„Wizerunek i problemy osób
niepełnosprawnych w społecznych
reklamach telewizyjnych”
mgr Małgorzata Trębicka-Żuk
Powody podjęcia problematyki wizerunku
i problemów osób niepełnosprawnych
Marginalizacja, stygmatyzacja i wykluczanie z życia społecznego
osób niepełnosprawnych
Bark świadomości pełnosprawnych o problemach z jakimi
borykają się niepełnosprawni,
Pokutujący skrzywiony obraz osób niepełnosprawnych
utrwalony w społeczeństwie
Reklama telewizyjna jako skuteczne
medium pomagające zmieniać i
kształtować wizerunek
Ogromny zasięg reklamy telewizyjnej
Oddziaływanie na człowieka wielozmysłowo
Ogromna moc perswazji i wywierania wpływu
Społeczna reklama telewizyjna dotycząca
problematyki niepełnosprawności –
główne zadania
Zmiana myślenia i postaw wobec niepełnosprawności na te
powszechnie pożądane i społecznie aprobowane
Wykorzenienie stereotypów i błędnego myślenia
Przybliżenie i prezentacja problemów osób niepełnosprawnych –
czynnik świadomościotwórczy
Cel prezentowanej pracy badawczej
(dyplomowej)
Określenie i przedstawienie wizerunku oraz
kontekstu problemowego w jakim ukazywane są
osoby niepełnosprawne w społecznych reklamach
telewizyjnych
Problemy badawcze
Jaka grupa osób niepełnosprawnych ze względu na wiek, płeć,
schorzenia najczęściej występuje w analizowanych społecznych
reklamach telewizyjnych?
W jakich rolach i sytuacjach prezentowani są niepełnosprawni w
społecznych reklamach telewizyjnych?
Jakie problemy osób niepełnosprawnych poruszane są w
społecznych przekazach telewizyjnych?
Przyjęta procedura badawcza
Analiza
zawartości
Badania
ilościowe
Badania
jakościowe
Etap I – analiza jakościowa treści programowych
emitowanych w czasie wysokiej oglądalności, na
czterech najpopularniejszych kanałach
telewizyjnych (TVP1, TVP2, TVN, Polsat)
Reklamy społeczne dot. niepełnosprawności nie pojawiają się w
ogóle w stacjach niekomercyjnych, publicznych (TVP1, TVP2)
Stacje komercyjne (TVN, Polsat) – emisja reklam dot.
niepełnosprawności ograniczona do spotów prezentujących
podległe tym stacjom organizacje non-profit
Nastąpiła konieczność przeformułowania pierwotnych celów
jakim była analiza reklam emitowanych, na analizę reklam
stworzonych we wcześniejszym czasie i niekoniecznie
emitowanych w telewizji
Etap II – analiza jakościowa materiału reklamowego z siedmiu
największych kampanii społecznych dotyczących osób
niepełnosprawnych w latach 2003 – 2010r – wnioski
jako niepełnosprawni występują głównie sami mężczyźni
osoby w wieku średnio między 26 a 40 rokiem życia
dość szeroka paleta prezentowanych w społecznych reklamach telewizyjnych, rodzajów
niepełnosprawności
osoba niepełnosprawna jest głównym, pierwszoplanowym bohaterem
jest to osoba przeciętna, zwykła pełniąca pospolite obowiązki domowe i zawodowe, nie
wyróżniająca się (prócz dysfunkcji jeśli są widoczne) ze społeczeństwa
połowie badanych przypadków
reklamowych niepełnosprawni byli pozbawieni głosu – występował wyłącznie narrator
osoba niepełnosprawna w społecznej reklamie telewizyjnej rzadko występuje samotnie
osoba niepełnosprawna raczej nie występuje w sytuacji trudnej i problemowej, a jeśli występuje to z
tym problemem radzi sobie
zakres problemowy poruszany w społecznych reklamach telewizyjnych raczej dotyczy wymiaru
społecznego, rzadziej funkcjonalnego i egzystencjalnego - wykluczenie społeczne i zawodowe oraz
traktowanie niepełnosprawnych przez pryzmat inności
Możliwość praktycznego wykorzystania
wyników badań
Przeprowadzone badania mogą posłużyć jako przyczynek do
tworzenia pewnych preferencyjnych udogodnień dla organizacji
zajmujących się reklamowaniem niepełnosprawności jako stanu
normalności
Badania te mogą stać się impulsem do prowadzenia dalszych
analiz, także bardziej pogłębionych, dotyczących wizerunku i
problemów osób niepełnosprawnych nie tylko w samej reklamie
telewizyjnej, ale w całym medium jakim jest telewizja
Dziękuję za uwagę
