Uprawnienia rodzicielskie pracowników

Ustawa z 26 czerwca 1974 Kodeks pracy
dr Jacek Borowicz
1


Zakazy zatrudniania kobiet/kobiet w
ciąży/kobiet karmiących piersią przy pracach
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla
zdrowia.
Bezwzględna ochrona trwałości stosunku
pracy kobiety w ciąży
dr Jacek Borowicz
2



Bezwzględne zakazy pracy w porze nocnej i w
godzinach nadliczbowych
Względne zakazy pracy w porze nocnej i w
godzinach nadliczbowych
Względny zakaz delegowania poza stałe
miejsce pracy
dr Jacek Borowicz
3



Obowiązek przeniesienia pracownicy w ciąży/
karmiącej piersią do innej ‚nieszkodliwej”
pracy.
Przerwa na karmienie piersią.
2 dni w roku kalendarzowym płatnej opieki
nad dzieckiem do lat 14
dr Jacek Borowicz
4

Urlopy związane z rodzicielstwem:
- macierzyński
- dodatkowy macierzyński
- rodzicielski
- ojcowski
- wychowawczy
dr Jacek Borowicz
5
Pracownicy przysługuje urlop macierzyński
w wymiarze:
 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego
dziecka przy jednym porodzie,
 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci
przy jednym porodzie,
 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci
przy jednym porodzie,
 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga
dzieci przy jednym porodzie,
 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i
więcej dzieci przy jednym porodzie.
dr Jacek Borowicz
6


Nie więcej niż 6 tygodni urlopu
macierzyńskiego może przypadać przed
przewidywaną datą porodu.
Po porodzie przysługuje urlop macierzyński
niewykorzystany przed porodem aż do
wyczerpania okresu ustalonego w k.p.
dr Jacek Borowicz
7
Urlop macierzyński
Prawo czy obowiązek?
dr Jacek Borowicz
8

Dodatkowy urlop macierzyński:
- jest opcją (prawem) dla pracownika (!),
- bezpośrednio po wykorzystaniu
urlopu macierzyńskiego,
- na wniosek uprawnionego
- pracodawca jest obowiązany
uwzględnić ten wniosek.
dr Jacek Borowicz
9

Tryb udzielenia dodatkowego urlopu
macierzyński:
- w całości lub w częściach - na pisemny
wniosek pracownika, składany w terminie
nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem
korzystania z tego urlopu;
- z góry w całości – na pisemny wniosek
pracownicy, złożony nie później
niż 14 dni po porodzie,
dr Jacek Borowicz
10

Wymiar d.u.m. :
1) do 6 tygodni - w przypadku urodzenia
jednego dziecka,
2) do 8 tygodni - w pozostałych przypadkach,
…udzielany jednorazowo albo w dwóch
częściach przypadających bezpośrednio jedna
po drugiej - w wymiarze tygodnia lub jego
wielokrotności.
dr Jacek Borowicz
11
UWAGA!


Można łączyć korzystanie z d.u.m.
z wykonywaniem pracy u pracodawcy
udzielającego tego urlopu - w wymiarze nie
wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu
pracy;
Pracodawca może się nie zgodzić.
dr Jacek Borowicz
12

Urlop rodzicielski:
jest opcją (prawem) dla pracownika (!),
bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego
urlopu macierzyńskiego w pełnym
wymiarze określonym w przepisach,
- na wniosek uprawnionego,
- pracodawca jest obowiązany
uwzględnić ten wniosek.
-
-
dr Jacek Borowicz
13

Tryb udzielenia urlopu rodzicielskiego:
- jednorazowo albo w częściach - na pisemny
wniosek pracownika, składany w terminie nie
krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem
korzystania z tego urlopu;
- z góry w całości bezpośrednio po u.m. i
d.u.m.– na pisemny wniosek pracownicy,
złożony nie później niż 14 dni po porodzie,
dr Jacek Borowicz
14

Pracodawca jest obowiązany uwzględnić
wniosek uprawnionego do urlopu
rodzicielskiego
dr Jacek Borowicz
15

Wymiar urlopu rodzicielskiego:
- do 26 tygodni - niezależnie od liczby dzieci
urodzonych przy jednym porodzie.
- udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w
3 częściach, z których żadna nie może być
krótsza niż 8 tygodni, przypadających
bezpośrednio jedna po drugiej - w wymiarze
wielokrotności tygodnia.
dr Jacek Borowicz
16

Wymiar urlopu rodzicielskiego
Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie
korzystać oboje rodzice dziecka.
W takim przypadku łączny wymiar urlopu nie
może przekraczać wymiaru określonego w k.p.
dr Jacek Borowicz
17
Ojciec jako podmiot uprawnień do urlopów
związanych z rodzicielstwem
dr Jacek Borowicz
18

Urlop ojcowski:
opcja(prawo) dla pracownika - ojca
wychowującego dziecko,
- na jego wniosek,
pracodawca jest obowiązany uwzględnić
wniosek pracownika
-
-
dr Jacek Borowicz
19

Tryb udzielenia urlopu ojcowskiego:
- na pisemny wniosek pracownika-ojca
wychowującego dziecko,
- składany w terminie nie krótszym niż 7 dni
przed rozpoczęciem korzystania z urlopu,
- pracodawca jest obowiązany uwzględnić
wniosek pracownika.
dr Jacek Borowicz
20
Wymiar urlopu ojcowskiego:
…2 tygodnie, nie dłużej jednak niż:
1) do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia
albo
2)
do
upływu
12
miesięcy
od
dnia
uprawomocnienia się postanowienia orzekającego
przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia
przez dziecko 7 roku życia,
w przypadku dziecka, wobec którego podjęto
decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie
dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

dr Jacek Borowicz
21
OJCIEC PRZEJMUJE D.U.M. LUB/I U.R.

Pracownica, nie później niż 14 dni po
porodzie, może złożyć pisemny wniosek o
udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie
macierzyńskim,
dodatkowego
urlopu
macierzyńskiego w pełnym wymiarze a
bezpośrednio po takim urlopie - urlopu
rodzicielskiego
dr Jacek Borowicz
22
OJCIEC PRZEJMUJE D.U.M. lub/i U.R.
…pracownica ta może zrezygnować z
korzystania z dodatkowego urlopu
macierzyńskiego / urlopu rodzicielskiego w
całości lub w części i powrócić do pracy.
dr Jacek Borowicz
23
OJCIEC PRZEJMUJE D.U.M. lub/i U.R.
W tej sytuacji…
 pracownik-ojciec wychowujący dziecko może
złożyć pisemny wniosek o udzielenie mu
dodatkowego urlopu macierzyńskiego /
urlopu rodzicielskiego w całości lub w części,
 pracodawca jest obowiązany uwzględnić
wniosek pracownika-ojca wychowującego
dziecko.
dr Jacek Borowicz
24
OJCIEC PRZEJMUJE D.U.M. lub/i U.R.
Ale…
Pracownik-ojciec wychowujący dziecko także
może zrezygnować z korzystania z części
dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo z
części urlopu rodzicielskiego, udzielonych mu
w sytuacji rezygnacji z nich przez matkę.
dr Jacek Borowicz
25
OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI


Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co
najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego,
ma prawo zrezygnować z pozostałej części
tego urlopu;
w takim przypadku niewykorzystanej części
urlopu macierzyńskiego udziela się
pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko,
na jego pisemny wniosek.
dr Jacek Borowicz
26
OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI
Po wykorzystaniu przez pracownicę po
porodzie urlopu macierzyńskiego w wymiarze
8 tygodni, pracownikowi-ojcu wychowującemu
dziecko przysługuje prawo do części urlopu
macierzyńskiego odpowiadającej okresowi, w
którym pracownica uprawniona do urlopu
wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan
zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie
osobistej opieki nad dzieckiem.
dr Jacek Borowicz
27
OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI
W razie zgonu pracownicy w czasie urlopu
macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu
wychowującemu dziecko przysługuje prawo do
niewykorzystanej części tego urlopu.
dr Jacek Borowicz
28
OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI
Bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu
macierzyńskiego pracownik ma prawo do
dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
dr Jacek Borowicz
29
OJCIEC PRZEJMUJE URLOP RODZICIELSKI
Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego
urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze
określonym pracownik ma prawo
do urlopu rodzicielskiego.
ALE…
…z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie
korzystać oboje rodzice dziecka.
dr Jacek Borowicz
30
TERMINY
 Przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego,
urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
i urlopu rodzicielskiego tydzień urlopu
odpowiada 7 dniom kalendarzowym.
 Jeżeli pracownica nie korzysta z urlopu
macierzyńskiego przed przewidywaną datą
porodu, pierwszym dniem urlopu
macierzyńskiego jest dzień porodu.
dr Jacek Borowicz
31
PRAWO POWROTU DO PRACY :
…na dotychczasowym stanowisku,
…na stanowisku równorzędnym z zajmowanym
przed rozpoczęciem urlopu, lub
…na innym stanowisku odpowiadającym jego
kwalifikacjom zawodowym,
…za wynagrodzeniem za pracę, jakie
otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.
dr Jacek Borowicz
32

Za czas urlopu …
…macierzyńskiego,
…dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
…urlopu ojcowskiego,
…urlopu rodzicielskiego
…przysługuje
zasiłek
macierzyński
na
zasadach i warunkach określonych odrębnymi
przepisami.
dr Jacek Borowicz
33