P17. Występowanie dysfunkcji skroniowo

Anna Sójka1, Yasmin Bartosik1, Marcin Żarowski2, Barbara Steinborn2, Wiesław
Hędzelek1
Katedra i Klinika Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola
Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra i Klinika Neurologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego im.
Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
1
Wstęp: Głowa, twarz i układ stomatognatyczny to okolice, w których często występują dolegliwości
bólowe. Bóle głowy należą do jednych z najczęściej występujących dolegliwości we wszystkich grupach
wiekowych. Częstość chronicznych bólów głowy u pacjentów w wieku rozwojowym wynosi 10%.
Zdecydowaną większość wśród diagnozowanych bólów głowy stanowią napięciowe bóle głowy: 30-78%. Z
kolei dysfunkcje skroniowo-żuchwowe stanowią trzecie najczęstsze schorzenie narządu żucia (według
WHO). Dotyczą one mięśni żucia, stawów skroniowo-żuchwowych oraz struktur ich otaczających. Bóle
mięśniowe narządu żucia często współwystępują z bólami głowy.
Cel pracy: Ocena częstości występowania dysfunkcji skroniowo-żuchwowych (DSŻ) u pacjentów w wieku
rozwojowym z samoistnymi bólami głowy.
Materiał i metody: Spośród 1000 osób przyjętych na Oddział Neurologii Dziecięcej, w przeciągu 12
miesięcy, badaniem objęto 40 osób (19 płci żeńskiej, 21 płci męskiej), w wieku 10-17 lat. U 12 osób
zdiagnozowano migrenę, u pozostałych 28 – napięciowe bóle głowy. W każdym przypadku zebrano
szczegółowy wywiad, określono występowanie parafunkcji zwarciowych i niezwarciowych oraz
przeprowadzono badanie kliniczne na podstawie Kryteriów RDC/TMD.
Słowa kluczowe: bóle głowy, dysfunkcje skroniowo-żuchwowe, RDC/TMD, wiek rozwojowy
Wyniki: Spośród 40 pacjentów z bólami głowy, 16 (40%) wykazywało zaburzenia mięśniowe (Ia), 13
(32,5%) przemieszczenie krążka stawowego bez zablokowania (IIa), u pozostałych 11 pacjentów (27,5%)
nie stwierdzono DSŻ. Parafunkcje zwarciowe i niezwarciowe stwierdzono u wszystkich pacjentów z
zaburzeniami mięśniowymi i przemieszczeniem krążka stawowego oraz u 63,6% pacjentów bez objawów
DSŻ – łącznie u 36 osób. W przypadku 16 pacjentów z zaburzeniami mięśniowymi, ból zlokalizowany był
w regionie czołowym (50%) oraz skroniowym (43,8%). Pacjenci, u których zdiagnozowano
przemieszczenie krążka stawowego bez przemieszczenia odczuwali dolegliwości bólowe w okolicy
skroniowej, ciemieniowej oraz potylicznej – w 38,5% przypadków oraz rzadziej w okolicy czołowej –
30,8%. 11 pacjentów bez objawów DSŻ podawało bóle głównie w okolicy czołowej – 90,9%.
Tab.: 1: Częstość występowania dysfunkcji skroniowo-żuchwowych wśród 40 pacjentów z chronicznymi
bólami głowy – zgodnie z klasyfikacją RDC/TMD.
Dysdunkcje skroniow-żuchwowe (oś I)
Łącznie
N=40 (%)
Płeć żeńska
N=19
Płeć męska
N=21
Zwarciowe i niezwarciowe parafunkcje
N=40 (%)
Ia bóle mięśniowo-powięziowe
16 (40.0)
8 (42.1)
8 (38.1)
16 (100)
IIa przemieszczenie krążka
stawowego bez zablokowania
13 (32.5)
7 (36.8)
6 (28.6)
13 (100)
0 brak zaburzeń
11 (27.5)
4 (21.1)
7 (33.3)
7 (63.6)
Łącznie:
40 (100)
19 (100)
21 (100)
36 (90.0)
Wnioski:
1. Na podstawie wywiadu i badania klinicznego w badanej grupie dzieci i młodzieży wykazano znaczną
obecność parafunkcji zwarciowych i niezwarciowych oraz objawów dysfunkcji skroniowo-żuchwowych.
2. Nasze badania podkreślają konieczność wielopłaszczyznowego podejścia diagnostycznego i
terapeutycznego i znaczenie badania narządu żucia oraz uświadomienie szkodliwości wykonywania
parafunkcji u dzieci i młodzieży cierpiących na bóle głowy.