D6 Środa rp.pl/prawo ◊ 3 sierpnia 2011 PRAWO GOSPODARCZE Pokrzywdzony uchwałą partner spółki może się skutecznie bronić PRAWO HANDLOWE | Zmiana postanowień umowy spółki osobowej wymaga zgody wszystkich jej uczestników. Kontrakt może jednak odmiennie regulować tę sprawę ANNA BORYSEWICZ Spółka osobowa, czyli zgodnie z definicją zawartą w art. 4 § 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych jawna, partnerska, komandytowa oraz komandytowo-akcyjna, może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. W świetle art. 9 cytowanej ustawy zmiana postanowień umowy wymienionych podmiotów – co do zasady – wymaga zgody wszystkich jego uczestników. Powołany przepis ma jednak wyłącznie dyspozytywny charakter, co oznacza, że kontrakt spółki może odmiennie regulować tę kwestię >patrz przykład 1. Dopuszczalne jest zatem podejmowanie uchwał modyfikujących jego treść większością głosów (kwalifikowaną lub zwykłą) bądź wprowadzenie wymogu kworum. Podkreślić należy, że do art. 4 § 1 pkt 1, art. 8 § 1, art. 9, 20, 61 § 1 i 3 oraz art. 63 § 1 ustawy z 15 września 2000 Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.) podstawa prawna: art. 17 pkt 4, art. 30 i 4791 § 2 pkt 1 ustawy z 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 1964 r. nr 43, poz. 296 ze zm.) podstawa prawna: art. 29 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DzU z 2005 r. nr 167, poz. 1398 ze zm.) podstawa prawna: spółek osobowych – w przeciwieństwie do kapitałowych – nie znajduje zastosowania art. 20 k.s.h. Nie istnieje więc nakaz jednakowego traktowania wspólników w takich samych okolicznościach. Pokrzywdzony uczestnik podmiotu nie pozostaje jednak bez środków obrony swoich interesów. Może on mianowicie w takiej sytuacji powołać się na nieważność czynności prawnej, wypowiedzieć umowę spółki >patrz wzór oświadczenia. Może też, podnosząc, że naruszenie opisanej reguły stanowi ważny powód, wystąpić do właściwego sądu gospodarczego o rozwiązanie podmiotu >patrz przykład 2 oraz wzór pozwu o rozwiązanie spółki jawnej. PRZYKŁAD 1 Paragraf 4 umowy Zoltex Iksiński sp.j. stanowi, że zmiana postanowień kontraktu wymaga uchwały podjętej większością dwóch trzecich głosów w obecności co najmniej trzech wspólników. 1 lipca 2011 sześciu spośród siedmiu uczestników podmiotu opowiedziało się za uchwałą, na podstawie której od daty jej powzięcia pan Piotr utracił – zawarte dotychczas w umowie – zwolnienie od udziału w stratach spółki. Z uwagi na to że nie brał udziału w podjęciu przedmiotowej decyzji, uznał, że nie mogła być ona powzięta. Według niego bowiem art. 9 k.s.h. pozwala na dokonywanie modyfikacji postanowień kontraktu spółki osobowej wyłącznie za zgodą wszystkich jej wspólników. Stanowisko pana Piotra nie jest jednak zasadne. Regulacje umowne mogą mianowicie inaczej kształtować tę kwestię. Zapis w kontrakcie Zoltex Iksiński sp.j. – traktujący o procedurze wprowadzania zmian do umowy owego podmiotu – jest zatem prawidłowy. WZÓR POZWU O ROZWIĄZANIE SPÓŁKI JAWNEJ Płock, 8.07.2011 Do Sądu Rejonowego V Wydział Gospodarczy w Płocku Powód: Agnieszka Iksińska zam. ul. Baśniowa 40, 09-400 Płock wspólnik DEF Zetowska sp.j., ul. Jabłkowa 5, 09-400 Płock PRZYKŁAD 2 Wspólnicy spółki Alfa Beata Igrekowska sp.j., stosownie do treści paragrafu 3 umowy, większością głosów podjęli uchwałę, na mocy której od daty jej powzięcia do realizacji, wymienionych w kontrakcie podmiotu, czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu nie będzie już wymagana zgoda pani Oktawii. Biorąc pod uwagę, że uznała ona, że zachowanie pozostałych uczestników spółki, którzy podjęli przedmiotową decyzję, można zakwalifikować jako ważny powód rozwiązania Alfa Beata Igrekowska sp.j., wystąpiła ona do sądu gospodarczego ze stosownym powództwem. Pani Oktawia mogła postąpić w opisany sposób. Jeżeli jednak sąd nie uwzględni jej żądania, pani Oktawia będzie mogła wypowiedzieć umowę spółki, ewentualnie wytoczyć sprawę o stwierdzenie nieważności uchwały wykluczającej jej udział w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu. ∑ Autorka jest adwokatem, prowadzi własną kancelarię w Płocku WZÓR OŚWIADCZENIA O WYPOWIEDZENIU UMOWY SPÓŁKI JAWNEJ Płock, 27.06.2011 Dominika Iksińska zam. ul. Bajkowa 100 09-402 Płock wspólnik ABC Igrekowska sp.j. ul. Śliwkowa 8, 09-402 Płock Pozwani: 1. Olga Zetowska zam. ul. Karminowa 27, 09-400 Płock 2. Karolina Talerz zam. ul. Czereśniowa 3, 09-400 Płock 3. Klaudia Widelec zam. ul. Przekopowa 34, 09-400 Płock wspólnicy DEF Zetowska sp.j., ul. Jabłkowa 5, 09-400 Płock Opłata stała 2000 zł w.p.s. 80 000 zł Pozew o rozwiązanie spółki jawnej W imieniu własnym, na podstawie art. 63 § 1 k.s.h., wnoszę o: 1) rozwiązanie DEF Zetowska spółki jawnej z siedzibą w Płocku przy ul. Jabłkowej 5, 09-400 Płock, zarejestrowanej w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy KRS pod nr KRS 000011111, 2) zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, 3) przeprowadzenie rozprawy także podczas nieobecności powódki, 4) dopuszczenie a następnie przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do niniejszego pozwu na okoliczności wskazane w jego uzasadnieniu, a w szczególności na okoliczność zawarcia umowy spółki, przedmiotu jej działalności oraz treści uchwał nr 4 i 5/2011, 5) przesłuchanie powódki w charakterze strony na okoliczności wskazane w uzasadnieniu pozwu, a w szczególności na okoliczność pozbawienia jej rzeczywistego wpływu na sprawy związane z działalnością spółki, 6) przeprowadzenie rozprawy. UZASADNIENIE Strony są wspólnikami spółki DEF Zetowska sp.j. z siedzibą w Płocku. Dowód: umowa spółki z 1 czerwca 2010 Przedmiotem działalności spółki jest działalność wytwórcza, usługowa i handlowa w zakresie przemysłu farmaceutycznego. Dowód: aktualny odpis z KRS DEF Zetowska sp.j. 1 czerwca 2011 pozwane podjęły uchwałę nr 5/2011, na podstawie której – od wskazanej daty – zgoda powódki, mającej prawo prowadzenia spraw spółki, na dokonanie czynności w sprawach nieprzekraczających zakresu zwykłego zarządu nie jest już konieczna. Powzięcie ww. uchwały było skutkiem podjętej w tym samym dniu uchwały nr 4/2011 o zmianie umowy DEF Zetowska sp.j. Strony zmodyfikowały treść paragrafu 4 kontraktu podmiotu w ten sposób, że zmiana postanowień umowy następuje zwykłą większością głosów, a więc nie wymaga już – jak dotychczas – konsensusu wszystkich uczestników spółki. Dowód: uchwały nr 4 i 5/2011 wspólników DEF Zetowska sp.j. z siedzibą w Płocku z 1 czerwca 2011 W ocenie powódki pozwane celowo optowały za zmianą umowy spółki w wyżej opisany sposób. Umożliwiło im to bowiem podjęcie decyzji o pozbawieniu jej faktycznego wpływu na większość kwestii związanych z prawidłowym funkcjonowaniem podmiotu. Dowód: przesłuchanie powódki Pani Aleksandra Igrekowska wspólnik ABC Igrekowska sp.j. z siedzibą w Płocku Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy spółki jawnej Na podstawie art. 61 § 1 i 3 k.s.h. wypowiadam – ze skutkiem na 31 grudnia 2011 – umowę spółki ABC Igrekowska sp.j. z siedzibą w Płocku zawartą 15 stycznia 2009. Dominika Iksińska W uznaniu zatem, że zachodzi ważny powód do rozwiązania spółki, wnoszę jak na wstępie. W załączeniu: dowód uiszczenia opłaty sądowej od pozwu, 3 odpisy pozwu, dokumenty z poz. Dowód. Agnieszka_Iksińska