Prawo pracy
advertisement
Prawo pracy Stan prawny na 2010 rok Źródło prawa pracy • Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie zatrudnienia jest Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (z późniejszymi zmianami) Zagadnienia regulowane przez kodeks pracy • Stosunek pracy. • Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia • Obowiązki pracodawcy i pracownika • Odpowiedzialność materialna pracowników • Czas pracy • Urlopy pracownicze • Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem Zagadnienia regulowane przez kodeks pracy • zatrudnianie młodocianych • Bezpieczeństwo i higiena pracy • Układy zbiorowe pracy • Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy • Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika Stosunek pracy • Zgodnie z kodeksem pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Rodzaje umowy o pracę: • Umowa na okres próbny • Umowa na czas określony • Umowa na czas nieokreślony • Umowa na zastępstwo • Umowa na czas wykonywania określonej pracy Porównanie cech umowy o pracę i umów cywilnoprawnych Źródło: www.findict.pl/slownik/umowa-zlecenie-umowa-zlecenia Sposoby rozwiązania umowy o pracę: Umowa o pracę rozwiązuje się: 1. na mocy porozumienia stron, 2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem) - dotyczy umowy na okres próbny i umowy na czas nieokreślony, 3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia) , 4. z upływem czasu, na który była zawarta, 5. z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi: • 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, • 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, • 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi: • 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, • 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, • 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata Obowiązki pracodawcy Pracodawca jest obowiązany w szczególności: • zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami, • organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy, • zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, • terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie, • ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych, • stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy, • zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników, • stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy, • wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego Obowiązki pracownika Pracownik jest obowiązany w szczególności: • przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, • przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, • przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych, • dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, którychujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, • przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego Urlopy wypoczynkowe • Wymiar urlopu wynosi: 1) 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, 2) 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Uprawnienia związane z macierzyństwem • Art. 177. § 1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. • § 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do pracownicy w okresie próbnym nie przekraczającym jednego miesiąca. • § 3. Umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. • § 31. Przepisu § 3 nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. • Art. 178. § 1. Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. • Pracownicy w ciąży nie wolno bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy Wymiar urlopu macierzyńskiego (urlop podstawowy) • 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, • 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, • 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, • 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, • 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. Urlop macierzyński - c.d. • Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu; w takim przypadku niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego udziela się pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, na jego pisemny wniosek. Urlop macierzyńsko dodatkowy • Dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pisemny wniosek pracownicy, • Pracownica uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego może łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy; w takim przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy. Wymiar urlopu dodatkowego W okresie przejściowym dodatkowy urlop będzie miał wymiar: • Przy urodzeniu jednego dziecka: > w 2010 r. i w 2011 r. - do 2 tygodni; > w 2012 r. i w 2013 r. - do 4 tygodni; > w 2014 r. osiągnie maksymalny wymiar - do 6 tygodni; Wymiar urlopu dodatkowego – c.d. • Przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie: > w 2010 r. i w 2011 r. - do 3 tygodni; > w 2012 r. i w 2013 r. - do 6 tygodni; > w 2014 r. osiągnie maksymalny wymiar do 8 tygodni; Urlop będzie udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.
