geografia
advertisement
Wymagania edukacyjne z geografii w klasach I -III Włodarczyk –Salata Agnieszka Rupniewska Ksenia Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Planeta Nowa I Podstawy geografii 1)wykazuje znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji 1) dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych na mapie; posługuje się skalą mapy do obliczenia odległości w geograficznych; terenie; 2) określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i 2) odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod obszarów na mapie; kartograficznych; 3) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych 3) posługuje się w terenie planem, mapą topograficzną, turystyczną, samochodową (m.in. orientuje mapę oraz identyfikuje obiekty geograficzne na mapie i w terenie); 4) identyfikuje położenie i charakteryzuje odpowiadające sobie obiekty geograficzne na fotografiach, zdjęciach lotniczych i satelitarnych oraz mapach topograficznych; 5) podaje główne cechy kształtu i wymiarów Ziemi; odczytuje współrzędne geograficzne na globusie 6) projektuje i opisuje trasy podróży na podstawie map turystycznych, topograficznych i samochodowych. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. 1) posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: ruch obiegowy, ruch obrotowy Ziemi, czas 1) podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi; przedstawia (wykorzystując również słoneczny, czas strefowy; podaje cechy ruchu obrotowego; wyjaśnia, dlaczego zostały własne obserwacje) zmiany w oświetleniu Ziemi oraz w długości trwania dnia wprowadzone strefy czasowe i granica zmiany daty; posługuje się mapą stref i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku; czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na Ziemi; 2) podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchów Ziemi. Atmosfera i hydrosfera 1) charakteryzuje wpływ głównych czynników klimatotwórczych na klimat; 1) wykazuje zróżnicowanie klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map 2) charakteryzuje na podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych oraz map stref klimatycznych temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w ciągu roku w wybranych na Ziemi; stacjach meteorologicznych położonych w różnych strefach klimatycznych; 2) podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia oblicza amplitudę i średnią temperaturę powietrza; wykazuje na przykładach Ziemi a strefami klimatycznymi oraz wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie związek między wysokością Słońca a temperaturą powietrza; roślinności i gleb na Ziemi; Wnętrze Ziemi 1)podaje główne cechy płytowej budowy litosfery; 1)rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działania 2)wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk czynników rzeźbotwórczych wulkanicznych i trzęsień ziemi; Procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi 1)posługuje się ze zrozumieniem pojęciem wietrzenia i erozji; 1) rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działania 2)przedstawia rzeźbotwórczą rolę wód płynących, fal morskich, wiatru, lądolodów i czynników rzeźbotwórczych. lodowców górskich; Pedosfera i biosfera podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia Ziemi a wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi; strefami klimatycznymi oraz Planeta Nowa II Afryka 1)charakteryzuje na podstawie map tematycznych i wyjaśnia występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych w Afryce; 2) wykazuje, na przykładzie strefy Sahelu, związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi; 3)uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się poważnymi niedoborami słodkiej wody; 4) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne w Afryce(niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza, państwa itp.); 1)określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób (m.in. AIDS) a poziomem życia w krajach Afryki na południe od Sahary; 2)określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów skrajnych Afryki; 3) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, Ameryka Północna i Południowa 1) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze 1)określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów obiekty geograficzne w Ameryce Północnej i Południowej(niziny, wyżyny, góry, rzeki, skrajnych Ameryk jeziora, wyspy, morza, państwa itp.); 2) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, 2)wyróżnia główne cechy i przyczyny zróżnicowania kulturowego i etnicznego 3) określa cechy rozwoju i problemy wielkich miast w Brazylii; Ameryki Północnej i Południowej; 3) identyfikuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem; 4) wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska przyrodniczego w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej; określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej; Obszary Okołobiegunowe 1)przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki; 1) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze 2)podaje główne cechy i przyczyny zmian w środowisku przyrodniczym obszarów obiekty geograficzne w Antarktyki i Arktyki okołobiegunowych. 2) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych Australia przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Australii 1) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na tle warunków środowiska przyrodniczego w Australii 2) analizuje i interpretuje treści map ogólno geograficznych Azja 1)wykazuje, na podstawie map tematycznych, że kontynent Azji jest obszarem 1)określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i wielkich geograficznych kontrastów; obszarów na mapie; 2) przedstawia, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze obszarów, 2) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na których kształtowały się najstarsze azjatyckie cywilizacje; w Azji (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza, państwa itp.); 3 )podaje kierunki rozwoju gospodarczego Chin oraz wskazuje zmiany znaczenia Chin w 3) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, gospodarce światowej; turystycznych; 4) wykazuje znaczenie czynników społeczno-kulturowych w tworzeniu nowoczesnej 4) ) analizuje wykresy i dane liczbowe dotyczące rozwoju ludnościowego i gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego; urbanizacji w Chinach; wyjaśnia, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie 5) wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw i „kulturą ryżu” a cechami klimatu rozmieszczenia ludności na obszarze Chin monsunowego w Azji Południowo-Wschodniej; 5) wskazuje miejsca konfliktów zbrojnych na Bliskim Wschodzie, 6) opisuje kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach; wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii; 7) charakteryzuje region Bliskiego Wschodu pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej, kierunków i poziomu rozwoju gospodarczego. Europa 1) wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy; 1) opisuje, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, 2) określa położenie Europy i główne cechy środowiska przyrodniczego na narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz najważniejsze przyczyny podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych; i konsekwencje tego zróżnicowania; 3) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne w 2) przedstawia główne cechy położenia, wielkości, układu przestrzennego Europie (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza, państwa itp.); oraz znaczenie Londynu jako światowej metropolii; 4) wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami 3) wykazuje wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę środowiska przyrodniczego Europy Północnej a głównymi kierunkami rozwoju krajów alpejskich gospodarczego; 4)określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i 5) wykazuje, na przykładzie rolnictwa Francji lub innego kraju europejskiego, obszarów na mapie; związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością 5) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, produkcji rolnej; identyfikuje cechy rolnictwa towarowego; turystycznych; 6) przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu (lub okręgu) przemysłowego w Europie Zachodniej; 7) prezentuje opracowaną na podstawie map, przewodników, Internetu trasę wycieczki po Europie lub jej części. Sąsiedzi Polski 1) charakteryzuje i porównuje, na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej, 1) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne środowisko przyrodnicze krajów sąsiadujących z Polską; wykazuje ich w państwach sąsiadujących z Polską (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, zróżnicowanie społeczne i gospodarcze; morza, państwa itp.); 2) wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec; 2) analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, 3) przedstawia współczesne przemiany społeczne i gospodarcze Ukrainy; turystycznych; 4) wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze, narodowościowe, kulturowe i gospodarcze 3) przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego, gospodarki oraz formy Rosji; współpracy z krajem będącym najbliższym sąsiadem regionu, w którym uczeń 5)przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne mieszka. kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu (lub okręgu) przemysłowego w Europie Zachodniej (Zagłębie Rury). Planeta Nowa 3 Środowisko przyrodnicze Polski 1) charakteryzuje, na podstawie map różnej treści, położenie własnego regionu 1) określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów w Polsce oraz położenie Polski na świecie i w Europie; opisuje podział skrajnych Polski administracyjny Polski; podaje nazwy i wskazuje na mapie województwa oraz ich 2)odlicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Polski, stolice; 3) określa konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski, 2) opisuje najważniejsze wydarzenia (obrazy) z przeszłości geologicznej Polski: 4) analizuje i interpretuje treści map ogólno geograficznych; powstanie węgla kamiennego, powstawanie gór, zalewy mórz, zlodowacenia; 5) rozpoznaje główne rodzaje skał występujących we własnym regionie i w Polsce; wykazuje zależności pomiędzy współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wskazuje na mapie najważniejsze obszary ich występowania; podaje przykłady wydarzeniami geologicznymi; wykorzystania skał w różnych dziedzinach życia człowieka; 3) podaje główne cechy klimatu Polski; wykazuje ich związek z czynnikami 6) wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w je kształtującymi; wyjaśnia mechanizm powstawania wiatru halnego i bryzy Polsce; wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz morskiej; jego ochrony we własnym regionie. 5) wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych Polski i własnego regionu: lasów, 7) wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego oraz przyczyny wód, gleb, surowców mineralnych; korzystając z mapy, opisuje ich degradacji jego wód. rozmieszczenie i określa znaczenie gospodarcze. 6) przedstawia główne cechy położenia oraz środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego 7)lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne w Polsce (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza) Ludność i urbanizacja 1) wyjaśnia i poprawnie stosuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii: przyrost 1) wykazuje różnice w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce i we własnym naturalny, urodzenia i zgony, średnia długość życia; regionie; 2) odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego oraz 2) podaje główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i we własnym regionie; piramidy płci i wieku) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, 3) analizuje, porównuje, ocenia rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i przyrostu naturalnego, struktury płci, średniej długości życia w Polsce; odczytuje zamieszkiwanym regionie; wielkość i główne kierunki migracji z Polski i do Polski; 4)wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce. 3) charakteryzuje, na podstawie map gęstości zaludnienia, zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice czynnikami przyrodniczymi, historycznymi, ekonomicznymi; Rolnictwo i przemysł 1) wyróżnia główne cechy struktury użytkowania ziemi, wielkości i własności 1) ocenia wpływ wykorzystania źródeł energii w Polsce na stan środowiska gospodarstw rolnych, zasiewów i hodowli w Polsce na podstawie analizy map, przyrodniczego; wykresów, danych liczbowych; 2) wskazuje najlepiej rozwijające się obecnie w Polsce gałęzie produkcji 2) podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, przemysłowej; ziemniaków, buraków cukrowych) oraz chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce; 3) przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce 4) wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i we własnym regionie oraz Usługi 1)rozróżnia rodzaje usług; wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce 1) opisuje obiekty znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i i we własnym regionie; Przyrodniczego Ludzkości; 2)) wykazuje na przykładach walory turystyczne Polski 2) i wykazuje sieci transportowej w Polsce wpływ na rozwój innych dziedzin 3) opisuje na podstawie map i wyjaśnia zróżnicowanie gęstości i jakości sieci działalności gospodarczej; transportowej w Polsce 1) wykazuje konieczność ochrony środowiska i kulturowego w Polsce; Degradacja środowiska przyrodniczego 1) wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz Polsce; jego ochrony we własnym regionie. Regiony geograficzne Polski 1) wskazuje na mapie główne regiony geograficzne Polski; 1) opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki 2) charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami przyrodniczymi; głównych regionów geograficznych Polski, ze szczególnym uwzględnieniem 2) przedstawia, np. w formie prezentacji multimedialnej, walory turystyczne własnego regionu (również na podstawie obserwacji terenowych); wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego 3) projektuje i opisuje, na podstawie map turystycznych, tematycznych, walorów kulturowych; ogólnogeograficznych i własnych obserwacji terenowych, podróż wzdłuż 3) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne wybranej trasy we własnym regionie, uwzględniając walory przyrodnicze i kulturowe; w Polsce (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza, miasta)
