Geografia ekonomiczna – ćwiczenia 1. Lasy i leśnictwo. Zaznacz na mapie Polski największe kompleksy leśne: Bory Dolnośląskie, Puszczę Rzepińską, Puszczę Nadnotecką, lasy w dolinach Drawy i Gwdy, Bory Tucholskie, Puszczę Augustowską, Puszczę Piską, Puszczę Knyszyńską, Puszczę Białowieską, Puszczę Kampinoską, Puszczę Kozienicką, Bory Stobrawskie, Puszczę Świętokrzyską, Puszczę Solską, lasy Puszczy Sandomierskiej i bór karpacki. 2. Wykres przedstawia strukturę wykorzystania powierzchni Polski. Uzupełnij legendę, przyporządkowując odpowiednim kolorom – odpowiednie formy użytkowania ziemi: a) grunty pod wodami, b) nieużytki, c) użytki rolne, d) grunty zabudowane i zurbanizowane, e) grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione. …… 4,6% 2,1%1,6% 29,4% …… 61,4% …… ……. ……. 3. W Polsce użytki rolne zajmują obszar …………………….., w tym użytków zielonych jest …………%, gruntów ornych ……………….% a sadów i plantacji trwałych ……………..……%. 4. Lasy pełnią szereg funkcji. Wymień najważniejsze z nich: a. …. b. ….. c. ….. d. ….. e. ….. f. ….. g. ….. Ekonomia I rok, II semestr studiów licencjackich 1 opr. dr Lucyna Przezbórska Geografia ekonomiczna – ćwiczenia 5. Parki narodowe w Polsce tworzone są w drodze …………………………………….. i obejmują obszary powyżej …………………. ha o szczególnie wysokich walorach przyrodniczych, cenne również ze względów a)…………………., b)…………………………., c)…………………….. . Do końca 2004 roku w Polsce utworzono ……………….. parki narodowe o łącznej powierzchni 314,5 tys. km2 (………………… % powierzchni kraju). Planuje się utworzenie kolejnych ……….. parków narodowych: mazurskiego (okolice jeziora Śniardwy), ……………………………. (północna część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej na szlaku Orlich Gniazd, koło Olsztyna) i turnickiego (na przedgórzu ………………………………….). 6. Przypisz liczbom na mapie nazwy parków narodowych w Polsce: Babiogórski, Białowieski, Biebrzański, Bieszczadzki, Bory Tucholskie, Drawieński, Gorczański, Gór Stołowych, Kampinoski, Karkonoski, Mazurski, Narwiański, Ojcowski, Pieniński, Poleski, Roztoczański, Słowiński, świętokrzyski, Tatrzański, Wielkopolski, Węgierski, Soliński. 7. Łączna powierzchnia obszarów chronionych w Polsce wynosił około: a. 103,4 tys. km2, czyli 33,1% ogólnej powierzchni kraju, b. 207,2 tys. km2, czyli około 65% całkowitej powierzchni Polski, c. 0,5 mln ha, czyli 1,6% powierzchni kraju, d. 10,34 mln ha, czyli 33,1% ogólnej powierzchni kraju. Ekonomia I rok, II semestr studiów licencjackich 2 opr. dr Lucyna Przezbórska Geografia ekonomiczna – ćwiczenia 8. Uzupełnij poniższą tabelę, przypisując odpowiednim erom nazwy ruchów górotwórczych (orogenez), w których miały one miejsce. OKRES ERA czwartorzęd KENOZOICZNA (Kenozoik) trzeciorzęd* MEZOZOICZNA (Mezozoik) PALEOZOICZNA (Paleozoik) Wiek w mln lat holocen plejstocen neogen paleogen kreda jura trias perm karbon dewon sylur ordowik kambr 12 tys. - do dziś 1,87 - 12 tys. 24 - 1,87 65 - 24 130 - 65 204 - 130 245 - 204 290 - 245 360 - 290 400 - 360 425 - 400 495 - 425 570 - 495 Eon: (Proterozoik) 2600 - 570 Eon: (Archaik) 4600 -2600 Orogeneza Orogeneza ………………..……..… (230 mln - do dziś) Orogeneza ……….………...……...... . ( 400 mln - 230 mln) Orogeneza ………………………... (500 mln - 400 mln) Orogenezy ………………………… ………………. * Według podziału dokonanego przez Międzynarodową Unię Nauk Geologicznych w 2004r. trzeciorzęd nie istnieje, kenozoik dzieli się na paleogen i neogen, który zawiera czwartorzęd. 9. Krainy geograficzne. Dopisz do charakterystyk regionów ich nazwy: Nizina Wielkopolska, Pojezierze Pomorskie, Wyżyna Śląska, Nizina Śląska, Roztocze, Pojezierze Mazurskie. Lp. Region geograficzny 1 2 3 4 Charakterystyka regionu Obejmuje ciągi moren czołowych 3 głównych faz zlodowacenia bałtyckiego. Rzeźba bardzo urozmaicona; łańcuchy wzgórz morenowych (kulminacja na Wzgórzach Szeskich, 309 m n.p.m.), zagłębienia bezodpływowe, kemy, ozy, w południowej części pola sandrowe. Występują liczne jeziora, które zajmują ok. 7% powierzchni tego pojezierza, m.in. 2 największe w Polsce………………………………. oraz Niegocin, Nidzkie, Roś, Tałty. Liczba jezior o powierzchni powyżej 1 ha wynosi 2700. Region jest rozległą równiną w południowo-zachodniej Polsce i północnych Czechach. Leży pomiędzy Przedgórzem Sudeckim i Sudetami a Wyżyną Śląsko-Krakowską i Wałem Trzebnickim głównie wzdłuż doliny Odry. Wysokość od ok. 100 do 260 m n.p.m. Karina jest regionem wybitnie rolniczym, o jednym z najważniejszych w Polsce poziomów rozwoju tego działu gospodarki. Przez stulecia uważana była za spichlerz Polski. Uprawia się głównie pszenicę, żyto, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak oraz warzywa i owoce. Rozwinięta jest także hodowla trzody chlewnej, bydła i drobiu. Wysoko wydajne rolnictwo stało się podstawą rozwoju przemysłu spożywczego. Na obszarze całej tej krainy rozsiane są młyny, browary, zakłady przetworów ziemniaczanych, warzywnych i owocowych, gorzelnie oraz zakłady mięsne. W regionie przeważają miasta małe, poniżej 10 tysięcy mieszkańców. Rozmieszczone są one dość równomiernie. W regionie występują złoża węgla brunatnego oraz soli kamiennej. Węgiel brunatny wydobywany jest na północy tego regionu oraz na południu. Kraina geograficzna łącząca Wyżynę Lubelską z Podolem, wyraźnie wypiętrzony wał wzniesień przebiegający z północnego zachodu, od Kraśnika, na południowy wschód do Lwowa. Najwyższe wzniesienie osiąga 414 m n.p.m. (poza granicami Polski), w Polsce najwyższe wzniesienia Krągły Goraj i Wielki Dział osiągają 390 m n.p.m. W regionie z uwagi na niepowtarzalne walory przyrodnicze utworzono …………… Park Narodowy, Parki Krajobrazowe i rezerwaty. Ekonomia I rok, II semestr studiów licencjackich 3 opr. dr Lucyna Przezbórska Geografia ekonomiczna – ćwiczenia 5 6 Region zbudowany jest ze skał powstałych w kredzie, np. margli i wapieni. Na nich zalegają utwory młodsze – osadzone w warunkach płytkiego morza piaski, piaskowce wapniste i wapienie. W epoce lodowcowej na region nasunął się lądolód skandynawski – wskazują na to gliny morenowe, głazy narzutowe. Największą rzeką regionu jest Wieprz. Rzeki przyjmują tu charakter górskich potoków o wartkim nurcie. Wewnętrzne partie regionu cechuje prawie zupełny brak wód powierzchniowych i głębokie zaleganie wód podziemnych Region leży w pasie Pobrzeży Południowobałtyckich. Dzieli się na trzy mniejsze pojezierza. Znajduje się w północno-zachodniej Polsce i sąsiaduje z Niziną Szczecińską od zachodu, Pobrzeżem Słowińskim od północy, Żuławami Wiślanymi od wschodu i Pojezierzem Wielkopolskim od południa. Region nazywany jest również Szwajcarią Kaszubską, na terenie której wznosi się najwyższe wzniesienie wyżu europejskiego - Wieżyca (329 m.n.p.m.). Region stanowi 11% powierzchni Polski, a jego granice wyznaczają rzeki: Odra, Wisła i Noteć. Region pokrywają osady polodowcowe, przede wszystkim piaski. W okolicach Białej Przemszy znajduje się Pustynia Błędowska - największe w Europie pole luźnych piasków. Postępuje jej zarastanie w wyniku wprowadzenia tam roślin wydmowych np. mikołajka nadmorskiego. Gleby regionu to głównie bielice i gleby płowe. Występują tu dość duże opady (700800mm rocznie). Klimat regionu uległ znacznemu przeobrażeniu pod wpływem działalności człowieka. Mniejsza degradacja środowiska występuje w północnej regionu. Na obszarze ziemi lublinieckiej położony jest Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą oraz kilka rezerwatów przyrody. Jest to największy obszar zurbanizowany w Polsce. Występują silne zanieczyszczenia powietrza, których skutkiem jest zmniejszenie natężenia promieniowania słonecznego i zwiększenie zachmurzenia. Przez region przebiega główny dział wodny rozdzielający dorzecza Odry i Wisły. Sieć rzeczna jest rzadka i bardzo zanieczyszczona, jest to obszar ubogi w wodę. Dużą część regionu zaopatruje w wodę Zbiornik Goczałkowicki. 10. Przyporządkuj obiektom turystycznym region Polski, na którym one występują: a. Jaskinia Raj b. Śnieżka c. Wodogrzmoty Mickiewicza d. Jezioro Hańcza e. Góra Świętej Anny f. Jezioro Łebsko A. Sudety B. Tatry C. Wyżyna Śląska D. Góry Świętokrzyskie E. Pojezierze Mazurskie 11. Polska należy do mniej zasobnych w wodę krajów Europy. Spośród podanych krain geograficznych zaznacz obszary deficytowe w wodę. a. Garb Łódzki - …………………………………………………………. b. Roztocze i Wyżyna Lubelska - ……………………………………….. c. Pojezierze Pomorskie - ………………………………………………... d. Pojezierze Kujawskie - ………………………………………………... e. Polesie Lubelskie - …………………………………………………….. f. Kotlina Sandomierska - ………………………………………………... 12. Która z informacji o ukształtowaniu powierzchni Polski jest prawdziwa (zaznacz literą P), a która jest fałszywa (litera F)? a. Krainy geograficzne układają się południkowo ……………………. b. Na południu znajdują się młode góry fałdowe……………………… c. Na południu przeważają niziny……………………………………... d. Krainy geograficzne mają przebieg ze wschodu na zachód………… e. Na północy są obszary depresyjne………………………………….. f. W północnej części znajduje się rzeźba młodoglacjalna…………….. Ekonomia I rok, II semestr studiów licencjackich 4 opr. dr Lucyna Przezbórska