Literatura
advertisement
Literatura Literatura niemiecka znajdując się w tej samej wspólnocie językowej co Austria czy Szwajcaria, pozostawała z nimi w ścisłej więzi, jednak mimo to potrafiła (ze względu na podziały polityczne) wykształcić indywidualne cechy narodowe. Pierwsze zabytki piśmiennictwa niemieckiego należy zaliczyć już do kultury chrześcijańskiej, a nie starogermańskiej. Wpływ szerzącej się chrystianizacji zaznaczył się bowiem silnie w literaturze ówczesnych Niemiec, czyniąc ją narzędziem w rękach Kościoła. Mimo to, obok piśmiennictwa religijnego, w XII i XIII w. rozwijała się również poezja dworsko-rycerska, sięgająca do sag bretońskich i germańskich. Jednocześnie z dalszym szerzeniem się tematyki kaznodziejskiej i poezji maryjnej, w kolejnych stuleciach znaczenie zyskiwała literatura mieszczańska, która w okresie renesansu (XV/XVI w.) nabrała cech dydaktyczno-moralizatorskich. W tej epoce, zwanej epoką humanizmu rozwinął się także język niemiecki, stając się obok łaciny drugim narzędziem literackim. Zapoczątkowana m.in. tłumaczeniem Biblii w okresie reformacji w Niemczech, nowa wizja Boga, świata i człowieka zaważyła na tematyce ówczesnego piśmiennictwa niemieckiego. Powstawały liczne traktaty religijne i filozoficzne, zwrócono się także ku tradycji i ludowości (tzw. księgi ludowe i farsy zapustne). W epoce baroku (XVII w.) trwało zainteresowanie piśmiennictwem religijnym, choć do głosu zaczęta dochodzić także literatura dworska (poezja okolicznościowa, powieść heroiczna i pasterska). W okresie oświecenia, które zdominowało następne stulecie, na pierwszy plan wysunęły się tendencje klasyczne, oraz racjonalizm mieszczańska literacki, (dramat, jednakże powieść równocześnie łotrzykowska), a rozwijała znaczenia się twórczość nabierał nurt sentymentalizmu i literatury sielankowej, które kontrastowały ze sztywnymi szablonami klasycyzmu. Rozczarowanie niezrealizowanymi postulatami oświecenia oraz rewolucja francuska z 1789 r. stały się tłem dla niemieckiego romantyzmu z 1. potowy XIX w., które silnie wpłynęło na kulturę całej Europy. Czołowymi twórcami z tego okresu są J. W. Goethe i F. Schiller, którzy nawiązując do ludowości, tradycji i mistycyzmu odrzucali empiryzm i racjonalizm poprzedniej epoki. W 2. fazie tego okresu powstało podłoże do rozwoju trendów pronarodowych, przejawiających się w przywiązywaniu dużej wagi do rozwoju języka, kultury i tradycji niemieckiej. Popularna stała się powieść historyczna, ale także zbiory pieśni ludowych i baśni. Zasłynęli wówczas m.in. bracia Grimm, A. L. von Arnim, Z. Werner, F. de la Motte. Od lat 30. XIX w. dominują radykalne nastroje tzw. Młodych Niemiec, zaś od 2. połowy XIX w. prym wiodą tendencje realizmu mieszczańskiego, które przynoszą popularność prozie (Th. Storm, W. Raabe) i dramatowi naturalistycznemu. Początek XX w. to rozkwit poezji symbolicznej, która jednak ustąpiła wkrótce nastrojom antywojennym i społeczno-politycznym, towarzyszącym I wojnie światowej. W tym czasie literaturę niemiecką rozgłosiły na świecie utwory H. Hessego i T. Manna, należące dziś do klasyki literatury. Po 1918 r. literatura niemiecka nabrała cech konserwatywno-prawicowych, gloryfikujących wojnę i walkę, i poddających krytyce strukturę narodową i społeczną (antysemityzm). Tendencje te przetrwały do końca III Rzeszy Niemieckiej. Sztuka Jedną z podstawowych cech wyróżniających sztukę niemiecką jest jej zróżnicowanie stylistyczne, wynikające z rozbicia politycznego oraz religijnego od XVI w. Najważniejsze osiągnięcia sztuki niemieckiej przypadają na okres wczesnego średniowiecza, późnego gotyku, późnego baroku i ekspresjonizmu, kiedy to oddziaływała ona na sztukę krajów środkowej, północnej i wschodniej Europy. Okres wczesnego średniowiecza to rozwój stylów karolińskiego i romańskiego, które zaznaczyły się w kamiennej, surowej architekturze klasztornej, oraz malarstwie monumentalnym i miniaturowym. Sztuka gotycka (XII-XV w.) to architektura sakralna (Magdeburg, Kolonia, Strasburg), ceglane bazyliki miejskie i kościoły halowe. Późny gotyk bogaty jest w mistrzów nie tylko architektury, ale i rzeźby, zwłaszcza w formie ołtarzy szafiastych (Wił Stwosz, Mikołaj z Lejdy). Malarstwo niemieckie zaczęto odgrywać przodującą rolę w okresie renesansu (XVI w.) Ówcześni malarze należą do najbardziej twórczych indywidualności w sztuce niemieckiej (m.in. A. Durer, L. Cranach, M. Grunewald, H. Stobelin mł.). Równocześnie rozwijała się architektura sakralna i świecka, jednak proces ten przerwały wojny w XVIII stuleciu. Wiek XVIII i początki XIX upłynęły pod znakiem dominacji klasycyzmu, który najszybciej w malarstwie wyparty został przez romantyzm (C. D. Friedrich, P. D. Runge), a następnie realizm. Na przełomie XIX i XX wieku na krótko pojawiła się niemiecka odmiana secesji, jednak prawdziwym odkryciem dla sztuki niemieckiej był ekspresjonizm, rozwijający się od lat 30. XX stulecia. Jego dwoma ośrodkami były ugrupowania Die Brucke i Der Blaue Reiter. Kierunki nowoczesne, które w okresie III Rzeszy tępione były jako „sztuka zwyrodniała", odżyły w Niemczech po II wojnie światowej. Bertolt Brecht, właśc. Eugen Berthold Friedrich Brecht (ur. 10 lutego 1898 w Augsburgu, zm. 14 sierpnia 1956 w Berlinie) – niemiecki pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator, poeta. W 1916 r. poznał o prawie trzy lata młodszą Paulę Banholzer, córkę augsburskich lekarzy – Anny i Karola Banholzerów. Rok później rozpoczął studia medyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Monachijskim. W 1919 r. Bertoldowi i Pauli urodził się syn, który otrzymał imię Frank. Jego życie skończyło się w 1943 r., śmiercią na froncie wschodnim. Bertold i Paula nigdy nie wzięli ślubu. Pauli, którą Bertold zwykł nazywać "kochaną małą złośnicą" (niem. Liebste kleine zornige), albo "Bi" ("Bittersweet") zawdzięczamy wspomnienia o Brechcie ("So viel wie eine Liebe: unbekannte Brecht"). Gdy wybuchła II wojna światowa, Brecht udał się na emigrację. Najpierw do Szwecji, później Finlandii i w końcu zamieszkał w USA, w Santa Monica. Jednak również tam groziły mu represje, bowiem amerykańskie służby bezpieczeństwa uznały go za podejrzanego o spiskowanie przeciwko Ameryce. Było to już po wojnie, więc Brecht wrócił do Europy i założył w NRD swój własny teatr – Berliner Ensamble.1 Muzyka Pierwsze sygnały powstania muzyki profesjonalnej w Niemczech datują się od potowy XV w., kiedy to doszło do rozwoju pieśni, twórczości organowej (Adam z Fuldy) oraz muzyki lutniowej. Od XVI w. pod wpływem włoskim i francuskim zainteresowano się muzyką operową, której początki w Niemczech związane są z działalnością H. Schutza, autora pierwszej, niemieckiej opery „Daphne" (1627 r.). Wiek XVII to także rozwój muzyki instrumentalnej i oratorium. Wśród głównych twórców wymienić należy m.in. l. H. Scheina, S. Schedta, czy H. Alberta. Barok, a następnie XVIII-wieczne oświecenie to najpłodniejszy okres muzyki niemieckiej. Tworzyli wówczas tacy kompozytorzy jak G. F. Handel, J. S. Bach i D. Schubart. W Niemczech działał także L. van Beethoven, związany z ośrodkiem wiedeńskim, a w 1 http://pl.wikipedia.org/wiki/Bertolt_Brecht okresie romantyzmu zaistnieli kolejni wybitni kompozytorzy niemieccy, tacy jak F. Mendelssohn, F. Liszt, oraz R. Schumann, którzy zdominowali 1. połowę XIX w. Kontynuatorami tradycji romantycznych byli w 2. połowie XIX stulecia R. Wagner oraz R. Strauss, chociaż niektórzy twórcy opierając się tym nastrojom, tworzyli równocześnie nowe trendy (J. Brahms). Okres świetności muzyków niemieckich skończył się z nadejściem XX wieku. Film Film niemiecki powstał na przełomie XIX i XX wieku. Pionierami jego byli M. i E. Skladonowscy i O. Mester. Produkcja zaczęta się rozwijać dopiero w okresie międzywojennym, do czego przyczyniło się powstanie w 1917 r. koncernu Universum FilmAktiengesellchafd (UFA), decydującego o losie filmu niemieckiego aż do upadku hitlerowskich Niemiec. W okresie II wojny światowej kino niemieckie służyło jedynie celom propagandy i agitacji, ale i tuż po wojnie produkcja była niewielka. W 1949 r. po utworzeniu RFN i NRD powstały dwie odrębne kinematografie niemieckie, które po zjednoczeniu państwa zespoliły się na nowo. Wim Wenders, właściwie Ernst Wilhelm (Wim) Wenders (urodzony 14 sierpnia 1945 w Düsseldorfie w Niemczech), reżyser, scenarzysta, fotograf i producent. Wim Wenders studiował medycynę i filozofię w Monachium, Freiburgu i Düsseldorfie. W 1968 podjął studia na Wyższej Szkole Filmu i Telewizji w Monachium. Pracą dyplomową był film Summer in the city. W 1974 reżyser założył własną firmę "Wim Wenders Produktion". Obecnie Wim Wenders wykłada gościnnie na Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Hamburgu. W 2005 roku zdobył prestiżowe niemieckie odznaczenie Pour le Mérite.2 Wybrana filomgrafia: Paris, Texas (1984) Niebo nad Berlinem (1987) Tak daleko, tak blisko (1993) Lisbon Story (1994) The Million Dollar Hotel (1999) Buena Vista Social Club (1999) 2 http://pl.wikipedia.org/wiki/Wim_Wenders Don't Come Knocking (2004) Werner Herzog wł. Werner Stipetič (ur. 5 września 1942 w Monachium) niemiecki reżyser i producent filmowy pochodzenia chorwackiego. Wychowywał się w odciętej od świata bawarskiej wiosce. Z wykształcenia historyk (studiował na uniwersytecie w Monachium). Jako reżyser był samoukiem, w 1963 założył własną firmę producencką Werner Herzog Film Produktion, fundusze na pierwsze filmy zdobywał pracując jako robotnik w hucie. Przez długi czas współpracował z ekscentrycznym aktorem Klausem Kinskim, z którym dzielił mieszkanie w młodości. W jego filmach często grywali aktorzy nieprofesjonalni (najbardziej znanym z nich był Bruno S.). Jego twórczość uchodzi za trudną w odbiorze, wizyjną, bardzo emocjonalną. Herzog, nawiązując do egzystencjalizmu, wielokrotnie podejmował temat szaleństwa i zachowań ludzkich w sytuacjach ekstremalnych.3 Filomgrafia: Aguirre, gniew Boży (Aguirre, der zorn gottes, 1972) Zagadka Kaspara Hausera (Jeder für sich und Gott gegen alle, 1974) Szklane serce (Herz aus Glas, 1976) Stroszek (1977) Nosferatu wampir (Nosferatu: Phantom der Nacht, 1979) Woyzeck (1979) Fitzcarraldo (1982) Cobra Verde (1987) Krzyk kamienia (Cerro Torre: Schrei aus Stein, 1991) Kuchnia Potrawy w Niemczech są względnie tanie i dobre. Kuchnia niemiecka jest bardzo kaloryczna i pożywna. Najbardziej usatysfakcjonowani będą turyści podzielający tutejsze zamiłowanie do ciężkich, tłustych posiłków, a także amatorzy świeżych warzyw i sałatek. Stały składnik niemieckiego menu to wieprzowina. To również główny składnik kiełbasy, która jest nie tylko popularną przekąską, ale i 3 http://pl.wikipedia.org/wiki/Werner_Herzog strona podstawowym elementem tutejszej kuchni. W Bawarii są np. specjalne, objęte klasyfikacją Michelina, Wurstküchen (kuchnie kiełbasowe). Wybór zup jest dosyć ograniczony, gdyż w Niemczech nie należą one do tradycji kulinarnych (2–4 €). Najbardziej popularna to Gulaschsuppe, rozcieńczona wersja podstawowej Ungarische) oraz węgierskiej Bohnensuppe, potrawy często (nazywana ostra, często pochodzenia „węgierską” – serbskiego i Zwiebelsuppe – podróbka znanej, francuskiej zupy z czerwonej cebuli, zwykle z serem i grzankami. We wschodnich Niemczech króluje Soljanka, ostra ukraińska zupa z pokrojoną kiełbasą. Bardziej niemieckie są klarowne zupy z knedlami, pośród których najbardziej znana jest bawarska Leberknödelsuppe. Inne przystawki są na ogół mało wyszukane – sałatka, pasztet lub zimne mięso w cenach zbliżonych do cen zup. Podstawą dań głównych w niemieckich restauracjach jest wieprzowina, a przeróżne sosy, których może być i 20 rodzajów, nadają jej wyrafinowanego smaku. Żeby oderwać się od wszechobecnego sznycla, warto sięgnąć po Schweinehaxe lub Eisbein, pieczoną lub gotowaną golonkę. Menu wypełniają oczywiście także różnorodne wersje regionalnych kiełbasek. W północnych Niemczech szefowie kuchni polecają bogaty wybór świeżych ryb morskich; poza tym regionem można liczyć na różnorodną ofertę ryb słodkowodnych, oprócz czerwca i lipca, gdy restauracje w całym kraju oferują specjalne menu z młodych śledzi (Matjes). Najbardziej popularny jest pstrąg; należy polecić też mniej znanego okonia czerwonego (Rotbarsch), który w smaku przypomina witlinka. Większy wybór świeżych ryb spotyka się we wschodnich Niemczech, do czego przyczyniła się zapewne prywatyzacja działającej tu od dawna sieci Gastmahl des Meeres. Ziemniaki zwykle się piecze, smaży lub też dodaje do zimnych sałatek; rzadko robi się purée. Jeszcze innym sposobem wykorzystania tego warzywa są knedle. Kapusta to kolejny popularny składnik – odmianę zieloną marynuje się jako Sauerkraut, natomiast czerwoną gotuje z jabłkami, co daje Apfelrotkohl. Sałatki z sałaty, ogórków, buraków, marchewki czy korniszonów traktuje się często jako przystawki. W sezonie na szparagi (od kwietnia do końca czerwca) wiele restauracji oferuje dodatkowe, specjalne „szparagowe menu” (Spargelkarte). Kluski zwane Spätzle i Maultaschen są wyróżniającym składnikiem kuchni Szwabii, choć pojawiają się także poza tym regionem. Piwa Dla piwoszy Niemcy są prawdziwym rajem. W tym kraju znajduje się ok. 40% wszystkich światowych browarów, w liczbie ponad 1200, a w samej tylko Bawarii (800 zakładów) – ponad połowa browarów niemieckich. Najwięcej jest ich w Frankonii Górnej, gdzie nadal funkcjonuje instytucja tzw. Hausbrauerei, połączenia małego browaru i pubu, oferującego często również noclegi. Wszystkie niemieckie browary dobrowolnie przestrzegają Reinheitsgebot (Prawo o czystości) z 1516 r., wymagającego zachowania najwyższych standardów produkcji, w tym zakazu stosowania środków chemicznych. Przyszłość niemieckiego browarnictwa rysuje się całkiem obiecująco. Chociaż każdego roku upada kilka zakładów, powstają małe browary Hausbrauereien, które na nowo wprowadzają stare, zapomniane techniki produkcji. Piwną wycieczkę po Niemczech najlepiej zacząć od Monachium, które zajmuje trzecie miejsce w światowej lidze producentów piwa. Tutejsze piwne ogródki i hale są najsłynniejszymi w kraju miejscami wyszynku i oferują szeroki wybór pierwszorzędnych produktów, od piwa ciemnego, poprzez cierpkie Weizen po mocne Bock. Pobliski Freising chlubi się najstarszym browarem świata, datowanym na XI w. We Frankonii najdłuższe tradycje mają Bamberg, krajowy mistrz w spożyciu piwa na głowę mieszkańca, Kulmbach i Bayreuth. W Badenii-Wirtembergii gatunki piwa są słodsze i łagodniejsze, bardziej odpowiadające winiarskim przyzwyczajeniom smakowym; Stuttgart i Mannheim to główne ośrodki produkcyjne. Środkowe Niemcy bardziej związane są z winem, choć i tutaj wpływ piwa jest widoczny. Frankfurt, stolica niemieckiego jabłecznika, ma także jeden z największych w kraju browarów w Binding. Dalej na północ, gdzie jest za zimno na uprawę winogron, znów przeważają tradycje piwiarskie. Kolonia jest rekordzistą na światową skalę pod względem ilości miejskich browarów, z których wszystkie produkują Kölsch. Także Düsseldorf ma swój odmienny gatunek – ciemne Alt. Dortmund (jako mistrz Europy w produkcji piwa bije nawet Monachium); szczególnie związany jest z marką Export. Mniej znane, ale równie dobre są delikatne gatunki Sauerlandu i Siegerlandu, wytwarzane z tamtejszej miękkiej wody źródlanej. Intensywnie promowany Pils produkcji Warsteinera jest obecnie najlepiej sprzedającym się piwem w Niemczech, choć jego udział w całości rynku wynosi niecałe 5%. Tradycją browarniczą mogą się poszczycić Hanower, Brema i Hamburg – ich produkty są znane i szeroko dostępne za granicą. Najbardziej charakterystyczne piwa północnych landów pochodzą z Einbeck (gatunek Bock) i Jever. Przeciwieństwem tych mocnych gatunków jest berlińskie kwaskowate piwo Weisse, które dzięki dodaniu odrobiny słodkiego soku staje się napojem świetnie gaszącym pragnienie. Wschodnie Niemcy są pod względem piwa mniej ciekawe, aczkolwiek i tu są wyjątki. W Bad Köstritz na obrzeżach Gery warzy się znakomite ciemne Köstritzer. Lipsk przypomniał sobie długą i bogatą tradycję piwowarstwa, jednakże poza tymi miejscami próżno szukać tutaj czegoś więcej ponad standardowy wybór jasnych piw i lokalnych odmian Pils, z których najlepsze są te produkowane z miękkiej wody Vogtlandu, i te pochodzące z Radebergu koło Drezna. Obyczaje i święta Święta ogólnoniemieckie Dni świąteczne są generalnie wolne od pracy. Tylko niektóre zakłady usługowe, jak np. kawiarnie, piekarnie, restauracje i kina są z reguły otwarte. Święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy to tradycyjny okres odwiedzania rodziny. Znaczenie religijne tych świąt w ogólnej świadomości raczej zanika. Nowy Rok Początek Nowego Roku jest świętowany w noc sylwestrową z 31 grudnia na 1 stycznia. Tak jak w wielu innych krajach, również w Niemczech wszędzie jest świętowany Sylwester i o północy fajerwerkami wita się Nowy Rok. 1 stycznia (Nowy Rok) jest ogólnoniemieckim dniem świątecznym. Święta Wielkanocne Wielkanoc wraz z „Wielkim Piątkiem“, „Niedzielą Wielkanocną“ i „Poniedziałkiem Wielkanocnym“ jest największym chrześcijańskim świętem i stanowi główne święto w roku kościelnym. To najstarsze święto Kościoła upamiętniające śmierć (ukrzyżowanie) i zmartwychwstanie (=Niedziela Wielkanocna) Chrystusa. Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie to fundamenty wiary chrześcijańskiej. Śmierć nie jest postrzegana jako koniec, lecz jako zbawienie. Wielkanoc przypada zawsze na pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Wielki Piątek i Poniedziałek Wielkanocny to dni świąteczne wolne od pracy. 1 maja 1 maja, tak jak w wielu innych krajach, jest świętem „ruchu robotniczego“. Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych (DGB) rano, w dniu 1 maja w wielu większych miastach organizuje demonstracje i manifestacje polityczne. W wieczór poprzedzający dzień 1 maja wszędzie organizuje się imprezy pod hasłem „Taniec w maj“. W ten sposób, kontynuując stare tradycje, witany jest wiosenny miesiąc maj. W niektórych miejscowościach ustawia się również „Majowe drzewka“. Również to jest starą tradycją: Majowe drzewko było pierwotnie symbolem płodności wiosny. Wniebowstąpienie „Wniebowstąpienie Chrystusa“ przypada w 40-tym dniu po Wielkanocy i upamiętnia wstąpienie Jezusa do Ojca w Niebie. Święto Wniebowstąpienia Chrystusa zawsze przypada w czwartek, dziewięć dni przed Zielonymi Świątkami. Zielone Świątki „Zielone Świątki“ z niedzielą i poniedziałkiem Zielonych Świątek przypadają na 50 dzień po Wielkanocy. Zesłanie „Ducha Świętego“ w Zielone Świątki było punktem wyjścia misjonarskiego działania uczniów Jezusa. Dlatego też Zielone Świątki można określić mianem narodzin Kościoła. Poniedziałek Zielonych Świątek jest dniem świątecznym wolnym od pracy. 3 października 3 października jest dniem oficjalnego, ponownego zjednoczenia Niemiec Zachodnich i Wschodnich w roku 1990. To „święto narodowe“ w porównaniu ze świętami narodowymi w innych państwach – chociażby „dniem republiki“ (14 lipca) we Francji lub „dniem niepodległości“ (4 lipca) w USA – świętowane jest bardziej powściągliwie. Nie ma parad wojskowych, a jedynie festyny i spotkania z politycznymi przemowami w parlamentach i wielu ratuszach. Święta Bożego Narodzenia „Boże Narodzenie“ obejmuje trzy dni: 24 grudnia, „Wigilię“, pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia, narodziny Jezusa Chrystusa (25.12.) i drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia (26.12.). W Wigilię w chrześcijańskich rodzinach przed lub po uczestnictwie w Mszy Świętej zapala się świece na choince i wtedy rozpoczyna się „gwiazdka“ tzw. „Bescherung“. Śpiewa się lub słucha się kolęd i członkowie rodziny obdarowują się wzajemnie prezentami. Dzieciom opowiada się legendę mówiącą, iż prezenty przyniósł Święty Mikołaj lub Dzieciątko Jezus. Wiele rodzin wynajmuje nawet Mikołaja, którego rolę odgrywają studenci przebrani w kostium. W pierwszym i drugim dniu Świąt Bożego Narodzenia wielu ludzi udaje się do kościoła na świąteczne msze. 25 i 26 grudnia są dniami świątecznymi wolnymi od pracy. Święta regionalne Następujące święta są dniami wolnymi od pracy tylko w wymienionych krajach związkowych. Święto Trzech Króli Jest świętowane w Bawarii, Badenii - Wirtembergii i Saksonii - Anhalt. Poprzez Święto Epifanii (Epifania = objawienie) czczone są narodziny i chrzest Jezusa Chrystusa. Zgodnie z ludowym obyczajem w tym dniu święci się domy. Dzieci przebrane za Trzech Króli piszą nad drzwiami domów litery C + M + B. Oznaczają one „Christus mansionem benedicat“, „Niech Chrystus błogosławi dom“. Boże Ciało Katolickie święto Bożego Ciała obchodzone jest w drugi czwartek po Zielonych Świątkach. Nazwa „Boże Ciało“ wskazuje na elementy eucharystii. W Badenii -Wirtembergii, Bawarii, Hesji, Północnej Nadrenii - Westfalii, Nadrenii Palatynacie, Kraju Saary, Saksonii i Turyngii dzień ten jest dniem wolnym od pracy. Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny Przyjęcie ciała i duszy Maryi, „Matki Boskiej“ do Nieba określane jest jako Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny i jest świętowane 15 sierpnia tylko w Bawarii i w Kraju Saary. Dzień Reformacji 31 października chrześcijanie wyznania protestanckiego na całym świecie obchodzą Dzień Reformacji jako święto szczególne. W Niemczech, Dzień Reformacji jest dniem świątecznym w następujących krajach związkowych: Brandenburgia, Meklemburgia – Pomorze Przednie, Saksonia, Saksonia - Anhalt i Turyngia. Dzień Reformacji wywodzi się z Reformacji Kościoła prowadzonej w XVI w. przez Martina Luthra i związanego z tym utworzenia nowej wspólnoty kościelnej – Kościoła ewangelicko - luterańskiego. Wszystkich Świętych Co roku 1 listopada wspomina się wszystkich Świętych, męczenników i zmarłych. Krewni odwiedzają i przystrajają groby na cmentarzach, katolicy zapalają znicze, które świecą się także w następnym dniu, dniu zadusznym; Znicz jest symbolem „wiecznego światła“, które świeci zmarłym. W Badenii - Wirtembergii, Bawarii, Północnej Nadrenii - Westfalii, Nadrenii - Palatynacie i Kraju Saary święto to jest dniem wolnym od pracy. Dzień Pokuty i Modlitwy Dzień Pokuty i Modlitwy przypada regularnie na środę przed ostatnią niedzielą w roku kościelnym. Pierwszy ewangelicki Dzień Pokuty i Modlitwy odbył się w Strassburgu w roku 1532 jako reakcja na „wojny tureckie“. Jeszcze tylko w Saksonii Dzień Pokuty i Modlitwy jest dniem wolnym od pracy. Tabela 1. Stereopyt Niemca4 4 http://liberator.lbl.pl/l/html/modules.php?name=News&file=print&sid=1398
