PAWE* EDMUND STRZELECKI
advertisement
PODRÓŻE Paweł Edmund Strzelecki 1797-1873 Paweł Edmund Strzelecki urodził się w Głuszynie (obecnie część Poznania) w rodzinie zubożałego szlachcica herbu Oksza. Jego ojciec Franciszek Strzelecki pochodził prawdopodobnie ze wsi Strzelce Wielkie, będącej niegdyś własnością Mikołaja Wątróbki Strzeleckiego, leżącej w widłach Wisły i Sanu na Nizinie Sandomierskiej. Studiował geografię i geologię w Heidelbergu i Edynburgu. Odbył 9-letnią podróż dookoła Świata, podczas której prowadził badania przyrodnicze, wtedy odkrył m.in. złoża rud miedzi w Kanadzie i złoto w Australii. W 1834 r. udaje się do Ameryki Północnej gdzie przez półtora roku prowadzi badania geologiczne i mineralogiczne w górskich obszarach Appalachów oraz agrobiologiczne w stanach: Wirginia, Maryland, Nowy Jork, Illinois i Ohio. W Kanadzie kontynuuje badania geologiczne w prowincjach: Ontario i Quebec oraz w okolicach Wielkich Jezior Kanadyjskich gdzie odkrył złoże rud miedzi. Podróże po Ameryce Południowej objęły Brazylię, Argentynę i Chile gdzie zapoznał się z geologią złóż surowców mineralnych (złoto, diamenty, kamienie szlachetne). Odbył interesujący rejs rzekami Rio Grande, Parana i La Plata. W Argentynie i Chile zwiedzał okręgi górnicze jak Araukonia i pustynię Atacama. W prowincjach zachodniego Meksyku oraz na Hawajach badał występujące tam wulkany. Na zdjęciu Mauna Loa, wulkan na wyspie Hawai. Pod wodą znajduje się 4975 m góry, a jej pozostała część wznosi się na dalsze 4169 m ponad lustro wody, czyli jej łączna wysokość równa się 9145 m. Mauna Loa to również jeden z najaktywniejszych wulkanów na świecie. Przejawia aktywność przeciętnie co trzy lata. Pierwsza udokumentowana erupcja nastąpiła w 1843 roku. Od tego czasu wulkan wybuchał 33 razy. Ostatnia erupcja nastąpiła w 1984 roku i trwała nieprzerwanie przez 22 dni. W roku 1838 przeniósł się do Australii, gdzie odbył rejs na Markizy, Hawaje i Tahiti, a następnie rozpoczął badania geologiczne, mineralogiczne i etnograficzne. W 1841 r. wyjechał na Tasmanię, gdzie do 1843r prowadził systematyczne badania geologiczne. W 1840 r. w Alpach Australijskich zdobył najwyższy szczyt, któremu nadał nazwę Góry Kościuszki (Townsend Mount). W 1845 r. opublikował w Londynie dzieło pt. "Nowa Południowa Walia" (Physical description of South Wales and Van Diemens Land). Dzieło to osiągnęło światową sławę w geografii, za które otrzymał złoty medal Royal Geographical Society. Brytyjska Królowa Wiktoria dwukrotnie udekorowała Go Komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego oraz Komandorią Orderu św. Michała i św. Jerzego. W 1846 r. Królewskie Towarzystwo Geograficzne w Londynie wyróżniło Pawła Edmunda Strzeleckiego odznaczeniem "Gold Founders Medal" za jego działalność odkrywczą i naukową. W 1853 r. P. E. Strzelecki dostąpił wielkiego zaszczytu uzyskując członkostwo Royal Society of London jako trzeci Polak obok Heweliusza i Jana Breyne'a. Jego nazwiskiem nazwano w Australii pasmo górskie, 2 szczyty, jezioro, rzekę i miasteczko. Góry Strzeleckiego (Strzelecki Ranges) – Wiktoria Góra Strzeleckiego (Mount Strzelecki) – 636 m n.p.m. – Terytorium Północne Góra Strzeleckiego (Strzelecki Peak) – 756 m n.p.m. – Wyspa Flindersa Rzeka Strzeleckiego (Strzelecki Creek) – 190 km dł. Australia Południowa Pustynia Strzeleckiego (Strzelecki Desert) – na zachód od jeziora Eyre. Rezerwat Przyrody Strzeleckiego (Strzelecki Regional Reserve) w obszarze Pustyni Strzeleckiego. Miasteczko "Strzelecki" W północnej Kanadzie znajdziemy też Zatokę Strzeleckiego Paweł Edmund Strzelecki jest bohaterem 26 Łódzkiej Drużyny Harcerzy oraz III Szczepu Harcerskiego z Siemianowic
