Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą w celu pełnienia ról społecznych, stałej (orzeczenie trwałe) lub długotrwałej (orzeczenie okresowe) opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Oznacza to, że do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby z naruszoną sprawnością organizmu, które są: 1. niezdolne do pracy albo 2. zdolne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej. i 3. wymagają stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zaliczenie do znacznego stopnia niepełnosprawności możliwe jest bowiem wówczas, gdy u osoby występują jednocześnie ograniczenia w wykonywaniu zatrudnienia i konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy. Zaznaczyć należy, iż w kwalifikowaniu do znacznego stopnia niepełnosprawności wszystkie przesłanki muszą wystąpić łącznie. – niezdolność do pracy – oznacza całkowitą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu; – konieczność sprawowania opieki – oznacza całkowitą zależność osoby od otoczenia, polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem; – konieczność udzielania pomocy, w tym również w pełnieniu ról społecznych – oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych. – przez długotrwałą opiekę i pomoc rozumie się konieczność jej sprawowania przez okres powyżej 12 miesięcy. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą w celu pełnienia ról społecznych częściowej (orzeczenie trwałe) lub czasowej (orzeczenie okresowe) pomocy innych osób. Użyty w definicji umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wyraz „lub” oznacza, że każda z przesłanek stanowi samodzielną podstawę do zaliczenia do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W konsekwencji do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mogą być zaliczone trzy grupy osób z naruszoną sprawnością organizmu tj.: 1. niezdolne do pracy, 2. zdolne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, 3. wymagające czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. – niezdolność do pracy – oznacza całkowitą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu; – czasowa pomoc – oznacza konieczność udzielenia pomocy w okresach wynikających ze stanu zdrowia (w tym również w pełnieniu ról społecznych – oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych). – częściowa pomoc – oznacza wystąpienie co najmniej jednej okoliczności uzasadniającej konieczność udzielenia pomocy (w tym również w pełnieniu ról społecznych – oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych). Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. W związku z powyższym do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się następujące grupy osób: 1. osoby o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy 2. osoby o naruszonej sprawności organizmu, mające ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. – istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy – oznacza naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną; – ograniczenia w pełnieniu ról społecznych – oznacza trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu; – możliwość kompensacji ograniczeń – oznacza wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Niezdolność do pracy na danym stanowisku pracy nie jest równoważna z niezdolnością do pracy. Pozostałe u osoby orzekanej możliwości funkcjonalne nie muszą być z powodu naruszenia sprawności organizmu na tyle upośledzone, aby uniemożliwiły podjęcie jakiejkolwiek działalności zarobkowej. Niezdolność do pracy Stopień przesłanka Znaczny Niezdolność do pracy - konieczność albo zdolność do pracy wystąpienia jedynie w warunkach wszystkich przesłanek pracy chronionej łącznie Umiarkowany - konieczność wystąpienia jednej przesłanki Lekki - konieczność wystąpienia jednej przesłanki Niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej Istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną Niezdolność do samodzielnej egzystencji Niezdolność do pełnienia ról społecznych Niezdolność do samodzielnej egzystencji Stała lub długotrwała opieka i pomoc innych osób ------------- Czasowa lub częściowa pomoc innych osób w celu pełnienia ról społecznych ------------- Występujące ograniczenia dają się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne