Standardy EPPO SYSTEM KWALIFIKACYJNY MATERIAŁ MALUS, PYRUS I CYDONIA PRZETESTOWANY NA OBECNOŚĆ PATOGENÓW PM 4/27(1) Polski oepp eppo European and Mediterranean Plant Protection Organization 1, rue Le Nôtre, 75016 Paris, France 1 ZATWIERDZENIE Standardy EPPO zatwierdzane są przez Radę EPPO. Data zatwierdzenia pojawia się na każdym pojedynczym standardzie. RECENZJA Standardy EPPO poddawane są okresowej ocenie oraz nowelizacji. Data kolejnej oceny określonych Standardów EPPO uzgadniana jest przez Grupę Roboczą EPPO do spraw Przepisów Fitosanitarnych. NOWELIZACJA O ile jest to konieczne, nowelizacje zostaną wydane, ponumerowane oraz opatrzone datą. Jeśli to wymagane, daty nowelizacji ukazują się na poszczególnych standardach. ROZPROWADZANIE Standardy EPPO rozprowadzane są przez Sekretariat EPPO do wszystkich władz państw członkowskich EPPO. Egzemplarze dostępne są dla każdej zainteresowanej osoby, według szczegółowych zasad na prośbę złożoną w Sekretariacie EPPO. ZAKRES Systemy kwalifikacyjne EPPO są przeznaczone do użytku przez Państwowe Organizacje Ochrony Roślin, jako ciała odpowiedzialne za: lustracje, badania i zabiegi związane z roślinami i produktami roślinnymi przeznaczonymi do obrotu handlowego, czy za prowadzenie poszukiwań skierowanych przeciwko szkodnikom kwarantannowym. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE OEPP/EPPO (1991) Recommendations made by EPPO Council in 1990: general scheme for the production of certified pathogen-tested vegetatively propagated ornamental plants. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 21, 757. OEPP/EPPO (1992a) Recommendations made by EPPO Council in 1981: certification of virus-tested fruit trees, scions and rootstocks. EPPO Technical Documents 1013, 42-43. OEPP/EPPO (1992b) EPPO Standards PM 4/1(1) Certification schemes. Virus-free or virus-tested fruit trees and rootstocks. Part I. Basic scheme and its elaboration. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 22, 267-277. OEPP/EPPO (1993a) EPPO Standards PM 4/7(1) Certification schemes. Nursery requirements - recommended requirements for establishments participating in certification of fruit or ornamental crops. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 23, 249-252. OEPP/EPPO (1993b) Recommendations made by EPPO Council in 1992: scheme for the production of classified vegetatively propagated ornamental plants to satisfy health standards. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 23, 735-736. DEFINICJE Materiał bazowy Materiał wywodzący się z materiału rozmnożeniowego, pozyskany ze wszystkich stadiów produkcji materiału rozmnożeniowego, oprócz ostatniego, spełniający zalecane standardy fitosanitarne i zakwalifikowany do handlu. W zależności od liczby stadiów materiału rozmnożeniowego, można wyszczególnić kilka stopni materiału bazowego. Rośliny kandydackie Jakakolwiek roślina, która może stać się materiałem wyjściowy lub może być namnażana, aby produkować materiał wyjściowy. Zanim roślina zostanie zaakceptowana jako materiał wyjściowy, wymagane jest przebadanie jej na obecność określonych agrofagów. Do zakończenia badań i uzyskania negatywnych wyników roślina pozostaje rośliną kandydacką do materiału wyjściowego. 2 System kwalifikacyjny System produkcji wegetatywnie rozmnażanych roślin do sadzenia, przeznaczonych do dalszego rozmnażania lub na sprzedaż, uzyskanych z materiału wyjściowego po kilku stadiach rozmnażania w warunkach zapewniających urzędowe standardy zdrowotności. Pochodzenie materiału jest odnotowane w systemie. Materiał kwalifikowany Materiał rozmnożeniowy pochodzący z ostatniego stadium pozyskiwania materiału rozmnożeniowego, spełniający wymagania standardów kwalifikacyjnych i poddany kwalifikacji z przeznaczeniem na sprzedaż. W przypadku roślin, które są sprzedawane szczepione na podkładki, podkładki te muszą także pochodzić z ostatniego stadium pozyskiwania materiału rozmnożeniowego, a także rośliny te muszą być przechowywane w ustalonych warunkach od momentu szczepienia do momentu sprzedaży. Materiał kwalifikowany może w zależności od interesujących nas roślin dotyczyć bardziej szczegółowo, np. kwalifikowanych roślin, kwalifikowanych sadzonek, kwalifikowanych bulw, itp. System klasyfikacji System produkcji wegetatywnie rozmnażanego materiału do sadzenia, przeznaczonych do dalszego rozmnażania lub na sprzedaż, uzyskanych z wyselekcjonowanego materiału kandydującego po jednym lub kilku stadiach rozmnażania, w warunkach zapewniających spełnienie urzędowych standardów zdrowotności. Różne klasy mogą być zdefiniowane zgodnie z lustracją i przeprowadzonymi badaniami, użytymi poziomami tolerancji i zastosowanymi środkami bezpieczeństwa. Pochodzenie kwalifikowanego materiału nie jest brane pod uwagę. Pochodzenie Linia wywodząca się poprzez rozmnażanie wegetatywne od określonej rośliny matecznej Materiał wyjściowy Rośliny oddzielnie przebadane przy użyciu procedury o najwyższym rygorze zawarte w systemie kwalifikacyjnym i znalezione jako wolne od określonych agrofagów. Wszystkie tego typu rośliny muszą być utrzymywane w warunkach o wysokim rygorze zapewniającym wolność od infekcji. W zależności od określonych upraw, rośliny materiału rozmnożeniowego otrzymywanego z materiału wyjściowego mogą pozostawać materiałem wyjściowym pod warunkiem, że nie zrezygnowano z warunków odpowiednich dla materiału wyjściowego. W przypadku roślin, które są utrzymywane przez szczepienie na podkładki, podkładki te muszą także być materiałem wyjściowym. Materiał rozmnożeniowy otrzymywany z materiału wyjściowego Materiał rozmnożeniowy pochodzący z materiału wyjściowego, który może być dalej rozmnażany bez zmiany właściciela lub poddany kwalifikacji z przeznaczeniem na sprzedaż jako materiał przedbazowy. Materiał przedbazowy Materiał ze stadium materiału wyjściowego, spełniający zalecane standardy kwalifikacyjne i kwalifikowane z przeznaczeniem na sprzedaż. Materiał rozmnożeniowy Rośliny pochodzące z materiału wyjściowego, rozmnożone i utrzymywane w warunkach uniemożliwiających porażenie. Nieobecność agrofagów kontrolowana jest na podstawie odpowiednich procedur. Namnażanie może odbywać się w kilku kolejnych stadiach w różnych określonych warunkach. Rośliny następnie są określane jako materiał rozmnożeniowy I, materiał rozmnożeniowy II itd. W obrębie każdego stadium może być wyróżnionych kilka pokoleń pod warunkiem, że rośliny nie opuszczały określonych warunków. Liczba stadiów i/lub pokoleń uznana w obrębie materiału rozmnożeniowego jest generalnie ograniczona i zależy od określonego materiału. W przypadku materiału rozmnożeniowego, który jest uzyskiwany przez szczepienie na podkładki, podkładki te powinny przynajmniej odpowiadać stadium materiału rozmnożeniowego. Materiał pozyskany z materiału rozmnożeniowego Materiał pochodzący z materiału rozmnożeniowego, który może być dalej rozmnażany bez zmiany właściciela, lub kwalifikowany z przeznaczeniem na sprzedaż jako materiał bazowy lub kwalifikowany, według interesujacego nas stadium pozyskiwania materiału rozmnożeniowego. WYMAGANIA W ZARYSIE Systemy kwalifikacyjne EPPO opisują kolejne stadia dotyczące produkcji materiału roślinnego określonych roślin uprawnych rozmnażanych wegetatywnie, których status zdrowotny potwierdzany jest urzędowymi certyfikatami. Kwalifikacja i klasyfikacja reprezentują odrębne możliwości podejścia do produkcji zdrowego materiału roślinnego. W typowym systemie kwalifikacyjnym, materiał kwalifikowany wywodzi się z nie więcej niż z określonej liczby stadiów od określonej rośliny, z których każda jest przebadana i uznana jako wolna od organizmów szkodliwych, a następnie utrzymywana i rozmnażana w rygorystycznych warunkach wykluczających ponowne zakażenie. W systemie 3 klasyfikacyjnym, klasyfikowany materiał wywodzi się więcej jednego lub więcej etapów z materiału, który jako populacja spełnia określone standardy zdrowotności i jest utrzymywany i rozmnażany w rygorystycznych warunkach minimalizujących ponowne zakażenie. Jednakże, w obydwu przypadkach status zdrowotności jest potwierdzony urzędowymi certyfikatami. Biorąc pod uwagę rośliny uprawne to, które rozwiązanie jest bardziej adekwatne, zależy od kosztów, środków pieniężnych, wymaganego statusu zdrowotnego, praktycznych możliwości przeprowadzenia badania, oceny zagrożenia ponownego zakażenia, wyceny uzyskanego materiału. Systemy kwalifikacyjne EPPO podają szczegóły dotyczące kwalifikacji, uprawy i utrzymania materiału kandydackiego wyjściowego, jego rozmnażania na kilku etapach w warunkach zapewniających, iż są spełnione urzędowe standardy zdrowotności. Odpowiednie kontrole określonych organizmów szkodliwych są wyszczególnione w systemie. O ile jest to konieczne informacje dotyczące organizmów szkodliwych, sposobu uprawy, lustracji i metod badawczych, zalecają standardy kwalifikacyjne. 4 EUROPEJSKA I ŚRÓDZIEMNOMORSKA ORGANIZACJA OCHRONY ROŚLIN PM 4/27(1) Polski Systemy kwalifikacyjne MATERIAŁ MALUS, PYRUS I CYDONIA PRZBADANY NA OBECNOŚĆ AGROFAGÓW WŁAŚCIWY ZAKRES Właściwe zatwierdzenie i nowelizacja Standard opisuje produkcję materiału Malus, Pyrus i Cydonia Po raz pierwszy zatwierdzony we wrześniu 1990 jako część wolnego od agrofagów. Standardu EPPO PM 4/1. Jako oddzielny standard zatwierdzony we wrześniu 1999. ____________________________ warunkach zapewniających czystość materiału System kwalifikacyjny dla odmian hodowlanych i od infekcji. Roślina kandydacka jest podkładek, materiału roślinnego Malus, Pyrus i przebadana na podstawie rygorystycznych Cydonia przebadanego na obecność agrofagów, procedur zapisanych w systemie. zapewniający szczegółowe przeprowadzenie produkcji Alternatywnie, wolne od wirusów rośliny szczepionych drzew owocowych (odmian (rośliny kandydackie) są traktowane hodowlanych), podkładek wegetatywnych i podkładek zabiegiem termicznym następującym po generatywnych. System jest także odpowiedni dla badaniu. Tylko te rośliny materiału kwalifikacji roślin ozdobnych i ich odmian. wyjściowego, które spełniają wszystkie wymagania stanowią materiał wyjściowy. Materiał roślinny produkowany zgodnie z tym 3. Uprawa (hodowla): materiał wyjściowy jest systemem, wywodzi się z materiału wyjściowego uprawiany w warunkach zapewniających przetestowanego i znalezionego jako wolny od czystość materiału od infekcji przenoszonej określonych agrofagów i produkowanego w warunkach poprzez kontakt pomiędzy korzeniami, pyłek zmniejszających ryzyko infekcji przez inne lub owady latające z możliwością ponownego towarzyszące ważne patogeny i ich odmiany. przebadania, jeśli to stosowne. Materiał kwalifikowany drzew owocowych na eksport 4. Produkcja materiału rozmnożeniowego: w każdym przypadku powinien spełniać wymogi materiał rozmnożeniowy jest produkowany z fitosanitarne krajów importujących, zwłaszcza pod materiału wyjściowego na kilku etapach i jeśli względem patogenów objętych systemem, które są to możliwe w warunkach zapewniających także kwarantannowymi agrofagami. System czystość materiału od infekcji z możliwością przedstawiony jest zgodnie z ogólnym porządkiem ponownego przebadania, jeśli to stosowne. zaproponowanym przez Panel EPPO do spraw 5. Produkcja materiału kwalifikowanego: Kwalifikacji Upraw Owocowych i przyjęty przez Radę kwalifikowane rośliny produkowane są EPPO (OEPP/EPPO, 1992a) poprzez szczepienie materiału wyjściowego na podkładki o standardzie przynajmniej materiału rozmnożeniowego. Skrótowy opis systemu Poprzez całą procedurę powinien być utrzymany pomologiczny charakter pierwotnie wyselekcjonowanych roślin. Kontrole powinny Przy produkcji kwalifikowanych odmian hodowlanych stanowić integralna część w przypadku możliwych i podkładek Malus, Prus i Cydonia, podejmuje się mutacji lub mutacji wstecznych, zwłaszcza odnośnie następujące kroki. odmian. Schemat jest przedstawiony na wykresach, 1. Wybór pomologicznej jakości: oddzielne rys. 1 i 2. rośliny każdego gatunku, typ podkładki lub 1 System kwalifikacyjny powinien być przeprowadzony odmiany hodowlanej przez urzędową organizację lub przez urzędowo 2. Produkcja materiału wyjściowego: rośliny zarejestrowaną wyspecjalizowaną placówkę kandydackie są tworzone z pączków lub ze spełniającą określone kryteria (OEPP/EPPO, 1993). szczepienia na podkładki o statusie materiału Wstępne kryteria dla placówek przeprowadzających wyjściowego. Rośliny są uprawiane w ostatnia fazę produkcji (5) są mniej surowe, niż dla etapów 1-4. 1 W tym systemie, terminy odmiana hodowlana i Wszystkie badania i lustracje podczas produkcji podkładka używane są w tradycyjnym dla upraw powinny być zapisywane. Jeśli stadia zapisane w owocowych sensie: odmiana hodowlana to odmiana systemie kwalifikacyjnym są przeprowadzane przez botaniczna zrazu, podczas gdy podkładki mogą być zarejestrowaną szkółkę, kwalifikacja powinna być uprawą botaniczną lub gatunkiem 5 przyznana przez urzędową organizację na podstawie zapisanych badań i lustracji wykonanych podczas produkcji i wizualnych lustracji potwierdzających widoczny stan zdrowotny materiału. szczepiony lub okulizowany na podkładki materiału wyjściowego. Rośliny te (pojemnikowe rośliny kandydackie) powinny podczas badań być utrzymywane w warunkach zapewniających czystość od infekcji poprzez kontakt, pyłek lub owady latające. Powinny być one uprawiane na sterylnych podłożach uprawowych. Pojedyncze rośliny materiału kandydackiego powinny być przebadane na obecność wirusów, fitoplazm i wirusopodobnych chorób wyszczególnionych w Tab. 1 metodami wymienionymi w Załącznikach I i II. Materiał kandydacki może być przeniesiony do kolekcji materiału wyjściowego tylko, jeśli uzyska negatywne wyniki dla wszystkich patogenów zamieszczonych w Tabeli 1. 1. Wybór roślin kandydackich Odmiany hodowlane Jedno lub więcej drzew owocowych z typowymi agronomicznymi cechami, każda odmiana wzięta do systemu powinna być wybrana w sadzie i/lub z pomologicznie przetestowanego pola. Alternatywnie może to być wolny od wirusów materiał wyjściowy importowany z innych krajów. Materiał importowany z poza regionu EPPO powinien być także przetestowany metodami rekomendowanymi przez International Society for Horticultural Science (ISHS) (Załącznik II) na obecność wszystkich innych wirusów występujących naturalnie, dotyczy szczepów w miejscu pochodzenia. Procedura dotycząca warunków fitosanitarnych Dla odmian hodowlanych, dla których wyselekcjonowane drzewa nie uzyskały negatywnych wyników, materiał powinien być przygotowany do zabiegu termicznego poprzez szczepienie lub okulizację materiału wyjściowego na kilka pojemnikowych podkładek. Rośliny te powinny być następnie potraktowane zabiegiem termicznym (Załącznik III), a nowo wyprodukowane rośliny (ogółem, pędy szczytowe zrazów) powinny być przebadane po jednym sezonie wzrostu, który pozwala na ujawnienie się potencjalnych wirusów. W celu uwolnienia od wiroidów, sam zabieg termiczny nie zawsze daje efekty, zatem może być konieczne użycie alternatywnych metod (Załącznik III). Tylko rośliny dające negatywne wyniki mogą być propagowane jako materiał wyjściowy i przekazane do kolekcji materiału wyjściowego. Podkładki wegetatywne Zdrowo wyglądające, żywotne i dobrze ukorzenione pojedyncze rośliny o znanych sadowniczych cechach podkładki danego typu, włączone do systemu, które powinny być wyodrębnione z różnych rozsad. Alternatywnie może to być wolny od wirusów materiał wyjściowy importowany z innych krajów. Materiał importowany z poza regionu EPPO powinien być także przetestowany podobnie jak zrazy (powyżej). Jeśli dla upraw hodowlanych istnieje prawdopodobieństwo, że wszystkie rośliny materiału kandydackiego są zainfekowane wirusami, można zaoszczędzić czas poprzez pominięcie pierwszego badania i bezpośrednie przejście do zabiegu termicznego. Podkładki generatywne Nasiona Malus, Pyrus i Cydonia uważane za wolne od wirusów. Jednak wybrane drzewa do produkcji nasion powinny być wolne od objawów powodowanych przez wirusy i najlepiej powinny być wybrane z obszaru uznanego za wolny od wiroidów drzew owocowych. Powinny być znane z tego, że produkują jednolite potomstwo, jeśli nie jest to wiadome powinny być w tym celu przebadane. Podczas kiełkowania sadzonki powinny być hodowane do odpowiedniego rozmiaru w warunkach podobnych do tych, które są wymagane dla zrazów i podkładek wegetatywnych materiału wyjściowego (patrz punkt 3) oraz materiału rozmnożeniowego (patrz punkt 4). Podkładki wegetatywne Ogólna procedura Pojedyncze rośliny lub sadzonki powinny być wyselekcjonowane i uprawiane na własnych korzeniach, szczepione lub okulizowane na łatwo rozpoznawane typy podkładek. Takie pojemnikowe rośliny materiału kandydackiego powinny być utrzymywane przez cały czas badania w warunkach zapewniających czystość od infekcji poprzez kontakt pomiędzy korzeniami lub owady latające. Powinny być uprawiane na sterylnych podłożach uprawowych. Pojedyncze rośliny materiału kandydackiego powinny być przetestowane na obecność wirusów, fitoplazm i chorób wirusopodobnych wymienionych w Tab. 1. i zbadane metodami wyszczególnionymi w Załącznikach I i II. Jedynie rośliny materiału 2. Produkcja materiału wyjściowego Odmiany hodowlane Ogólna procedura Materiał rozmnożeniowy wyselekcjonowanych drzew z jest pomologicznie pobierany i 6 kandydackiego, które dają negatywne wyniki badań mogą być propagowane jako materiał wyjściowy i przekazane do kolekcji materiału wyjściowego. trzymanych w odrębnym miejscu, niż materiał wyjściowy. Rośliny powinny być poddane ocenie wizualnej kilkakrotnie każdego roku pod kątem objawów chorób wirusowych i wirusopodobnych i innych agrofagów wymienionych w części 2. Rośliny powinny być również poddane ocenie wizualnej każdego roku pod kątem mutacji. Wskazane jest rozważenie przebadania pojedynczych roślin materiału wyjściowego na obecność patogenów zamieszczonych w Tab.1., przynajmniej raz w trakcie używania roślin. Jakakolwiek roślina dająca pozytywny wynik badania lub wykazująca symptomy chorób wirusowych i wirusopodobnych lub na agrofagi wyszczególnione w części 2, powinna być natychmiastowo usunięta z kolekcji materiału wyjściowego. Procedura warunków fitosanitarnych Dla typów podkładek, dla których żadna z wyselekcjonowanych roślin nie daje negatywnych wyników badań, kilka z roślin lub rośliny potomne powinny być umieszczone w doniczkach, aby przeprowadzić zabieg termiczny przez określony czas (Załącznik III). Rośliny powinny być następnie przebadane (jak powyżej) po jednym sezonie wzrostu, który pozwala na namnożenie się potencjalnych wirusów. W celu uwolnienia od wiroidów, sam zabieg termiczny nie zawsze daje efekty, zatem może być konieczne użycie alternatywnych metod (Załącznik III). Jedynie rośliny dające negatywne wyniki mogą być propagowane jako materiał wyjściowy i przekazane do kolekcji materiału wyjściowego. 4. Lustracja dotycząca pozostałych agrofagów Materiał wyjściowy powinien być romnożony w kilku stadiach, aby uzyskać wymaganej jakości materiał rozmnożeniowy. Materiał wyjściowy powinien być szczepiony lub okulizowany na podkładki o równoważnym statusie kwalifikacyjnym lub na podkładki generatywne wyprodukowane w odpowiednich warunkach dla materiału wyjściowego. Materiał rozmnożeniowy powinien być uprawiany na polach izolowanych od potencjalnych źródeł infekcji, w szczególności roślin żywicielskich dla fitoplazm lub E. amylovora. Materiał rozmnożeniowy powinien być każdego roku poddany wizualnej ocenie na obecność symptomów wywołanych przez choroby wirusowe oraz przez inne agrofagi wymienione w części 2. Wskazane jest regularne, losowe, ponowne przebadanie materiału rozmnożeniowego roślin Malus na obecność fitoplazmy proliferacji jabłoni (Apple proliferation) w szczególności na obszarach, gdzie choroba występuje powszechnie. Dla roślin Pyrus na obszarach, gdzie powszechnie występuje fitoplazma zamierania gruszy (Pear decline), wskazane jest ponowne, losowe przebadanie materiału rozmnożeniowego, a następnie badanie każdej podejrzanej o infekcję rośliny. Każda zainfekowana roślina powinna być usunięta i jeśli istnieje wskazanie, że infekcja wywodzi się z poprzedniego pokolenia wskazane jest, aby usunąć wszystkie rośliny z partii i przetestowanie możliwego źródła roślin. Podczas kwitnienia drzew może pojawić się potrzeba sprawdzenia cech pomologicznych, jednak należy zaznaczyć, że kwitnienie może prowadzić do ryzyka infekcji przez E. amylovora, w szczególności na obszarach, gdzie patogen występuje powszechnie. Rośliny powinny być poddane ocenie wizualnej na pojawienie się możliwych mutacji w szczególności odnośnie różnych kolorów owoców, typów ostróg, genetycznych zaburzeń (chimer itp.). Jest to pierwszy raz, gdy wykonywana jest ocena owoców, należy zauważyć, że typ podkładki może wpływać na cechy owoców. Wszystkie rośliny materiału kandydackiego (uprawy hodowlane i podkładki rozmnożone wegetatywnie) powinny być skontrolowane na obecność chorób i patogenów wymienionych w Tab.1. oraz innych agrofagów, które mogą być przenoszone na materiał rozmnożeniowy. W szczególności lustrację powinno wykonać się w celu zapewnienia, że materiał jest wolny od Agrobacterium tumefaciens, Erwinia amylovora (OEPP/EPPO, 1992), Pseudomonas spp., Armillariella mellea, Chondrostereum purpureum, Glomerella cingulata, Pezicula malicorticis and P. alba, Nectria galligena, Phytophthora spp., Roessleria pallida, Verticillium spp., Quadraspidiotus perniciosus and Eriosoma lanigerum. 3. Warunki hodowli wyjściowego Produkcja materiału rozmnożeniowego materiału Rośliny materiału wyjściowego powinny być hodowane w warunkach zapewniających, że są one wolne od ponownego zakażenia poprzez kontakt pomiędzy korzeniami, pyłek lub wektory uskrzydlone, uprawiane najlepiej w doniczkach w sterylnym podłożu uprawowym w odpowiednio zaprojektowanym owadoszczelnym pomieszczeniu. Niewielka ilość materiału z danego źródła, uprawy hodowlanej lub typu podkładki może być przechowywana w kulturach in vitro, jako rezerwowy materiał, ale taki materiał po opuszczeniu warunków in vitro będzie potrzebował sprawdzenia jego cech agronomicznych w szczególności zgodności odmianowej. Należy zapobiec kwitnieniu roślin materiału wyjściowego, aby zminimalizować możliwość infekcji w szczególności E. amylovora. Zgodność odmianowa może być zweryfikowana przez obserwację owocowania roślin rozmnożeniowych wywodzących się z materiału wyjściowego, ale 7 kwalifikującą, producenta kwalifikowanych roślin. 5. Produkcja kwalifikowanych roślin Do produkcji kwalifikowanych drzew owocowych, materiał zraźnikowy powinien być szczepiony lub okulizowany na podkładki tylko o statusie równoważnym lub wyższym. Rośliny powinny być hodowane na polach izolowanych od potencjalnych źródeł infekcji, w szczególności roślin żywicielskich dla fitoplazm lub E. amylovora. Aby być kwalifikowanym materiałem, rośliny powinny być poddane lustracji przez urzędowe organizacje na obecność chorób wirusowych i wirusopodobnych lub innych agrofagów wyszczególnionych w części 2. Każda roślina wykazująca objawy, powinna być usunięta, kwalifikacja może być przyznana pozostałym roślinom. Zarządzanie systemami kwalifikacyjnymi Kontrola systemów Urzędowa organizacja powinna być odpowiedzialna za zarządzanie i kontrolę systemów. Jeśli różne stadia systemu przeprowadzane są przez urzędowo zarejestrowane szkółki, urzędowa organizacja powinna potwierdzić, że wszystkie konieczne badania i inspekcje zostały przeprowadzone podczas produkcji i powinna potwierdzić ogólny status zdrowotny roślin w systemie poprzez ocenę wizualną. W przeciwnym razie kwalifikacja nie może być przyznana i/lub rośliny będące przedmiotem zainteresowania nie będą mogły być dopuszczone do dalszego stadium systemu kwalifikacji. Kontrola stosowania i statusu materiału kwalifikowanego. W całym systemie pochodzenie każdej rośliny powinno być znane, dzięki temu znika problem zdrowotności, zgodności odmianowej odnośnie typu. Użycie materiału rozmnożeniowego w szkółkach do produkcji kwalifikowanego materiału powinno być skontrolowane przez urząd lub urzędowo autoryzowaną organizację, która kontroluje zdrowotność, pochodzenie i ilość tego materiału na podstawie lustracji polowych, rejestrów i dokumentów przedstawionych przez szkółkę. Program zdrowotności roślin w szkółkach oraz kontrolne lustracje powinny także wziąć pod uwagę inne ważne agrofagi, które mogą wpływać na jakość, aby rośliny kwalifikowane dostarczane do sadowników były zasadniczo wolne od tych szkodników. Kwalifikowany materiał drzew owocowych przeznaczonych na eksport powinien pod każdym względem spełniać wymagania fitosanitarne krajów importujących. Materiał kwalifikowany opuszczający system, powinien być opatrzony urzędowym certyfikatem (którym może być etykieta), określająca jednostkę 8 roślin i status Załącznik I Wskazówki dotyczące procedur badań 1. Badania na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (w polu i szklarniach) zamierania gruszy; może także wykrywać choroby wirusopodobne: epinastię i zamieranie kory (spy epinasty and decline) oraz łuszczenie się kory Malus platykarpa. Serologiczne i molekularne badania mogą być połączone, aby podnieść czułość każdej z metod np. immunocapture PCR (IC-RT-PCR). Użycie zdrewniałych roślin wskaźnikowych jest nadal obowiązkowym etapem w każdym systemie kwalifikacyjnym. Jest tak, ponieważ niektóre choroby o dużym znaczeniu mogą być jedynie zidentyfikowane na różnicujących zdrewniałych roślinach. Metoda ta obejmuje inokulację roślin wskaźnikowych poprzez ich okulizację przy pomocy materiału pozyskanego roślin kandydackich lub roślin podejrzanych o porażenie, oraz obserwowaniu objawów na nowych przyrostach i/lub owocach na roślinach wskaźnikowych, takie symptomy są zwykle określone i bardzo dobrze rozpoznawalne dla wielu wirusów. Jeśli badanie jest przeprowadzane w szklarni powinny być dostępne urządzenia chłodzące i ogrzewające (zakres temperatur 18-25oC), ażeby zapewnić właściwą temperaturę dla ekspresji objawów (Załącznik II). W szklarni powinny być użyte przynajmniej trzy rośliny z każdego wskaźnika. Wskaźniki hodowane w polu (3 -5 roślin każdy), powinny być obserwowane przez przynajmniej dwa lata lub dla niektórych chorób przynajmniej dwa okresy owocowania (4-5 lat). 5. Molekularna hybrydyzacja Molekularna hybrydyzacja może być używana do wykrywania wiroidów i niektórych wirusów. 6. DAPI Metoda DAPI (z użyciem mikroskopii fluorescencyjnej po barwieniu kwasu nukleinowego barwnikiem 4,6diamino-2-fenylindol) pozwala na małą skalę na szybkie badania chorób fitoplazmatycznych, jednak nie jest ona tak czuła jak PCR. Załącznik II Wytyczne do wykrywania wirusów lub chorób Wstęp 2. Badanie na roślinach wskaźnikowych zielnych (szklarnia) Metody służące do wykrywania każdego wirusa lub choroby są wyszczególnione w Tabeli 2-5 pod nagłówkami: - test na roślinach zdrewniałych (polowy) = test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych przeprowadzany w polu - test na roślinach zdrewniałych (szklarniowy) = test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych przeprowadzany w szklarni - test na roślinach zielnych = badanie szklarniowe na wskaźnikach zielnych - serologiczne lub molekularne badania = użycie ELISA, łańcuchowa reakcja polimeryzacji z użyciem odwrotnej transkryptazy (RT-PCR), immunocapture PCR (IC-RT-PCR), molekularna hybrydyzacja - mikroskopia = test DAPI lub mikroskopia elektronowa. Do testów wskaźnikowych z użyciem roślin zdrewniałych, wymienione są wskaźniki, idąc dalej liczby pomiędzy nawiasami przedstawiają liczbę kopii, temperatura podana jest w oC (test szklarniowy) i czas trwania testu jako (d = dzień, t = tydzień, r = rok, z = roczne zbiory owoców); następnie dany jest krótki opis objawów. Ogólnie ujmując, badanie na zdrewniałych wskaźnikach przeprowadzane w polu zawsze potrzebuje założenia, że materiał wyjściowy jest wolny od wirusów i że test na zdrewniałych wskaźnikach jest zawsze specyficzny. Test na roślinach zielnych, badanie serologiczne, RT-PCR lub DAPI są głównie używane do badania materiału kandydackiego, aby Użycie zielnych roślin wskaźnikowych pozwala na wykrycie mechanicznie przenoszonych wirusów, włączając te o mniejszym znaczeniu. Metoda powinna być uważana za uzupełniającą, lecz nie powinna zastępować innych procedur diagnostycznych. Może być ona użyteczna na przykład do wstępnych badań lub do badań losowych. Testy na roślinach zielnych powinny być przeprowadzane w szklarni wyposażonej w urządzenia grzewcze i chłodzące (zakres temperatur 18-25oC). Powinno się używać przynajmniej pięć roślin dla każdego wskaźnika. 3. Badanie testem ELISA Metoda ELISA pozwala na badanie na większą skalę wirusów drzew owocowych, dla których dostępne są poliklonalne i/lub monoklonalne przeciwciała. Jednakże jest kilka ograniczeń dla techniki z użyciem przeciwciał, tj. niektóre wirusy mogą występować w niskim stężeniu w drzewie, mogą być nieregularnie rozprzestrzenione lub być okresowo niewykrywalne. 5. PCR Łańcuchowa reakcja polimeryzacji (PCR) może być używana do wykrywania niektórych wirusów, wiroidów i fitoplazm proliferacji jabłoni oraz 9 szybko i oszczędnie wykluczyć zainfekowane rośliny lub, aby ponownie przebadać materiał rozmnożeniowy. Informacje na temat badań czerpie się głównie z publikacji grupy roboczej do spraw wirusów drzew owocowych ISHS, które pojawiają się w Acta Horticulturae po spotkaniach odbywających się, co trzy lata (Anon, 1998). Czytelnikom doradza się sprawdzenie ostatnich zaleceń ISHS, gdzie dane są kluczowe odnośniki dotyczące technik, w szczególności dla techniki PCR, w przypadku której ma miejsce obecnie szybki rozwój technologiczny. Zalecenia ISHS obejmują także komentarze na temat korzyści i ograniczeń metod. Panel EPPO do spraw Kwalifikacji Wolnych od Agrofagów Upraw Owocowych przegląda zalecenia ISHS, identyfikuje takie zdrewniałe wskaźniki, które na podstawie swoich doświadczeń zaleca szczególnie, co do skuteczności i łatwości ich zastosowania. Niemniej jednak, nie wyklucza to użycia innych wskaźników, które mogą być wymienione przez ISHS lub, które są łatwo dostępne przez indywidualne osoby w ich własnych warunkach. Ponowne przebadanie pod kątem infekcji wirusowych i wiroidowych, po przynajmniej 1 roku wzrostu, pozwalające potencjalnie obecnym wirusom oraz wiroidom rozwinąć się. 6. Przebadanie pomologicznych i dendrologicznych cech. Kultury mogą być przechowywane w 4oC przez kilka miesięcy bez cyklicznego namnażanie. Wierzchołki mogą być mrożone w ciekłym azocie N2 w -176oC po użyciu dimethylsulphoxide (DMSO) lub umieszczane w zawiesinie alginianu. 5. Materiały źródłowe Anon (1970) La Thermothérapie des Espèces Ligneuses. Station des cultures fruitières et maraîchères à Grand-Manil, Gembloux (BE). Anon (1998) Recommendations for pathogen detection. Acta Horticulturae 472, 757-783. Fridlund P (1989) Thermotherapy. In Virus and Virus-like Diseases of Pome Fruits and Simulating Noninfectious Disorders (ed. Fridlund P), pp. 284295. Cooperative Extension, Washington State University, Pullman (US). Németh M (1986) Virus, Mycoplasma and Rickettsia Diseases of Fruit Trees, pp. 135-139. Martinus Nijhoff, Dordrecht (NL). OEPP/EPPO (1992) EPPO Standards PM 3/40 Erwinia amylovora - sampling and test methods. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 22, 225-231. OEPP/EPPO (1993) EPPO Standards PM 4/7(1) Certification schemes. Nursery requirements recommended requirements for establishments participating in certification of fruit or ornamentals crops. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 23, 249-252. Zimmerman RH (1989) In Virus and Virus-like Diseases of Pome Fruits and Simulating Noninfectious Disorders (ed. Fridlund P), pp. 278283. Cooperative Extension, Washington State University, Pullman (US). Załącznik III Wytyczne dla procedur fitosanitarnych Termoterapia Ponieważ dostępne jest szerokie spektrum metod dotyczących zabiegów termicznych upraw owocowych w zależności od traktowanego typu materiału, szczegóły dotyczące metod nie są tutaj uwzględnione, ale można je otrzymać ze źródła Anon (1970), Németh (1986) lub Fridlund (1989). Metoda in vitro eliminująca wirusy i infekcje wiroidami Ogólnie, metody in vitro powinny być stosowane z ostrożnością dla odmian jabłoni i grusz, ponieważ metody te mogą wprowadzać w dużej mierze genetyczne i/lub fenotypowe abberacje częściej niż tradycyjne ogrodnicze metody. Zwykle zabieg termiczny jest metodą preferowaną dla uwalniania wirusów. Tam gdzie zaangażowane w infekcje są wiroidy, powinny być zastosowane metody in vitro, ponieważ wiroidy w ogóle nie są podatne na zabiegi termiczne. Metoda jest opisana ogólnie przez Zimmermanna (1989). Zwykła, typowa procedura obejmuje następujące etapy: 1. Pobranie merystemu z pąków bocznych, najlepiej 0,3-0,5mm; 2. Rozwój pędów przez 6-12 tygodni; 3. Rozwój korzeni od 3 do 4 tygodni przerwa na świeżą pożywkę; 4. Aklimatyzacja eksplantatów w szklarni przez okres kilka tygodni; 10 Tabela 1. Agrofagi występujące w EPPO regionie wymagające badania w systemie kwalifikacyjnym* Roślina żywicielska Typ agrofaga Nazwa Skrót Malus spp. Wirusy Apple chlorotic leaf spot trichovirus ACLSV Fitoplazmy Choroby wirusopodobne Wiroidy Pyrus and Cydonia spp. Wirusy Fitoplazmy Choroby wirusopodobne Wiroidy (wirus chlorotycznej plamistości liści jabłoni) Apple mosaic ilarvirus (wirus mozaiki jabłoni) Apple stem-grooving capillovirus (wirus żłobkowatości pnia jabłoni) Apple stem-pitting foveavirus (wirus jamkowatości pnia jabłoni) Apple proliferation phytoplasma (fitoplazma proliferacji jabłoni) Rubbery wood, flat limb (gumowatość drewna, spłaszczenie konarów) Horseshoe wound (podkówkowate spękanie jabłoni) Zaburzenia owoców: zdrobnienie owoców, zielone marszczenie, nierówność owoców Ben Davis, szorstkość skórki, gwiaździste spękania, rdzawe pierścienie, rdzawe brodawki Apple scar skin viroid† (wiroid bliznowatości skórki jabłek) Apple chlorotic leafspot trichovirus (wirus chlorotycznejplamistości liści jabłoni) Apple stem-grooving capillovirus (wirus żłobkowatości pnia jabłoni) Apple stem-pitting foveavirus (wirus jamkowatości pnia jabłoni) Pear decline phytoplasma (fitoplzma zamierania gruszy) Spękanie kory, nekrozy kory Szorstkość kory Sadzowata pierścieniowa plamistość pigwy (prawdopodobnie powodowana przez ASPV) Kamienistość miąższu gruszek (prawdopodobnie powodowana przez ASPV) Gumowatość drewna, żółta plamistość pigwy Pear blister canker viroid ApMV ASGV ASPV AP ASSVd ACLSV ASGV ASPV PD PBCVd (wiroid pęcherzykowatych zrakowacen gruszy) * Wymienione choroby wirusopodobne wywołują odrębne objawy, których czynniki sprawcze nie są znane lub w większości istnieją tylko przypuszczenia, co do nich. Inne odrębne objawy, których czynniki sprawcze są znane, powodowane przez określone agrofagi wymieniono w Załączniku II. †Apple dimple fruit viroid (wiroid marszczenia owoców jabłek) (ADFVd) należy do tego samego rodzaju, co ASSVd. Został on znaleziony tylko raz w pobliżu Neapolu (Wł) i informacje na temat badań są niewystarczające, aby włączyć go do systemu. 11 Tabela 2. Metody wykrywające wirusy Malus, Pyrus i Cydonia Apple chlorotic leaf spot trichovirus (ACLSV) (wirus chlorotycznej plamistości liści jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Malus platycarpa (3/-/2 r) (chlorotyczne pierścienie i dla Malus liniowe wzory na liściach) i Malus sylvestris R 12740 7A (3/-/2 r) (ostateczne zamieranie, zniekształcenia liści) Pyronia veitchii (3/-/2 r) (pierścienie i liniowe wzory mozaikowe) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Cydonia oblonga C7/I (3/-/2 r) (pierścienie i liniowe dla Pyrus/Cydonia wzory mozaikowe) A20 (3/-/2 r) (pierścienie i liniowe wzory mozaikowe) Beurré Hardy (3/-/2 r) (pierścienie i liniowe wzory mozaikowe) Pyronia veitchii (3/-/2 r) (pierścienie i liniowe wzory mozaikowe) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych Malus platycarpa (3/20/8 t) (chlorotyczne pierścienie i (szklarniowy) dla Malus wzory liniowe na liściach) i Malus sylvestris R 12740 7A (3/22/4 t) (ostateczne zamieranie, zniekształcenia liści) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych Nouveau Poiteau (3/22/10 t) (pierścienie i liniowe wzory (szklarniowy) dla Pyrus/Cydonia mozaikowe) Testy wskaźnikowe zielne Chenopodium quinoa, C. amaranticolor, Nicotiana occidentalis '37B' Serologiczne lub molekularne testy ELISA, RT-PCR, IC-RT-PCR. Naturalne przenoszenia Nieznane Apple mosaic ilarvirus (ApMV) (wirus mozaiki jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Testy wskaźnikowe na roślinach zielnych Serologiczne lub molekularne testy Naturalne przenoszenie Golden Delicious(3/-/2 r) (chlorotyczne mozaiki na liściach) Lord Lambourne (3/-/2 r) (chlorotyczne mozaiki na liściach) Brak zalecanych wskaźników Ponad 65 gatunków roślin zielnych z 19 rodzin jest wrażliwych na mechaniczną inokulację. Wśród nich można wymienić Chenopodium quinoa, C. amaranticolor, Cucumis sativus, Cucurbita maxima, Nicotiana clevelandii, Petunia hybrida. Jednakże przenoszenie na zielne rośliny wskaźnikowe może być trudne. ELISA Nieznane Apple stem-grooving capillovirus (ASGV) (wirus żłobkowatości pnia jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Virginia Crab (3/-/3r) (nekrotyczne żłobkowatości na dla Malus pniach) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Virginia Crab (3/-/3r) (nekrotyczne żłobkowatości na dla Pyrus/Cydonia pniach) Pyronia veitchii (3/-/3r) (nekrotyczne żłobkowatości na pniach) 12 Test na zdrewniałych (szklarniowy) dla Malus roślinach wskaźnikowych Virginia Crab (3/26/4t) (nekrotyczne żłobkowatości na pniach) Malus micromalus GMAL273 (4/26-32/4t) (chlorotyczne/nekrotyczne plamy, epinastie, nekrozy łodyg) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych Virginia Crab (3/26/8t) (nekrotyczne żłobkowatości na (szklarniowy) dla Pyrus/Cydonia pniach) Test na roślinach wskaźnikowych zielnych Chenopodium quinoa Serologiczne lub molekularne testy ELISA, RT-PCR Naturalne przenoszenie Nieznane Apple stem-pitting foveavirus (ASPV) (wirus jamkowatości pni jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Pyronia veitchii (3/-/2 r) (pits in the xylem) dla Malus Spy 227 (3/-/2 y) (epinastie i zamieranie) i Virginia Crab (3/-/3 r) (jamki w ksylemie) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Jules d'Arolles (3/-/2 r) (żółknięcie żyłek/czerwone plamki dla Pyrus/Cydonia wzdłuż żyłek) Pyronia veitchii (3/-/2 r) (jamki w ksylemie) Virginia Crab (3/-/3 r) (jamki w ksylemie) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych Pyronia veitchii (3/22/8 t) (jamkiw ksylemie) (szklarniowy) dla Malus Spy 227 (3/24/12 t) (epinastie i zamieranie) Virginia Crab (3/26/4 t) (jamki w ksylemie) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych Pyronia veitchii (3/22/8 t) (jamki w ksylemie) (szklarniowy) dla Pyrus i Cydonia Virginia Crab (3/26/8 t) (jamki w ksylemie) Testy na roślinach wskaźnikowych zielnych Nicotiana occidentalis ssp. obliqua Nicotiana occidentalis '37B' Serologiczne i molekularne testy RT-PCR, IC-RT-PCR Naturalne przenoszenie Nieznane Tabela 3. Metody wykrywające fitoplazmy Apple proliferation phytoplasma (fitoplazma proliferacji jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Serologiczne i molekularne testy Golden Delicious*, użyć trzy pąki (5/-/2 r) (czarcie miotły, wydłużone szypułki) PCR Mikroskopia Naturalne przenoszenie DAPI Możliwe prze skoczki Pear decline phytoplasma (fitoplazna zamierania gruszy) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Doyenné du Comice lub Pyronia veitchii (3/-/2 r) 13 Serologiczne i molekularne testy Microskopia Naturalne przenoszenie (skręcanie liści, wczesnojesienne kolory na liściach) (na podkładkach generatywnych gruszy; trzy pąki) PCR DAPI Miodówki gruszowe *Pojawiają się wątpliwości odnośnie niezawodności Golden Delicious do wykrywania fitoplazmy proliferacji jabłoni i dlatego też, PCR jest rekomendowany jako najbardziej czuły test. Table 4. Metody wykrywania wiroidów Apple dapple apple (ADAVd) (wiroid plamistości jabłek) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple scar skin viroid (ASSVd) (wiroid bliznowatości skórki jabłek) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Pear blister canker viroid (PBCVd) (wiroid pęcherzykowatych zrakowaceń gruszy) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Golden Delicious (3/-/3 z) (jasne okrągłe plamy, które odróżniają się od zabarwienia owoców) Golden Delicious (3/-/3 z) (blizny na owocach lub jasne okrągłe plamy na owocach) Pyrus A20 (3/-/3 r) (pęcherzykowate zrakowacenia) Choroby jabłoni dapple apple i apple scar skin mogą być powodowane przez molekularne odmiany tego samego czynnika (ASSVd). Hybrydyzacja i w niektórych przypadkach RT-PCR są rekomendowanymi przez ISHS testami laboratoryjnymi dla wiroidów. Tabela 5. Metody wykrywania chorób wirusopodobnych * Apple bumpy fruit of Ben-Davis disease Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple chat fruit (zdrobnienie owoców jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) †Apple flat limb disease (spłaszczenie konarów jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple green crinkle disease (choroba zielonej marszczycy jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Lord Lambourne (5/-/3z) (żółte plamy na liściach, deformacja blaszki liściowej) Lord Lambourne (5/-/3z) (małe, brązowo-czerwone owoce z ciemnozielonymi plamami) Gravensteiner (3/-/3r) (spłaszczenie pędów, powodujące głębokie bruzdy) Golden Delicious (3/-/3 z) (skarłowacenie, zniekształcenie owoców) 14 *Apple horseshoe wound disease (podkówkowate spękania jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple rough skin disease (choroba szorstkości skórki jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple rubbery wood disease (choroba gumowatości drewna jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple russet ring (pierścieniowe ordzawienie jabłek) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Apple russet wart disease (choroba rdzawej brodawkowatości jabłek) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) *Apple star crack disease (choroba gwiaździstego spękania jabłoni) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Golden Delicious (3/-/3 r) (spękania w kształcie podkowy pojawiające się na korze lub wokół pąków) Schone van Boskoop (3/-/3 z) (szorstkość, korkowe plamy na skórce owocu, które często pękają) Golden Delicious‡ (3/-/3 z) (szorstkość, korkowe plamy na skórce owocu) Lord Lambourne (5/-/3 r) (nietypowa giętkość łodygi i gałęzi) Golden Delicious (3/-/3 z) (brązowe, okrągłe pierścienie na owocach) Golden Delicious (3/-/3 z) (rdzawe brodawkowatości z nekrotycznymi plamami na owocach) Golden Delicious (3/-/3 z) (pęknięcia na skórce owocu, zmniejszenie rozmiarów) Pear ring (pattern) mosaic (pierścieniowe mozaiki gruszy) Patrz apple chlorotic leafspot trichovirus Pear bark necrosis disease (nekrozy kory) Patrz pear bark split disease Pear bark split disease (spękania kory) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Pear blister canker disease (choroba pęcherzykowatych zrakowaceń) Pear rough bark disease (choroba szorstkości kory) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Beurré Hardy (3/-/3 r) (parch kory ze spękaniami) Pyrus A20 (3/-/3 r) (parch kory ze spękaniami) Patrz pear rough bark disease Williams (3/-/3 r) (szorstkość kory z pęcherzami) Doyenné du Comice (3/-/2 r) (szorstkość kory z pęcherzami) Pyrus A20 (3/-/3 r) (szorstkość kory z pęcherzami) 15 Pear stony pit disease (apple stem pitting virus ?) (kamienistość miąższu gruszy) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Pear vein yellows/red mottle (wirus jamkowatości pnia jabłoni) §Platycarpa scaly bark disease (choroba łuszczenia się kory Malus platycarpa) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Quince sooty ringspot (apple stem-pitting ?) (sadzowata pierścieniowa plamistość pigwy) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) Quince yellow blotch (see apple rubbery wood disease) (Żółta plamistość pigwy) Test na zdrewniałych roślinach wskaźnikowych (polowy) §Spy epinasty and decline Beurré Hardy (3/-/3 z) (kamienistość miąższu owoców) Durondeau (3/-/3 z) (kamienistość miąższu owoców) Patrz apple stem-pitting foveavirus Malus platycarpa (3/-/2 r) (szorstkość kory i łuszczenie się, drzewo często karłowacieje) Inne badania takie jak dla apple stem-pitting foveavirus C 7/1 (3/-/2 r) (ostre epinastie liści, rdzawe pierścienie na liściach, często zamieranie pędów) C 7/1 (3/-/2 r) (rozmyte żółte plamy na liściach, podłużne płaskie zagłębienia na łodygach) Badania takie jak dla apple stem-pitting foveavirus (Epinastie i zamieranie kory Spy) * Może być spowodowana przez ten sam czynnik jak apple green crinkle disease † Może być spowodowana przez ten sam czynnik jak apple rubbery wood disease ‡ Istnieje kilka dowodów wskazujących na to, że Golden Delicious może nie wykrywać wszystkich szczepów. § Może być powodowany przez apple stem-pitting foveavirus 16 Wykres 1. Schemat etapów systemu kwalifikacyjnego dla Malus i Cydonia: materiał zraźnikowy 17 Wykres 2. Schemat etapów systemu kwalifikacyjnego dla Malus i Cydonia: podkładki 18