Źródła finansowania spółdzielni socjalnych Rozpoczęcie i prowadzenie działalności gospodarczej oraz społecznej (pożytku publicznego) Gostyń, 29 października 2014 roku Ramowy plan szkolenia • Środki zewnętrzne na rozpoczęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej • Środki zewnętrzne na prowadzenie działalności gospodarczej przez spółdzielnię • Środki zewnętrzne na działalność statutową w zakresie pożytku publicznego • Fundusze wewnętrzne • Perspektywa finansowa 2014 -2020 Środki zewnętrzne na rozpoczęcie działalności w formie spółdzielni socjalnej • Fundusz Pracy (dotacje na założenie spółdzielni) • PFRON (dotacje na wkład do spółdzielni) • Europejski Fundusz Społeczny (dotacje inwestycyjne) Wkład członkowski do spółdzielni socjalnej często pochodzi z dotacji tzn. publicznych środków finansowych i jego wycofanie przez członka spółdzielni po zaprzestaniu członkostwa nie jest możliwe. Wkład ten od momentu wniesienia stanowi własność spółdzielni. Aktualnie istnieją dwa źródła pozyskiwania dotacji ze środków publicznych na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej: 1) Fundusz Pracy (osoby bezrobotne) 2) Środki Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych (osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności) oraz środki z Europejskiego Funduszu Społecznego dzielone w ramach projektów przez Operatorów wybranych w drodze konkursu ofert (osoby fizyczne i osoby prawne) Fundusz Pracy • Starosta ze środków Funduszu Pracy może przyznać bezrobotnemu na jego wniosek jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związane z podjęciem tej działalności, (…), a w przypadku gdy działalność jest podejmowana na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych, wysokość przyznanych bezrobotnemu środków nie może przekroczyć 4–krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni oraz 3–krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu. Podstawa prawna: - art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( Dz. U. z 2013 roku, poz. 674 z późn. zm. ) - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2012 roku w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2012 roku, poz. 457) Dotacja może być przeznaczona na przedsięwzięcia gospodarcze w dziedzinie produkcji, usług i handlu z wyłączeniem: • działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, • działalności sezonowej, • handlu obwoźnego, odzieżą używaną i detalicznego opartego o sprzedaż bezpośrednią, • prowadzenia salonu gier hazardowych oraz firm typu agencje towarzyskie, • handlu środkami odurzającymi, studio tatuażu, • usług wróżbiarskich, ezoterycznych, iluzjonistycznych, • prowadzenia działalności o takim samym profilu jak działalność gospodarcza prowadzona przez inny podmiot w tym samym miejscu, • lombardów, komisów i autokomisów. Wg zasad określonych przez PUP w Koninie wnioskowana kwota nie może być przeznaczona na: • wynagrodzenia zatrudnionych pracowników, opłaty ZUS-u, kaucje, • założenie spółki z inną osobą (z wyjątkiem założenia lub przystąpienia do istniejącej spółdzielni socjalnej), • opłaty administracyjno – skarbowe, podatki , koncesje, • koszty zakupu, budowy i remontów kapitalnych budynków, • zakup samochodu osobowego, z wyjątkiem sytuacji, w których wykorzystanie pozostaje w związku z bezpośrednim profilem i rodzajem planowanej działalności (np. usługi taxi, nauka jazdy), • zakupu pojazdu przy usługach transportu drogowego, • dokonywanie zakupów od współmałżonka, osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym oraz od osób spokrewnionych. Formy zabezpieczenia zwrotu przez bezrobotnego środków otrzymanych na podjęcie działalności gospodarczej w PUP Konin: • poręczenie • weksel z poręczeniem wekslowym (aval) • gwarancja bankowa • blokada rachunku bankowego • akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika • Osoby bezrobotne, którym Starosta przyznał dotację, są kierowane na szkolenie, finansowane przez urząd, z zakresu zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej. • Dotacja nie podlega zwrotowi jeżeli środki zostały wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem oraz działalność gospodarcza była prowadzona co najmniej 12 miesięcy. Szczegółowe zasady i wzory dokumentów związanych z możliwością wnioskowania o dotacje z Funduszu Pracy są dookreślone corocznie przez PUP w Regulaminie PFRON – środki na wkład do spółdzielni socjalnej • Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może otrzymać ze środków PFRON, jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej. Wnioskodawca składa do Starosty Powiatu, ze względu na miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu pisemny wniosek. • Podstawa prawna: Art. 12a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2011, Nr 127, poz. 721 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (Dz. U. Nr 194, poz. 1403). http://www.pcpr.konin.pl/strona,38.html Wymagane dokumenty: • dokument potwierdzający niepełnosprawność, • pisemna informacja spółdzielni socjalnej o przyjęciu wnioskodawcy do spółdzielni socjalnej jako członka, • przewidywane efekty ekonomiczne prowadzenia działalności BIZNES PLAN, • dokument potwierdzający uprawnienia i kwalifikacje wnioskodawcy, • zaświadczenia o pomocy de minimis otrzymanej w okresie obejmującym bieżący rok podatkowy i poprzedzające go dwa lata podatkowe oraz informację o innej pomocy dotyczącej tych samych kosztów kwalifikowalnych. Sposób realizacji: • Umowa cywilno-prawna zawarta pomiędzy Prezydentem Miasta Konina a Wnioskodawcą. Sposób zabezpieczenia zwrotu kwoty środków: • poręczenie, w tym poręcznie spółdzielni socjalnej, • weksel z poręczeniem wekslowym (awal), • gwarancja bankowe, • zastaw na prawach lub rzeczach, • blokada rachunku bankowego lub aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przez dłużnika. Więcej informacji (2013): http://www.pierwszadotacja.pl/dotacje-z-pfron.html Europejski Fundusz Społeczny Projekty realizowane w ramach Priorytetu VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowane przez Operatorów wybranych w drodze konkursu ofert organizowanego w woj. wielkopolskim przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Formy wsparcia: a) Dotacja inwestycyjna w wysokości do 20 tys. PLN na osobę (nie więcej niż 100 tys. PLN na spółdzielnię wg Regulaminu KOWES) b) Podstawowe wsparcie pomostowe przez okres 6 miesięcy w wysokości do 1500 PLN na osobę/miesiąc (wg Regulaminu KOWES) c) Przedłużone wsparcie pomostowe (kolejne 6 miesięcy) d) pomoc szkoleniowo - doradcza związana z efektywnym wykorzystaniem przyznanych środków finansowych oraz praktycznym prowadzeniem działalności w formie spółdzielni socjalnej, • Szczegółowe zasady przyznawania i rozliczania wsparcia finansowego regulują: 1) Regulamin projektu Koniński Ośrodek Wspierania Ekonomii Społecznej Poddziałanie 7.2.2 POKL 2) OGÓLNE ZASADY UDZIELANIA WSPARCIA NA ZAKŁADANIE, PRZYSTĘPOWANIE, ZATRUDNIANIE W SPÓŁDZIELNI SOCJALNEJ W RAMACH PODDZIAŁANIA 7.2.2 PO KL WSPARCIE EKONOMII SPOŁECZNEJ z 6 lutego 2012 Środki zewnętrzne na prowadzenie działalności gospodarczej przez spółdzielnię socjalną • Europejski Fundusz Społeczny (np. preferencyjne pożyczki TISE) • Fundusz Pracy (np. refundacja składek na ubezpieczenie społeczne) • PFRON (np. SODIR) Pożyczki TISE dla ngo/PES • TISE SA to jedna z dwóch instytucji w Polsce, która specjalizuje się w pożyczkach dla organizacji pozarządowych. Finansuje również spółdzielnie socjalne, a także inne podmioty ekonomii społecznej. Oferuje m.in. pożyczki pod projekt, inwestycyjne i na rozwój działalności gospodarczej. • Od 2013 r. TISE zarządza ES Funduszem – pilotażowym funduszem pożyczkowym dla podmiotów ekonomii społecznej w Polsce. Jego celem jest dostarczenie preferencyjnych pożyczek na przedsięwzięcia, które mają wzmocnić działalność gospodarczą PES, a w efekcie doprowadzić do wzrostu przychodów lub zatrudnienia http://www.tise.pl/ngo/ ES Fundusz – cel pożyczki • środki powinny służyć rozszerzeniu działalności gospodarczej podmiotów. Może to być inwestycja w już funkcjonujący rodzaj działalności, jak również rozwój nowej linii produktów lub usług. Tym samym pożyczkę można przeznaczyć np. na zakup materialnych i niematerialnych środków obrotowych i inwestycyjnych. Niezależnie od charakteru działalności pożyczka powinna zaowocować wzrostem przychodów lub zatrudnienia w danym podmiocie. ES Fundusz – zasady • Maksymalna kwota pożyczki wynosi 100 tys. zł. • Można ją spłacać do 5 lat (60 miesięcy). • Jeżeli podmiot nie jest w stanie rozpocząć spłaty rat kapitałowych od momentu otrzymania pożyczki, może skorzystać z możliwości karencji w spłacie. Nie może ona jednak przekroczyć 6 miesięcy. • Podmiotom przysługuje bezpłatne doradztwo w takich obszarach jak księgowość, prawo, zarządzanie zasobami ludzkimi, czy promocja. Wystarczy zgłosić to na etapie składania wniosku o pożyczkę. ES Fundusz - oprocentowanie • Preferencyjność pożyczki zawiera się w braku jakichkolwiek dodatkowych opłat i prowizji oraz atrakcyjnym oprocentowaniu w wysokości 50% i 25% stopy redyskonta weksli NBP. Przy obecnej stopie 2,75 podstawowe oprocentowanie wynosi 1,38% w skali roku, ale w określonych przypadkach może zostać obniżone do 0,69%. Dla kogo niższe oprocentowanie? Niższe oprocentowanie przysługuje: • spółdzielniom socjalnym, które w ostatnim zamkniętym rocznym okresie obrachunkowym osiągnęły przychody niższe niż 100 tys. zł • podmiotom, które przeznaczają co najmniej 10% zysku lub nadwyżki bilansowej na działalność pożytku publicznego • podmiotom, w których co najmniej 50% osób zatrudnionych rekrutuje się z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Mogą to być pracownicy bezdomni, uzależnieni od alkoholu lub narkotyków, chorzy psychicznie, zwalniani z zakładów karnych, uchodźcy (w rozumieniu art. 1 ust. 2 pkt 1-4, 6 i 7 ustawy o zatrudnieniu socjalnym), a także pracownicy niepełnosprawni (w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych). Fundusz Pracy – refundacja składek • Spółdzielnia socjalna może wnioskować do Powiatowego Urzędu Pracy o zwrot opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 8.10.2009 r. w sprawie wzoru wniosku spółdzielni socjalnej o zwrot opłaconych składek oraz trybu dokonywania ich zwrotu Dz.U. Nr 176/2009, poz. 1367). • Zwrot opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne o których mowa w art. 12 ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych polega na sfinansowaniu ze środków Funduszu Pracy części wynagrodzenia odpowiadającego składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe oraz część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadające składce na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za zatrudnionego. • • • • Finansowanie to może nastąpić w pełnej wysokości przez okres 24 miesięcy od dnia zatrudnienia oraz w połowie wysokości przez kolejne 12 miesięcy, do wysokości odpowiadającej miesięcznie wysokości składki, której podstawą wymiaru jest kwota minimalnego wynagrodzenia. Finansowanie następuje na podstawie umowy zawartej między starostą właściwym dla siedziby spółdzielni a spółdzielnią. Wnioski o zwrot opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne są rozpatrywane tylko w sytuacji, kiedy Urząd dysponuje środkami na ich sfinansowanie. NIE JEST TO POMOC OBLIGATORYJNA. Powiatowy Urząd Pracy finansuje koszty opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne począwszy od początku kwartału w którym została zawarta umowa ze spółdzielnią socjalną w sprawie refundacji składek na ubezpieczenie społeczne i na warunkach w niej określonych. Z reguły wypłata środków następuje co kwartał, po złożeniu niezbędnych dokumentów potwierdzających opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne. PFRON – dofinansowanie wynagrodzeń Zgodnie z art. 26a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2011 r., Nr 127, Poz. 721 z późn. zm.) podmiotem uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych może być: • pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej; • pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%; • pracodawca zatrudniający w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników. • Dofinansowanie uzależnione jest od stopnia niepełnosprawności, rodzaju schorzenia, oraz wysokości wynagrodzenia i wypłacane jest w wysokości nie przekraczającej 75% kosztów płacy Dofinansowanie do wynagrodzeń za okres styczeń – grudzień 2013 r Dla pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej: • 180% najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności (2700 - 3300 zł.), • 100% najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (1500-2100 zł.), • 40 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności (600-1200 zł.) Ww. kwoty dofinansowania zwiększa się o 40% najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych, u których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych (zgodnie z art. 26a ust. 1b ww. ustawy o rehabilitacji). Dla pracodawców z otwartego rynku pracy kwoty dofinansowania stanowią: • 70% kwot przysługujących zakładom pracy chronionej, • 90% kwot przysługujących zakładowi pracy chronionej, w przypadku, gdy dotyczyć ono będzie osób niepełnosprawnych, u których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz pracowników niewidomych. (420-2970 zł.) Ponadto kwota minimalnego wynagrodzenia brana pod uwagę, przy ww. wyliczeniach, to kwota z grudnia roku poprzedniego (tj. grudnia 2012 r.) i wynosi 1500 zł. http://www.pfron.org.pl/pl/aktualnosci-sodir/1610,dok.html Środki zewnętrzne na działalność pożytku publicznego • Dotacje z budżetu gminy, powiatu województwa (ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie) • Przykładowe programy ministerialne: Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2014 – 2020; Program Aktywizacji Społecznej Osób Starszych 2014 – 2020) Spółdzielnia socjalna jako organizacja pozarządowa Może realizować zdania publiczne i składać oferty w odpowiedzi na konkursy ofert ogłaszane m.in. przez wójta, burmistrza, prezydenta, starostę, marszałka województwa w oparciu o przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Konkursy dotyczą wspierania lub powierzenia realizacji zadań w wybranych obszarach, o których mowa w art. 4 ust. 1 w/w ustawy (33 obszary) Ogłoszenia o konkursach ofert zamieszczane są najczęściej na stronach internetowych urzędów w zakładce dot. „organizacji pozarządowych” lub w Biuletynie Informacji Publicznej w dziale „Komunikaty i obwieszczenia” Spółdzielnia, która chce realizować zadania pożytku publicznego powinna: • Dookreślić w statucie obszary realizacji zadań, wybierając je spośród wskazanych w art. 4 ust. 1 ustawy o DPP, • W przypadku braku określenia w statucie Walne Zebranie musi podjąć stosowną uchwałę w sprawie określenia obszarów prowadzenia działalności statutowej odpłatnej i nieodpłatnej Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2014 – 2020 (projekt w konsultacjach) Priorytet 1. Kreatywność i aktywność obywateli 1. Rozwijanie edukacji obywatelskiej i kompetencji społecznych 2. Aktywizacja obywateli w sprawach publicznych 3. Zwiększanie roli inicjatyw nieformalnych 4. Rozwijanie potencjału organizacji pozarządowych 5. Rozwijanie wolontariatu Priorytet 2. Współpraca instytucji publicznych z obywatelami 1. Zwiększanie wpływu obywateli na polityki publiczne 2. Aktywizacja współpracy wspólnot lokalnych i instytucji publicznych 3. Wspieranie tworzenia partnerstw (w tym partnerstwa publiczno-społecznego) i innych form współpracy, służących aktywizacji obywateli oraz przekazywaniu im realizacji zadań publicznych Priorytet 3. Integracja i solidarność społeczna 1. Rozwój przedsiębiorczości społecznej 2. Wspieranie aktywnych form integracji społecznej 3. Animowanie działań samopomocowych 4. Tworzenie warunków rozwoju bezpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego Wewnętrzne źródła finansowania • Fundusz zasobowy z wniesionego przez członków wpisowego, wkładu do spółdzielni, części nadwyżki bilansowej (nie mniej niż 40%) i innych źródeł określonych w przepisach; służy pokrywaniu straty bilansowej; służy pokrywaniu kosztów związanych z uruchomieniem spółdzielni; jest niepodzielny i bezzwrotny • Fundusz udziałowy z wpłat udziałów członkowskich; podlega on zwrotowi byłemu członkowi, chyba że został przeznaczony na pokrycie strat spółdzielni w części przekraczającej fundusz zasobowy • Fundusz reintegracyjny (min 40% nadwyżki bilansowej), służy pokrywaniu wydatków dot. reintegracji społecznej, zawodowej, działalności społecznej i oświatowo-kulturalna oraz działalności w zakresie pożytku publicznego • Fundusz inwestycyjny z pozostałej nadwyżki bilansowej Nowa perspektywa finansowa 2014 - 2020 Regionalny Program Operacyjny woj. wielkopolskiego 2014 – 2020 (projekt na etapie konsultacji) Oś priorytetowa 7. Włączenie społeczne Priorytet inwestycyjny 9.8. Wspieranie gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych Oś priorytetowa 9. Infrastruktura dla kapitału ludzkiego Priorytet inwestycyjny 9.3. Wspieranie przedsiębiorstw społecznych Priorytet inwestycyjny 9.3. Wspieranie przedsiębiorstw społecznych • W ramach Priorytetu Inwestycyjnego wspierane będzie tworzenie podmiotów ekonomii społecznej oraz rozwój infrastruktury gospodarki społecznej (m.in. modernizacja substancji budowlanej oraz doposażenie w nowoczesny sprzęt) mających na celu wzmocnienie pozycji rynkowej przedsiębiorstw społecznych, realizację prorozwojowych inwestycji zwiększających skuteczność działań integracyjnych i zatrudnieniowych oraz tworzenie wartości innowacyjnej. • Potencjalne grupy docelowe/beneficjenci · podmioty ekonomii społecznej, · instytucje wsparcia ekonomii społecznej, · osoby wykluczone i zmarginalizowane oraz zagrożone tymi zjawiskami. • Spodziewane typy przedsięwzięć · dotacje na tworzenie podmiotów ekonomii społecznej · dotacje inwestycyjne dla podmiotów ekonomii społecznej Priorytet inwestycyjny 9.8. Wspieranie gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych • W ramach Priorytetu Inwestycyjnego udzielone zostanie wsparcie na zakładanie i prowadzenie podmiotów ekonomii społecznej m.in. przez osoby prawne. Wspierane będą także działania związane z inkubacją PES, wzmacniające ich pozycję rynkową, działania promocyjne i wspierające rozwój usług dla PES • Potencjalne grupy docelowe · podmioty ekonomii społecznej · kadra zarządzająca i pracownicy podmiotów ekonomii społecznej · osoby planujące założenie PES lub podjęcie pracy w PES · otoczenie podmiotów ekonomii społecznej (osoby i podmioty). • Spodziewane typy działań i projekty · działania na rzecz podnoszenia kwalifikacji zawodowych i doświadczenia zawodowego pracowników PES · wsparcie osób/instytucji przygotowujących się do założenia/pracy/ uczestnictwa w PES · rozwój usług dla PES i przedsiębiorczości społecznej · tworzenie lokalnych i regionalnych partnerstw na rzecz rozwoju PES oraz sieci kooperacji · koordynacja rozwoju sektora ekonomii społecznej, w tym monitoring, ewaluacja, promocja,edukacja. Życzymy sukcesów w tworzeniu spółdzielni i pozyskiwaniu środków na jej działalność Stowarzyszenie Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych