Załącznik 3b Zadanie 2.1: Opracowanie standardów kwalifikacji zawodowych dla specjalności zawodowych występujących w PSZ STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH ZAWÓD SPECJALISTA DS. ŚWIADCZEŃ DLA BEZROBOTNYCH I POSZUKUJĄCYCH PRACY (344 390) maj 2005 SPIS TREŚCI Informacja o AUTORACH .................................................................................................................................. 3 SŁOWNIK POJĘĆ ............................................................................................................................................... 5 1. PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU .............................................................................. 7 2. SYNTETYCZNY OPIS ZAWODU ............................................................................................................... 10 3. STANOWISKA PRACY ................................................................................................................................ 11 4. ZADANIA ZAWODOWE .............................................................................................................................. 12 5. SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE ........................................................................................ 13 6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJAMI ZAWODOWYMI 13 7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE ................................................................................................... 14 8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU ...................................................................................................... 16 I POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH .................................................................................... 16 II POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH ................................................................................... 16 III POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH .................................................................................. 17 IV POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH .................................................................................. 19 V POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH ................................................................................... 21 2 Informacja o AUTORACH Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu: specjalista do spraw świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy został opracowany przez zespół autorski w składzie: – mgr Zofia Sepkowska – Ekspert Kluczowy Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Wykonawcy: – mgr Bożena Stec Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. St. Staszica w Tomaszowie Mazowieckim mgr Mariola Przybylska Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. St. Staszica w Tomaszowie Mazowieckim Konsultacje: mgr Elżbieta Kudlik Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. – mgr Ewa Fijałkowska Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi OPINIA ZEWNĘTRZNA: – Departament Rynku Pracy w MGiP, – mgr Elżbieta Golańska Powiatowy Urząd Pracy Nr 1 w Łodzi. 3 WPROWADZENIE Członkostwo Polski w Unii Europejskiej oraz nowe regulacje prawne wynikające z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i zmiany w strukturze administracji rządowej sprawiły, że Polskie Służby Zatrudnienia (PSZ) stanęły w obliczu nowych wyzwań i uwarunkowań na drodze właściwej realizacji zadań. Z drugiej strony – złożona sytuacja na rynku pracy powoduje, że wzrasta zarówno liczba osób objętych usługami PSZ jak też liczba i zróżnicowanie zadań poszczególnych grup pracowników tych służb. Zmienia się również zakres świadczonych usług, gdyż główne kierunki krajowej polityki zatrudnienia w dużej mierze podporządkowane są założeniom Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Te i wiele innych przesłanek stawiają wymóg wypracowania systemowych rozwiązań w celu podnoszenia jakości usług świadczonych przez PSZ oraz rozwijania kompetencji pracowników, niezbędnych do zapewnienia tej jakości w wymiarze co najmniej europejskim. Podstawę do stworzenia odpowiedniego systemu rozwoju zasobów ludzkich w PSZ, tak jak i w innych obszarach zawodowych, stanowią standardy kwalifikacji zawodowych. Pozwolą one na lepsze powiązanie celów i treści kształcenia oraz szkolenia zawodowego z pracą zawodową, a także zachowaniem określonej jakości oferowanych form szkolenia, niezależnie od miejsca jego realizacji. Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego sprzyja również podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Standardy kwalifikacji zawodowych mogą być również wykorzystywane przez samych pracodawców chociażby w zakresie wartościowania pracy lub w procesie dobierania odpowiednich pracowników do powierzanych zadań na poszczególnych stanowiskach pracy. W Polsce proces tworzenia systemu budowy standardów kwalifikacji zawodowych rozpoczął się w 1998 roku i w okresie do końca 2003 roku opracowano łącznie 48 standardów kwalifikacji zawodowych, w tym dwa z obszaru PSZ: dla pośrednika pracy oraz dla doradcy zawodowego. Podkreślić jednak należy, że były to prace pilotażowe, a wypracowane standardy odnosiły się do prac wykonywanych w wymienionych zawodach tak w służbach publicznych jak i prywatnych agencjach pośrednictwa pracy i doradztwa personalnego. Biorąc pod uwagę zmiany, o których wspomniano powyżej, a szczególnie nowe podstawy prawne funkcjonowania PSZ, zdecydowano o potrzebie zweryfikowania wcześniej opracowanych standardów oraz opracowania nowych – dla pozostałych czterech grup pracowniczych wyszczególnionych w rozdziale 17 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: specjalista ds. rozwoju zawodowego, specjalista ds. programów, lider klubu pracy, pracownik krajowej sieci EURES. Niniejszy standard opracowany został dla piątej grupy pracowników PSZ nie wyszczególnionej w ustawie, ale niezbędnej w realizacji usług dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy. 4 SŁOWNIK POJĘĆ STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH – ZAWÓD – ZADANIE ZAWODOWE – Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych powiązany jednym celem działania, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją. ZADANIA TECHNOLOGICZNE (WYKONAWCZE) – Dotyczą metod stosowanych na stanowisku pracy i/lub związane są z określona procedurą. Mogą odnosić się zarówno do procesu technologicznego (technologii wytwarzania), jak tez do sposobu (technologii) świadczenia usług, postępowania według określonych zasad i procedur. ZADANIA ORGANIZACYJNE – Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności. ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY – Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa. ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI – Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w jednostce organizacyjnej. KWALIFIKACJE ZAWODOWE – Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych. PEŁNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE – Zbiór składowych kwalifikacji zawodowych. – Jeden obszar kwalifikacji wchodzących w skład zbioru pełnych kwalifikacji zawodowych. Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania wycinka zawodu, czyli jednego lub kilku pokrewnych zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu. Potwierdzenie posiadania wszystkich kwalifikacji składowych w zawodzie jest podstawą do uznania prawa pracownika do wykonywania zawodu. KWALIFIKACJE – Układ umiejętności, wiadomości i cechy psychofizycznych wspólnych dla branży gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji. Są to te kwalifikacje, które tworzą podstawę mobilności zatrudnieniowej pracownika na rynku pracy w najbliższym obszarze zawodowym, zdefiniowanym jako zbiór zawodów pokrewnych. – KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który warunkuje wykonywanie typowych zadań zawodowych w określonym zawodzie. Układ ten jest wspólny dla wszystkich kwalifikacji składowych wyodrębnionych w standardzie dla zawodu. PONADZAWODOWE (WSPÓLNE DLA KWALIFIKACJI SKŁADOWYCH) Norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla zawodu określonego w klasyfikacji zawodów i specjalności, akceptowana przez przedstawicieli kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy, zatwierdzona przez ministra ds. pracy, podana w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z wyodrębnieniem typowych zadań zawodowych i typowych stanowisk pracy. Standard zawiera wyszczególnienie: kwalifikacji składowych, kwalifikacji ponadzawodowych, kwalifikacji wspólnych dla zawodu (ogólnozawodowych), kwalifikacji podstawowych dla zawodu, kwalifikacji specjalistycznych dla zawodu. Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Towarzyszy im zbiór składowych kwalifikacji zawodowych, które razem dają pełne kwalifikacje uprawniające do wykonywania zawodu. 5 KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU – Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, który umożliwia efektywne wykonywanie zadań zawodowych charakterystycznych dla jednej lub kilku kwalifikacji cząstkowych wyodrębnionych dla zawodu. KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE – Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych. POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH – Są hierarchicznym układem kwalifikacji odzwierciedlającym stopień złożoności, odpowiedzialności i trudności zadań zawodowych i związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp. Poziom 1 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań. Poziom 2 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagana może być również umiejętność pracy w zespole. Poziom 3 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności, wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób. Poziom 4 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników. Poziom 5 – Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej i społecznej. UMIEJĘTNOŚĆ ZAWODOWA – Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania lub fragmentu zadania zawodowego. CZYNNOŚCI ZAWODOWE – Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny. WIADOMOŚCI – Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do wykonywania określonych czynności zawodowych. Stanowią niezbędny element kształtowania umiejętności zawodowych i są jednym z podstawowych składników wiedzy zawodowej. CECHY PSYCHOFIZYCZNE – Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru oraz sprawności posługiwania się ciałem i zmysłami (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych. STANOWISKO PRACY – Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy – zadań zawodowych. 6 1. PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU USTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 1) (Dz.U.z2004r.Nr99,poz.1001) USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. (Dz. U. z 2002 Nr 101poz. 926, Dz.U.z2002 Nr 153poz.1271 , Dz. U. z 2004 r Nr 25 poz.219, Dz. U. z 2004r. Nr 33 poz. 285) USTAWA z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, Poz. 1252). Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2004 r., z wyjątkiem art. 2-12, 14, 16,18, 20, 21, 23, 25 ust. 1-4 i 6 oraz art. 26-28, które wchodzą w życie z dniem 1 sierpnia 2004 r. USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. KODEKS CYWILNY (Dz. U. z 1964 Nr 16 poz. 93, Dz.U.z1971r. Nr.27, poz.252 , Dz.U.z1976r. Nr19, poz.122, Dz.U.z1982r. Nr.11 poz.81, Dz.U.z1982r. Nr19 ,poz.147, Dz.U.z1982r. Nr30, poz.210, Dz.U.z1984r. Nr45, poz.242, Dz.U.z1985r. Nr 22, poz.99, Dz.U.z1989r. Nr3, poz.11, Dz. U. z 1989r. Nr33,poz.175, Dz.U.z1990r.Nr34,poz.198, Dz.U.z1990r.Nr55,poz.321, Dz. U. z 1990r. Nr 79, poz. 464, Dz. U. z 1991r.Nr 107, poz. 464, Dz. U. z 1991 r. Nr 115, poz.496, Dz. U. z 1993r. Nr17, poz.78, Dz. U. z 1994 r. Nr27, poz. 96, Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz.509, Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388, Dz. U. z 1995r. Nr 83, poz. 417, Dz. U. z 1995 r. Nr 141, poz. 692, Dz. U. z 1996r. Nr 114, poz. 542, Dz. U. z 1996 r. Nr139, poz. 646, Dz. U. z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Dz. U. z 1996 r. Nr 139, poz. 646, Dz. U. z 1996 r. Nr 149, poz. 703, Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741, Dz. U. z 1997 r. Nr 117, poz. 751, Dz. U. z 1998 r. Nr 117, poz. 758, Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 532, Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Dz. U. z 2000 r. Nr 88, poz. 983, Dz. U. z 2000 r. Nr 74, poz. 855, Dz. U. z 2000 r. Nr 74, poz. 857, Dz. U. z 2000 r. Nr 114, poz. 1191, Dz. U. z 2001 r. Nr 11, poz.91, Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 733, Dz. U. z 2001 r. Nr 145, poz. 1638, Dz. U. z 2001 r. Nr 130, poz. 1450, Dz. U. z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176, Dz. U. z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Dz. U. z 2003 r. Nr 64, poz. .592, Dz. U. z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151, Dz. U. z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. z 2004 r. Nr 172, poz. 1804, Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 ) USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Dz. U. z 2000 r. Nr 60, poz. 703, Dz. U. z 2000 r. Nr 70, poz. 816, Dz. U. z 2000 r. Nr 101, poz. 1090, Dz. U. z 2000 r. Nr 104, poz. 1104, Dz. U. z 2000 r. Nr 117, poz. 1228, Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1324, Dz. U. z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Dz. U. z 2001 r. Nr 74, poz. 784, Dz. U. z 2001 r. Nr 88, poz. .961, Dz. U. z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117, Dz. U. z 2001 r. Nr 125, poz. 1363, Dz. U. z 2001 r. Nr 52, poz. 539, Dz. U. z 2001 r. Nr 73, poz. 764, Dz. U. z 2001 r. Nr 89, poz. 968, Dz. U z 2001 r. Nr 106 poz. 1150, Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1190, Dz. U. z 2001 r. Nr 125, poz. 1370, Dz. U. z 2001 r. Nr 134, poz. 1509, Dz. U. z 2001 r. 134. 1509, Dz. U. z 2001 r. Nr 134, poz. 1509, Dz. U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Dz. U. z 2001 r. Nr 134, poz. 1509, Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Dz. U. z 2002 r. Nr 89, poz. 804, Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1182, Dz. U. z 2002 r. Nr 169, poz. 1384, Dz. U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1146, Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1182, Dz. U. z 2002 r. Nr 181, poz. 1515, Dz. U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1679, Dz. U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1691, Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2058, Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Dz. U. z 2003 r. Nr 65 poz. 595, Dz. U. z 2003 r. Nr 84, poz. 774, Dz. U. z 2003 r. Nr 122, poz. 1143, Dz. U. z 2003 r. Nr 137 poz. 1302, Dz. U. z 2003 r. Nr 135 poz. 1268, Dz. U. z 2003 r. Nr 202, poz. 1956, Dz. U. z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844, Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 874, Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1608, Dz. U. z 2003 r. Nr 202, poz. 1956, Dz. U. z 2003 r. Nr 223, poz.2217, Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255, Dz. U. z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535, Dz. U. z 2004 r. Nr 93, poz. 894, Dz. U. z 2004 r. Nr 109, poz. 1163, Dz. U. z 2004 r. Nr 123, poz. 1291, Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, Dz. U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1207, Dz. U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1203, Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252, Dz. U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1205, Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135) USTAWA z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255, Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, Dz. U. z 2004 r. Nr 144, poz. 1530, Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264, Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252, Dz. U. z 2004 r. Nr 191, poz. 1954, Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135, Dz. U. z 2004 r. Nr 236, poz. 2355) 7 USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1324, Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152, Dz. U. z 2003 r. Nr 229, poz. 2276, Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546, Dz. U. z 2004 r. Nr 145, poz. 1535, Dz. U. z 2004 r. Nr 213, poz. 2155) USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, Dz. U. z 1998 r. Nr 113, poz. 717, Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Dz. U. z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, Dz. U. z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Dz. U. z 2000r. Nr 43, poz. 489, Dz. U. z 2000 r. Nr 107, poz. 1127, Dz. U. z 2000 r. Nr 120, poz. 1268, Dz. U. z 2001 r. Nr 28, poz. 301, Dz. U. z 2001 r. Nr 52, poz. 538, Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1075, Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1405, Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1805, Dz. U. z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Dz.U.z2002r.Nr74,poz.676, Dz. U. z 2001 r. Nr 111, poz. 1194, Dz. U. z 2002 r. Nr 196, poz. 1660, Dz. U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1146, Dz. U. z 2001 r. Nr 123, poz. 135 Dz. U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1146, Dz. U. z 2002 r. Nr 199, poz. 1673, Dz. U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1679, Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1608, Dz. U. z 2003 r. Nr 213, poz. 2081, Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1405, Dz. U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1146, Dz. U. z 2003 r. Nr 213, poz. 2081, Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252, Dz. U. z 2004r. Nr 240, poz. 2407) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ ORAZ MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. z 1993 r. Nr 103, poz. 472, Dz. U. z 1996 r. Nr 24, poz. 110) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 1997 r. Nr 109, poz. 704) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 285) USTAWA z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1362, Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1405, Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1080, Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, Dz. U. z 2002 r. Nr 166, poz. 1360, Dz. U. z 2003 r. Nr 170, poz. 1652, Dz. U. z 2003 r. Nr 213, poz. 2081, Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808) USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627, Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229, Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Dz. U. z 2002 r. Nr 113, poz. 984, zm. wynik. z M. P. z 2002 r. Nr 49, poz. 715, Dz. U. z 2002 r. Nr 233, poz. 1957, Dz. U. z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 721, Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Dz. U. z 2003 r. Nr 175, poz. 1693, Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, Dz. U. z 2003 r. Nr 190, poz. 1865, zm. wyn. z M. P. z 2003 r. Nr 50, poz. 782, zm. wyn. z M. P. z 2003 r. Nr 50, poz. 783, Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, Dz. U. z 2003 r. Nr 190, poz. 1865, Dz. U. z 2003 r. Nr 217, poz. 2124, Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Dz. U. z 2004 r. Nr 49, poz. 464, Dz. U. z 2004 r. Nr 70, poz. 631, Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880, Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1263, Dz. U. z 2004 r. Nr 49, poz. 464) DYREKTYWA RADY 98/49/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie ochrony uprawnień do dodatkowych świadczeń emerytalnych lub rentowych pracowników i osób prowadzących działalność na własny rachunek przemieszczających się we Wspólnocie Dz. U. UE. L. 98. 209. 46, Dz. U. UE - sp. 05-3-323 ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) NR 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie) Dz. U. UE. L. 97.28.1/1 Dz. U. UE - sp. 05-3-3/1 ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) NR 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie. Dz. U. UE. L. 97.28.1/2 Dz. U. UE - sp. 05-3-3/2 8 DECYZJA NR 148 z dnia 25 czerwca 1992 r. dotycząca używania zaświadczenia stwierdzającego, jakie ustawodawstwo ma zastosowanie (formularz E 101), w przypadku gdy okres oddelegowania do pracy za granicą nie przekracza trzech miesięcy (93/68/EWG) Dz. U. UE. L. 93.22.124 Dz. U. UE – sp. 05-2-150 USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO (Dz. U. 1964 r. Nr 43, poz. 296, Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, Dz. U. z 1974 r. Nr 27, poz. 157, Dz. U. z 1974 r. Nr 39, poz. 231, Dz. U. z 1975 r. Nr 45, poz. 234, Dz. U. z 1982 r. Nr 11, poz. 82, Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210, Dz. U. z 1983 r. Nr 5, poz. 33, Dz. U. z 1984 r. Nr 45, poz. 241, Dz. U. z 1984 r. Nr 45, poz. 242, Dz. U. z 1985 r. Nr 20, poz. 86, Dz. U. z 1987 r. Nr 21, poz. 123, Dz. U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324, Dz. U. z 1989 r. Nr 4, poz. 21, Dz. U. z 1989 r. Nr 33, poz. 175, Dz. U. z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Dz. U. z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Dz. U. z 1990 r. Nr 53, poz. 306, Dz. U. z 1990 r. Nr 55, poz. 318, Dz. U. z 1990 r. Nr 79, poz. 464, Dz. U. z 1990 r. Nr 53, poz. 306, Dz. U. z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Dz. U. z 1991 r. Nr 22, poz. 92, Dz. U. z 1991 r. Nr 115, poz. 496, Dz. U. z 1993 r. Nr 12, poz. 53, Dz. U. z 1994 r. Nr 105, poz. 509, Dz. U. z 1995 r. Nr 83, poz. 417, Dz. U. z 1995 r. Nr 141, poz. 692, Dz. U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189, Dz. U. z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Dz. U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189, Dz. U. z 1996 r. Nr 73, poz. 350, Dz. U. z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 471, Dz. U. z 1997 r. Nr 102, poz. 643, z. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 770, Dz. U. z 1997 r. Nr 133, poz. 882, Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348, z. U. z 1996 r. Nr 149, poz. 703, Dz. U. z 1997 r. Nr 117, poz. 752, Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 940, Dz. U. z 1997 r. Nr 141, poz. 944, Dz. U. z 1998 r. Nr 117, poz. 757, Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Dz. U. z 1997 r. Nr 139, poz. 934, Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 532, Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 269, Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Dz. U. z 2000 r. Nr 48, poz. 552, Dz. U. z 2000 r. Nr 48, poz. .554, Dz. U. z 2000 r. Nr 55, poz. 665, Dz. U. z 2000 r. Nr 48, poz. 554, Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769, Dz. U. z 2000r. Nr 73, poz. 852, Dz. U. z 2000r. Nr 94, poz. 1037, Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1314, Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1322, Dz. U. z 2000 r. Nr 114, poz. 1191, Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319, Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508, Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 635, Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1069, Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, Dz. U. z 2001 r. Nr 125, poz. 1368, Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, Dz. U. z 2001 r. Nr 123, poz. 1353, Dz. U. z 2002 r. Nr 26, poz. 265, Dz. U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Dz. U. z 2001 r. Nr 138, poz. 1546, Dz. U. z 2002 r. Nr 84, poz. 764, Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1070, Dz. U. z 2002 r. Nr 129, poz. 1102, Dz. U. z 2002 r. Nr 219, poz. 1849, Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2058, Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1069, Dz. U. z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Dz. U. z 2003 r. Nr 109, poz. 1035, Dz. U. z 2003 r. Nr 42, poz. 363, Dz. U. z 2003 r. Nr 130, poz. 1188, Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 635, Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Dz. U. z 2002 r. Nr 84, poz. 764, Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1323, Dz. U. z 2003 r. Nr 199, poz. 1939, Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 101, Dz. U. z 2003 Nr 228, poz. 2255, Dz. U. z 2004 r. Nr 68, poz. 623, Dz. U. z 2004 r. Nr 91, poz. 871, Dz. U. z 2004 r. Nr 93, poz. 891, Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1121, Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264, Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1691, Dz. U. z 2004 r. Nr 169, poz. 1783, Dz. U. z 2004 r. Nr 172, poz. 1804, Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2091, Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135, Dz. U. z 2004 r. Nr 236, poz. 2356) 9 2. SYNTETYCZNY OPIS ZAWODU Specjalista do spraw świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy może wykonywać i nadzorować zadania zawodowe związane z: - komunikowaniem się z bezrobotnymi i poszukującymi pracy, - prowadzeniem i analizowaniem dokumentacji bezrobotnych i poszukujących pracy, - organizowaniem procesu przyznawania zasiłków oraz windykacji nienależnie pobranych świadczeń dla bezrobotnych, - sporządzaniem sprawozdań w zakresie świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy oraz ich analizą, - tworzeniem i obsługą komputerowej bazy danych o bezrobotnych i poszukujących pracy, koordynowaniem pracy i kierowaniem zespołem pracowników wykonujących zadania szczegółowe. Specjalista do spraw świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy w zależności od wielkości urzędu pracy i specyfiki jego działalności oraz przyjętej strategii funkcjonowania pracuje na podporządkowanych stanowiskach referentów, samodzielnych stanowiskach inspektorów, starszych inspektorów oraz kierowników średniego szczebla do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń. W mniejszych PUP często jest pracownikiem samodzielnym wykonującym szeroki zakres czynności, a w przypadku dużych urzędów prawie zawsze pracuje w zespole lub nadzoruje jego pacę. W zależności od wielkości i rodzaju zadania, liczebność zespołu jest różna. Zakres odpowiedzialności może obejmować zarówno wyłącznie komunikowanie się z bezrobotnymi i poszukującymi pracy w zakresie przysługujących im świadczeń, jak i całość zarządzania procesem przyznawania świadczeń oraz windykacji świadczeń pobranych nienależnie, a także sporządzanie sprawozdań i analiz. W czasie wykonywania pracy współpracuje z bezrobotnymi i poszukującymi pracy, innymi pracownikami urzędu oraz instytucjami działającymi na rzecz bezrobotnych i poszukujących pracy. Często osoba specjalisty kojarzona jest z bezpośrednio z urzędem, który reprezentuje. Ze względu na to, że praca w tym zawodzie wiąże się z bezpośrednimi kontaktami z wieloma ludźmi, cechą niezbędną jest łatwość nawiązywania kontaktów, łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie. Ważna jest również zdolność koncentracji uwagi i zarazem jej podzielność, precyzja i logiczność wypowiedzi. Praca z duża grupą osób, często w różnych warunkach technicznych, wymaga cierpliwości i umiejętności szybkiego dostosowania do nowej sytuacji. Charakter pracy wymaga ponadto: dużej odporności emocjonalnej, umiejętności harmonijnego współdziałania z innymi, dużej samodzielności, umiejętności zaplanowania i zorganizowania własnej pracy i pracy zespołu. Specyfika zawodu, wymaga również od specjalisty do spraw świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy: dokładności, odpowiedzialności, umiejętności wyszukiwania i korzystania z informacji oraz aktualizowania wiedzy. - 10 3. STANOWISKA PRACY Specjaliści do spraw świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy zatrudniani są na stanowiskach wykonawczych i kierowniczych związanych z funkcjami Urzędów pracy w zakresie przyznawania i naliczania świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. Przykładowe stanowiska pracy obejmują: - referent do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, - inspektor do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, - starszy inspektor do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, - kierownik referatu do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, - kierownik referatu ewidencji i świadczeń, - kierownik działu naliczeń zasiłków i świadczeń, - samodzielny referent do spraw ewidencji i świadczeń, - do spraw informacji, ewidencji i świadczeń. Stanowiska specjalistów obejmują zarówno szczebel pracowników wykonawczych, jak i kierowników niższego, średniego i wyższego szczebla. Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych Poziom kwalifikacji zawodowych Typowe stanowiska pracy 1 - - 2 3 - 4 UWAGI - 5 - referent do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, samodzielny referent do spraw ewidencji i świadczeń, inspektor do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, starszy inspektor do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, Wymagane umiejętności planowania, organizowania i kontroli. kierownik referatu do spraw obsługi bezrobotnych i świadczeń, kierownik referatu ewidencji i świadczeń, kierownik działu naliczeń zasiłków i świadczeń, Wymagane są kompetencje kierownicze oraz umiejętności analizowania, prognozowania i monitorowania. 11 4. ZADANIA ZAWODOWE Z-1. Przyjmowanie dokumentów dotyczących świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. Z-2. Ustalanie prawa do pobierania zasiłku oraz jego wysokości w zależności od okresu uprawniającego do świadczenia. Z-3. Organizowanie procesu windykacji nienależnie pobranego świadczenia. Z-4. Organizowanie stanowiska pracy. Z-5. Gromadzenie informacji o bezrobotnych mających prawo do świadczenia. Z-6. Opracowywanie prognoz i planów finansowych w zakresie świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. Z-7. Zarządzanie pracą w zespole specjalistów do spraw zasiłków dla bezrobotnych. Z-8. Współpraca z innymi komórkami publicznych służb zatrudnienia. Z-9. Przyjmowanie bezrobotnych i udzielanie informacji o zakresie uprawnień do przysługujących im świadczeń. Z-10. Badanie jakości i efektywności pracy pracowników PSZ w zakresie zasiłków dla bezrobotnych. Z-11. Sporządzanie sprawozdań i raportów dotyczących świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy dla celów statystycznych. 12 5. SKŁADOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE K-1. Komunikowanie się z bezrobotnymi i poszukującymi pracy. K-2. Prowadzenie i analizowanie dokumentacji bezrobotnych i poszukujących pracy. K-3. Organizowanie procesu przyznawania zasiłków oraz windykacji nienależnie pobranych świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. K-4. Koordynowanie pracy i kierowanie zespołem pracowników do spraw świadczeń dla bezrobotnych. K-5. Analizowanie przepisów prawnych w zakresie świadczeń dla bezrobotnych. K-6. Opracowywanie analiz i sporządzanie sprawozdań w zakresie świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. K-7. Tworzenie i obsługa komputerowej bazy danych o bezrobotnych i poszukujących pracy. 6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJAMI ZAWODOWYMI Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a kwalifikacjami zawodowymi Składowe kwalifikacje zawodowe Zadania zawodowe K-1 K-2 Z-1 X X Z-2 X X Z-3 X X K-3 X Z-6 X X X X X X X X X X X Z-7 X X Z-8 X X X X X X X X X Z-10 X X Z-11 X X 13 K-7 X X Z-9 K-6 X X X K-5 X Z-4 Z-5 K-4 X 7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji Poziom kwalifikacji zawodowych Kwalifikacje ponadzawodowe UMIEJĘTNOŚCI 1 – 2 – – Organizuje stanowisko pracy z uwzględnieniem zasad ergonomii, przepisów bezpieczeństwa, ochrony pracy i środowiska. Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Udziela pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w razie wypadku. Organizuje w razie pożaru akcję ratowniczo-gaśniczą do czasu przybycia jednostek straży pożarnej. Wyszukuje i przetwarza informacje. Korzysta z zasobów informacyjnych Internetu oraz poczty elektronicznej. Sporządza podstawowe pisma i dokumenty. Przeprowadza podstawowe obliczenia i interpretuje wyniki. Planuje i realizuje własną ścieżkę rozwoju zawodowego. Inicjuje wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę warunków i jakości pracy. Wykazuje wpływ właściwej organizacji pracy na efekty organizacji. Identyfikuje postawy i zachowania ludzkie w sytuacjach stresu i zagrożenia. Reaguje asertywnie na konflikty interesów pracowników i klientów w danej strukturze organizacyjnej. Wykorzystuje w działaniu znajomość mechanizmów funkcjonowania grup społecznych. Nawiązuje kontakty społeczne. Przestrzega zasad etyki i współżycia społecznego. Udziela informacji, prowadzi dyskusję i negocjuje. Organizuje własną pracę na powierzonym stanowisku. Obsługuje biurowe urządzenia techniczne. Motywuje siebie i podległych pracowników do efektywnej i bezpiecznej pracy. Koordynuje pracą zespołu. – Organizuje i kieruje pracami zespołów pracowniczych. – – – – – – – – – 3 – – – – – – – – – – 4 5 – WIADOMOŚCI – 1 – 2 – – – – – – 3 – – – – – – Ogólne przepisy bhp ergonomii pracy i ochrony środowiska Zasady i metody udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku. Przepisy ochrony przeciwpożarowej. Edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, bazy danych, programy komputerowe, Internet. Zasady sporządzania pism, wypełniania dokumentów i przeprowadzania analiz. Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakości pracy. Wybrane zagadnienia psychologii pracy. Ekonomiczne aspekty właściwej organizacji pracy. Regulaminy pracy i zakresy obowiązków. Zasady funkcjonowania gospodarki rynkowej. Postawy asertywne. Zasady i cechy funkcjonowania grup społecznych w środowisku pracy. 14 – – – 4 5 Zasady pracy w zespole. Metody rozwiązywania konfliktów. Zasady negocjacji. Techniki prawidłowej motywacji do efektywnej i bezpiecznej pracy. Zadania kierownika w zespole. Zasady kierowania całokształtem procesów w organizacji. Samoocena i ocena pracy innych osób. CECHY PSYCHOFIZYCZNE - 1 2 3 4 5 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Komunikatywność. Łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi, wypowiadania się w mowie i piśmie. Spostrzegawczość. Dokładność. Zamiłowanie do systematyczności, porządku i ładu. Umiejętność współdziałania w zespole. Koncentracja i podzielność uwagi. Dobra pamięć. Samokontrola. Samodzielność. Odpowiedzialność. Zdolność logicznego myślenia. Zdolności organizacyjne. Inicjatywność. Elastyczność w działaniu Umiejętność przekonywania. Odporność emocjonalna. Otwartość na nowe doświadczenia i ludzi Tolerancja, szacunek dla innych, cierpliwość, życzliwość Akceptacja własnej osoby i identyfikacja z własnym działaniem. Skłonność do uczenia się i aktualizacji wiedzy. Umiejętności kierownicze Zdolności przywódcze 15 8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych I POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 4. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe *) *) *) Specjalistyczne dla zawodu *) *) *) *) *) *) II POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 5. Wymagania k-walifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Ogólnozawodowe *) *) *) Specjalistyczne dla zawodu *) *) *) *) *) *) Nie zidentyfikowano w badaniach. 16 III POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 6. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Ogólnozawodowe Dba o ład i porządek na stanowisku pracy. Planuje pracę własną. Organizuje stanowisko pracy z uwzględnieniem zasad ergonomii, przepisów BHP, ochrony pracy i środowiska. Przygotowuje stanowiska pracy zapewniając właściwe wykonywanie zadań. Obsługuje sprzęt biurowy. Kontroluje dokumenty pod względem formalnym i merytorycznym. Przestrzega postanowienia ustawy o ochronie danych osobowych. Współdziała z innymi komórkami urzędu pracy. Efektywnie komunikuje się. Sporządza sprawozdania dla celów statystyki. Wyszukuje i przetwarza informacje. Sporządza sprawozdania z obszaru swojego działania. Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Wprowadza dane o bezrobotnych i poszukujących pracy do komputerowej bazy danych. (K1,K2,K7) Aktualizuje dane w ewidencji komputerowej w zakresie zmian w sytuacji bezrobotnych. (K1,K2,K7) Archiwizuje dokumentację dotyczącą bezrobotnych. (K2,K7) Prowadzi korespondencję z bezrobotnymi, (K1) Sporządza odpisy dokumentów dla bezrobotnych zmieniających miejsce zamieszkania. (K1,K2,K7) Prezentuje wyniki pracy zespołu do spraw zasiłków (K6, K4) Kieruje bezrobotnych do urzędów właściwych ds. świadczeń innych niż zasiłki. (K1) Specjalistyczne dla zawodu Przyjmuje dokumentację przedłożoną przez bezrobotnego, kontroluje ją i analizuje. (K1,K2,) Identyfikuje świadczenia przysługujących bezrobotnym i poszukującym pracy. (K2,K3,K5) Prowadzi kartotekę osób z prawem do zasiłku. (K1,K2,K7) Ustala okresy pobierania zasiłku na podstawie analizy 17 dokumentacji przedłożonej przez bezrobotnego.(K2,K3,K5) Ustala wysokość zasiłku w zależności od okresu uprawniającego do świadczenia..(K2,K3,K5) Ustala zmiany w uprawnieniach do świadczeń i statusu bezrobotnego..(K2,K3,K5) Prowadzi sprawy związane z ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym bezrobotnych.(K2,K5) Określa świadczenia pieniężne pobranych nienależnie.(K3,K5) Stosuje przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji świadczeń pobranych nienależnie. (K3,K5) Oblicza odsetki ustawowe z tytułu nienależnie pobranych świadczeń. (K3,K5) Prowadzi dokumentację związaną z windykacją świadczeń. (K2,K3,K5,K7) Wylicza kwoty podatku , ewentualnych odsetek oraz/lub nadpłat zasiłków.(K2,K3,K5,K7) Ustala okresy przedawnienia roszczeń z tytułu nienależnie pobranych świadczeń. (K2,K3,K5,K7) Stosuje procedury odroczenia, umorzenia i rozłożenia na raty nienależnie pobranego świadczenia. (K2,K3,K5,K7) Wiadomości Cechy psychofizyczne Zasady wpisywania danych do programów komputerowych. Przepisy prawne dotyczące ochrony danych osobowych. Przepisy BHP, ochrony pracy własnej i środowiska. Zasady planowania i organizowania pracy własnej Zasady obsługi typowych maszyn i urządzeń biurowych. Zasady prowadzenia korespondencji. Techniki skutecznego komunikowania się. Techniki pozyskiwania i przetwarzania informacji. Zasady sporządzania sprawozdań. Techniki pozyskiwania i przetwarzania informacji. Zasady obsługi odpowiednich programów komputerowych. Przepisy prawne w zakresie przyznawania świadczeń dla bezrobotnych. (K2,K3,K5) Bieżące zmiany w przepisach prawnych dotyczących zasiłków dla bezrobotnych i poszukujących pracy. . (K2,K3,K5) Zasady tworzenia komputerowej bazy danych o bezrobotnych. (K7) Zasady dokumentowania przez bezrobotnego okresów uprawniających do zasiłku. (K1,K2,K3,K5) Zasady sporządzania, obiegu i archiwizowania dokumentacji dotyczącej bezrobotnych.(K2,K3,K5) Zasady wypełniania kart rejestracyjnych przez bezrobotnych (K1,K2) Zasady ustalania okresu pobierania zasiłku. (K2,K3,K5) Zasady przedawniania się roszczeń z tytułu świadczeń pobranych nienależnie. (K2,K3,K5) Procedura egzekucji świadczeń pobranych nienależnie. (K2,K3,K5) Zasady obliczania wysokości zasiłku, waloryzacji, podatku, odsetek oraz ewentualnych nadpłat. (K2,K3,K5) Zasady zaliczania wypłaconych świadczeń do świadczeń pobranych nienależnie.(K2,K3,K5) Procedury odroczenia, umorzenia i rozłożenia na raty świadczeń wypłaconych nienależnie (K2,K3,K5) *) Umiejętność współdziałania Spostrzegawczość Sprawność manualna Wytrwałość Cierpliwość Dobra pamięć Dokładność Koncentracja uwagi Logiczne rozumowanie Podzielność uwagi Odpowiedzialność Samodzielność Szybki refleks Łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie Umiejętność nawiązywania kontaktu z ludźmi Zmysł organizacyjny Łatwość zamiany jednej czynności na drugą. Uzdolnienia rachunkowe. Nie zidentyfikowano w badaniach. 18 IV POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 7. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Ogólnozawodowe Kieruje zespołem pracowników wykonujących zadania szczegółowe Planuje pracę w zespole. Ustala zapotrzebowanie na szkolenia pracowników zespołu. Identyfikuje wymagania prawne dotyczące szkoleń pracowników wykonujących zadania szczegółowe. Organizuje szkolenia wewnętrzne pracowników w zespole do spraw zasiłków dla bezrobotnych. Przetwarza informacje przygotowane przez pozostałe komórki w urzędzie pracy. Dobiera sposób prowadzonej kontroli do jej celu. Kontroluje jakość wykonania przydzielonych zadań. Analizuje zestawienia statystyczne. Przepisy prawne dotyczące obowiązkowych szkoleń pracowników. Zasady organizowania szkoleń. Przepisy w zakresie kontroli wewnętrznej. Zasady obiegu dokumentacji w urzędzie pracy. Metody i techniki prezentowania informacji. Cel i funkcje kierowania. Narzędzia zarządzania personelem (nabór, motywowanie, rozwój) Style kierowania. Metody i narzędzia kontroli pracy. Umiejętności kierownicze Umiejętność współdziałania Spostrzegawczość Sprawność manualna Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Udziela informacji bezrobotnym o innych świadczeniach przysługujących z Funduszu Pracy oraz o usługach w zakresie aktywizacji zawodowej.(K1,K5) Oblicza i interpretuje typowe wskaźniki statystyczne. (K6) Wykorzystywanie danych pochodzących z komórek finansowo-księgowych. (K4,K6) Opracowuje raporty dla przełożonych.(K4,K6) Bada strukturę i dynamikę bezrobotnych i na rynku lokalnym.(K6) Specjalistyczne dla zawodu Przygotowuje decyzje administracyjne w zakresie uprawnień bezrobotnych do świadczeń.(K2,K3,K5,K7) Przygotowuje informacje stanowiące podstawę do opracowania planów finansowych w zakresie świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. (K4,K7) Analizuje zmiany w przepisach prawnych dotyczących przyznawania świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy.(K5) Analizuje przepisy prawne dotyczące świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. (K5) Rozróżnia świadczenia przysługujących rolnikom zwalnianym z pracy. (K5) Przepisy prawne o emeryturach i rentach.(K5) Zasady obliczania i interpretowania wskaźników statystycznych. (K6,K7) Rodzaje świadczeń z funduszu pracy dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy. (K3,K5) Świadczenia przysługujące rolnikom zwalnianym z pracy. (K3,K5) Zasady opracowywanie decyzji administracyjnych. (K3,K5) Procedury wydawania decyzji administracyjnych.(K5) Podstawy planowania finansowego w zakresie świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. (K5) *) *) Nie zidentyfikowano w badaniach. 19 - Wytrwałość Cierpliwość Dobra pamięć Dokładność Koncentracja uwagi Logiczne rozumowanie Odporność emocjonalna Podzielność uwagi Samodzielność Szybki refleks odpowiedzialność Łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie Umiejętność nawiązywania kontaktu z ludźmi Zmysł organizacyjny 20 V POZIOM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Tabela 8. Wymagania kwalifikacyjne Umiejętności Wiadomości Cechy psychofizyczne Ogólnozawodowe Zarządza zespołem pracowników realizujących zadania szczegółowe. Monitoruje wykonywane zadania Opracowuje wnioski pokontrolne skierowane na doskonalenie jakości świadczonych usług. Metody analizy statystycznej Zasady współdziałania komórek organizacyjnych. Zasady organizowania pracy w zespole. Metody planowania pracy zespołowej. Zasady kierowania pracą zespołu. Przepisy prawne o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich UE. - Umiejętności kierownicze Umiejętność współdziałania Zmysł organizacyjny. Rodzaj kwalifikacji zawodowych Podstawowe dla zawodu Organizuje pracę w zespole specjalistów do spraw zasiłków dla bezrobotnych.(K4) Analizuje sytuację na lokalnym rynku pracy. (K6,K7) Opracowuje prognozy w zakresie zasiłków dla bezrobotnych i poszukujących pracy. (K6,K7) Specjalistyczne dla zawodu Tworzy i wykorzystuje odpowiednie narzędzi do oceny jakości oraz efektywności pracy pracowników PSZ w zakresie zasiłków. (K4,K6) Opracowuje propozycje do planów finansowych w zakresie świadczeń dla bezrobotnych i poszukujących pracy. (K4,K6) Procedury opracowywania raportów dotyczących zasiłków dla bezrobotnych. (K6,) Zasady planowania finansowego. (K6,) Zasady obliczania i interpretowania wskaźników statystycznych. (K6,K7) Zasady funkcjonowania rynku pracy. (K5,K6) Normy i standardy zawodowe właściwe dla pracowników PSZ. (K4,K5) Procedury mierzenia jakości usług świadczonych przez PSZ. (K4,K5) Zasady opracowywania prognoz finansowych dotyczących zasiłków dla bezrobotnych. (K4,K6,K7) *) *) Nie zidentyfikowano w badaniach. 21