ochrona ptaków, siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

advertisement
Europejski Fundusz Rolny
na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:
Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Dopłaty bezpośrednie
a Zasada Wzajemnej Zgodności
w gospodarstwach rolnych województwa
dolnośląskiego
Ochrona środowiska – ochrona ptaków, siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania
„Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09.
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
1
Obszar I Ochrona Środowiska
Od stycznia 2009 roku Polska jako jeden z krajów UE
rozpoczęła wdrażanie wymogów wzajemnej zgodności
w zakresie ochrony środowiska, identyfikacji i rejestracji
zwierząt.
Przestrzeganie powyższych wymogów
dotyczy wszystkich rolników.
2
Obszar I Ochrona Środowiska
Zakres Obszaru I Ochrona Środowiska dotyczy:
•
ochrony dzikiego ptactwa, siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej
fauny i flory;
•
ochrony wód gruntowych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez
niektóre substancje niebezpieczne tj. środki ochrony roślin, oleje;
•
rolniczego wykorzystania osadów ściekowych oraz
•
ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany
pochodzenia rolniczego.
3
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA,
SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
ORAZ DZIKIEJ FAUNY
I FLORY
4
Obszar I Ochrona Środowiska
Celem ochrony przyrody jest zachowanie, zrównoważone
użytkowanie oraz odnawianie zasobów i składników przyrody.
5
Obszar I Ochrona Środowiska
W
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Polsce wyróżniamy następujące formy ochrony przyrody:
parki narodowe,
rezerwaty przyrody,
parki krajobrazowe,
obszary chronionego krajobrazu,
obszary Natura 2000,
pomniki przyrody
stanowiska dokumentacyjne,
użytki ekologiczne,
zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,
ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów
6
NATURA 2000
Natura 2000 to wspólny system (sieć) obszarów objętych
ochroną przyrody.
Podstawą prawną dla tego programu są dwie unijne dyrektywy:
• Dyrektywa Ptasia
• Dyrektywa Siedliskowa
7
NATURA 2000
Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne
i zagrożone w skali całej Europy.
8
NATURA 2000
Sieć Natura 2000 obejmuje:
•
Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO), wyznaczone
na podstawie dyrektywy ptasiej oraz
• Specjalne
Obszary
Ochrony
Siedlisk
(SOO),
wyznaczone
na podstawie dyrektywy siedliskowej
9
NATURA 2000
Na obszarach Natura 2000 mimo zaostrzonych wymogów
nie jest ograniczona działalność:
• rolna,
• gospodarcza,
• leśna,
• łowiecka,
• rybacka oraz
• amatorski połów ryb
o ile nie zagrażają one istnieniu ptaków i zachowaniu siedlisk,
dla których obszar ten wyznaczono.
10
OCHRONA DZIKIEGO
PTACTWA
11
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
PRAWO:
• Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979r. w sprawie
ochrony dzikich ptaków - tzw. Dyrektywą Ptasią;
• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. (Dz. U.
2009 Nr 151, poz. 1220, z późn. zm. - tekst jednolity);
12
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
PRAWO:
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r.
w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U.
2008 Nr 198, poz. 1226).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r.
w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną
( Dz. U.2004 Nr 220. poz. 2237)
13
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Dyrektywa ptasia za cel stawia sobie ochronę wszystkich
gatunków ptaków a szczególnie tych o znaczeniu priorytetowym
i zachowaniu ich w stanie jak najbardziej sprzyjającym
naturalnym miejscom występowania.
14
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Dyrektywa
zobowiązuje
do
stosowania
zasad
zrównoważonego
gospodarowania w miejscach występowania ptaków, poprzez:
• zachowanie siedlisk;
• odtwarzanie siedlisk przekształconych;
• tworzenie obszarów szczególnie chronionych;
• ustalenie zasad pozyskiwania populacji ptaków łownych.
15
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Spełniając wymogi Wzajemnej Zgodności należy przestrzegać:
• wymagań wynikających z planu zadań ochronnych lub planu ochrony
dla obszarów Natura 2000 w zakresie dotyczącym ptaków;
• zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych ochroną;
• zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub umyślnego płoszenia
ptaków objętych ochroną;
16
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Cd.
•zakazu umyślnego niszczenia siedlisk i ostoi ptaków podlegających
ochronie;
•w strefach ochrony ostoi miejsc rozrodu i regularnego przebywania
ptaków zabrania się:
- wycinania drzew lub krzewów;
- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane
z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków;
- wznoszenia obiektów, instalacji i urządzeń.
17
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Pozostałe zakazy jakie obowiązują w stosunku do dzikich
zwierząt, w tym i ptaków objętych ochroną gatunkową dotyczą:
• okaleczania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania żywych
zwierząt;
• zbierania, przetrzymywania i posiadania zwierząt martwych,
w tym spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
• niszczenia postaci młodocianych i form rozwojowych;
• niszczenia ich siedlisk i ostoi;
• wybierania jaj;
18
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Cd.
• preparowania martwych zwierząt lub ich części;
• zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny
zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych,
a także ich części i produktów pochodnych;
• przywożenia z zagranicy i wywożenia poza granice państwa zwierząt
żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także
ich części i produktów pochodnych;
19
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Cd.
• umyślnego niepokojenia;
• fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących powodować
ich płoszenie lub niepokojenie;
• przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;
• przemieszczania urodzonych i hodowanych w niewoli do stanowisk
naturalnych.
20
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
Na liście dyrektywy (zamieszczonych w 5 załącznikach) znajduje
się 276 gatunków ptaków, w tym gatunki ważne
dla zachowania różnorodności biologicznej krajobrazu
rolniczego m.in.: bocian biały, błotniak łąkowy, derkacz,
dubelt, gąsiorek, kania ruda, kraska, ortolan, świergotek,
wodniczka.
21
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
BOCIAN BIAŁY
pierwotnie ptak ten gniazdował
na obrzeżach lasów. Wraz
z rozwojem rolnictwa
w okresie ostatnich kilkuset
lat zaczął budować gniazda
na dachach chałup, stodół
i stajen krytych strzechą.
GĄSIOREK
zamieszkuje tereny otwarte
z kępami drzew,
torfowiska, wrzosowiska,
sady owocowe zakłada
gniazda na drzewach
lub krzewach
22
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
DERKACZ
gniazduje na ziemi na trwałych
użytkach zielonych.
BŁOTNIAK ŁĄKOWY
gniazduje na ziemi wśród
roślinności torfowiskowej.
23
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
DUBELT
gniazduje
na suchszym
fragmencie
gruntu
wśród bagien.
KANIA RUDA
świetliste lasy liściaste
i mieszane ze starodrzewami
w sąsiedztwie otwartych pól,
łąk, często w sąsiedztwie rzek
czy stawów, ale gniazduje
również z dala od wody.
WODNICZKA
gniazduje
w turzycach.
24
OCHRONA DZIKIEGO PTACTWA
KRASKA widywana
w łęgach
i nadrzecznych olsach,
terenach
urozmaiconych
w pastwiska, nieużytki
i niewielkie
zadrzewienia.
ORTOLAN
tereny nizinne, żyzne
pola przeplatane
laskami, alejami lub
pojedynczymi
drzewami, obrzeża
sadów i ogrodów.
ŚWIERGOTEK
tereny dobrze
nasłonecznione,
suche, piaszczyste,
obrzeża suchych
borów, uprawy
leśne.
25
OCHRONA
SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
ORAZ DZIKIEJ FAUNY
I FLORY
26
OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
PRAWO:
• Dyrektywa Rady (92/43/EWG) z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie
ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory;
•
Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. (Dz. U.
2009 Nr 151, poz. 1220, z późn. zm. - tekst jednolity);
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r.
w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych
ochroną (Dz. U. 2004 Nr 168, poz. 1764).
27
OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
Dyrektywa siedliskowa za cel stawia sobie zapewnienie
różnorodności przyrodniczej, poprzez zachowanie siedlisk
naturalnych oraz gatunków dzikiej flory i fauny.
28
OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
Rolników na terenie całego kraju obowiązuje zakaz:
• umyślnego zrywania;
• niszczenia;
• uszkadzania oraz
•
zbioru roślin objętych ochroną.
Zabronione jest również posiadanie, transport, handel i wymiana
egzemplarzy
roślin
chronionych,
które
zostały
zabrane
z siedliska przyrodniczego.
29
OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
Zakaz w stosunku do gatunków dziko żyjących roślin dotyczy:
• dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków
chemicznych oraz niszczenia ściółki leśnej i gleby w ostojach;
• pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania,
preparowania i przetwarzania całych roślin i ich części;
30
OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
• zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany
i
darowizny
roślin
żywych,
martwych,
przetworzonych
i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
• przywożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa
roślin żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych,
a także ich części i produktów pochodnych.
31
OCHRONA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH
Zabrania się niszczenia gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi,
tam, tarlisk, zimowisk i innych schronień dla zwierząt
jak również wypalania łąk, pastwisk i nieużytków, rowów, pasów
przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.
32
LISTA SPRAWDZAJĄCA
Lista sprawdzająca w zakresie ochrony dzikiego ptactwa
i siedlisk przyrodniczych
oraz dzikiej fauny i flory (w tym Natura 2000)
Lp.
Wymogi zgodności
1.
Przestrzega się wymagań wynikających z planu zadań ochronnych lub planu
ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym gatunków ptaków
objętych ochroną.
2.
Przestrzega się zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych
ochroną.
Zakaz nie obejmuje tych rolników, którzy posiadają pozwolenie na odstępstwo
od tego zakazu.
3.
Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub umyślnego płoszenia
ptaków objętych ochroną.
Zakaz nie obejmuje tych rolników, którzy posiadają pozwolenie na odstępstwo
od tego zakazu.
TAK
NIE
NIE
DOTYCZY
UWAGI
33
LISTA SPRAWDZAJĄCA
Lp.
4.
Wymogi zgodności
NIE
NIE
DOTYCZY
UWAGI
Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia siedlisk i ostoi ptaków
podlegających ochronie.
5.
W strefach ochrony ostoi miejsc rozrodu i regularnego przebywania ptaków
przestrzega się:
a)wycinania drzew lub krzewów,
b)dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane
z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków,
c) wznoszenia obiektów, instalacji i urządzeń.
Zakaz ten nie dotyczy osób posiadających zezwolenie dyrektora Regionalnej
Dyrekcji Ochrony Środowiska na dokonanie tych czynności.
6.
Przestrzega się wymagań wynikających z planu zadań ochronnych lub planu
ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym typów siedlisk
przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną.
7.
TAK
Przestrzega się podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu
z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony
obszaru Natura 2000.
34
LISTA SPRAWDZAJĄCA
Lp.
Wymogi zgodności
8.
Rolnik realizuje przedsięwzięcia, które mogą znacząco lub znacząco
negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, jeżeli została wydana
odpowiednia decyzja administracyjna.
9.
Przestrzega się zakazu umyślnego zrywania, niszczenia i uszkadzania oraz
zbioru roślin objętych ochroną.
TAK
NIE
NIE
DOTYCZY
UWAGI
Opis stwierdzonych niezgodności:
35
Europejski Fundusz Rolny
na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:
Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Dziękuję za uwagę
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania
„Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09.
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
36
Download