dr hab. Ryszard Tomkiewicz (OBN Olsztyn)

DOM POLSKI – SIEDZIBA OBN
OŚRODEK BADAŃ NAUKOWYCH
im. Wojciecha Kętrzyńskiego
W Olsztynie
SPRAWOZDANIE
Z
DZIAŁALNOŚCI
2010
1
OBN w 2010 roku
Ośrodek
Badań
Naukowych
im.
Wojciecha
Kętrzyńskiego
pozostawał w roku 2010 pod nadzorem Ministerstwa Kultury i
Dziedzictwa Narodowego. Sprawozdanie ze swej działalności co
kwartał przesyła ministerstwu także przesyłał wnioski o dotację na
działalność statutową składane Ministerstwu Nauki. W dalszym
ciągu działalność naukową finansowało Ministerstwo Nauki. W roku
2010 pierwsze posiedzenie odbyła Rada Naukowa OBN wybrana
zgodnie z wymogami nowej ustawy o jednostkach badawczorozwojowych. W skład Rady Naukowej wybrano profesorów:
Wiesława Długokęckiego z Gdańska, Marka Jabłonowskiego z
Warszawy,
Wojciecha
Wrzesińskiego
z
Wrocławia,
Jacka
Staszewskiego z Torunia, Wojciecha Łukowskiego z Warszawy i
Zbigniewa Puchajdę z Olsztyna. Minister Kultury zatwierdził wybór
członków Rady Naukowej nie będących pracownikami Ośrodka
Badań Naukowych. Do Rady Naukowej wybrano też pracowników
Ośrodka: dr hab. Grzegorza Białuńskiego, dr hab. Bożenę Domagałę,
dr hab. Grzegorza Jasińskiego, dr hab. Ryszarda Tomkiewicza, mgr
Tadeusza Baryłę i mgr Jolantę Bierulę. Przewodniczącym Rady
został wybrany prof. dr hab. Wojciech Wrzesiński, zastępcą
przewodniczącego prof. dr hab. Zbigniew Puchajda. Rada na swym
pierwszym posiedzeniu pozytywnie zaopiniowała zmiany w statucie
i regulaminie pracy OBN. Zmiany zostały podyktowany nową
ustawą o jednostkach badawczo-rozwojowych.
2
W formule ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych
działał Ośrodek zaledwie rok. W 2010 roku sejm uchwalił ustawę o
Państwowych Instytutach Badawczych. W roku 2010 Ministerstwo
Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeprowadziło ocenę parametryczną
działalności wszystkich placówek naukowych i szkół wyższych w
Polsce. Najważniejszą sprawą dla Ośrodka Badań Naukowych było
uzyskanie przyzwoitej oceny parametrycznej i dostosowanie się do
nowej
ustawy
o
instytutach
badawczych.
Ośrodek
Badań
Naukowych otrzymał pierwszą kategorię w ocenie parametrycznej.
Jest to najważniejsze osiągnięcie jednostki w jej 50-letniej
działalności. Pierwsza kategoria powoduje, że Ośrodek Badań
Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego stał się państwowym
instytutem badawczym. Jednocześnie powinien otrzymać wyższe
finansowanie
działalności
statutowej
w
roku
2011.
Ocena
parametryczna i funkcjonowanie jako państwowy instytut badawczy
zapewni ośrodkowi stabilizację finansową i otworzy perspektywy
rozwoju. Dzięki bardzo aktywnej działalności wydawniczej Ośrodek
zapewnił sobie miejsce wśród najlepszych jednostek naukowych w
Polsce. Każdy z pracowników naukowych wydał monografię
naukową.
Pracownicy
wręcz
byli
zachęcani
do
publikacji
książkowych najwyżej punktowanych w rankingu Ministerstwa
Nauki. Ośrodek publikował też wszystkie materiały konferencyjne w
formie osobnych publikacji. W ten sposób zaistniała licząca się w
Polsce seria wydawnicza Między Barokiem a Oświeceniem także
3
serie wydawnicze: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich
oraz Pogranicza.
Ośrodek posiadając bibliotekę naukową,
wydawnictwo, czasopisma naukowe od lat był zaliczany do ważnej
placówki naukowej. W ocenach parametrycznych uzyskiwał zawsze
drugą kategorię. W 2010 roku otrzymując pierwszą kategorię uzyskał
sukces na który pracował przez pół wieku. Nowa ustawa
o państwowych instytutach badawczych wymusiła wprowadzenie
kolejnych zmian w statucie i regulaminie pracy.
W roku 2010 działalność statutową Ośrodka finansowało
Ministerstwo Nauki. Pierwsza transza finansowa wpłynęła na konto
ośrodka dopiero w marcu 2010 roku. Przez prawie trzy miesiące
Ośrodek funkcjonował tylko dzięki zaoszczędzonym środkom.
Regularnie płacone były pobory pracownikom i opłacane wszystkie
świadczenia związane z utrzymaniem placówki. Dyrektor skierował
do Ministerstwa Nauki pismo z prośbą o zwiększenie dotacji na
działalność statutową. Dopiero w ostatnich dniach grudnia 2010 roku
Ministerstwo przyznało ośrodkowi dodatkową kwotę w wysokości
68 000 złotych. Dotacja ministerialna nie pokrywała kosztów
utrzymania placówki. Dzięki różnorakim zabiegom dyrektora udało
się jak każdego roku nie tylko zapewnić pieniądze na utrzymanie
Ośrodka ale uzyskać niewielkie oszczędności, by zapewnić
funkcjonowanie w pierwszych miesiącach roku 2011. Ośrodek w
roku 2010 wynajmował pomieszczenia w Domu Polskim Instytutowi
Pamięci Narodowej. Pozyskiwał środki ze sprzedaży wydawnictw i
4
dotacji z Urzędu Marszałkowskiego Województwa WarmińskoMazurskiego. Dzięki temu zapewnił stabilizację finansową a także w
listopadzie 2010 roku dokonano 10% podwyżki pensję dla
pracowników.
W roku 2010 bardzo dobrze układała się współpraca z
Urzędem Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Dzięki środkom pozyskanym z budżetu urzędu marszałkowskiego
mogło
funkcjonować
Centrum
Badań
Wschodnich.
Radzie
Programowej Centrum przewodniczył prof. dr hab. Stanisław
Achremczyk a koordynatorem prac Centrum był pro. dr hab.
Mieczysław Jackiewicz. W roku 2010 odbyły się cztery seminaria
naukowe i 10 odczytów. Do Ośrodka przyjeżdżali prelegenci z
Kaliningradu, Litwy, Białorusi i Ukrainy. Dobrze układała się
współpraca z Uniwersytetem Państwowym im. Immanuela Kanta w
Kaliningradzie. Między Ośrodkiem a biblioteką uniwersytecką w
Kaliningradzie była wymiana wydawnictw. Konsulat RP w
Kaliningradzie zaopatrywał Ośrodek w tytuły prasy kaliningradzkiej.
We wrześniu 2010 roku zorganizowany został I Zjazd Uczonych
Polskich z Krajów Europy Wschodniej. Trzy dniowy zjazd był
okazją do wzajemnego poznania się i wymiany doświadczeń.
Uczestnicy zwiedzili Olsztyn, uniwersytecki kampus w Kortowie,
spotkali się z rektorem uniwersytetu prof. dr hab. Józefem
Górniewiczem, byli na polach grunwaldzkich. W Ostródzie podjął
ich burmistrz.
5
We współpracy z władzami Olecka ukazała się monografia
Olecko. Dzieje miasta. O podobnym wydawnictwie rozmawiał
dyrektor z władzami Ełku i Kętrzyna. Samorząd Lidzbarka
Warmińskiego wspólnie z Ośrodkiem zorganizował konferencję
naukową Warmia w czasach Mikołaja Kopernika towarzyszącej
uroczystemu
pochówkowi
szczątek
Kopernika
w
katedrze
fromborskiej. Muzeum miejskie w Ostródzie wraz z Ośrodkiem
zorganizowało konferencję naukową ogólnopolską poświęconą
Gustawowi Gizewiuszowi w
dwusetną rocznicę urodzin tego
kaznodziei, folklorysty mazurskiego. Bardzo dobrze układała się
współpraca z samorządem Kętrzyna, Ełku, Ostródy. Na spotkaniach
z okazji 20-lecia samorządu dyrektor
uczestniczył w licznych
spotkaniach, posiedzeniach rad gminnych, powiatowych, miejskich z
referatami na temat dziejów samorządu. W ten sposób zostały
nawiązane kontakty o współpracy.
Ośrodek brał udział w obchodach 600-lecia bitwy pod
Grunwaldem. Zorganizował cykl odczytów zwanych grunwaldzkimi,
ukazało się siedem publikacji książkowych z okazji tego jubileuszu,
zorganizowano sesję naukową.
Z inicjatywy Ośrodka Badań Naukowych władze Olsztyna
odnowiły
pomnik
poświęcony
Wojciechowi
Kętrzyńskiemu
wystawiony w dzielnicy Jaroty. Z kolei na Domu Polskim w
Olsztynie zawieszono tablicę poświęconą szkole polskiej, która w
latach międzywojennych znalazła pomieszczenia w Domu Polskim.
6
Tradycyjnie od wielu już lat dobrze układała się współpraca z
Towarzystwem Naukowym im. Wojciecha Kętrzyńskiego. Prezes
Towarzystwa, prof. dr hab. Zbigniew Puchajda, został członkiem
Rady
Naukowej
Ośrodka.
Wspólnie
z
Towarzystwem
zorganizowano dwie konferencje naukowe, powstały wydawnictwa,
odbywały się posiedzenia naukowe. Ośrodek wspierał działalność
Towarzystwa. Towarzystwo posiada w Domu Polskim własny pokój
i korzysta z sal wykładowych Ośrodka. Ośrodek zapewnia też
Towarzystwu obsługę administracyjną. Na wniosek Towarzystwa i
Ośrodka Badań Naukowych humanistyczną nagrodę im. Wojciecha
Kętrzyńskiego marszałek województwa przyznał ks. prof. dr hab.
Alojzemu Szorcowi. Nagrodę odebrał ks. Szorc podczas inauguracji
roku kulturalnego na Warmii i Mazurach zorganizowanej w Elblągu,
słowo o nagrodzie i nagrodzonym wygłosił prof. dr hab. Stanisław
Achremczyk.
Ośrodek stale współpracuje z Muzeum Warmii i Mazur,
Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, Muzeum Kultury
Ludowej w Węgorzewie. Pracownicy naukowi tych instytucji
publikują swe prace w seriach wydawniczych OBN i na łamach
czasopism naukowych wydawanych przez Ośrodek. Dyrektor OBN
jest członkiem Rady Muzeum Warmii i Mazur, rady redakcyjnej
rocznika olsztyńskiego. Został wybrany zastępcą przewodniczącego
Rady Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku. Dobrze
układa się współpraca z Muzeum Ziemi Piskiej w Piszu czego
7
dowodem są organizowane konferencje naukowe pod hasłem
Pogranicza i seria wydawnicza pod takim samym tytułem. Od lat
ośrodek współdziała z Warmińsko-Mazurskim Kołem Macierzy
Ziemi Cieszyńskiej.
Z Wojewódzką Biblioteką Publiczną we wrześniu 2010 roku
w budynku starego ratusza odbył się III kiermasz ksiązki regionalnej
pod hasłem Nasza, Wasza, Twoja. W kiermaszu uczestniczyło ponad
20 wydawców z regionu, odbywały się spotkania autorskie, otwarto
wystawę tematyczną. Kiermaszowi towarzyszyły liczne konkursy
młodzieżowe, konkurs na najlepiej wydaną książkę regionalną.
Kiermasz trwał jeden dzień a odwiedziło go bardzo dużo osób.
Wydawcy przygotowali na kiermasz nowości wydawnicze. Kiermasz
stwarza okazję do spotkania nie tylko wydawców ale autorów,
poznania najnowszych prac książkowych o regionie.
Ośrodek
utrzymywał
współpracę
z
Uniwersytetem
Warmińsko-Mazurskim. Wspólnie z Zakładem Historii XX wieku
Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych zorganizował
konferencję
naukową
poświęconą
plebiscytowi
na
Warmii,
Mazurach i Powiślu i wydania materiałów pokonferencyjnych.
Dyrektor Ośrodka jest przewodniczącym Rady Naukowej Centrum
Badań nad Żywnością Tradycyjną i Naturalną UWM. Wspólnie z
Centrum organizowane były prelekcje i posiedzenia na temat
dziedzictwa kulinarnego regionu. Bliska współpraca istniała ze
Stowarzyszeniem
Absolwentów
8
UWM.
Wspólne
spotkania,
wydawnictwa
inicjatywy
Stowarzyszeniem
badawcze.
Pruthenia
Jednocześnie
wydawano
wraz
czasopismo
ze
naukowe
Pruthenia. Pracownicy Uniwersytetu byli zapraszani na posiedzenia
naukowe odbywające się w Ośrodku, na sesje naukowe, seminaria,
publikowali artykuły w czasopismach wydawanych przez Ośrodek,
seriach wydawniczych Ośrodka.
Znakomicie
układała
się
współpraca
z
Warmińsko-
Mazurskim kołem Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Ośrodek wspierał
działalność Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie i Akademii
Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie. Pracownicy Ośrodka
prowadzili wykłady dla słuchaczy obu uniwersytetów.
Dzięki wsparciu Wspólnoty Polskiej w Ostródzie w hotelu
prowadzonym przez Wspólnotę odbyła się ogólnopolska sesja
naukowa Między barokiem a oświeceniem. Dyrektor utrzymywał
stałe kontakty z wiceprezesem Wspólnoty Polskiej Piotrem
Bonisławskim. W Ośrodku spotkali się Polacy mieszkający w
Czerniachowsku, podejmowane były też inne grupy polskie
odwiedzające Warmię i Mazury.
Dobrze układały się kontakty z lokalnymi mediami z Polskim
Radiem Olsztyn, Radiem Planeta, TVP Olsztyn, Gazetą Olsztyńską
lokalną
Gazetą
Wyborczą.
Gazeta
Olsztyńska
zamieszczała
wy6wiady z prelegentami odwiedzającymi Ośrodek, zamieszczała
ogłoszenia o naszych odczytach, sesjach i publikacjach naukowych.
Znakomite kontakty były z Polskim Radiem Olsztyn. Cykliczne
9
audycje radiowe były emitowane przez radia. Co tygodniowa
audycja Szto u was? prowadzona przez Tadeusza Baryłę i audycje:
Plebiscyt na Warmii i Mazurach; Wrzesień 1939 roku; Koniec Prus
Wschodnich realizowane przez Stanisława Achremczyka. Wywiady z
pracownikami OBN pokazywała też lokalna telewizja.
Współpraca międzynarodowa
Bardzo aktywnie działało utworzone przy Ośrodku Centrum
Badań
Wschodnich
finansowane
z
budżetu
Urzędu
Marszałkowskiego. W ośrodku gościli z wykładami, odczytami
uczeni z Białorusi, Litwy, Ukrainy, Rosji. Zorganizowany został I
Zjazd Uczonych Polskich z krajów Europy Wschodniej. Do Olsztyna
przyjechało 50 uczestników z różnych ośrodków naukowych z
Litwy, Rosji, Białorusi, Ukrainy. Zjazd wsparł finansowo także
burmistrz Ostródy. Informacje o Zjeździe i Ośrodku zostały
opublikowane w prasie krajów wschodnich. Władze Ostródy
wykazały zainteresowanie organizowaniem cyklicznych spotkań
nazwanych Ostródzkie Spotkania Wschodnie. Utrzymywała się
współpraca z Uniwersytetem w Kaliningradzie i Kłajpedzie.
Regularnie odbywała się wymiana wydawnictw. Ukazał się trzeci
tom czasopisma Regiony i Pogranicza.
10
Dział Naukowy
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego zatrudniał
w roku 2010 12 pracowników naukowych: jednego z tytułem
profesora, czterech doktorów habilitowanych, pięciu doktorów i
dwóch magistrów. Magister Sztąberska przestała być pracownikiem
naukowym gdyż nie zrealizowała w terminie pracy doktorskiej.
Złożył pracę doktorską Grzegorz Świderskie, promotorem pracy był
prof.dr hab. Alojzy Szorc. Niespodziewana śmierć ks. Szorca
sprawiła, że należy szukać nowego promotora. Przewód został
otwarty na Wydziale humanistycznym UWM w Olsztynie. Ukazała
się profesorska książka dr hab. Grzegorza Białuńskiego. Dr hab.
Grzegorz Białuński prowadził w roku 2010 Olsztyńskie Spotkania
Naukowe, Spotkania Grunwaldzkie Seminarium Prussicorum. Dr
hab.
Grzegorz
Jasiński
redagował
Komunikaty
Mazursko-
Warmińskie, sekretarzem komunikatów Mazursko-Warmińskich był
dr Jerzy Kiełbik. Dr Tomasz Chrzanowski wszedł do redakcji
czasopisma Regiony i Pogranicza zostając sekretarzem pisma. Mgr
Tadeusz
Baryła
prowadził
kwerendę
dotyczącą
Obwodu
Kaliningradzkiego i wydawał Biuletyn Kaliningradzki. Dr Marcin
Wakar współpracował ściśle z Centrum Badań Wschodnich. Prof.dr
hab. Stanisław Achremczyk prowadził seminarium doktoranckie.
11
Pracownia Historyczna
Prof. dr hab. Stanisław Achremczyk
Temat badawczy:
Warmia w granicach Rzeczypospolitej;
Warmiacy – społeczeństwo XVI-XX wiek;
Dziedzictwo kulturowe Warmii i Mazur.
Publikacje:
Monografie:
- Historia Warmii i Mazur, t.1. Pradzieje – 1772 rok, Olsztyn 2010,
ss.672
Artykuły:
-Kapituła warmińska w życiu politycznym Rzeczypospolitej w XVII i
XVIII wieku w: Warmińska Kapituła Katedralna. Dzieje i wybitni
przedstawiciele, pod red. A. Kopiczko, J. Jezierski, Z. Żywica,
Olsztyn 2010, s. 287-308
- Posłowie Prus Królewskich na sejmy Rzeczypospolitej w latach
1650-1703 w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach
nowożytnych. Studia ofiarowane Pani Profesor Marii Boguckiej,red.
A. Karpiński, E. Opaliński, T. Wiślicz, Warszawa 2010, s.25-36
- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie 1969-1999 w: Olsztyn
akademicki 1945-1950-2010, red. S. Achremczyk, A. Faruga,
Olsztyn 2010, s.69-89
12
- Tradycja grunwaldzka w: Historia i Pamięć, red. S.Achremczyk,
Olsztyn 2010, s.
- Olecko 1989-2009 w: Dzieje Olecka, Olecko 2010, s. 533-634
- Placówki humanistyczne na Warmii i Mazurach w: 60-lecie nauki i
kształcenia akademickiego w Olsztynie, red. J. Górniewicz, S.
Achremczyk, Olsztyn 2010, s.35-54
- Historia i Pamięć w: Gdy gaśnie pamięć ludzka dalej mówią
kamienie. Lech Kaczyński Prezydent RP na UWM w Olsztynie,
Olsztyn 2010, s.21-27
- Zakon krzyżacki i Grunwald w historiografii warmińskiej XVIXVIII
wieku
w:
Między
Barokiem
a
Oświeceniem,
red.
S.Achremczyk, Olsztyn 2010, s.5-15
- Słowo wstępne w: Olsztyn akademicki, Olsztyn 2010, s.7-9
- Słowo wstępne w: Dzieje Olecka, Olecko 2010, s.5-8
- Posłowie w: Dzieje Olecka, Olecko 2010, s.689-694
-Samorząd Warmii i Mazur 1990-2010 w: Odrodzenie samorządu
terytorialnego w III Rzeczypospolitej, Olsztyn-Ostrołęka 2010, s.2042
-Ksiądz Julian Żołnierkiewicz – kapłan z Kresów , Kalendarz
Olsztyński, t. XIII, 2010, s.
-Konfederacje szlachty Prus Królewskich w obronie Stanisława
Leszczyńskiego w: W hołdzie Stanisławowi Leszczyńskiemu, Leszno
2010, s. 29-54
13
Redakcje
- Olsztyn Akademicki. Olsztyn 2010, ss. 404
- 60-lecie nauki i kształcenia akademickiego w Olsztynie, Olsztyn
ss.127
- Między Barokiem a Oświeceniem. Wielkie bitwy, Olsztyn 2010, ss.
330
-E.Radtke, Rezydencja lidzbarska biskupów warmińskich, Olsztyn
2010,ss.208
Sesje naukowe :
- referat Kapituła warmińska w życiu politycznym Rzeczypospolitej
XVII i XVIII wieku. Międzynarodowy kongres naukowy z okazji 750lecia Warmińskiej Kapituły Katedralnej i powtórnego pochówku
kanonika Mikołaja Kopernika, Olsztyn 20-21. O5. 2010
- referat Życie i dzieło Gustawa Gizewiusza. Gustaw Gizewiusz
1810-1848. Kaznodzieja, folklorysta, publicysta, Ostróda 14.05.
2010
- referat Warmia w epoce Kopernika; Mikołaj Kopernik – historia i
współczesność, Lidzbark Warmiński 31.05.2010
- referat Stan obecny, plany rozwoju i wizja przyszłości nauk
humanistycznych w Olsztynie. Wizja Olsztyna – miasta nauki i
kultury, Olsztyn 24.05.2010
14
- referat Zakon krzyżacki i Grunwald w historiografii warmińskiej
XVI-XVIII wieku. Między Barokiem a Oświeceniem. Wielkie bitwy,
Ostróda 10-11. 06. 2010
-referat Warmia i północne Kresy Rzeczypospolitej. Europa
Jagiellońska, Olsztyn 17-18.09. 2010
- referat Święty Jakub – patron Olsztyna. Olsztyn na szlakach św.
Jakuba, Olsztyn 26.10.2010
- referat Rodzina na Warmii w ujęciu historycznym (nie tylko).
Postawy i wartości rodzinne wśród młodzieży. Szanse i zagrożenia,
Olsztyn 28.10.2010
- referat Historia obchodów bitwy pod Grunwaldem po roku 1411.
Konferencja podsumowująca rok Grunwaldzki na Warmii i
Mazurach. Grunwald 8.11. 2010
Popularyzacja:
- referat Ełk – przeszłość i przyszłość. Ełk samorządowy 1990-2010,
Ełk 27.05.2010
- wykład Nasze Olsztyny. Inauguracja Roku Akademickiego
Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie. Jubileusz 15-lecia
UTW, Olsztyn 25.09.2010
- cykl audycji radiowych: W 60-lecie plebiscytu na Warmii i
Mazurach; Rok 1939 w Prusach Wschodnich; Koniec Prus
Wschodnich.
15
- Scenariusz filmu o ks. Julianie Żołnierkiewiczu Wiem komu
zawierzyłem
- Wykłady na Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Olsztynie i
Akademii Trzeciego Wieku w Olsztynie
Przynależność do organizacji naukowych:
- Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
członek zarządu towarzystwa
- Przewodniczący komitetu Redakcyjnego kwartalnika Komunikaty
Mazursko-Warmińskie
-
Zastępca
przewodniczącego
Rady
Redakcyjnej
Rocznika
Olsztyńskiego
- Przewodniczący Rady Programowej
Centrum
Badań nad
Żywnością Tradycyjną i Naturalną UWM w Olsztynie
-Przewodniczący Rady Programowej Centrum Badań Wschodnich
OBN w Olsztynie
- Członek Rady Programowej Centrum Badań Europy Wschodniej
UWM w Olsztynie,
- Polskie Towarzystwo Historyczne
- Rada Muzeum Warmii i Mazur
- Rada Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny w
Olsztynku , wiceprzewodniczący Rady
- Olsztyńskie Forum Nauki
- Polskie Towarzystwo Czytelnicze
- Rada Programowa Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie
16
dr hab. Grzegorz Białuński
adiunkt
Temat badawczy:
1)
Rycerskie i szlacheckie rody pruskie. Studium z dziejów
zaniku Prusów (XIII-XVII wiek);
2)
Dzieje Giżycka do końca XVIII wieku..
Zaawansowanie pracy nad tematem:
1. Na temat otrzymano grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
nr
N
N108
251035.
Kontynuowano
kwerendę
biblioteczną i archiwalną w kraju i za granicą (Toruń, Gdańsk,
Olsztyn, Berlin, Wilno). W opracowaniu jest pierwsza, analityczna
część pracy.
2. Przeprowadzono kwerendę archiwalną i biblioteczną w kraju i za
granicą.
Prace opublikowane:
Monografia:
Misja prusko-litewska biskupa Brunona z Kwerfurtu, Olsztyn 2010,
ss. 181
Artykuły:
Od wydawcy, w: W. Kętrzyński, O ludności polskiej w
Prusiech niegdyś krzyżackich, Olsztyn 2009 [druk 2010], ss.
5-25
17
Jotvingių problema Lenkų politikoje nuo 1194 iki 1283 metų,
Terra Jatwezenorum. Istorijos paveldo metraštis, 2010 (2), ss.
23-71
Ysegups – maior rex Galindiae, KMW, 2010, nr 2, ss. 105-122
Prus Wapel. Przyczynek do udziału Prusów w kolonizacji
krzyżackiej, Masovia, t. 13, 2010, ss. 37-42
Prace redakcyjne:
1. Masovia. Pismo poświęcone dziejom Mazur, t. 13, 2010, ss.
104, redakcja
2. J. Müller, Dzieje Ostródy, wstęp, komentarz i opracowanie
wspólnie z Grzegorzem Jasińskim, Ostróda 2010, ss. 637
Sesje naukowe, odczyty.
- Opozycja rycerstwa pruskiego w okresie wielkiej wojny (14091411), odczyt w Ośrodku Badań Naukowych w Olsztynie, 18 lutego
2010 r.
- Drogi zaniku Prusów, odczyt w Akademii Humanistycznej w
Pułtusku, 16 maja 2010 r.
- Nowe spojrzenie na Grunwald, referat na konferencji Europa
Jagiellońska i I Zjeździe Uczonych Polskich z Europy
Środkowo-Wschodniej,
organizator:
Ośrodek
Badań
Naukowych i Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego w
Olsztynie, Pola Grunwaldzkie, 18 września 2010 r.
18
Inne prace (popularyzacja, upowszechniania).
1. Organizacja i prowadzenie cyklu: Olsztyńskie Spotkania Naukowe,
TN i OBN Olsztyn, w 2010 r. zorganizowano 9 spotkań z
naukowcami z Olsztyna i kraju;
2. Organizacja i prowadzenie cyklu: Seminarium Prussicum, OBN
Olsztyn, Towarzystwo Naukowe Pruthenia, w 2010 r. odbyło się 8
posiedzeń naukowych.
Członkostwo w Redakcjach.
Pruthenia. Pismo poświęcone Prusom i ludom bałtyjskim – redaktor.
Masovia. Pismo poświęcone dziejom Mazur – redaktor.
Komunikaty Mazursko-Warmińskie – członek redakcji.
Terra Jatwezenorum – członek Rady Naukowej.
Przynależność do stowarzyszeń historycznych i naukowych.
Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
członek zarządu, wiceprzewodniczący Komisji Historycznej.
Towarzystwo Naukowe Pruthenia, członek zarządu.
Polskie Towarzystwo Historyczne.
Verein für Familienforschung in Ost- und Westpreussen, Hamburg.
Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe, Suwałki.
Towarzystwo Miłośników Twierdzy Boyen w Giżycku.
19
Dr Danuta Bogdan
Temat badawczy:
Samorząd warmiński w XVI-XVIII wieku
Zaawansowanie pracy nad tematem:
Realizacja tematu rozprawy habilitacyjnej: Samorząd warmiński w
XVI-XVIII wieku. Praca zostanie ukończona do końca 2011. W chwili
obecnej uzupełniane są rozdziały dotyczące warmińskich sądów
ziemskich oraz sądownictwa karnego i cywilnego domeny biskupiej
i kapitulnej. W rozdziale dotyczącym samorządu miejskiego
pozostała
do
opracowania
część
poświęcona
warmińskiemu
rzemiosłu i samorządowi cechowemu. Zakończono pracę nad
samorządem wiejskim na Warmii oraz sporządzono wykazy
urzędników warmińskich w XVI-XVIII w. Wykazy te będą
stanowiły aneks do pracy.
2/ Praca nad edycją korespondencji prepozyta kapituły warmińskiej
Pawła Górnickiego z biskupem Szymonem Rudnickim (dotychczas
odczytanych zostało 50 listów).
Rozdział w monografii:
D. Bogdan, Olecko w latach 1560-1800, s. 69-221; Rozdział w
monografii „Dzieje Olecka”, Olecko 2010.
20
Artykuły:
D. Bogdan, Wilkierz miasta Fromborka (XVII/XVIII wiek), Czasy
Nowożytne, t. 23, 2010, s. 193-223.
D. Bogdan, The Warmian Dietine in the 16-18 centuries,
Czasopismo Prawno-Historyczne, T. LXI, 2009, z. 2, s. 91-97.
D. Bogdan, Wilkierz wsi starostwa oleckiego z 1668 r., Komunikaty
Mazursko-Warmińskie, 2010, nr 1 (267), s. 67-76.
D. Bogdan, Prepozyt kapituły fromborskiej Paweł Górnicki jako
współrządca Warmii w latach 1606-1619 w: Warmińska kapituła
katedralna. Dzieje i wybitni przedstawiciele. Praca zbiorowa pod red.
A. Kopiczki, J. Jezierskiego, Z. Żywicy, Olsztyn 2010, s. 321-333.
Recenzje:
Listy Jana Przebendowskiego podskarbiego wielkiego koronnego do
Jana Szembeka podkanclerzego i kanclerza wielkiego koronnego z
lat 1711-1728, w opracowaniu A. Perłakowskiego, Kraków 2000,
rec. D. Bogdan, Komunikaty Mazursko-Warmińskie 2010, nr 2(268),
s. 231-233.
Jubileusz
D. Bogdan, H. Olszewski, Profesor Janusz Małłek-doktor honoris
causa UWM w Olsztynie, Czasopismo Prawno-Historyczne, 2010, t.
62, z. 1, s. 509-510.
21
dr Tomasz Chrzanowski
Temat badawczy:
Publiczne męskie szkolnictwo średnie w Prusach Wschodnich w XIX
wieku
Monografie:
Olecko w XIX wieku, w: Dzieje Olecka 1560 – 2010, Olecko 2010, s.
223 – 331.
Redakcje:
Pamięć i historia (Olsztyn, Kaliningrad, Kłajpeda), Olsztyn 2009
[redakcja naukowa].
Artykuły:
1. Gloryfikacja zwycięstwa – „Sedanfeier” w męskich szkołach
średnich w Prusach Wschodnich w XIX wieku, w: VI Toruńskie
Spotkania Dydaktyczne. Miejsca pamięci w edukacji historycznej.
Zbiór studiów pod red. S. Roszaka, M. Strzeleckiej i A. Wieczorek,
Toruń 2009, s. 207 – 212.
2. Dzieje ziem wschodniopruskich w dziewiętnastowiecznych
niemieckich podręcznikach historii dla szkół średnich, w: Pamięć i
historia
(Olsztyn,
Kaliningrad,
Kłajpeda),
Chrzanowskiego, Olsztyn 2009, s. 40 – 52.
22
pod
red.
T.
3. Lata gimnazjalne Gustawa Gizewiusza w Ełku (1822 – 1828), w:
Gustaw Gizewiusz 1810 – 1848. Kaznodzieja, folklorysta, publicysta
[w druku].
4. Działalność pedagogiczna i naukowa Piotra Kawczyńskiego w
gimnazjum braniewskim (1863 – 1882), w: Szkoła polska od
średniowiecza do XX wieku: między tradycją a innowacją, pod red. I.
Szybiak, A. Fijłakowskiego i J. Kamińskiej przy współpracy K.
Buczek, Warszawa 2010, s. 234 – 243.
5. Śpiew we wschodniopruskich szkołach średnich w XIX wieku, w:
VII Toruńskie Spotkania Dydaktyczne: Obraz, dźwięk i smak w
edukacji historycznej. Zbiór studiów pod red. S. Roszaka, M.
Strzeleckiej i A. Wieczorek, Toruń 2010 [w druku].
6. Jahresberichten jako źródło do historii edukacji (na przykładzie
sprawozdań wschodniopruskich szkół średnich z XIX wieku, w: Klio.
Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym [w druku].
Recenzje i omówienia:
1. Lucas Lohbeck, Das höhere Schulwesen in Preußen im 19.
Jahrhundert, Tectum Verlag, Marburg 2005, ss. 123, Komunikaty
Mazursko – Warmińskie, 2009, nr 3, s. 448 – 452.
Udział (z referatami) w konferencjach:
7. 01., Olsztyn – referat Wychowanie fizyczne w męskich szkołach
średnich w Prusach Wschodnich XIX wieku, wygłoszony w ramach
23
Olsztyńskich Spotkań Naukowych, organizowanych przez Ośrodek
Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie.
14. 05., Ostróda – referat Lata gimnazjalne Gustawa Gizewiusza w
Ełku (1822 – 1828), wygłoszony w ramach sesji naukowej Gustaw
Gizewiusz 1810 – 1848. Kaznodzieja, folklorysta, publicysta,
zorganizowanej przez Muzeum w Ostródzie i Ośrodek Badań
Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
11. 09., Toruń – referat Śpiew we wschodniopruskich szkołach
średnich w XIX wieku, wygłoszony w ramach VII Toruńskich
Spotkań Dydaktycznych „Obraz, dźwięk i smak w edukacji
historycznej”, które miały miejsce w dniach 10 – 11. 09. 2010 r., i
były zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Historyczne,
Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w
Toruniu oraz Ogólnopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
Historii przy Stowarzyszeniu Oświatowców Polskich w Toruniu.
14. 10., Warszawa – referat Działalność pedagogiczna i naukowa
Piotra Kawczyńskiego w gimnazjum braniewskim (1863–1882),
wygłoszony w ramach konferencji Szkoła polska od średniowiecza
do XX wieku: między tradycją a innowacją, zorganizowanej przez
Zakład Historii Oświaty i Wychowania Wydziału Pedagogicznego
Uniwersytetu Warszawskiego pod honorowym patronatem Wydziału
Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego i Towarzystwa
Historii Edukacji
24
Członkostwo w redakcjach:
„Regiony i Pogranicza” (sekretarz redakcji)
Inne:
Sekretarz naukowy planowanej na 2011 rok konferencji Życie
codzienne na dawnych ziemiach pruskich XIV: Kuchnia dawnych
ziem pruskich – tradycja i nowoczesność
Członkostwo w towarzystwach naukowych:
Towarzystwo Historii Edukacji
Polskie Towarzystwo Historyczne
Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
(członek prezydium zarządu)
dr hab. Grzegorz Jasiński
Monografie:
1. Przyjaciel Ludu Łecki (ełcki). Roczniki 1842 i 1844 wraz z
„Przydatkiem”. Wstęp i opracowanie Grzegorz Jasiński, Ostróda
2010, ss. 309.
2. Johannes Müller, Dzieje Ostródy. Komentarz i redakcja naukowa
Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński, Elżbieta Jelińska, tłum.
Dorota Krzywicka-Kaendler, Ostróda 2010, ss. 647, il.
25
Udział w konferencjach:
Gustaw Gizewiusz (1810–1848), kaznodzieja, folkorysta, publicysta,
Ostróda 14 V 2010, ref. Oświeceniowe źródła Przyjaciela Ludu
Łeckiego, 1842–1844 (OBN, Muzeum w Ostródzie).
Inne:
1.
Komunikaty
Warmińsko-Mazurskie
(członek
komitetu
redakcyjnego).
2. Rocznik Mazurski (członek komitetu redakcyjnego).
3. Zapiski Historyczne (członek rady redakcyjnej)
4. Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde Ermlands (członek
rady redakcyjnej)
5. Recenzja wydawnicza: Meritum, t. 2, 2010, pismo Koła
Naukowego Doktorantów – historyków UWM w Olsztynie, t. 2,
2010.
6. Konsultacja historyczna: Renata Gieszczyńska i in., Marcin
Antonowicz 1966–1985, Olsztyn 2010, ss. 125, il.
Dr Jerzy Kiełbik
Temat badawczy: Rodzina w parafii Reszel na początku XVIII w.
Zaawansowanie pracy nad tematem:
W roku 2010 kontynuował prace nad tematem badawczym „Rodzina
w parafii Reszel na początku XVIII w.”. W Archiwum Archidiecezji
26
Warmińskiej w Olsztynie na podstawie odnalezionego spisu
komunikujących parafii reszelskiej z początku XVIII w. sporządzał
bazę danych konieczną do odtworzenia struktury rodzin miejskich i
wiejskich oraz ich funkcjonowania w czasie.
Na podstawie sporządzonej przez siebie bazy danych z parafii
Lidzbark Warmiński pracuje obecnie nad artykułem poświęconym
odtworzeniu elity władzy w Lidzbarku Warmińskim.
Publikacje:
Monografie:
Ustawa krajowa biskupa Adama Stanisława Grabowskiego z 4 lipca
1766 roku, wstęp Jerzy Kiełbik, tłum. Magdalena I. Sacha, Olsztyn
2010, ss. 154.
Artykuły:
Frombork – miasto kapituły warmińskiej w 700 rocznicę lokacji
(1310-2010) [stan badań i perspektywy badawcze], Komunikaty
Mazursko-Warmińskie, 2010, nr 4, (w druku)
Recenzje i omówienia:
Warmińska
Kapituła
przedstawiciele,
pod
Katedralna.
red.
Andrzeja
Dzieje
i
Kopiczko,
wybitni
Jacka
Jezierskiego i Zdzisława Żywicy, Komunikaty MazurskoWarmińskie, 2010, nr 4 (w druku)
27
Udział w redakcji czasopism:
Sekretarz
Redakcji
Komunikatów
Mazursko-Warmińskich,
w
okresie sprawozdawczym ukazały się nr. 3/2009 (265) obj. 14,7 ark.
wyd.; 4/2009 (266) obj. 13,7 ark. wyd.; 1/2010 (267) obj. 10,7 ark.
wyd, 2/2010 (268) obj. 14,5 ark. wyd.;
Udział w konferencjach naukowych:
Model rodziny i rola człowieka „starego” w świetle
osiemnastowiecznego spisu komunikujących parafii Reszel na
Warmii, II Międzynarodowa Konferencja Naukowa w Zielonej
Górze:
Społeczno-gospodarcze
konsekwencje
wydłużania
życia
uwarunkowania
ludzkiego
w
i
Europie
Środkowej w czasach nowożytnych, 21-22 października 2010.
Aspekt
wyznaniowy
wilkierzy
warmińskich
w
epoce
wczesnonowożytnej, Międzynarodowa Konferencja Naukowa:
Społeczeństwo i kultura Epoki Staropolskiej – poszukiwanie
sacrum odnajdywanie profanum, 25-26 listopada 2010
Udział w organizacji konferencji:
Między Barokiem a Oświeceniem. Wielkie Bitwy, Ostróda 10-11
czerwca 2010
Członkostwo w towarzystwach naukowych:
Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego
28
Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Olsztynie; udział w
Komitecie Okręgowym Olimpiady Historycznej
Sekcja Demografii Historycznej KND PAN
Dr hab. Bohdan Łukaszewicz
Realizowany problem badawczy:
Funkcjonowanie systemu stalinowskiego na Warmii i Mazurach
1. Kwerenda archiwalna do tomu III Represjonowani na Warmii i
Mazurach w latach stalinizmu. Materiały biograficzne. Kwerendę
przeprowadzono w zasobach archiwalnych:
Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie
Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku
Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku
Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy
Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie
Pozostają nieudostępnione jeszcze dwa zespoły z zasobu IPN Warszawa
2. Pierwsza redakcja biogramów – wykonano około 15 arkuszy
autorskich. Pozostaje około 11.
Działalność inna:
Członek redakcji kwartalnika „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”
Członek redakcji czasopisma historycznego „Echa Przeszłości”
29
Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego
Członek Komitetu Głównego Olimpiady Historycznej Członek PolskoLitewskiej Dwustronnej Komisji ds. Problemów Nauczania Historii
Członek zarządu Komisji Historii Prasy Zarządu Głównego Polskiego
Towarzystwa Historycznego
Z ramienia Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów
Naukowych dwukrotnie recenzent w postępowaniu habilitacyjnym:
1. Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu – 1 lutego 2010 (powtórzenie kolokwium); 2. Uniwersytet
Jagielloński – dr Marta Kurkowska-Budzan „Antykomunistyczne
podziemie zbrojne na Białostocczyźnie. Analiza współczesnej
symbolizacji przeszłości” (terminu kolokwium w chwili obecnej
jeszcze nie określono)
dr hab. Ryszard Tomkiewicz
Temat badawczy:
Elity władzy w województwie olsztyńskim 1945-1956.
Prace opublikowane:
Okoliczności powstania nazw Giżycko i Kętrzyn, Masovia 2009, t.
12, s. 53 – 60 [artykuł].
Pomnik ku czci żołnierzy radzieckich poległych pod Węgorzewem, w:
Góra Konopki, pod redakcją Jerzego M. Łapo, Węgorzewo 2010, ss.
60 – 85 [artykuł].
30
Film „Krzyżacy” Aleksandra Forda, Komunikaty MazurskoWarmińskie, 2010, nr 2, s. 167 – 180 [artykuł].
Olecko 1945 - 1989, w: Dzieje Olecka. 1560 – 2010, Olecko 2010, s.
365 – 532 [rozdział w monografii miasta].
Olsztyński czerwiec ‘89, [praca zbiorowa: Renata Gieszczyńska,
Piotr Kardela, Paweł Piotr Warot, Jolanta Bierula], wyd. Delegatura
Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie i Ośrodek Badań
Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, ss. 219,
Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2009, nr 4, ss. 572 – 575.
[recenzja].
Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha
Kętrzyńskiego w Olsztynie w latach 2005-2009 [wspólnie z Krystyną
Stasiewicz] Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2009, nr 4, ss. 581
– 586 [sprawozdanie].
Prace złożone do druku:
Obchody rocznic bitwy pod Grunwaldem w Polsce Ludowej [książka,
17 ark.].
Przemiany polskiej codzienności u schyłku lat osiemdziesiątych i na
początku dziewięćdziesiątych XX wieku, (na przykładzie Olsztyna)
[artykuł, 1,5 ark.].
Pierwsze powojenne obchody rocznicy bitwy pod Grunwaldem [15
lipca 1945], Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2010, nr 3 [artykuł,
1,0 ark.].
31
W przygotowaniu:
Powojenne Giżycko. 1945-1989 [7 arkuszy; rozdział w monografii
miasta].
Wielokulturowość kuchni na Warmii i Mazurach po 1945 - specyfika
i odrębność.
„W hołdzie wyzwolicielom”. Jak powstawały pomniki wdzięczności
dla Armii Czerwonej w latach 50. i 60. na Warmii i Mazurach.
„Warszawa kolonizuje Olsztyn”. Wzajemne kontakty i zależności
polityczne, gospodarcze i kulturalne.
Odczyty:
Pierwsze powojenne obchody rocznicy bitwy pod Grunwaldem [15
lipca 1945], Odczyt w ramach cyklu Olsztyńskich Spotkań
Naukowych organizowanych przez Ośrodek Badań Naukowych i
Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego, Olsztyn 4 listopada
2010 r.
Prace redakcyjne:
Biuletyn Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w
Olsztynie, nr 19 (2009/2010).
Pełnione funkcje:
Członek Rady Naukowej Ośrodka Badań Naukowych im. W.
Kętrzyńskiego
Sekretarz Zarządu Towarzystwa Naukowego im. W. Kętrzyńskiego
32
Kierownik Biura Towarzystwa Naukowego im. W. Kętrzyńskiego.
Członek Rady Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku.
Sekretarz Komisji Rewizyjnej Olsztyńskiego Oddziału Polskiego
Towarzystwa Historycznego.
Członek
Komisji
Socjalnej
działającej
w
Ośrodku
Badań
Naukowych.
Inne:
Kontynuował kwerendę w Archiwum Państwowym w Olsztynie do
tematu: Giżycko 1945-1989.
Przeprowadził kwerendę w Archiwum Państwowym w Olsztynie do
tematu „Obchody rocznic grunwaldzkich w Polsce Ludowej”
Uczestniczył w pracach jury XXXVI Olimpiady Historycznej.
dr Marcin Wakar
Temat badawczy:
Inteligencja polska w Wilnie. Odrodzenie, rozwój, perspektywy.
W okresie sprawozdawczym przeszedł do działającego przy OBN
Centrum Badań Wschodnich, gdzie podjął nowy temat badawczy.
Rozpoczął kwerendę biblioteczną, a także przeprowadził wywiady
środowiskowe z pięcioma przedstawicielami inteligencji wileńskiej.
33
Napisał także dwie ekspertyzy oraz jedno oprac. badawcze dla
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Publikacje naukowe:
Czasopismo społeczno-kulturalne „Warmia i Mazury” w latach
1955-1967. Przyczynek do monografii, „Media – Kultura Komunikacja Społeczna”, 2009 nr 5, ss. 291-307.
Publikacje popularno-naukowe:
„Zły głód, wojna, powietrze, gorsi źli sąsiedzi”, „Debata”, grudzień
2010 nr 12(39), ss. 10-12. (tekst o konflikcie polsko-litewskim)
Teksty oddane do druku:
-
Współpraca
Obwodu
Kaliningradzkiego
z
województwem
warmińsko-mazurskim – do zbioru materiałów pokonferencyjnych,
- Szkolnictwo polskojęzyczne w Republice Litewskiej – do pisma
Regiony i Pogranicza,
- Pabieda nad faszyzmom na stranicach żurnala „Warmia i Mazury”
1955-1990 – do materiałów pokonferencyjnych,
- Pluralizm koncepcji tworzenia kultury regionalnej jako siła
dynamizująca działalność SSK „Pojezierze” – do pisma „Kultura i
Społeczeństwo”,
34
- Centr naucznych isliedowań im. W. Kentrzyńskowo i Centr
wostocznych isliedowań w Olsztynie – do pisma „Pobierieżie”
wydawanego przez Rosyjski Uniwersytet Państwowy im. I. Kanta,
- Sowriemiennyj litovsko-polskij politiczeskij konflikt – do zbioru
artykułów o Litwie przygotowywanego przez Rosyjski Uniwersytet
Państwowy im. I. Kanta,
- „Europa Jagiellońska” – sprawozdanie z konferencji i I Zjazdu
Naukowców Polaków ze Wschodu – do pisma „Komunikaty
Mazursko-Warmińskie”.
Referaty:
- Obraz zwycięstwa nad faszyzmem na łamach czasopisma „Warmia
i Mazury” 1955-1990 – referat wygłoszony na konferencji naukowej
organizowanej przez Rosyjski Uniwersytet Państwowy im. I. Kanta
w Kaliningradzie nt. „Pabieda nad faszyzmem w pamiati żitielej
kaliningradskoj obłasti, warmińsko-mazurskowo wojewodztwa i
kłajpedzkiego kraja”, która odbyła się w Kaliningradzie w dniach 2729 maja 2010 r.,
-
Współpraca
Obwodu
warmińsko-mazurskim
–
Kaliningradzkiego
referat
wygłoszony
z
województwem
na
konferencji
naukowej organizowanej przez Akademię Obrony Narodowej w
Warszawie nt. „Obwód Kaliningradzki w europejskiej przestrzeni
bezpieczeństwa”, która odbyła się w Warszawie 7 czerwca 2010 r.,
35
Mit „Ziem odzyskanych” w literaturze Warmii i Mazur - referat
wygłoszony na konferencji naukowej organizowanej przez Rosyjski
Uniwersytet Państwowy im. I. Kanta i Uniwersytet Gdański nt.
„Region Bałtycki – mit w kulturze i literaturze”, która odbyła się w
Gdańsku w dniach 7-8 października 2010 r.
Inne:
- Był współorganizatorem i sekretarzem konferencji naukowej
„Europa Jagiellońska” połączonej z I Zjazdem Naukowców Polaków
ze Wschodu, które odbyły się w Olsztynie, Grunwaldzie i Ostródzie
w dniach 16-18 września 2010 r.,
- Uczestniczył w tzw. letniej szkole nt. „Wtarowa mirowa wajna 65
liet
spustja:
istoriczeskaja
pamiat’
i
polityczieskaja
borba”
zorganizowanej przez Rosyjski Uniwersytet Państwowy im. I. Kanta,
która odbyła się w dniach 20-24 września 2010 r. w Kaliningradzie,
- Współorganizował spotkania z cyklu „Colloquia Balto-Ruthenica”,
- Był na czterodniowym (18-21 maja 2010 r.) wyjeździe studyjnym
do Wilna, w trakcie którego zebrał materiały do przygotowania
ekspertyzy zleconej przez Urząd Marszałkowski Woj. WarmińskoMazurskiego nt. szkolnictwa polskiego na Litwie.
36
mgr Tadeusz Baryła
Temat badawczy:
Obwód Kaliningradzki – historia i współczesność
Prowadzono badania nad dziejami, sytuacją wewnętrznej i pozycją
międzynarodową
Obwodu
Kaliningradzkiego
FR.
Z
Urzędu
Marszałkowskiego w konkursie publicznym uzyskano zlecenie na
wykonanie tematu „Obwód Kaliningradzki FR jako region
współpracy sąsiedzkiej Rosji i Unii Europejskiej. Uwarunkowania
międzynarodowe regionalnej polityki Województwa WarmińskoMazurskiego”.
Opublikowano (wraz z W. Hojszykiem): „Regiony i Pogranicza”
Seria „Kaliningrad. Fakty, wydarzenia, opinie, 2010, Nr 1 s. 36, Nr
2, s. 40, Nr 3, s. 29, Nr 4 s. 45.
Prace inne:
Obóz Hohenbruch w świetle relacji świadków, materiałów śledztwa
oraz działań upamiętniających zbrodnie hitlerowskie, Zam. Konsulat
Generalny RP w Kaliningradzie, luty 2010, s. 32.
Euroregiony z udziałem samorządu województwa warmińskomazurskiego: Bałtyk, Niemen, Šešupė, sesja CBW OBN, 15 kwiecień
2010, s. 26 plus prezentacja.
Bitwa pod Grunwaldem w polskich podręcznikach do nauczania
historii,
Posiedzenie
Polsko-Litewskiej
37
Dwustronnej
Komisji
Ekspertów do badania problemów nauczania historii i geografii,
Kiejdany 18–21 maj 2010, Ekspertyza s. 14.
Wojna i pokój w pamięci historycznej mieszkańców polskiej części
Prus Wschodnich, „Zwycięstwo nad faszyzmem w pamięci
historycznej mieszkańców obwodu kaliningradzkiego, województwa
warmińsko-mazurskiego i kraju kłajpedzkiego”, Kalininingrad 27–29
maj 2010 r., referat s. 18.
Strategia rozwoju obszaru Zalewu Wiślanego i Kanału Elbląskiego.
Podstawy historyczne, Posiedzenie Polsko-Rosyjskiej Rady ds.
Współpracy Regionów północno-Wschodniej Rzeczpospolitej Polski
i Obwodu Kaliningradzkiego FR, Olsztyn 14 czerwiec 2010. Zam.
Sekretariat Marszałka Województwa. Opracowanie naukowe s. 14
plus prezentacja.
Rosyjska Cerkiew Prawosławna w Obwodzie Kaliningradzkim, Zam.
Departament Współpracy Międzynarodowej. Opracowanie naukowe
i ekspertyza, s. 28 i 16.
Zasady wizowe
Schengen
i mały ruch graniczny w między
województwem warmińsko-mazurskim i obwodem kaliningradzkim.
Podstawy prawne i perspektywy wdrożenia. Zam. Departament
Współpracy
Międzynarodowej,
naukowe s. 26.
38
grudzień
2010,
Opracowanie
Prace popularyzatorskie:
W Radio Olsztyn prowadzono cotygodniową audycję „Szto u was”
(ukazuje się od 5 lat co sobotę), poświęconą problemom współpracy
z Obwodem Kaliningradzkim FR i jego pozycji międzynarodowej.
mgr Grzegorz Świderski
Temat badawczy.
„Zamki na Warmii jako centra obrony i administracji w okresie od
XIII do XVIII wieku”.
Zakończono pisanie rozprawy. Jej tekst został przekazany do oceny
promotorowi ks. prof. dr hab. Alojzemu Szorcowi.
Artykuły.
1. Inwentarze zamku Kapituły Warmińskiej w Pieniężnie z lat 1576 –
1578, [w:] Warmińska Kapituła Katedralna. Dzieje i wybitni
przedstawiciele, red. Andrzej Kopiczko, Jacek Jezierski, Zdzisław
Żywica, Olsztyn 2010, ss. 497–525.
2. Wkład zakonu krzyżackiego w rozwój zamków na terenie władztwa
warmińskiego w XIII w., [w:] Sztuka na terenie państwa krzyżackiego
w Prusach (w druku).
39
3. Historia badań archeologicznych pola średniowiecznej bitwy pod
Grunwaldem, Komunikaty Mazursko – Warmińskie, nr 2, ss. 137–
167.
4. Inwentarze zamku biskupów warmińskich w Ornecie z XVII w.,
Rocznik Olsztyński, t. 19 (w druku).
Udział w konferencjach:
1.
Międzynarodowy
Kongres
Naukowy
z
okazji
750-lecia
Warmińskiej Kapituły Katedralnej i powtórnego pochówku kanonika
Mikołaja Kopernika. Olsztyn 20 – 21 maja 2010 r.
Referat: „Inwentarze zamku kapituły warmińskiej w Pieniężnie z lat
1576 – 1578”.
2. IV Konferencja Naukowa Spotkania Malborskie im. Macieja
Kilarskiego. „Sztuka na terenie państwa krzyżackiego w Prusach”.
Malbork 10 – 11 września 2010 r.
Referat: „Wkład zakonu krzyżackiego w rozwój zamków na terenie
władztwa warmińskiego w XIII w.”.
3. „Z krańca świata…”. II edycja Konferencji Popularno – Naukowej
„Krańce Europy”. Braniewo – Frombork 21 – 22 października 2010
r.
40
Referat: „„Heilsberg – Stellung” – pozycja lidzbarska. Historia
wschodniopruskiej pozycji umocnionej na przykładzie odcinka
Frombork – Pierzchały”.
Wykłady.
Wykład
naukowy
pt.
„Historia
badań
archeologicznych
poświęconych bitwie grunwaldzkiej” wygłoszony przed słuchaczami
Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Olsztynie.
Członkostwo w towarzystwach naukowych.
Członkostwo w Stowarzyszeniu Naukowym Archeologów Polskich.
Pracownia Badań nad Współczesnością
Dr hab. Bożena Domagała
Temat badawczy:
Warmia i Mazury – kształtowanie tożsamości i więzi regionalnej
Artykuły naukowe:
1.
Nauczanie języków mniejszości narodowych na Warmii i
Mazurach (złożone do druku jako publikacja pozjazdowa PTH)
41
2.
Pamięć
utraconej
ojczyzny.
Akcja
„Wisła”
w
pamięci
biograficznej wysiedlonych i w dyskursie historycznym (złożone do
druku jako publikacja pozjazdowa PTS)
3. Wielokulturowość na pograniczach: polityka i ideologia (na
przykładzie Warmii i Mazur) złożone do druku Uniwersytet
Wrocławski.
Udział w konferencjach:
Polskie pogranicza w procesie przemian, Wałbrzych 25-27.05.2010
(ref.
Wielokulturowość
pogranicza.
Wspólnota
Kulturowa
„Borussia” i Towarzystwo „Pruthenia”)
Co się dzieje ze społeczeństwem, Kraków 8-11.09.2010 (Pamięć
utraconej ojczyzny. Akcja „Wisła” w pamięci biograficznej
wysiedlonych i w dyskursie historycznym).
Członkostwo:
Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego
Polskie Towarzystwo Socjologiczne
42
CENTRUM BADAŃ WSCHODNICH
Centrum Badań Wschodnich, funkcjonujące przy Ośrodku Badań
Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, kontynuowało
działalność naukową,
wydawniczą, szkoleniową i
ekspercką
zapoczątkowaną w 2008 roku.
W omawianym okresie zorganizowano 11 spotkań otwartych w
ramach cyklu Colloquia Balto-Ruthenica, w których uczestniczyło
każdorazowo od 20 do 50 osób, głównie ze środowisk naukowych,
kulturalnych i społecznych miasta Olsztyna i okolic.
Niżej wymienione referaty w czasie spotkań wygłosili:
18 lutego – Problemy narodowościowe na Krymie, a współczesne
stosunki rosyjsko-ukraińskie. - Dr hab. Selim Chazbijewicz, prof.
UWM w Olsztynie.
11 marca – Zapomniani żołnierze – syberyjska epopeja 5. Dywizji
Strzelców Polskich. - Dr hab. Dariusz Radziwiłłowicz, profesor
UWM.
17 marca – Biblioteka Rosyjskiego Uniwersytetu Państwowego
im.
I. Kanta w Kaliningradzie – dzieje i stan obecny. – O
pracy biblioteki uniwersyteckiej i innych bibliotek naukowych w
Kaliningradzie interesująco opowiedzieli dyrektor Biblioteki RUP
im. I. Kanta dr Aleksiej N. Czerniakow i dr Tatiana W. Cwigun. W
spotkaniu
uczestniczyli
pracownicy
bibliotek
uczelnianych,
pedagogicznych i powszechnych z Olsztyna, a także Archiwum
43
Państwowego i Muzeum Warmii i Mazur. Goście zapoznali się z
funkcjonowaniem Biblioteki OBN, Biblioteki Głównej UWM i
Miejskiej Biblioteki Multimedialnej „Planeta 11” w Olsztynie.
Bibliotekom OBN i UWM przekazali w darze po kilkanaście
najnowszych wydawnictw RUP im. I. Kanta w Kaliningradzie.
15 kwietnia – Rosjanie w Polsce. - Artiom Bołogow, prezes
Stowarzyszenia „Mała Rosja” w Olsztynie. W dyskusji zastanawiano
się nad wpływem tragedii w pobliżu Smoleńska na przyszłe stosunki
rosyjsko-polskie.
22 kwietnia – Wkład narodu polskiego w zwycięstwo nad
faszyzmem hitlerowskim. – Komandor w st. spocz. dr Zbigniew
Ciećkowski z Warszawy. W spotkaniu m. in. udział wzięli
kombatanci II wojny światowej i byli żołnierze zawodowi Wojska
Polskiego.
13 maja – Dwa związki Polaków na Białorusi. – O historii ich
powstania i dniu dzisiejszym opowiedział prof. dr hab. Michał
Dobrynin z Brześcia, współorganizator oddziału i działacz ZPB w
tym mieście.
14 października – Polacy w Obwodzie Kaliningradzkim 1945 –
2010. – Mgr Krystyna Jarosz, kustosz Muzeum Kultury Ludowej w
Węgorzewie. Uczestnicy spotkania obejrzeli w OBN wystawę
fotograficzną przygotowaną przez ww. Muzeum i poświęconą
historii Polaków w Obwodzie Kaliningradzkim FR.
44
21 października – Ukraina w 2010 roku. Nowe tendencje w
polityce i gospodarce, stosunki dwustronne z Polską, położenie
mniejszości polskiej. – Mgr Rafał Wolski, I radca, kierownik
Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Kijowie.
17 listopada – Polskie środowisko naukowe w Wilnie. Stan obecny
i
perspektywy.
–
Dr
Józef
Szostakowski
z
Wileńskiego
Uniwersytetu Pedagogicznego.
2 grudnia – Kaliningrad bliżej Unii Europejskiej. – Doc. dr Wiktor
Romanowski, były wicegubernator Obwodu Kaliningradzkiego,
wieloletni naczelnik Departamentu Współpracy Międzynarodowej
Administracji Obwodu oraz doc. dr Igor Krasnianski, dyrektor filii
Północno-Zachodniej Akademii Służby Państwowej w Sankt
Petersburgu. W czasie spotkania ww. przedstawili jego uczestnikom
wydaną przez Bałtycki Instytut Ekonomiki i Finansów książkę pt.
Unia Europejska, będącą pomocą naukową dla studentów uczelni
kaliningradzkich.
9 grudnia – Polacy i Litwini w Wilnie dzisiaj. Ich stosunki
wzajemne
i
perspektywy
współpracy.
–
Mgr
Romuald
Mieczkowski, redaktor „Kuriera Wileńskiego” i innych wydawnictw
w języku polskim na Litwie.
W dniu 18 marca w CBW zorganizowano Wieczór Pamięci zmarłego
w tym roku prof. dr. hab. Bazylego Białokozowicza, długoletniego
pracownika naukowego uczelni wyższych w Olsztynie. O życiu i
45
twórczości prof. Białokozowicza opowiadali profesorowie St.
Achremczyk, M. Jackiewicz i W. Piłat, a także uczniowie i
przyjaciele Zmarłego. W 2008 r. prof. Białokozowicz podarował
Centrum Badań Wschodnich kilkanaście książek o tematyce
wschodniej ze swego zbioru prywatnego.
W dniu 29 kwietnia 2010 zorganizowano w Centrum Badań
Wschodnich otwarte sympozjum szkoleniowe nt.: Euroregiony w
Polsce
Północno-Wschodniej.
pracownicy
Urzędu
W
sympozjum
Marszałkowskiego,
uczestniczyli
innych
urzędów
samorządowych i państwowych, a także zainteresowane tą tematyką
osoby z niektórych instytucji i zakładów pracy m. Olsztyna, razem
ok. 40 osób.
Temat drugiego sympozjum szkoleniowego brzmiał: Obwód
Kaliningradzki FR po zmianie gubernatora i rządu obwodowego.
Referaty wygłosili: prof. dr hab. Jurij Kostiaszow z Uniwersytetu im.
I . Kanta w Kaliningradzie i prof. dr hab. Andriej Jarcew z Bałtyckiej
Akademii Morskiej oraz mgr Tadeusz Baryła z OBN. W sympozjum
udział wzięło 50 osób.
Osoby zaangażowane w pracę Centrum Badań Wschodnich, w tym
prof. Mieczysław Jackiewicz, dr Marcin Wakar, mgr Tadeusz Baryła
i mgr Wacław Hojszyk w dniach 27-29 maja wzięli udział w III
cyklu
konferencji
międzynarodowej
na
temat
Tożsamość
historyczna mieszkańców Olsztyna, Kłajpedy i Kaliningradu,
46
która odbyła się na Wydziale Historycznym RUP im. I. Kanta w
Kaliningradzie.
W roku 2010 ukazał się trzeci tom wydawnictwa „Regiony i
Pogranicza” oraz „Pamięć i historia”, zawierające m.in. teksty
referatów wygłoszonych w ramach Colloquiów Balto-Ruthenica,
sympozjów
szkoleniowych
i
konferencji
międzynarodowej,
zorganizowanej w roku ubiegłym przez CBW z udziałem
naukowców z Olsztyna, Kłajpedy i Kaliningradu.
We współpracy z Towarzystwem Naukowym i W. Kętrzyńskiego
przygotowano i wydano cztery numery kwartalne czasopisma
„Kaliningrad – fakty, wydarzenia, opinie”.
Zgodnie z umową z Urzędem Marszałkowskim w 2010 r.
opracowano i przekazano 6 ekspertyz i 2 opracowania badawcze o
następującej tematyce:
Polacy na Białorusi: dwa Związki Polaków. Ich sytuacja obecna.
– Prof. dr hab. Mieczysław Jackiewicz,
Rosyjska Cerkiew Prawosławna w Obwodzie Kaliningradzkim
FR. – Mgr Tadeusz Baryła,
Szkolnictwo polskojęzyczne na Litwie w latach 2001 – 2010. – Dr
Marcin Wakar,
Miejsca pamięci w woj. warmińsko-mazurskim, Obwodzie
Kaliningradzkim i Kraju Kłajpedzkim. – Dr Marcin Wakar,
Polacy na Łotwie (ostatnie dwudziestolecie). – Prof. dr hab.
Tadeusz Bujnicki,
47
Polacy w Obwodzie Kaliningradzkim. – Mgr Krystyna Jarosz,
Administracja Obwodu Kaliningradzkiego FR w dobie kryzysu
(i zmian kadrowych). – Mgr Wacław Hojszyk,
Problem wiz i małego ruchu granicznego z Obwodem
Kaliningradzkim (stan: grudzień 2010). – Mgr Tadeusz Baryła.
Wspólnie z kierownictwem OBN, Departamentu Współpracy
Międzynarodowej Urzędu Marszałkowskiego i Urzędem Miejskim w
Ostródzie zorganizowano w dniach 16-18 września 2010 r. w
Olsztynie, Grunwaldzie i Ostródzie konferencję międzynarodową na
temat Europa Jagiellońska, będącą jednocześnie pierwszym
zjazdem naukowców polskiego pochodzenia z Litwy, Łotwy,
Białorusi,
Ukrainy
i
Rosji.
W
konferencji
udział
wzięło
pięćdziesięciu naukowców z tych krajów.
Referaty programowe wygłosili profesorowie Henryk Samsonowicz
z Uniwersytetu Warszawskiego, Janusz Małłek z Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Toruniu, Tadeusz Bujnicki z Uniwersytetu
Jagiellońskiego w Krakowie, Aleś Kraucewicz z Uniwersytetu
Grodzieńskiego oraz Stanisław Achremczyk i Grzegorz Białuński z
OBN i UWM w Olsztynie.
48
Konferencje Naukowe OBN
Olsztyńskie Spotkania Naukowe
10 stycznia 2010
dr Tomasz Chrzanowski (OBN Olsztyn), Wychowanie fizyczne we
wschodniopruskich męskich szkołach średnich w XIX wieku
14 stycznia 2010
dr Adam Szweda ( UMK Toruń) Wyrok polubowny Wacława IV z
8 II 1410 r. – obraz w historiografii a źródłowa rzeczywistość
18 lutego 2010
prof. Grzegorz Białuński (UWM, OBN Olsztyn), Opozycja
rycerstwa pruskiego w okresie wielkiej wojny
11 marca 2010
dr Rafał Simiński (Uniwersytet Szczeciński), Sąsiedztwo pomorskokrzyżackie w latach 1411-1466. Stan i perspektywy badań
8 kwietnia 2010
prof. Sławomir Jóźwiak (UMK Toruń), Bezpośrednie przyczyny
wojny 1409-1411
13 maja 2010
dr Krzysztof Kwiatkowski (UMK Toruń), Dlaczego i po co Jan
Długosz opisał bitwę grunwaldzką tak, jak ją opisał? Krytyka
narracyjnego materiału źródłowego do wydarzeń 14-16 lipca 1410 r.
14 października 2010
mgr Robert Klimek (Olsztyn), O ochronie i szanowaniu
wczesnośredniowiecznych stanowisk archeologicznych Bałtów na
przykładzie Litwy
49
4 listopada 2010
dr hab. Ryszard Tomkiewicz (OBN Olsztyn), Pierwsze powojenne
obchody rocznicy bitwy pod Grunwaldem
9 grudnia 2010
dr hab. Sobiesław Szybkowski, prof. UG (Gdańsk), Krzyżacy i ich
dobrzyńscy poplecznicy w latach 1405-1412. Z badań nad polskopruskimi związkami transgranicznymi
Seminarium Prussicum
25 lutego 2010
Seweryn Szczepański (Iława), O lokalizacji i funkcjonowaniu tzw.
"drzew wartowniczych" na obszarze Pomezanii w XIII-XIV w.
dr hab. Grzegorz Białuński, prof. UWM (Olsztyn), Ysegups –
maior rex Galindiae
25 marca 2010
dr Wiesław Skrobot (Iława), Mit ognia „ukryty” w reliktach
osadnictwa na zachodnim pograniczu dawnych Prus Wschodnich
dr Maciej Karczewski (Uniwersytet w Białymstoku), Wierzenia
mieszkańców Pojezierza Mazurskiego u schyłku antyku w świetle
źródeł archeologii środowiska
29 kwietnia 2010
POSIEDZENIE NADZYWCZAJNE, Dyskusja wokół metodologii
humanistyki
27 maja 2010
dr Sławomir Zonenberg (UKW Bydgoszcz), Kronika Szymona
Grunaua
Konferencja naukowa z cyklu: Olsztyńskie Spotkania Naukowe
50
28 października 2010
dr hab. Sławomir Zonenberg (UKW Bydgoszcz), Kronika
Szymona Grunaua
18 listopada 2010
mgr Seweryn Szczepański (Iława), Campus Schinewite a trwałość
pruskiego pogranicza. Fragment z dziejów osadnictwa południowej
Pomezanii
16 grudnia 2010
mgr Paweł Kawiński (Gdańsk), Staropruskie
aksjologiczne i sakralne w ujęciu etnolingwistycznym
słownictwo
Konferencje Centrum Badań Wschodnich OBN z cyklu: Colloqua
Balto-Ruthenica
18 lutego 2010
prof. dr hab. Selim Chazbijewicz (UWM Olsztyn) Problemy
narodowościowe na Krymie a współczesne stosunki rosyjskoukraińskie.
11 marzec 2010.
Dr hab. Dariusz Radziwiłłowicz, profesor UWM Zapomniani
żołnierze – syberyjska epopeja 5. Dywizji Strzelców Polskich.
17 marca 2010
dr Aleksiej N. Czerniakow (Kaliningrad) Biblioteka Rosyjskiego
Uniwersytetu Państwowego im. I. Kanta w Kaliningradzie - dzieje i
stan obecny
18 marca 2010
Wieczór Pamięci Profesora Bazylego Białkozowicza
15 kwiecień 2010r.
51
Artiom Bołogow, prezes Stowarzyszenia „Mała Rosja” w
Olsztynie. Rosjanie w Polsce.
22 kwiecień 2010
Komandor w st. spocz. dr Zbigniew Ciećkowski z Warszawy
Wkład Narodu Polskiego w zwycięstwo nad faszyzmem hitlerowskim
13 maja 2010
prof. dr hab. Michał Dobrynin (Brześć) Dwa związki Polaków na
Białorusi
14 października 2010
mgr Krystyna Jarosz, kustosz Muzeum Kultury Ludowej w
Węgorzewie), Polacy w Obwodzie Kaliningradzkim 1945 – 2010.
Uczestnicy spotkania obejrzeli w OBN wystawę fotograficzną
przygotowaną przez ww. Muzeum i poświęconą historii Polaków w
Obwodzie Kaliningradzkim FR.
21 października 2010
mgr Rafał Wolski, I radca, kierownik Wydziału Konsularnego
Ambasady RP w Kijowie.
Ukraina w 2010 roku. Nowe tendencje w polityce i gospodarce,
stosunki dwustronne z Polską, położenie mniejszości polskiej.
17 listopada 2010
dr
Józef
Szostakowski
z
Wileńskiego
Uniwersytetu
Pedagogicznego
Polskie środowisko naukowe w Wilnie. Stan obecny i perspektywy.
2 grudnia 2010
doc. dr Wiktor Romanowski, były wicegubernator Obwodu
Kaliningradzkiego, wieloletni naczelnik Departamentu Współpracy
Międzynarodowej Administracji Obwodu oraz doc. dr Igor
Krasnianski dyrektor filii Północno-Zachodniej Akademii Służby
Państwowej w Sankt Petersburgu, Kaliningrad bliżej Unii
Europejskiej.
52
W czasie spotkania ww. przedstawili jego uczestnikom wydaną przez
Bałtycki Instytut Ekonomiki i Finansów książkę pt. Unia
Europejska, będącą pomocą naukową dla studentów uczelni
kaliningradzkich.
9 grudnia 2010
mgr Romuald Mieczkowski, redaktor „Kuriera Wileńskiego” i
innych wydawnictw w języku polskim na Litwie,
Polacy i Litwini w Wilnie dzisiaj. Ich stosunki wzajemne i
perspektywy współpracy.
Sympozjum Euroregiony w Polsce północno-wschodniej
29 kwietnia 2010 r. Olsztyn
Program:
Prof. dr hab. Stanisław Achremczyk (OBN, Olsztyn), Słowo
wprowadzające
Dr Iwona Nawrocka (Urząd Miejski w Elblągu), Podstawy prawne
współpracy terytorialnej w Regionie Morza Bałtyckiego
Sławomir Demkowicz-Dobrzański (Dyrektor Stałego
Międzynarodowego Sekretariatu Euroregionu Bałtyk w Elblągu),
Strategia Euroregionu Bałtyk do 2020 r.
Zbigniew Olszewski (Zarząd Euroregionu Bałtyk), Idea współpracy
transgranicznej na styku Unii Europejskiej i Rosji
Tadeusz Baryła (OBN, Olsztyn), Euroregion Niemen, Łyna-Ława i
Szeszupa - prezentacja
Prof. dr hab. Mieczysław Jackiewicz (Koordynator Centrum Badań
Wschodnich OBN), Podsumowanie sympozjum
53
Konferencja naukowa Zwycięstwo nad faszyzmem w pamięci
historycznej mieszkańców obwodu kaliningradzkiego,
Kaliningrad 28 maja 2010
W. I Galcow, Pamięć o wojnie i Zwycięstwie w socjo-kulturowej
współczesnej Rosji;
M. Jackiewicz, Wojna w pamięci historycznej przesiedleńców ze
wschodnich obszarów przedwojennej Polski na Warmię i Mazury;
W. Vareikis, Zmiana postrzegania zajęcia Kłajpedy (Operacja
Memel) w drugiej połowie XX wieku
O.B. Głuszkin, Rok 1945 w twórczości poetyckiej uczestników
operacji wschodniopruskiej,
W. Safronas, Wyzwolenie Kłajpedy jako mit założycielski
sowieckiego miasta,
G. W. Kretinin, Operacja wschodnio-pruska 1945 r. we
współczesnym pamiętnikarstwie wojskowym,
M. Wakar, Temat wojny na łamach czasopisma „Warmia i Mazury
(1957-1980)
W. I. Jegorowa, Źródła archiwalne poświęcone wojnie w zasobach
Państwowego Archiwum Obwodu Kaliningradzkiego
T. Baryła, Wojna i pokój w pamięci historycznej mieszkańców
polskiej części Prus Wschodnich,
R. Slużinskas, Wybrane aspekty żywej pamięci kłajpedczan
(prezentacja zapisu),
54
J. W. Kostiaszow i A.A. Jarcew, Wojna, niewola, okupacja i
zwycięstwo we wspomnieniach weteranów kaliningradzkich
(dwugłos)
Konferencja Naukowa i otwarcie wystawy
Gustaw Gizewiusz 1810-1848, kaznodzieja, folklorysta, publicysta
14 maja 2010 r Ostróda
Organizatorzy:
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego,
Burmistrz Miasta Ostródy, Muzeum w Ostródzie
Referaty i dyskusja
prof. dr hab. Stanisław Achremczyk (Ośrodek Badań Naukowych
im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie) Życie i dzieło Gustawa
Gizewiusza
dr Tomasz Chrzanowski (Ośrodek Badań Naukowych im. W.
Kętrzyńskiego w Olsztynie) Lata gimnazjalne Gustawa Gizewiusza
w Ełku (1822-1828)
prof. dr hab. Janusz Jasiński (Olsztyn) Królewiec w czasach
Gustawa Gizewiusza
Ryszard Kowalski (Ostróda) Ostróda w czasach Gustawa
Gizewiusza
Beata Wacławik (Archiwum Państwowe w Olsztynie) Działalność
duszpasterska Gustwa Gizewiusza
Otwarcie wystawy Gustaw Gizewiusz 1810-1848
Prezentacja książki Przyjaciel Ludu Łecki
55
Referaty:
dr hab. Grzegorz Jasiński (Ośrodek Badań Naukowych im. W.
Kętrzyńskiego w Olsztynie) Oświeceniowe źródła Przyjaciela Ludu
Łeckiego (1842-1844)
dr hab. Zenona Rondomańska (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
w Olsztynie) O miejsce Gustawa Gizewiusza w folklorystyce
polskiej
prof. dr hab. Józef Borzyszkowski (Uniwersytet Gdański) Gustaw
Gizewiusz a Pomorze
dr Alina Hinc (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Współpraca naukowa i kulturalna Gustawa Gizewiusza z
Wielopolską
prof. dr hab. Tadeusz Oracki (Gdańsk) Kontakty Gustawa
Gizewiusza z warszawskim środowiskiem naukowym i literackim
prof. dr Rimantas Sliužinskas (Uniwersytet w Kłajpedzie) Edward
Gizewiusz i Gustaw Gizewiusz w etnologii litewskiej
Litewskie pieśni ludowe zebrane przez Edwarda Gizewiusza w
okolicach Kłajpedy w latach 1845-1846 prezentacja pieśni w
wykonaniu prof. Rimantasa Sliužinskasa ( Uniwersytet w
Kłajpedzie) z towarzyszeniem kankles - tradycyjnego litewskiego
ludowego instrumentu muzycznego
Konferencja Naukowa Między Barokiem a Oświeceniem. Wielkie
bitwy. Ostróda 10-11 czerwca 2010
Organizatorzy :
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w
Olsztynie
Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Referaty:
56
10 czerwca 2010 r.,
prof. dr hab. Jacek Staszewski (Toruń), Słowo wstępne
prof. dr hab. Stanisław Achremczyk (Olsztyn), Zakon krzyżacki i
Grunwald w historiografii warmińskiej XVI–XVIII wieku
prof. dr hab. Jarosław Poraziński (Toruń), Dezinformacja i
propaganda w dobie wielkiej wojny północnej
dr hab. Dariusz Rolnik (Katowice), „Stan wojskowy” w opiniach i
ocenach współczesnych czasów stanisławowskich
dr Filip Wolański (Wrocław), Anielskie zastępy i pancerne hufce.
Wizja wojny w kazaniach epoki saskiej
dr Maciej Forycki (Poznań), Oręże polskie w Encyklopedii Diderota
i d’Alemberta
dr Adam Kucharski (Toruń), Peregrinatio et bellum. Opis walk w
staropolskich relacjach z podróży z XVII wieku
dr hab. Dariusz Nawrot (Katowice), Wielkie zwycięstwa z czasów
Rzeczypospolitej w propagandzie wojennej na Litwie w 1812 roku
dr Piotr Badyna (Wrocław), Koncepcje reform wojskowości w
drugiej połowie XVIII wieku zawarte w myśli polskich reformatorów
gospodarczych i społecznych
11 czerwca 2010
prof. dr hab. Andrzej Stroynowski (Częstochowa),
Kąpielą. Z królewskich poszukiwań tradycji
Bitwa pod
dr hab. Tomasz Ciesielski (Opole), Polskie echa bitew dwóch
pierwszych wojen śląskich (Malujowice, Dobromierz, Kesseldorf)
dr Sławomir Augusiewicz (Olsztyn), Bitwa pod Ferbelinem
57
dr hab. Dariusz Kupisz (Lublin), Szturm na Psków podczas
oblężenia miasta przez Stefana Batorego w 1581 roku w polskich i
moskiewskich relacjach z epoki
dr Piotr Florek (Olsztyn), Bitwa pod Moskwą z dnia 14 sierpnia
1611 roku
dr Robert Kołodziej (Wrocław), Echa bitwy wiedeńskiej na sejmie
1685 roku
dr Barbara Krysztopa-Czupryńska (Olsztyn), Echa wiktorii
wiedeńskiej w siedemnastowiecznej publicystyce angielskiej
dr
Aleksandra
Skrzypietz
(Katowice),
Propagandowe
wykorzystanie wiktorii wiedeńskiej w polityce dynastycznej
Sobieskich
prof. dr hab. Irena Kadulska (Gdańsk), Waleczność i męstwo Polek
na przykładzie obrony Trembowli w obrazach dramatycznych Józefa
Wybickiego
prof. dr hab. Antoni Krawczyk (Lublin), Szkocki arystokrata
Patrick Gordon (1635–1699) w służbie wojennej Szwecji, Polski,
Rosji – jego pamiętnik
dr Piotr Kąkol (Gdańsk), Wspomnienie walk w polskim dramacie
oświeceniowym
dr Lucyna Harc (Wrocław), Bitwa pod Lutynią 1757 r. w
historiografii od XVIII w. po dzień dzisiejszy
dr Adam Perłakowski (Kraków), Johann Adolf II von Sachsen
Weissenfels
i jego diariusz oblężenia Gdańska w 1734 r.
dr Anna Reglińska-Jemioł (Gdańsk), Obrazy wielkich bitew tańcem
malowane – czyli ars belli w widowiskach baletowych do XVIII
wieku
58
mgr Joanna Orzoł (Toruń), Kształtowanie się mitu rokoszu
gliniańskiego
mgr Magdalena Śnieć (Toruń), Wojna o wojnę, czyli English Civil
War w historiografii brytyjskiej
Konferencja naukowa
Grunwald, Rota, Nowowiejski
14 czerwca 2010 r. Sala Kopernikowska Zamku Olsztyńskiego
Organizatorzy: Towarzystwo Naukowe i Ośrodek Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz Muzeum Warmii i
Mazur
program:
prof. dr hab. Jerzy Zdrada - Kraków-Grunwald 1910
prof. dr hab. Janusz Jasiński - Grunfelde - Grunwald i
Tannenberg. Z tradycji nazwy i bitwy w XV i XIX wieku
prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk - Polacy w dzielnicy pruskiej
na przełomie XIX i XX wieku. Próba zarysu
dr Jan Chłosta - Warmia w życiu Feliksa Nowoweijskiego
prof. dr hab. Maria Ankudowicz-Bieńkowska - "Nie rzucim
ziemi..." w wykonaniach wileńskich lat miedzywojennych
dr Jadwiga Jasińska - Muzyka Feliksa Nowowiejskiego w recepcji
współczesnych
dr Aleksandra Kłaput-Wiśniewska - Bydgoszczanie o Feliksie
Nowowiejskim
59
prof. dr hab. Ryszard Nowicki - Rękopisy Feliksa Nowowiejskiego
w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w
Bydgoszczy
dr Ilona Dulisz - Topos narodowy w pieśniach Feliksa
Nowowiejskiego
dr Krzysztof D. Szatrawski - Literackie Inspiracje w twórczości
Feliksa Nowowiejskiego
mgr Janusz B. Lewandowski - Muzyczna pamięć Filharmonii im.
Feliksa Nowowiejskiego o swoim patronie
prof. dr hab. Zenona Rondomańska - Feliks Nowowiejski w
warmińskich publikacjach naukowych
Koncert pieśni Feliksa Nowowiejskiego w wykonaniu Chóru
Akademickiego "Bel Canto" pod dyr. Jana Połowianiuka
Konferencji towarzyszyła ekspozycja druków i wydawnictw
poświęconych Feliksowi Nowowiejskiemu, wydanych w Olsztynie
Konferencja naukowa
Europa Jagiellońska
oraz
I ZJAZD UCZONYCH POLSKICH
Z EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ
17–18 września 2010 r.
Organizatorzy:
Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego
Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego
Centrum Badań Wschodnich przy OBN w Olsztynie
60
Pod patronatem
Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego Jacka Protasa
Patronat medialny:
„Gazeta Olsztyńska”, „Gazeta Wyborcza”, Radio Olsztyn, TVP
Olsztyn, TVP Polonia
17 września
Otwarcie konferencji
prof. dr hab. Stanisław Achremczyk
Wystąpienie Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Jacka Protasa
Wystąpienie rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
prof. dr. hab. Józefa Górniewicza
prof. dr hab.
Jagiellonów
Henryk
Samsonowicz
(Warszawa),
Europa
prof. dr hab. Janusz Małłek (Toruń), Rzeczpospolita tolerancji
prof. dr hab. Tadeusz Bujnicki (Kraków), Tradycja Wielkiego
Księstwa Litewskiego
prof. dr hab. Stanisław Achremczyk (Olsztyn), Warmia i północne
Kresy Rzeczypospolitej
prof. dr hab. Józef Górniewicz (Olsztyn), Modernizacja a modele
szkolnictwa wyższego w Polsce
18 września
Podróż studyjna na Pola Grunwaldzkie i do Ostródy, Muzeum Bitwy
Grunwaldzkiej w Stębarku
prof. dr hab. Aleksander Krawcewicz (Grodno), Wojny Wielkiego
Księstwa Litewskiego z Krzyżakami
61
prof. dr hab. Grzegorz Białuński ( Olsztyn), Nowe spojrzenie na
Grunwald
prof. dr hab. Józef Włodarski (Gdańsk), W stronę Bałtyku
Zwiedzanie Ostródy, Zwiedzanie Pól Grunwaldzkich i Muzeum
Grunwaldzkiego, Miłomłyn–Ostróda, przejażdżka statkiem po
Kanale Ostródzko-Elbląskim, Zamek Ostródzki
VIII ogólnopolska konferencja naukowa
pt. LAS W KULTURZE POLSKIEJ
22 – 24 października 2010 roku
Ośrodek Edukacji Ekologicznej Lasy Janowskie
Organizatorzy:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Lublinie
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w
Olsztynie
Program
22 października 2010
Otwarcie Konferencji (prof. dr hab. Wojciech Łysiak)
Wystąpienie dyrektora RDLP w Lublinie (mgr inż. Jan Kraczek)
ks. prof. dr hab. Tadeusz Guz (Tomaszów Lubelski), Szkic filozofii
lasu
Sekcja A
dr Janusz P. Grzybowski (Kalisz), Las czyli materia, rozważania
nad znaczeniem słowa „hyle”
dr Dorota Bienias (Toruń), Znaczenie lasu i pożytków leśnych w
sferze „sacrum” społeczności wczesnośredniowiecznych
62
mgr Kamil Kajkowski (Bytów), „Erat praetera ibi queroqus ingens
et frond osa...” Dąb w przedchrześcijańskich wierzeniach na
Pomorzu wczesnośredniowiecznym
mgr Kamila Marcinkiewicz (Wrocław), Wykorzystanie surowca
drewnianego na wrocławskim Ostrowie Tumskim we wczesnym
średniowieczu na podstawie wybranych zabytków
dr Marek Florek (Sandomierz), Archeologiczne przyczynki do
badań nad zasięgiem lasów w Górach Świętokrzystkich w
średniowieczu i czasach nowożytnych
mgr Sylwia Domaradzka (Warszawa) i dr Bartosz Jóźwiak
(Gdańsk), Rola i znaczenie łowiectwa w społecznościach wczesno
rolniczych w Środkowej Europie – zarys problematyki
mgr Adam Ropiejko (Gdańsk), Zarys uprawy roślin i gospodarki
drzewnej na Pomorzu Gdańskim na podstawie źródeł
archeologiczno-historycznych i paleoprzyrodniczych
Sekcja B
mgr Karol Żurek (Lublin), Drzewo jako siedlisko duszy przodków
czyli pruskie spojrzenie na naturę
mgr Monika Pomian (Polkowice), Śmierć nagła w leśnych ostępach
a dolnośląskie krzyże pokutne
dr Agnieszka Teterycz-Puzio (Gdańsk), Rola lasu w kształtowaniu
granic Mazowsza i Małopolski w średniowieczu
dr Adam Chęć (Toruń), Wykorzystanie zasobów leśnych w
gospodarce ekonomii malborskiej w wiekach XVI-XVIII
dr Radosław Bąk (Płoki), Gospodarka leśna prowadzona w lasach
niepaństwowych w zachodniej Małopolsce na przykładzie majątków
Potockich, Donnensmarcków i Sapiehów, w dwudziestoleciu
międzywojennym
mgr Wojciech Goczkowski (Londyn), Dęby Piłsudskiego
23 października 2010
Sekcja A
dr Dariusz Klemantowicz (Łódź), Zalesienie Kresów Wschodnich
dawnej Rzeczypospolitej w okresie zaborów
63
dr Wojciech Ziomek (Łódź), Aktywność kapitału ziemiańskiego w
branży tartacznej Królestwa Polskiego do II wojny światowej
ks. prof. dr hab. Piotr Zwoliński (Warszawa), Konspiracja
leśników lasów spalskich w okresie II wojny
mgr Piotr Patejuk (Olsztyn), Pomnik w Zawadach k. Ostródy jako
leśne miejsce upamiętnienia ofiar zbrodni hitlerowskiej
prof. dr hab. Jan Kwak (Rzeszów), Odnowa i pielęgnacja lasu w
Nadleśnictwie Leżajsk po II wojnie światowej (do końca lat 70. XX
wieku)
prof. dr hab. Leszek Zwierzyński (Bytom), Genezyjski obraz
drzewa – lasu – natury, a centralne sensy poezji Słowackiego
Sekcja B
mgr Karol Jaworski (Warszawa), Drzewa Jana Kasprowicza
prof. dr hab. Tadeusz Linkner (Gdańsk), Puszcza w „Drzewiej” i
„Czantorii” Władysława Orkana
dr Katarzyna Chmielewska (Kielce), Nie tylko drzewa. „Brzezina”
Jarosława Iwaszkiewicza
dr Małgorzata Wójcik-Dudek (Katowice), „Jestem z lasu” – wokół
antropologii powieści Olgi Tokarczuk pt. „Prowadź swój pług przez
kości umarłych”
mgr Marcin Jurzysta (Toruń), Motyw lasu w poezji nurtu
„ośmielonej wyobraźni” w najnowszej poezji polskiej
mgr Małgorzata Żak (Lublin), Las w kontekście scen religijnych i
jako miejsce aktywności ludzi średniowiecza – na wybranych
przykładach malarstwa średniowiecznego
23 października 2010
Sekcja A
dr Beata Cisowska (Częstochowa), Polowania i wierzenia
myśliwskie w twórczości Juliana Ejsmonsa
dr Rafał Ciesielski (Zielona Góra), Las w polskiej twórczości
operowej
dr Tomasz Siemiński (Bytów), Idea boskiego lasu, czyli iglaki w
przydomowym ogrodzie. Uwagi o języku ikono sfery
64
dr Karol Walczak (Kalisz), Między barbarzyństwem a
wyrafinowaniem. Kilka uwag o roli i miejscu dziczyzny na polskich
stołach
mgr Joanna T. Wydymus (Bielsko Biała), Polska kultura kulinarna
– kulturą darów lasu
mgr Andrzej Keczyński, mgr Ewa Moroz-Keczyńska
(Białowieża), Puszcza Białowieska w fotografii Jana Jerzego
Karpińskiego
Sekcja B
prof. dr hab. Tomasz Panfil (Lublin), Zwierzęta jako symbole
władzy od starożytności do współczesności
mgr Izabela Kamińska (Lublin), Rozwój tradycji i zwyczajów
łowieckich w Polsce
mgr Katarzyna Krüger (Poznań), Na skraju lasu. Z życia parafii
wieleńskiej w 2 połowie XVIII wieku, na podstawie „Dawnych
zapisków ks. Antoniego J. Rontza
ks. dr Andrzej Niedużak (Biłgoraj), Kaplice Puszczy Solskiej
Marta Tymura (Zamość), Leśne kaplice pielgrzymkowe w okolicach
Krasnobrodu
Edyta Kaczmarczyk (Tomaszów Mazowiecki), Znaki pamięci w
lasach spalskich
dr Maria Krauz (Rzeszów), Las we frazeologii i przysłowiach
24 października 2010
Sekcja A
dr Joanna Kubera (Toruń), Nie wywołuj wróżby z lasu. Symbolika
zwierząt leśnych
dr Grażyna Filip (Rzeszów), Zwierzęta leśne – symbolika i
metafora
prof. dr hab. Wojciech Łysiak (Lublin), Leśne zwierzęta w
wierzeniach i praktykach ludu wielkopolskiego na przełomie XIX i
XX wieku
Mateusz Makulik (Rcibórz), Magiczne i wierzeniowe aspekty klęski
pożaru Puszczy Raciborskiej w 1992 roku
dr Barbara Pabian (Częstochowa), Las w przekazie ustnym.
Przykład nadleśnictwa Gidle
65
mgr Rafał Ruszkowski (Warszawa), Dzikie drapieżniki u źródeł
kultury
Sekcja B
mgr Renata Korek (Trzebiatów), Z лicy do lasu. Co o lesie wiedzą
współcześni mieszkańcy okolic Trzebiatowa
dr Marzena Marczewska (Kielce), „Idź-ze postrzle na bory, na
lasy…”. - las w ludowych magicznych praktykach leczniczych
dr Aneta Czarnecka (Warszawa), Puszcza Mariańska w aspekcie
kulturowym w XX i wieku. Próba porównania
dr Adam Sygulski (Łódź), Rola lasu łagiewnickiego – wielkiego
kompleksu zieleni w granicach administracyjnych miasta – w życiu
mieszkańców Łodzi i okolic
mgr Ewa Moroz-Keczyńska (Białowieża), Doświadczanie Puszczy
Białowieskiej. Krajobraz jako kategoria analityczna w kreowaniu
miejsca
mgr Andrzej Keczyński (Białowieża), Światowa kariera
nieistniejąca leśnictwa „Rezerwat”. Początki Białowieskiego Parku
Narodowego
Konferencja naukowa
Plebiscyty jako metoda rozwiązywania konfliktów
międzynarodowych – w 90 rocznicę plebiscytów na Warmii,
Mazurach i Powiślu 8 grudnia 2010
Organizatorzy:
Ośrodek Badań Naukowych, Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha
Kętrzyńskiego w Olsztynie,
Zakład Historii XX wieku Instytutu Historii i Stosunków
Międzynarodowych UWM w Olsztynie
66
Referaty:
1. prof. dr hab. Wojciech Wrzesiński (Wrocław) Plebiscyty
wschodniopruskie – prawo do samostanowienia, czy dyktat
teraźniejszości
2. prof. dr hab. Lech Wyszczelski (Akademia w Siedlcach)
Warmia i Mazury i Powiśle w koncepcji przynależności
państwowej podczas obrad na Konferencji Paryskiej w 1919
r.
3. mgr Sławomir Maksymowicz (Olsztyn) Plebiscyt na
Warmii, Mazurach i Powiślu w polskiej prasie codziennej lat
1919–1920
4. dr hab. Dariusz Radziwiłłowicz (Olsztyn) Tradycja
grunwaldzka w polskiej propagandzie plebiscytowej
5. dr Halina Łach (Olsztyn) Demarkacja polsko-niemieckiej
granicy w Prusach Wschodnich
6. dr Wiesław B. Łach (Olsztyn) Prusy Wschodnie w ocenie
polskich czynników wojskowych 1920–1926
67
Inne przedsięwzięcia
Przegląd Wydawnictw Regionalnych 2010 – Moje, Twoje, Nasze
24 września 2010.
Organizatorzy:
Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego,
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie i Polskie
Towarzystwo Czytelnicze Oddział Olsztyn
Honorowy Patronat: Marszałek Województwa WarmińskoMazurskiego
W programie:
Prezentacja wydawnictw regionalnych:

promocje książek

targi książki

spotkania z autorami i ilustratorami współpracującymi z
wydawnictwami prezentującymi się na Przeglądzie
Imprezy towarzyszące:
Wystawy

wystawa ilustracji Jana Szancera, Antoniego Uniechowskiego
i Roberta Listwana do „Bajek” Ignacego Krasickiego

wystawa opraw książek przez wieki

wystawa narzędzi i akcesoriów pisarskich i drukarskich
Warsztaty

warsztaty czerpania papieru - prowadzenie Zbigniew
Michalski z „Wioski Garncarskiej” w Kamionce

warsztaty pisania gęsim piórem
68

warsztaty pisania na maszynach

warsztaty ilustracji dla dzieci i młodzieży – prowadzenie
Jarosław Korzeniewski

warsztaty biblioterapeutyczne dla bibliotekarzy

wirtualna podróż po historii książki i bibliotek
Loteria książkowa

loteria książkowa dla bibliotekarzy z województwa
warmińsko-mazurskiego
Głośne czytanie

czytanie Ignacego Krasickiego ze ściany interaktywnej
Recital

recital literacki w opracowaniu i wykonaniu Marty
Andrzejczyk
Konkurs Ars Libris

rozstrzygnięcie konkursu Ars Libris
Wydawnictwa OBN
1. Praca zbiorowa pod red. naukową Tomasza Chrzanowskiego
Pamięć i historia (Olsztyn, Kaliningrad, Kłajpeda), ss. 171
2. Tadeusz Matulewicz
Z pieśnią przez wieki, ss. 282
69
3. Henryk Leśniowski, Romuald Odoj
Tajemnice grunwaldzkiego pobojowiska, ss. 136
4. Wojciech Kętrzyński
O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich, ss.825
5. Wojciech Wrzesiński
Polska - Prusy Wschodnie. Plebiscyt na Warmii i Mazurach oraz
na Powiślu w 1920 roku, ss. 474
6. Zenobiusz Michał Bednarski, I. Bednarska-Żytko, H.
Bednarska
Polscy medycy, dentyści, farmaceuci, pielęgniarki i położne na
uniwersytetach bejruckich w latach 1941-1952, ss.143
7. Grzegorz Białuński
Misja prusko-litewska biskupa Brunona z Kwerfurtu, ss. 181
8. Jerzy Kiełbik,
Ustawa krajowa biskupa Adama Stanisława Grabowskiego z 4
lipca 1766 roku, ss. 96
9. Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Achremczyka
MIĘDZY BAROKIEM A OŚWIECENIEM. Wielkie bitwy.
ss. 294
70
10. Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Achremczyka
Plebiscyty
jako
metoda
rozwiązywania
konfliktów
międzynarodowych. W 90. rocznicę plebiscytów na Warmii,
Mazurach i Powiślu, ss.136
Czasopisma
1. Komunikaty Mazursko-Warmińskie – Kwartalnik historyczny
Czasopismo redaguje:
Wojciech Wrzesiński (redaktor naczelny), Grzegorz Jasiński
(zastępca redaktora), Jerzy Kiełbik (sekretarz)
Członkowie: Grzegorz Białuński, Bohdan Łukaszewicz, Jerzy
Sikorski
Nr 1 (267), ss.1 – 103
Nr 2 (268), ss.104 – 243
Nr 3(269), ss. 244 – 414
Nr 4 (270), ss.415 – 590
2. PRUTHENIA
Rocznik pod redakcją Grzegorza Białuńskiego, Mirosława J.
Hoffmana, Bogdana Radzickiego, Marka Pacholca, Ryszarda
Sajkowskiego, Joachima Stephena
Pruthenia tom V, ss. 327
71
3. Regiony i Pogranicza
Czasopismo redaguje:
Tadeusz
Baryła
(redaktor
naczelny),
Tomasz
Chrzanowski
(sekretarz), Mieczysław Jackiewicz (przewodniczący komitetu
redakcyjnego)
Nr 3, 2010, ss. 294
Biblioteka OBN
Kierownik: mgr Barbara Barczewska
Pracownicy: mgr Jolanta Bierula (zbiory specjalne), mgr
Monika Hrynkiewicz, mgr Barbara Kapusto-Lachowicz, mgr
Justyna Krakowiak
Gromadzenie i opracowanie zbiorów
Wydawnictwa zwarte:
W 2010 r. przybyło 768 wol.
Przybytki według sposobu nabycia:
kupno – 36 wol.;
wymiana
– 336 wol.;
dary
– 307 wol.;
inne
– 89 wol.
Stan w dniu 31 XII 2010 r.: 60 782 wol.
Na zakup książek wydano w 2010 r. – 1280,74 zł.
72
Czasopisma:
W 2010 r. przybyło 400 wol.
Czasopisma według sposobu nabycia:
kupno – 104 wol.;
wymiana
– 242 wol.;
dary
– 35 wol.;
inne
– 19 wol.
Stan w dniu 31 XII 2010 r.: 23 311 wol.
Na prenumeratę i zakup czasopism wydano 4803,42 zł.
Udostępnianie:
Czytelnicy
W bibliotece było zapisanych 616 czytelników.
Wypożyczalnia miejscowa
Wypożyczono 409 wol. książek i 220 wol. czasopism. Wypożyczono
13 vol. książek w wypożyczalni międzybibliotecznej
Czytelnia
Zarejestrowano 725 odwiedzin. W czytelni udostępniono 1224 wol.
książek, 700 wol. czasopism, 18 mikrofilmów.
Wymiana
73
Wymianę prowadzono z 21 instytucjami polskimi i 9 zagranicznymi.
Zaczęto
wymianę
wydawnictw
z
Biblioteką
Rosyjskiego
Państwowego Uniwersytetu im. Immanuela Kanta w Kaliningradzie.
Sprawy personalne
Mgr
Monika
Hrynkiewicz
wróciła
do
pracy
po
urlopie
macierzyńskim i wypoczynkowym 7 czerwca..
Sprawy różne:
W 2010 r. wprowadzano rekordy do systemu Horizon, w tym
wydawnictwa zwarte wpisywano na bieżąco.
Ze zbiorami zapoznali się studenci filologii polskiej Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego.
Dwóch pracowników Biblioteki Głównej Uniwersytetu WarmińskoMazurskiego
odbyło
praktykę
specjalistyczną:
jeden
dwutygodniową, drugi miesięczną. Jeden student historii odbył
pięciotygodniową praktykę zawodową.
Od 19 sierpnia do 8 października 2010 r. biblioteka była zamknięta.
Wyciek wody z rury przechodzącej przez magazyn spowodował
konieczność ustawienia na nowo najpierw wydawnictw zwartych,
później czasopism. Zaczęto również prace przy nowym ustawieniu
księgozbioru podręcznego znajdującego się w czytelni ogólnej.
Barbara Barczewska współpracowała z Jerzym Sikorskim przy
opracowywaniu
indeksu
do
książki:
74
Wojciech
Kętrzyński,
O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich. Zrobiła też
redakcję wydawniczą Rocznika Mazurskiego, t. 14.
Jolanta Bierula przygotowała bibliografię publikacji Bohdana
Koziełło-Poklewskiego
do
książki:
Bohdan
Jerzy
Koziełło-
Poklewski, Od Wersalu do Poczdamu. Studia i materiały.
Zbiory specjalne
1. Czytelnia:
ze zbiorów skorzystały 433 osoby, wypożyczano na miejscu 1261
wol. Udzielono 72 informacje telefoniczne na temat zasobu zbiorów
specjalnych.
2. Archiwalia
Opracowano:
Materiały z sesji „Rola kultury w integracji Ziem Odzyskanych”
Kontynuowano prace nad materiałami przekazanymi przez Lucjana
Czubiela.
Do działu Archiwalia włączono 80 wol.
Fotografie
Opracowywano sukcesywnie (dołączając do zbiorów) nieopisane
fotografie, będące w naszym zasobie. Do ciekawszych nabytków
75
należy Album Obchodu 350-lecia Uniwersytetu Stefana Batorego w
Wilnie, podarowany przez Zbigniewa Szemiela.
3. Kartografia
Przybyły 4 wol.
4. Jednodniówki, ulotki
Przybyło 9 wol. nowych tytułów.
Sprawy różne
Pomoc w przygotowaniu materiałów na wystawę: Plebiscyt
Narodowościowy na Warmii, Mazurach i Powiślu w 1920 r.
organizowaną przez Kwidzyńskie Centrum Kultury we wrześniu
2010 r.
Kierowanie praktyką archiwalną odbywaną w zbiorach specjalnych
przez
Annę
Górską
i
Szymona
Kwiecińskiego,
studentów
Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, od 11 X–30 XI 2010 r. (150
godzin).
76
Ośrodek Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego
ul. Partyzantów 87, 10-402 Olsztyn
tel. 089 5276618, fax. 089 5276619
www.obn.olsztyn.pl, e-mail: [email protected]
77