Krystian Płotkowski ZSI nr 1 Katowice WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI KLASA IIB GIMNAZJUM I. Praca, moc i energia Temat Praca mechaniczna Moc Wymagania konieczne i podstawowe (ocena dopuszczająca i dostateczna) Uczeń: podaje fizyczne przykłady wykonania pracy, określa warunki fizycznego wykonania pracy, oblicza pracę z relacji: W=Fs, podaje jednostkę pracy. rozumie stwierdzenie, że urządzenia pracują z różną mocą, oblicza moc na podstawie wzoru: P Energia mechaniczna Energia potencjalna i kinetyczna W , t podaje jednostki mocy i je przelicza. podaje przykłady energii w przyrodzie i sposoby jej wykorzystania, rozpoznaje odnawialne i nieodnawialne źródła energii, wyjaśnia, co znaczy iż ciało posiada energię mechaniczną. Podaje przykłady ciał posiadających energię kinetyczną i potencjalną ciężkości, wie, jak zmienić energię potencjalną ciała, Zasada zachowania energii mechanicznej podaje przykłady zamiany energii potencjalnej w kinetyczną i odwrotnie. Maszyny proste (dźwignie i kołowrót) opisuje zasadę działania dźwigni dwustronnej, podaje warunek równowagi dźwigni dwustronnej, wyznacza doświadczalnie nieznaną masę z pomocą linijki, dźwigni dwustronnej i ciała o znanej masie. Wymagania rozszerzone i dopełniające (ocena dobra i bardzo dobra) Uczeń: wyraża jednostkę pracy: 2 1J= 1kg m , s2 zna ograniczenia stosowalności wzoru W=Fs, Oblicza każdą wielkość fizyczną we wzorze W=Fs. rozumie fizyczny sens mocy, oblicza każdą wartość ze wzoru P W , t oblicza moc tości (przyjmując odpowiednią jednostkę). Wyjaśnia pojęcie układu ciał wzajemnie oddziałujących, Rozumie pojęcia sił wewnętrznych i zewnętrznych. oblicza energię potencjalną ciężkości E = mgh i energię kinetyczną E = mv 2 , 2 oblicza energię potencjalną względem dowolnego poziomu zerowego. stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych, objaśnia i oblicza sprawność urządzenia mechanicznego opisuje zasadę działania bloku nieruchomego, kołowrotu i dźwigni jednostronnej; podaje warunki równowagi tych maszyn prostych, wyjaśnia, w jaki sposób maszyny proste ułatwiają nam życie, rozpoznaje w swoim otoczeniu maszyny proste. 1 Krystian Płotkowski II. ZSI nr 1 Katowice Przemiany energii w zjawiskach cieplnych Temat Zmiana energii wewnętrznej przez wykonanie pracy. Wymagania konieczne i podstawowe (ocena dopuszczająca i dostateczna) Uczeń: wymienia składniki energii wewnętrznej, I zasada termodynamiki – zmiana energii wewnętrznej, podaje przykłady wzrostu energii wewnętrznej na skutek wykonanej pracy. Cieplny przepływ energii Zjawisko konwekcji opisuje przepływ ciepła od ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej temperaturze, następujący przy zetknięciu tych ciał, podaje przykłady cieplnych przewodników i izolatorów opisuje rolę izolacji cieplnej w życiu codziennym. podaje przykłady występowania konwekcji w najbliższym otoczeniu. Wymagania rozszerzone i dopełniające (ocena dobra i bardzo dobra) Uczeń: wyjaśnia dlaczego w ruchu z tarciem nie jest spełniona zasada zachowania energii mechanicznej, wyjaśnia, że miarą energii wewnętrznej ciała jest jego temperatura w skali bezwzględnej. Wykorzystując model budowy materii objaśnia zjawisko przewodzenia ciepła, Formułuje jakościowo pierwszą zasadę termodynamiki.. Ciepło właściwe Przemiany energii podczas topnienia/krzepnięcia Przemiany energii podczas parowania/skraplania opisuje proporcjonalność ilości dostarczonego ciepła do masy ogrzewanego ciała i przyrostu jego temperatury, odczytuje z tabel wartości ciepłe właściwych różnych substancji, analizuje znaczenie w przyrodzie dużej wartości ciepła właściwego wody. opisuje zjawisko topnienia i krzepnięcia ciał, omawia znaczenie dużej wartości ciepła topnienia lodu, opisuje proporcjonalność ilości dostarczonego ciepła do masy ciała, które chcemy stopić, odczytuje z tabel temperaturę topnienia i ciepło topnienia. analizuje zjawisko parowania i wrzenia, opisuje zależność szybkości parowania od temperatury, analizuje znaczenie dużej wartości ciepła parowania wody. wyjaśnia zjawisko konwekcji w transporcie ciepła, uzasadnia dominującą rolę konwekcji w gazach i cieczach, opisuje przebieg i rolę konwekcji w naszych mieszkaniach. definiuje ciepło właściwe substancji, wyjaśnia sens fizyczny ciepła właściwego, sporządza bilans cieplny dla wody, rozwiązuje zadanie kalorymetryczne, opisuje zasadę działania wymiennika ciepła i chłodnicy. wyjaśnia stałą wartość temperatury topnienia i krzepnięcia, definiuje ciepło topnienia lodu, wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła topnienia, doświadczalnie wyznacza ciepło topnienia i krzepnięcia lodu. opisuje zależność temperatury wrzenia od ciśnienia, wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła parowania, opisuje zasadę działania chłodziarki. 2 Krystian Płotkowski III. ZSI nr 1 Katowice O elektryczności statycznej Temat Elektryzowanie przez tarcie, ładunek elementarny i jego wielokrotności Wzajemne oddziaływanie ciał. Budowa krystaliczna ciał. Elektryzowanie przez indukcję. Wymagania konieczne i podstawowe (ocena dopuszczająca i dostateczna) Uczeń: wie, że pocierany ebonit elektryzuje się ujemnie, a szkło dodatnio; wie, że ładunki elektryczne jednoimienne się odpychają, a różnoimienne – przyciągają; wie, że sztuczne tworzywa elektryzują się przez tarcie. wie, że można naelektryzować ciało przez zetknięcie go z ciałem naelektryzowanym; wie, że przez dotyk ciała elektryzują się tym samym ładunkiem; zna zasadę działania i budowę elektroskopu; wie, co to jest ładunek elektryczny i zna jego jednostkę. wie, że siła Coulomba zależy od wielkości ładunków i ich odległości; wie, że siła Coulomba może opisywać przyciąganie i odpychanie ładunków; wie, że siła Coulomba zależy odwrotnie proporcjonalnie od kwadratu odległości ładunków; zna prawo Coulomba. zna budowę atomu; zna budowę jądra atomowego; zna rozmiary atomu i jądra atomowego; potrafi je porównać; wie, że ciało naelektryzowane ma za mało lub za dużo elektronów; wie, co to są jony dodatnie (kationy) i jony ujemne (aniony). wie, że można Wymagania rozszerzone i dopełniające (ocena dobra i bardzo dobra) Uczeń: potrafi wykonać doświadczenie pokazujące stan naelektryzowania ciał, potrafi przeliczać jednostki ładunku elektrycznego, samodzielnie wykonuje doświadczenia z elektroskopem. potrafi obliczyć siłę Coulomba, wie, co oznacza współczynnik k we wzorze Coulomba, rozumie i potrafi objaśnić prawo Coulomba, potrafi stosować zasadę zachowania ładunku elektrycznego, wie, jak powstają jony dodatnie i ujemne, zna mechanizm przyciągania skrawków papieru lub drobin styropianu przez ciała naelektryzowane. potrafi wyjaśnić, co się 3 Krystian Płotkowski ZSI nr 1 Katowice Zasada zachowania ładunku. Przewodniki, półprzewodniki i izolatory. Prąd elektryczny Prawa Kirchhoffa i Ohma naelektryzować ciało przez wpływ; wie, na czym polega elektryzowanie przez indukcję; wie, że przez indukcję ciała elektryzują się przeciwnymi ładunkami. wie, że przez tarcie można naelektryzować dowolne ciało; potrafi wyjaśnić różnice w budowie wewnętrznej przewodników, półprzewodników i izolatorów; rozumie znaczenie swobodnych nośników ładunku elektrycznego. potrafi wymienić skutki przepływu prądu elektrycznego; zna podstawowe symbole graficzne stosowane w schematach obwodów elektrycznych; potrafi narysować schemat prostego obwodu elektrycznego. wie, jakie należy spełnić warunki, aby w obwodzie popłynął prąd elektryczny; wie, jaki jest umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego; zna definicję natężenia prądu elektrycznego; wie, że jednostką natężenia jest amper; wie, jak włączamy do obwodu woltomierz i amperomierz; zna źródła prądu elektrycznego; wie, że jednostką napięcia jest wolt [V], a natężenia prądu – amper [A]; potrafi wskazać rzeczywisty i umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego. wie, co to jest węzeł sieci; potrafi zaznaczyć umowne kierunki prądu w węźle; potrafi zapisać pierwsze prawo Kirchhoffa dla węzła z trzema przewodnikami; dzieje w przewodniku, gdy zbliżamy do niego ciało naelektryzowane; zna zasadę działania elektroforu; potrafi wyjaśnić zasadę elektryzowania przez indukcję. wie, na czym polega elektryzowanie przewodników, półprzewodników i izolatorów. potrafi objaśnić skutki przepływu prądu elektrycznego; potrafi budować proste obwody elektryczne potrafi wyjaśnić, co to jest natężenie prądu elektrycznego; potrafi obliczyć natężenie prądu elektrycznego; potrafi wyjaśnić, kiedy natężenie prądu jest równe jednemu amperowi [1A]. potrafi zapisać pierwsze prawo Kirchhoffa dla węzła z dowolną liczbą przewodników; potrafi uzasadnić, że to prawo wynika z zasady zachowania ładunku. potrafi narysować wykres I(U) na podstawie wyników pomiarów; potrafi obliczyć opór omowy przewodnika; potrafi obliczyć każdą wielkość z relacji: J = U/R; potrafi rozwiązywać zadania dla obwodów elektrycznych stosując prawa Ohma i Kirchhoffa. 4 Krystian Płotkowski ZSI nr 1 Katowice Łączenie oporników wie, że to prawo wynika z zasady zachowania ładunku. wie, że dla danego przewodnika opór elektryczny jest stały; zna jednostkę oporu elektrycznego; wie, że wzrost napięcia powoduje wzrost natężenia płynącego prądu; potrafi sformułować prawo Ohma; potrafi zdefiniować jednostkę oporu elektrycznego – om. potrafi zbudować szeregowy i równoległy układ oporników; umie obliczać opór zastępczy szeregowo i równolegle połączonych oporników; potrafi narysować schemat szeregowo i równolegle połączonych oporników; wie, że w instalacji domowej odbiorniki prądu połączone są równolegle; wie, że żarówki choinkowe połączone są szeregowo. potrafi wyprowadzać wzory na opór zastępczy szeregowo i równolegle połączonych oporników; potrafi rozwiązywać proste zadania z wykorzystaniem wzorów na opory zastępcze; potrafi obliczyć opór zastępczy dla mieszanego układu oporników. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Wzorowo opanował wiedzę obejmującą podstawę programową nauczania fizyki w klasie drugiej gimnazjum, wiadomościami wykracza poza program nauczania w danej klasie, biegle posługuje się zdobytą wiedzą w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych, wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem oraz osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach. 5