Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO 311302 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ TYP SZKOŁY: TECHNIKUM RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: mgr inż. Zdzisław Szkudlarek, inż. Krzysztof Zieliński Recenzenci: dr inż. Marcin Chrzan, mgr inz. Henryk Krystkowiak Lider grupy branżowej: mgr inż. Sławomir Duch Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. © Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartańska 1B www.koweziu.edu.pl Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 2 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SPIS TREŚCI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................. 5 OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ........................................................................................................................................... 6 INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ............................................................................................. 7 UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO .................................................... 8 POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z INNYMI ZAWODAMI ................................................................ 8 CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ............................................................. 9 PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM............................................................................................................................................................. 9 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ........................................................................................................................................................................................ 9 9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO .................................................................................. 13 10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW ........................................................................................................................... 16 1. Elektrotechnika i elektronika .............................................................................................................................................................................................. 17 2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne ................................................................................................................................................................................... 23 3. Środki transportu szynowego ............................................................................................................................................................................................. 30 4. Język obcy w transporcie szynowym .................................................................................................................................................................................. 36 5. Działalność gospodarcza transporcie szynowym ................................................................................................................................................................ 40 6. Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym .......................................................................................................................................................... 46 7. Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej .............................................................................................................................................. 52 8. Eksploatacja środków transportu szynowego .................................................................................................................................................................... 57 Praktyki zawodowe ................................................................................................................................................................................................................. 64 ZAŁĄCZNIKI ................................................................................................................................................................................................................... 72 Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ....................................................................................................................................... 72 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO................................................. 77 Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO .......................................... 87 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 4 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm. ) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm. ), rozporządzenie MEN w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 7), rozporządzenie MEN w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 184), rozporządzenie MEN w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 204), rozporządzenie MEN w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 r. z późn. zm. (Dz. U. z 2007 r. Nr 83 poz. 562 z późniejszymi zmianami), rozporządzenie MEN w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 228 poz. 1487), rozporządzenie MEN w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zm. (Dz. U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16 poz. 94 z późn. zm. ), rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 1 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 1998 Nr 151 poz. 987), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 18 lutego 2011 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów metra (Dz. U. z 2011 r. Nr 59 poz. 30), rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie poważnych wypadków,, wypadków i incydentów na liniach kolejowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 89 poz. 593), Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego − rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 18 lipca 2005 r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji (Dz. U. z 2005 r. Nr 172 poz. 1444), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 października 2005 r. w sprawie zakresu badań koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz typów pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 212 poz. 1772), rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28.04.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. (Dz. U. z 2003 r., nr 89 poz. 828 wraz z późniejszymi zmianami), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. (Dz. U. nr 80 z 1999 r., poz. 912), . rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. Nr 75 z 2002 r., poz. 690 wraz z późniejszymi zmianami), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzaju prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby. (Dz. U. Nr 62 z 1996 r., poz. 228), ustawa z dnia 07.07. 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity), załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17. 08. 2006 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu – Prawo budowlane. (Dz. U., nr 156 z 2006 r., poz. 1118, z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 10. 04.1997 Prawo energetyczne (tekst jednolity) załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 maja 2006 r. (Dz. U. nr 89 z 2006 r., poz. 625, z późniejszymi zmianami). 2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 6 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Technik elektroenergetyk transportu szynowego organizuje prace przy przeglądach i naprawach taboru kolejowego, maszyn i urządzeń na nim zainstalowanych oraz urządzeń zasilania trakcji elektrycznej (sieci i podstacji trakcyjnych) w celu zapewnienia bezawaryjnej pracy tych urządzeń oraz bezpieczeństwa ruchu pociągów. Organizuje stanowiska pracy do wykonywania przeglądów i napraw taboru kolejowego oraz urządzeń zasilania trakcji elektrycznej. Diagnozuje uszkodzenia maszyn i aparatów taboru kolejowego oraz urządzeń zasilania, podejmuje decyzje o zakresie napraw. Wykonuje naprawy maszyn, aparatów, urządzeń zainstalowanych w taborze oraz na sieci i podstacjach trakcyjnych. Montuje i demontuje aparaturę poszczególnych obwodów elektrycznych taboru. Dobiera i naprawia aparaturę zabezpieczającą, sygnalizacyjną i sterującą. Przeprowadza kontrolę techniczną we wszystkich fazach produkcji oraz naprawy maszyn elektrycznych, urządzeń elektrycznych i energoelektrycznych. Sprawdza obwody główne, pomocnicze i sterujące taboru kolejowego oraz usuwa występujące w nich usterki. Ocenia stan baterii akumulatorów, nastawia wartości prądu ładowania oraz reguluję pracę regulatora napięcia. Sprawdza działanie poszczególnych aparatów i urządzeń w pojeździe trakcyjnym zarówno przy przyjęciu jak i w trakcie jazdy. Ocenia stan techniczny urządzeń i aparatów elektrycznych pojazdów szynowych,, linii zasilających oraz podstacji trakcyjnych. Posługuje się uniwersalnymi i specjalistycznymi urządzeniami, przyrządami kontrolno-pomiarowymi oraz komputerem w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych. Sporządza dyspozycje pisemne do wykonywania robót i utrzymania urządzeń zasilania elektroenergetycznego i elektrotrakcyjnego. Odpowiada za zabezpieczenie stanowiska pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy. Praca technika elektroenergetyka transportu szynowego odbywa się najczęściej w rozdzielniach, w pomieszczeniach aparatury kontrolno-pomiarowej i przekaźnikowej lub na wolnym powietrzu. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 7 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Technik elektroenergetyk transportu szynowego może pracować w zakładach taboru kolejowego, w zakładach naprawczych taboru kolejowego, zajezdniach tramwajowych, trolejbusowych i metra, przedsiębiorstwach produkujących tabor szynowy oraz w placówkach związanych z elektroenergetyką i taborem szynowym. Może także być zatrudniony jako maszynista elektrycznych pojazdów trakcyjnych po spełnieniu dodatkowych warunków kwalifikacyjnych i zdrowotnych, a także jako dyspozytor pracy drużyn trakcyjnych oraz brygad utrzymania sieci i podstacji trakcyjnych. 4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Zawód technik elektroenergetyk transportu szynowego jest niezbędny do wykonywania sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej dla potrzeb transportu szynowego, a także do wykonywania zadań związanych z utrzymaniem i eksploatacją środków transportu szynowego, tj. pociągów, tramwajów oraz pojazdów metra. Kształcenie w tym zawodzie powinno się odbywać w miejscowościach, w których znajdują się duże i bardzo duże węzły kolejowe, w miastach posiadających sieć tramwajową oraz w miastach, w których jest metro. Lokalizacja kształcenia w tych miejscach zapewnia absolwentowi pracę w wyuczonym zawodzie. O potrzebach kształcenia w poszczególnych rejonach kraju powinny decydować władze zarządzające liniami kolejowymi w Polsce w porozumieniu z samorządami prowadzącymi szkołę. Do kształcenia należy wykorzystać byłe szkoły kolejowe, które w przeszłości nauczały w zawodzie technik elektryk o specjalności trakcja elektryczna lub we wprowadzonym do klasyfikacji zawodzie − technik elektroenergetyk transportu szynowego, ponieważ te szkoły posiadają wyposażenie umożliwiające kształcenie zawodowe zgodnie z podstawą programową. Należy również wziąć pod uwagę, że aktualnie trwająca modernizacja linii kolejowych w Polsce jest ściśle związana z wprowadzaniem nowoczesnych systemów trakcyjnych w sieciach i pojazdach szynowych. Potrzeby kształcenia powinny uwzględniać postęp techniki w tym zakresie oraz współpracę z pracodawcami. 5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy i własnych. W zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego wskazano dwie kwalifikacje: E.25. Montaż i eksploatacja sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej i E.26. Montaż i eksploatacja środków transportu szynowego, które należy potwierdzić, zdając egzaminy zawodowe. Technik elektroenergetyk transportu szynowego posiada w podstawie programowej wspólne efekty kształcenia dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(E.a) i PKZ(E.d). Do zawodów posiadających efekty PKZ(E.a) należą: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monterelektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik elektroenergetyk transportu szynowego. Natomiast wspólne efekty kształcenia w ramach obszaru oznaczone kodem PKZ(E.d) przypisane są do zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego i technik automatyk sterowania ruchem kolejowym. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 8 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) 2) 3) 4) 5) montowania i eksploatacji sieci zasilających, doprowadzających energię do urządzeń trakcyjnych; montowania i eksploatacji sieci trakcyjnej oraz pomocniczych urządzeń trakcyjnych; wykonywania obsługi, diagnostyki i przeglądów środków transportu szynowego; wykonywania napraw środków transportu szynowego; prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej i technicznej sieci trakcyjnych i środków transportu szynowego. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego, takich jak: − efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ,KPS, OMZ); − efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(E.a) i (E.d); − efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie E.25. Montaż i eksploatacja sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej i E.26. Montaż i eksploatacja środków transportu szynowego. 7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: matematyka i fizyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym. Dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego wybrano dwa obowiązkowe zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia ogólnego, powiązane z zawodem, realizowane w zakresie rozszerzonym: matematyka – 180 h, fizyka – 240 h. Zgodnie z ustawodawstwem, przy takiej propozycji przedmiotem uzupełniającym musi być historia i społeczeństwo, w wymiarze 120 h. Matematyka będzie realizowana w zakresie rozszerzonym od klasy 1, natomiast fizyka będzie realizowana w zakresie rozszerzonym od klasy 2, po zrealizowaniu jej w zakresie podstawowym. 8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania i uczenia się. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 9 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym, polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: 1) matematyka: − wykorzystuje definicje i wyznacza wartości funkcji sinus, cosinus i tangens kątów o miarach od 0° do 180°; − korzysta z przybliżonych wartości funkcji trygonometrycznych (odczytanych z tablic lub obliczonych za pomocą kalkulatora); − oblicza miarę kąta ostrego, dla której funkcja trygonometryczna przyjmuje daną wartość (miarę dokładną albo – korzystając z tablic lub kalkulatora – przybliżoną); − stosuje proste zależności między funkcjami trygonometrycznymi; − znając wartość jednej z funkcji: sinus lub cosinus, wyznacza wartości pozostałych funkcji tego samego kąta ostrego;. − wykorzystuje definicje i wyznacza wartości funkcji sinus, cosinus i tangens dowolnego kąta o mierze wyrażonej w stopniach (przez sprowadzenie do przypadku kąta ostrego); − stosuje wzory na sinus i cosinus sumy i różnicy kątów, sumę i różnicę sinusów i cosinusów kątów; − stosuje zależności między kątem środkowym i kątem wpisanym; − korzysta z własności stycznej do okręgu i własności okręgów stycznych; − rozpoznaje trójkąty podobne i wykorzystuje (także w kontekstach praktycznych) cechy podobieństwa trójkątów; − korzysta z własności funkcji trygonometrycznych w łatwych obliczeniach geometrycznych, w tym ze wzoru na pole; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 10 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego − stosuje twierdzenie Talesa i twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa do obliczania długości odcinków i ustalania równoległości prostych, trójkąta ostrokątnego o danych dwóch bokach i kącie między nimi;. − oblicza współrzędne punktu przecięcia dwóch prostych; − wyznacza współrzędne środka odcinka; − oblicza odległość dwóch punktów; − znajduje obrazy niektórych figur geometrycznych (punktu, prostej, odcinka, okręgu, trójkąta itp. w symetrii osiowej względem osi układu współrzędnych i symetrii środkowej względem początku układu;. − bada równoległość i prostopadłość prostych na podstawie ich równań ogólnych; − wyznacza równanie prostej, która jest równoległa lub prostopadła do prostej danej w postaci ogólnej i przechodzi przez dany punkt; − oblicza odległość punktu od prostej; − wyznacza punkty wspólne prostej i okręgu; 2) fizyka: − posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu; przelicza jednostki prędkości; − odczytuje prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości od czasu oraz rysuje te wykresy na podstawie opisu słownego; − podaje przykłady sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach praktycznych; − opisuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki Newtona; − odróżnia prędkość średnią od chwilowej w ruchu niejednostajnym; − posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego; − opisuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona; − stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą; − posługuje się pojęciem siły ciężkości; − opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona; − wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu; − opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała;. − wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wymienia różne jej formy; − posługuje się pojęciem pracy i mocy; − opisuje wpływ wykonanej pracy na zmianę energii; − posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii kinetycznej i potencjalnej; − stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej; − wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 11 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego − odróżnia przewodniki od izolatorów oraz podaje przykłady obu rodzajów ciał; − posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego; − posługuje się (intuicyjnie) pojęciem napięcia elektrycznego; − posługuje się pojęciem oporu elektrycznego, stosuje prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych; − posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego; − przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-); przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina, doba); − rozróżnia wielkości dane i szukane; − odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w formie tabeli; − rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą; − sporządza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach), a także odczytuje dane z wykresu; − rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu oraz wskazuje wielkość maksymalną i minimalną; − posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; − zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących), a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 12 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne przeznaczono 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: – na kształcenie w ramach kwalifikacji E.25. Montaż i eksploatacja sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej przeznaczono – minimum 390 godzin, – na kształcenie w ramach kwalifikacji E.26. Montaż i eksploatacja środków transportu szynowego przeznaczono – minimum 400 godzin, – na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono – minimum 400 godzin. Tabela. Plan nauczania dla dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego o strukturze przedmiotowej Lp. I Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 Elektrotechnika i elektronika 2 Sieci zasilające i trakcje elektryczne 3 Środki transportu szynowego 4 Język obcy w transporcie szynowym 5 Działalność gospodarcza w transporcie szynowym Łączna liczba godzin Liczba godzin w okresie nauczania* Klasa Obowiązkowe zajęcia edukacyjne II I II 4 4 5 5 9 9 I 2 5 III II I IV II I II tygodniowo łącznie 4 120 9 9 270 270 2 1 25 60 30 750 2 5 2 2 2 2 7 7 1 1 6 1 1 6 2 2 2 2 4 120 4 4 4 4 8 240 3 9 230 11 3 9 8 11 20 590 4 2 6 0 Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym** 6 Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji 7 elektrycznej 8 Eksploatacja środków transportu szynowego Łączna liczba godzin 0 0 10 10 0 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 13 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego Praktyki zawodowe 9 9 18 18 5*** 5*** 15 15 16 0 . 45 1350 5 160 * do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego, **zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. ***Liczba godzin tygodniowo dla praktyk realizowanych powyżej 160 godzin Druga praktyka 4 tygodnie 160 godzin w klasie trzeciej Praktyki zawodowe ogółem 8 tygodni 320 godzin Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację E.25. Montaż i eksploatacja sieci zasilających oraz trakcji elektrycznej odbywa się pod koniec klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację E.26. Montaż i eksploatacja środków transportu szynowego odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 14 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych 1. Elektrotechnika i elektronika (120 godzin) 2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne (270 godzin) 3. Środki transportu szynowego (270 godzin) 4. Język obcy w transporcie szynowym (60 godzin) 5. Działalność gospodarcza w transporcie szynowym (30 godzin) 6. Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym (120 godzin) 7. Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej (240 godzin) 8. Eksploatacja środków transportu szynowego (230 godzin) Praktyki zawodowe – z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznych (160 godzin) – z zakresu środków transportu szynowego (160 godzin) Nazwa działu programowego Liczba godzin przeznaczona na dział 1.1. Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki 1.2. Obwody elektryczne 1.3. Elementy i układy elektroniczne 2. 1. Sieci zasilające 2. 2. Trakcje elektryczne 2. 3. Organizacja transportu szynowego 3. 1. Tabor szynowy 3. 2. Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym 4. 1. Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym 4. 2. Informacja o usługach i ofertach transportowych 5. 1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 5. 2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym 6. 1. Pomiary w transporcie szynowym 6. 2. Diagnostyka w transporcie szynowym 7. 1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających 7. 2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych 8. 1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym 8. 2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego 1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających 40 40 40 90 100 80 150 120 40 20 15 15 60 60 100 140 120 120 80 2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych 3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego 4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w pojazdach transportu szynowego 80 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 15 60 100 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego zastosowano taksonomię celów ABC B.Niemierko. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 16 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. Elektrotechnika i elektronika 1.1. Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki 1.2. Obwody elektryczne 1.3. Elementy i układy elektroniczne 1. 1. Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:. programowych taksonomiczna PKZ (E. a) (1)1 określić podstawowe wielkości elektryczne i ich jednostki; P C Wielkości fizyczne i ich jednostki w elektrotechnice. PKZ (E. a) (1)2 posłużyć się wielkościami elektrycznymi i ich jednostkami; P C Pole elektryczne. PKZ(E. a) (1)3 wyjaśnić pojęcia: materiały przewodzące, półprzewodnikowe i Pole magnetyczne i elektromagnetyzm. P B dielektryczne; Prąd elektryczny, napięcie elektryczne. PKZ (E. a) (2). 1. opisać zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, Rezystancja, rezystywność, kondukcja, konduktywność. P C magnetycznym i elektromagnetycznym; Źródła prądu elektrycznego. PKZ (E. a) (2)2 wyjaśnić zjawiska zachodzące w półprzewodnikach; P B Materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice. PKZ (E. a) (2)3 wyjaśnić zjawiska zachodzące przy przepływie prądu stałego i Dokumentacja techniczna. P B przemiennego; Symbole graficzne i literowe w elektrotechnice. PKZ (E. a) (3)1 zastosować prawa fizyki w zjawiskach związanych z prądem – Podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania P C przemiennym; obwodów elektrycznych. PKZ (E. a) (5)1 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania Bezpieczeństwo przy przepływie prądu, działanie prądu P C obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; na organizm człowieka, zapobieganie zagrożeniom. PKZ (E. a) (6)1 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne na P C podstawie symbolu graficznego, wyglądu i parametrów; PKZ (E. a) (6)2 wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych i P B elektronicznych; BHP(6)1 opisać czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy P B obsłudze urządzeń elektrycznych; BHP(6)2 . dokonać analizy skutków przepływu prądu elektrycznego przez P C organizm człowieka; BHP(6)3 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom dla życia i zdrowia w P C podczas pracy przy urządzeniach elektrycznych; Planowane zadania Rozpoznaj elementy i układy elektryczne i elektroniczne na podstawie symbolu graficznego, wyglądu i parametrów. Wyjaśnij sposób oznakowania elementów i układów elektrycznych i Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 17 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. 1. Wprowadzenie do elektrotechniki i elektroniki elektronicznych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Poznanie podstawowych praw elektrotechniki i elektroniki jest punktem wyjścia do dalszego kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego. Realizując program, należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz do korzystania z dokumentacji technicznej. W procesie kształcenia należy rozwijać poczucie odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy oraz kształtować nawyki przestrzegania regulaminów, przepisów i norm. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego. Uczeń na progu kształcenia zawodowego musi poznać i wykształtować pewne nawyki potrzebne do wykonywania zawodu, ta metoda ma te nawyki wykształcić, aby mogły być wykorzystane w dalszym toku nauki, Jest w tym przedmiocie szczególnie przydatna, bo tutaj uczeń nabiera pewnych treści gruntownych dla zawodu. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: komputer z dostępem do Internetu, tablicę multimedialną, podstawowe przyrządy pomiarowe i elementy elektryczne i elektroniczne, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi, schematy ideowe i montażowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Praca zespołowa sprzyja kształceniu umiejętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, wyzwala aktywność uczniów i zainteresowanie tematyką realizowanych treści kształcenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można stosować następujące metody: sprawdziany ustne i pisemne oraz testy wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 18 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. 2. Obwody elektryczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:. PKZ(E.a) (1)4 posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego; PKZ(E.a) (1)6 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki dla obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; PKZ (E.a) (3)2 określić i obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu przemiennego; PKZ (E.a) (3)3 opisać zjawiska zachodzące w obwodach prądu przemiennego; PKZ (E.a) (4)1 rozróżnić podstawowe parametry przebiegu sinusoidalnego; PKZ (E.a) (4)2 obliczyć wartości wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne; PKZ (E.a) (4)3 wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia; PKZ (E.a) (5)2 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; PKZ (E.a) (5)3 oszacować wartości wielkości elektrycznych w prostych obwodach elektrycznych; PKZ (E.a) (5)4 obliczyć: rezystancję zastępczą obwodu, prądy, napięcia i moc w obwodach prądu stałego oraz parametry źródła napięcia w różnych stanach pracy; PKZ (E.a) (6)2 wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych; PKZ (E.a) (6)4 omówić budowę i zastosowanie filtrów; PKZ (E.a) (7)1 odczytać schematy elektryczne ideowe i montażowe; PKZ (E.a) (7)4 rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(7)10. sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych; PKZ (E.a) (8)1 rozróżnić parametry elementów aparatów i urządzeń elektrycznych; BHP(5)1 rozpoznać źródła zagrożeń i czynniki szkodliwe występujące w pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna P C P C P P P P C B C C P C P C P C P P P P B B B B P P P C B C C Materiał nauczania Prawa obwodów elektrycznych. Obwody elektryczne prądu stałego. Obliczanie obwodów elektrycznych prądu stałego. – Połączenia szeregowe, równoległe i mieszane rezystorów. Obliczanie obwodów jednofazowego prądu przemiennego sinusoidalnego. Wykresy wektorowe. Obwody z elementami R, L, C. Stany nieustalone w obwodach szeregowych i równoległych RLC. Układy trójfazowe. Przebiegi niesinusoidalne. Czwórniki i filtry. Badanie obwodów elektrycznych. Układy do pomiaru napięcia i prądu. Pomiar rezystancji metodą bezpośrednią i pośrednią. Pomiar mocy. Pomiar energii elektrycznej. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony od porażeń prądem elektrycznym. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 19 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. 2. Obwody elektryczne BHP(5)2 . określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w P C pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych. Planowane zadania Oblicz wartości prądów i napięć w obwodach elektrycznych na podstawie schematu układu elektrycznego. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Poznanie podstawowych praw elektrotechniki dla obwodów elektrycznych jest punktem wyjścia do dalszego kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego. Realizując program, należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz do korzystania z dokumentacji technicznej. W procesie kształcenia należy rozwijać poczucie odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy oraz kształtować nawyki przestrzegania regulaminów, przepisów i norm. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: komputer z dostępem do Internetu, tablicę multimedialną, podstawowe przyrządy pomiarowe i elementy elektryczne i elektroniczne, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi, schematy ideowe i montażowe. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Praca zespołowa sprzyja kształceniu umiejętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, wyzwala aktywność uczniów i zainteresowanie tematyką realizowanych treści kształcenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można stosować następujące metody: sprawdziany ustne i pisemne oraz testy osiągnięć szkolnych. Szczegółowe kryteria oceny ustali prowadzący zajęcia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 20 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. 3. Elementy i układy elektroniczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:. PKZ(E.a) (1)7 wyjaśnić podstawowe pojęcia stosowane w energoelektronice; PKZ (E.a) (2)4 opisać zjawiska związane z przepływem prądu w półprzewodnikach; PKZ (E.a) (3)4 określić rodzaje jednostek prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (3)5 określić rodzaj mocy wydzielonej w układach analogowych; PKZ (E.a) (4)4 wyznaczyć wartości skuteczne, maksymalne i międzyszczytowe prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (4)5 wyznaczyć wartości częstotliwości i okresu przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (4)6/. wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegu sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ (E.a) (6)3 wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (6)5 wyjaśnić zasady działania i stosowania elektronicznych przetworników; PKZ (E.a) (6)6 omówić zasady działania układów energoelektronicznych; PKZ (E.a) (6)7 wyjaśnić zasady działania prostych układów elektronicznych; PKZ (E.a) (7)2 określić zastosowanie poszczególnych elementów elektronicznych; PKZ (E.a) (7)3 zintepretować charakterystyki elementów elektronicznych; PKZ (E.a) (7)5 rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektronicznych; PKZ (E.a) (7)6 opisać działanie układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ (E.a) (7)7 sporządzić schematy układów elektronicznych; PKZ (E.a) (7)8 sporządzić schematy montażowe układów analogowych i cyfrowych na podstawie schematów ideowych; PKZ (E.a) (8)2 rozróżnić parametry układów elektrycznych; Poziom wymagań programowych P P P Kategoria taksonomiczna B B C P P C C P C P C P B P B P P P P P B B C D B P B P P C C P B Materiał nauczania Bierne elementy elektroniczne. Diody prostownicze i stabilizacyjne. Tranzystory, tyrystory i triaki. Elementy optoelektroniczne. Filtry prostownicze. Prostowniki niesterowane i sterowane jednofazowe i wielofazowe. Wzmacniacze tranzystorowe. Wzmacniacze operacyjne. Generatory elektroniczne. Stabilizatory napięcia. Operacje logiczne. Minimalizacja funkcji logicznych. Bramki, przerzutniki. Układy kombinacyjne i sekwencyjne. Pamięci półprzewodnikowe. Mikroprocesory(mikrokontrolery). Przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe. Zasady montażu i demontażu układów elektronicznych. Testowanie układów elektronicznych analogowych i cyfrowych. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 21 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. 3. Elementy i układy elektroniczne PKZ (E.a) (8)3 rozróżnić parametry biernych, półprzewodnikowych i cyfrowych P B elementów elektronicznych; PKZ (E.a) (8)4 rozróżnić parametry układów analogowych; P B PKZ (E.a) (8)5 rozróżnić elementy dynamiczne i statyczne układów cyfrowych; P B PKZ (E.a) (8)6 określić podstawowe parametry elementów elektrycznych oraz P C elektronicznych biernych i czynnych. Planowane zadania Na podstawie schematu ideowego układu elektronicznego rozpoznaj poszczególne elementy znajdujące się w układzie i odczytaj ich parametry, korzystającz katalogu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Poznanie podstawowych praw elektroniki jest punktem wyjścia do dalszego kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego. Realizując program należy wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, zachęcać do studiowania literatury zawodowej oraz do korzystania dokumentacji technicznej. W procesie kształcenia należy rozwijać poczucie odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy oraz kształtować nawyki przestrzegania regulaminów, przepisów i norm. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: komputer z dostępem do Internetu, tablicę multimedialną, podstawowe przyrządy pomiarowe i elementy elektryczne i elektroniczne, zestawy ćwiczeń, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi, schematy ideowe i montażowe. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę, nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty, jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjne uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do bezpiecznego wykonywania zadań zawodowych technika automatyka sterowania ruchem kolejowym. Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej, metody ćwiczeń. Metody te zawierają opisy czynności niezbędnych do wykonania zadania, a uczniowie mogą pracować samodzielnie. Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia pozwolą na indywidualizację procesu nauczania, bardziej efektywne wykorzystanie pomocy dydaktycznej oraz ułatwią zrozumienie realizowanych treści kształcenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Praca zespołowa sprzyja kształceniu umiejętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, wyzwala aktywność uczniów i zainteresowanie tematyką realizowanych treści kształcenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można stosować następujące metody: sprawdziany ustne i pisemne oraz testy wielokrotnego wyboru. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 22 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Sieci zasilające i trakcje elektryczne 2. 1. Sieci zasilające 2. 2. Trakcje elektryczne 2. 3. Organizacja transportu kolejowego 2. 1. Sieci zasilające Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(9) 1. przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; BHP(9)2 przestrzegać przepisów związanych z ochroną przeciwpożarową w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; BHP(9)3 przestrzegać przepisów związanych z ochroną środowiska przy budowie i eksploatacji sieci zasilających i trakcji elektrycznych; PKZ(E.a)(12)1 opisać schematy blokowe układu sieci zasilających; PKZ(E.a)(12)2 opisać układy trakcji elektrycznych wraz z urządzeniami wspomagającymi; PKZ (E.a) (12)3 określić podstawowe człony układów na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(18)1 rozróżnić programy komputerowe stosowane w budowie i eksploatacji sieci zasilających; E.25.1(1)1 rozpoznać przewody elektryczne na podstawie oznaczeń i kolorów; E.25.1(1)2 rozpoznać kable elektryczne; E.25.1(1)3 rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; E.25.1(1)4 rozróżnić osprzęt instalacyjny wykorzystywany przy instalowaniu sieci trakcyjnych i trakcji elektrycznych; E.25.1(2)1 odczytać na schematach przebieg linii kablowych, lokalizacje muf kablowych i rozgałęzień końcowych; E.25.1(2)2 . opisać tory przebiegu prądu stałego i przemiennego zasilającego trakcję elektryczną; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C P B P B P C P C P P P C C C P C P B P B Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej. Ogólne wiadomości o sieciach zasilających. Linie napowietrzne. Linie kablowe. Sieci niskiego napięcia. Ochrony sieci i obiektów w strefie oddziaływania trakcji elektrycznej. Sieć powrotna. Ogólne wiadomości o podstacjach trakcyjnych. Zasilanie i urządzenia rozdzielcze prąduprzemiennego. Sieci wysokiego napięcia. Straty sieciowe i ich obliczanie. Regulacja napięcia w sieciach elektrycznych. Gospodarka mocą i energią elektryczną. Dokumentacja eksploatacji sieci zasilających – Przekształtniki prądu w podstacjach. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 23 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. 1. Sieci zasilające E.25.1(2)3 opisać rozpływ prądów, spadków napięć i strat mocy czynnej i biernej Urządzenia rozdzielni prądu stałego. P B sieci niskiego napięcia; Urządzenia rozdzielni bieguna minusowego. E.25.1(3)1 opisać sposoby uziemiania sieci zasilających urządzeń sterowania Urządzenia potrzeb własnych podstacji. P B ruchem kolejowym; Zabezpieczenia aparatury głównej i pomiary w E.25.1(3)2 opisać metody instalowania i sprawdzania środków ochrony podstacjach. przeciwporażeniowej w sieciach zasilających urządzenia sterowania ruchem P B Sterowanie zdalne. kolejowym; Eksploatacja podstacji trakcyjnych. E.25.1(3)3 określić metody ochrony odgromowej w urządzeniach sterowania P C ruchem kolejowym; E.25.1(10)1 określić podzespoły izolacyjne stosowane w sieciach zasilających i P C trakcjach elektrycznych; E.25.1(10)2 dobrać podzespoły izolacyjne w zależności od miejsca lokalizacji i P C zastosowania; E.25.1(12)1 zastosować przepisy prawa i ustalenia dystrybutora energii w zakresie P C prowadzenia dokumentacji; E.25.1(12)2 wypełnić dokumentację, stosując procedury dystrybutora energii. P C OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; Planowane zadania Wykonaj projekt doprowadzenia energii elektrycznej do urządzeń trakcji elektrycznej z wykorzystaniem sieci kablowych i podwieszonych. Dobierz przewody elektryczne i wskaż sposoby ich zamontowania i oznakowania. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych. Dział programowy „sieci zasilające” jest podstawowy dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego i ma na celu przygotowanie zawodowe ucznia w zakresie sieci energetycznych i zasilania trakcji elektrycznych. Kształcenie teoretyczne powinno być poparte doborem odpowiednich środków dydaktycznych, a w szczególności ćwiczebnymi modelami układów zasilania. Dodatkowo treści kształcenia powinny być upoglądawiane podczas wycieczek dydaktycznych. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych, wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 24 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. 1. Sieci zasilające pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 25 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Trakcje elektryczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ (E.a) (9)1 odczytać proste rysunki mechaniczne i elektryczne w dokumentacji technicznej urządzeń elektrycznych i trakcyjnych; PKZ (E.a) (9)2 narysować proste schematy elektryczne i trakcyjne; PKZ (E.a) (18)2 dobrać programy komputerowe do obsługi i diagnozowania sieci zasilających i trakcji elektrycznych; E.25.1(2)4 obliczyć sieci trakcyjne; E.25.2(1)1opisać budowę sieci trakcyjnych: kolejowych, tramwajowych, trolejbusowych i metra; E.25.2(1)2 opisać metody zawieszania sieci kompensowanych i niekompensowanych; E.25.2(1)3 opisać wpływ temperatury na sieci i stosowane rozwiązania technologiczne; E.25.2(4)1 określić zasady podziału sieci zasilających i trakcyjnych; E.25.2(4)2 . opisać metody montowania i profilowania sieci trakcyjnych pod wiaduktami; E.25.2(4)3 opisać metody montowania i profilowania sieci trakcyjnych w tunelach; E.25.2(6)1 opisać transformatory energetyczne oraz technologie ich montażu; E.25.2(6)2 opisać stacje trakcyjno-zasilające i technologie montażu urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostowniczych; E.25.2(6)3 opisać zastosowanie kabin sekcyjnych do dostarczania energii do sieci trakcyjnych; E.25.2(6)4 rozróżnić przyrządy pomiarowe instalowane w podstacjach trakcyjnych, określając ich przeznaczenie; E.25.2(12)1zastosować przepisy prawa i ustalenia instrukcji resortowych dotyczących zakresu prowadzenia dokumentacji; E.25.2(12)2 wypełnić dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P C P C P C P B P B P B P C P B P B P B P B P B P C P C P C Materiał nauczania Dokumentacja techniczna urządzeń trakcyjnych. Elementy rysunku mechanicznego i elektrycznego. Symbole graficzne stosowane w rysunku elektrycznym. Schematy elektryczne. Typy i rodzaje sieci trakcyjnych. Budowa sieci trakcyjnych różnych typów. Zawieszenie sieci. Zasilanie i sekcjonowanie sieci. Organizacja prac przy sieciach trakcyjnych i urządzeniach elektroenergetycznych. Dokumentacja eksploatacji trakcji elektrycznej. Elektroenergetyka tramwajów. Elektroenergetyka metra. Programy komputerowe do obsługi i diagnozowania sieci zasilających. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 26 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Trakcje elektryczne OMZ(3)1zmobilizować współpracowników do wykonania zadań; OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; OMZ(4)1monitorować jakość wykonywanych zadań; OMZ(4)2 ocenić jakość wykonywanych zadań według przyjętych kryteriów; OMZ(5)1zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; Planowane zadania Opisz trakcję elektryczną, metody jej zawieszania, sekcjonowania i regulowania. Przedstaw urządzenia pomocnicze, przekształcające energię elektryczną dla potrzeb zasilania sieci trakcyjnych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcie edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych, wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów w celu obejrzenia omawianych elementów zainstalowanych w trakcji elektrycznej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzania efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 27 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Trakcje elektryczne Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.3. Organizacja transportu kolejowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania PKZ (E.d) (1)1 rozpoznać konstrukcje drogi kolejowej z uwzględnieniem Ustawa o transporcie kolejowym. podstawowych zagadnień związanych z wymaganiami toru kolejowego i P C Podstawy funkcjonowania transportu konstrukcji nawierzchni; szynowego PKZ (E.d) (1)2 określić warunki techniczne dróg kolejowych; P C Skrajnia budowli i taboru. PKZ (E.d) (1)3 opisać zasady utrzymania torów i rozjazdów oraz zachowania Zasady organizowania przewozów taborem skrajni budowli i taboru w zakresie wymaganym do prawidłowej współpracy przy P C szynowym. naprawach i pomiarach urządzeń sterowania ruchem kolejowym; Sygnalizacja ruchu w transporcie szynowym. PKZ (E.d) (3)1 określić podstawy prawne funkcjonowania transportu; P C Procedury postępowania w czasie awarii i PKZ (E.d) (3)2 rozpoznać organizacje zrzeszające przedsiębiorstwa transportu wypadków. P C kolejowego; Drogi kolejowe. PKZ (E.d) (3)3 opisać najważniejsze zasady prowadzenia ruchu kolejowego; P C Zasady prowadzenia ruchu kolejowego. PKZ (E.d) (3)4 zastosować procedury i technikę prowadzenia ruchu w warunkach P C normalnych i awaryjnych; PKZ (E.d) (4)1 rozpoznać sygnały i wskaźniki; P C PKZ (E.d) (4)2 rozróżnić sygnały na sygnalizatorach kształtowych i świetlnych; P C PKZ (E.d) (4)3 rozróżnić wskaźniki ogólno-eksploatacyjne i dotyczące P C elektrycznych pojazdów trakcyjnych; PKZ (E.d) (4)4 zastosować sygnały w razie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu; P C PKZ (E.d) (4)5 zastosować sygnalizację dotyczącą przejazdów kolejowych. P C Planowane zadania Opisz wymagania w zakresie usytuowania urządzeń i sieci trakcyjnej w układzie torowym oraz wskaż oznakowania występujące w transporcie szynowym, określające elementy trakcji elektrycznej i urządzeń zasilających. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 28 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.3. Organizacja transportu kolejowego (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy ruchu kolejowego oraz możliwość sprawdzania znajomości sygnalizacji kolejowej. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię infrastruktury kolejowej, wyposażoną w: stanowiska, na których znajdują się: rozjazd, napędy zwrotnicowe, zamknięcia nastawcze, fragmenty torów z zamontowanymi złączami szynowymi i łącznikami szyn, złączami izolowanymi, komplet przyrządów do pomiaru toru, zwrotnic i zamknięć nastawczych, makiety, modele, foliogramy lub przezrocza przedstawiające nawierzchnię kolejową, złącza szynowe i złącza izolowane, konstrukcje rozjazdów, budowli inżynierskich, budowli i urządzeń stacyjnych, przejazdów kolejowych, skrajni budowli i taboru, sieci trakcyjnej, maszyn i sprzętu do robót torowych, elementy nawierzchni kolejowej: łączniki szynowe, łubki złącz szynowych, podkładki i tulejki izolacyjne, oznaczniki na planach schematycznych, filmy dydaktyczne dotyczące budowy i remontów torów kolejowych, zwrotnic i montażu urządzeń sterowania ruchem kolejowym, urządzenie łączności ruchowej z koncentratorem elektromechanicznym i komputerowym, sieci radiotelefoniczne wyposażone w koncentratory i radiotelefony, urządzenie łączności dyspozytorskiej, urządzenia rozgłoszeniowej i wizualnej informacji dla podróżnych, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem, z projektorem multimedialnym, z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do wykonywania dokumentacji stacji kolejowej i symulacji pracy stacji kolejowej. Zalecane metody dydaktyczne Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z przepisów i instrukcji obowiązujących w transporcie szynowym. Dominującą metodą powinna być metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Wskazane jest organizowanie wycieczek na posterunki ruchu w celu obejrzenia omawianych elementów zainstalowanych na stacjach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Środki transportu szynowego 3.1. Tabor szynowy 3.2. Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym 3.1. Tabor szynowy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.a(12)4 określić funkcję elementów i układów elektrycznych środków transportu szynowego na podstawie dokumentacji technicznej; E.a(12)5 opisać właściwości podstawowych członów układów środków transportu szynowego na podstawie dokumentacji technicznej; E.a(17)1 zastosować zasady użytkowania środków transportu szynowego zgodnie z instrukcjami obsługi; E.a(17)2 zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie budowy i użytkowania maszyn i urządzeń elektrycznych; E.a(17)3 wykorzystać katalogi i instrukcje do doboru części i elementów środków transportu szynowego; E.a(18)3 rozróżnić programy komputerowe stosowane w środkach transportu szynowego; E.a(18)4 dobrać programy komputerowe do diagnozowania środków transportu szynowego; E.26.1(1)1 sklasyfikować środki transportu szynowego; E.26.1(1)2 rozpoznać oznakowanie taboru szynowego; E.26.1(1)3 zastosować przepisy i normy międzynarodowe w wymaganiach technicznych dla taboru szynowego; E.26.1(2)1 określić elementy podwozia taboru szynowego; E.26.1(2)2 opisać stosowane instrukcje podwozi środków transportu szynowego; E.26.1(2)3 określić zasady obsługi technicznej wagonów i pojazdów trakcyjnych; E.26.1(2)4 określić elementy nadwozia wagonów w zależności od rodzaju wagonów; E.26.1(3)1 określić rodzaje i elementy napędów środków transportu szynowego; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C P C P C P B P C P P C C P C P P P C B C P C P C Materiał nauczania Ogólne wiadomości o taborze kolejowym. Podwozia wagonów i pojazdów trakcyjnych. Nadwozia wagonów i pojazdów trakcyjnych. Ostoja i urządzenia cięgłowo-zderzne. Układy hamulcowe. Urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego. Akumulatory pojazdów szynowych. Pojazdy trakcyjne. Układ napędowy spalinowych pojazdów trakcyjnych. Przekładnie mechaniczne, hydrauliczne i elektryczne taboru szynowego. Maszyny elektryczne w pojazdach trakcyjnych. Urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych. Elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych. Schematy elektryczne obwodów głównych i pomocniczych pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Tabor szynowy E.26.1(3)2 określić wymagania techniczne dla elementów jezdnych taboru Urządzenia automatyki w obwodach sterowania P C szynowego; pojazdów trakcyjnych E.26.1(3)3 określić elementy układów hamulcowych taboru szynowego; P C Pojazdy tramwajowe E.26.1(4)1 sklasyfikować elementy taboru szynowego; P C Pojazdy metra E.26.1(4)2 opisać zestawy kołowe i wózki taborowe; P B Urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów trakcyjnych E.26.1(4)3 określić zasady zawieszania silników trakcyjnych; P C E.26.1(4)4 scharakteryzować przekładnie, prądnice i przetwornice w taborze P C szynowym; E.26.1(5)1 rozpoznać przekładnie mechaniczne i określić ich charakterystyki; P C E.26.1(5)2 rozpoznać przekładnie hydrauliczne i określić ich charakterystyki; P C E.26.1(5)3 rozpoznać przekładnie elektryczne i określić ich charakterystyki; P C E.26.1(6)1 rozpoznać materiały stosowane w konstrukcjach taboru szynowego; P C E.26.1(6)2 dobrać materiały do podzespołów mechanicznych stosowanych w P C konstrukcjach taboru szynowego; E.26.1(6)3 określić cechy i zastosowanie połączeń mechanicznych stosowanych w P C montażu taboru szynowego; E.26.2(8)1 rozróżnić rodzaje dokumentacji środków transportu szynowego; P C E.26.2(8)2 zanalizować schematy ideowe obwodów elektrycznych maszyn i P D urządzeń w taborze szynowym; E.26.2(8)3 zanalizować i wykorzystać schematy montażowe obwodów P D elektrycznych w taborze szynowym. Planowane zadanie Opisz środki transportu szynowego z uwzględnieniem rodzaju napędu, układu jezdnego, systemu sterowania, układu hamulcowego oraz materiałów, z jakich wykonano poszczególne elementy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych znajdujących się w taborze szynowym. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię taboru szynowego, wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 31 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Tabor szynowy zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowane w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolnopomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem i tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 32 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(10)1 opisać metody udzielania pierwszej pomocy w różnych wypadkach; BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy przy pracach związanych z urządzeniami elektrycznymi w środkach transportu szynowego; BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia w środkach transportu szynowego; PKZ (E.d) (3)5 opisać podstawowe zadania Urzędu Transportu Kolejowego; PKZ (E.d) (3)6 ocenić przydatność do ruchu wagonów i pojazdów trakcyjnych na podstawie obowiązujących przepisów; PKZ (E.d) (3)7 opisać procedury postępowania w razie awarii urządzeń sterowania ruchem kolejowym; PKZ (E.d) (3)8 zastosować procedury postępowania w stanach awaryjnych, zagrożenia bezpieczeństwa ruchu oraz w wypadkach taboru szynowego; PKZ (E.d) (4)6 określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; PKZ (E.d) (4)7 ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych; PKZ (E.d) (4)8 dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; PKZ (E.d) (4)9 zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu; E.26.2(14)1 podzielić pojazdy pod względem wykonywanej pracy przewozowej; E.26.2(14)2 określić zasady gospodarki pojazdami trakcyjnymi; E.26.2(14)3 dobrać pojazd trakcyjny do zaplanowanej pracy przewozowej; E.26.2(15)1 określić całkowity i eksploatacyjny obrót pracy pojazdu trakcyjnego; E.26.2(15)2 określić sposoby obsługi pociągów; E.26.2(15)3 sporządzić plan pracy pojazdów trakcyjnych; E.26.2(15)4 sporządzić plan obsługi pojazdów kolejowych; E.26.2(16)1 określić przeznaczenie charakterystyk prędkości i sił pociągowych do obliczeń trakcyjnych; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna B P C P C P C P C P B P C P C P C P C P C P P P P P P P C C C C C C C P C Materiał nauczania Udzielanie pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy i w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Ustawa o transporcie kolejowym. Prowadzenie ruchu pociągów. Sygnalizacja kolejowa. Organizacja przewozów pasażerskich i towarowych. Ogólne wiadomości o gospodarce pojazdami trakcyjnymi. Planowanie pracy taboru szynowego i jego obsługi. Dynamika ruchu kolejowego opory ruchu, siły pociągowe, obliczenia trakcyjne. Wypadki i incydenty kolejowe. Dokumentacja eksploatacji pojazdów trakcyjnych. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 33 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym E.26.2(16)2 dobrać na podstawie charakterystyk prędkości i sił pociągowych P C optymalne warunki jazdy; E.26.2(17)1 obliczyć masę pociągu; P C E.26.2(17)2 dobrać masę pociągu do określonych warunków jazdy; P C E.26.2(17)3 dobrać sposób hamowania dla określonej masy i rodzaju pociągu; P C E.26.2(19)1 zastosować przepisy regulujące postępowanie w wypadkach i P C incydentach kolejowych; E.26.2(19)2 opisać procedury postępowania w razie wypadku lub incydentu P B kolejowego; E.26.2(19)3 określić organy i metody badania wypadków i incydentów P C kolejowych; E.26.2(20)1 zastosować przepisy prawa w zakresie prowadzenia dokumentacji, P C eksploatacji środków transportu szynowego; E.26.2(20)2 wypełnić dokumentację eksploatacji pojazdów trakcyjnych. P C KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; KPS(4)1 przeanalizować zmiany zachodzące w branży; KPS(4)2 podjąć nowe wyzwania; KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; Planowane zadanie Sporządź plan wykorzystania pojazdów trakcyjnych. Uwzględnij zasady gospodarki wagonami i pojazdami trakcyjnymi, potrzeby klientów oraz zasady doboru pojazdu szynowego do wykonania pracy przewozowej. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych oraz planowanie pracy taboru. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni taboru szynowego lub w pracowni infrastruktury kolejowej w zależności od realizowanych treści. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 34 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Wykorzystanie taboru szynowego w transporcie kolejowym Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię taboru szynowego, wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowanych w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolnopomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych. Szkoła powinna posiadać pracownię infrastruktury kolejowej, wyposażoną w: stanowiska, na których znajdują się: rozjazd, napędy zwrotnicowe, zamknięcia nastawcze, fragmenty torów z zamontowanymi złączami szynowymi i łącznikami szyn, złączami izolowanymi, komplet przyrządów do pomiaru toru, zwrotnic i zamknięć nastawczych, makiety, modele, foliogramy lub przezrocza przedstawiające nawierzchnię kolejową, złącza szynowe i złącza izolowane, konstrukcje rozjazdów, budowli inżynierskich, budowli i urządzeń stacyjnych, przejazdów kolejowych, skrajni budowli i taboru, sieci trakcyjnej, maszyn i sprzętu do robót torowych, elementy nawierzchni kolejowej: łączniki szynowe, łubki złącz szynowych, podkładki i tulejki izolacyjne, oznaczniki na planach schematycznych, filmy dydaktyczne dotyczące budowy i remontów torów kolejowych, zwrotnic i montażu urządzeń sterowania ruchem kolejowym, urządzenie łączności ruchowej z koncentratorem elektromechanicznym i komputerowym, sieci radiotelefoniczne wyposażone w koncentratory i radiotelefony, urządzenie łączności dyspozytorskiej, urządzenia rozgłoszeniowej i wizualnej informacji dla podróżnych, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem, z projektorem multimedialnym, z pakietem programów biurowych oraz oprogramowaniem do wykonywania dokumentacji stacji kolejowej i symulacji pracy stacji kolejowej. Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie efektów kształcenia jest możliwe przy zastosowaniu następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem i tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia teoretyczne mogą być prowadzone w dużej grupie (klasie) z zastosowaniem metod aktywizujących. Dominujące formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna lub praca w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się stosowanie różnorodnych metod sprawdzana efektów kształcenia poprzez dyskusję kierowaną, odpowiedzi ucznia, sprawdzian pisemny, testy wiadomości, wykonanie zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. Język obcy w transporcie szynowym 4.1. Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym 4.2. Informacja o usługach i ofertach transportowych 4.1. Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(1)1 posłużyć się specjalistycznym słownictwem stosowanym w transporcie kolejowym; JOZ(1)2 obsłużyć klienta w języku obcym; JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu zawodowego; JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej; JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy, wykorzystując słownictwo zawodowe; JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy, z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu zawodowego; JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą działalności firmy; JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące obsługi urządzeń stosowanych w branży kolejowej; JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(3)6 odczytać informacje o wykonywanych usługach w języku obcym; JOZ(3)7 odczytać zamieszczone na urządzeniach informacje w języku obcym; JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)2 określić zawartość przesyłki na podstawie obcojęzycznych informacji zawartych na opakowaniu; JOZ(5)3 wyszukać w różnych obcojęzycznych źródłach informacje na temat usług wykonywanych przez firmę; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna C P P P C C C P C P B P P C C P C P C P P P C C C P C P C Materiał nauczania Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące planowania pracy. Obsługa klientów w języku obcym. Rozmowa ofertowa. Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. Wydawanie poleceń. Negocjowanie warunków ofertowych. Porozumienie o współpracy. Organizacja stanowiska pracy. Oferty szkoleniowe. CV w języku obcym. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 36 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.1. Porozumiewanie się w procesie pracy w języku obcym JOZ (5)4 przetłumaczyć obcojęzyczne oferty szkoleniowe dla branży kolejowej. P C Planowane zadanie Przeprowadź rozmowę z zainteresowanym na temat oferty swojej firmy, prezentując formę prawną działalności firmy, zakres wykonywanych usług oraz osiągnięcia firmy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: wzory pism, dokumentów, formularzy, czasopisma branżowe w języku obcym, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Zajęcia należy prowadzić w maksymalnie 15-osobowych grupach. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Testy diagnostyczne. Zestaw ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych. Dwujęzykowe słowniki. Materiały do ćwiczeń w formie tekstowej i elektronicznej. Specjalistyczne materiały audiowizualne o tematyce zawodowej. Filmy dydaktyczne w wersji obcojęzycznej dotyczące transportu. Nagrania tekstów z zakresu języka ogólnego, technicznego i specjalistycznego. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą aktywizujące metody kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej, inscenizacji, odgrywania ról w różnych kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gier językowych. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się porównanie wykonanego zadania z otrzymanym wzorcem i dokonanie w procesie samooceny prawidłowości wykonania zadania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 37 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Informacja o usługach i ofertach transportowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych P P P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania JOZ(2)1 określić czynności związane z obsługą klienta; C Korespondencja na tematy gospodarcze w języku JOZ(2)2 zaplanować rozmowę ofertową w języku obcym zawodowym; C obcym. JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę na temat działalności gospodarczej firmy; C Informacje o usługach transportowych i obsłudze urządzeń sterowania ruchem kolejowym. JOZ(2)4 zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach ofertowych i C usługowych; Źródła informacji o transporcie kolejowym. Wiedza o transporcie kolejowym w zasobach JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie P C zadań zawodowych; internetowych. JOZ(2)6 odpowiedzieć na pytania stawiane przez zainteresowanych działalnością P C firmy w języku obcym; JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie P C technik elektroenergetyk transportu szynowego; JOZ(4)1 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac i P C usług; JOZ(4)2 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń P C stosowanych w transporcie kolejowym; JOZ(4)3 przetłumaczyć informacje zamieszczone na maszynach w języku obcym; P C JOZ(4)4 wysłuchać wypowiedzi w języku obcym zgodnie z zasadami aktywnego P C słuchania; JOZ(4)5 porozumieć się z zespołem w języku obcym. P C Planowane zadanie Omów i opisz w języku obcym zasady działania transportu kolejowego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem stosowanych urządzeń. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: wzory pism, dokumentów, formularzy, czasopisma branżowe w języku obcym, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Zajęcia powinny być realizowane w grupach maksymalnie 15-osobowych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Testy diagnostyczne. Zestaw ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych. Dwujęzykowe słowniki. Materiały do ćwiczeń w formie tekstowej i elektronicznej. Specjalistyczne materiały audiowizualne o tematyce zawodowej. Filmy dydaktyczne w wersji obcojęzycznej dotyczące transportu. Nagrania tekstów z zakresu języka ogólnego, technicznego i specjalistycznego. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 38 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Informacja o usługach i ofertach transportowych Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą aktywizujące metody kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej, inscenizacji, odgrywania ról w różnych kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gier językowych. Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się porównanie wykonanego zadania z otrzymanym wzorcem i dokonanie w procesie samooceny prawidłowości wykonania zadania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 39 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5. Działalność gospodarcza transporcie szynowym 5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym 5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(1)2 określić pojęcia: mikro, małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; PDG(2)1 omówić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)2 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3)1 omówić obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2 zprzeanalizować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w transporcie kolejowym; PDG(3)3 rozpoznać przepisy regulujące nieprzestrzeganie prawa z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)4 skorzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(7)1 opracować procedurę postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej; PDG(7)2 wybrać formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności; PDG(7)4 wybrać formę opodatkowania działalności; PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności zgodnie z ustalonymi zasadami; BHP(1)1 rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; Poziom wymagań programowych P P P Kategoria taksonomiczna B B B Materiał nauczania P B P B P C P D P C P D P C P C P P C P B Podstawy działalności gospodarczej. Zasady planowania określonej działalności. Formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa. Formy pozyskiwania kapitału. Rejestrowanie firmy. Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności gospodarczej. Opodatkowanie działalności gospodarczej. Wydajność pracy. Systemy wynagrodzeń pracowników. Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w biznesie. Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładzie pracy, prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika. C Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej BHP(1)2 rozróżnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; BHP(1)3 rozróżnić pojęcia związane z ochroną środowiska w procesie pracy; BHP(1)4 wykorzystać zasady ergonomii na stanowisku pracy; BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP((2)2 rozróżnić zadania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu pracy; BHP(2)3 rozróżnić zadania i uprawnienia administracji państwa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP (3)2 określić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3 rozpoznać akty prawne określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; KPS(4)1 przeanalizować zmiany zachodzące w branży; KPS(4)2 podjąć nowe wyzwania; KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; KPS(5)3 określić skutki stresu; KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KPS(7)2 respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; P P P P P P P P P B B C B C C C C C Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 41 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej KPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne; KPS(9)2 zachowywać się asertywnie; KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania; Planowane zadanie Opracować plan założenia działalności gospodarczej w transporcie kolejowym, uwzględniając formy własności, zakres prowadzonej działalności, formy opodatkowania i sposoby pozyskania kapitału do prowadzenia działalności. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorca. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności gospodarczej oraz metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Dominującą formą organizacyjną pracy uczniów jest forma indywidualna zróżnicowana. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 42 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(4)1 wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w transporcie kolejowym; PDG(4)2 określić powiązania pomiędzy podmiotami gospodarczymi w transporcie szynowym; PDG(4)3 określić powiązania przedsiębiorstwa transportu kolejowego z otoczeniem; PDG(5)1 dokonać analizy działalności gospodarczej w branży na rynku miejscowym; PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na oferowane usługi; PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; PDG(6)1 opisać procedury wykonywania usług w przedsiębiorstwach transportowych funkcjonujących na rynku; PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wykonywania usług; PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami w branży transportowej; PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług na rynku; PDG(8)1 zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii; PDG(8)2 rozróżnić ogólne zasady redagowania pism; PDG(8)3 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(8)4 wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie; PDG(8)5 wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; PDG(9)1 obsłużyć biurowe urządzenia techniczne; PDG(9)2 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna A p B p B P C P P P C C B P C P D P C p C p p p B C C p C p p C C Materiał nauczania Badanie i analiza potrzeb klientów. Działania w małej firmie transportowej. Źródła przychodów i kosztów w firmie usług transportowych. Usługi transportowe. Zasady współpracy przedsiębiorstwa usługowego z otoczeniem. Marketing. Zasady pracy biurowej. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 43 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym PDG(9)3 obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań p C zawodowych w działalności gospodarczej; PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu-mix; P B PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności; P C PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb P D klientów; PDG(10)4 dokonać analizy potrzeb klientów na podstawie przeprowadzonych P C badań ankietowych; PDG(11)1 określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; P B PDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; P B PDG(11)3 określić możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności. P B Planowane zadanie Na podstawie dokumentu rejestrującego działalność gospodarczą dla przedsiębiorstwa w branży transportu kolejowego przygotuj biznesplan prowadzonej działalności, uwzględniając badania rynku, analizę kosztów, możliwość zatrudnienia specjalistów, współpracę z innymi podmiotami gospodarczymi oraz działania marketingowe. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorca. Powinny być kształtowane umiejętności przestrzegania przepisów prawa obowiązującego w działalności gospodarczej oraz współpracy z innymi przedsiębiorstwami w branży. Należy także kształtować postawę samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za siebie i innych. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu, komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale szczególnie zaleca się stosować metodę ćwiczeń, która sprzyja samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczeń. Ćwiczenia będą poprzedzone objaśnieniem nauczyciela. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Dominującą formą organizacyjną pracy uczniów jest forma indywidualna zróżnicowana. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 44 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w transporcie szynowym Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 45 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym 6. 1. Pomiary w transporcie szynowym 6. 2. Diagnostyka w transporcie szynowym 6. 1. Pomiary w transporcie szynowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia związane z wykonywaniem pomiarów i diagnostyki w elektroenergetyce; BHP(4)2 określić zagrożenia dla środowiska związane z diagnostyką urządzeń trakcyjnych i taboru szynowego; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pomiarowe zgodnie z przepisami i wymaganiami ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(7)2 zorganizować stanowisko diagnostyczne zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(8) 1 dobrać środki ochrony indywidualnej do dokonywania pomiarów; BHP(8)2 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywania pomiarów i diagnostyki; PKZ(E.a)(10)1 wykonać podstawowe rodzaje obróbki metali i stopów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; PKZ(E.a)(10)2 posłużyć się przyrządami pomiarowymi wielkości mechanicznych i elektrycznych; PKZ(E.a)(10)3 przygotować końcówki przewodów do montażu; PKZ(E.a)(10)4 przylutować złącza do kabli wielożyłowych; PKZ(E.a)(10)5 zamontować elementy elektroniczne na płytce drukowanej; PKZ(E.a)(10)6 dobrać przyrządy i metody pomiarowe do badanego układu; PKZ(E.a)(14)1 zestawić układy pomiarowe; PKZ(E.a)(14)2 zastosować odpowiednie metody pomiarowe; PKZ(E.a)(14)3 przeanalizować schematy ideowe prostych układów pomiarowych; PKZ(E.a)(14)4 rozróżnić układy pomiarowe stosowane do pomiaru parametrów, elementów elektronicznych i układów elektroniki; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P C P C P C P C P C P C P P P P P P P C C C C C C B P C Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy wykonywaniu pomiarów i diagnostyki w elektroenergetyce. Układy regulacji i pomiary natężenia prądu. Układy regulacji i pomiary napięcia. Pomiary rezystancji. Sprawdzenie podstawowych praw elektrotechniki. Pomiary pojemności. Pomiary indukcyjności. Pomiary mocy. Obsługa i podstawowe pomiary oscyloskopem. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 46 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. 1. Pomiary w transporcie szynowym PKZ(E.a)(15)1 zmierzyć napięcie i natężenie prądu w badanym układzie oraz P C wykorzystać zależności między nimi; PKZ(E.a)(15)2 zmierzyć parametry elementów R, L, C; P C PKZ(E.a)(15)3 zmierzyć moc odbiornika prądu stałego oraz moce odbiorników P C jednofazowych i trójfazowych; PKZ(E.a)(15)4 zbadać przebiegi prądu i napięcia w układach prostowników P C sterowanych i niesterowanych z zastosowaniem filtrów i bez filtrów; PKZ (E.a) (15)5 przeanalizować działanie układów elektronicznych cyfrowych: bramek logicznych, przerzutników, multiplekserów i demultiplekserów, liczników P B i rejestrów na podstawie pomiarów; PKZ(E.a)(15)6 dobrać zabezpieczenie nadmiarowo-prądowe i różnicowo– P C prądowe obwodu elektrycznego do wykonywanych pomiarów; E.25.1(7)1 dobrać przyrządy do wykonania pomiarów sieci zasilających; P C E.25.1(7)2 wykonać pomiary sieci zasilających; P C E.25.1(8)1 dobrać przyrządy do wykonania pomiarów układów zabezpieczających; P C E.25.1(8)2 wykonać pomiary układów zabezpieczających w sieciach zasilających; P C E.25.2(7)1 dobrać przyrządy do pomiarów sieci i urządzeń trakcyjnych; P C E.25.2(7)2 wykonać pomiary rozpływów prądu i spadków napięcia w sieciach P C trakcyjnych; E.26.1(11)1 wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; P C E.26.1(11)2 wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich P C urządzeń napędowych; E.26.2(11)1 wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; P C E.26.2(11)2 wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych. P C E.26.2(11)3 wykonać pomiary zużycia pantografów; P C Planowane zadanie W czasie wykonywania kontroli przeprowadź pomiary sieci trakcyjnej. Dobierz przyrządy pomiarowe i zmierz rozpływ prądów i spadki napięć oraz rezystancję sieci. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w laboratorium elektrycznym i elektronicznym wyposażonym w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma,, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów i instrukcje do ćwiczeń. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 47 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. 1. Pomiary w transporcie szynowym Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać laboratorium elektryczne i elektroniczne, wyposażone w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów)+ zasilane napięciem stabilizowanym w zakresie 0 ÷ 150 V ═ i 3x400/230 V ~, przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, generatory i oscyloskopy, trenażery umożliwiające pomiary napięcia, prądu, rezystancji, pojemności, indukcyjności, obwodów RLC, transformatora, silnika małej mocy, instalacji elektrycznych, linii przesyłowych, zabezpieczeń elektrycznych, prądnice małej mocy, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) do opracowywania wyników pomiarów z oprogramowaniem do wykonywania schematów elektrycznych i symulacji pracy obwodów elektrycznych, wzmacniacze, generatory, elementy i układy elektroniczne, elementy i układy scalone, urządzenia elektroakustyczne, urządzenia zapisu i odtwarzania dźwięku, regulatory czynników fizycznych, czujniki i elementy wykonawcze w automatyce, przetworniki A/C i C/A, układy transmisji szeregowej i równoległej, przekaźniki prądu stałego, przemiennego, elektroniczne i czasowe, układy prostownicze. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w laboratorium odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 6. 2. Diagnostyka w transporcie szynowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.a)(14)1 zestawić układy pomiarowe; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna C Materiał nauczania Badanie i diagnozowanie źródeł napięcia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 48 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. 2. Diagnostyka w transporcie szynowym PKZ(E.a)(14)2 zastosować odpowiednie metody pomiarowe; PKZ(E.a)(14)3 przeanalizować schematy ideowe prostych układów pomiarowych; PKZ(E.a)(14)4 rozróżnić układy pomiarowe stosowane do pomiaru parametrów, elementów elektronicznych i układów elektroniki; PKZ(E.a)(16)1 sporządzić charakterystyki badanych urządzeń na podstawie wykonanych pomiarów; PKZ(E.a)(16)2 oszacować błędy pomiaru; PKZ(E.a)(16)3 sporządzić protokół pomiarów; PKZ(E.a)(16)4 wykorzystać komputer do obróbki wyników pomiarów w postaci tabel i wykresów; PKZ(E.a)(18)5 wykorzystać programy komputerowe do symulacji pomiarów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(18)6 wykorzystać programy do opracowania wyników i analizy powstałych błędów pomiarów; E.25.1(9)1 opracować wyniki prowadzonych pomiarów w sieciach zasilających; E.25.1(9)2 zdiagnozować i ustalić usterki w sieciach zasilających; E.25.1(9)3 dokonać regulacji napięcia w sieciach zasilających; E.25.2(8)1 sprawdzić współdziałanie wyłączników kabiny sekcyjnej i podstacji trakcyjnej; E.25.2(8)2 opracować wyniki pomiarów sieci trakcyjnych i podzespołów; E.25.2(8)3 ocenić stan podzespołów na podstawie wyników pomiarów; E.25.2(10)1 zlokalizować uszkodzenia w sieci i podstacjach trakcyjnych na podstawie zawiadomienia; E.25.2(10)2 zdiagnozować uszkodzenie i opracować plan jego usunięcia; E.25.2(10)3 wykonać pomiary sieci lub urządzenia trakcyjnego po usunięciu uszkodzenia; E.26.2(5)1 dobrać programy komputerowe do diagnozowania i obsługi taboru szynowego; E.26.2(5)2 wykonać diagnostykę i obsługę taboru szynowego z wykorzystaniem programów komputerowych; E.26.2(12)1 dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; E.26.2(12)2 wykonać diagnostykę taboru szynowego; P P C B P C P C P P C C P C P C P C P P P C C C P C P P C C P C P C P C P C P C P P C C Badanie i diagnozowanie termoelementów. Badanie szeregowego obwodu. Badanie równoległego obwodu. Badanie i diagnozowanie filtrów elektrycznych. Badanie stanów nieustalonych. Badanie i diagnozowanie diod półprzewodnikowych. Badanie i diagnozowanie prostowników niesterowalnych. Badanie i diagnozowanie tranzystorów. Badanie i diagnozowanie elementów optoelektronicznych. Badanie i diagnozowanie tyrystora. Badanie i diagnozowanie układu regulacji natężenia oświetlenia. Badanie i diagnozowanie sterowanego prostownika. Badanie i diagnozowanie przekształtnika częstotliwości. Wzmacniacz operacyjny. Stabilizator napięcia. Badanie generatorów. Analiza układów cyfrowych. Badanie i diagnozowanie przerzutników. Badanie i diagnozowanie multiplekserów i demultiplekserów analogowych i cyfrowych. Analiza działania liczników i rejestrów. Badanie i diagnozowanie przetworników. Badanie i diagnozowanietransformatora. Badanie i diagnozowanie styczników. Badanie i diagnozowanie przekaźników. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 49 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. 2. Diagnostyka w transporcie szynowym E.26.2(12)3 ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki. P C Badanie i diagnozowanie przekładników. Badanie i diagnozowanie wyłączników. Badanie i diagnozowanie linii kablowej i wykrywania miejsca jej uszkodzenia. Planowane zadanie Przeprowadź diagnostykę napędu elektrycznego środka transportu szynowego, wykorzystując zalecane przez producenta programy komputerowe. Na podstawie wyników wykonaj regulację napędu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w laboratorium elektrycznym i elektronicznym wyposażonym w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma,, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów, i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła posiada laboratorium elektryczne i elektroniczne, wyposażone w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem stabilizowanym w zakresie 0 ÷ 150 V ═ i 3x400/230 V ~, przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, generatory i oscyloskopy, trenażery umożliwiające pomiary napięcia, prądu, rezystancji, pojemności, indukcyjności, obwodów RLC, transformatora, silnika małej mocy, instalacji elektrycznych, linii przesyłowych, zabezpieczeń elektrycznych, prądnice małej mocy, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) do opracowywania wyników pomiarów z oprogramowaniem do wykonywania schematów elektrycznych i symulacji pracy obwodów elektrycznych, wzmacniacze, generatory, elementy i układy elektroniczne, elementy i układy scalone, urządzenia elektroakustyczne, urządzenia zapisu i odtwarzania dźwięku, regulatory czynników fizycznych, czujniki i elementy wykonawcze w automatyce, przetworniki A/C i C/A, układy transmisji szeregowej i równoległej, przekaźniki prądu stałego, przemiennego, elektroniczne i czasowe, układy prostownicze. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w laboratorium odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń i przewodniego tekstu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3–osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 50 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. 2. Diagnostyka w transporcie szynowym wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 51 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej 7.1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających 7.2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych 7.1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(4)4 przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(8)4 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; PKZ(E.a)(13)1 wykonać połączenie sieci zasilających na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13)2 zamontować i wymontować elementy elektryczne i elektroniczne wspomagające sieci zasilające i trakcje elektryczne; PKZ(E.a)(13)3 wykonać połączenia transformatorów, wyłączników, bezpieczników, styczników i przekaźników z siecią zasilającą na podstawie schematów ideowych i montażowych; E.25.1(4)1 dobrać elementy instalacji elektrycznej; E.25.1(4)2 wyznaczyć trasy instalacji elektrycznej; E.25.1(4)3 zmontować instalację elektryczną i sprawdzić jej działanie; E.25.1(5)1 dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(5)2 dobrać osprzęt do łączenia przewodów; E.25.1(5)3 połączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P C P C P B P B P C P C P C P P P P P P C C C C C C Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy,, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy montażu i utrzymaniu sieci zasilających i trakcji elektrycznej. Linie napowietrzne. Linie kablowe. Osprzęt sieciowy. Sieci niskiego napięcia. Sieci wysokiego napięcia. Straty sieciowe i ich obliczanie. Regulacja napięcia w sieciach elektrycznych. Instalacje elektryczne podstacji trakcyjnych. Sieć powrotna. Zasady montażu i demontażu zespołów elektrycznych. Zasady montażu i demontażu przewodów i kabli. Zasady montażu i demontażu podzespołów podstacji trakcyjnych. Zasady montażu i demontażu sieci elektroenergetycznych i trakcyjnych. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzenia niskiego i wysokiego napięcia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 52 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających E.25.1(6)1 dobrać zabezpieczenia przed działaniem prądów błądzących, uziemienia i ochronę przepięciową; E.25.1(6)2 zamontować urządzenia rozdzielcze w sieciach zasilających; E.25.1(6)3 zamontować urządzenia pomiarowe i zabezpieczające w sieciach zasilających; E.25.1(11)1 dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu instalacyjnego; E.25.1(11)2 dobrać elementy osprzętu do wymiany; E.25.1(11)3 dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego; E.25.2(2)1 przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; E.25.2(2)2 zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; E.25.2(2)3 wykonać podwieszenie sieci zasilających. KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; KPS(10)3 modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; P C P C P C P P P P C C C C P C P C Schematy ideowe i montażowe elementów i układów elektrycznych. KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole; Planowane zadanie Wykonaj zgodnie z dokumentacją montaż sieci zasilającej, dobierając elementy do połączenia przewodów. Po wykonaniu montażu przeprowadź kontrolę i sporządź stosowną dokumentację. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma,, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów, i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 53 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.1. Montaż i utrzymanie sieci zasilających Szkoła posiada pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych, wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych odgrywają bardzo istotna rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 7. 2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.25.2(1)4 dobrać elementy sieci trakcyjnej; E.25.2(1)5 wykonać zawieszenie sieci trakcyjnej; E.25.2(1)6 wykonać zasilania i sekcjonowania sieci trakcyjnej; E.25.2(1)7 zbudować sieć powrotną; Poziom wymagań programowych P P P P Kategoria taksonomiczna C C C C Materiał nauczania Typy i rodzaje sieci trakcyjnych. Podstacje specjalne. Przekształtniki prądu w podstacjach. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 54 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. 2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych E.25.2(3)1 dobrać elementy do układu sterowania i zabezpieczenia sieci Urządzenia rozdzielni prądu stałego. P C zasilających i trakcji elektrycznych; Urządzenia rozdzielni bieguna minusowego. E.25.2(3)2 zamontować urządzenia elektryczne układów sterowania i Urządzenia potrzeb własnych podstacji. P C zabezpieczeń; Zabezpieczenia aparatury głównej. E.25.2(3)3 zainstalować urządzenia sterowania i zabezpieczeń w podstacjach Gaszenie łuku elektrycznego. P C trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; Wyłączniki zanikowe. E.25.2(5)1 ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin Urządzenia ziemno-zwarciowe. P D sekcyjnych na podstawie przeglądów; Zespoły prostownikowe. E.25.2(5)2 określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; P C Sekcjonowanie sieci. E.25.2(5)3 wykonać badanie transformatora; P C Budowa sieci trakcyjnych. E.25.2(5)4 opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy Zawieszenia sieci trakcyjnych. P C urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych; Zasilanie sieci trakcyjnych. E.25.2(6)5 wykonać montaż transformatora; P C Sieć powrotna. E.25.2(6)6 wykonać montaż urządzeń w kabinie sekcyjnej; P C Konstrukcje specjalne. E.25.2(6)7 wykonać montaż urządzeń prostownikowych; P C Zasady dokonywania obliczeń sieci trakcyjnej. E.25.2(6)8 wykonać próby pracy urządzeń przed dopuszczeniem ich do Eksploatacja sieci trakcyjnej. P C eksploatacji; Ochrona sieci i obiektów w strefie E.25.2(8)4 wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w oddziaływania trakcji elektrycznej. P C zakresie współpracy z siecią trakcyjną; Analizowanie budowy sieci trakcyjnej na E.25.2(8)5 dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń podstawie schematów. P C przeciwporażeniowych; Analizowanie schematów sekcjonowania sieci. E.25.2(9)1 opracować harmonogram przeglądów i napraw sieci trakcyjnych; P C Badanie stanów zacisków sieci trakcyjnej. E.25.2(9)2 wykonać regulację sieci trakcyjnej; P C Badanie sprzętu dielektrycznego. E.25.2(9)3 wykonać konserwację urządzeń zawieszenia sieci i przewodu jezdnego. P C Badanie instalacji uziemiającej i odgromowej. OMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań; Przeprowadzenie prób napięciowych kabli. OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; Źródła zasilania tramwajów. OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; Źródła zasilania metra. OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; Planowane zadanie Wykonaj prace utrzymaniowe sieci trakcyjnej, dokonując sprawdzenia zawieszenia sieci i przewodu jezdnego. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przeprowadź regulację Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 55 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. 2. Montaż i utrzymanie sieci trakcyjnych sieci. Sporządź dokumentację z wykonanych prac. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów, i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażoną w: model układu zasilania trakcji elektrycznej, modele odbieraków prądu elektrycznego pojazdów trakcyjnych, model trzeciej szyny, elementy lub modele osprzętu sieci zasilającej, przesyłowej i trakcyjnej, modele fundamentów, konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej stacji i przęsła naprężenia sieci trakcyjnej, elementy ochrony przepięciowej i odgromowej, model sieci powrotnej, przyrządy pomiarowe do lokalizowania uszkodzonych kabli oraz układów zabezpieczających podstacje trakcyjne, sprzęt ochronny zabezpieczający przed porażeniem prądem, zestaw instrukcji i przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej, przekształtniki i ich elementy, makietę z wyposażeniem budynku podstacji i kabiny sekcyjnej, eksponaty lub modele rozdzielni prądu stałego, modele urządzeń pomocniczych, w tym filtrów podstacyjnych wygładzających, stanowisko do pokazu oddziaływania prądu elektrycznego na obwody sterowania ruchem kolejowym, model układu sterowania zwrotnicami tramwajowymi, makietę stanowiska sterowania zasilaniem elektroenergetycznym. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 56 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. Eksploatacja środków transportu szynowego 8.1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym 8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego 8.1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)5 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(7)5 zorganizować stanowisko zgodnie z wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej; BHP(8)5 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(8)6 dobrać i zastosować środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)1 dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)2 wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 ocenić jakość wykonanych prac; PKZ(E.a)(17)1 posłużyć się literaturą i kartami katalogowymi dotyczącymi taboru szynowego; PKZ(E.a)(17)2 zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie wymagań dotyczących taboru szynowego; PKZ(E.a)(17)3 wykorzystać katalogi, instrukcje obsługi do doboru części i elementów niezbędnych w eksploatacji środków transportu szynowego; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna p C p C p C p C p C p C p C p p C D p C P C P C Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy eksploatacji środków transportu Obróbka ręczna metali i tworzyw sztucznych. Montaż mechaniczny. Technika wykonywania prostych układów elektronicznych, elektrycznych i automatyki. Silniki elektryczne w pojazdach trakcyjnych. Charakterystyki trakcyjne silników elektrycznych. Elektryczne aparaty pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne pojazdów trakcyjnych. Urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych. Urządzenia automatyki w obwodach sterowania pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne hamowania pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne pomocnicze pojazdów Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 57 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym E.26.1(7)1 dobrać silniki elektryczne dostosowane do rodzaju środka transportu szynowego; E.26.1(7)2 zamontować silniki elektryczne. E.26.1(7)3 zamontować urządzenia pomocnicze wspomagające pracę silników elektrycznych; E.26.1(8)1 zamontować odbieraki prądu; E.26.1(8)2 skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; E.26.1(8)3 wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną; E.26.1(9)1 zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)2 zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)3 zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych; E.26.1(10)1 zamontować urządzenia pneumatyczne taboru szynowego; E.26.1(10)2 zamontować urządzenia hydrauliczne taboru szynowego; E.26.1(10)3 usunąć nieszczelności w układach hydraulicznych i pneumatycznych; OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań; OMZ(4)2 ocenić jakość wykonywanych zadań według przyjętych kryteriów; OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; OMZ(6)1 wysłuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników; OMZ(6)2 arumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami; OMZ(6)3 zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych; P C P C P C P P P C C C P C P P P P P C C C C C trakcyjnych. Schematy elektryczne obwodów głównych i pomocniczych pojazdów trakcyjnych. Diagnostyka układów napędowych taboru kolejowego. – Przeglądy i naprawy okresowe układów napędowych pojazdów trakcyjnych. Schematy maszyn i urządzeń elektrycznych oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Akumulatory pojazdów szynowych. Aparaty elektryczne taboru szynowego. Urządzenia elektryczne i instalacje oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego. Układy stycznikowo-przekaźnikowe w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Urządzenia ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej stosowane w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego. Przeglądy bieżące i okresowe instalacji elektrycznych taboru szynowego. Typowe uszkodzenia i usterki występujące w instalacjach i urządzeniach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. – Dokumentacja techniczna, katalogi, normy i instrukcje obsługi. Systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych. Elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 58 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym Wózki, zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice i przetwornice w wagonach. Planowane zadania Wykonaj montaż zespołów i podzespołów we wskazanym środku transportu szynowego. Przed dokonaniem próby pracy zmontowanego zespołu dokonaj niezbędnych regulacji. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni sieci i rozdzielni elektroenergetycznych wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów, i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownię taboru szynowego wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowanych w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolnopomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych. W szkole powinny być warsztaty szkolne, w których powinny być zorganizowane następujące stanowiska (jedno dla trzech uczniów): stanowiska ślusarskie do obróbki ręcznej i mechanicznej metali i tworzyw sztucznych za pomocą elektronarzędzi, stanowiska do demontażu i montażu podzespołów i urządzeń taboru szynowego oraz urządzeń elektroenergetycznych, stanowiska do wykonywania połączeń nierozłącznych i rozłącznych, stanowiska do obróbki przewodów, kabli oraz montażu podzespołów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych, zestaw elektronarzędzi. Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w pracowni taboru szynowego odgrywają bardzo istotną rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm, katalogów, przepisów i instrukcji dotyczących taboru szynowego. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń i przewodniego tekstu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 59 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Montaż zespołów i podzespołów w taborze kolejowym placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.d)(2) 1. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych: obsługa aparatu radiowego, radia-stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d) (2)2 obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d) (2)3 zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; E.26.2(1)1 ocenić stan techniczny elementów jezdnych i napędowych taboru szynowego; E.26.2(1)2 zakonserwować i naprawić elementy jezdne i napędowe taboru szynowego; E.26.2(1)3 wykonać prace konserwacyjne i naprawcze prądnic oświetleniowych i przetwornic w taborze szynowym; E.26.2(2)1 skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych i dopuścić je do ruchu; E.26.2(2)2 wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą; E.26.2(3)1 obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; E.26.2(3)2 obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne; E.26.2(4)1 ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C P D P C P C P C P P C C P C P D Materiał nauczania Układy napędowe pojazdów trakcyjnych. Urządzenia hamujące w pojazdach szynowych. Urządzenia sprzęgające i zderzne. Przygotowanie taboru szynowego do naprawy. Utrzymanie, przeglądy i naprawy taboru szynowego. Planowanie pracy taboru szynowego i jego obsługi. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu taboru szynowego. Diagnostyka taboru szynowego. Przepisy UIC w zakresie eksploatacji taboru szynowego. Diagnostyka układów napędowych taboru kolejowego. Przeglądy i naprawy okresowe układów napędowych pojazdów trakcyjnych. Schematy maszyn i urządzeń elektrycznych oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego napraw; E.26.2(4)2 naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego; E.26.2(6)1 zlokalizować usterki w urządzeniach automatyki obwodów sterowania pojazdów szynowych; E.26.2(6)2 naprawić i wyregulować urządzenia automatyki taboru szynowego; E.26.2(7)1 zdemontować i zweryfikować podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)2 zakwalifikować i zregenerować podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)3 wymienić podzespoły w taborze szynowym; E.26.2(9)1 obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; E.26.2(9)2 obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające pracę taboru szynowego; E.26.2(10)1 dobrać urządzenia do wykonania badań technicznych urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(10)2 wykonać badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(10)3 dopuścić urządzenia i podzespoły taboru do dalszej eksploatacji; E.26.2(13)1 dokonać oględzin technicznych taboru szynowego; E.26.2(13)2 wykonać próbę hamulców w taborze szynowym; E.26.2(13)3 przygotować dokumentację potwierdzającą dopuszczenie taboru szynowego do ruchu; E.26.2(18)1 obsłużyć system lokalizacji pojazdów trakcyjnych; E.26.2(18)2 wykorzystać system lokalizacji pojazdu w organizacji ruchu kolejowego. KPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań; KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem; KPS(5)3 określić skutki stresu; KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; P C P C P P P P P C C C C C P C P C P C P P P C C C P C P C P C klimatyzacji. Akumulatory pojazdów szynowych. Aparaty elektryczne taboru szynowego. Urządzenia elektryczne i instalacje oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego. Układy stycznikowo-przekaźnikowe w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Urządzenia ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej stosowane w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego. Przeglądy bieżące i okresowe instalacji elektrycznych taboru szynowego. Typowe uszkodzenia i usterki występujące w instalacjach i urządzeniach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Urządzenia selektorowe. Urządzenia łączności stosowane w kolejnictwie. Współczesne środki łączności. Urządzenia informacyjne i sygnalizacyjne. Zapewnienie łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach. Sterowniki cyfrowe. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 61 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole; Planowane zadania Wykonaj obsługę i konserwację urządzeń bezpieczeństwa i układów hamulcowych w pojeździe szynowym. Przeprowadź próbę hamulców i wypełnij stosowna dokumentację. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni taboru szynowego wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma,, komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych, opracowanie wyników pomiarów, i instrukcje do ćwiczeń. Środki dydaktyczne Szkoła posiada pracownię taboru szynowego, wyposażoną w: modele lub przeźrocza taboru szynowego, modele wózków i zestawów kołowych, urządzeń sprzęgowych i zderznych pojazdów szynowych, modele i schematy układów oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji i urządzeń hamulcowych wagonów, kolejowych pojazdów szynowych, tramwajów i wagonów metra, przekroje zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i elektropneumatycznych stosowane w instalacji hamulcowej pojazdów szynowych, modele napędów pojazdów trakcyjnych, modele i schematy obwodów głównych i pomocniczych oraz urządzeń ochrony odgromowej w pojazdach trakcyjnych, urządzenia kontrolnopomiarowe taboru, schematy urządzeń elektrycznych w układzie sterowania pojazdów, silniki elektryczne i nastawniki jazdy lokomotyw i pojazdów torowych, elementy maszyn elektrycznych i regulatory napięcia w pojazdach szynowych, przekaźniki stosowane w obwodach elektrycznych, układy rozrządowe pojazdów trakcyjnych, styczniki, wyłączniki, przełączniki, odłączniki, wyłączniki szybkie lub ich modele, elektroniczne tablice informacyjne, model instalacji nagłaśniającej w pojazdach szynowych, tachografy i rejestratory wykazujące przebieg pracy pojazdów szynowych, model systemu nadzoru ruchu w oparciu o system GPS, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych oraz z oprogramowaniem symulującym działanie pojazdów trakcyjnych; Zalecane metody dydaktyczne Zajęcia w pracowni taboru szynowego odgrywają bardzo istotna rolę w kształceniu technika elektroenergetyka transportu szynowego. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm, katalogów, przepisów i instrukcji dotyczących taboru szynowego. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń i przewodniego tekstu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-3–osobowe. Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 62 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Obsługa i utrzymanie taboru szynowego wykonanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 63 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Praktyki zawodowe -z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznych 1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających 2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych -z zakresu środków transportu szynowego 3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego 4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w pojazdach transportu szynowego 1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(4)4 przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; PKZ (E.d) (3)5 zastosować procedury postępowania po stwierdzeniu nieprawidłowości w działaniu sieci zasilających i trakcji elektrycznej PKZ (E.d) (3)6 zastosować przepisy obowiązujące w diagnostyce sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ (E.d) (4)6 utrzymać w sprawności technicznej zasilanie sygnalizatorów; PKZ (E.d) (4)7 zdiagnozować i utrzymać w odpowiednim stanie technicznym zasilanie urządzeń sygnałowych na stacji; PKZ (E.d) (4)8 zdiagnozować, utrzymać i naprawić zasilanie urządzenia sygnalizacji przejazdowej i urządzeń rogatkowych; E.25.1(5)1 dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(5)2 dobrać osprzęt do łączenia przewodów; E.25.1(5)3 połączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C P C P C P C P C P C P C P P P C C C Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających. Podstawy funkcjonowania transportu szynowego. Skrajnia budowli i taboru. Sygnalizacja ruchu w transporcie szynowym. Procedury postępowania w czasie awarii i wypadków . Drogi kolejowe. Linie napowietrzne. Linie kablowe. Sieci niskiego napięcia. Ochrony sieci i obiektów w strefie oddziaływania trakcji elektrycznej. Sieci wysokiego napięcia. Straty sieciowe i ich obliczanie. Regulacja napięcia w sieciach elektrycznych. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 64 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. Utrzymanie i diagnostyka sieci zasilających E.25.1(11)1 dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu instalacyjnego; P C E.25.1(11)2 dobrać elementy osprzętu do wymiany; P C E.25.1(11)3 dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego; P C E.25.2(2)1 przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; P C E.25.2(2)2 zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia P C sieci; E.25.2(2)3 wykonać podwieszenie sieci zasilających. P C Planowane zadania Na linii zasilającej wystąpił brak dopływu prądu. Zlokalizuj usterkę, wskaż metodę wykonania naprawy, dobierz niezbędne narzędzia i części. Po wykonaniu naprawy sprawdź działanie linii zasilającej. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Urządzenia z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymywać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 65 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(8)3 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(8)4 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; PKZ(E.a)(11)1 dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ(E.a)(11)2 wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 ocenić jakość wykonanych prac; PKZ (E.d) (2)1 użytkować aparaty i linie telefoniczne; PKZ (E.d) (2)2 obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych − obsługa aparatu radiowego i radia-stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d) (2)3 obsłużyć urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe, sieci czasu, urządzenia informacji podróżnych i urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d) (2)4 zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; E.25.2(5)1 ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; E.25.2(5)2 określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; E.25.2(5)3 wykonać badanie transformatora; E.25.2(5)4 opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych; E.25.2(8)4 wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w zakresie współpracy z siecią trakcyjną; E.25.2(8)5 dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciwporażeniowych; E.25.2 (11)1 wymienić uszkodzone podzespoły urządzeń elektroenergetycznych sieci trakcyjnych po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa; E.25.2 (11)2 wymienić uszkodzone przekształtniki prądu w podstacjach po Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C P P P C C C P C P C P C P C P P C C P C P C P C P C P C Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy pracach związanych z wykonywaniem trakcji elektrycznej. Obróbka ręczna metali i tworzyw sztucznych. Urządzenia łączności radiotelefonicznej. Radio-stop. Rejestrowanie i odtwarzanie rozmów. Urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe. Budowa sieci trakcyjnych różnych typów. Zawieszenie sieci. Zasilanie i sekcjonowanie sieci. Przekształtniki prądu w podstacjach. Urządzenia rozdzielni prądu stałego. Urządzenia rozdzielni bieguna minusowego. Urządzenia potrzeb własnych podstacji. Zabezpieczenia aparatury głównej i pomiary w podstacjach. Sterowanie zdalne. Eksploatacja podstacji trakcyjnych. Organizacja prac przy sieciach trakcyjnych i urządzeniach elektroenergetycznych. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 66 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Utrzymanie i diagnostyka trakcji elektrycznych spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa. Planowane zadania Na remontowanym odcinku trakcji elektrycznej wykonaj zawieszenie przewodów jezdnych i wspomagających. Dokonaj regulacji naciągu przewodów i sprawdź działanie zabezpieczenia trakcji elektrycznej przed porażeniem prądem. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Urządzenia z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymywać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)5 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy, zagrożenia dla zdrowia i życia, ochrona środowiska, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej przy Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 67 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego transportu szynowego; eksploatacji środków transportu. BHP(7)5 zorganizować stanowisko zgodnie wymaganiami ergonomii w czasie Podstawy funkcjonowania transportu P C eksploatacji środków transportu; szynowego. Skrajnia budowli i taboru. BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony P C Zasady organizowania przewozów taborem przeciwpożarowej; szynowym. BHP(8)5 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej do pracy przy Sygnalizacja ruchu w transporcie szynowym. P C eksploatacji środków transportu szynowego; Procedury postępowania w czasie awarii i BHP(8)6 dobrać i zastosować środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji wypadków. P C środków transportu szynowego; Drogi kolejowe. PKZ (E. d) (4)6 określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na Zasady prowadzenia ruchu kolejowego. P C sygnalizatorze; Diagnostyka układów napędowych taboru PKZ (E. d) (4)7 ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowego. P C kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych; Przeglądy i naprawy okresowe układów PKZ (E. d) (4)8 dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; P C napędowych pojazdów trakcyjnych. PKZ (E. d) (4)9 zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania P C pociągu; E. 26. 1(11)1 wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; P C E. 26. 1(11)2 wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich P C urządzeń napędowych; E. 26. 2(2)1 skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i P C zderznych i dopuścić je do ruchu; E. 26. 2(2)2 wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą; P C E. 26. 2(11)1 wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; P C E. 26. 2(11)2 wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych; P C E. 26. 2(11)3 wykonać pomiary zużycia pantografów; P C E. 26. 2(12)1 dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; P C E. 26. 2(12)2 wykonać diagnostykę taboru szynowego; P C E. 26. 2(12)3 ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie P C przeprowadzonej diagnostyki. Planowane zadania Po zakończeniu dnia pracy dokonaj diagnostyki pojazdu szynowego zgodnie z procedurami obowiązującymi w zakładzie utrzymania taboru. Na podstawie przeprowadzonej Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 68 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Diagnostyka pojazdów transportu szynowego diagnostyki wskaż czynności, które należy wykonać przed ponownym dopuszczeniem pojazdu do ruchu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Pojazdy transportu szynowego znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w urządzeniach transportu szynowego Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych PKZ(E.a)(11)1 dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z P eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)2 wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; P PKZ(E.a)(11)3 ocenić jakość wykonanych prac; P PKZ(E.d)(2) 1. obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych − aparat radiowy, radioP stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E. d) (2)2 obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się P Kategoria taksonomiczna C C C C Materiał nauczania Obróbka ręczna metali i tworzyw sztucznych. Urządzenia łączności radiotelefonicznej. Radio-stop. Rejestrowanie i odtwarzanie rozmów. Urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe. Technika wykonywania prostych układów elektronicznych, elektrycznych i automatyki. C Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 69 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w urządzeniach transportu szynowego w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E. d) (2)3 zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; E.26.1(8)1 zamontować odbieraki prądu; E.26.1(8)2 skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; E.26.1(8)3 wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną; E.26.1(9)1 zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)2 zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)3 zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych; E.26.1(11)1 wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; E.26.1(11)2 wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych; E.26.2(3)1 obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; E.26.2(3)2 obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne; E.26.2(4)1 ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres napraw; E.26.2(4)2 naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego; E.26.2(9)1 obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; E.26.2(9)2 obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające prace taboru szynowego. P C P P P C C C P C P C P C P C P C P C P C P C P C P P C C Silniki elektryczne w pojazdach trakcyjnych. Charakterystyki trakcyjne silników elektrycznych. Elektryczne aparaty pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne pojazdów trakcyjnych. Urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne hamowania pojazdów trakcyjnych. Obwody elektryczne pomocnicze pojazdów trakcyjnych. Akumulatory pojazdów szynowych. Aparaty elektryczne taboru szynowego. Urządzenia elektryczne i instalacje oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego. Urządzenia ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej stosowane w obwodach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji taboru szynowego. Przeglądy bieżące i okresowe instalacji elektrycznych taboru szynowego. Typowe uszkodzenia i usterki występujące w instalacjach i urządzeniach oświetlenia, ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego. Planowane zadania W pojeździe szynowym po przebiegu określonej liczby kilometrów dokonaj przeglądu podzespołów i zespołów sterujących układów napędowych i hamulcowych. Wymień uszkodzone części i podzespoły oraz wykonaj kontrolę przed uruchomieniem pojazdu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka u pracodawców ma na celu zarówno zdobycie wiedzy praktycznej, a tym samym zwiększenie skuteczności procesu nauczania, jak i pogłębienie wiadomości nabytych w Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 70 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. Obsługa i naprawa zespołów i podzespołów w urządzeniach transportu szynowego szkole oraz doskonalenie umiejętności zawodowych na różnych stanowiskach pracy. Powinna również przygotować uczniów do kierowania pracą innych, wykształcić umiejętność pracy i współdziałania w zespole, poczucie odpowiedzialności za jakość pracy, poszanowanie mienia, uczciwość. Zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie lub w małych grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być próba pracy. Środki dydaktyczne Pojazdy transportu szynowego znajdujące się na terenie zakładu pracy. Zalecane metody dydaktyczne Wykonywanie pracy pod nadzorem pracownika. Formy organizacyjne Praca w grupach na wskazanych w programie praktyki stanowiskach pracy. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę uczeń powinien otrzymywać po wykonaniu każdej zleconej pracy. Na zakończenie praktyki powinien odbyć się sprawdzian potwierdzający osiągnięte efekty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 71 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIADLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Efekty kształcenia Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG) PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 72 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ) JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Kompetencje personalne i społeczne (KPS) KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 73 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PKZ(E.a)(1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki; PKZ(E.a)(2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ(E.a)(3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+ϕ); PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a)(10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(E.d)(1) rozróżnia i określa elementy drogi kolejowej; PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; PKZ(E.d)(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ(E.d)(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego E.25.1(1) rozpoznaje przewody elektryczne i osprzęt instalacyjny; E.25.1(2) rozpoznaje przebieg drogi przesyłania, rozdziału i odbioru energii elektrycznej; E.25.1(3) dobiera, instaluje i sprawdza środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(4) wykonuje instalację elektryczną i sprawdza jej działanie; E.25.1(5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją; E.25.1(6) montuje w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze, pomiarowe i zabezpieczające; E.25.1(7) wykonuje pomiary parametrów elektrycznych sieci zasilających; E.25.1(8) wykonuje pomiary parametrów układów zabezpieczających w sieciach zasilających; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 74 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia E.25.1(9) diagnozuje i lokalizuje usterki w sieciach zasilających; E.25.1(10) dobiera podzespoły izolacyjne w zależności od warunków pracy; E.25.1(11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.1(12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających; E.25.2(1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; E.25.2(2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; E.25.2(3) montuje urządzenia elektryczne z elementów składowych układów sterowania i zabezpieczeń; E.25.2(4) wykonuje profilowanie sieci zasilających pod wiaduktami i w tunelach; E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; E.25.2(6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra; E.25.2(7) wykonuje pomiary parametrów linii urządzeń trakcyjnych; E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; E.25.2(9) wykonuje okresowe przeglądy oraz prace konserwacyjne sieci trakcyjnych; E.25.2(10) diagnozuje i lokalizuje uszkodzenia w liniach i stacjach trakcyjnych; E.25.2(11) wymienia uszkodzone podzespoły elektryczne; E.25.2(12) prowadzi dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej; E.26.1(1) charakteryzuje środki transportu szynowego; E.26.1(2) charakteryzuje nadwozia i podwozia środków transportu szynowego; E.26.1(3) charakteryzuje napędy i elementy jezdne wraz z hamulcami środków transportu szynowego; E.26.1(4) klasyfikuje elementy taboru szynowego: wózków taborowych, zestawów kołowych, zawieszenia silników trakcyjnych, przekładni, prądnic oświetleniowych oraz przetwornic w wagonach; E.26.1(5) rozpoznaje przekładnie mechaniczne, przekładnie hydrauliczne i przekładnie elektryczne oraz ich charakterystyki; E.26.1(6) dobiera materiały do budowy i montażu środków transportu szynowego; E.26.1(7) dobiera i montuje silniki elektryczne i urządzenia pomocnicze stosowane w taborze szynowym zgodnie z dokumentacją; E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(10) montuje urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego; E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego; E.26.2(1) eksploatuje elementy taboru szynowego: wózki i zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice oświetleniowe oraz przetwornice w wagonach; E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych; E.26.2(5) posługuje się technologią cyfrową w diagnostyce i obsłudze pojazdów kolejowych, tramwajów i metra; E.26.2(6) lokalizuje i usuwa usterki w zespołach i podzespołach automatyki taboru szynowego; E.26.2(7) wymienia i regeneruje podzespoły taboru szynowego; E.26.2(8) analizuje schematy ideowe i montażowe obwodów elektrycznych, maszyn i urządzeń w taborze szynowym; E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym; E.26.2(10) dokonuje oględzin i prowadzi badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym; E.26.2(12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego, tramwaju i metra; E.26.2(13) przygotowuje pojazdy kolejowe do ruchu; E.26.2(14) dobiera pojazdy kolejowe do realizacji zadań przewozowych; E.26.2(15) sporządza plan pracy pojazdów kolejowych oraz plan ich obsługi; E.26.2(16) wykorzystuje charakterystyki prędkości i sił pociągowych pojazdów do obliczeń trakcyjnych; E.26.2(17) oblicza dopuszczalną masę pojazdów kolejowych w składzie pociągów; E.26.2(18) obsługuje systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych; E.26.2(19) przestrzega procedur postępowania w wypadkach i wydarzeniach kolejowych taboru szynowego; E.26.2(20) prowadzi dokumentację eksploatacji środków transportu szynowego. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 76 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Klasa Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/ Uczeń: I I II II I III II I IV II I II Liczba godzin przeznaczona na realizację efektów kształcenia Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Kształcenie zawodowe teoretyczne Elektrotechnika i elektronika BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X X X PKZ(E.a) (1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki; PKZ(E.a) (2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ(E.a) (3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a) (4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+ϕ); PKZ(E.a) (5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; X X X X X X X X X X PKZ(E.a) (6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; PKZ(E.a) (7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a) (8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; X X X X X X 10 110 Łączna liczba godzin 120 Sieci zasilające i trakcja elektryczna BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X 5 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 77 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PKZ(E.a) (9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a) (12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(E.d) (1) rozróżnia i określa elementy drogi kolejowej; PKZ(E.d) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ(E.d) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym; E.25.1 (1) rozpoznaje przewody elektryczne i osprzęt instalacyjny; E.25.1 (2) rozpoznaje przebieg drogi przesyłania, rozdziału i odbioru energii elektrycznej; E.25.1 (3) dobiera, instaluje i sprawdza środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym; E.25.1 (10) dobiera podzespoły izolacyjne w zależności od warunków pracy; E.25.1 (12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających; E.25.2 (1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; E.25.2 (4) wykonuje profilowanie sieci zasilających pod wiaduktami i w tunelach; E.25.2 (6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra; E.25.2 (12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających; OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 30 35 200 Łączna liczba godzin 270 Środki transportu szynowego Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 78 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; PKZ(E.a) (12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a) (17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(E.d) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ(E.d) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. E.26.1 (1) charakteryzuje środki transportu szynowego; E.26.1 (2) charakteryzuje nadwozia i podwozia środków transportu szynowego; E.26.1 (3) charakteryzuje napędy i elementy jezdne wraz z hamulcami środków transportu szynowego; E.26.1 (4) klasyfikuje elementy taboru szynowego: wózków taborowych, zestawów kołowych, zawieszenia silników trakcyjnych, przekładni, prądnic oświetleniowych oraz przetwornic w wagonach; E.26.1 (5) rozpoznaje przekładnie mechaniczne, przekładnie hydrauliczne i przekładnie elektryczne oraz ich charakterystyki; E.26.1 (6) dobiera materiały do budowy i montażu środków transportu szynowego; E.26.2 (8) analizuje schematy ideowe i montażowe obwodów elektrycznych, maszyn i urządzeń w taborze szynowym; E.26.2 (14) dobiera pojazdy kolejowe do realizacji zadań przewozowych; E.26.2 (15) sporządza plan pracy pojazdów kolejowych oraz plan ich obsługi; E.26.2 (16) wykorzystuje charakterystyki prędkości i sił pociągowych pojazdów do obliczeń trakcyjnych; E.26.2 (17) oblicza dopuszczalną masę pojazdów kolejowych w składzie pociągów; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 5 35 30 200 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 79 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.26.2 (19) przestrzega procedur postępowania w wypadkach i wydarzeniach kolejowych taboru szynowego; E.26.2 (20) prowadzi dokumentację eksploatacji środków transportu szynowego. KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin Język obcy w transporcie szynowym JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; x x x x x x x x x x x x x x x Łączna liczba godzin Działalność gospodarcza w transporcie szynowym PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi, PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X X X X X X X X X X X X 270 60 25 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 80 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarcze; BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne Kształcenie zawodowe praktyczne Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań X X X X X X X X X X X X 5 30 750 10 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 81 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zawodowych; PKZ(E.a) (10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a) (14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych; PKZ(E.a) (15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; PKZ (E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; E.25.1 (7) wykonuje pomiary parametrów elektrycznych sieci zasilających; E.25.1 (8) wykonuje pomiary parametrów układów zabezpieczających w sieciach zasilających; E.25.1 (9) diagnozuje i lokalizuje usterki w sieciach zasilających; E.25.2 (7) wykonuje pomiary parametrów linii urządzeń trakcyjnych; E.25.2 (8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; E.25.2 (10) diagnozuje i lokalizuje uszkodzenia w liniach i stacjach trakcyjnych; E.26.1 (11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego; E.26.2 (5) posługuje się technologią cyfrową w diagnostyce i obsłudze pojazdów kolejowych, tramwajów i metra; E.26.2 (11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym; E.26.2 (12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego tramwaju i metra; Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X X X 30 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 40 X Łączna liczba godzin 40 120 10 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 82 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; PKZ(E.a) (13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; E.25.1 (4) wykonuje instalację elektryczną i sprawdza jej działanie; E.25.1 (5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją; E.25.1 (6) montuje w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze, pomiarowe i zabezpieczające; E.25.1 (11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.2 (1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; X X X X X X X X 60 X X X X X X X X 170 X X X X X X X X X X X X E.25.2 (2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; E.25.2 (3) montuje urządzenia elektryczne z elementów składowych układów sterowania i zabezpieczeń; E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; E.25.2 (6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczozabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra; E.25.2 (8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; E.25.2 (9) wykonuje okresowe przeglądy oraz prace konserwacyjne sieci trakcyjnych; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin 240 Eksploatacja środków transportu szynowego Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 83 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X X X X X X X X X X KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X X KPS(10) współpracuje w zespole; PKZ(E.a) (11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X PKZ(E.a) (17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.d) (2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; E.26.1 (7) dobiera i montuje silniki elektryczne i urządzenia pomocnicze stosowane w taborze szynowym zgodnie z dokumentacją; E.26.1 (8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1 (9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1 (10) montuje urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego; E.26.2 (1) eksploatuje elementy taboru szynowego: wózki i zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice oświetleniowe oraz przetwornice w wagonach; E.26.2 (2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; E.26.2 (3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; E.26.2 (4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych; E.26.2 (6) lokalizuje i usuwa usterki w zespołach i podzespołach automatyki taboru szynowego; E.26.2 (7) wymienia i regeneruje podzespoły taboru szynowego; 10 30 10 190 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 84 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.26.2 (9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym; E.26.2 (10) dokonuje oględzin i prowadzi badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2 (13) przygotowuje pojazdy kolejowe do ruchu; E.26.2 (18) obsługuje systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami Praktyki zawodowe w zakresie sieci zasilających i trakcji elektrycznych BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; PKZ (E.a) (11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; X X X X X X X X PKZ (E.d) (2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; PKZ (E.d) (3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ (E.d) (4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym; E.25.1 (5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją; X X X X X X X X E.25.1 (11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.2 (2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; E.25.2 (8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; X X X X X X X X E.25.2 (11) wymienia uszkodzone podzespoły elektrycznej; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin 240 5 25 20 110 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 85 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Praktyki zawodowe w zakresie środków transportu szynowego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; x PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; x PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; x PKZ E.d(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. x E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; x E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego. x x E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych; x x E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym; E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym x x 3 x x 10 15 132 x Łączna liczba godzin przeznaczona na praktyki zawodowe 320 Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne 750 Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 86 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK ELEKTROENERGETYK TRANSPORTU SZYNOWEGO Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: Elektrotechnika i elektronika BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; PKZ(E.a)(1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki; PKZ(E.a)(2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ(E.a)(3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(5)1rozpoznać źródła zagrożeń i czynniki szkodliwe występujące przy obsłudze urządzeń elektrycznych; BHP(5)2 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych; BHP(6)1opisać czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy obsłudze urządzeń elektrycznych; BHP(6)2 dokonać analizy skutków przepływu prądu elektrycznego przez organizm człowieka; BHP(6)3 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom dla życia i zdrowia podczas pracy przy urządzeniach elektrycznych; PKZ(E.a)(1)1określić podstawowe wielkości elektryczne i ich jednostki; PKZ(E.a)(1)2 posłużyć się wielkościami elektrycznymi i ich jednostkami; PKZ(E.a) (1)3 wyjaśnić pojęcia: materiały przewodzące, półprzewodnikowe i dielektryczne; PKZ(E.a) (1)4 posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego; PKZ(E.a) (1)5 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki dla obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; PKZ(E.a) (1)6 wyjaśnić pojęcie układy analogowe i układy cyfrowe; PKZ(E.a) (1)7 wyjaśnić podstawowe pojęcia stosowane w energoelektronice; PKZ(E.a)(2)1opisać zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym; PKZ(E.a)(2)2 wyjaśnić zjawiska zachodzące w półprzewodnikach; PKZ(E.a)(2)3 wyjaśnić zjawiska zachodzące przy przepływie prądu stałego i przemiennego; PKZ(E.a)(2)4 opisać zjawiska związane z przepływem prądu w półprzewodnikach; PKZ(E.a)(3)1 wskazać prawa fizyki wykorzystywane w zjawiskach związanych z prądem przemiennym; PKZ(E.a)(3)2 obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu przemiennego; PKZ(E.a)(3)3 opisać zjawiska zachodzące w obwodach prądu przemiennego; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 87 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ(E.a)(4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.a)(3)4 określić rodzaje jednostek prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ(E.a)(3)5 określić rodzaj mocy wydzielonej w układach analogowych; PKZ(E.a)(4)1 rozróżnić podstawowe parametry przebiegu sinusoidalnego; PKZ(E.a)(4)2 obliczyć wartości wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne; PKZ(E.a)(4)3 wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia; PKZ(E.a)(4)4 wyznaczyć wartości skuteczne, chwilowe i maksymalne prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ(E.a)(4)5 wyznaczyć wartości częstotliwości i okresu przebiegów sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ(E.a)(4)6 wyznaczyć wartości przesunięcia fazowego przebiegu sinusoidalnych prądu i napięcia w układach analogowych; PKZ(E.a)(5)1zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego; PKZ(E.a)(5)2 zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania układów elektronicznych; PKZ(E.a)(5)3 oszacować wartości wielkości elektrycznych prostych obwodach elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(5)4 obliczyć: rezystancję zastępczą obwodu, prądy, napięcia i moc w obwodach prądu stałego oraz parametry źródła napięcia w różnych stanach pracy; PKZ(E.a)(6)1rozpoznać elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne na podstawie symbolu graficznego, wyglądu i parametrów; PKZ(E.a)(6)2 wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektrycznych; PKZ(E.a)(6)3 wyjaśnić oznaczenie elementów i układów elektronicznych; PKZ(E.a)(6)4 omówić budowę i zastosowanie filtrów; PKZ(E.a)(6)5 wyjaśnić zasady działania i stosowania elektronicznych przetworników; PKZ(E.a)(6)6 omówić zasady działania układów energoelektronicznych; PKZ(E.a)(6)7 wyjaśnić zasady działania prostych układów elektronicznych; PKZ(E.a)(7)1odczytać schematy elektryczne ideowe i montażowe; PKZ(E.a)(7)2 określić zastosowanie różnych elementów elektronicznych; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 88 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.a)(7)3 zinterpretować charakterystyki elementów elektronicznych; PKZ(E.a)(7)4 rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektrycznych; PKZ(E.a)(7)5 rozróżnić poszczególne rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń elektronicznych; PKZ(E.a)(7)6 opisać działanie układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(7)7 sporządzić schematy układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(7)8 sporządzić schematy montażowe układów analogowych i cyfrowych na podstawie schematów ideowych; PKZ(E.a)(8)1rozróżnić parametry elementów elektrycznych; PKZ(E.a)(8)2 rozróżnić parametry układów elektrycznych; PKZ(E.a)(8)3 rozróżnić parametry biernych, półprzewodnikowych i cyfrowych elementów elektronicznych; PKZ(E.a)(8)4 rozróżnić parametry układów analogowych; PKZ(E.a)(8)5 rozróżnić elementy dynamiczne i statyczne układów cyfrowych; PKZ(E.a)(8)6 określić podstawowe parametry elementów elektrycznych oraz elektronicznych biernych i czynnych; Sieci zasilające i trakcje elektryczne BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; BHP(9)1 przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; BHP(9)2 przestrzegać przepisów związanych z ochroną przeciwpożarową w pracach związanych z wykonywaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznych; BHP(9)3 przestrzegać przepisów związanych z ochroną środowiska przy budowie i eksploatacji sieci zasilających i trakcji elektrycznych; PKZ(E.a)(9)1odczytać proste rysunki mechaniczne i elektryczne w dokumentacji technicznej urządzeń elektrycznych i trakcyjnych; PKZ(E.a)(9)2 narysować proste schematy elektryczne i trakcyjne; PKZ(E.a)(12)1opisać schematy blokowe układu sieci zasilających; PKZ(E.a)(12)2 opisać układy trakcji elektrycznych wraz z urządzeniami wspomagającymi; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 89 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(E.d)(1) rozróżnia i określa elementy drogi kolejowej; PKZ(E.d)(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ(E.d)(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym; E.25.1(1) rozpoznaje przewody elektryczne i osprzęt instalacyjny; E.25.1(2) rozpoznaje przebieg drogi przesyłania, rozdziału i odbioru energii elektrycznej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.a)(12)3 określić podstawowe człony układów na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(18)1rozróżnić programy komputerowe stosowane w budowie i eksploatacji sieci zasilających; PKZ(E.a)(18)2 dobrać programy komputerowe do obsługi i diagnozowania sieci zasilających i trakcji elektrycznych; PKZ (E.d) (1)1 rozpoznać konstrukcje drogi kolejowej z uwzględnieniem podstawowych zagadnień związanych z wymaganiami dla toru kolejowego i konstrukcji nawierzchni; PKZ (E.d) (1)2 określić warunki techniczne dróg kolejowych; PKZ (E.d) (1)3 opisać zasady utrzymania torów i rozjazdów oraz zachowania skrajni budowli i taboru w zakresie wymaganym do prawidłowej współpracy przy naprawach i pomiarach urządzeń sterowania ruchem kolejowym; PKZ (E.d) (3)1 określić podstawy prawne funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ (E.d) (3)2 rozpoznać organizacje zrzeszające przedsiębiorstwa transportu kolejowego; PKZ (E.d) (3)3 opisać najważniejsze zasady prowadzenia ruchu kolejowego; PKZ (E.d) (3)4 zastosować procedury i technikę prowadzenia ruchu w warunkach normalnych i awaryjnych; PKZ (E.d) (4)1 rozpoznać sygnały i wskaźniki; PKZ (E.d) (4)2 rozróżnić sygnały na sygnalizatorach kształtowych i świetlnych; PKZ (E.d) (4)3 rozróżnić wskaźniki ogólno-eksploatacyjne i dotyczące elektrycznych pojazdów trakcyjnych, PKZ (E.d) (4)4 zastosować sygnały w razie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu; PKZ (E.d) (4)5 zastosować sygnalizację dotyczącą przejazdów kolejowych; E.25.1(1)1 rozpoznać przewody elektryczne na podstawie oznaczeń i kolorów; E.25.1(1)2 rozpoznać kable elektryczne; E.25.1(1)3 rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; E.25.1(1)4 rozróżnić osprzęt instalacyjny wykorzystywany przy instalowaniu sieci trakcyjnych i trakcji elektrycznych; E.25.1(2)1 odczytać na schematach przebieg linii kablowych, lokalizacje muf kablowych i rozgałęzień końcowych; E.25.1(2)2 opisać tory przebiegu prądu stałego i przemiennego zasilającego trakcję elektryczną; E.25.1(2)3 opisać rozpływ prądów, spadków napięć i strat mocy czynnej i biernej sieci niskiego Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 90 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: E.25.1(3) dobiera, instaluje i sprawdza środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(10) dobiera podzespoły izolacyjne w zależności od warunków pracy; E.25.1(12) prowadzi dokumentację eksploatacji sieci zasilających. E.25.2(1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra; E.25.2(4) wykonuje profilowanie sieci zasilających pod wiaduktami i w tunelach; E.25.2)6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra; E.25.2(12) prowadzi dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej; OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: napięcia; E.25.1(2)4 obliczyć sieci trakcyjne; E.25.1(3)1 opisać sposoby uziemiania sieci zasilających urządzeń sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(3)2 opisać metody instalowania i sprawdzania środków ochrony przeciwporażeniowej w sieciach zasilających urządzenia sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(3)3 określić metody ochrony odgromowej w urządzeniach sterowania ruchem kolejowym; E.25.1(10)1 określić podzespoły izolacyjne stosowane w sieciach zasilających i trakcjach elektrycznych; E.25.1(10)2 dobrać podzespoły izolacyjne w zależności od miejsca lokalizacji i zastosowania; E.25.1(12)1 zastosować przepisy prawa i ustalenia dystrybutora energii w zakresie prowadzenia dokumentacji; E.25.1(12)2 wypełnić dokumentację, stosując procedury dystrybutora energii; E.25.2(1)1 opisać budowę sieci trakcyjnych: kolejowych, tramwajowych, trolejbusowych i metra; E.25.2(1)2 opisać metody zawieszania sieci kompensowanych i niekompensowanych; E.25.2(1)3 opisać wpływ temperatury na sieci i stosowane rozwiązania technologiczne; E.25.2(4)1 określić zasady podziału sieci zasilających i trakcyjnych; E.25.2(4)2 opisać metody montowania i profilowania sieci trakcyjnych pod wiaduktami; E.25.2(4)3 opisać metody montowania i profilowania sieci trakcyjnych w tunelach; E.25.2)6)1 opisać transformatory energetyczne oraz technologie ich montażu; E.25.2)6)2 opisać stacje trakcyjno-zasilające i technologie montażu urządzeń rozdzielczozabezpieczających i prostowniczych; E.25.2)6)3 opisać zastosowanie kabin sekcyjnych do dostarczania energii do sieci trakcyjnych; E.25.2)6)4 rozróżnić przyrządy pomiarowe instalowane w podstacjach trakcyjnych, określając ich przeznaczenie; E.25.2(12)1 zastosować przepisy prawa i ustalenia instrukcji resortowych dotyczące zakresu prowadzenia dokumentacji; E.25.2(12)2 wypełnić dokumentację eksploatacji trakcji elektrycznej; OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 91 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań; OMZ(4)2 ocenić jakość wykonywanych zadań według przyjętych kryteriów; OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; Środki transportu szynowego BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. PKZ E.a(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ E.a(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ E.a(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ E.d(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; BHP(10)1 opisać metody udzielania pierwszej pomocy w różnych wypadkach; BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy przy pracach związanych z urządzeniami elektrycznymi w środkach transportu szynowego; BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia w środkach transportu szynowego; PKZ(E.a)(12)4 określić funkcję elementów i układów elektrycznych środków transportu szynowego na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ (E.a)(12)5 opisać właściwości podstawowych członów układów środków transportu szynowego na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(17)1 zastosować zasady użytkowania środków transportu szynowego zgodnie z instrukcjami obsługi; PKZ(E.a)(17)2 zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie budowy i użytkowania maszyn i urządzeń elektrycznych; PKZ(E.a)(17)3 wykorzystać katalogi i instrukcje do doboru części i elementów środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(18)3 rozróżnić programy komputerowe stosowane w środkach transportu szynowego; PKZ (E.a)(18)4 dobrać programy komputerowe do diagnozowania środków transportu szynowego; PKZ (E.d)(3)5 opisać podstawowe zadania Urzędu Transportu Kolejowego; PKZ (E.d)(3)6 ocenić przydatność do ruchu wagonów i pojazdów trakcyjnych na podstawie obowiązujących przepisów; PKZ (E.d)(3)7 opisać procedury postępowania w razie awarii urządzeń sterowania ruchem Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 92 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ E. d(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. E.26.1(1) charakteryzuje środki transportu szynowego; E.26.1(2) charakteryzuje nadwozia i podwozia środków transportu szynowego; E.26.1(3) charakteryzuje napędy i elementy jezdne wraz z hamulcami środków transportu szynowego; E.26.1(4) klasyfikuje elementy taboru szynowego: wózków taborowych, zestawów kołowych, zawieszenia silników trakcyjnych, przekładni, prądnic oświetleniowych oraz przetwornic w wagonach; E.26.1(5) rozpoznaje przekładnie mechaniczne, przekładnie hydrauliczne i przekładnie elektryczne oraz ich charakterystyki; E.26.1(6) dobiera materiały do budowy i montażu środków transportu szynowego; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: kolejowym; PKZ (E.d)(3)8 zastosować procedury postępowania w stanach awaryjnych, zagrożenia bezpieczeństwa ruchu oraz w wypadkach taboru szynowego; PKZ (E.d)(4)6 określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; PKZ (E.d)(4)7 ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych; PKZ (E.d)(4)8 dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; PKZ (E.d)(4)9 zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu; E.26.1(1)1 sklasyfikować środki transportu szynowego; E.26.1(1)2 rozpoznać oznakowanie taboru szynowego; E.26.1(1)3 zastosować przepisy i normy międzynarodowe w wymaganiach technicznych dla taboru szynowego; E.26.1(2)1 określić elementy podwozia taboru szynowego; E.26.1(2)2 opisać stosowane instrukcje podwozi środków transportu szynowego; E.26.1(2)3 określić zasady obsługi technicznej wagonów i pojazdów trakcyjnych; E.26.1(2)4 określić elementy nadwozia wagonów w zależności od rodzaju wagonów; E.26.1(3)1 określić rodzaje i elementy napędów środków transportu szynowego; E.26.1(3)2 określić wymagania techniczne dla elementów jezdnych taboru szynowego; E.26.1(3)3 określić elementy układów hamulcowych taboru szynowego; E.26.1(4)1 sklasyfikować elementy taboru szynowego; E.26.1(4)2 opisać zestawy kołowe i wózki taborowe; E.26.1(4)3 określić zasady zawieszania silników trakcyjnych; E.26.1(4)4 scharakteryzować przekładnie, prądnice i przetwornice w taborze szynowym; E.26.1(5)1 rozpoznać przekładnie mechaniczne i określić ich charakterystyki; E.26.1(5)2 rozpoznać przekładnie hydrauliczne i określić ich charakterystyki; E.26.1(5)3 rozpoznać przekładnie elektryczne i określić ich charakterystyki; E.26.1(6)1 rozpoznać materiały stosowane w konstrukcjach taboru szynowego; E.26.1(6)2 dobrać materiały do podzespołów mechanicznych stosowanych w konstrukcjach taboru szynowego; E.26.1(6)3 określić cechy i zastosowanie połączeń mechanicznych stosowanych w montażu taboru Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 93 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: E.26.2(8) analizuje schematy ideowe i montażowe obwodów elektrycznych, maszyn i urządzeń w taborze szynowym; E.26.2(14) dobiera pojazdy kolejowe do realizacji zadań przewozowych; E.26.2(15) sporządza plan pracy pojazdów kolejowych oraz plan ich obsługi; E.26.2(16) wykorzystuje charakterystyki prędkości i sił pociągowych pojazdów do obliczeń trakcyjnych; E.26.2(17) oblicza dopuszczalną masę pojazdów kolejowych w składzie pociągów; E.26.2(19) przestrzega procedur postępowania w wypadkach i wydarzeniach kolejowych taboru szynowego; E.26.2(20) prowadzi dokumentację eksploatacji środków transportu szynowego. KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: szynowego; E.26.2(8)1 rozróżnić rodzaje dokumentacji środków transportu szynowego; E.26.2(8)2 przeanalizować schematy ideowe obwodów elektrycznych maszyn i urządzeń w taborze szynowym; E.26.2(8)3 przeanalizować i wykorzystać schematy montażowe obwodów elektrycznych w taborze szynowym; E.26.2(14)1 podzielić pojazdy pod względem wykonywanej pracy przewozowej; E.26.2(14)2 określić zasady gospodarki pojazdami trakcyjnymi; E.26.2(14)3 dobrać pojazd trakcyjny do zaplanowanej pracy przewozowej; E.26.2(15)1 określić całkowity i eksploatacyjny obrót pracy pojazdu trakcyjnego; E.26.2(15)2 określić sposoby obsługi pociągów; E.26.2(15)3 sporządzić plan pracy pojazdów trakcyjnych; E.26.2(15)4 sporządzić plan obsługi pojazdów kolejowych; E.26.2(16)1 określić przeznaczenie charakterystyk prędkości i sił pociągowych do obliczeń trakcyjnych; E.26.2(16)2 dobrać na podstawie charakterystyk prędkości i sił pociągowych optymalne warunki jazdy; E.26.2(17)1 obliczyć masę pociągu; E.26.2(17)2 dobrać masę pociągu do określonych warunków jazdy; E.26.2(17)3 dobrać sposób hamowania dla określonej masy i rodzaju pociągu; E.26.2(19)1 zastosować przepisy regulujące postępowanie w wypadkach i incydentach kolejowych; E.26.2(19)2 opisać procedury postępowania w razie wypadku lub incydentu kolejowego; E.26.2(19)3 określić organy i metody badania wypadków i incydentów kolejowych; E.26.2(20)1 zastosować przepisy prawa w zakresie prowadzenia dokumentacji eksploatacji środków transportu szynowego; E.26.2(20)2 wypełnić dokumentację eksploatacji pojazdów trakcyjnych; KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 94 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: KPS(4) jest otwarty na zmiany; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; KPS(4)1 przeanalizować zmiany zachodzące w branży; KPS(4)2 podjąć nowe wyzwania; KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik; Język obcy w transporcie szynowym JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(1)1 posłużyć się specjalistycznym słownictwem stosowanym w transporcie kolejowym; JOZ(1)2 obsłużyć klienta w języku obcym; JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu zawodowego; JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej; JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy, wykorzystując słownictwo zawodowe; JOZ(2)1 określić czynności związane z obsługą klienta; JOZ(2)2 zaplanować rozmowę ofertową w języku obcym zawodowym; JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę na temat działalności gospodarczej firmy; JOZ(2)4 zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach ofertowych i usługowych; JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych; JOZ(2)6 odpowiedzieć na pytania stawiane przez zainteresowanych działalnością firmy w języku obcym; JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie technik elektroenergetyk transportu szynowego; JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu zawodowego; JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą działalności firmy; JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące obsługi urządzeń stosowanych w branży kolejowej; JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(3)6 odczytać informacje o wykonywanych usługach w języku obcym; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 95 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(3)7 odczytać zamieszczone na urządzeniach informacje w języku obcym; JOZ(4)1 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac i usług; JOZ(4)2 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń stosowanych w transporcie kolejowym; JOZ(4)3 przetłumaczyć informacje zamieszczone na maszynach w języku obcym; JOZ(4)4 wysłuchać wypowiedzi w języku obcym zgodnie z zasadami aktywnego słuchania; JOZ(4)5 porozumieć się z zespołem w języku obcym. JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)2 określić zawartość przesyłki na podstawie obcojęzycznych informacji zawartych na opakowaniu; JOZ(5)3 wyszukać w różnych obcojęzycznych źródłach informacje na temat usług wykonywanych przez firmę; JOZ (5)4 przetłumaczyć obcojęzyczne oferty szkoleniowe dla branży kolejowej. Działalność gospodarcza w transporcie szynowym PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(1)2 określić pojęcia: mikro, małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; PDG(2)1 omówić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego, PDG(2)2 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3)1 omówić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2 zprzeanalizować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w transporcie kolejowym; PDG(3)3 rozpoznać przepisy regulujące nieprzestrzeganie prawa z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)4 skorzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, PDG(4)1 wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w transporcie kolejowym; PDG(4)2 określić powiązania pomiędzy podmiotami gospodarczymi w transporcie szynowym; PDG(4)3 określić powiązania przedsiębiorstwa transportu kolejowego z otoczeniem; PDG(5)1 dokonać analizy działalności gospodarczej w branży na rynku miejscowym; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 96 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na oferowane usługi; PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; PDG(6)1 opisać procedury wykonywania usług w przedsiębiorstwach transportowych funkcjonujących na rynku; PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie wykonywania usług; PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami w branży transportu kolejowego; PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług na rynku; PDG(7)1 opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej; PDG(7)2 wybrać formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(7)4 wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej; PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności gospodarczej w transporcie kolejowym; PDG(8)1 zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii; PDG(8)2 rozróżnić ogólne zasady redagowania pism; PDG(8)3 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(8)4 wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie; PDG(8)5 wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; PDG(9)1 obsłużyć biurowe urządzenia techniczne; PDG(9)2 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(9)3 obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej; PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu mix; PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów; PDG(10)4 przeanalizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych; PDG(11)1 określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; PDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; PDG(11)3 określić możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 97 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska, ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; KPS (1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS (4) jest otwarty na zmiany; KPS (5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS (7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS (9) potrafi negocjować warunki porozumienia; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(1)1 rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; BHP(1)2 rozróżnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; BHP(1)3 rozróżnić pojęcia związane z ochroną środowiska w procesie pracy; BHP(1)4 wykorzystać zasady ergonomii na stanowisku pracy; BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP((2)2 rozróżnić zadania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie zakładu pracy; BHP(2)3 rozróżnić zadania i uprawnienia administracji państwa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP (3)2 określić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3 rozpoznać akty prawne określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej; KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej; KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KPS(2)2 dążyć wytrwale do celu; KPS(2)3 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; KPS(4)1 przeanalizować zmiany zachodzące w branży; KPS(4)2 podjąć nowe wyzwania; KPS(4)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik; KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KPS(5)2 zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem; KPS(5)3 określić skutki stresu; KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KPS(7)2 respektowć zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej; KPS(7)3 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; KPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne; KPS(9)2 zachwywać się asertywnie; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 98 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: Miernictwo i diagnostyka w transporcie szynowym BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; PKZ (E.a) (10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(9)3 zaproponować konstruktywne rozwiązania; BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia związane z wykonywaniem pomiarów i diagnostyki w elektroenergetyce; BHP(4)2 określić zagrożenia dla środowiska związane z diagnostyką urządzeń trakcyjnych i taboru szynowego; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pomiarowe zgodnie z przepisami i wymaganiami ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(7)2 zorganizować stanowisko diagnostyczne zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(8) 1. dobrać środki ochrony indywidualnej do dokonywania pomiarów; BHP(8)2 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywania pomiarów i diagnostyki; PKZ (E.a) (10)1 wykonać podstawowe rodzaje obróbki metali i stopów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; PKZ (E.a) (10)2 posłużyć się przyrządami pomiarowymi wielkości mechanicznych i elektrycznych; PKZ (E.a) (10)3 przygotować końcówki przewodów do montażu; PKZ (E.a) (10)4 przylutować złącza do kabli wielożyłowych; PKZ (E.a) (10)5 zamontować elementy elektroniczne na płytce drukowanej; PKZ (E.a) (10)6 dobrać przyrządy i metody pomiarowe do badanego układu; PKZ (E.a) (14)1 zestawić układy pomiarowe; PKZ (E.a) (14)2 zastosować odpowiednie metody pomiarowe; PKZ (E.a) (14)3 przeanalizować schematy ideowe prostych układów pomiarowych; PKZ (E.a) (14)4 rozróżnić układy pomiarowe stosowane do pomiaru parametrów, elementów elektronicznych i układów elektroniki; PKZ (E.a) (15)1 zmierzyć napięcie i natężenie prądu w badanym układzie oraz wykorzystać zależności między nimi; PKZ (E.a) (15)2 zmierzyć parametry elementów R,L,C; PKZ (E.a) (15)3 zmierzyć moc odbiornika prądu stałego oraz moce odbiorników jednofazowych i trójfazowych; PKZ (E.a) (15)4 zbadać przebiegi prądu i napięcia w układach prostowników sterowanych i Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 99 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ (E.a) (16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; PKZ (E.a) (18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; E.25.1(7) wykonuje pomiary parametrów elektrycznych sieci zasilających E.25.1(8) wykonuje pomiary parametrów układów zabezpieczających w sieciach zasilających E.25.1(9) diagnozuje i lokalizuje usterki w sieciach zasilających E.25.2(7) wykonuje pomiary parametrów linii urządzeń trakcyjnych E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej E.25.2(10) diagnozuje i lokalizuje uszkodzenia w liniach i stacjach trakcyjnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: niesterowanych z zastosowaniem filtrów i bez filtrów; PKZ(E.a)(15)5 przeanalizować działanie układów elektronicznych cyfrowych: bramek logicznych, przerzutników, multiplekserów i demultiplekserów, liczników i rejestrów na podstawie pomiarów; PKZ (E.a) (15)6 dobrać zabezpieczenie nadmiarowo-prądowe i różnicowo-prądowe obwodu elektrycznego do wykonywanych pomiarów; PKZ (E.a) (16)1 sporządzić charakterystyki badanych urządzeń na podstawie wykonanych pomiarów; PKZ (E.a) (16)2 oszacować błędy pomiaru; PKZ (E.a) (16)3 sporządzić protokół pomiarów; PKZ (E.a) (16)4 wykorzystać komputer do obróbki wyników pomiarów w postaci tabel i wykresów; PKZ (E.a) (18)5 wykorzystać programy komputerowe do symulacji pomiarów elektrycznych i elektronicznych; PKZ (E.a) (18)6 wykorzystać programy do opracowania wyników i analizy powstałych błędów pomiarów; E.25.1(7)1 dobrać przyrządy do wykonania pomiarów sieci zasilających; E.25.1(7)2 wykonać pomiary sieci zasilających; E.25.1(8)1 dobrać przyrządy do wykonania pomiarów układów zabezpieczających; E.25.1(8)2 wykonać pomiary układów zabezpieczających w sieciach zasilających; E.25.1(9)1 opracować wyniki prowadzonych pomiarów w sieciach zasilających; E.25.1(9)2 zdiagnozować i ustalić usterki w sieciach zasilających; E.25.1(9)3 dokonać regulacji napięcia w sieciach zasilających; E.25.2(7)1 dobrać przyrządy do pomiarów sieci i urządzeń trakcyjnych; E.25.2(7)2 wykonać pomiary rozpływów prądu i spadków napięcia w sieciach trakcyjnych; E.25.2(8)1 sprawdzić współdziałanie wyłączników kabiny sekcyjnej i podstacji trakcyjnej; E.25.2(8)2 opracować wyniki pomiarów sieci trakcyjnych i podzespołów; E.25.2(8)3 ocenić stan podzespołów na podstawie wyników pomiarów; E.25.2(10)1 zlokalizować uszkodzenia w sieci i podstacjach trakcyjnych na podstawie zawiadomienia; E.25.2(10)2 zdiagnozować uszkodzenie i opracować plan jego usunięcia; E.25.2(10)3 wykonać pomiary sieci lub urządzenia trakcyjnego po usunięciu uszkodzenia; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 100 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego. E.26.2(5) posługuje się technologią cyfrową w diagnostyce i obsłudze pojazdów kolejowych, tramwajów i metra; E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym E.26.2(12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego, tramwaju i metra; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.26.1(11)1 wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; E.26.1(11)2 wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych; E.26.2(5)1 dobrać programy komputerowe do diagnozowania i obsługi taboru szynowego; E.26.2(5)2 wykonać diagnostykę i obsługę taboru szynowego z wykorzystaniem programów komputerowych; E.26.2(11)1 wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; E.26.2(11)2 wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych; E.26.2(11)3 wykonać pomiary zużycia pantografów; E.26.2(12)1 dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; E.26.2(12)2 wykonać diagnostykę taboru szynowego; E.26.2(12)3 ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki; Montaż i utrzymanie sieci zasilających i trakcji elektrycznej BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; E.25.1(4) wykonuje instalację elektryczną i sprawdza jej działanie BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(4)4 przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać i stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(8)4 dobrać i stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; PKZ(E.a)(13)1 wykonać połączenie sieci zasilających na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13)2 zamontować i wymontować elementy elektryczne i elektroniczne wspomagające sieci zasilające i trakcje elektryczne; PKZ(E.a)(13)3 wykonać połączenia transformatorów, wyłączników, bezpieczników, styczników i przekaźników z siecią zasilającą na podstawie schematów ideowych i montażowych; E.25.1(4)1 dobrać elementy instalacji elektrycznej; E.25.1(4)2 wyznaczyć trasy instalacji elektrycznej; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 101 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: E.25.1(5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją E.25.1(6) montuje w sieciach zasilających urządzenia rozdzielcze, pomiarowe i zabezpieczające E.25.1(11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.2(1) montuje elementy składowe linii trakcyjnych kolejowych, tramwajowych i metra E.25.2(2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających E.25.2(3) montuje urządzenia elektryczne z elementów składowych układów sterowania i zabezpieczeń E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; E.25.2(6) wykonuje prace instalacyjno-montażowe transformatorów Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.25.1(4)3 zmontować instalację elektryczną i sprawdzić jej działanie; E.25.1(5)1 dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(5)2 dobrać osprzęt do łączenia przewodów; E.25.1(5)3 łączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(6)1 dobrać zabezpieczenia przed działaniem prądów błądzących, uziemienia i ochronę przepięciową; E.25.1(6)2 zamontować urządzenia rozdzielcze w sieciach zasilających; E.25.1(6)3 zamontować urządzenia pomiarowe i zabezpieczające w sieciach zasilających; E.25.1(11)1 dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu instalacyjnego; E.25.1(11)2 dobrać elementy osprzętu do wymiany; E.25.1(11)3 dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego; E.25.2(1)4 dobrać elementy sieci trakcyjnej; E.25.2(1)5 wykonać zawieszenie sieci trakcyjnej; E.25.2(1)6 wykonać zasilanie i sekcjonowanie sieci trakcyjnej; E.25.2(1)7 zbudować sieć powrotną; E.25.2(2)1 przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; E.25.2(2)2 zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; E.25.2(2)3 wykonać podwieszenie sieci zasilających; E.25.2(3)1 dobrać elementy do układu sterowania i zabezpieczenia sieci zasilających i trakcji elektrycznych; E.25.2(3)2 zamontować urządzenia elektryczne układów sterowania i zabezpieczeń; E.25.2(3)3 zainstalować urządzenia sterowania i zabezpieczeń w podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych; E.25.2(5)1 ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; E.25.2(5)2 określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; E.25.2(5)3 wykonać badanie transformatora; E.25.2(5)4 opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych; E.25.2(6)5 wykonać montaż transformatora; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 102 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: energetycznych, urządzeń rozdzielczo-zabezpieczających i prostownikowych oraz przyrządów pomiarowych w stacjach trakcyjnych zasilających linie kolejowe, tramwajowe i metra; E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; E.25.2(9) wykonuje okresowe przeglądy oraz prace konserwacyjne sieci trakcyjnych; OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.25.2(6)6 wykonać montaż urządzeń w kabinie sekcyjnej; E.25.2(6)7 wykonać montaż urządzeń prostownikowych; E.25.2(6)8 wykonać próby pracy urządzeń przed dopuszczeniem ich do eksploatacji; E.25.2(8)4 wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w zakresie współpracy z siecią trakcyjną; E.25.2(8)5 dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciwporażeniowych; E.25.2(9)1 opracować harmonogram przeglądów i napraw sieci trakcyjnych; E.25.2(9)2 wykonać regulację sieci trakcyjnej; E.25.2(9)3 wykonać konserwację urządzeń zawieszenia sieci i przewodu jezdnego; OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; KPS(6)1 przejawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)3 wyciągnąć wnioski z podejmowanych działań; KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; KPS(10)3 modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole; Eksploatacja środków transportu szynowego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi BHP(4)5 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(7)5 zorganizować stanowisko zgodnie z wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 103 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(10) współpracuje w zespole; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: środków transportu szynowego; BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej; BHP(8)5 dobrać i stosować środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(8)6 dobrać i stosować środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; KPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań; KPS(3)2 uświadomić sobie konsekwencje działań; KPS(5)1 przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KPS(5)2 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; KPS(5)3 określić skutki stresu; KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; KPS(10)3 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KPS(10)4 rozwiązać konflikty w zespole; PKZ(E.a)(11)1 dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)2 wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 ocenić jakość wykonanych prac; PKZ(E.a)(17)1 posłużyć się literaturą i kartami katalogowymi dotyczącymi taboru szynowego; PKZ(E.a)(17)2 zastosować Polskie Normy i normy branżowe w zakresie wymagań dotyczących taboru szynowego; PKZ(E.a)(17)3 wykorzystać katalogi, instrukcje obsługi do doboru części i elementów niezbędnych w eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.d)(2)1 obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych:aparat radiowy, radio-stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d)(2)2 obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d) (2)3 zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 104 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: E.26.1(7) dobiera i montuje silniki elektryczne i urządzenia pomocnicze stosowane w taborze szynowym zgodnie z dokumentacją; E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(10) montuje urządzenia pneumatyczne i hydrauliczne taboru szynowego; E.26.2(1) eksploatuje elementy taboru szynowego: wózki i zestawy kołowe, silniki trakcyjne, przekładnie, prądnice oświetleniowe oraz przetwornice w wagonach; E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych; E.26.2(6) lokalizuje i usuwa usterki w zespołach i podzespołach automatyki taboru szynowego; E.26.2(7) wymienia i regeneruje podzespoły taboru szynowego; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.26.1(7)1 dobrać silniki elektryczne dostosowane do rodzaju środka transportu szynowego; E.26.1(7)2 zamontować silniki elektryczne; E.26.1(7)3 zamontować urządzenia pomocnicze wspomagające pracę silników elektrycznych; E.26.1(8)1 zamontować odbieraki prądu; E.26.1(8)2 skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; E.26.1(8)3 wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną; E.26.1(9)1 zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)2 zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)3 zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych; E.26.1(10)1 zamontować urządzenia pneumatyczne taboru szynowego; E.26.1(10)2 zamontować urządzenia hydrauliczne taboru szynowego; E.26.1(10)3 usunąć nieszczelności w układach hydraulicznych i pneumatycznych; E.26.2(1)1 ocenić stan techniczny elementów jezdnych i napędowych taboru szynowego; E.26.2(1)2 zakonserwować i naprawić elementy jezdne i napędowe taboru szynowego; E.26.2(1)3 wykonać prace konserwacyjne i naprawcze prądnic oświetleniowych i przetwornic w taborze szynowym; E.26.2(2)1 skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych i dopuścić je do ruchu; E.26.2(2)2 wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą; E.26.2(3)1 obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; E.26.2(3)2 obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne; E.26.2(4)1 ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres napraw; E.26.2(4)2 naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego; E.26.2(6)1 zlokalizować usterki w urządzeniach automatyki obwodów sterowania pojazdów szynowych; E.26.2(6)2 naprawić i wyregulować urządzenia automatyki taboru szynowego; E.26.2(7)1 zdemontować i zweryfikować podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)2 zakwalifikować i zregenerować podzespoły taboru szynowego; E.26.2(7)3 wymienić podzespoły w taborze szynowym; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 105 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: i elektroniczne stosowane w E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne taborze szynowym; E.26.2(10) dokonuje oględzin i prowadzi badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(13) przygotowuje pojazdy kolejowe do ruchu; E.26.2(18) obsługuje systemy lokalizacji pojazdów trakcyjnych; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.26.2(9)1 obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; E.26.2(9)2 obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające pracę taboru szynowego; E.26.2(10)1 dobrać urządzenia do wykonania badań technicznych urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(10)2 wykonać badania techniczne urządzeń i podzespołów taboru szynowego; E.26.2(10)3 dopuścić urządzenia i podzespoły taboru do dalszej eksploatacji; E.26.2(13)1 dokonać oględzin technicznych taboru szynowego; E.26.2(13)2 wykonać próbę hamulców w taborze szynowym; E.26.2(13)3 przygotować dokumentację potwierdzającą dopuszczenie taboru szynowego do ruchu; E.26.2(18)1 obsłużyć system lokalizacji pojazdów trakcyjnych; E.26.2(18)2 wykorzystać system lokalizacji pojazdu w organizacji ruchu kolejowego; OMZ(4)1 monitorować jakość wykonywanych zadań; OMZ(4)2 ocenić jakość wykonywanych zadań według przyjętych kryteriów; OMZ(5)1 zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; OMZ(5)2 zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy; OMZ(6)1 wysłuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników; OMZ(6)2 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami; OMZ(6)3 stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnej; PRAKTYKI ZAWODOWE z zakresu sieci zasilających i trakcji elektrycznej BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(4)4 przewidzieć zagrożenia dla środowiska związane z wykonaniem montażu i utrzymaniem sieci zasilających i trakcji elektrycznej; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania sieci zasilających; BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać i stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania sieci zasilających; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 106 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ (E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; PKZ (E.d)(3) stosuje przepisy prawa dotyczące funkcjonowania transportu kolejowego; PKZ (E.d)(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym. E.25.1(5) łączy przewody sieci zasilającej zgodnie z dokumentacją; E.25.1(11) wymienia uszkodzony osprzęt instalacyjny; E.25.2(2) wykonuje kotwienia wszystkich typów sieci zasilających; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(8)4 dobrać i stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do montażu i utrzymania trakcji elektrycznych; PKZ(E.a)(11)1 dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z montażu i utrzymania sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ(E.a)(11)2 wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 ocenić jakość wykonanych prac; PKZ (E.d) (2)1 użytkować aparaty i linie telefoniczne; PKZ (E.d) (2)2 obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowychobsługa aparatu radiowego i radia-stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; PKZ (E.d)(2)3 obsłużyć urządzenia megafonowe i rozgłoszeniowe, sieci czasu, urządzenia informacji podróżnych i urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d)(2)4 zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; PKZ (E.d)(3)5 zastosować procedury postępowania po stwierdzeniu nieprawidłowości w działaniu sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ (E.d) (3)6 zastosować przepisy obowiązujące w diagnostyce sieci zasilających i trakcji elektrycznej; PKZ (E.d)(4)6 utrzymać w sprawności technicznej zasilanie sygnalizatorów; PKZ (E.d)(4)7 zdiagnozować i utrzymać w odpowiednim stanie technicznym zasilanie urządzeń sygnałowych na stacji; PKZ (E.d)(4)8 zdiagnozować, utrzymać i naprawić zasilanie urządzenia sygnalizacji przejazdowej i urządzeń rogatkowych; E.25.1(5)1 dobrać przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(5)2 dobrać osprzęt do łączenia przewodów; E.25.1(5)3 połączyć przewody zgodnie z dokumentacją techniczną; E.25.1(11)1 dobrać narzędzia do wymiany uszkodzonego osprzętu instalacyjnego; E.25.1(11)2 dobrać elementy osprzętu do wymiany; E.25.1(11)3 dokonać wymiany osprzętu instalacyjnego; E.25.2(2)1 przygotować i umocować słupy do montażu sieci zasilających; E.25.2(2)2 zamontować urządzenia mechaniczne i izolacyjne do podwieszenia sieci; E.25.2(2)3 wykonać podwieszenie sieci zasilających; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 107 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń:w podstacjach trakcyjnych i E.25.2(5) wykonuje prace eksploatacyjne kabinach sekcyjnych; E.25.2(8) diagnozuje stan podzespołów i sieci trakcyjnej; E.25.2 (11) wymienia uszkodzone podzespoły elektryczne; z zakresu środków transportu szynowego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.d)(2) obsługuje urządzenia łączności przewodowej i bezprzewodowej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.25.2(5)1 ocenić stan techniczny urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych na podstawie przeglądów; E.25.2(5)2 określić i wyeliminować przyczyny i skutki przepięć, przeciążeń i zwarć; E.25.2(5)3 wykonać badanie transformatora; E.25.2(5)4 opracować harmonogramy przeglądów technicznych oraz naprawy urządzeń podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych; E.25.2(8)4 wykonać regulacje zespołów i podzespołów podstacji trakcyjnych w zakresie współpracy z siecią trakcyjną; E.25.2(8)5 dokonać sprawdzenia sieci w zakresie zabezpieczeń przeciwporażeniowych; E.25.2 (11)1 wymienić uszkodzone podzespoły urządzeń elektroenergetycznych sieci trakcyjnych po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa; E.25.2 (11)2 wymienić uszkodzone przekształtniki prądu w podstacjach po spełnieniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa. BHP(4)5 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(7)5 zorganizować stanowisko zgodnie wymaganiami ergonomii w czasie eksploatacji środków transportu; BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy do eksploatacji środków transportu szynowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej; BHP(8)5 dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; BHP(8)6 dobrać i zastosować środki ochrony zbiorowej do pracy przy eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)1 dobrać rodzaj prac do wykonania czynności wynikających z eksploatacji środków transportu szynowego; PKZ(E.a)(11)2 wykonać operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 ocenić jakość wykonanych prac; PKZ(E.d)(2) 1 obsłużyć urządzenia radiotelefoniczne łączności radiowej na kanałach pociągowych, manewrowych i drogowych aparat radiowy, radio-stop, rejestracja rozmów i sposób ich odtwarzania; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 108 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: PKZ E.d(4) stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym; E.26.1(8) montuje i reguluje elementy odbiorcze prądu dla taboru szynowego; E.26.1(9) montuje urządzenia wyposażenia elektrycznego taboru szynowego; E.26.1(11) wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i mechanizmach środków transportu szynowego. E.26.2(2) obsługuje urządzenia sprzęgowe i zderzne oraz ich połączenia elektryczne; E.26.2(3) obsługuje i naprawia urządzenia grzejne, wentylacyjne i klimatyzacyjne taboru szynowego; E.26.2(4) sprawdza, reguluje i naprawia urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych pojazdów kolejowych; E.26.2(9) obsługuje urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w taborze szynowym; E.26.2(11) wykonuje pomiary dopuszczalnego zużycia części i elementów ruchomych w taborze szynowym; E.26.2(12) diagnozuje stan techniczny pojazdu kolejowego, tramwaju i Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ (E.d) (2)2 obsłużyć urządzenia łączności bezprzewodowej znajdujące się w środkach transportu szynowego, szczególnie urządzenia sygnalizacji alarmowej; PKZ (E.d) (2)3 zastosować procedury zapewnienia łączności w stanach awaryjnych i zagrożeniach; PKZ (E.d) (4)6 określić postępowanie maszynisty po rozpoznaniu sygnału na sygnalizatorze; PKZ (E.d) (4)7 ocenić prawidłowość działania urządzeń sterowania ruchem kolejowym po działaniu urządzeń sygnalizacyjnych. PKZ (E.d) (4)8 dostosować prędkość jazdy do wskazań sygnałów i wskaźników; PKZ (E.d) (4)9 zastosować procedury w razie nieprzewidzianego zatrzymania pociągu; E.26.1(8)1 zamontować odbieraki prądu; E.26.1(8)2 skontrolować współpracę odbieraków prądu z siecią trakcyjną; E.26.1(8)3 wyregulować siłę nacisku odbieraka prądu na sieć trakcyjną; E.26.1(9)1 zamontować urządzenia elektryczne obwodów głównych pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)2 zamontować elektryczne aparaty pomocnicze pojazdów trakcyjnych; E.26.1(9)3 zamontować obwody elektryczne sterowania pojazdów trakcyjnych; E.26.1(11)1 wykonać pomiary parametrów zewnętrznych taboru szynowego; E.26.1(11)2 wykonać pomiary parametrów ruchu pojazdów trakcyjnych i ich urządzeń napędowych; E.26.2(2)1 skontrolować sprawność techniczną urządzeń sprzęgowych i zderznych oraz dopuścić je do ruchu; E.26.2(2)2 wykonać połączenia elektryczne taboru szynowego między sobą; E.26.2(3)1 obsłużyć i naprawić urządzenia grzejne w taborze szynowym; E.26.2(3)2 obsłużyć, zakonserwować i naprawić urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne; E.26.2(4)1 ocenić stan techniczny urządzeń pomocniczych i określić zakres napraw; E.26.2(4)2 naprawić i wyregulować urządzenia elektryczne w obwodach pomocniczych taboru szynowego; E.26.2(9)1 obsłużyć urządzenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów szynowych; E.26.2(9)2 obsłużyć urządzenia elektryczne i elektroniczne wspomagające prace taboru szynowego; E.26.2(11)1 wykonać pomiary zużycia zestawów kołowych; E.26.2(11)2 wykonać pomiary zużycia klocków i tarcz hamulcowych; E.26.2(11)3 wykonać pomiary zużycia pantografów; E.26.2(12)1 dobrać urządzenia do wykonania diagnostyki; Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 109 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego metra. Efekt kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.26.2(12)2 wykonać diagnostykę taboru szynowego; E.26.2(12)3 ocenić stan techniczny taboru szynowego na podstawie przeprowadzonej diagnostyki. Program nauczania dla zawodu technik elektroenergetyk transportu szynowego 311302 o strukturze przedmiotowej 110