Agata Głowacka Nauczyciel matematyki Gimnazjum Nr 1 w Krośnie ul. ks. Piotra Skargi 3 tel. 013 43 206 43 SCENARIUSZ SPOTKANIA WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI Temat spotkania: Agresja wśród dzieci i młodzieży – skąd się bierze i jak jej zapobiegać? Cele zajęć: 1. Uświadomienie rodzicom problemu jakim staje się nasilające się wśród dzieci i młodzieży zjawisko agresji. 2. Zapoznanie rodziców z pojęciem i różnymi formami zachowań agresywnych. 3. Zapoznanie z psychologicznym mechanizmem powstawania agresji u człowieka. 4. Dostarczenie najważniejszych wiadomości dotyczących przyczyn agresywnych zachowań wśród dzieci i młodzieży. 5. Zapoznanie rodziców ze sposobami postępowania z dziećmi przejawiającymi zachowania agresywne. 6. Uświadomienie możliwości podejmowania od najmłodszych lat działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu agresji. Metody pracy: burza mózgów, pogadanka, rozmowa, dyskusja, prezentacja. Formy realizacji: praca zbiorowa, praca w grupach. Materiały: rzutnik multimedialny, laptop, zbiorcze wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów klasy na temat agresji w szkole i poza nią. Przebieg spotkania: 1. Przywitanie. Nauczyciel wita każdą wchodzącą osobę, zaprasza do zajęcia dowolnie wybranego miejsca w sali, w której stoliki i krzesełka ułożone są w kształt podkowy. Nauczyciel częstuje herbatą i ciasteczkami. Gdy nadchodzi czas rozpoczęcia spotkania jeszcze raz wita zebranych. 2. Wprowadzenie w problematykę spotkania. (2 min) Na samym wstępie nauczyciel przedstawia temat spotkania (slajd 1) i objaśnia jakie są jego cele (slajd 2). W celu wprowadzenia w tematykę spotkania nauczyciel mówi o potrzebie podejmowania problematyki agresji w związku z narastającą falą tego zjawiska u coraz młodszych dzieci. Zaznacza, iż zarówno w środowisku szkolnym, w różnych miejscach naszego życia i przebywania, również w rodzinie, temat ten budzi niepokój. Rodzice i nauczyciele chcą dzieci i uczniów wychować na dobrych, wartościowych ludzi, którzy swoją postawą prezentują określone wartości. Już od najmłodszych lat należy więc kształtować charaktery, postawy i odpowiednie zachowanie w różnych sytuacjach. Od kilku lat w mediach, głównie w telewizji, pojawiają się coraz częściej sygnały dotyczące niewłaściwych zachowań dzieci i młodzieży. Niektóre z nich są jeszcze szczególnie nagłaśniane. Te niewłaściwe zachowania możemy określić jednym słowem: agresja. W związku z tym, ważnym zadaniem nauczycieli, wychowawców i rodziców, jest nauczyć dzieci panowania nad swoimi emocjami, agresywnymi impulsami oraz zawierać przyjazne kontakty z rówieśnikami. 3. Poznanie definicji agresji i form zachowań agresywnych. (4 min) W celu przekazania rodzicom pełnej wiedzy na temat stopnia występowania zjawiska agresji i przemocy wśród uczniów naszej szkoły, nauczyciel przedstawia wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów naszej klasy. Pytania kluczowe wraz z wynikami ankiety przedstawia slajd 3. Nauczyciel wyraża przekonanie, iż wiedza o rodzajach agresji i przemocy, ich przyczynach i skutkach, pozwoli rodzicom bardziej przyglądać się zachowaniu swoich dzieci i w porę reagować na niewłaściwe zachowania. Prowadzący zapoznaje rodziców z definicją pojęcia agresji (slajd 4). Uzupełnia tę definicję stwierdzeniem, iż agresja to każde zachowanie, które powoduje krzywdę drugiej osobie. Uczniowie zachowują się agresywnie wówczas gdy niszczą swoje lub cudze rzeczy, sprzęty szkolne, celowo sprawiają komuś przykrość. Nauczyciel zwraca uwagę na różne formy jakie przybierać może agresja, przedstawia i omawia podział agresji na trzy grupy: fizyczną, słowną, bez użycia słów i kontaktu fizycznego (slajd 5). Wspólnie omawiamy trzy przykłady zachowań agresywnych (slajd 6) pod kątem formy występującej agresji i wskazania przyczyn tych konkretnych zachowań agresywnych. 4. Poznanie przyczyn agresywnego reagowania przez dzieci i młodzież. (15 min) Nauczyciel wyświetla slajd 7 – schemat mechanizmu powstawania agresji, nawiązuje mówiąc, że agresja ma zawsze swoją przyczynę, a złość dzieci rodzi się najczęściej wtedy, gdy ich potrzeby i oczekiwania nie są zaspokojone, a cele nie zostały osiągnięte. Może dojść przy tym do agresywnego odreagowania na zupełnie nie związanych z daną sprawą osobach lub przedmiotach. Do podstawowych potrzeb dzieci należy potrzeba bycia wartościowym człowiekiem, potrafienia czegoś, bycia społecznie akceptowanym, poczucia przynależności do rodziny lub grupy (slajd 8). Nauczyciel prosi o krótką rozmowę na temat najczęstszych zaniedbań rodziców w zakresie zaspokajania potrzeb dzieci jako pierwotnej przyczyny uruchamiania się mechanizmu agresji (slajd 9). Nauczyciel zaznacza, iż analizując zachowania agresywne uczniów należy rozpatrzeć następujące źródła takich zachowań: dom rodzinny, szkoła, grupa rówieśnicza, media (slajd 10). Rodzice dzielą się na 4 grupy, każda grupa otrzymuje karton papieru i mazak. Grupy poproszone są o wypisanie czynników, sytuacji, które mogą sprzyjać powstawaniu agresji: w domu (grupa I), w szkole (grupa II), wśród rówieśników (grupa III), w kontaktach z mediami (grupa IV) - slajd 11. Po około 5 minutach nauczyciel prosi przedstawicieli grup o zaprezentowanie swoich pomysłów na forum klasy (przyklejenie kartonu na tablicy i odczytanie). Po tej części spotkania, podsumowując pracę rodziców w grupach, zostaje wyświetlony i omówiony slajd 12 przedstawiający bardziej ogólne przyczyny agresji. Nauczyciel zwraca szczególną uwagę na to, że na powstanie zachowań agresywnych najważniejszy wpływ ma otoczenie, w którym dziecko wzrasta (slajd 13). 5. Jak postępować z dziećmi przejawiającymi zachowania agresywne? (6 min) Prowadzący rozpoczyna tą część spotkania od stwierdzenia, iż znając przyczyny powstawania agresji u dzieci możemy skutecznie jej zapobiegać. Bardzo ważne jednak jest tu współdziałanie domu rodzinnego i szkoły, gdzie dzieci uczą się porozumiewania z innymi. Rodzina jest dla dziecka najważniejszym środowiskiem wychowawczym. Rodzice są osobami, które od niemowlęcia naśladuje, z którymi się utożsamia. Rodzina zaspokaja podstawowe potrzeby dziecka: miłości, akceptacji, poczucia bezpieczeństwa. Niestety, dorośli z różnych powodów coraz mniej czasu poświęcają na wychowanie dzieci. Jeżeli do tego dodamy ogromny wpływ, jaki mają na kształtującą się psychikę gry komputerowe i środki masowego przekazu otrzymamy odpowiedź, skąd tylu agresywnych, sfrustrowanych uczniów w naszych szkołach. Nauczyciel zaprasza rodziców do krótkiej dyskusji na temat rodzaju uczuć jakie należy okazywać dziecku w celu zapobiegania powstawania u niego agresji (slajd 14). Po wymianie zdań wspólnie dochodzimy do wniosków na temat najlepszych sposobów walki z agresją (slajd 15). 6. Podsumowanie. (3 min) Prowadzący stwierdza, że w każdej rodzinie należy wypracować swój model wychowania dziecka tak, aby zgadzał się z przyjętymi normami i wartościami, a jednocześnie wynikał z jedynego i niepowtarzalnego klimatu każdej rodziny. Nie ma jednej recepty na przezwyciężenie zachowań agresywnych u dzieci. Zależne jest to od osobowości dziecka, modelu wychowania i czynników wynikających z życia w społeczności. Ważnym będzie wskazywanie i kierowanie rozwojem dziecka, chociażby niepozwalanie dziecku na wszystko, ograniczanie telewizji i oglądania programów wszystkich po kolei, interesowanie się potrzebami emocjonalnymi dziecka, osobami, z którymi poza domem przebywa. Nie można także pominąć wychowania religijnego dziecka. Jeżeli jest wychowane w duchu miłości i wiary w Boga, ma ugruntowane wartości i wie, co jest dobrem, a co złem, należy się spodziewać pozytywnych postaw i zachowań w relacjach z innymi. Religijność nie utrudnia, ale zachęca, wskazuje i mobilizuje do dobrego życia i dobrego postępowania w rodzinie, szkole i w codziennym życiu. Prowadzący pyta rodziców o wrażenia i myśli, jakie wynoszą z zajęć (określenie tego jednym zdaniem). Nauczyciel dziękuje wszystkim rodzicom za uczestniczenie w spotkaniu, zaprasza na następne spotkanie i jest jeszcze do dyspozycji rodziców.