Dodatkowe informacje – do dokumentu ppt.3

Dodatkowe informacje – do dokumentu ppt.3
Slajd 1
Zmiany klimatu
Co możesz zrobić, by walczyć ze zmianami klimatu?
Celem tej prezentacji jest zademonstrowanie prostych działań i wyborów, jakich może dokonać gospodarstwo
domowe lub każdy z nas, a które mogą mieć duże znaczenie w walce ze zmianami klimatu.
Slajd 2
Klimat zmieniał się i nadal będzie się zmieniał z przyczyn naturalnych. Zaliczamy do nich nieznaczne zmiany
natężenia promieniowania słonecznego czy wybuchy wulkanów, które mogą wtłoczyć do atmosfery pył odbijający
z powrotem w kosmos ciepło dostarczane nam przez słońce, a także normalne fluktuacje klimatyczne.
Jednakże przyczyny naturalne tylko częściowo tłumaczą obecne ocieplenie. Zdecydowana większość naukowców
uważa, że jego powodem jest rosnące stężenie wiążących ciepło gazów cieplarnianych w atmosferze,
spowodowane działalnością człowieka.
Energia słoneczna ogrzewa powierzchnię Ziemi i w miarę wzrostu temperatury, ciepło jest wypromieniowywane
z powrotem do atmosfery jako promieniowanie podczerwone. Część energii jest absorbowana w atmosferze przez
„gazy cieplarniane”.
Atmosfera działa w sposób zbliżony do funkcjonowania ścian szklarni przepuszczających do środka światło
widzialne, zatrzymujących promieniowanie podczerwone i utrzymujących w ten sposób ciepło. Ten naturalny
proces jest nazywany „efektem cieplarnianym”. Bez niego średnia temperatura na świecie wynosiłaby -18 °C –
obecnie jest to +15 °C.
Jednakże działalność człowieka zwiększa ilość gazów cieplarnianych w atmosferze, szczególnie dwutlenku węgla,
metanu, tlenku azotu, które wzmacniają naturalny efekt cieplarniany i dodatkowo podnoszą temperaturę. To
dodatkowe ocieplenie spowodowane działalnością człowieka jest nazywane „wzmocnionym” efektem
cieplarnianym.
Szczegółowe informacje na temat gazów cieplarnianych można znaleźć na stronie
http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/pdf/gases_pl.pdf
Slajd 3
Wpływ zmian klimatu jest już zauważalny, swoim zasięgiem obejmuje zarówno rosnące temperatury, jak
i zwiększający się poziom mórz będący rezultatem topnienia się pokrywy lodowej obszarów polarnych oraz coraz
częstsze sztormy i powodzie. Jeżeli nie podejmiemy działań, zmiany klimatu spowodują jeszcze bardziej
kosztowne zniszczenia i zakłócą funkcjonowanie środowiska naturalnego, które jest źródłem pożywienia, surowców
i innych istotnych zasobów. Będzie to miało negatywny wpływ na gospodarkę i może prowadzić do destabilizacji
społeczeństw na całym świecie.
Zmiany klimatu to problem globalny, jednak każdy z nas może przyczynić się do jego rozwiązania. Nawet drobne
zmiany w naszych codziennych nawykach mogą pomóc ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, nie obniżając
jakości naszego życia. Co więcej, możemy dzięki temu nawet wydać mniej pieniędzy.
Slajd 4
Oszczędzaj
•
Zmniejsz ogrzewanie. Obniżenie temperatury tylko o 1 °C może zmniejszyć Twój rachunek za energię
o 5-10 % oraz ograniczyć emisję CO2 o 300 kg rocznie w przeliczeniu na jedno gospodarstwo domowe.
•
Zaprogramuj swój termostat tak, aby w nocy lub podczas nieobecności domowników temperatura była
niższa, a podnosiła się rano lub przed ich powrotem do domu. To zmniejszy Twój rachunek za ogrzewanie
o 7-15 %.
•
Uważnie dobieraj ustawienia urządzeń – jeśli ustawisz lodówkę na największy stopień chłodzenia, nie
tylko zużyjesz dużo prądu, ale Twoje jedzenie nie pozostanie długo świeże, gdyż może się zepsuć z
powodu zamrożenia.
Slajd 5
Wybieraj modele energooszczędne
•
Używaj energooszczędnych żarówek: tylko jedna taka żarówka może zmniejszyć koszty oświetlenia
nawet o 60 EUR, a emisję CO2 o 400 kg w ciągu całego okresu jej użytkowania, a może on być nawet 10
razy dłuższy niż w przypadku normalnej żarówki. Żarówki energooszczędne są droższe przy zakupie, ale
znacznie tańsze w eksploatacji.
•
Jeśli masz okna z pojedynczymi szybami, pomyśl o ich wymianie na okna z podwójnymi szybami–
to wymaga wyłożenia pewnej sumy, ale zmniejszy o połowę ilość energii uciekającej przez okna i na
dłuższą metę z pewnością się opłaci. Jeśli wybierzesz najlepszy produkt na rynku (tj. drewniane okna
z podwójnymi, przepuszczającymi mało energii szybami, pomiędzy którymi znajduje się argon), możesz
zatrzymać ponad 70 % traconej energii.
•
Wymień lodówkę i zamrażarkę na nowsze modele, które rozmrażają się automatycznie i zwykle są
nawet 2 razy bardziej efektywne energetycznie niż urządzenia starego typu.
Gdy kupujesz nowy sprzęt (nie tylko lodówkę, ale także pralkę, zmywarkę itd.), wybieraj tylko modele europejskiej
klasy A+. Oznacza to, że zużywają one bardzo mało prądu; porównaj także różne modele tej klasy, gdyż ilość
zużywanej energii może się czasami różnić.
Dowiedz się, ile energii zużywają sprzęty gospodarstwa domowego i ile CO2 emitują miesięcznie:
http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/pdf/table_appliances_pl.pdf
Slajd 6
Wyłączaj
•
Nie zapomnij wyłączyć światła, gdy go nie potrzebujesz. Wyłączenie 5 żarówek w korytarzu,
przedpokoju czy pokoju, gdy nie potrzeba tam światła, może oznaczać oszczędności rzędu 60 EUR
i zmniejszenie emisji CO2 o 400 kg rocznie.
•
Nie zostawiaj urządzeń w trybie czuwania – korzystaj z funkcji „włącz/wyłącz” w samym urządzeniu.
Telewizor, który jest włączony przez 3 godziny dziennie (to tyle czasu, ile przeciętny Europejczyk spędza
codziennie oglądając telewizję) oraz pozostawiony w trybie czuwania przez pozostałe 21 godzin, zużywa
ok. 40 % całej wykorzystywanej energii właśnie „na bycie gotowym”.
•
Zakręcaj kran. Jeśli zakręcisz kran podczas mycia zębów, zaoszczędzisz kilka litrów wody. Przez
cieknący kran może w ciągu miesiąca zmarnować się tyle wody, ile wystarczyłoby do napełnienia całej
wanny, sprawdź więc, czy wszystkie krany są dobrze zakręcone.
Slajd 7
Pamiętaj o oszczędzaniu
•
Dla ochłody korzystaj z wentylatorów. Klimatyzatory to prawdziwe pożeracze energii – przeciętny
klimatyzator ma moc 1000 W, a to oznacza emisję 650 g CO2 i koszt ok. 0,10 EUR za godzinę pracy.
Alternatywnym rozwiązaniem może być użycie wentylatora; jeśli to niemożliwe, korzystaj z klimatyzatora
oszczędnie i poszukaj najbardziej efektywnego energetycznie modelu.
•
Pamiętaj, aby włączać pralkę lub zmywarkę tylko wtedy, gdy są pełne. Jeśli musisz ich użyć, gdy nie
są pełne, włącz tryb ekonomiczny lub opcję „pół wsadu”. Nie ma także potrzeby nastawiania wysokiej
temperatury wody. Współczesne detergenty są tak skuteczne, że piorą ubrania lub myją naczynia w niskiej
temperaturze.
•
Zamiast kąpieli w wannie weź prysznic. W ten sposób zużyjesz nawet do 4 razy mniej energii. Aby
uzyskać maksymalne oszczędności, nie kupuj prysznica typu „power shower” tylko zainstaluj końcówkę
o niskim zużyciu wody, która jest tania i tak samo wygodna.
•
Gotuj mniej wody. Jeśli będziesz gotować tylko tyle wody, ile potrzebujesz do zrobienia filiżanki herbaty,
możesz zaoszczędzisz mnóstwo energii. Jeśli wszyscy Europejczycy gotowaliby tylko tyle wody, ile
potrzebują, każdy uniknąłby niepotrzebnego gotowania 1 litra wody dziennie, a zaoszczędzona energia
wystarczyłaby do oświetlenia jednej trzeciej wszystkich lamp ulicznych w Europie.
•
Nakrywaj garnki podczas gotowania. Pozwoli to zaoszczędzić połowę energii zużywanej na
przygotowanie jedzenia. Jeszcze lepsze są szybkowary i garnki do gotowania na parze, gdyż pomagają
zmniejszyć zużycie energii nawet o 70 %!
•
Nie pozwól ciepłu uciekać z Twojego domu. Wietrząc mieszkanie lub dom, otwórz okna na kilka minut,
zamiast pozwolić, żeby ciepło uciekało przez długi czas. Jeśli przez cały dzień pozostawiasz w domu
uchylone okno, wyprodukowanie energii potrzebnej do utrzymania ciepła przez 6 zimnych miesięcy (tzn.
gdy na zewnątrz jest 10 °C lub mniej) oznaczać będzie emisję prawie 1 tony CO2.
•
Wyposaż dom w dobrą izolację cieplną – to jeden z najskuteczniejszych sposobów ograniczania emisji
CO2 oraz oszczędzania energii na dłuższą metę. Energia uciekająca przez ściany, dach i podłogi stanowi
zwykle 50 % ogólnych strat ciepła. Dokładnie zaizoluj swój zbiornik na ciepłą wodę, rury centralnego
ogrzewania i zagłębienia w ścianach oraz wyłóż folią aluminiową ściany za grzejnikami.
Slajd 8
Inteligentny transport
•
Unikaj jazdy samochodem na krótkich dystansach – zużycie paliwa i emisja CO2 są nieproporcjonalnie
wyższe, gdy silnik jest jeszcze zimny. Badania pokazują, że w połowie przypadków samochód jest
wykorzystywany do pokonania w miastach odległości mniejszych niż 3 km, a więc takich, które można
z łatwością pokonać na rowerze lub pieszo.
•
Wypróbuj jedno z poniższych rozwiązań, aby dostać się do pracy: na rowerze, pieszo, środkami
transportu publicznego albo jednym samochodem wspólnie z kolegami. Średnio jeden litr paliwa
zużytego przez silnik samochodu to ponad 2,5 kg CO2 uwolnionego do atmosfery.
•
Nie prowadź za szybko – zużyjesz mniej paliwa i wyemitujesz mniej CO2. Jazda z prędkością większą
niż 120 km/h zwiększa zużycie paliwa o 30 % w porównaniu do jazdy z prędkością 80 km/h. Biegi 4, 5 i 6
są najbardziej ekonomiczne.
•
Czy słyszałeś o „eco-driving”? Stosując proste reguły możesz zmniejszyć zużycie paliwa o 5 %.
Rozpędzaj samochód, oszczędnie używając gazu, włączaj wyższy bieg, gdy tylko jest to możliwe,
i utrzymuj stałą prędkość jazdy.
•
Upewnij się, że opony w Twoim samochodzie są odpowiednio napompowane: jeśli ciśnienie spadnie
w nich o 0,5 bara, samochód będzie potrzebował o 2,5 % więcej paliwa, aby pokonać opór i przez to
wytworzy o 2,5 % więcej CO2.
•
Jeżeli odbywasz dalekie podróże: staraj się wybierać pociąg. Ostatnie badania włoskich kolei dowiodły,
że podróżowanie pociągiem zamiast samolotem może prowadzić do 91 % redukcji emisji CO2.
Więcej informacji na temat „eco-driving” można znaleźć na stronie:
http://www.savemorethanfuel.eu/
Slajd 9
Ponowne użycie/odzyskiwanie
•
Idąc na zakupy, zabierz ze sobą torbę, której możesz użyć wielokrotnie. Zmniejszysz zużycie energii
i ilość produkowanych śmieci, jeśli zrezygnujesz z jednorazowych toreb oferowanych w sklepach. Odpady
nie tylko uwalniają CO2 i metan do atmosfery, ale także mogą zanieczyścić powietrze, glebę i wody
gruntowe.
•
Wyrzucaj zużyte przedmioty ze szkła do specjalnego pojemnika; oddzielaj papier i tekturę, tworzywa
sztuczne i puszki od reszty śmieci. Poddając recyklingowi jedną puszkę, oszczędzamy 90 % energii
potrzebnej do produkcji nowej, a wytworzenie 1 kg aluminium to emisja 9 kg CO2! 1 kg tworzyw sztucznych
poddany recyklingowi to oszczędność 1,5 kg CO2; 1 kg szkła – 0,3 kg CO2; a 1 kg papieru poddany
ponownemu przetworzeniu, a nie wyrzucony na składowisko odpadów pozwala uniknąć emisji metanu
i zmniejszyć emisję CO2 o 0,9 kg.
•
Wybieraj produkty oszczędnie opakowane lub takie, których opakowanie można ponownie
uzupełnić – w ten sposób także zmniejszysz ilość odpadów i zużycie energii.
Slajd 10
Co jeszcze można zrobić?
•
Szukaj towarów oznaczonych znakiem kwiatka – europejskiej ekoetykietki, która oznacza małą
szkodliwość produktu dla środowiska. Dotychczas ekoetykietki otrzymało kilkaset nieszkodliwych dla
środowiska produktów i usług z 25 grup towarów, takich jak żarówki, detergenty, komputery i sprzęt
gospodarstwa domowego. Więcej informacji na temat tego, gdzie można znaleźć ekokwiatek, można
znaleźć na stronie: http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/index_en.htm.
•
Gdy kupujesz meble ogrodowe lub inne produkty z drewna, sprawdź, czy drewno pochodzi
z nienaruszającego równowagi ekologicznej źródła. Produkty oznaczone symbolami FSC i PEFC
(www.fsc.org i www.pefc.org) spełniają te wymagania. Działania naruszające równowagę ekologiczną
w lasach przyczyniają się do wylesiania, co jest przyczyną powstawania ok. 20 % łącznej ilości CO2
wprowadzanego przez nas do atmosfery. Wylesianie zwykle wiąże się z wypalaniem lasu, co nie tylko
powoduje emisję CO2, ale również ogranicza zdolność lasów do absorpcji tego gazu.
•
Jedz lokalnie hodowane, sezonowe produkty – zyska na tym środowisko, gdyż produkty rolne
uprawiane w sztucznych ekosystemach lub szklarniach wymagają ogromnych ilości energii w związku
z koniecznością utrzymania w nich odpowiedniej temperatury. Transport towarów samolotem z jednej
strony świata na drugą jest źródłem emisji 1 700 razy większej ilości CO2 niż przewiezienie ich ciężarówką
na odległość ok. 50 km.
•
Jedz warzywa! Produkcja mięsa jest źródłem powstawania dużych ilości CO2 i metanu oraz wymaga
ogromnych ilości wody. Przeżuwacze, takie jak bydło, owce i kozy, to producenci dużych ilości metanu, ze
względu na sposób, w jaki ich układ trawienny przetwarza pożywienie.
•
Posadź drzewo! Jedno drzewo średniej wielkości pochłania 6 kg CO2 rocznie, a więc w ciągu 40 lat
przechwytuje ok. 250 kg tego gazu.
•
Zanim wydrukujesz dokument lub e-mail, zastanów się, czy naprawdę musisz to zrobić. Przeciętny
Europejczyk zużywa miesięcznie ok. 20 kg papieru!
•
Jeśli musisz kupić nową kserokopiarkę, kup taką, która może drukować kopie dwustronnie. Jeśli
zlecasz zrobienie kopii w punkcie ksero, poproś o kopie dwustronne. Zaoszczędzisz energię potrzebną do
produkcji papieru.