v. horyzont czasowy i zakres strategii
advertisement
Horyzont czasowy Strategii V. HORYZONT CZASOWY I ZAKRES STRATEGII Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. 159 Horyzont czasowy Strategii 160 1. HORYZONT CZASOWY STRATEGII Całość ujęć koncepcyjnych zawiera się w dziesięcioletniej perspektywie czasowej (lata 2001-2010). Jako priorytet działań inwestycyjnych w wyznaczonym horyzoncie czasowym strategii uznaje się wyposażenie gminy w sieć i urządzenia infrastrukturalne. Skala przedsięwzięć infrastrukturalnych i ich szacunkowe koszty sprawiły, że zapewnienie niezbędnych środków w okresie krótszym niż do 2010 r. byłoby nierealne. Wobec ciągle rosnących zadań gminy oraz niewątpliwej potrzeby nadrabiania zapóźnień cywilizacyjnych i stymulowania rozwoju gospodarczego, środki możliwe na działalność inwestycyjną są nadal zbyt małe. Potrzeba wiarygodności i zapewnienia niezbędnego wkładu własnego w realizację zaplanowanych przedsięwzięć skłoniła do wyznaczenia najbardziej realnego w obecnych warunkach horyzontu czasowego. Są nawet zadania, których realizację przewiduje się w okresie do 2012 r. Oczywiście w sprzyjających okolicznościach termin ukończenia tych zaplanowanych zadań można ulec skróceniu. Ten wariant byłby ze wszech miar pożądany. Niezbędne na zakreślone cele nakłady wyznaczają więc w największym stopniu termin realizacji strategii. Nie jest obecnie łatwe wyznaczenie granic czasowych głównych etapów realizacji strategii. Najogólniej rzecz biorąc ten 10-letni okres można podzielić na dwa etapy pięcioletnie, w których wysiłek władz i społeczeństwa oraz nakłady finansowe w tym zaangażowanie istotnych partnerów skierowane będą przede wszystkim: w pierwszym (lata 2001-2005) na poprawę stanu infrastruktury oraz dostępności komunikacyjnej na aktywizację gospodarczą, w drugim (lata 2006-2010) na kształtowanie struktur postindustrialnych i społeczeństwa informacyjnego. Oczywiście ważną cezurę w trakcie realizacji niniejszej strategii, której aktualnie nie można jednak jeszcze precyzyjnie wyznaczyć, będzie stanowiła integracja Polski z Unią Europejską i związane z nią poważne zmiany zarówno na rynku pracy, jak i w strukturze gospodarki oraz źródłach finansowania rozwoju lokalnego. Do tego czasu chcemy przezwyciężyć największe bariery rozwojowe ,zrestrukturyzować gospodarkę, zwłaszcza sektor gospodarki żywnościowej, wypracować, najbardziej efektywną, koncepcję zagospodarowania przestrzeni, utworzyć nowe miejsca pracy i alternatywne źródła utrzymania dla mieszkańców gminy. Według tego kryterium okres realizacji strategii podzielić można na dwa etapy: przedakcesyjny – w którym obok wewnętrznych źródeł finansowania rozwoju gmina zabiegać będzie o pozyskanie środków z zadeklarowanych funduszy przedakcesyjnych PAOW, SAPARD, PHARE, ISPA. po akcesji – w którym rozwój lokalny finansowany będzie w dużej mierze z funduszy strukturalnych UE. Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. Horyzont czasowy Strategii 161 WYZNACZNIKI ZAKRESU I CHARAKTERU STRATEGII Największym atutem gminy jest jej strategiczne położenie w korytarzu tranzytowym z zachodu na wschód, czyli na obszarze przewidywanej największej aktywności gospodarczej. Umocnienie roli gminy, a w konsekwencji postrzeganie tego obszaru jako zwartego rejonu z możliwościami inwestycyjnymi, skutecznie spełniającego podstawowe funkcje wewnętrzne i zewnętrzne wymaga uwzględnienia w realizacji celów strategicznych następujących czynników: chłonność rynku lokalnego, powiązana z aktywnością gospodarczą i poziomem życia lokalnej społeczności, jakość rynku pracy i oferty przedsiębiorczości własnej mieszkańców, wykształcenie mieszkańców, klimat społeczny związany z tworzeniem instytucji społeczeństwa obywatelskiego oraz ze stabilnością polityczną, infrastruktura techniczna i społeczna, infrastruktura otoczenia biznesu (obsługa finansowa, ubezpieczeniowa), dostępność komunikacyjna (wykorzystanie istniejącego układu dróg i linii kolejowych), postęp w rozwoju sektora prywatnego, możliwości wypoczynkowo-rekreacyjne dostępność i jakość bazy noclegowo-gastronomicznej. Istotne znaczenie dla rozwoju poszczególnych obszarów ma ich wyposażenie w sieć i obiekty infrastruktury, ich stan oraz poziom (standard) świadczonych usług. Stan infrastruktury determinuje również w największym stopniu możliwości zaspokojenia potrzeb bytowych i niematerialnych mieszkańców. Uznano więc, że dla skuteczności działań niezbędny jest dalszy postęp w zakresie infrastruktury gminy. Wprawdzie aktualny stan infrastruktury technicznej, ekonomicznej i społecznej jest lepszy niż w części gmin regionu, niemniej dla efektywnego funkcjonowania konieczne są dalsze działania na tym polu, szybkie zakończenie realizowanych przedsięwzięć, likwidacja istniejących niedostatków i postęp zgodny nowymi tendencjami i możliwościami w tym zakresie m.in. telekomunikacyjnymi itp. Szybki postęp wielu gmin w zakresie rozwoju infrastruktury oraz zintensyfikowanie ich działań na rzecz pozyskiwania inwestorów i tworzenia systemu preferencji do działalności na ich terenie sprawić bowiem mogą, że bez dalszych zmian, trudno będzie osiągnąć zamierzone cele społeczne i gospodarcze. Dlatego dla pożądanego wzrostu aktywności gospodarczej, w strategii zakłada się: jak najszybszą likwidację ujawnionych niedostatków infrastrukturalnych (m.in. poprawa stanu dróg, usprawnienie dojazdu do gminy, wyposażenie w sieć kanalizacyjną i wodociągową, gazową, wzrost możliwości korzystania z szerokich usług telekomunikacyjnych), doskonalenie infrastruktury przynajmniej w tempie zgodnym z tendencjami krajowymi i europejskimi na tym polu. Jeden z zasadniczych problemów wyraża się więc w pytaniu: jak przy obecnej kondycji finansowej gminy zwiększyć skalę niezbędnych przedsięwzięć inwestycyjnych zmniejszających lukę infrastrukturalną? Przy opracowywaniu ostatecznego zestawu i harmonogramu przedsięwzięć inwestycyjnych brane będą pod uwagę: możliwości ich realizacji ze względu na dostępność środków finansowych, Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. Horyzont czasowy Strategii 162 konieczność wariantowego sposobu ich realizacji (jedna duża inwestycja, czy kilka mniejszych projektów, realizowanych w określonych przedziałach czasu), możliwość różnych sposobów finansowania (źródeł pozyskania środków). Założono, że równocześnie należy zmierzać do poprawy ładu przestrzennego i estetyki gminy poprzez szereg przedsięwzięć pozainwestycyjnych. Najogólniej rzecz biorąc strategia rozwoju gminy została więc opracowana przy następujących założeniach: o rozwoju tego obszaru (ze względu na otwartość układów przestrzennych) decydują warunki zewnętrzne, jak i wewnętrzne, rozwój gminy upatruje się przede wszystkim w dywersyfikacji i przebudowie gospodarki na zasadzie dążeń miejscowych władz do przyciągnięcia inwestorów lokujących swe przedsięwzięcia inwestycyjne na terenie gminy, dotychczasowy charakter rozwoju gminu oraz rodzaje występujących tu zasobów wymagają zainwestowania kapitału oraz nowych rozwiązań technologicznych, zasadne jest preferowanie inwestorów, którzy optymalnie wykorzystają istniejące zasoby i uruchomią procesy integracyjne w obrębie gospodarki rolnej, a równocześnie będą kreować postęp technologiczny i innowacyjność lokalnej gospodarki, zadanie to wymaga kontynuacji podjętych już różnorodnych działań ze strony władzy lokalnej zmierzających do tego by lokalne warunki rozwoju przekształcić w czynniki rozwoju oraz uzupełnić warunki brakujące lub wyeliminować niekorzystne a tym samym usunąć istniejące i potencjalne bariery rozwoju, szeroko zakrojona akcja kształtowania atrakcyjności terenu gminy dla potencjalnych inwestorów i ich pozyskiwania nie może jednak wykluczać szeregu działań na rzecz rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, przeciwnie takie działania muszą być zintensyfikowane na różnych płaszczyznach, możliwości stworzenia nowoczesnej bazy turystyczno-sportowej mogą sprawić, że tereny te staną się atrakcyjnymi ośrodkami imprez regionalnych, gmina posiada też pewną liczbę obiektów nieczynnych lub niedostatecznie wykorzystanych, które należy efektywnie zagospodarować i uwzględnić w aktualnie kreowanej wizji rozwojowej, (starano się więc spojrzeć na możliwości ich racjonalnego zagospodarowania). Determinanty rozwoju zależeć będą przede wszystkim od: sytuacji demograficznej oraz struktury społeczno ekonomicznej mieszkańców, polityki gospodarczej gminy i stosowanych instrumentów stymulujących, kondycji gospodarczej podmiotów, ich rentowności i płynności finansowej, warunków ekologicznych i bezpieczeństwa, uwarunkowań wynikających z perspektywy integracji europejskiej. Na płaszczyźnie gospodarczej nadrzędną będzie efektywność, Na płaszczyźnie społecznej jakość zasobów ludzkich, Na płaszczyźnie organizacyjnej partnerstwo prywatno-publiczne, Na płaszczyźnie finansowej montaż środków prywatno-publicznych, umiejętność ich pozyskiwania i skutecznego wydatkowania, Na płaszczyźnie środowiskowej zasady wynikające z koncepcji ekorozwoju. Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. Horyzont czasowy Strategii 163 GŁÓWNE „OBSZARY STRATEGICZNE” Jak wynika z uwarunkowań lokalnych i regionalnych oraz szerokich dyskusji społecznych w gminie Skąpe głównymi „obszarami wzrostu” powinny być: usługi związane m.in. z utworzeniem i rozwojem sieci nastawionej na obsługę ruchu turystycznego, rolnictwo, pod warunkiem jego modernizacji i wzrostu efektywności, jakości oraz konkurencyjności, różne branże przemysłu z preferencją dla przetwarzających miejscowe surowce, głównie pochodzenia rolniczego, pod warunkiem przestrzegania wymogów ochrony środowiska, W sferze gospodarczej oznacza to zintensyfikowanie działań na rzecz dywersyfikacji gospodarki i wzrostu jej konkurencyjności poprzez: przyciągnięcie nowych inwestorów, wspieranie funkcjonujących już podmiotów, inspirowanie rozwoju drobnej przedsiębiorczości lokalnej. Dla zakładów funkcjonujących oraz powstających należy stworzyć „parasol ochronny” nadając im nadzwyczajne instrumenty niezbędne dla ochrony ich działalności. Głównym czynnikiem determinującym realizację nadrzędnego celu strategii jakim jest wysoka jakość życia mieszkańców oraz warunków funkcjonowania podmiotów gospodarczych będzie zintensyfikowanie podjętej już w poprzednich kadencjach aktywnej polityki gospodarczej na terenie gminy. Wyrażać się ona będzie przede wszystkim w: tworzeniu klimatu i możliwie jak najlepszych warunków organizacyjno-prawnych i ekonomicznych dla działalności gospodarczej, kształtowaniu atrakcyjności terenu dla aktualnych i potencjalnych inwestorów, wspieraniu małej i średniej przedsiębiorczości lokalnej, pomocy w jak najszybszym dostosowaniu działających tu podmiotów (zarówno w rolnictwie, jak i w sferze pozarolniczej) do wymogów gospodarki rynkowej, likwidacji istniejących barier i wytwarzaniu mechanizmu konkurencyjności gminy poprzez dalszy rozwój bazy ekonomicznej, infrastruktury technicznej, ekonomicznej i społecznej oraz innowacyjnych sfer działalności, pogłębianiu współpracy między podmiotami działającymi w gminie, funkcjonowaniu kompleksowego systemu informacji służącego do monitoringu sytuacji gospodarczej oraz prognozowania zmian, zintensyfikowaniu promocji wewnętrznej i zewnętrznej. Ważne jest: lepsze i szybsze wykorzystanie istniejącego już potencjału, jego powiększanie, zaktywizowanie społeczności lokalnej. Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. Horyzont czasowy Strategii 164 Stan obecny Zarządzanie Inwestycje infrastrukturalne Nowoczesna infrastruktura Ekonomiczna, Techniczna, Społeczna Prężna gospodarka zasobooszczędna i ekoprzyjazna Czyste środowisko i ład przestrzenny Silna pozycja gminy na zewnątrz Promocja gminy Zdrowe i mądre społeczeństwo WZROST JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. Horyzont czasowy Strategii 165 Stan obecny Zarządzanie Inwestycje infrastrukturalne Nowoczesna infrastruktura Ekonomiczna, Techniczna, Społeczna Prężna gospodarka zasobooszczędna i ekoprzyjazna Czyste środowisko i ład przestrzenny Silna pozycja gminy na zewnątrz Promocja gminy Zdrowe i mądre społeczeństwo WZROST JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r. Horyzont czasowy Strategii 166 Braki w zakresie informacji stanowią jedna z głównych barier utrudnionego funkcjonowania na rynku oraz ograniczeń wzrostu efektywności gospodarowania. Tylko dzięki szybkiej informacji łatwiej można dostosować produkcję do potrzeb rynku, sprzedać korzystniej produkty, prowadzić „grę rynkową”. Kompleksowa informacja umożliwi też pozyskiwanie: wiedzy na temat różnych źródeł finansowania inwestycji, stałych odbiorców, partnerów przy organizowaniu producentów w celu dostarczania większej partii jednorodnych produktów. Braki w zakresie informacji stanowią więc jedna z głównych barier utrudnionego funkcjonowania na rynku oraz ograniczeń wzrostu efektywności gospodarowania. Tylko dzięki szybkiej informacji łatwiej można dostosować produkcję do potrzeb rynku, sprzedać korzystniej produkty, prowadzić „grę rynkową”. Kompleksowa informacja umożliwi też pozyskiwanie: wiedzy na temat różnych źródeł finansowania inwestycji, stałych odbiorców, partnerów przy organizowaniu producentów w celu dostarczenia większej partii jednorodnych produktów. System informacji powinien być tak skonstruowany, aby możliwy był dostęp do banków danych regionalnych, krajowych, a nawet międzynarodowych. Cena usług powinna być uzależniona od założonych wstępnie przez władze warunków, np. dla podmiotów partycypujących w przedsięwzięciu bezpłatnie, podobnie dla partnerów gospodarczych tych podmiotów, dla części klientów powinny one być odpłatne. W SIG powinny znaleźć się informacje dotyczące terenów, budynków, prowadzonych inwestycji i działających firm, założenia polityki gospodarczej itp Należy podkreślić, że dla sprawnego działania systemu (w tym mieści się także generowanie popytu na jego usługi) muszą jednak być utrzymywane wysokie standardy zbierania, przetwarzania oraz udostępniania informacji. O jakości takiego systemu świadczą niezawodność, wiarygodność danych oraz dyskrecja (część informacji nie może być udostępniana wszystkim klientom). Bank informacji umożliwia też m.in. stworzenie niezbędnego dla sprawnego wdrażania strategii kompleksowego monitoringu gospodarczego. Świadczenie profesjonalnych usług doradczych jest jeszcze trudniejsze niż samo dostarczanie informacji. Wynika to bowiem z odmienności problematyki rozwoju różnych branż i gałęzi, zmieniających się warunków prawnych, organizacyjnych, ekonomicznych. Doradztwo oparte na systemie informacji gospodarczej (SIG) może dotyczyć też wielu kwestii, m.in. rozpoczęcia samej działalności, marketingu, rynku, lokalnych dostawców, kooperantów itp. Oczywiście szybkie wprowadzenie takiego kompleksowego systemu nie jest możliwe, stanowi to jedno z trudniejszych zadań. Już teraz nie należy jednak ignorować tego znaczącego instrumentu promowania regionu i niezwłocznie przystąpić do tworzenia jego podstaw, rozpisując zadania na poszczególne okresy realizacji strategii. Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Skąpe do 2010 r.
