Agata Zielińska

Agata Zielińska
Spis treści
1.
Gwiazdy wchodzące w skład gwiazdozbioru barana: ......................................................3
•
Hamal .........................................................................................................................3
•
Sheratan......................................................................................................................3
•
Mesarthim...................................................................................................................3
•
Botein .........................................................................................................................3
2.
Pojęcia...........................................................................................................................4
1. Astronomia .................................................................................................................4
Gwiazda .............................................................................................................................4
Gwiazdozbiór .....................................................................................................................4
2. Astrologia ...................................................................................................................4
Znaki zodiaku.....................................................................................................................4
Zodiak astrologiczny ..........................................................................................................4
3. Mity i legendy: ...............................................................................................................2
4. Bibliografia: ...................................................................................................................3
-2-
Aries
Botein
Hamal
Sheratan
Mesartchim
ale wyraźny gwiazdozbiór pasa zodiakalnego. Słońce przechodzi przez ten
gwiazdozbiór w kwietniu i w maju. Położony jest na północnej półkuli nieba, pomiędzy konstelacjami
Byka, Ryb, Perseusza, Wieloryba i Trójkąta.
Baran to niewielki,
1. Gwiazdy wchodzące w skład gwiazdozbioru barana:
Hamal - najjaśniejsza gwiazda konstelacji Barana. Jest to pomarańczowy olbrzym, znajdujący
się w odległości 78 lat świetlnych. Nazwa gwiazdy powstała z arabskiego ra's al-hamal, czyli
głowa barana. Mieszkańcy Arabii cały gwiazdozbiór nazywali baranem (hamal).
Sheratan - gwiazda, której światło potrzebuje 52 lat, aby dotrzeć na Ziemię. W
rzeczywistości jest to gwiazda podwójna, a o istnieniu niewidocznego towarzysza
wnioskujemy jedynie na podstawie zmian w widmie głównego składnika. Jego okres obiegu
wynosi 107 dni. Nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiego wyrazu šaratan - dwa znaki.
Pierwotnie Arabowie nazywali ją kaukab al-šaratain - gwiazda dwóch znaków.
Mesarthim - już za pomocą niewielkiej lunetki stwierdzimy, że jest to układ podwójny,
którego składniki obiegają wspólny środek masy. Układ jest odległy o 155 lat świetlnych.
Gwiazda nazywała się kiedyś pierwszą gwiazdą w Baranie, gdyż leżała najbliżej punktu
równonocy wiosennej. Dzisiejsza nazwa wiąże się z hebrajskim określeniem kapłana m šar
tim. Związek tej nazwy z gwiazdą nie jest jasny.
Botein - gwiazda ta znajduje się w odległości 172 lat świetlnych. Nazwa pochodzi od
arabskiego wyrazu butain - brzuszek. Prawdopodobnie w pierwszych zarysach gwiazdozbioru
gwiazda ta była umiejscowiona na brzuchu barana, ale w późniejszych rysunkach znajdziemy
ją już na jego ogonie
-3-
2. Pojęcia
1. Astronomia
Gwiazda-ciało niebieskie będące skupiskiem związanej grawitacyjnie
materii, w której zachodzą reakcje syntezy jądrowej. Wyzwolona
w nich energia jest emitowana w postaci promieniowania
elektromagnetycznego, a w szczególności pod postacią światła
widzialnego. Gwiazdy mają kształt zbliżony do kuli, zbudowane
są głównie z wodoru i helu.
Gwiazdozbiór (konstelacja) to grupa gwiazd zajmujących określony obszar sfery niebieskiej.
Z czasem gwiazdy te połączono w symboliczne kształty i nadano im nazwę pochodzącą z mitologii
(np. gwiazdozbiór Centaura, Cefeusza itp). Gwiazdy tworzące gwiazdozbiór nie są ze sobą zazwyczaj
fizycznie związane, a ich bliskie położenie na niebie jest wywołane geometrycznym efektem
rzutowania ich położeń na sferę niebieską.
2. Astrologia
Znaki zodiaku-nazwy 12 regularnych sektorów ekliptyki, do których przypisano arbitralnie różne
znaczenia wykorzystywane przy stawianiu horoskopów.
Zodiak astrologiczny
Nazwa Daty
Baran
21 III – 20 IV
Byk
21 IV – 20 V
Bliźnięta
21 V – 21 VI
Rak
22 VI – 22 VII
Lew
23 VII – 23 VIII
Panna
24 VIII – 22 IX V
Waga
23 IX – 23 X
Skorpion
24 X – 22 XI
Strzelec23 XI – 21 XII
Koziorożec
22 XII – 20 I
Wodnik 21 I – 18 II
Ryby
19 II – 20 III
-4-
3. Mity i legendy:
Starożytnym Grekom gwiazdozbiór przypominał barana o złotym runie, który uniósł na swoim
grzbiecie daleko na wschód od ojczyzny, Fryksosa i Helle, dzieci króla Orchomenu Atamasa i bogini
obłoków Nefele. To na jej polecenie właśnie złoty baran uratował Fryksosa od złożenia go bogom
w ofierze, do czego nakłaniała jego ojca zła macocha Ino. Podczas lotu nad cieśniną morską,
oddzielającą Europę od Azji, Helle spadła i utonęła w głębinach morza. Dla uczczenia jej pamięci wody
cieśniny nazywano aż po średniowiecze Hellespontem (dziś Dardanele). Fryksosowi udało się
natomiast dotrzeć na baranie aż pod Kaukaz, gdzie przyjął go król Ajetes, syn boga słońca Heliosa.
Gdy Fryksos dorósł, król oddał mu za żonę swoją córkę Chalkiope, a z barana z złotym runie złożył
ofiarę Zeusowi.
Z gwiazdozbiorem Barana związany jest również mit grecki. Beocki król Atamas miał z boginią Nefele
dwoje dzieci, które potem poślubiona przez niego Ino prześladowała i chciała się ich pozbyć.
Dowiedziała się o tym Nefele i we śnie namówiła dzieci do ucieczki. W tym celu zesłała im barana
o złotym runie, który umiał szybko latać. Chłopiec Fryksos i dziewczynka Helle siedli mu na grzbiet...
-2-
Baran przelatywał ponad górami, wyspami i morzem z chyżością jaskółki. Ale Helle nie trzymała się
dość pewnie i spadła do morza. Od tego czasu na pamiątkę powyższego wydarzenia tę część morza
zwano Hellespontem (dzisiejsze Dardanele). Fryksos szczęśliwie doleciał do Kolchidy i został przez
tamtejszego króla przyjęty z wielką przyjaźnią. Barana ofiarował Zeusowi, a jego złote runo zawiesił
na dębie w świątyni Aresa. Była ona pilnowana przez smoka, który nigdy nie spał. Ale po latach
do Kolchidy przybył Jazon ze swymi przyjaciółmi i na okręcie Argo odwieźli runo do Grecji.
Gwiazdozbiór Barana (niekiedy zwany Skopcem) leży pod Andromedą. Nie jest zbyt okazały, lecz
odnajdziemy go za pomocą trójki gwiazd: a, b i g Ari. Pięknym obiektem dla lornetki jest gwiazda g
(Mesarthim), która z leżącą obok niej gwiazdą wydaje się być układem podwójnym. W rzeczywistości
są one oddalone od siebie o dwadzieścia cztery lata świetlne, toteż absolutnie nie mogą stanowić
układu dwu gwiazd wzajemnie się przyciągających (czyli układu fizycznie podwójnego). W okresie
od 31 maja do 18 czerwca Ziemia spotyka się z rozległym rojem meteoroidów, które wlatując
do atmosfery rozgrzewają się i dają zjawisko meteorów. Radiant tego roju leży w gwiazdozbiorze
Barana. Ale ponieważ gwiazdozbiór Barana w końcu maja i na początku czerwca znajduje
się na dziennym niebie, meteory te możemy śledzić jedynie za pomocą radaru. Arietydy
są więc dziennym rojem meteorów.
4. Bibliografia:
Internet (http://pl.wikipedia.org/wiki/Zodiak, http://astro.jasiu.pl/baran.htm,
http://www.solarius.pl/)
-3-