Spis treści 1 KILKA SŁÓW O ZNAKU ZODIAKU LWA. ......................................................... 3 2 CO TO JEST GWIAZDA?................................................................................... 4 3 CO TO JEST GWIAZDOZBIÓR?........................................................................ 4 4 ZNAK ZODIAKU ................................................................................................. 6 5 BIBLIOGRAFIA................................................................................................... 6 2 1 Kilka słów o znaku zodiaku lwa. (łac. Leo, dop. Leonis, symbol , skrót Leo) – gwiazdozbiór zodiakalny identyfikowany z lwem, którego musiał pokonać Herakles aby wypełnić jedną ze swych dwunastu pracy (zwykle zabicie lwa uwaŜane była za pierwszą, gdyŜ wskutek niej heros zdobył zbroję z lwiej skóry, która czyniła go niewraŜliwym na ciosy). WWW.WIKIPEDIA.PL α Leo (Regulus) wyobraŜa serce Lwa i ma jasność 1,3m (15 miejsce pod względem jasności wśród gwiazd). β Leo (Denebola, ogon lwa), gwiazda o jasności 2,1m. γ Leo (Algieba) to grzywa lwa, gwiazda podwójna o jasnościach składników 2,3m i 3,5m, połączonych grawitacyjnie i obiegających się z okresem 620 lat. δ Leo (Zosma), gwiazda o jasności 2,6m. ε Leo ma jasność 3,0m i jest Ŝółtym olbrzymem. ζ Leo jest gwiazdą potrójną, jasności jej składników to 3,4m, 5,8m i 6,0m ι Leo to gwiazda podwójna o jasności łącznej 4,0m, jej składniki mają jasności 4,1m i 7,0m, obiegają się z okresem 200 lat. R Leo jest gwiazdą zmienną, naleŜącą do waŜnego typu gwiazd zmiennych długookresowych typu Mira Ceti (zwanego tak od gwiazdy ο Ceti w gwiazdozbiorze Wieloryba). Zmienia ona swą jasność od 5,4m do 10,5m z okresem 313 dni. Oprócz wielu mniej jasnych galaktyk, w gwiazdozbiorze Lwa leŜą teŜ następujące galaktyki widoczne przez większe lornetki: 3 M65 (NGC 3623), M66 (NGC 3627) – dwie galaktyki spiralne o jasnościach 9m i 8m M95 (NGC 3351), M96 (NGC 3368) – para galaktyk spiralnych o jasnościach 10m i 9m M105 (NGC 3379), galaktyka eliptyczna o jasności 9m. W gwiazdozbiorze Lwa znajduje się teŜ czerwony karzeł GJ 436 posiadający planetę pozasłoneczną o masie zbliŜonej do Neptuna WWW.ASTROVISION.PL 2 CO TO JEST GWIAZDA? : ciało niebieskie będące skupiskiem związanej grawitacyjnie materii, w której zachodzą reakcje syntezy jądrowej. Wyzwolona w nich energia jest emitowana w postaci promieniowania elektromagnetycznego, a w szczególności pod postacią światła widzialnego. Gwiazdy mają kształt zbliŜony do kuli, zbudowane są głównie z wodoru i helu. WWW.WIKIPEDIA.PL 3 CO TO JEST GWIAZDOZBIÓR? (konstelacja) to grupa gwiazd zajmujących określony obszar sfery niebieskiej. Z czasem gwiazdy te połączono w symboliczne kształty i nadano im nazwę pochodzącą z mitologii (np. gwiazdozbiór Centaura, Cefeusza itp). Gwiazdy tworzące gwiazdozbiór nie są ze sobą zazwyczaj fizycznie związane, a ich bliskie połoŜenie 4 na niebie jest wywołane geometrycznym efektem rzutowania ich połoŜeń na sferę niebieską. Jest to staroŜytny gwiazdozbiór łączony z lwem juŜ w kulturze sumeryjskiej i babilońskiej. Gdy cywilizacje te były w rozkwicie, Słońce podczas przesilenia letniego znajdowało się właśnie w tym obszarze nieba. Za sprawą precesji punkt przesilenia gości teraz w Bliźniętach (Gemini), a Słońce jest w Lwie przez drugą połowę sierpnia i początek września. Według Greków konstelacja przedstawia lwa nemejskiego, którego zabił Herakles (Hercules), wykonując swą pierwszą z dwunastu prac. Zabicie lwa nemejskiego graniczyło z cudem, jego skóry, bowiem nie mogła przebić Ŝadna strzała. To, czego nie zdołali dokonać zwykli śmiertelnicy, stało się powodem chwały właśnie Heraklesa. W uznaniu zasług Heraklesa bogowie umieścili pokonanego lwa na niebie, aby przypominał ludziom o bohaterskim czynie jego zwycięzcy. W odróŜnieniu od większości konstelacji zodiakalnych Lwa dość łatwo dostrzec w układzie gwiazd, spoczywa, bowiem z podniesioną głową w pozie przypominającej nieco egipskiego Sfinksa. Gwiazdozbiór ten zajmuje na niebie obszar o powierzchni około 950 stopni kwadratowych; świeci w nim blisko 70 gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem. Wiele z nich ma historyczne nazwy. Wielką atrakcją związaną z obserwacją tej konstelacji jest niezwykle obfity listopadowy rój meteorytów – Leonid, które są pozostałością po komecie Tempel – Tuttle. Ostatnimi laty dały wspaniałe deszcze - obserwowano nawet kilka tysięcy zjawisk w ciągu godziny (W roku 1966 spadało blisko 140 tys. meteorów na godzinę!) 5 Było to związane z ponownym zbliŜeniem się rodzimej komety do Słońca, a takŜe z przecięciem przez Ziemię jej orbity. Obecnie, kiedy kometa znów oddala się w przestrzeń międzyplanetarną, aktywność strumienia prawdopodobnie zmaleje. Nie jest to jednak pewne, więc warto poświęcić kilka nocy około 16 - 18 listopada na obserwację tych wspaniałych meteorów. WWW.WIKIPEDIA.PL 4 ZNAK ZODIAKU W astronomii są to nazwy 13 nieregularnych gwiazdozbiorów ekliptyki, widocznych na północnej sferze niebieskiej. Punkty przecięcia równika niebieskiego z ekliptyką nazywamy punktami równonocy: wiosennej i jesiennej. W czasie równonocy wiosennej (pod koniec marca) Słońce wchodzi w astrologiczny znak zodiaku Barana (nie mylić z gwiazdozbiorem Barana!), a w czasie równonocy jesiennej w astrologiczny znak zodiaku Wagi. Za kalendarzowy początek wiosny astronomicznej przyjmuje się punkt równonocy, który wypada przy przecinaniu równika ziemskiego przez Słońce w swoim ruchu rocznym. Jest to przewaŜnie 21 marca, lub dzień sąsiedni. Analogicznie początkiem jesieni jest 23 września - drugie, jesienne przecięcie równik. 5 Bibliografia WWW.WIKIPEDIA.PL WWW.ASTROVISION.PL 6