Zapalenia płuc u dzieci. Milena Misiewicz Definicja WHO • Ostra choroba zapalna miąższu płucnego i/lub tkanki śródmiąższowej z gorączką, kaszlem i dusznością rozpoznawana na podstawie obrazu klinicznego i/lub w wybranych przypadkach badania RTG ( zalecane wg WHO) RTG zawsze gdy: Niejasny obraz kliniczny Gorączka >39° poniżej 5. r.ż. Duża leukocytoza Ciężki stan Stłumienie odgłosu opukowego Brak poprawy mimo leczenia Wskazania do kontrolnego RTG: Wysięk opłucnowy Cień okrągły Niedodma Brak poprawy po leczeniu Podziały • Pozaszpitalne/szpitalne (gł. S. aureus, Klebsiella, Pseudomonas, Enterobacter, Proteus) • Typowe/ atypowe • Pęcherzykowe/ śródmiąższowe/ mieszane • jednoogniskowe (płatowe, segmentowe)/ wieloogniskowe,odoskrzelowe • Pierwotne/ wtórne Drogi zakażenia Czynniki infekcyjne 21. doba życia →S. agalactiae E. Coli Listeria monocytogenes 3 tyg. – 3 mies. → S. pneumoniae Ch. Trachomatis RSV, paragrypa 1, 2, 3 4 mies. – 5 lat → gł. wirusy (grypy; paragrypy 1,2,3; RSV; rinowirusy; adenowirusy) + S. pneumoniae i M. pneumoniae + H. influenzae ≥ 5 lat M. pneumoniae i S. pneumoniae → Pneumokokowe zapalenie płuc Objawy: kaszel, duszność, gorączka i dreszcze, ból opłucnowy, dolegl. brzuszne (maska brzuszna), nagły początek Badanie przedmiotowe: zlokalizowane stłumienie odgłosu opukowego,↑drżenie głosowe, trzeszczenia i wilgotne rzężenia ALE: u niemowląt i małych dzieci - zmiany rozsiane Wirusowe zapalenie płuc • 2 fazy: ①obj infekcji GDO ②obj z DDO objawy gorączka < 38,5°C ból głowy, powiększenie węzłów świszczący oddech badanie brak lub dyskretne zmiany osłuchowe W RTG nacieki śródmiąższowe i okołooskrzelowe, cechy rozdęcia płuc Atypowe zapalenie płuc (Mycoplasma, Legionella, Chlamydia) • Wiek szkolny • „walking pneumonia” • Objawy: umiarkowany wzrost temperatury, nasilony kaszel • Zmiany osłuchowe dyskretne • RTG- obraz nieadekwatny do stanu klinicznego, powiększenie węzłów wnęk • Możliwe powikłania spoza układu oddechowego Gronkowcowe • Wtórne lub wewnątrzszpitalne • Częste powikłania ( ropnie, odma, ropniak, ropne zapalenie skóry) Wskazania do hospitalizacji dzieci z pozaszpitalnym zapaleniem płuc * wiek poniżej 6. m.ż; * znaczne tachypnoe * saturacja krwi poniżej 92%; * choroby przewlekłe; * ciężka leukopenia (<500 granulocytów/ml); * dzieci w ciężkim stanie ogólnym * pacjenci, u których stwierdzono rozległe zmiany w badaniu radiologicznym (zajęcie więcej niż 1 płata); * powikłania zapaleń płuc (płyn w jamie opłucnej, ropień płuc); * wskazania społeczne LECZENIE Gdy dziecko uczulone na amoksylinę: Leczenie objawowe • Tlenoterapia • Prawidłowe nawodnienie dziecka • Rehabilitacja oddechowa • Leki rozszerzające oskrzela • Wykrztuśne – ostrożnie • Przeciwgorączkowe i przeciwbólowe • Wyrównywanie zaburzeń gospodarki kwasowo- zasadowej i wodno-elektrolitowej Możliwe powikłania • • • • • • • Ropniak opłucnej Odma opłucnowa, śrópiersiowa Marskość płuca Krwawienie Niewydolność krążęniowo-oddechowa Posocznica Zapalenie kości, otrzewnej, osierdzia, opon, ucha środkowego Zapobieganie • Szczepienia p-ko pneumokokom, H. influenzae, krztuścowi, odrze i grypie • Mycie rąk Bibliografia • Standardy medyczne tom 6 (2009) • Vademecum pediatry pod red. J. Pietrzyka, wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego • PEDIATRIA pod red. Anny Dobrzańskiej i Józefa Ryżko