KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 20.7.2016 r. SWD(2016) 248 final DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW Towarzyszący dokumentowi: wniosek w sprawie ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie rocznych wiążących ograniczeń emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie w latach 2021-2030 na rzecz stabilnej unii energetycznej i w celu wywiązania się ze zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego, oraz zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 525/2013 w sprawie mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zgłaszania innych informacji mających znaczenie dla zmiany klimatu {COM(2016) 482 final} {SWD(2016) 247 final} PL PL Streszczenie oceny skutków Ocena skutków dotycząca wniosku w sprawie rozporządzenia w sprawie rocznych wiążących ograniczeń emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie w latach 2021–2030 na rzecz stabilnej unii energetycznej i w celu wywiązania się ze zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego, oraz zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 525/2013 w sprawie mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zgłaszania innych informacji mających znaczenie dla zmiany klimatu A. Zasadność działań Dlaczego? Na czym polega problem? UE zobowiązała się w porozumieniu paryskim do osiągnięcia celu co najmniej 40-procentowej redukcji do 2030 r. własnych emisji gazów cieplarnianych w całej gospodarce w porównaniu z 1990 r. W odniesieniu do sektorów nieobjętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) Komisja zaproponowała cel polegający na redukcji emisji o 30 % do 2030 r. w porównaniu z rokiem 2005. Nie należy oczekiwać, że cel ten zostanie osiągnięty w ramach obecnych polityk. Rada Europejska w swoich konkluzjach z października 2014 r. upoważniła Komisję do przełożenia celu unijnego na cele krajowe. Jaki jest cel inicjatywy? Celem jest osiągnięcie 30-procentowej redukcji emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z rokiem 2005 w sektorach nieobjętych systemem EU ETS w sposób, który jest sprawiedliwy dla państw członkowskich i uwzględnia ich różny potencjał, przy jednoczesnym zapewnieniu efektywności kosztowej i integralności środowiskowej na poziomie UE. Na czym polega wartość dodana podjęcia działań na poziomie UE? UE i jej państwa członkowskie wspólnie uczestniczą w realizacji postanowień porozumienia paryskiego. Wspólne działanie pozwala UE na rozwiązywanie zarówno kwestii sprawiedliwości, jak i efektywności, przy jednoczesnym osiągnięciu ambitnego celu środowiskowego. W art. 191–193 TFUE potwierdza się i precyzuje kompetencje UE w dziedzinie zmiany klimatu. B. Rozwiązania Jakie warianty legislacyjne i nielegislacyjne rozważono? Czy wskazano preferowany wariant? Dlaczego? Od 2013 r. krajowe cele dla sektorów nieobjętych systemem EU ETS zostały określone w tak zwanej decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego (ESD). Rada Europejska potwierdziła swój zamiar dalszego wykorzystywania tego instrumentu do regulowania redukcji emisji gazów cieplarnianych w UE również w okresie 2021–2030. Zgodnie z wytycznymi w niniejszej ocenie skutków przeanalizowano w jaki sposób należy (i) określać sprawiedliwie cele na poziomie państw członkowskich w oparciu o PKB na mieszkańca i uwzględniać efektywność kosztową oraz (ii) usprawnić istniejące mechanizmy elastyczności i wprowadzić nowe, które sprawią, że cele będą realizowane efektywnie pod względem kosztów, a obciążenie administracyjne będzie malało. Nowe mechanizmy elastyczności są w ograniczony sposób powiązane z sektorem użytkowania gruntów oraz przewidują ograniczone jednorazowe wykorzystanie elastyczności między sektorami objętymi i nieobjętymi systemem EU ETS. Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów? Rada Europejska przedstawiła szczegółowe wytyczne dotyczące wariantów polityki, jakie należy rozważyć. Wiele zainteresowanych stron podkreśliło znaczenie integralności środowiskowej w skutecznej realizacji celów UE w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu 2 Jakie korzyści przyniesie wdrożenie preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? Określanie celów dla sektorów nieobjętych EU ETS głównie w oparciu o PKB na mieszkańca stanowi odpowiedź na główną obawę państw członkowskich związaną ze sprawiedliwością. Zakładane dalsze dostosowania celów dla państw członkowskich o wysokim dochodzie, a także ulepszenie istniejących i wprowadzenie nowych mechanizmów elastyczności, umożliwiają efektywną kosztowo realizację celu. Aby zapewnić ogólną integralność środowiskową, możliwości elastyczności należy ograniczyć w celu uniknięcia niedostatecznej realizacji zobowiązań międzynarodowych UE, wynoszących co najmniej 40 % redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. w porównaniu z rokiem 1990. Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? Koszty związane z realizacją unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych, w tym celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 30 % w sektorach nieobjętych systemem EU ETS, oceniono szczegółowo w poprzedniej ocenie skutków towarzyszącej wnioskowi w sprawie „Ram polityki klimatycznej i energetycznej na lata 2020–2030”1. Według szacunków w przypadku redukcji własnej emisji gazów cieplarnianych o 40 % dodatkowe koszty systemu energetycznego wyniosłyby 0,15–0,54 % w porównaniu z PKB w 2030 r. W niniejszej ocenie skutków przyjrzano się skutkom dystrybucyjnym, w szczególności temu, o ile cele określone dla sektorów nieobjętych systemem EU ETS w danym państwie członkowskim w oparciu o PKB na mieszkańca różnią się od efektywnego pod względem kosztów potencjału zmniejszenia emisji w sektorach objętych ESD, oraz w jakim stopniu mechanizmy elastyczności lub dostosowania celów mogą przyczynić się do zminimalizowania tych różnic. Jakie będą skutki dla przedsiębiorstw, MŚP i mikroprzedsiębiorstw? Nie istnieją żadne bezpośrednie zobowiązania sprawozdawcze lub inne konsekwencje administracyjne dla przedsiębiorstw, MŚP bądź mikroprzedsiębiorstw. W zależności od swego charakteru i zakresu krajowe i unijne środki służące ograniczeniu emisji będą miały pośredni wpływ na przedsiębiorstwa. Wszelkie takie skutki należy ocenić w ramach odnośnych projektów środków. Czy przewiduje się znaczące skutki dla budżetów i administracji krajowych? Wniosek dotyczący ustalania celów krajowych przyczyni się do zmniejszenia kosztów w państwach członkowskich o niskich dochodach w porównaniu z propozycją, w której cele wyznaczano by wyłącznie na podstawie efektywności kosztowej. We wniosku przewidziano większą elastyczność w celu zapewnienia, aby koszty dla państw członkowskich o wysokim dochodzie pozostały również ograniczone. Zaleca się o wiele rzadsze przeprowadzanie kontroli zgodności, tj. co pięć lat, a nie co roku, przez co zmniejszą się obciążenia administracyjne zarówno dla państw członkowskich, jak i Komisji Europejskiej. Czy wystąpią inne znaczące skutki? Dalsze skutki będą zależeć od krajowych polityk i środków wybranych w danym państwie. D. Działania następcze Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki? Zgodnie z porozumieniem paryskim zaleca się przeprowadzanie przeglądów co pięć lat poczynając od 2024 r. 1 SWD 2014 (15) final 3