Pielęgniarstwo epidemiologiczne

CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
RAMOWY PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO
W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA EPIDEMIOLOGICZNEGO
BLOK SPECJALISTYCZNY
Program przeznaczony dla pielęgniarek i położnych
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
AUTORZY WSPÓŁPRACUJĄCY Z CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO
PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH W OPRACOWANIU PROGRAMU:
piel. dypl. Bogumiła Bober
Dolnośląskie Centrum
Gruźlicy i Chorób Płuc
Wrocław
mgr Grażyna Piegdoń
Instytut ,,Pomnik – Centrum
Zdrowia Dziecka”
Warszawa
RECENZENCI PROGRAMU
dr n. med. Anna Koper
prof. dr hab.
Anna Przondo-Mordarska
Regionalne Centrum Onkologii
Bydgoszcz
Katedra i Zakład Mikrobiologii
Akademia Medyczna
Wrocław
Program uzyskał pozytywną opinię Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych
Program zatwierdził Dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek
i Położnych
2
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
Rodzaj kształcenia
Kurs kwalifikacyjny jest to rodzaj kształcenia, który zgodnie z ustawą z dnia
5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001r. Nr 57, poz. 602
i Nr 89, poz.969 oraz z 2003r. Nr 109, poz. 1029) ma na celu uzyskanie przez
pielęgniarkę, położną specjalistycznych kwalifikacji do udzielania określonych
świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub
dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Ramowy charakter programu oznacza, że treści w nim zawarte mają pewien poziom
ogólności, co umożliwia organizatorowi kształcenia podyplomowego uwzględnienie:
 aktualnych treści wynikających z rozwoju nauk medycznych i zmieniającego
się stanu prawnego,
 zdrowotnych potrzeb i problemów regionu w treściach kształcenia,
 indywidualnych doświadczeń uczestników kursu,
 realnych możliwości własnych w zakresie kształcenia podyplomowego w tym,
rozszerzenia programu o treści nadobowiązkowe.
Ramowy program kursu kwalifikacyjnego obejmuje:
 blok ogólnozawodowy,
 blok specjalistyczny.
Organizator kształcenia podyplomowego, na podstawie ramowego programu sporządza
program kształcenia. Program kształcenia musi uwzględniać wszystkie elementy
modułów wskazanych w planie nauczania ramowego programu, jednak treści
kształcenia mogą być dostosowane do warunków i potrzeb lokalnych. Wykaz
umiejętności będących przedmiotem kształcenia ramowego programu jest dla
organizatora i uczestnika kształcenia obowiązującym elementem programu.
Osiągnięcie wskazanych umiejętności gwarantuje, że każdy absolwent kursu
kwalifikacyjnego będzie posiadać takie same kwalifikacje, niezależnie od miejsca
ukończenia kształcenia, podmiotu organizującego kształcenie podyplomowe oraz trybu
kształcenia.
Poszczególne moduły ramowego programu zawierają cel, treści nauczania oraz wykaz
umiejętności wynikowych, odnoszące się zarówno do zajęć teoretycznych jak
i praktycznych. W planie nauczania wskazane są wyłącznie miejsca realizacji zajęć
praktycznych, dlatego też organizator oprócz programu kształcenia teoretycznego
obowiązany jest opracować program szkolenia praktycznego dla każdej placówki.
Program ten powinien zawierać cel i umiejętności. Jednocześnie program zajęć
praktycznych powinien uwzględniać wykaz świadczeń zdrowotnych (opracowany na
podstawie wykazu umiejętności), do zaliczenia których zobowiązany jest uczestnik
kursu kwalifikacyjnego. Dokumentację zawierającą potwierdzenie zaliczenia
poszczególnych świadczeń opracowuje organizator kształcenia. Stanowi ona
wewnętrzny dokument organizatora.
Cel kształcenia
Uzyskanie przez pielęgniarkę, położną wiedzy oraz umiejętności niezbędnych do
wykonywania zadań zawodowych w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego.
Czas trwania kształcenia
Czas trwania kursu kwalifikacyjnego obejmuje okres niezbędny do zrealizowania
wszystkich modułów kształcenia, zawartych w ramowym programie kursu
3
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
kwalifikacyjnego, nie może być on jednak krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż
6 miesięcy. Łączną liczbę godzin zaplanowano na 451 godzin dydaktycznych:
 blok ogólnozawodowy
165 godzin1
 blok specjalistyczny
286 godzin
 część teoretyczna
167 godzin
 część praktyczna
119 godzin
Plan nauczania określony został dla dziennego trybu kształcenia i zawiera liczbę godzin
przeznaczoną na realizację poszczególnych modułów. Z uwagi jednak na lokalne
preferencje i potrzeby, prowadzący zajęcia w porozumieniu z kierownikiem kursu mogą
dokonać modyfikacji czasu kształcenia w wymiarze nie większym niż 20%. Oznacza to,
że 80% czasu przeznaczonego na realizację poszczególnych modułów nie podlega
zmianie. Wskazane 20% może być wykorzystane na przesunięcia pomiędzy
poszczególnymi modułami lub w części może zostać przeznaczone na realizację zadań
w ramach samokształcenia. Organizator, w porozumieniu z kierownikiem kursu oraz
wykładowcami, ma prawo do modyfikacji czasu trwania kształcenia w zależności od
programu realizowanego w trybie innym niż dzienny.
Sposób organizacji
Za przebieg i organizację kursu kwalifikacyjnego odpowiedzialny jest organizator
kształcenia.
Planując realizację kursu organizator powinien:
1. Opracować program kształcenia.
2. Opracować regulamin organizacyjny kursu, który w szczególności określa:
 organizację kursu,
 zasady i sposób naboru osób,
 prawa i obowiązki osób uczestniczących w kursie,
 zakres obowiązków wykładowców i innych osób prowadzących nauczanie
teoretyczne i szkolenie praktyczne,
 zasady przeprowadzenia egzaminu.
3. Powołać kierownika kursu kwalifikacyjnego;
Do zadań kierownika kursu oprócz zadań określonych w rozporządzeniu wydanym na
podstawie art. 10u, ustawy z dnia 22 maja 2003r. o zmianie ustawy o zawodach
pielęgniarki i położnej oraz ustawy zmieniającej ustawę o zawodach pielęgniarki
i położnej (Dz. U. Nr 109, poz.1029) powinno należeć:
 współdecydowanie o doborze kadry dydaktycznej,
 przedstawienie uczestnikom kursu: celu, programu i organizacji kursu,
 ocenianie placówek szkolenia praktycznego wg specyfiki i organizacji zajęć,
 pomaganie w rozwiązywaniu problemów,
 udzielanie indywidualnych konsultacji uczestnikom kursu,
 zbieranie i analizowanie opinii o przebiegu kursu,
 zaliczanie kursu i dokonanie wpisu w karcie kursu kwalifikacyjnego.
W dniu rozpoczęcia kursu każdy uczestnik powinien otrzymać:
 harmonogram zajęć teoretycznych i praktycznych,
 wykaz umiejętności będących przedmiotem kształcenia,
Organizator może zrezygnować z realizacji modułu V Zakażenia w placówkach ochrony
zdrowia i modułu IX Leczenie krwią natomiast obowiązkowy jest moduł X bloku
ogólnozawodowego Informatyka i statystyka medyczna, ze względu na charakter zadań
pielęgniarki, położnej epidemiologicznej.
1
4
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH

kartę kursu kwalifikacyjnego, która z wymaganymi wpisami i zaliczeniami,
stanowi dowód ich odbycia.
4. Powołać komisję kwalifikacyjną.
5. Powołać w uzgodnieniu z kierownikiem kursu opiekunów szkolenia praktycznego,
którzy powinni być merytorycznymi pracownikami placówek, w których odbywa się
szkolenie praktyczne.
Do zadań opiekuna szkolenia praktycznego należy:
 instruktaż wstępny (zapoznanie z celem szkolenia praktycznego, z organizacją
pracy, wyposażeniem placówki, jego personelem, zakresem udzielanych
świadczeń i in.),
 instruktaż bieżący (organizacja i prowadzenie zajęć, kontrola nad ich
prawidłowym przebiegiem, pomoc w rozwiązywaniu problemów i in.),
 instruktaż końcowy (omówienie i podsumowanie zajęć, zaliczenie świadczeń
zdrowotnych określonych w programie kształcenia, ocena uzyskanych
wiadomości i umiejętności).
6. Wskazać kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje określone w programie
ramowym.
7. Zapewnić bazę dydaktyczną dostosowaną do liczby uczestników kursu
kwalifikacyjnego:
 sale wykładowe,
 sale warsztatowe,
 pomieszczenia wyposażone w specjalistyczny sprzęt i aparaturę,
 pracownie informatyczne.
8. Zaprojektować, w odniesieniu do poszczególnych modułów, środki dydaktyczne
oraz formy zajęć, ze szczególnym uwzględnieniem form aktywizujących.
9. Zaprojektować literaturę do poszczególnych modułów uwzględniając kryterium
aktualności i adekwatności doboru do treści nauczania.
10. Dobrać placówki stażowe zgodnie z planem nauczania, w których możliwe będzie
zdobywanie umiejętności niezbędnych do wykonywania określonych świadczeń
zdrowotnych.
11. Posiadać wewnętrzny system monitorowania jakości kształcenia.
Sposób sprawdzania efektów nauczania
W toku realizacji programu kształcenia należy prowadzić ocenianie:
1. Bieżące – rozumiane jako zaliczanie poszczególnych modułów (sprawdzenie stopnia
opanowania wiedzy i umiejętności będących przedmiotem nauczania teoretycznego
i praktycznego, w tym świadczeń zdrowotnych przewidzianych w programie
kształcenia).
Warunki
zaliczania
ustala
wykładowca/opiekun
szkolenia
praktycznego w porozumieniu z kierownikiem kursu kwalifikacyjnego.
2. Końcowe – egzamin teoretyczny lub praktyczny przeprowadzony przez komisję
egzaminacyjną powołaną przez organizatora kształcenia podyplomowego.
Wykaz umiejętności będących przedmiotem kształcenia
W wyniku realizacji programu kształcenia kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie
pielęgniarstwa epidemiologicznego pielęgniarka, położna powinna:
 omówić zadania i rolę epidemiologii we współczesnej medycynie,
 omówić metody badań stosowanych w dochodzeniach epidemiologicznych,
5
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
























scharakteryzować sytuację epidemiologiczną wybranych chorób zakaźnych
oraz zakażeń w Polsce,
przedstawić podstawowe definicje z zakresu epidemiologii, mikrobiologii
i immunologii,
omówić rolę pielęgniarki, położnej epidemiologicznej we współpracy z działem
epidemiologii stacji sanitarno-epidemiologicznej,
interpretować
obowiązujące
przepisy
prawne
mające
zastosowanie
w epidemiologii,
współpracować z zespołem oraz komitetem kontroli zakażeń zakładowych,
przedstawić zadania zespołu do spraw zakażeń zakładowych,
omówić systemy rejestracji zakażeń zakładowych,
nadzorować przestrzeganie zasad wykonywania procedur aseptycznych
i antyseptycznych przez personel zakładów opieki zdrowotnej,
prowadzić nadzór procesów dekontaminacji,
przestrzegać zasad bezpiecznego postępowania z odpadami szpitalnymi,
omówić zasady izolacji pacjenta w przypadku zaistniałego ryzyka zakażenia
oraz nadzorować ich przestrzeganie,
scharakteryzować i propagować bezpieczne metody pracy personelu zakładów
opieki zdrowotnej,
omówić występowanie zakażeń zakładowych z uwzględnieniem specyfiki
poszczególnych oddziałów szpitalnych,
scharakteryzować czynniki etiologiczne oraz czynniki ryzyka wybranych
postaci klinicznych zakażeń,
ocenić oraz zróżnicować ryzyko wystąpienia i rozprzestrzeniania się zakażeń
w oddziałach szpitalnych,
podejmować działania profilaktyczne w oddziałach o zwiększonym ryzyku
występowania zakażeń zakładowych,
przedstawić kompetencje pielęgniarki, położnej epidemiologicznej,
współpracować w zakresie budowania standardów i procedur dla potrzeb
pielęgniarstwa epidemiologicznego,
opracować program higieny wewnątrzzakładowej,
wdrażać program higieny szpitalnej zgodnie z procedurą,
przeprowadzić szkolenie personelu w zakresie higieny wewnątrzzakładowej
oraz wybranych zagadnień profilaktyki zakażeń zakładowych,
motywować do podejmowania działań związanych z profilaktyką zakażeń
i podnoszeniem jakości w tym zakresie,
negocjować oraz rozwiązywać konflikty dotyczące profilaktyki zakażeń
zakładowych w zakładach opieki zdrowotnej.
6
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
PLAN NAUCZANIA
Lp.
I
II
III
Teoria
(liczba
godzin)
MODUŁ
Wybrane zagadnienia z
zakresu epidemiologii,
mikrobiologii
i immunologii
Organizacja i
funkcjonowanie służb
sanitarnoepidemiologicznych
Profilaktyka zakażeń
zakładowych
w zakładach opieki
zdrowotnej
21
8
STAŻ
Placówka
zakład/pracownia
mikrobiologii
-
Liczba
godzin
Łączna
liczba
godzin
28
49
-
8
35
centralna
sterylizatornia
14
49
42
90
35
90
119
286
IV
Wybrane obszary
ryzyka zakażeń
zakładowych
48
Placówka: 2
oddział intensywnej
terapii
oddział zakaźny
blok operacyjny
oddział pediatrii
oddział chirurgii
oddział położniczonoworodkowy
V
Organizacja pracy
pielęgniarki, położnej
epidemiologicznej
55
zespół do spraw
zakażeń szpitalnych
ŁĄCZNA LICZBA GODZIN
167
PROGRAM NAUCZANIA
MODUŁ I
WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU EPIDEMIOLOGII,
MIKROBIOLOGII I IMMUNOLOGII
Cel modułu
Pogłębienie przez pielęgniarkę, położną wiedzy na temat wybranych zagadnień
z zakresu mikrobiologii, epidemiologii i immunologii.
Organizator kształcenia jest zobowiązany zrealizować zajęcia stażowe w trzech placówkach
spośród wymienionych, uwzględniając możliwości organizacyjne oraz specyfikę pracy
pielęgniarki, położnej epidemiologicznej. Czas zajęć praktycznych w każdej placówce stażowej
powinien wynosić 14 godzin.
2
7
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić zadania i rolę epidemiologii we współczesnej medycynie,
 scharakteryzować rodzaje badań stosowanych w epidemiologii,
 scharakteryzować sytuację epidemiologiczną wybranych chorób zakaźnych
oraz zakażeń zakładowych w kraju,
 omówić mikroflorę środowiska szpitalnego,
 pobierać i przesyłać materiał do badań mikrobiologicznych,
 znać mechanizmy powstawania i szerzenia się szczepów opornych
w środowisku szpitalnym,
 posługiwać się podstawową terminologią stosowaną w mikrobiologii oraz
epidemiologii chorób zakaźnych i zakażeń zakładowych,
 omówić
problematykę
oporności
drobnoustrojów
na
antybiotyki
i chemioterapeutyki,
 scharakteryzować podstawowe mechanizmy chroniące organizm przed
zakażeniem.
Treści nauczania
I. Epidemiologia
1. Epidemiologia – definicja, podstawowe pojęcia i zakres działania:
 rola i zadania we współczesnej medycynie,
 badania stosowane w epidemiologii.
2. Epidemiologia chorób zakaźnych:
 definicja, terminologia,
 sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych w Polsce.
3. Epidemiologia zakażeń zakładowych:
 definicja, terminologia,
 podział zakażeń zakładowych,
 sytuacja epidemiologiczna zakażeń zakładowych w Polsce.
II. Mikrobiologia
1. Mikrobiologia środowiska szpitalnego:
 terminologia,
 klasyfikacja drobnoustrojów występujących w środowisku szpitalnym,
 podstawy chorobotwórczości wybranych drobnoustrojów (Staphylococcus
aureus, Enterococcus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter,
Candida albicans, Aspergillus).
2. Diagnostyka mikrobiologiczna w leczeniu i zapobieganiu zakażeniom zakładowym.
3. Pobieranie i przesyłanie materiału do badań mikrobiologicznych.
4. Oporność drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki.
III.Wybrane zagadnienia z immunologii – ochrona ustroju przed zakażeniem
1. Mechanizmy obronne organizmu nieswoiste.
2. Mechanizmy obronne organizmu swoiste.
MODUŁ II
ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE SŁUŻB
SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNYCH
Cel modułu
Zapoznanie pielęgniarki, położnej z organizacją, rolą i zadaniami służb sanitarno-epidemiologicznych w Polsce.
8
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić strukturę i zadania służb sanitarno-epidemiologicznych,
 przestrzegać przepisów prawnych dotyczących zapobiegania chorobom
zakaźnym i zakażeniom,
 przestrzegać przepisów prawnych określających warunki sanitarnohigieniczne, jakie powinny spełniać zakłady opieki zdrowotnej,
 omówić strukturę organizacyjną pionu epidemiologicznego w zakładach opieki
zdrowotnej,
 współpracować z komitetem kontroli zakażeń zakładowych,
 przedstawić zadania zespołu do spraw zakażeń zakładowych,
 omówić systemy rejestracji zakażeń zakładowych,
 omówić rolę pielęgniarki, położnej epidemiologicznej we współpracy z działem
epidemiologii stacji sanitarno-epidemiologicznej.
Treści nauczania
1. Struktura i zadania służb sanitarno-epidemiologicznych:
 dział epidemiologii,
 dział higieny pracy,
 dział higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku,
 dział higieny środowiska nauczania i wychowania,
 dział higieny komunalnej,
 dział oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia.
2. Przepisy prawne określające:
 działalność Inspekcji Sanitarnej,
 wymagania jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym
pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej,
 zapobieganie chorobom zakaźnym i zakażeniom.
3. Struktury organizacyjne pionu epidemiologicznego w zakładach opieki zdrowotnej:
 komitet kontroli zakażeń zakładowych,
 zespół do spraw zakażeń zakładowych,
 systemy rejestracji zakażeń zakładowych.
4. Współpraca zakładów opieki zdrowotnej ze stacją sanitarno-epidemiologiczną – rola
pielęgniarki, położnej epidemiologicznej.
MODUŁ III PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ ZAKŁADOWYCH W ZAKŁADACH OPIEKI
ZDROWOTNEJ
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do prowadzenia działań z zakresu profilaktyki
zakażeń zakładowych.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić zasady funkcjonowania służb pomocniczych szpitala: zaopatrzenia,
kuchni, pralni,
 przedstawić zasady opracowania oraz metody i środki realizacji programu
higieny wewnątrzzakładowej,
 omówić techniki mycia rąk oraz nadzorować ich stosowanie,
9
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH







scharakteryzować metody oraz techniki dezynfekcji i sterylizacji,
scharakteryzować środki używane w antyseptyce (błony śluzowe i skóra),
przedstawić zasady wykonywanych procedur aseptycznych i antyseptycznych,
scharakteryzować środki używane do dezynfekcji i sterylizacji,
prowadzić nadzór procesów dekontaminacji,
wdrażać schematy bezpiecznego postępowania z odpadami szpitalnymi,
propagować metody pracy zgodne z przepisami bezpieczeństwa i higieny
pracy,
 ocenić stopień zagrożenia zdrowia personelu na zakażenia,
 stosować zasady izolacji pacjenta adekwatnie do zaistniałej sytuacji,
 prowadzić nadzór sanitarno-higieniczny pomieszczeń zakładowych.
Treści nauczania
I. Higiena zakładowa
1. Wpływ funkcjonowania działów pomocniczych szpitala na powstawanie i szerzenie
się zakażeń zakładowych.
2. Zasady utrzymywania czystości w zakładach opieki zdrowotnej.
3. Zasady bezpiecznego przechowywania i stosowania leków.
4. Zasady obowiązujące w zakresie zaopatrzenia oraz przechowywania sterylnego
sprzętu i sterylnych preparatów farmakologicznych.
5. Program higieny wewnątrzzakładowej:
 zasady opracowania,
 realizacja programu,
 ocena podjętych działań.
II. Dekontaminacja
1. Zasady czyszczenia oraz mycia narzędzi i sprzętu medycznego.
2. Środki dezynfekcyjne i ich dobór w zależności od dezynfekowanej powierzchni.
3. Metody dezynfekcji.
4. Zastosowanie lamp bakteriobójczych.
5. Nadzór i metody kontroli skuteczności dezynfekcji.
6. Przygotowanie materiałów i sprzętu medycznego do sterylizacji.
7. Metody sterylizacji.
8. Kontrola skuteczności procesów sterylizacji.
9. Zasady transportu i przechowywania sterylnych materiałów.
10. Organizacja pracy centralnej sterylizatorni.
III.Wybrane procedury postępowania w zakresie profilaktyki zakażeń
zakładowych
1. Techniki mycia rąk, metody kontroli.
2. Odkażanie błon śluzowych i skóry.
3. Wykonywanie zabiegów w warunkach aseptycznych.
IV. Bezpieczne postępowanie z odpadami szpitalnymi
1. Klasyfikacja odpadów.
2. Zasady segregacji, gromadzenia, transportu i utylizacji.
V. Ochrona personelu przed zakażeniami
1. Bezpieczne metody pracy.
2. Czynniki ryzyka zakażeń występujące w środowisku szpitalnym.
3. Rola i zadania służb medycyny pracy.
VI. Zasady izolacji pacjenta
1. Metody i zasady stosowania izolacji wg Center Diseases Control.
2. Izolacja barierowa.
10
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV
WYBRANE OBSZARY RYZYKA ZAKAŻEŃ ZAKŁADOWYCH
Cel modułu
 zapoznanie
pielęgniarki,
położnej
z
postaciami
klinicznymi
oraz
występowaniem wybranych zakażeń zakładowych.
 nabycie
przez
pielęgniarkę,
położną
umiejętności
oceny
sytuacji
epidemiologicznej wpływającej na powstanie zakażenia oraz podejmowania
działań profilaktycznych w oddziałach o zwiększonym ryzyku wystąpienia
zakażeń zakładowych.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 omówić występowanie zakażeń z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych
oddziałów szpitalnych,
 scharakteryzować czynniki etiologiczne oraz czynniki ryzyka wybranych
postaci klinicznych zakażeń zakładowych,
 ocenić ryzyko wystąpienia i rozprzestrzeniania się zakażeń,
 omówić działania profilaktyczne pielęgniarki, położnej epidemiologicznej
w zapobieganiu zakażeniom zakładowym,
 podjąć działania w przypadku wystąpienia zakażenia,
 omówić funkcjonowanie wybranych oddziałów szpitalnych i pracowni
diagnostycznych w aspekcie zapobiegania zakażeniom zakładowym,
 zapobiegać wystąpieniu zakażeń w oddziałach szpitalnych o zwiększonym
ryzyku,
 przedstawić rolę pielęgniarki, położnej epidemiologicznej w monitorowaniu
zakażeń zakładowych.
Treści nauczania
1. Postacie kliniczne zakażeń zakładowych:
 zakażenia ran chirurgicznych,
 zakażenia ran odleżynowych,
 zakażenia związane z kaniulacją naczyń krwionośnych,
 zakażenia układu oddechowego,
 zakażenia układu moczowego,
 zakażenia układu pokarmowego,
 wirusowe zapalenie wątroby (WZW),
 zakażenia wirusem HIV, AIDS.
2. Działania profilaktyczne pielęgniarki, położnej epidemiologicznej w zapobieganiu
zakażeniom zakładowym.
3. Rola pielęgniarki, położnej epidemiologicznej w przypadku wystąpienia zakażeń
zakładowych.
4. Specyfika funkcjonowania wybranych oddziałów i pracowni diagnostycznych
w aspekcie zakażeń zakładowych – organizacja pracy, drogi rozprzestrzeniania
zakażeń, nadzór epidemiologiczny:
 odział pediatryczny,
 blok operacyjny,
 oddział intensywnej opieki medycznej,
 oddział chirurgiczny,
11
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH




oddział chorób zakaźnych,
odział dializ,
oddział położniczo-noworodkowy,
pracownia endoskopii.
MODUŁV
ORGANIZACJA PRACY PIELĘGNIARKI, POŁOŻNEJ
EPIDEMIOLOGICZNEJ
Cel modułu
Przygotowanie pielęgniarki, położnej do organizowania pracy w celu podniesienia
jakości świadczonych usług zdrowotnych.
Wykaz umiejętności wynikowych
W wyniku realizacji treści nauczania pielęgniarka, położna powinna:
 przedstawić obowiązki oraz zakres odpowiedzialności i uprawnień pielęgniarki,
położnej epidemiologicznej,
 prowadzić poradnictwo merytoryczne dotyczące zapobiegania zakażeniom
zakładowym,
 współpracować w zakresie budowy standardów i procedur pielęgniarskich dla
potrzeb pielęgniarstwa epidemiologicznego,
 organizować działania zapobiegające rozprzestrzenianiu się epidemii,
 określić skuteczność podejmowanych działań,
 monitorować występujące zakażenia,
 dostosować sposób prowadzenia nadzoru do sytuacji epidemiologicznej,
 dobrać metody wprowadzania zmian w profilaktyce zakażeń zakładowych,
 przeprowadzić szkolenie personelu w zakresie higieny wewnątrzzakładowej
oraz wybranych zagadnień profilaktyki zakażeń zakładowych,
 omówić pojęcie jakości i jej znaczenie w profilaktyce zakażeń zakładowych,
 stosować zasady dotyczące negocjowania, motywowania oraz rozwiązywania
konfliktów w praktyce zawodowej.
Treści nauczania
I. Rola i zadania pielęgniarki, położnej epidemiologicznej
1. Kompetencje pielęgniarki, położnej epidemiologicznej.
2. Nadzór sanitarno-higieniczny.
3. Opracowanie ogniska epidemicznego.
4. Monitorowanie zakażeń zakładowych:
 analiza i interpretacja dokumentacji medycznej,
 analiza danych statystycznych z zakresu zakażeń,
 komputerowe bazy danych w zakładach opieki zdrowotnej,
 dokumentacja pielęgniarki, położnej epidemiologicznej.
5. Monitorowanie procesu pracy:
 ocena bieżąca,
 ocena kompleksowa.
II. Poradnictwo merytoryczne
1. Projektowanie i prowadzenie szkoleń w zakresie higieny i profilaktyki zakażeń
zakładowych – metody zajęć, środki ułatwiające przekaz treści.
2. Standardy i procedury pielęgniarskie dotyczące profilaktyki zakażeń zakładowych –
zasady konstruowania.
12
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
3. Jakość w profilaktyce zakażeń zakładowych – rola pielęgniarki, położnej
epidemiologicznej w przygotowaniu zakładu opieki zdrowotnej do uzyskania
akredytacji.
III.Wybrane
elementy
zarządzania
w
pracy
pielęgniarki,
położnej
epidemiologicznej
1. Wprowadzanie zmian w zakładach opieki zdrowotnej na rzecz profilaktyki zakażeń
zakładowych.
2. Podstawowe reguły negocjacyjne:
 cechy dobrego negocjatora,
 negocjacja oparta na współpracy,
 prowadzenie dyskusji.
3. Rozwiązywanie konfliktów:
 pozytywne znaczenie konfliktu,
 zasady unikania konfliktów,
 style i metody rozwiązywania konfliktów.
4. Motywowanie:
 pojęcia: motywacja i motywowanie,
 wzbudzanie motywacji.
KWALIFIKACJE KADRY DYDAKTYCZNEJ
Organizator kształcenia zapewnia w przedmiotowej dziedzinie kształcenia wykładowców
posiadających:
 tytuł naukowy profesora,
 stopień naukowy doktora habilitowanego,
 stopień naukowy doktora,
a ponadto wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż pięcioletni staż
zawodowy w dziedzinie będącej przedmiotem kształcenia, doświadczenie dydaktyczne
oraz spełniają, co najmniej jeden z warunków:
 posiadają tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, magistra położnictwa,
 posiadają tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego,
 posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie medycyny odpowiadającą
dziedzinie pielęgniarstwa będącej przedmiotem kursu,
 posiadają wykształcenie wyższe mające zastosowanie w ochronie zdrowia
i/lub inne kwalifikacje niezbędne do realizacji wybranych zagadnień.
13