KATEDRA GLEBOZNAWSTWA MELIORACYJNEGO

KATEDRA GLEBOZNAWSTWA MELIORACYJNEGO
Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska
Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu
Katedra Gleboznawstwa Melioracyjnego
Zawodowe Studia Zaoczne
Tematyka egzaminu z gleboznawstwa i torfoznawstwa
w roku akad. 2002/2003
1. Humifikacja, paludyzacja, dojrzewanie, murszenie - zdefiniować te procesy i podać warunki ekologiczne ich
przebiegu.
2. Procesy dekompozycji (rozkładu) i syntezy (humifikacji) w złożach organicznych: w jakich warunkach one
przebiegaja i skutki ich działania.
3. Dekalcyfikacja i kalcyfikacja - zdefiniować procesy, podać warunki i przebieg tych procesów oraz ich skutki w
glebie.
4. Procesy eluwiacji i iluwiacji - ich przebieg, warunki wilgotnościowe oraz poziomy przez nie wytworzone.
5. Proces bielicowy - podać istotę tego procesu oraz etapy jego rozwoju. Profil glebowy wytworzony w tym
procesie.
6. Tworzenie się poziomu argillic - warunki powstawania tego poziomu, proces „argillizacji” (lessivage,u),
właściwości poziomu argillic na tle innych endopedonów.
7. Gleby typu czarne ziemie i czarnoziemy - podać genezę, warunki tworzenia się, podział systematyczny.
8. Uziarnienie gleb: podział stałej fazy gleb na frakcje granulometryczne. Co to jest frakcja glanulometryczna
gleb? Zasady metod oznaczania składu granulometrycznego gleb.
9. Oglejenie gleb - warunki powstawania gleju, czynniki powodujące oglejenie, skutki oglejenia.
10. Barwa gleby. Czynniki wpływające na barwę gleby. Znaczenie barwy w diagnostyce gleboznawczej i w
określeniu właściwości gleb. Oznaczenie barwy gleby wg Tabel Munsella.
12. Rozkład por glebowych i ich zwiazek z potencjałem macierzystym wody glebowej; związek wielkości por
glebowych z potencjałem macierzystym wody glebowej.
13. Struktura gleby - definicja struktury; typy, klasy i trwałość struktury glebowej. Opis struktury glebowej.
14. Co to jest wskaźnik porowatości. Oznaczenie wskaźnika porowatości. Związek wskaźnika porowatości (e) z
współczynnikiem porowatości (fc).
15. Zdefiniować zjawiska i podać znaczenie: infiltracja, perkolacja, filtracja, wznios kapilarny.
16. Od jakich cech glebowych zależy wartość wilgotności trwałego więdnięcia, a od jakich wartość polowej
pojemności wodnej.
17. Krzywa pF - definicja, znaczenie praktyczne, do jakich celów używamy tej funkcji.
18. Polowa pojemność wodna - definicja, znaczenie w żyzności gleby.
19. Zdefiniować pojęcie: woda wolna, woda dostępna dla roślin i łatwo dostępna dla roślin, woda niedostępna
dla roślin, woda higroskopijna.
20. Retencja wody w glebie. Siły powodujące zatrzymywanie wody w glebie.
21. Trójfazowy układ gleby - określić udział poszczególnych faz w budowie gleb mineralnych i organicznych.
dlaczego ilość i rozkład por glebowych odgrywa tak ważną rolę w produktywności gleb.
22. Co to jest odczyn gleby? W jaki sposób mierzymy odczyn gleby? Co to jest pH?
23. Co to są buforowe zdolności gleb?. Jakie składowe gleby powodują buforowość? Czy to zjawisko jest
korzystne lub nie w kształtowaniu żyzności gleb?
24. Proszę opisać procesy, które przyczyniają się do zwiększenia w glebie kwasowości.
25. Zdefiniować kwasowość czynną i potencjalną. Opisz metody ich oznaczania.
26. Powietrze glebowe - skład chemiczny. Różnica pomiędzy składem powietrza glebowego i nadglebowego.
Wymiana powietrza glebowego z powietrzem nadglebowym. Potrzeby roślin.
27. Temperatura gleby. Ciepło właściwe gleby oraz głównych jej komponentów. Od czego zależy prędkość
nagrzania się gleby? Co to są gleby ciepłe i gleby zimne?
28. Gęstość objętościowa gleby suchej – definicja, co wpływa na jej wielkość, w jakim celu oznaczamy gęstość
objętościowa, do jakich obliczeń stosujemy tę wartość.
29. Co to jest gęstość stałej fazy gleby - definicja, jakie czynniki wpływają na wielkość gęstości, metody
oznaczania gęstości stałej fazy gleby.
30. Podać główne składniki i funkcje gleby w odniesieniu do wzrostu roślin.
31. Definicja gleby. Elementarna jednostka glebowa. Pojęcie jednostki glebowej taksonomicznej i
kartograficznej.
32. Skład mineralogiczny gleb i różnych frakcji granulometrycznych. Minerały frakcji ilastej.
33. Co to jest warstwa tetraedryczna i oktaedryczna, powiązanie tych warstw w pakiecie. W jaki sposób
zbudowane są pakiety montmorillonitu i kaolinitu ? Skąd bierze się ładunek elektryczny w minerałach
ilastych.
34. Czy kationowa pojemność wymienna (KPW) w glebie jest wielkością stałą czy zmienną.
W jaki sposób pH roztworu glebowego wpływa na zmianę KPW?
35. Dlaczego illit jest minerałem niepęczniejącym? Wyjaśnij to zjawisko.
36. Co to są minerały ilaste? Opisz budowę kaolinitu i montmorillonitu. Dlaczego te minerały maja tak różną
pojemność wymienną kationów.
37. Rola materii organicznej w kształtowaniu chemicznych i fizycznych właściwości gleb.
38. Azot w glebie. Źródła azotu glebowego. Przemiany azotu w glebie.
39. Organizmy glebowe. Podać główne grupy organizmów glebowych i podać ich masę na ha w 15 cm warstwie,
lub ich liczebność.
41. Definicja humusu glebowego. Frakcji próchnicy glebowej i ich rola w przemianach biologicznych materii
organicznej oraz w kształtowaniu fizyko-chemicznych właściwości gleb.
42. Podaj definicje: złoża torfowego, gleby organicznej, poziomu organicznego.
43. Rozmieszczenie torfowisk na kuli ziemskiej, w Europie, i w Polsce. Warunki ekologiczne tworzenia się złóż
organicznych.
44. Rola hydrologii terenu w powstawaniu i rozwoju torfowisk; powstawanie torfowisk niskich, przejściowych i
wysokich.
45. Podział torfowisk na typy; charakterystyka głównych typów torfowisk; materiał torfowy w różnych typach
torfowisk i jego charakterystyka.
46. Roślinność torfowisk niskich, wysokich i przejściowych.
47. Botaniczny skład materiału torfowego i metody jego oznaczania. Podaj przykład składu botanicznego
jakiegoś rodzaju torfu.
48. Stopień rozkładu materiału organicznego torfów (definicja) i metody jego oznaczania w polu i w
laboratorium.
49. Podział gleb organicznych wg stopnia rozkładu materiału organicznego; Właściwości gleb organicznych
związane ze stopniem rozkładu materii organicznej torfów.
50. Popielność torfów (definicja) i skład chemiczny popiołu.
51. Grupowy skład torfów, charakterystyka komponentów.
52. Ewolucja gleb organicznych w warunkach naturalnych i po odwodnieniu złoża.
53. Składowe procesu osiadania złóż torfowych.
54. Murszenie gleb organicznych i gleby powstające w tym procesie.
55. Wierzchnie poziomy diagnostyczne gleb (epipedony) ich charakterystyka i związki między sobą.
56. Poziom mollic, antropic i plaggen - charakterystyka, podobieństwa i różnice.
57. Poziom luvic, argillic - geneza i charakterystyka.
58. Pozom albic, spodic i plamy glejowe - geneza i charakterystyka.
59. Gleby autogeniczne, hydrogeniczne i semihydrogeniczne.
60. Gleby płowe - geneza, ewolucja, rolnicza przydatność (poziomy diagnostyczne tych gleb).
61. Gleby bielicowe i bielice - geneza i ewolucja w rolniczej uprawie.
62. Gleby glejowe - geneza, właściwości i podział systematyczny.