Ocena ekonomicznej efektywności inwestycji Dr Ewa Spigarska Rozliczanie świadczeń medialnych Agenda: 1. Rozliczanie finansowe kosztów zużycia wody 2. Zasady rozliczania energii cieplnej 3. Nieczystości stałe 4. Energia elektryczna 5. Zużycie gazu Opracowała: Ewa Spigarska Woda – podstawa prawna Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków Taryfa Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków definiuje taryfę jako „zestawienie ogłoszonych publicznie cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków oraz warunki ich stosowania” Taryfa Z prawnego punktu widzenia taryfa ma charakter umowy adhezyjnej (zawartej na drodze przystąpienia – adhezji), ponieważ podyktowana jest przez jedną ze stron – dostawcę usług, natomiast nabywca może ją przyjąć bądź odrzucić Taryfa Taryfy powinny być projektowane w taki sposób, aby mogły zapewnić: • samofinansowanie się usług wodociągowych i kanalizacyjnych bez dotacji zewnętrznych, • sprawiedliwe obciążanie opłatami poszczególnych odbiorców wody i użytkowników kanalizacji przy nawiązaniu do poszczególnych kosztów ich obsługi, • motywowanie w kierunku racjonalnego zużywania wody i przeciwdziałania jej marnotrawstwu oraz ograniczenia ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do ścieków, stymulowanie możliwie najwyższej jakości usług i odpowiedniej efektywności działań przedsiębiorstwa usługowego, • dostarczenie odbiorcom prostej i zrozumiałej informacji o świadczonych usługach i ich kosztach Taryfa Biorąc pod uwagę sposób obciążenia użytkownika systemu wodociągowego i kanalizacyjnego można wyróżnić następujące rodzaje taryf: • ryczałtowe, • ilościowe, • mieszane (np. dwuczłonowe). Taryfa ryczałtowa Istotą taryf ryczałtowych jest to, że dla poszczególnych użytkowników usług wodociągowych bądź też grup tych użytkowników ustala się opłatę, w ramach której mogą oni zużyć tyle wody, ile chcą, a wielkość tego zużycia nie jest kontrolowana. Jednak wysokość opłaty ryczałtowej ustala się zazwyczaj w oparciu o oszacowanie spodziewanego zakresu wielkości poboru wody. Może to mieć swój wyraz w ustalaniu coraz to wyższej opłaty ryczałtowej w stosunku do zwiększającej się średnicy przyłącza domowego. Taryfy ilościowe Taryfy ilościowe wiążą się z pomiarem ilości pobieranej wody. Mogą to być następujące taryfy: • wprost proporcjonalne: – jednolite, – zróżnicowane – podwójne, potrójne, – zmienne w czasie – dwuczasowe, sezonowe, • malejące (degresyjne): – strefowe, – drabinkowe, • rosnące (progresyjne): – strefowe, – Drabinkowe. Taryfy mieszane Taryfy mieszane natomiast stanowią pewną kombinację taryfy ryczałtowej i taryfy ilościowej. Składają się one z dwóch członów (teoretycznie mogłoby ich być więcej), z których jeden stanowi opłatę stałą, niezależną bezpośrednio od wielkości poboru wody, a drugi – opłatę zmienną, ściśle związaną z ilością pobranej wody. Taryfy mieszane W praktyce przedsiębiorstwa wodociągowokanalizacyjne wyodrębniają z reguły takie grupy taryfowe odbiorców jak: gospodarstwa domowe, jednostki gospodarcze i pozostali odbiorcy. Bywają też taryfy bardziej lub mniej rozbudowujące taryfowe grupy odbiorców usług, niekiedy inne na użytek zaopatrzenia w wodę i inne na użytek odprowadzania ścieków. Taryfy mieszane Zaletą tego rodzaju taryf jest to, że zapewniają one określone wpływy pieniędzy nawet wówczas, gdy odbiorca wody zużywa jej bardzo mało lub wręcz wcale. Przesłanką do stosowania takich taryf jest to, że koszty działalności i utrzymania przedsiębiorstwa składają się z kosztów stałych, które są niezależne od ilości dostarczanej wody oraz z kosztów zmiennych – bezpośrednio zależnych od tej ilości. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę • Zbiorowe zaopatrzenie w wodę jest istotną częścią usług wodociągowo – kanalizacyjnych, popularnie nazywanych wodno – ściekowymi. Działalność ta polega na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody mieszkańcom gminy, i pod względem organizacyjno technicznym jest ściśle związana z odprowadzaniem ścieków. Zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz zbiorowego odprowadzania ścieków reguluje ustawa z dnia 7 czerwca 2001 o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków znowelizowana w kwietniu 2005. Woda a ścieki Pomiędzy należnościami za ścieki i należnościami za wodę zachodzi istotny związek, a wynika to z tego, że ilość ścieków, za którą pobiera się opłatę, ustalana jest zazwyczaj w oparciu o pomiar zużycia wody przez danego użytkownika kanalizacji. Jednak na tym tle często powstają spory pomiędzy instytucją kanalizacyjną a użytkownikami kanalizacji. Ci drudzy niejednokrotnie podnoszą kwestię, że ilość odprowadzanych ścieków jest mniejsza od ilości pobieranej wody. Może tak być w różnych sytuacjach i dlatego sprawa ta wymaga analizy i rozwiązań w odniesieniu do różnych grup odbiorców, zwłaszcza – zakładów przemysłowych. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę W artykule 6 ustęp 5 wspomnianej, ustawodawca zastrzega, ze jeżeli nieruchomość jest zabudowanym budynkiem wielolokalowym umowa na dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków zawierana jest z właścicielem danej nieruchomości lub jej zarządca. Dodatkowo na wniosek właściciela lub zarządcy budynku, przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne zawiera umowę z osobą korzystając z lokalu, wskazaną we wniosku jeżeli: Zbiorowe zaopatrzenie w wodę • instalacja wodociągowa w budynku jest wyposażona w wodomierze przy wszystkich punktach czerpalnych • jest możliwy odczyt wskazań wodomierzy w terminie uzgodnionym przez przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne, • właściciel lub zarządca rozlicza różnicę wskazań między wodomierzem głównym a sumą wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych wody, Zbiorowe zaopatrzenie w wodę • właściciel lub zarządca na podstawie umowy, reguluje należności wynikające z różnicy między wodomierzem głównym a suma wskazań wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych wody, • właściciel lub zarządca określa warunki utrzymania wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych oraz warunki pobierania wody z punktów czerpalnych znajdujących się poza lokalami Zbiorowe zaopatrzenie w wodę • Zgodnie z artykułem 26 Ustawy o „zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków” odbiorca usług, który jest wyłącznie właścicielem lub zarządcą budynku wielolokalowego lub budynków wielolokalowych, jest zobowiązany do rozliczania kosztów tych usług, a suma obciążeń za wodę lub ścieki nie może być wyższa od ponoszonych przez właściciela lub zarządcę na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjnego. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Wyboru metody rozliczania kosztów różnicy wskazań między wodomierzem głównym, a sumą wskazań wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych, dokonuje właściciel lub zarządca. Należnościami wynikającymi z przyjętej metody obciąża osobę korzystającą z lokalu w tych budynkach. Wodomierz powinien być umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym łatwo dostępnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wodą lub zamarzaniem Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Rozliczenie dostawy wody, opiera się o jeden z trzech wariantów: • Wariant pierwszy – gdy brak jest urządzeń pomiarowych, • Wariant drugi – gdy każdy lokal posiada urządzenia pomiarowe, • Wariant trzeci – gdy w budynku znajdują się zarówno lokale opomiarowane jak i nieopomiarowane Zbiorowe zaopatrzenie w wodę W ostatnich dniach grudnia mijającego roku trzeba spisać wskazania stanów wszystkich opomiarowanych instalacji przesyłających media, które występują w danym budynku: wodomierza głównego zimnej i ciepłej wody, ciepłomierza znajdującego się w węźle cieplnym, wodomierzy zimnej i ciepłej wody w lokalach Zbiorowe zaopatrzenie w wodę W sytuacji braku wodomierza głównego wysokość zużytej wody reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14.01.2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Przeciętne normy zużycia wody na jednego mieszkańca w gospodarstwach domowych przedstawiono w tabelce 1, zaś przeciętne normy zużycia wody do podlewania ogródków przydomowych i upraw rolniczych w tabelce 2. Przeciętne normy zużycia wody na jednego mieszkańca w gospodarstwach domowych Lp. 1 Wyposażenie mieszkania w instalacje 2 Przeciętne normy zużycia wody dm3/mieszkańca/dobę m3/mieszkańca/miesiąc 3 4 30 0,9 1 Wodociąg bez ubikacji i łazienki (brak kanalizacji), pobór wody ze zdroju podwórzowego lub ulicznego 2 Wodociąg, ubikacja bez łazienki 50-60* 1,5-1,8* 3 Wodociąg, zlew kuchenny, wc, brak łazienki i ciepłej wody 70-90* 2,10-2,70* 4 Wodociąg, ubikacja, łazienka, lokalne źródło ciepłej wody (piecyk węglowy, gazowy – gaz z butli, elektryczny, bojler) 80-100* 2,4-3,0* 5 Wodociąg, ubikacja, łazienka, dostawa ciepłej wody do mieszkania (z elektrociepłowni, kotłowni osiedlowej lub blokowej) 140-160* 4,2-5,4* Przeciętne normy zużycia wody do podlewania ogródków przydomowych i upraw rolniczych Lp. 1 1 2 3 Wyszczególnienie Jednostka Przeciętne normy odniesienia (j. o.) zużycia wody 3 Dm /j. o. /dobę 2 3 4 Ogródek przydomowy, działka m2 2,5 rekreacyjna1 2 Uprawy w szklarniach i tunelach m 4,0 2 foliowych Pieczarkarnie3 m2 5,0 Energia cieplna Zaliczka na dostawę energii cieplnej dotyczy opłaty zmiennej za dostarczoną energię cieplną do budynku, a jej wysokość, zależna od ilości pobranego ciepła, ustalana jest indywidualnie dla każdego budynku. Centralne ogrzewanie Miesięczną zaliczkę na centralne ogrzewanie oblicza się według następującego wzoru: Z = O * Pi gdzie: O – opłata za ogrzewanie 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu, Pi – powierzchnia lokalu Zasady rozliczania ciepła Ustawa „Prawo Energetyczne”[1] zobowiązuje zarządców nieruchomości do określenia w formie regulaminu zasad rozliczeń ciepła dostarczonego na cele centralnego ogrzewania oraz na podgrzanie wody. Zarządca jakim jest jednostka budżetowa ma obowiązek przedstawić najemcy lokalu warunki i procedury rozliczania kosztów ciepła. • [1] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r Prawo Energetyczne, stan prawny na 23 czerwca 2006r Dz. U. z 2006r Nr 89, poz. 625 i Nr 104,poz. 708 Zasady rozliczania ciepła Opłata za dostarczone ciepło do budynku składa się z dwóch podstawowych składników: - opłaty stałej za moc zamówioną (za tzw. dyspozycyjność), - opłaty za ciepło zużyte (według wskazań ciepłomierza). Zasady rozliczania ciepła Składnik stały oblicza się jako udział wielkości powierzchni lokali do całkowitej powierzchni ogrzewanej w budynku. Zasady rozliczania ciepła Składnik zmienny – ta część kosztów określana jest na podstawie wskazań przyrządów pomiarowych (wodomierzy wody zimnej ciepłej wody użytkowej) i urządzeń (podzielników kosztów ogrzewania lub ciepłomierzy lokalnych) lub zaworów regulacyjno – pomiarowych zainstalowanych w mieszkaniu. Zasady rozliczania ciepła Część stała opłaty zawiera się w przedziale 3050% opłaty całkowitej, a część zależna od zużycia od 50-70%. Wzajemne proporcje obu składników taryfy za dostarczone ciepło są przedmiotem negocjacji pomiędzy administratorem budynku oraz dostawcą ciepła i muszą być jednoznacznie określone w umowie. Zasady rozliczania ciepła W zależności od uwarunkowań lokalnych i umów zawieranych między dostawcą a odbiorcą ciepła może być stosowana taryfa jednoczłonowa obejmująca składnik zmienny – zależny od zużycia ciepła. Koszty całkowite zasilania budynku w ciepło i wodę, na podstawie zaakceptowanego przez najemców (użytkowników) systemu określania podziału kosztów, administrator budynku dzieli na poszczególnych użytkowników. Zasady rozliczania ciepła Całkowity koszt jest dzielony na udziały niezależne od zużycia (A) i zależne od zużycia (B) gdzie: A - jest składnikiem stałym kosztów zużycia, B - jest składnikiem zmiennym zależnym od zużycia ciepła i wody przez użytkownika. Zasady rozliczania ciepła Wydzielenie składnika stałego (podstawowego) z kosztów całkowitych ma na celu solidarne obciążenie użytkowników kosztami związanymi z: • ogrzaniem pomieszczeń wspólnego użytkowania, • stratami ciepła w budynku lub na rurociągach łączących budynek z węzłem w wypadku węzła grupowego, • kosztami eksploatacyjnymi stałymi (obsługa i konserwacja węzła), obsługa rozliczeń kosztów. Zasady rozliczania ciepła Koszty całkowite zasilania budynków w ciepło, na podstawie otrzymanych faktur, są rozliczane przez zarządcę na poszczególnych użytkowników. Zasady rozliczania ciepła Zasady rozliczania ciepła zależą przede wszystkim od następujących warunków: - czy budynek posiada ciepłomierz zbiorczy mierzący ilość ciepła dostarczonego do budynku, - czy są w poszczególnych lokalach u odbiorców podzielniki kosztów (cieczowe lub elektroniczne), - czy jest możliwość określenia kosztów eksploatacji węzła, - czy budynek posiada własną kotłownię. Zasady rozliczania ciepła W przypadku, gdy budynek posiada ciepłomierz zbiorczy, natomiast lokale mieszkalne nie posiadają podzielników kosztów pierwszej kolejności należy ustalić po pierwsze: 1) koszty ogrzewania części wspólnej, po drugie: 2) koszty zmienne rozliczane bezpośrednio na użytkowników. Zasady rozliczania ciepła Warunkiem koniecznym dla określenia udziałów poszczególnych użytkowników budynku w kosztach zużycia ciepła i wody jest zainstalowanie w budynku (zasilanych z sieci ciepłowniczej): • ● ciepłomierza zbiorczego – mierzącego całkowitą ilość ciepła dostarczonego do budynku (zainstalowanego na przewodach sieciowych), • ● wodomierza mierzącego całkowitą ilość ciepłej wody pobranej przez użytkowników lokali, • ● wodomierzy mieszkaniowych zimnej i ciepłej wody użytkowej, • ● podzielników kosztów ogrzewania cieczowych lub elektronicznych, • ● określenia kosztów eksploatacji węzła. Zasady rozliczania ciepła W wypadku kotłowni wbudowanej dostarczającej ciepło do jednego budynku nie ma konieczności instalowania ciepłomierza zbiorczego, ponieważ koszt paliwa i eksploatacji kotłowni jest jednocześnie kosztem wyprodukowanego ciepła. Przy podziale kosztów zużycia ciepła na koszty ogrzewania i ciepłej wody użytkowej jako regułę przyjmuje się podział kosztów związanych z dostawą ciepła i wody dla całego budynku na koszty ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Zasady rozliczania ciepła W wypadku dostawy ciepła za pośrednictwem sieci ciepłowniczej koszt zużytego ciepła w budynku jest określany iloczynem zużycia ciepła według wskazań ciepłomierza zbiorczego, ceny rynkowej wytworzenia oraz dostarczenia ciepła. Dla węzłów dwufunkcyjnych od całkowitej ilości ciepła należy odjąć ciepło zużyte do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Zasady rozliczania ciepła W wypadku braku ciepłomierza zainstalowanego przy wymienniku ciepłej wody użytkowej, ilość ciepła zużytego na jej przygotowanie można określić iloczynem zużytej wody według wskazań wodomierza (zimnej wody) zainstalowanego na zasilaniu wymiennika ciepłej wody użytkowej, ilości ciepła zużytego do podgrzania jednostki objętości wody i ceny jednostki ciepła. Zasady rozliczania ciepła Straty ciepła związane z dostarczeniem wody do lokali wliczane są podczas sezonu grzewczego jako część zużycia na ogólne cele centralnego ogrzewania, a poza sezonem grzewczym, gdzie całe dostarczone ciepło przeznaczone jest na przygotowanie ciepłej wody użytkowej straty ciepła w instalacji ciepłej wody stanowią część kosztów zużycia ciepła ciepłej wody użytkowej. Szacunkowe określenie ilości ciepła zużytego na przygotowanie ciepłej wody użytkowej jest obarczone błędem, którego wielkość zależy od wartości wahań temperatury wody zimnej zasilającej wymienniki ciepłej wody użytkowej. Zasady rozliczania ciepła Najczęściej stosowane metody rozliczania kosztów centralnego ogrzewania: - Według powierzchni lokalu, - Na podstawie wskazań podzielników/mierników ciepła montowanych na grzejnikach/lokalach. Zasady rozliczania ciepła W sytuacji, gdy budynek nie jest wyposażony w urządzenia do podziału kosztów co lub pomiaru ilości zużytego ciepła w lokalu, stosuje się metodę rozliczania centralnego ogrzewania według powierzchni lokalu. Zasady rozliczania ciepła Metoda ta polega na podzieleniu całkowitych kosztów ogrzewania przez łączną powierzchnię lokali otrzymując cenę ogrzania 1 metra kwadratowego powierzchni lokalu. Zasady rozliczania ciepła Poszczególnych użytkowników lokali obciąża się kosztami ogrzewania mnożąc cenę 1 metra kwadratowego przez wielkość zajmowanych lokali. Zasady rozliczania ciepła Wady metody: - nieuwzględnianie czynników wpływających na ilość zużytego ciepła przez lokatorów, - Nie skłania do oszczędzania. Zalety metody: - Prostota obliczeń. Zasady rozliczania ciepła W przypadku gdy budynek jest wyposażony w urządzenia do podziału kosztów co, stosuje się metodę rozliczania co na podstawie wskazań podzielników montowanych na grzejnikach. Zasady rozliczania ciepła Przy tej metodzie należy dokonać dodatkowego podziału energii cieplnej na: - Koszty niezależne od zużycia, - Koszty zależne od zużycia. Zasady rozliczania ciepła Koszty niezależne od zużycia obejmują: - koszty stałe zakupu ciepła, - koszty zmienne ogrzewania pomieszczeń wspólnych i oddawania ciepła przez nieopomiarowaną część instalacji co (grzejniki niewyposażone w podzielniki, nieizolowane piony). Koszty te powinny być określone procentowo w stosunku do kosztów licznikowych ciepła dla budynku, z uwzględnieniem zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń wspólnych. Zasady rozliczania ciepła Do kosztów niezależnych od zużycia podziałem kosztów jest powierzchnia użytkowa lokali. Udział części kosztów niezależnych od zużycia w kosztach zmiennych co jest określany procentowo. Przykładowo może to być stosunek od 30% do 70% kosztów zmiennych. Zasady rozliczania ciepła K(co-niezal)=(Kos – Kcws)+(Koz-Kcwz)*30% K(co-niezal) Kos Kcws - koszty niezależne od zużycia w zł, - opłata stała za energię cieplną - średnia miesięczna opłata stała dotycząca zużycia ciepłej wody, rozdzielona proporcjonalnie do mocy zamówionej np. 15%. Koz Kcwz - opłata zmienna za energię cieplną, - średni miesięczny koszt zużycia ciepłej wody – np. opłata zmienna w procentach. Zasady rozliczania ciepła Koszty zależne od zużycia: - pozostałe koszty zmienne zakupu ciepła po odjęciu kosztów zmiennych przeznaczonych na ogrzanie części wspólnych nieruchomości oraz oddawania ciepła przez nieopomiarowaną część instalacji co Zasady rozliczania ciepła Dla kosztów zależnych od zużycia kluczem podziału są wskazania podzielników ciepła. Zasady rozliczania ciepła K(co-zal)=(Koz-Kcwz)*70% K(co-zal) - koszty zależne od zużycia w zł. Zasady rozliczania ciepła Poszczególnych użytkowników lokali obciążą się kosztami ciepła wynikającymi ze wskazań podzielników ciepła oraz pozostałymi kosztami (ogrzewanie pomieszczeń użytkowanych wspólnie, straty ciepła), które dzieli się według powierzchni lokali. Zasady rozliczania ciepła Koszty ogrzewania rozdzielone proporcjonalnie do powierzchni oblicza się następująco: Koszty ogrzewania rozdzielane proporcjonalnie do powierzchni = Koszty niezależne od zużycia /powierzchnia użytkowa wszystkich lokali ogrzewanych przez instalację w budynku Zasady rozliczania ciepła W celu otrzymania zużycia dotyczącego danego lokalu mieszkalnego należy odrębnie dla każdego lokalu pomnożyć wartość zużycia przypadającego na 1 metr kwadratowy przez ilość metrów danego lokalu. Zasady rozliczania ciepła Koszty ogrzewania wynikające ze wskazań podzielników ciepła oblicza się następująco: Koszty ogrzewania rozdzielone w stosunku do zużytych jednostek = koszty zależne od zużycia/ wskazania podzielników energii cieplnej po uwzględnieniu współczynników korekcyjnych Zasady rozliczania ciepła Zużycie energii cieplnej nierozerwalnie wiąże się z podgrzaniem wody. Rozliczenie tak zużytej energii cieplnej odbywa się w oparciu o jeden z trzech wariantów: • wariant pierwszy – gdy brak jest urządzeń pomiarowych • wariant drugi – gdy każdy lokal posiada urządzenie pomiarowe • wariant trzeci – gdy w budynku znajdują się zarówno lokale opomiarowane jak i nieopomiarowane. Nieczystości stałe • Opłaty mogą być naliczane względem liczby osób zamieszkujących w poszczególnych lokalach (całość kosztów jest dzielona przez liczbę mieszkańców i wartość ta następnie pomnożona przez liczbę osób zamieszkujących dany lokal obciąża jego właściciela), a następnie rozliczane po upływie roku. Nieczystości stałe W przypadku lokali użytkowych zazwyczaj stawkę ryczałtową nalicza się względem powierzchni lokalu. Zaliczkę przypadającą na właścicieli lokali mieszkalnych oblicza się wtedy na podstawie sumy fakturowej za wywóz nieczystości. Nieczystości stałe Naliczanie faktur za wywóz nieczystości stałych może odbywać się na kilka sposobów: - naliczanie miesięczne uzależnione od rodzaju pojemnika/kontenera i częstotliwości wywozu (cena miesięczna za dany typ pojemnika przy danej częstotliwości x ilość pojemników); - naliczanie miesięczne uzależnione od pojemności pojemnika/kontenera i częstotliwości wywozu (cena za metr sześcienny x pojemność x ilość pojemników x ilość wywozów w roku/12); Nieczystości stałe - naliczanie miesięczne uzależnione od ilości osób (cena miesięczna za osobę x ilość osób); - naliczanie wskaźnikowe za osoby (cena za metr sześcienny, rozliczanie wskaźnikiem ilości śmieci na osobę); - naliczanie wskaźnikowe za powierzchnię (cena za metr sześcienny, rozliczanie wskaźnikiem ilości śmieci za jednostkę powierzchni); - potwierdzony wzór – naliczanie za ilość metrów sześciennych faktycznie wywiezionych nieczystości w danym okresie rozliczeniowym; - od terminów wywozu – zgodnie z harmonogramem wywozu naliczanie za ilość wywozów w danym okresie rozliczeniowym od typu pojemników/kontenerów i ich ilości. Nieczystości stałe Dodatkowo do wyżej podanych sposobów fakturowania jest możliwość doliczania dodatkowych usług stałych (np. sprzątanie terenów zielonych) i jednorazowych. Instalacja elektryczna Instalację elektryczną rozpatruje się zazwyczaj w dwóch fragmentach: • jako instalację elektryczną zasilającą mieszkania, gdzie każdy z właścicieli posiada własny licznik i rozlicza się bezpośrednio z dostawcą energii elektrycznej, • jako opomiarowaną instalację elektryczną zabezpieczającą dostawę tzw. energii elektrycznej administracyjnej, zapewniającą oświetlenie klatek schodowych, piwnic, itp. oraz zasilanie tzw. instalacji siłowej (dźwigów osobowych). Energia elektryczna Opłaty zaliczkowe, rozliczane są po upływie roku w sprawozdaniu rocznym przekazanym członkom wspólnoty przez zarząd bądź zarządcę nieruchomości w trakcie zebrania ogółu właścicieli. Energia elektryczna Na podstawie zużyć roku poprzedniego oraz cen bieżących ustalane są składki na kolejny rok. Roczne zużycie energii, pomnożone przez stawkę zł, dzieli się przez liczbę właścicieli, a następnie liczbę miesięcy. Częścią wspólną nieruchomości jest instalacja elektryczna na odcinku od złącza do indywidualnego licznika na wejściu do lokalu, w tym instalacja w pomieszczeniach wspólnych oraz urządzenia oświetleniowe umieszczone na zewnętrznych ścianach budynku. Pozaksięgowa ewidencja kosztów Właściciele lokali mogą podjąć decyzję, że koszty konserwacji dźwigu osobowego stanowią część kosztów zarządu, natomiast koszt energii elektrycznej zużywanej przez windę zostanie podzielony pomiędzy członków wspólnoty według ustalonego przez nich klucza – np. osoby zajmujące swoje lokale na parterze zostaną zwolnione z opłat w ww. zakresie, osoby zajmujące lokale na piętrach 1-3 będą partycypować w 50% kosztów, zaś właściciele z wyższych pięter wniosą opłatę całkowitą. Zużycie gazu Sieć doprowadzająca gaz do budynku kończy się przyłączem, z którego rozchodzą się piony. Prawo budowlane narzuca konieczność corocznej kontroli szczelności instalacji gazowej. Zazwyczaj każdy z lokali jest opomiarowany. Właściciele lokali rozliczają się z dostawcą indywidualnie. Instalacja gazowa stanowi część wspólną nieruchomości na odcinku pomiędzy głównym zaworem w budynku bezpośrednio do podłączenia urządzeń odbiorczych. Zużycie gazu • Zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami taryfowymi przedsiębiorstwo gazownicze, podobnie jak inne przedsiębiorstwa energetyczne, stosuje taryfę w sposób zapewniający pokrycie uzasadnionych kosztów i ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen. Zużycie gazu Specyfika rynku gazu ziemnego polega na tym, że taryfa dla paliw gazowych ustalana jest przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo w Warszawie. Taryfa gazowa wymaga zatwierdzania przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i ogłoszenia w biuletynie URE. Dopiero po upływie 14 dni od daty ogłoszenia może ona obowiązywać odbiorców. Zatwierdzone jednolite ceny gazu obowiązują, zatem wszystkie zakłady gazownicze kraju. Zużycie gazu • Przedsiębiorstwo gazownicze jest zobowiązane w każdym czasie do nieodpłatnego udzielania informacji dotyczących rozliczeń oraz aktualnych taryf. Taryfę kształtuje się w taki sposób, aby odbiorca mógł na jej podstawie obliczyć należności odpowiadające zakresowi usług związanych z zaopatrzeniem go w paliwo gazowe, określonemu w umowie z dostawcą gazu. Ustalając taryfę opłat za usługi przesyłowe gazu przedsiębiorstwo energetyczne jest zobligowane zapewnić, że udział opłat stałych za świadczenie tych usług w opłacie łącznej nie będzie przekraczał 40%. Zużycie gazu • Na rachunku za gaz odbiorca powinien znaleźć wszystkie informacje związane z odbiorem gazu. Powinien tam widnieć numer fabryczny gazomierza, wskazanie taryfy, według której odbiorca jest rozliczany, data odczytu, bieżące i poprzednie wskazanie gazomierza oraz zużycie gazu od ostatniego odczytu. Zużycie gazu Najistotniejszym elementem jest jednak opłata za gaz. Składają się na nią następujące części: - cena za gaz (w zł za m3), tzn. kwota za faktycznie zużyty gaz, uwzględniająca cenę zakupu gazu od dostawców, - abonament (w zł za miesiąc), - opłata przesyłowa stała (w zł za miesiąc lub w zł za m3/h), - opłata przesyłowa zmienna (w zł za m3). Zużycie gazu Abonament ma charakter zryczałtowanej opłaty związanej przede wszystkim ze świadczeniem usług handlowej obsługi odbiorców. Polega ona na odczytywaniu gazomierzy, wystawianiu faktur, obliczaniu i pobieraniu należności za dostarczane paliwo gazowe oraz kontroli układów pomiarowych i dotrzymywania warunków umowy i prawidłowości rozliczeń. Zużycie gazu Opłata przesyłowa stała opiera się na kosztach eksploatacji i odtwarzania przyłączy, rozbudowy gazociągów, budowy i eksploatacji układów pomiarowych oraz wykorzystania infrastruktury technicznej koniecznej do zapewnienia dostarczania paliw gazowych, ich magazynowania oraz rezerwowania mocy w celu przesyłania gazu. Zużycie gazu Opłata przesyłowa zmienna pokrywa koszty związane z zabezpieczeniem dostarczenia zamówionego gazu do miejsca jego odbioru, utrzymania parametrów jakościowych dostarczonych paliw gazowych, zapewnienia rezerw i zdolności przesyłowych