Prezentacja popularnonaukowa

advertisement
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Spektralna tomografia optyczna SOCT
prezentacja popularnonaukowa
Anna Szkulmowska
Zespół Fizyki Medycznej
Instytut Fizyki
Uniwersytet Mikołaja Kopernika
w Toruniu
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Do czego służy Tomografia Optyczna?
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Patrząc widzimy powierzchnie,
a chcemy zobaczyć przekrój bez rozcinania.
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Jak działa Tomografia Optyczna?
Obiekt składa się
z szeregu
półprzepuszczalnych
warstw:
A
A
Nie można odróżnić światła
pochodzącego od różnych warstw
i dlatego nie można ocenić ani
kolejności ani grubości tych warstw
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Światło w układzie tomografu optycznego
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda
Widmo światła
Obiekt

Światło z diody pada na kostkę, która
dzieli światło na dwie wiązki.
Jedna wiązka pada na obiekt, druga
pada na zwierciadło odniesienia.
Zwierciadło
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Światło w układzie tomografu optycznego
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda
Widmo światła
Obiekt

Światło z diody pada na kostkę, która
dzieli światło na dwie wiązki.
Jedna wiązka pada na obiekt, druga
pada na zwierciadło odniesienia.
Światło rozprasza się na obiekcie i
odbija się od zwierciadła.
Obie wiązki wracają do układu.
Zwierciadło
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Światło w układzie tomografu optycznego
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda
Widmo światła
Obiekt

Światło z diody pada na kostkę, która
dzieli światło na dwie wiązki.
Po kolejnym przejściu przez
kostkę światłodzielącą
Jedna wiązka pada na obiekt, druga
światło pochodzące z obiektu
pada na zwierciadło odniesienia.
interferuje ze światłem odbitym
Światło rozprasza się na obiekcie i
od zwierciadła.
odbija się od zwierciadła.
Zwierciadło Sygnał świetlny rejestrowany
Obie wiązki wracają do układu.
jest w spektrometrze.
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Jak powstaje pojedyncza linia tomogramu?
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda
Widmo światła
Brak
obiektu

Jeśli spektrometr rejestruje
tylko sygnał odniesienia ze
zwierciadła, to widmo tego
światła będzie takie,
jak widmo świecącej diody.
analiza
z
Zwierciadło
Analiza sygnału wykaże,
że nie został zarejestrowany
żaden obiekt.
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Jak powstaje pojedyncza linia tomogramu?
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda
z1
z
Widmo światła
Obiekt

analiza
Rejestrowany sygnał niesie
informacje o położeniu warstw na
których rozproszyło się światło.
z
Zwierciadło
Położenie obiektu będącego
pojedynczą warstwą po analizie
będzie zaznaczone pikiem.
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Jak powstaje pojedyncza linia tomogramu?
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda superluminescencyjna
z2
Spektrometr
z
Obiekt

analiza
z
Zwierciadło
Częstość modulacji widma
jest proporcjonalna do różnicy
dróg optycznych między
zwierciadłem, a obiektem.
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Jak powstaje pojedyncza linia tomogramu?
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda superluminescencyjna
z3
Spektrometr
z
Obiekt

analiza
Im większa jest częstość
modulacji widma światła, tym
bardziej przesuwa się pik
odpowiadający położeniu obiektu.
z
Zwierciadło
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Jak powstaje pojedyncza linia tomogramu?
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Dioda superluminescencyjna
Spektrometr
z1 z2
z3
z
Obiekt

analiza
Jeśli obiekt składa się z wielu warstw,
sygnał pomiarowy jest złożeniem
z1 z2
z3
sygnałów pochodzących od
pojedynczych warstw.
Analiza numeryczna pozwala
z
Zwierciadło odtworzyć strukturę osiową
Pojedyncza linia tomogramu
całego obiektu
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Pojedyncza linia tomogramu
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
z1
z2
z3
z
Obiekt składa się z trzech dobrze rozdzielonych
warstw, które równo rozpraszają światło
(poglądowe przedstawienie).
Własności rozpraszające poszczególnych warstw
mogą być zakodowane w wysokości sygnału...
Obiekt jest strukturą ciągłą
i składa się z wielu warstw,
które są mniej lub bardziej
rozpraszające
(pomiar rzeczywisty).
... lub zakodowane kolorami
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Tomogram dwuwymiarowy
Wiele pomiarów pojedynczych linii, jeden obok drugiego (pionowe linie na
rysunku) tworzą dwuwymiarowy obraz przekroju badanego obiektu
wzdłuż kierunku (czerwona strzałka) przesuwania wiązki światła.
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
pojedyncza linia
dwuwymiarowy tomogram
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Spektralna tomografia optyczna SOCT
w okulistyce
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Co widzi okulista dostępnymi mu technikami?
Fragment
siatkówki
– obraz dna oka
z fundus kamery
Czerwone ramki pokazują
położenie fragmentów oka
widocznych na obrazach po lewej
Obraz rogówki,
tęczówki i
soczewki z lampy
szczelinowej
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Okulista chciałby widzieć przekrój jak w atlasach!
Tomografia optyczna mu to umożliwia!
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Toruńskie tomogramy jak przekroje z atlasu!
Plamka żółta
Plamka ślepa
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
Rogówka
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
Tęczówka
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Toruński tomograf optyczny
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
 Zespół Fizyki Medycznej UMK w Toruniu
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
0.5 mm
0.5 mm
Zwyrodnienie
Odwarstwienie
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
0.5 mm
Zdrowa
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
0.5 mm
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Plamka żółta - patologie
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Tęczówka – patologie
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Zdrowa
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
Podejrzenie nowotworu
Nowotwór
 Zespół Fizyki Medycznej, UMK
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
UMK, INSTYTUT FIZYKI, ZESPÓŁ FIZYKI MEDYCZNEJ
Zakończenie
Spektralna tomografia optyczna SOCT
jest wysokorozdzielczą, nieinwazyjną i bezdotykową
techniką obrazowania wewnętrznej struktury
obiektów słabo rozpraszających światło.
Najszersze zastosowanie metoda ta znalazła w
obrazowaniu biomedycznym,
w szczególności w okulistyce.
Pierwszymi na świecie naukowcami, którzy
praktycznie wykorzystali metodę SOCT pokazując w
2002 r. obrazy przekroju oka ludzkiego in vivo
byli fizycy z Zespołu Fizyki Medycznej
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
SPEKTRALNA
SPEKTRALNA TOMOGRAFIA
TOMOGRAFIA OPTYCZNA
OPTYCZNA
Download