Nowe kryteria diagnostyczne DSM V Zaburzenia ze spektrum

Nowe kryteria diagnostyczne
DSM V
Zaburzenia ze spektrum autyzmu
ASD - Autism Spectrum Disorders
Autyzm w DSM-IV-TR i ICD- 10
•
•
•
•
•
Zaburzenia autystyczne
Zespół Aspergera
Zaburzenia dezintegracyjne
Całościowe zaburzenia rozwojowe inaczej nie określone
Zespół Retta
ASD w DSM V
Obejmuje:
• autyzm
• zespół Aspergera
• PDD-NOS (całościowe zaburzenie rozwoju nie
zdiagnozowane inaczej)
Kryteria DSM-V
Zaburzenie autystycznego spektrum obejmują dwa obszary:
A) deficyty społeczno/komunikacyjne
B) uporczywe zainteresowania i powtarzalne zachowania
Cztery kryteria diagnozy (A, B, C, D)
A. Stałe deficyty w zakresie komunikacji społecznej i społecznej
interakcji w różnych kontekstach, niewyjaśnione przez ogólne
opóźnienia rozwojowe i manifestujące się przez wszystkie trzy rodzaje:
1. Deficyty w zakresie społeczno-emocjonalnej wzajemności;
ich stopień może obejmować anormalne podejście społeczne i
niepowodzenie w normalnej dwustronnej konwersacji, przez
zredukowanie dzielenia zainteresowań, emocji i afektu oraz reakcji, po
całkowity brak inicjowania interakcji społecznej.
Kryteria DSM-V
2. Deficyty w zakresie zachowań o charakterze komunikacji
niewerbalnej, używanych w celu interakcji społecznej; począwszy od
słabo zintegrowanej komunikacji werbalnej i niewerbalnej, przez
anormalności kontaktu wzrokowego i języka ciała lub deficytów w
zakresie rozumienia i stosowania komunikacji niewerbalnej, do
całkowitego braku ekspresji twarzy lub gestów.
3. Deficyty dotyczące rozumienia i utrzymywania relacji, odpowiednio
do poziomu rozwojowego (oprócz tych związanych z opiekunami);
stopień ich może być różny, począwszy od trudności w doborze
zachowania do zastosowania w odpowiednich kontekstach
społecznych, przez trudności w dzieleniu zabawy wyobrażeniowej i
nawiązywaniu przyjaźni, po widoczny brak zainteresowania ludźmi.
Kryteria DSM V
• B. Ograniczone, powtarzalne wzorce zachowania, zainteresowań lub
aktywności, manifestujące się przynajmniej przez dwa spośród
wymienionych poniżej:
•1. Stereotypowa lub powtarzalna mowa, ruchy lub posługiwanie się
przedmiotami (jak proste stereotypie ruchowe, echolalia, powtarzalne
używanie przedmiotów lub idiosynkratyczne frazy).
•2. Nadmierne wykorzystanie rutyny, zrytualizowanych wzorców
zachowań werbalnych lub niewerbalnych lub nadmierny opór wobec
zmiany (jak rytuały ruchowe, naciskanie na tą samą drogę lub jedzenie,
powtarzanie tego samego pytania lub skrajny distres w odpowiedzi na
małe zmiany).
Kryteria DSM-V
• 3. Wysoce ograniczone, uporczywe zainteresowania, anormalne
pod względem intensywności lub przedmiotu uwagi; (takie jak silne
przywiązanie do lub zajmowanie się niezwykłymi obiektami,
zainteresowania, które są nadmiernie zawężone lub powtarzające
się/persewerujące)
• 4. Hiper-lub hipo-reaktywność na sensoryczny bodziec lub
niezwykłe zainteresowanie sensorycznymi aspektami otoczenia (jak
widoczna obojętność na ból/gorąco/zimno, negatywna reakcja na
specyficzne dźwięki lub powierzchnie, intensywne wąchanie lub
dotykanie przedmiotów, fascynowanie się błyskami światła lub
wirującymi przedmiotami).
Kryteria DSM-V
• C. Symptomy muszą być obecne we wczesnym dzieciństwie (ale
mogą się nie manifestować przed czasem, w którym społeczne
wymagania ujawnią ograniczone możliwości).
• D. Symptomy razem wzięte ograniczają i upośledzają codzienne
funkcjonowanie.
Zaburzenie spektrum autyzmu jest zaburzeniem neurorozwojowym i
musi być obecne od niemowlęctwa lub wczesnego dzieciństwa, ale
może nie być rozpoznane w tym okresie, z powodu minimalnych
wymagań społecznych i wsparcia ze strony rodziców oraz
opiekunów dostarczanego we wczesnych latach życia dziecka
• E.
Określenie czy:
Z lub bez towarzyszącego upośledzenia intelektualnego
Z lub bez towarzyszącego osłabienia mowy
Obecność chorób, lub genetycznych zaburzeń lub czynników
środowiskowych
Klasyfikacja DSM V
• Nazwa: zaburzenia ze spektrum autyzmu
• Cel: określenie kryteriów ASD umożliwiających rozpoznanie w
każdym wieku i przy każdym poziomie rozwoju poznawczego
Z 3 do 2 wymiarów – interakcje/ komunikacja oraz stereotypowe
zachowania
• Dla rozpoznania ASD:
3 z 3 objawów zab. interakcji oraz
2 z 4 stereotypowych zachowań
DSM V
Nasilenie objawów ASD
Poziomy:
1. Level 1 - wymaga wsparcia pacjent i rodzina
2. Level 2 - znacznego wsparcia
3. Level 3 - bardzo dużego wsparcia
Klasyfikacja DSM V
Nowe- nadmierna lub zbyt mała wrażliwość sensoryczna
Ocena ciężkości zaburzenia w oparciu o poziom rozwoju
językowego i intelektualnego
• Nowa kategoria diagnostyczna – zaburzenia
komunikacji społecznej – zaburzenia relacji, bez
stereotypowych zachowań
Diagnoza - Współchorobowość ASD
•
•
•
•
•
•
Niepełnosprawność intelektualna: 60%
ADHD: 50%
Zaburzenia lękowe: 3 0-50%
Epizod depresji: do 40%
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe: 10%
Jakiekolwiek zaburzenia psychiczne poza ASD: 70-100%
Kryteria DSM IV a DSM V
Co wprowadziło DSM V
1.rezygnację z terminu „całościowe zaburzenia rozwoju”
2. wykluczenie zespołu Retta i dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych
3. zastąpienie trzech jednostek chorobowych: zaburzeń autystycznych,
zespołu Aspergera i PDD-NOS jedną jednostką – spektrum zaburzeń
autystycznych (ASD)
4. połączenie dwóch grup objawów z dotychczasowej triady diagnostycznej:
zaburzeń interakcji społecznych i zaburzeń komunikacji w jedną domenę
diagnostyczną
5. wprowadzenie trójstopniowej klasyfikacji ASD – od L1 do L3, w
zależności od nasilenia objawów oraz stopnia ich wpływu na codzienne
funkcjonowanie
6. wykluczenie kryterium opóźnienia rozwoju mowy
Co wprowadziło DSM V
7. zastąpienie dotychczas obowiązującego kryterium wieku, w jakim
pojawiają się pierwsze objawy choroby, określeniem „początek we
wczesnym dzieciństwie” oraz zasygnalizowanie, że objawy mogą nie
manifestować się w pełni do czasu, gdy wymagania społeczne
przekroczą umiejętności osoby
8. zalecenie uszczegóławiania diagnozy w oparciu o dodatkowe informacje:
początek i przebieg kliniczny,
czynniki etiologiczne
zdolności poznawcze
zdolności językowe
nasilenie objawów w dwóch głównych domenach diagnostycznych
choroby współistniejące
Historia diagnozy autyzmu
• Bleuler 1911 : termin” autyzm” - we własnym świecie, oddzielenie od
otoczenia - przejaw schizofrenii
• Kanner 1943 :11 przypadków –„dziecięcy autyzm” –autystyczna izolacja
i dążenie do powtarzalności
• Asperger 1944, język niemiecki : 4 przypadki „ autystyczna psychopatia”
opis zacytowany przez Wing 1981, ang.tłum.1991
.
• Opis cięższych objawów u Kannera, lżejsze u Aspergera.
! odróżniali autyzm od schizofrenii uważając, że dzieci te przychodzą
na świat już z niemożnością nawiązywaniu kontaktu (Kanner)
• 1966 Rett: 22 dziewczynki - opis ciężkich zaburzeń autystycznych
po 5-6 m. prawidłowego rozwoju
Historia diagnozy autyzmu
• 1999 Zoghbi - przyczyna zespołu Retta- mutacja w genie MECP2
• 1968 Rutter
wyodrębnienie grupy objawów autyzmu w 3 kategorie
ograniczenie wieku początku zaburzeń przed 3 r. z.:
• Wing - termin „ kontinuum autystyczne”
1979- opisała „triadę zaburzeń (defektów)”w autyzmie:
1. Osłabienie społecznej interakcji 2. Osłabienie komunikacji
3. Osłabienie wyobraźni i myślenia
Kamień milowy w rozumieniu klasyfikacji autyzmu
• Wing -! zaburzenie rozwojowe
! różne manifestacje objawów częścią jednego
spectrum zaburzeń
Historia diagnozy autyzmu
DSM-I 1952- „psychotyczna reakcja” , zakodowany w : schizofreniczne
reakcje w dzieciństwie
DSM-II 1968 „autystyczne zachowanie”
DSM-III 1980 po raz pierwszy określenie 6 kryteriów diagnostycznych,
termin „ dziecięcy autyzm”, początek przed 3 r.ż.,
! po raz pierwszy oddzielenie od schizofrenii
Pierwsze nazwanie” całościowe zaburzenia rozwojowe” (PDD- childhood
onset pervesive developmental disorder)
DSM–IIIR 1987
kryteria pogrupowane w 3 główne obszary zaburzeń
początek objawów przed 36 m.ż.
Bogatszy i dokładniejszy opis zachowań,
bardziej kompletny obraz funkcjonowania autystycznego.
Próba zaznaczenia ciężkości objawów i zmienności z wiekiem.
Dołączenie - całościowe zaburzenia rozwojowe , nie określone
Historia diagnozy autyzmu
DSM-IV 1994
Objawy w triadzie kategorii
do całościowych zaburzeń rozwoju należały 5 różne jednostki: autyzm,
zespół Retta, zespół Aspergera, zaburzenia dezintegracyjne i
całościowe zaburzenia rozwojowe, nie określone
-rozumienie konceptu zaburzeń w ramach całościowych zaburzeń
rozwojowych ze specyficznymi różnicami między jednostkami
DSM-IVR 2000
! zaburzenia ze spektrum autyzmu po raz pierwszy użyte jako synonim
całościowych zaburzeń rozwoju
Objawy pogrupowane w triadę kategorii zaburzeń rozwojowych
autyzm atypowy jako synonim zaburzeń inaczej nie określonych
Te same objawy u dzieci i dorosłych. 5 zaburzeń wspólnie zaliczono do
całościowych zaburzeń rozwojowych – wspólne podłoże objawów,
szeroka różnorodność i znaczące różnice w ciężkości objawów
Historia diagnozy autyzmu DSM-V
• DSM V :spektrum zaburzeń autystycznych
• dodanie nowych kryteriów dotyczących sensorycznej wrażliwości ,
skupieniu na bodźcach sensorycznych, silne awersje.
• Model 2 czynnikowy
• Objawy we wczesnym okresie rozwoju, ale pełne ujawnienie może być
w kolejnych etapach rozwoju
• Większe skupienie na opisie specyfiki i deficytach w funkcjonowaniu,
na potrzebach wsparcia pacjenta i rodziny i stopnia wymaganej opieki,
na nasileniu i liczbie objawów, postępu w ich rozwoju.
• Obecne kryteria odpowiadają na pytanie „jak bardzo„ a nie „co”
a. Wg DSM-V - kontinuum nasilenia objawów autyzmu
b. wg DSM IV kilka postaci autyzmu.
Diagnozy wg DSM-IV a DSM-V
• Różnice między zaburzeniami ze spektrum autyzmu a prawidłowym
rozwojem lub innymi zaburzeniami rzetelne i istotne
• Granice między poszczególnymi diagnozami DSM-IV całościowych
zaburzeń rozwojowych niestałe w czasie
• DSM-IV = 91%DSM-V
• Rozpowszechnienie autyzmu wg DSM-IV
21,6/10000
• Rozpowszechnienie spektrum autystycznego wg DSM-V
62/10000