Urazy kończyn Złamanie jest to przerwanie ciągłości tkanki kostnej w wyniku urazu przekraczającego granicę jej elastyczności. Złamania dzieli się na: Złamania zamknięte proste: czyste złamanie lub pęknięcie kości. Złamania zamknięte wieloodłamowe: złamanie kości w wielu miejscach na raz i na wiele części. Złamania zamknięte typu ,,zielonej gałązki: występuje w młodych kościach, przeważnie u dzieci. Złamania otwarte: rany są spowodowane siłą uszkodzenia lub fragmentami kości przebijającymi skórę. Objawy: - ból - obrzęk - utrudnienie ruchów - krwawienie - zmiana kształtu - patologiczne ruchy - zmiana zabarwienia skóry - nieprawidłowe ustawienia kończyny - widoczne w ranie odłamy kostne Złamaniom kości mogą towarzyszyć : wstrząs - spowodowany bólem lub utratą krwi zatory tłuszczowe - złamania długich kości dodatkowe zranienia - spowodowane działaniem przesuwających się odłamów kostnych zakażenia - infekcja Zwichnięcie - przesunięcie kości w stawie spowodowane dużą siłą skręcenia kości do nieprawidłowej pozycji lub gwałtownym skurczem mięśni. Zwichnięciu może towarzyszyć rozerwanie wiązadeł tkanki mięśniowej. Procedura postępowania przy zwichnięciu jest taka sama jak przy złamaniach. Skręcenie - przesunięcie kości w stawie spowodowane dużą siłą skręcenia kości do nieprawidłowej pozycji lub gwałtownym skurczem mięśni. Skręcenie różni się tym od zwichnięcia, że kości stawów powracają z powrotem na swoje miejsce, może temu towarzyszyć rozerwanie wiązadeł tkanki mięśniowej. Procedura postępowania przy skręceniu jest taka sama jak przy złamaniach z tym, że miejsce skręcenia należy ochładzać w celu zmniejszenia obrzęku. Postępowanie: - ocena stanu poszkodowanego (ABC) - zatamowanie krwotoku i zabezpieczenie przed infekcją w przypadku złamań otwartych - ustawienie kończyny w pozycji fizjologicznej - unieruchomienie złamanej kończyny zgodnie z ,,Zasadą Potta’’ przy złamaniu jednej kości unieruchamiamy dwa sąsiednie stawy, a przy złamaniu w stawie unieruchamiamy dwie sąsiednie kości - w celu zmniejszenia obrzęku kończynę obłożyć zimnymi okładami - zabezpieczyć poszkodowanego przed utratą ciepła i przegrzaniem - powiadomić pogotowie ratunkowe - nie podawać poszkodowanemu płynów i pokarmu - niezbędne jest wsparcie psychiczne (nie pozostawiać poszkodowanego bez opieki) - zachować szczególną ostrożność podczas transportu Złamanie zamknięte - unieruchomienie w pozycji fizjologicznej Złamanie otwarte - opatrunek i unieruchomienie w pozycji fizjologicznej Skręcenie - unieruchomienie w pozycji fizjologicznej Zwichnięcie - unieruchomienie w pozycji optymalnej dla poszkodowanego Uwaga!!! W razie niemożliwości nadania pozycji fizjologicznej należy unieruchomić złamania w pozycji zastanej. Bibliografia: Stany Zagrożenia Życia pod redakcją Witolda Jurczyka i Andrzeja Łakomego.