Czy można mieć motyle w brzuchu?

Temat: Czy można mieć motyle w brzuchu? O frazeologizmach.
Cele:






zapoznanie uczniów z rodzajami związków frazeologicznych w języku polskim,
uświadomienie obecności frazeologizmów w językach obcych,
doskonalenie sprawności komunikacyjnej,
kształcenie umiejętności poprawnego stosowania związków frazeologicznych,
kształcenie umiejętności pracy ze słownikiem frazeologicznym,
uświadomienie uczniom bogactwa ojczystego języka.
Metody: ćwiczeniowa, praca ze słownikiem, gry dydaktyczne (aplikacja LearningApps, kalambury)
Tok lekcji:
Konkurs.
1.Nauczyciel pisze na tablicy wyraz SERCE. Zadaniem uczniów jest wypisanie jak największej ilości
wyrazów, które tworzą z nim związki, np.:
ZŁOTE SERCE
WIELKIE SERCE
CHORE SERCE
BIJĄCE SERCE
OTWARTE SERCE
ZIMNE SERCE
SERCE JAK LÓD
MIEĆ SERCE DO CZEGOŚ
WZIĄĆ SOBIE COŚ DO SERCA
Z RĘKĄ NA SERCU
(Słownik Frazeologiczny z Bralczykiem odnotowuje 42 związki)
Następnie nauczyciel prosi uczniów, by podkreślili te związki, które mają charakter metaforyczny.
Nauczyciel wyjaśnia, że są to związki stałe o nienaruszalnych składnikach. Wymiana słów skutkuje
błędem frazeologicznym.
W języku istnieją też związki łączliwe, czyli związki o ograniczonej łączliwości.
2. Zabawa w kalambury. Wybrany uczeń za pomocą gestów przedstawia hasło: MIEĆ MOTYLE W
BRZUCHU. Po odgadnięciu hasła klasa zapisuje temat lekcji:
Czy można mieć motyle w brzuchu? O frazeologizmach.
Nauczyciel prosi o wyjaśnienie związku frazeologicznego (w języku polskim oznacza on przyjemne
napięcie w związku z jakimś wydarzeniem lub na myśl o kim lub czymś bliskim sercu), następnie
informuje uczniów, że identyczny związek o przenośnym znaczeniu funkcjonuje w języku angielskim,
lecz ma troszeczkę inne znaczenie.
To havebutterflies in one’sstomach oznacza, że ktoś ma tremę, jest poddenerwowany (np.
egzaminem lub nową znajomością).
3. Zapisanie w zeszytach pojęć: związek frazeologiczny, wyrażenie, zwrot, fraza
Związki frazeologiczne(frazeologizmy) – to utrwalone w języku połączenia wyrazów. Mają one utartą
formę i ściśle określone znaczenie, które przeważne nie wynika ze znaczeń poszczególnych wyrazów.
WYRAŻENIE – związek wyrazów bez czasownika (okrągła data, mysi ogonek)
ZWROT – związek wyrazów z czasownikiem (np. wywinąć orła, oszukać głód)
FRAZA – związek, który ma strukturę wypowiedzenia, np. sentencja, maksyma, przysłowie ( Kto pod
kim dołki kopie, sam w nie wpada).
4. Praca w grupach.
Uczniowie przeredagowują zdania tak, by pojawiły się w nich frazeologizmy (podpowiedzią są idiomy
angielskie). Następnie sprawdzają poprawność związków w słownikach.
Kto zdradził tajemnicę? Kto się wygadał? (FARBA, PARA, KŁÓDKA) IDIOM ANGIELSKI: LET THE CAT
OUT OF THE BAG
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Lubię zajmować sięuprawą kwiatów, a one mi się zawsze odwdzięczają i długo kwitną. (RĘKA) IDIOM
ANGIELSKI: GREEN FINGERS
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Mówiłeś, że Janek jest chory? Widziałam go dzisiaj na siłowni. Wyglądał jak okaz zdrowia.
(RYDZ) IDIOM ANGIELSKI: AS FIT AS A FIDDLE
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Tak bardzo bałem się tego egzaminu, a to była łatwizna. (BUŁKA) IDIOM ANGIELSKI: A PIECE OF CAKE
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Józek to jakiś odmieniec. Wszyscy w jego rodzinie to porządni ludzie, a on ciągle siedzi w więzieniu.
(OWCA) IDIOM ANGIELSKI: A BLACK SHEEP
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Słyszałeś, że Antek nie żyje? IDIOM ANGIELSKI: KICK THE BUCKET
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...
Nie namawiaj mnie. Nie zrobię tego za nic w świecie. IDIOM ANGIELSKI: FOR ALL THE TEA IN CHINA
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Wczoraj mój ojciec zaprosił do nas na obiad swego szefa. Ten facet to ważna osobistość. IDIOM
ANGIELSKI: A BIG FISH
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zdrowo przesadzasz. To, że lekko podniosłam głos, nie oznacza, że się awanturowałam. IDIOM
ANGIELSKI: TO MAKE A MOUNTAIN OUT OF A MOLEHILL
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Denerwuje mnie to, że zawsze oddajesz swoje prace w ostatniej chwili. IDIOM ANGIELSKI: AT
ELEVENTH HOUR
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zbieramy pieniądze na operacje kolegi. Mamy 20 tysięcy, ale to tylko mała część. IDIOM ANGIELSKI:
DROP IN THE OCEAN
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………......
On musi nosić okulary, ponieważ bez nich nic nie widzi. IDIOM ANGIELSKI: AS BLIND AS A BAT
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
5. Sprawdzenie wyników pracy uczniów i wyciągnięcie wniosków. Niektóre związki frazeologiczne w
języku polskim i angielskim mają tę samą postać – w przetłumaczeniu brzmią identycznie lub
podobnie.
6. Omówienie sprawiających trudność związków frazeologicznych. Uświadomienie, że frazeologizmy
wzbogacają każdy język, ożywiają go, dodają mu smaku.
Zwrócenie uwagi na to, że niektóre frazeologizmy mają charakter potoczny.
7. Ćwiczenie utrwalające przygotowane przez nauczyciela – platforma LearningApp.
http://LearningApps.org/watch?v=p58yrohfa16
http://LearningApps.org/display?v=p58yrohfa16
8. Praca domowa
Wypiszę i wyjaśnię 10 frazeologizmów ze słowami nazywającymi częściami ciała (np. czuć pismo
nosem, ręka rękę myje)
(Chętni mogą wyszukać też odpowiedniki angielskie)
Opracowała: Iwona Lubińska