Zagadnienia na grudzień

ZAGADNIENIA DO POWTÓRZENIA –/GRUDZIEŃ
ODRODZENIE
ODRODZENIE- ramy czasowe - od 1450r.- wynalezienie druku lub
1453r. upadek Konstantynopola
1492r.- odkrycie Ameryki przez Krzysztofa
Kolumba
1517r. – początek reformacji
do końca XVI w.
1. Wielkie odkrycia geograficzne
- czas i szlaki wypraw Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana,
Bartłomieja Diaza(mapa)
-przyczyny odkrywania nowych ladów
- posiadłości kolonialne Hiszpanów i Portugalczyków (mapa)
-skutki odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze i kulturowe Europy i
Nowego Świata
ważne pojęcia; astrolabium, karalawela,kompas ,busola, cywilizacja; Majów, Inków i
Azteków, konkwistador , ,, złoty trójkat,, , kopania handlowa,praca nakładcza,
manufaktura,kapitalizm
ważne postaci; Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama, Ferdynanda Magellan, Bartłomiej
Diaz, Amerigo Vesspuci
2. Humanizm i renesans
-źródła rozwoju kultury renesansu i jej charakterystyczne cechy
- największe osiagniecia tworców epoki;Leonarda da Vinci,Michała Anioła, Rafaela
Santi, Erazma z Rotterdamu, Mikołaja Kopernika, Galileusza,
-rola druku Jana Gutenberga dlaupowszechnienia idei renesansu oraz rozwoju
cywilizacji europejskiej
ważne pojęcia; mecenas, renesans, odrodzenie, humanizm
ważne postaci; Leonardo da Vinci,Michał Anioł, Rafael Santi, Erazm z Rotterdamu,
Mikołaj Kopernika, Galileusz, Jan Gutenberg
3. Rozłam w Kościele zachodnim
- przyczyny rozłamu w Kościele zachodnim
-cele i działalność Marcina Lutra- wystapienie w Wittenberdze
- nurty reformacji i ich charakterystyczne cechy; luteranizm, kalwinizm, anglikanizm,
arianizm, husytyzm
- cele zwołania soboru trydenckiego i jego postanowienia słuzące wzmocnieniu
katolicyzmu
ważne pojęcia;reformacja, odpust, symonia, nepotyzm, protestanci, luteranizm,
kaalwinizm, anglikanizm, arianie, sobór
ważne postaci;Marcin Luter, Jan Kalwwin, Henryk VIII, Jan Hus
2. Kontreformacja jako odpowiedź Kościoła na reformację
-zmiany wprowadzone w Kościele katolickim wprowadzone w wyniku soboru
trydenckiego
- główne zasady działalności zakonu jezuitów
ważne pojęcia; indeks ksiąg zakazanych, Święte Oficjum, inkwizycja, kontrreformacja
ważne postaci; Ignacy Loyola
3.Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów
- polityka zagraniczna ostatnich Jagiellonów; Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta
- okoliczności zawarcia unii realnej między Polska a Litwą( unia lubelska), jej główne
postanowienia
- zasięg terytorialny Rzeczpospolitej Obojga Narodów
- stosunki wyznaniowe w państwie polsko-litewskim i ich specyfika na tle europejskim
ważne pojęcia;hołd pruski, unia realna, Rzeczpospolita Obojga Narodów
ważne postaci; Zygmunt Stary , Zygmunt August, Bona
4.Kultura polskiego odrodzenia
- największe osiągnięcia pismiennictwa polskiego epoki renesansu, - twórczość
Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza- Modrzewskiego
- przykłady obiektów sztuki renesansowej w Polsce
ważne pojęcia; ,, złoty wiek kultury polskiej,,
ważne postaci; Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja FryczaModrzewskiego, Szymon Szymonowic
5. Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów
- instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej i ich kompetencje; sejm walny i sejmiki
ziemskie
- przywileje szlacheckie , m,in. Konstytucja Nihil Novi
-okoliczności uchwalenia oraz główne założenia konfederacji warszawskiej i
artykułów henrykowskich
- zasady wolnej elekcji
ważne pojęcia,przywilej, sejm walny, sejmiki ziemskie, stany sejmujace, demokracja
szlachecka, konfederacjia warszawska , artykuły henrykowskie, pacta conwenta,
wolna elekcja, intereks, sejm konwokacyjny, sejm elekcyjny, sejm koronacyjny,
piechota wybraniecka
ważne postaci; Henryk Walezy, Stefan Batory, Jan Zamoyski
UWAGA- przy powtórzeniu zwracajcie uwagę na sytuowanie wydarzeń w czasie
( daty) i przestrzeni ( mapa)
BARKOKI -ramy czasowe XVII wiek
1. Gówne przyczyny wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją , Turcją i Rosją w I i II poł.
XVII w.
-polityka wewnętrzna i zewnętrzna Wazów
- rola husarii w wojnach XVII wiecznych
- walka o tron w Rosji
- ekspansja turecka
- przyczyny i przebieg ,, potopu szwedzkiego,,
- skutki wojen XVII wiecznych- postanowienia poszczególnych pokojów i rozwjmówstraty terytorialne
- zasięg teerytorialny wojen
ważne pojęcia,rokosz, husaria,dymitriada, porohy,Zaporoże, Kozacy, kozaczyzna,
ataman, sicz, wojna partyzancka, ,, śluby lwowskie ,, hetman
ważne postaci; Zygmunt III Waza, Mikołaj Zebrzydowski, Jan Karol Chodkiewicz,
Stanisław Koniecpolski, Borys Godunow, Wasylij Szujski, Stanisław Żółkiewski, Karol
Gustaw, Janusz Radziwił, Augustyn Kordecki, Stefan Czarnecki
ważne bitwy; Kircholm, Oliwa, Kłuszyn, Smoleńsk, Cecora, obrona Jasnej Góry
2.Powstanie Chmielnickiego
- przyczyny i skutki
- pozycja Kozaków w Rzeczpospolitej
- zasięg teerytorialny
ważne postaci; Władysław IV, Jan Kazimierz, Bohdan Chmielnicki, Tuhaj-bej, Jeremi
Wiśniowiecki
3.Polityczne i społeczne następstwa wojen
4. Kryzys Rzeczypospolitej
-wojna domowa w Rzeczypospolitej
- panowanie Jana III Sobieskiego
- odsiecz wiedeńska
ważne pojęcia, abdykować, liberum veto, ,, odsiecz wiedeńska,, ,, lew lechistanu,,
ważne postaci, Jan III Sobieski, Maria Kazimiera
5. Monarchia absolutna Ludwika XIV
- cechy charakterystyczne monarchii absolutnej Ludwika XIV
-merkantylizm i jego znaczenie dla Francji
- wpływ wladzy absolutnej na rozwój kultury, nauki i architektury
6. Monarchia patrymonialna w Anglii
-przyczyny konfliku między królem a parlamentem
-cechy charakterystyczne monarchii parlamentalnej
6. Kultura baroku i sarmatyzmu
- idee kultury barokowej
- wzorce architektury barokowej; koścół Gesu, pałac w Wersalu
- twórcy lieratury baroku
-dzieła sztuki barokowej w Polsce
-sarmatyzm i jego charakterystyczne cechy
ważne postaci;Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Hendel, Antoni Vivaldi, Mikołaj Sęp –
Szarzyński, Jan Andrzej Morsztyn, Jan Chryzostom Pasek, Wacław Potocki
ważne pojęcia; barok, sarmatyzm, sarmata, portret trumienny, makaronizmy
7. Usrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów na tle Europy – demokracja szlachecka