Szkolny program profilaktyki adresowany jest do uczniów
advertisement
Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie opracowany na lata 2012-2013 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie SPIS TREŚCI: PODSTAWA PRAWNA ........................................................................................................................................................................................................................ 3 ZAŁOŻENIA......................................................................................................................................................................................................................................... 4 PRZEWIDYWANE EFEKTY WDROŻENIA PROGRAMU ....................................................................................................................................................................... 16 MONITOROWANIE I EWALUACJA .................................................................................................................................................................................................... 16 2 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie PODSTAWA PRAWNA Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r.z późniejszymi zmianami z 22 lipca 2002 r. (Dz.U.Nr 147,poz.1231), 28 marca 2007r. (Dz. U. Nr 70, poz. 473), 4 września 2009 r (Dz. U. Nr 18, poz. 97) Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995r. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997r. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. Ustawa o systemie oświaty (zapis postulujący wprowadzenie programów profilaktycznych) Rozporządzenie MENiS z dnia 23 grudnia 2008 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4 poz. 17ogłoszone 15 stycznia 2009 r). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. Nr 10 poz.96). Rozporządzenie MENiS w sprawie szczególnych zasad działań publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych z dnia 11.12.2002r. Rozporządzenie MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31.12.2006 3 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie ZAŁOŻENIA 1) Szkolny Program Profilaktyczny został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie w oparciu o diagnozę środowiska szkolnego 2) Analiza sytuacji wychowawczej wykazała, że SPP powinien obejmować w szczególności działania ukierunkowane na zapobieganie agresji, przemocy, profilaktykę uzależnień od środków psychoaktywnych, Internetu, gier komputerowych, a także zapobieganie różnym formom niedostosowania społecznego (izolacja, wagary, nieumiejętność funkcjonowania w grupie i radzenia sobie z frustracją) oraz takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, brak motywacji do systematycznej nauki i pracy, znieczulicę społeczną. 3) Działania realizowane w ramach SPP dotyczą uczniów oraz osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. 4) Poszczególne elementy programu mogą ulegać modyfikacji i aktualizacji wprowadzanej w formie aneksu. Szkolny program profilaktyki adresowany jest do uczniów, nauczycieli i rodziców jest spójny z treściami zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego i Programem Wychowawczym szkoły i dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. W szkole prowadzone będzie profilaktyka pierwszorzędowa, a wobec niektórych uczniów działania z obszaru profilaktyki drugorzędowej. Profilaktyka pierwszorzędowa skierowana będzie do grup niskiego ryzyka, czyli do wszystkich uczniów i rodziców. Jej celem jest promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji. Profilaktyka drugorzędowa skierowana będzie do grup podwyższonego ryzyka. 4 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie Celem działań jest ograniczenie dysfunkcji, umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych. W przypadku zarejestrowania przez dyrektora lub pedagoga negatywnych i aspołecznych zachowań podejmowane będą w szkole działania w celu wyeliminowania skutków tych zachowań. W ramach programu podjęte zostaną : działania informacyjne ( z zakresu podnoszenia świadomości w przestrzenia zasad bezpieczeństwa i dostarczania adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych w celu umożliwienia dokonania racjonalnych wyborów), działania edukacyjne (pomoc w rozwijaniu np. umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom otoczenia), działania alternatywne(pomoc z zaspokajaniu potrzeb np. sukcesu, przynależności oraz satysfakcji życiowej z zaangażowania się w działalność artystyczną, społeczną, sportową), działania interwencyjne ( pomoc w rozwiązywaniu problemów i wsparcie w sytuacjach kryzysowych). 5 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI Cele ogólne: 1. 1.Podejmowanie działań związanych z edukacją bezpieczeństwa i zapobiegania zachowaniom problemowym wśród uczniów. 2. Działania wzmacniające czynniki chroniące uczniów przed patologią. 3. Zintegrowanie działań szkoły z działaniami prowadzonymi w tym zakresie w środowisku lokalnym. 4. Wsparcie rodziny w jej funkcji wychowawczej ( psychoedukacja, pedagogizacja), interwencje instytucji działających na rzecz dziecka i rodziny. 5. Wypracowanie i konsekwentna realizacja jednolitych systemów: reagowania na przemoc i agresję, zapobiegania wagarowaniu i uzależnieniom. Cele szczegółowe: 1. Poznanie przyczyn absencji uczniów w szkole. 2. Ustalenie płaszczyzn przeciwdziałania tej patologii szkolnej. 3. Wdrażanie programów interwencyjnych wobec uczniów o niskiej obecności w szkole. 4. Wdrażanie jednolitych zasad usprawiedliwiania nieobecności uczniów. 5. Eliminowanie agresywnych zachowań uczniów i stosowanej przez nich przemocy. 6. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna uczniom mającym problemy wychowawcze ( udział w zajęciach specjalistycznych, socjoterapeutycznych, psychoedukacyjnych). 7. Wdrażanie uczniów do przestrzegania zasad i norm zachowań obowiązujących w życiu każdego człowieka. 8. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną. 6 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie 9. Przybliżenie negatywnych konsekwencji zachowań agresywnych. 10. Uwrażliwienie uczniów na poszanowanie godności innych. 11. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią. 12. Reagowanie na próby sięgania przez uczniów po substancje uzależniające i udzielanie pomocy w poradniach specjalistycznych. 13. Wzmacnianie właściwej postawy wobec problemów uzależnień. 14. Wykształcenie właściwej postawy wobec problemów uzależnień. 15. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców, nauczycieli. 16. Dostarczenie wiedzy o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych, palenie papierosów i stosowanie narkotyków. 17. Dostarczenie wiedzy o prawie karnym stosowanym wobec nieletnich i uświadamianie konsekwencji życiowych wchodzenia w konflikt z prawem. TREŚCI: 1. Profilaktyka patologii społecznych (agresja, uzależnienia od środków odurzających, uzależniających, Internetu i gier i komputerowych). Umiejętność asertywnego radzenia sobie z presją środowiska (w zakresie eksperymentowania) Poszukiwanie form pomocy Poszukiwanie alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego, Rozwijanie zdolności i zainteresowań Planowanie i osiąganie celów życiowych, kierowanie własnym rozwojem 2. Promowanie zdrowego stylu życia. Dbałość o higienę fizyczną i psychiczną Właściwe nawyki żywieniowe 7 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie Zachowania ryzykowne Zakażenie wirusem HIV, choroba AIDS. 3. Modelowanie pozytywnych wzorców zachowań. Wychowanie przez wartości. SPOSOBY REALIZACJI: Treści SPP realizowane są głównie podczas lekcji, godzin o dyspozycji wychowawcy, lekcji wychowania fizycznego, spotkań z higienistką szkolną, pedagogiem, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów, konkursów, na poszczególnych przedmiotach oraz podczas zajęć pozalekcyjnych, wycieczek i zajęć terenowych. O doborze metody służącej realizacji celu decyduje nauczyciel prowadzący zajęcia, zalecane jest prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi tak, aby maksymalnie zaangażować ucznia w proces dydaktyczny i wychowawczy. Szczegółowy plan działań ukierunkowanych na realizację celów przedstawia tabela 1. 8 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie Tabela 1: Działania ukierunkowane na realizację celów programu Problem/czynniki ryzyka Cele Sposoby realizacji •Uległość wobec nacisków grupy •Niskie poczucie własnej wartości •Niski poziom empatii •Znieczulica społeczna •Nuda • Brak celów życiowych. • Zaburzona hierarchia wartości • Nieumiejętność radzenia sobie z frustracją • Czynniki stresogenne w środowisku szkolnym i pozaszkolnym • Brak umiejętności radzenia sobie z trudami życia • Brak akceptowanego społecznie repertuaru zachowań ukierunkowanych na realizację celów • Wskazanie sposobów radzenia sobie z sytuacjami nacisku, zachęty do stosowania przemocy i agresji. • Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z emocjami, frustracją, stresem i zagrożeniem. • Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Zajęcia profilaktyczne w ramach godzin wychowawczych • Praca indywidualna z uczniem mającym trudności z kontrolą złości i zachowaniami agresywnymi • Prezentowanie właściwych postaw życiowych oraz pokazywanie pozytywnych wzorców • Dostarczenie wiedzy na temat źródeł szukania pomocy ofiarom przemocy, (np. numer niebieskiej linii -gazetka ścienna informacyjna) • System jasnych konsekwencji dla uczniów łamiących zasady współżycia społecznego • Współpraca z Policją i Sądem Rejonowym (Wydział Rodzinny i Nieletnich) • Spotkania uczniów z Policją. • Niewiedza na temat skutków i odpowiedzialności prawnej zachowań agresywnych •Uświadomienie konsekwencji prawnych, psychologicznych i społecznych Odpowiedzialni Agresja, przemoc Patologie społeczne Wychowawcy Pedagog, specjaliści N-le przedmiotów (zwłaszcza religii, wos-u, języka polskiego), Dyrekcja, Wychowawcy Pedagog, 9 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie stosowania przemocy Uzależnienia od środków psychoaktywnych (alkohol, nikotyna, leki, narkotyki) : •Moda na branie, palenie i picie. •Uległość wobec nacisków grupy •Patologiczne wzorce używania środków psychoaktywnych •Brak umiejętności asertywnego odmawiania •Niskie poczucie własnej wartości •Łatwość dostępu do środków psychoaktywnych. •Brak umiejętności radzenia sobie z trudami życia. Brak celów życiowych •Nuda •Potrzeba eksperymentowania wynikająca z wieku •Zaburzona hierarchia wartości Uzależnienia od Internetu, gier komputerowych, telefonów komórkowych i TV: •Uświadomienie konsekwencji prawnych, psychologicznych i społecznych używania środków psychoaktywnych •Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z emocjami, frustracją, stresem i zagrożeniem. •Zmniejszenie motywacji do picia, palenia, „brania” w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych •Dostarczenie wiedzy na temat działania i skutków zdrowotnych używania środków psychoaktywnych •Rozwijanie •Prowadzenie zajęć z profilaktyki Pedagog, uzależnień od środków psychoaktywnych w Wychowawcy ramach godzin wychowawczych oraz zajęć Dyrekcja z pedagogiem i specjalistami terapii uzależnień •Praca indywidualna z uczniem zagrożonym uzależnieniem, eksperymentującym (analiza problemu, opracowanie planu naprawczego, poszukiwanie tzw. zasobów) •Współpraca ze środowiskiem rodzinnym, pedagogizacja rodziców w ramach rozmów indywidualnych •Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień. •Spektakle teatru profilaktycznego •Przedstawienie oferty zajęć pozalekcyjnych •Wyciąganie konsekwencji wobec uczniów palących na terenie szkoły •Współpraca z Policją i Sądem Rejonowym (Wydział Rodzinny i Nieletnich), •Konsekwentne stosowanie procedur w sytuacji, gdy uczeń znajduje się pod wpływem środków psychoaktywnych •Indywidualna pomoc psychologiczna i pedagogiczna osobom eksperymentującym •Zajęcia profilaktyczne z zakresu Nauczyciele 10 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie •Moda na korzystanie z mediów •Łatwość dostępu do Internetu i innych mediów •Niewłaściwe wzorce korzystania z mediów •Nuda •Brak motywacji do rozwoju, postawa bierności życiowej •Nieumiejętność korzystania z alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego •Nieumiejętność zarządzania czasem Demoralizacja (wagary, kradzieże, rozboje itp.) •Patologiczne wzorce funkcjonowania •Przynależność do grup nieformalnych •Błędy wychowawcze •Brak konsekwencji i jasno ustalonych zasad funkcjonowania •Zaburzenia rozwojowe •Lenistwo •Nuda •Impulsywność •Niska samoocena •Brak umiejętności zaspokajania umiejętności zachowań asertywnych •Nauka bezpiecznego, dostosowanego do realnych potrzeb korzystania z technologii multimedialnych •Dostarczanie wiedzy na temat uzależnień od Internetu i form pomocy bezpiecznego korzystania z Internetu informatyki, dyrekcja, •Praca indywidualna z uczniem zagrożonym wychowawcy, uzależnieniem (analiza problemu, specjaliści,pedagog opracowanie programu naprawczego) •Przestrzeganie zasady nieużywania telefonów komórkowych podczas zajęć lekcyjnych •Przedstawienie szerokiej oferty zajęć pozalekcyjnych przedmiotowych, jak również promowanie zaangażowania w działalność SU, wolontariatu •Pedagogizacja rodziców w ramach rozmów indywidualnych. •Nabywanie umiejętności rozpoznawania zagrożenia •Uświadomienie konsekwencji prawnych, psychologicznych i społecznych stosowania zachowań świadczących o demoralizacji •Zwiększenie Współpraca z Policją i Sądem Rejonowym (Wydział Rodzinny i Nieletnich), ośrodkami resocjalizacyjnymi oraz socjoterapeutycznymi w porozumieniu z rodzicami •Monitorowanie absencji uczniów Pedagogizacja rodziców w ramach rozmów indywidualnych i spotkań wywiadowczych •Praca indywidualna z uczniami zagrożonymi demoralizacją •Wychowanie przez wartości w ramach godzin wychowawczych, promowania pozytywnych wzorów postępowania •Działalność organizacji młodzieżowych, Dyrekcja, wychowawcy, pedagog, wszyscy nauczyciele 11 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie własnych potrzeb w sposób akceptowany społecznie •Brak celów życiowych. •Brak świadomości konsekwencji prawnych i poczucie bezkarności. Choroby i zaburzenia na tle trudności psychicznych (napięcia, nerwice, podatność na stres, choroby psychosomatyczne, anoreksja, Zagrożenia bulimia): •Czynniki osobowościowe zdrowia •Brak wsparcia wśród psychofizycznego najbliższych •Czynniki stresogenne uczniów w środowisku szkolnym •Brak umiejętności radzenia sobie ze stresem •Samotność, izolacja motywacji do nauki i osiągania lepszych wyników •Rozwój zdolności i umiejętności planowania celów życiowych oraz motywacji do ich osiągania Kierowanie się wartościami w podejmowaniu decyzji •Wczesne rozpoznawanie na terenie szkoły objawów chorób i zaburzeń na tle psychicznym •Udzielanie wsparcia uczniom, rodzicom i opiekunom w organizacji specjalistycznej pomocy •Dostarczanie wiedzy na temat chorób i zaburzeń na tle psychicznym •Rozwijanie umiejętności radzenia sobie •Współpraca ze specjalistami różnych Dziedzin •Zajęcia o charakterze profilaktycznym •Psychoedukacja w zakresie radzenia sobie ze stresem •Nauka sposobów efektywnego autorelaksu •Pedagogizacja rodziców ramach rozmów indywidualnych i zebrań rodzicielskich •Zajęcia integracyjne w zespołach klasowych Higienistka szkolna, pedagog, specjaliści nauczyciele wychowania fizycznego Dyrekcja 12 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie Prowadzenie niezdrowego stylu życia: •Brak właściwych nawyków żywieniowych w zakresie regularności i jakości odżywiania •Dostępność i popularność chemizowanej •Brak ruchu i aktywności fizycznej (niechęć do zajęć wychowania fizycznego) •Ubiór niedostosowany do warunków pogodowych •Używanie kosmetyków niedostosowanych do potrzeb wieku (nadmiar, niska jakość). HIV/AIDS: • Ryzykowne zachowania powodujące zagrożenia wirusem HIV. • Wczesna inicjacja seksualna • Nieznajomość dróg zakażenia • Niestosowanie się do zasad higieny • Nierealistyczne postrzeganie zagrożenia (poczucie, że „mnie to nie dotyczy”, uciekanie przed prawdą o możliwości z napięciem i stresem •Wyrobienie/ utrwalenie właściwych nawyków dbania o zdrowie •Dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat zagrożeń zdrowia, jak również czynników go wspierających •Dostarczenie wiedzy na temat HIV/AIDS i dróg zakażenia oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową • Zapobieganie ryzykownym zachowaniom. • Opóźnienie inicjacji seksualnej. •Prowadzenie zajęć o tematyce prozdrowotnej •Prowadzenie na terenie szkoły akcji profilaktycznych, •Organizacja atrakcyjnych pozalekcyjnych zajęć sportowych (piłka nożna, siatkowa, koszykowa, tenis in.) Nauczyciele: biologii, chemii Higienistka szkolna Nauczyciele wychowania fizycznego •Zajęcia profilaktyczne dotyczące problematyki HIV/AIDS • Zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne dotyczące odpowiedzialności za własne decyzje, jak również właściwych zachowań związanych z funkcjonowaniem jako istota płciowa • Dostarczanie informacji na temat punktów diagnostyczno-konsultacyjnych (plakaty promujące Światowy Dzień AIDS, gazetka informacyjna, rozmowy Higienistka szkolna Pedagog, specjaliści Nauczyciele: biologii, Wychowania do życia w rodzinie, religii, 13 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie zakażenia) • Brak umiejętności asertywnego zachowania • Mity na temat choroby i osób zakażonych/chorych Brak umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia: • Brak wiedzy na temat czynników ryzyka • Brak wyćwiczonych procedur reagowania w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia Brak postaw proekologicznych: • Niewiedza na temat skutków nadmiernej ekspansji środowiska • Lenistwo, brak odpowiedzialności za przyszłość środowiska naturalnego • Promowanie postawy tolerancji wobec osób chorych na AIDS indywidualne) •Zapoznanie rodziców, uczniów i nauczycieli z procedurami zachowań uczniów w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia •Udział uczniów w pokazach ratownictwa medycznego • Ćwiczenie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej • Zajęcia na temat numerów alarmowych oraz właściwych zachowań na drodze i w sytuacji zagrożenia • Ćwiczenie właściwych zachowań podczas alarmu przeciwpożarowego • Dokształcanie kadry w zakresie umiejętności pierwszej pomocy przedmedycznej Nauczyciele: biologii, i przysposobienia obronnego Dyrekcja •Uwrażliwienie uczniów na potrzebę dbałości o środowisko przyrodnicze – zwiększenie świadomości •Segregacja odpadów na terenie szkoły • Zbiórki makulatury • Zbiórki puszek • Udział w akcjach : „Sprzątanie Świata”, „Dzień Ziemi” Nauczyciele: biologii, chemii, fizyki Samorząd Uczniowski Dyrekcja 14 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie ekologicznej • Dostarczanie wiedzy o zagrożeniach środowiska naturalnego • Wskazanie konkretnych sposobów dbania o środowisko przyrodnicze Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych 1. Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Strzyżowie 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Strzyżowie 3.Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 4. Komenda Powiatowa Policji. 5.Sąd Rejonowy w Strzyżowie Kuratorzy Sądu Rodzinnego 6. Starostwo Powiatowe 7. Urząd Miejski 15 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Technicznych w Strzyżowie PRZEWIDYWANE EFEKTY WDROŻENIA PROGRAMU W wyniku działań profilaktycznych uczeń: • potrafi radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, jak również szukać źródeł kompetentnej pomocy • zna konsekwencje zdrowotne, psychiczne i społeczne zażywania narkotyków, palenia, picia i używek • świadomie wybiera i prowadzi zdrowy styl życia, MONITOROWANIE I EWALUACJA Informacje niezbędne do ewaluacji uzyskane zostaną poprzez: Analizowanie pracy profilaktycznej na bieżąco, zgodnie z potrzebami. Rozmowy z rodzicami uczniów o efektach realizacji programu profilaktycznego. Wymianę uwag, spostrzeżeń i własnych doświadczeń podczas posiedzeń rady pedagogicznej (spotkań szkolnego zespołu wychowawczego). Obserwację zachowań uczniów ( wpisy do zeszytów uwag, dokumentacja wychowawcy i pedagoga). Analizę dokumentów szkolnych ( dzienniki, protokoły, plany pracy). Analizę sprawozdań z realizacji działań profilaktycznych, wychowawczych, zdrowotnych na posiedzeniach Rad Pedagogicznych. Badania ankietowe wśród uczniów, rodziców, nauczycieli. 16
