Podstawy USG

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn
dr n. med. Robert Bartkowiak
lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha
I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii
 najbardziej popularna metoda wizualizacji
 duża dostępność
 względnie niskie koszty
 metoda nieinwazyjna
 bezpieczeństwo
 przezbrzuszna
 przezpochwowa
RODZAJE
 diagnostyczna (zachowawcza)
 interwencyjna (inwazyjna)
 wczesny I trymestr – wskazania
 11 – 14 hbd
–
rutynowo
 18 – 22 hbd
–
rutynowo
 30 – 32 hbd
–
rutynowo
 36
hbd
–
wskazania
Zawsze, jeśli trzeba !!!
WCZESNY I TRYMESTR
 potwierdzenie ciąży
 lokalizacja ciąży
- wewnątrzmaciczna
- ektopowa
 określenie wieku ciążowego
 ocena żywotności płodu
 podejrzenie ciąży wielopłodowej
 podejrzenie współistniejących patologii
 krwawienie z dróg rodnych
Między 11+0 a 13+6 t.c.
 ocena wieku i żywotności płodu
 biometria
 wstępna ocena anatomii płodu
 ocena ryzyka nieprawidłowości genetycznych
NT (Nuchal Translucency)
NB (Nasal Bone)
DV (Ductus Venosus)
TR (Tricuspid Regurgitation)
+
ß-HCG
oraz
PAPP-A
USG 20-22 t.c.
MID-TRIMESTER SCAN = ANOMALY SCAN
 biometria płodu
 anatomia płodu
 echokardiografia
 wykluczenie/potwierdzenie wad rozwojowych
 lokalizacja łożyska
 objętość płynu owodniowego
TRZECI TRYMESTR
 biometria płodu
 masa ciała płodu
 położenie płodu
 dobrostan płodu
- badanie metodą Dopplera
- profil biofizyczny
 dojrzałość łożyska
 objętość płynu owodniowego (AFI –
Amniotic Fluid Index)
Ruchy oddechowe płodu
2. Ruchy płodu
3. Napięcie mięśniowe płodu
4. Płyn owodniowy
1.
Maksymalnie 8/8 pkt
OBSERWACJA  30 minut

Czynność serca płodu (KTG) +2 pkt  10/10 pkt
UA (Umbilical Artery)
DV (Ductus Venosus)
MCA (Mid Cerebral
Artery)
WCZESNY I TRYMESTR
 sonda przezpochowowa
 pusty pęcherz moczowy
Brak sondy TV – badanie przezbrzuszne z pełnym pęcherzem !!!
Między 11+0 a 13+6 t.c.
 sonda przezbrzuszna, ewentualnie TV
 opróżniony pęcherz moczowy
20 – 22 t.c.
 sonda przezbrzuszna
 pusty pęcherz moczowy
 TV – ocena szyjki macicy
TRZECI TRYMESTR
 sonda przezbrzuszna
 pusty pęcherz moczowy
 TV – ocena szyjki macicy
 wiek ciąży
 warunki badania
 znalezione nieprawidłowości
 ciąża pojedyncza czy wielopłodowa
 doświadczenie ultrasonografisty
 jakość sprzętu
ŚREDNI CZAS – OKOŁO 15 MINUT
 ALARA (As Low As Reasonably Achievable)
 badanie USG wytwarzające temp ≤1.5°C powyżej
37°C
 szkodliwe: przekroczenie temperatury o 4°C przez
5 minut
 TI (Thermal Index) :
 MI (Mechanical Index)
ULTRASONOGRAFIA
INWAZYJNA
 Biopsja kosmówki
Chorion villus sampling (CVS)
 Amniopunkcja
Amniocentesis
 Kordocenteza
 Laserowa okluzja naczyń łączących w TTTS, TRAP
 FETO (Fetal Endotracheal Occlusion)
 nakłucie kosmówki krzewiastej
 cel: ocena kariotypu płodu
 czas: 11 – 14 t.c.
 ryzyko utraty ciąży: ~1%
 powikłania:
krwawienie
krwiak pozakosmówkowy
odpłynięcie płynu owodniowego
 wady płodu (zwł. kończyn dolnych)
 przezbrzuszna
 przezpochwowa
AMNIOPUNKCJA





punkcja jamy owodni
cel:
 ocena kariotypu płodu
 diagnostyka infekcji wewnątrzmacicznych
 ocena dojrzałości płodu
czas: po 15 tygodniu ciąży
ryzyko utraty ciąży: ~1%
powikłania:

krwawienie
 krwiak pozakosmówkowy
 odpłynięcie płynu owodniowego
 infekcja wewnątrzowodniowa
 uszkodzenie płodu igłą punkcyjną
 przezbrzuszna
 pozakosmówkowa





nakłucie naczynia pępowinowego ( żyła)
cel:
 ocena kariotypu płodu
 diagnostyka infekcji wewnątrzmacicznych
 transfuzja wewnątrzmaciczna (np. ChHP)
 podawanie leków (np. antyarytmicznych)

ocena dobrostanu płodu (pH krwi płodowej)
czas: po 20 tygodniu ciąży
ryzyko utraty ciąży: ~1.0 - 1.5%
powikłania:
 krwawienie doowodniowe
 bradykardia
 czynność skurczowa macicy
 uszkodzenie naczynia pępowinowego
 infekcja wewnątrzowodniowa
 uszkodzenie płodu igłą punkcyjną
 przezłożyskowa
- przyczep łożyskowy pępowiny
 przezowodniowa
- przyczep łożyskowy pępowiny
- wolna pętla pępowinowa
- naczynia wewnatrzwątrobowe
- dosercowa
Przezłożyskowa:
 łożysko na ścianie przedniej
 łatwa technicznie
 niskie ryzyko powikłań
 pozaowodniowa