywczych, zawierające substancje, które działają
pobudzająco na układ nerwowy. Najczęściej stosowane używki
to: kawa, herbata, tytoń, napoje alkoholowe oraz narkotyki.
Używki wypłukują z naszego organizmu witaminy i składniki
mineralne. Powodują różne choroby cywilizacyjne. Otępiają i
zaburzają koncentrację oraz stępiają wrażliwość. Wywołują
stany depresyjne i lęki. Niektóre z nich prowadzą do
poważnych chorób psychicznych i zaburzeń emocjonalnych.
Kawa
Kawa to napój sporządzany z palonych, a następnie zmielonych
ziaren kawowca, zwykle podawana na gorąco. Pochodzi z Etiopii.
W Europie pojawiła się około XVI wieku. Jedna z
najpopularniejszych używek na świecie i główne źródło kofeiny.
Pozytywny wpływ kawy na zdrowie
 Przeciwutleniacze – gwarancja długowieczności
Kawa zawiera cenne antyoksydanty – kwasy: chlorogenowy i
kawowy. Efekt zdrowotny przeciwutleniaczy polega na
neutralizacji wolnych rodników w organizmie. Te zaś, dopóki
występują w niewielkiej ilości, są przydatne w usuwaniu toksyn z
organizmy. Przeciwutleniacze, czyli antyoksydanty usprawniają
mechanizmy obronne organizmu przed chorobami, takim jak
nowotwory, stany zapalne, powikłania po menopauzie, choroby
wieńcowe serca.
 Usprawnienie krążenia
Umiarkowane spożywanie kawy (2-4 filiżanki dziennie) wpływa na
rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększa przepływ krwi, a tym
samym ukrwienie całego organizmu.
 Wspomaganie odchudzania
Zawarta w kawie kofeina przyspiesza przemiany metaboliczne w
organizmie, a szczególnie przemianę tłuszczów. Filiżanka kawy
może „pomóc” osobom, które mają problemy z trawieniem.
 Zwiększenie wydajności umysłowej
Kofeina zawarta w kawie pobudza umysł i zwiększa pamięć
krótkotrwałą, a zatem czasowo podnosi nasze IQ.
 Pogłębienie oddechu
Kofeina od dawna stosowana jest w medycynie jako środek do
rozszerzenia oskrzeli. Szczególnie zalecana jest astmatykom oraz
osobom z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, znacznie minimalizuje
bowiem ilość ataków duszności.
Negatywny wpływ kawy na zdrowie
 Podrażnianie
Kawa zawiera składniki drażniące układ pokarmowy, np.: woski z
zewnętrznej części ziarna kawowego i kwasy garbnikowe. Osoby
bardziej podatne na czynniki podrażniające, a także nadużywające kawy
mogą odczuwać z tego powodu dolegliwości przewodu pokarmowego.
 Usuwanie elektrolitów, witamin i minerałów z organizmu
Kawa powoduje zwiększone wydalanie wody z organizmu (na jedną
wypitą filiżankę kawy wydalamy średnio ponad szklankę wody). Wraz z
wodą usuwane są cenne sole mineralne, elektrolity i minerały:
szczególnie magnez, żelazo i wapń. Niedobory tych związków mogą
prowadzić do: uczucia przemęczenia, zaparć, syndromu suchego oka,
suchości skóry, a nawet przewlekłej, bezsenności i stanów lękowych.
 Zwiększenie ryzyka wystąpienia osteoporozy
Kawa zwiększa wydalanie wapnia z organizmu, a ubytki pobierane
są niestety z kości.
 Nadkwaśność
Kawa wzmaga wydzielanie kwasów żołądkowych oraz żółci. Dlatego
też osoby cierpiące na nadkwasotę powinny jej unikać.
Powszechnie dominuje też pogląd, że nadużywanie kawy wywołuje
wrzody żołądka.
 Wzrost ciśnienia tętniczego
Główny zarzut padający pod adresem kawy jest wywoływanie
nadciśnienia. w momencie silnego stresu i wysokiego napięcia
psychicznego, u niektórych osób po wypiciu kawy może podnieść
się ciśnienie.
Kto powinien ograniczać picie kawy ?
o Kobiety w ciąży
o Kobiety karmiące piersią
o Osoby przyjmujące leki
Alkohol
Pozytywny wpływ alkoholu na zdrowie
Umiarkowane picie redukuje ryzyko zapadnięcia na 20 chorób,
w tym osteoporozę i chorobę Parkinsona. Etanol poprawia
funkcjonowanie śródbłonka (co obniża szanse na choroby układu
krwionośnego), redukuje stres, zmniejsza zawartość cukru we
krwi.
Alkohol (etanol, alkohol etylowy) - jest to bezbarwna,
łatwopalna ciecz o charakterystycznej woni i
piekącym smaku. Etanol do celów spożywczych (→ napój
alkoholowy) otrzymuje się w wyniku fermentacji alkoholowej.
Podstawowymi surowcami do produkcji etanolu są: buraki
cukrowe, trzcina cukrowa, ziemniaki, i wiele innych roślin.
W farmacji etanol wykorzystywany jest m.in. Jako
rozpuszczalnik do sporządzania niektórych leków.
Wpływ alkoholu na organizm
 Przełyk
Spożywany alkohol trafia do naszego organizmu poprzez jamę ustną i
przełyk. Może on wywołać przewlekły stan zapalny błony śluzowej
wyścielającej te odcinki przewodu pokarmowego. Dodatkowe
podrażnienia przełyku są powodowane wymiotami, które towarzyszą
często spożywaniu alkoholu.
 Układ krwionośny
Poprzez naczynia krwionośne alkohol dostaje się do praktycznie
wszystkich narządów w naszym ciele. Powoduje zniszczenie nie tylko
tkanek budujących organy wewnętrzne, ale również tych tworzących
kości, mięśnie i skórę. Dodatkowo obniża poziom glukozy we krwi, co
skutkuje drżeniem rąk i zawrotami głowy.
 Wątroba
Gruczoł ten również bierze udział w odfiltrowaniu alkoholu z krwi, jednak
podczas procesu może ulec poważnym uszkodzeniom. Alkohol niszczy
tkanki wątroby. Może doprowadzić do niewydolności tego gruczołu,
marskości, a nawet do pojawienia się komórek rakowych.
 Żołądek i jelito cienkie
Przez ścianki tych narządów przenika do krwi najwięcej alkoholu. Zaburza
on pracę jelita cienkiego przez co utrudnione jest wchłanianie pokarmów
przez nasz organizm. W żołądku natomiast wywołuje stany zapalne i
krwawienie z błony śluzowej.
 Nerki
Narządy te są odpowiedzialne za przefiltrowywanie krwi i pozbycie się z
niej szkodliwych toksyn, w tym alkoholu. Odsączone związki trafiają do
układu moczowego. Alkohol odprowadzany jest z organizmu wraz z wodą co
prowadzi do odwodnienia organizmu, które wywołuje uczucie niewyspania.
Wpływ alkoholu na mózg
o Kora mózgu
Alkohol spowalnia reakcje kory mózgowej poprzez obniżenie aktywności
elektrycznej mózgu. Przez to bodźce zewnętrzne są rozpoznawane z
opóźnieniem. Zaburzone jest również tzw. trzeźwe myślenie.
o Móżdżek
Opowiada on za koordynację ruchów i utrzymanie równowagi ciała. Alkohol
zaburza pracę tego obszaru mózgu, przez co osoby podczas upojenia
alkoholowego nie potrafią iść w linii prostej i nie potrafią utrzymać
sylwetki w pionie.
o Rdzeń przedłużony
W wyniku działanie alkoholu na ten obszar mózgu człowiek staje się śpiący
i spada temperatura jego ciała. Aby zapobiec tym zmianom, aby zapobiec
tym zmianom organizm potrzebuj „zastrzyku” węglowodorów. Dlatego
podczas upojenia alkoholowego czujemy głód.
Papierosy
Papieros – wyrób tytoniowy składający się z rurki z cienkiej
bibułki (gilzy) o średnicy do 1 cm i długości do 12 cm (zwykle 85
mm), wewnątrz której znajduje się mieszanka tytoniowa
zawierająca spreparowane liście różnych odmian tytoniu.
Podobną rolę spełnia fajka (zamiast w papierze, który spala się
wraz z tytoniem, spreparowane liście umieszczone są w
niepalnym, najczęściej drewnianym cybuchu) oraz cygaro (tu
zamiast papieru jest wysuszony, ale
nierozdrobniony, liść tytoniu. Małe cygaro, zbliżone wyglądem do
papierosa, to cygaretka).
Wpływ palenia papierosów na zdrowie
Papieros to nie tylko nikotyna. W dymie papierosowym i samym
papierosie znajduje się mnóstwo trujących związków
chemicznych, w tym substancji rakotwórczych. Papierosy
zawierają między innymi substancje smoliste, tlenek węgla,
amoniak, cyjanowodór, chlorek winylu, aceton, kadm czy
fenol. Nałogowe palenie papierosów przyczynia się do rozwoju
różnych chorób. Trzy podstawowe grupy zaburzeń związanych
z nikotynizmem, to: choroby nowotworowe, niewydolność płuc
i choroba wieńcowa serca.
Wśród problemów zdrowotnych, powiązanych z nałogiem
nikotynowym, wymieniane są:
o nowotwory, np. rak płuc, rak przełyku i krtani, rak wargi, rak
języka, rak jamy ustnej, rak trzustki, rak nerki. Nikotyna i inne
substancje zawarte w dymie papierosowym niszczą równowagę w
błonie śluzowej żołądka i znacząco zwiększają ryzyko przewlekłego
owrzodzenia. Palenie tytoniu może powodować raka pęcherza
moczowego.
o choroby serca i naczyń krwionośnych, np. nadciśnienie
tętnicze, zaburzenia pracy serca, choroba wieńcowa,
miażdżyca, tętniak aorty, zawał serca, udar mózgu;
choroby układu oddechowego, np. astma, gruźlica, grypa,
przewlekłe zapalenie oskrzeli
o choroby układu pokarmowego np. wrzody żołądka i dwunastnicy,
przepuklina jelitowa.
o palenie papierosów zmniejsza również gęstość kości, co jest
charakterystyczne dla osteoporozy, i może powodować groźne w
skutkach złamania kości biodrowych
o choroby zębów, np. paradontoza, zapalenie
dziąseł, próchnica, nieprzyjemny zapach z ust
o choroby oczu - dym papierosowy jest częstą przyczyną
podrażnień oczu, zapalenia spojówek, problemów z
nadmiernym łzawieniem itd.
o choroby układu oddechowego - nowotwory języka, dziąseł i
podniebienia. Inne skutki palenia to żółknięcie zębów, zmiana głosu
(dym atakuje struny głosowe), choroby dziąseł
o choroby układy hormonalnego - palenie papierosów zaburza
funkcjonowanie tarczycy. U palaczy częściej
występuje nadczynność tarczycy i jak również niedoczynność.
o choroby skóry- podobnie jak promienie UV, palenie papierosów
przyspiesza proces starzenia się skóry, szczególnie skóry
twarzy.
o wraz z paleniem papierosów wzrasta ryzyko zachorowania
na cukrzycę, osteoporozę, spada odporność wzrasta podatność
na zachorowania na różnego rodzaju infekcje i zakażenia.
Bibliografia:
o http://uzywkiswiata.net/kawa.html
o http://www.nazdrowie.pl/artykul/wplyw-kawy-na-zdrowie
o http://www.kawatopodstawa.pl/2011/05/jak-kawa-wplywana-zdrowie/
o http://odkrywcy.pl/kat,111396,title,Jak-alkohol-wplywa-natwojorganizm,wid,14556231,wiadomosc.html?smg4sticaid=6139f2
o http://portal.abczdrowie.pl/skutki-palenia-papierosow