lokalny plan rozwoju
advertisement
Załącznik Nr….. Do uchwały Rady Powiatu Kartuskiego Z dnia…….2004r. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO Kartuzy lipiec 2004 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ SPIS TREŚCI Wstęp 4 I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego 9 II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym wdrażaniem planu 10 1. Powiat kartuski na tle województwa pomorskiego 10 2. Ogólna charakterystyka powiatu kartuskiego 10 2.1. Położenie 10 2.2. Powierzchnia 11 2.3. Ludność 11 3. Środowisko przyrodnicze powiatu kartuskiego 12 3.1. Klimat 12 3.2. Uprawy 12 3.3. Ukształtowanie terenu 13 4. Turystyka i wypoczynek 14 5. Zagospodarowanie przestrzenne 23 5.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego 23 5.1.1. Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt 23 5.1.2. Pomniki przyrody 23 5.1.3. Rezerwaty przyrody 24 5.1.4. Obszar chronionego krajobrazu 26 5.1.5. Wody powierzchniowe powiatu 27 5.1.6. Czynniki sprzyjające ochronie wód 28 6. Infrastruktura techniczna w powiecie kartuskim 29 6.1. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków 29 6.2. Gospodarka odpadami 32 6.3. Dostępność komunikacyjna 28 6.3.1. Długość dróg powiatowych 29 7. Stan dziedzictwa kulturowego 30 2 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ GOSPODARKA 1. Charakter i struktura gospodarki powiatu kartuskiego 39 STREFA SPOŁECZNA 1. Sytuacja demograficzna i społeczna 41 2. Rynek pracy i bezrobocie 43 2.1. Bezrobotni według wieku, poziomu wykształcenia i czasu pozostawania bez pracy 44 3. Oświata w powiecie kartuskim 48 4. Pomoc społeczna w powiecie kartuskim 54 5. Kultura w powiecie kartuskim 58 6. Ochrona zdrowia w powiecie kartuskim 59 7. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym poziom bezpieczeństwa 60 8. Usługi finansowe 61 III. Kierunki rozwoju powiatu i związane z tym zadania polegające na poprawie sytuacji na jego obszarze 1. Strefa techniczna 62 2. Strefa społeczna 64 2.1. Poprawa sytuacji na rynku pracy 64 2.2. Problem rozwoju zdrowia i opieki społecznej 65 3. Strefa gospodarcza 67 IV. Realizacja zadań i projektów, powiązania zadań z innymi projektami, oczekiwane wskaźniki 68 V. Powiązania projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie powiatu 79 VI. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć planu 80 VII. Plan finansowy na lata 2004-2006 i na nast. Planowane lata 83 VIII. System wdrażania, sposoby monitorowania 88 IX. Komunikacja społeczna i Public Relations Planu Rozwoju Lokalnego 89 3 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Wstęp Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest jednym z siedmiu programów operacyjnych, które służą realizacji Narodowego Planu Rozwoju/Podstaw Wsparcia Wspólnoty na lata 2004-2006 (NPR/PWW). ZPORR rozwija cele NPR, określając priorytety i kierunki polityki regionalnej państwa w pierwszym okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Realizacja tej polityki w ramach ZPORR, będzie współfinansowana ze środków Funduszy Strukturalnych. Plan niniejszy opracowany został według wytycznych Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego - Uzupełnienia Programu z dnia 16 kwietnia 2004r. wersja ostateczna. Przy realizacji zadań Działania 3.1. Obszary wiejskie W Działaniu 3.1. Obszary wiejskie przewidziane są do realizacji projekty, które mają wpływ na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej inwestycyjnej obszaru objętego projektem oraz tworzą warunki dla wzrostu zatrudnienia. W ramach obu Działań do realizacji przewiduje się projekty inwestycyjne zlokalizowane na obszarach wiejskich oraz miast do 20.000 mieszkańców wynikające z planu rozwoju lokalnego. Rodzaje kwalifikujących się projektów do złożenia w działaniu 3.1 zawierają się w obszarach: - budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków - budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w wodę i poboru wody - wykorzystanie odnawialnych źródeł energii - poprawa jakości powietrza - gospodarka odpadami - przeciwdziałanie powodziom - budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym - kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje - budowa lub modernizacja lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej Według ZPORR-u warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowania w ramach Działania 3.1 jest załączenie do wniosku o dofinansowanie zadania inwestycyjnego 4 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Planu Rozwoju Lokalnego powiatu. W planie tym powinno być ujęte zadanie, o dofinansowanie, którego ubiega się powiat. Plan Rozwoju Lokalnego – jest nowoczesnym narzędziem zarządzania. Służy realizacji polityki programowania rozwoju lokalnego, regionalnego. Obejmuje on analizę i diagnozę sytuacji obecnej, wyznacza wizję rozwoju samorządu, opis planowanych zadań inwestycyjnych na lata 2004-2006, plan finansowy na lata 20042006 obligatoryjnie a w latach 2007 – 2013 fakultatywnie. Przygotowany przez nas dokument jest dokumentem kroczącym. Zakłada się jego cykliczny monitoring i ocenę realizowanych zadań inwestycyjnych przynajmniej raz w roku. 5 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Proponowana procedura przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego Starosta wydaje zarządzenie powołujące pełnomocnika ds. rozwoju lokalnego. Starosta wydaje zarządzenie o powołaniu powiatowego zespołu ds. rozwoju lokalnego (dyrektorzy wydziałów i jednostek organizacyjnych, Powiatowego Urzędu Pracy itp.) Rada Powiatu powołuje Komisję ds. rozwoju lokalnego do działań związanych z planem rozwoju lokalnego Pozytywna Opinia Komisji ds. rozwoju lokalnego i rekomendacja na sesję Rady Powiatu Uspołecznienie planu: - konsultacje społeczne; - zamieszczenie projektu na stronie internetowej - ogłoszenie prasowe Uchwała Rady Powiatu w sprawie przyjęcia Planu Rozwoju Lokalnego 6 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Metodyka pracy Plan Rozwoju Lokalnego jest wynikiem prac powiatowego zespołu ds. rozwoju lokalnego powołanego Zarządzeniem Starosty Kartuskiego nr 64/04 z 22 czerwca 2004r., składającego się z dyrektorów wydziałów Starostwa Powiatowego w Kartuzach oraz z dyrektorów i kierowników jednostek organizacyjnych. Przystępując do pracy wykorzystano zapisy z obowiązujących dokumentów: oraz informacje i materiały udostępnione przez Urząd Statystyczny i inne wyspecjalizowane jednostki (m. in. Urząd Pracy, informacje Powszechnego Spisu Ludności). Ich celem było zdiagnozowanie stopnia rozwoju społeczno- gospodarczego regionu w odniesieniu do możliwości wykorzystania potencjału powiatu. Prace studialne oraz informacje uzyskane ze wszystkich gmin naszego powiatu pozwoliły na przeprowadzenie analizy mocnych i słabych stron, a w konsekwencji wskazały możliwe i konieczne obszary aktywności prowadzące do zrównoważonego rozwoju powiatu. Ponadto powiatowy zespół ds. rozwoju lokalnego wykorzystał wyniki spotkań informacyjno-dyskusyjnych z przedstawicielami gmin, z członkami Rady Powiatu i innymi przedstawicielami instytucji wspierających rozwój naszego regionu. Spotkania te umożliwiły weryfikację danych i przygotowanie harmonogramu planowanych zadań inwestycyjnych na lata 2004 – 2006 z odpowiednimi zabezpieczaniem finansowym oraz prognozowanych zadań inwestycyjnych na lata 2007- 2013. Na podstawie analiz tendencji rozwojowych w gospodarce powiatu, województwa oraz kraju uznano za właściwe opracowanie planu rozwoju regionu nakierowanego na intensyfikację działań inwestycyjnych, na trwałe zwiększenie konkurencyjności, dbając tym samym o zrównoważony rozwój naszego środowiska. Materiał ten jest wstępem do długookresowego planowania rozwoju społeczno gospodarczego, a tym samym czynnikiem sprzyjającym redukcji strukturalnego bezrobocia i przeciwdziałaniu marginalizacji obszarów wiejskich. 7 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Zespół ds. przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego Walaszkowska Olga Pełnomocnik ds. Rozwoju Lokalnego Gołata Gabriela Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Gołębiewska Iwona Powiatowy Konserwator Zabytków Kapica Barbara Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy Knopińska Gabriela Inspektor ds. Gospodarki Mieniem Kurek Maria Dyrektor Wydziału Budownictwa Starostwa Powiatowego w Kartuzach Leszkowski Gerard Sekretarz Starostwa Powiatowego w Kartuzach Matkowski Jerzy Dyrektor Szpitala Powiatowego w Kartuzach Mazur Alicja Dyrektor Wydziału Rolnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Kartuzach Okroj Wojciech Dyrektor Wydziału Kultury i Promocji Starostwa Powiatowego w Kartuzach Pospieszyński Franciszek Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych Tersa Jolanta Dyrektor Wydziału Edukacji Starostwa Powiatowego w Kartuzach 8 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Okresy programowania Unii Europejskiej - lata 2004 – 2006 i 2007 – 2013, narzucają ramy czasowe realizacji planu, natomiast określone w ZPORR priorytety, wyznaczają obszary działalności powiatu poddane w tym dokumencie diagnozie. Analizie poddano: sferę społeczną, gospodarczą, techniczną i finansową. Przygotowany przez nas dokument stanowi, zatem krótko - (na lata 2004 – 2006) i długoterminową (na lata 2007 -2013) wizję rozwoju potencjału gospodarczego powiatu, który warunkuje wzrost konkurencyjności oraz przeciwdziałanie dalszej marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi społecznemu powiatu, jego spójności ekonomicznej i społecznej oraz integracji z Unią Europejską. 9 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym wdrażaniem planu ANALIZA 1. Powiat kartuski na tle województwa pomorskiego Dla przeprowadzenia analizy powiatu kartuskiego posłużono się danymi zawartymi w Strategii Społeczno Gospodarczej oraz danymi pochodzącymi z rocznika statystycznego 2003r. Liczba ludności w województwie pomorskim (wg stanu na 31.12.2003r.) Ogółem 2.188.918 osób, w tym: kobiety 1.123.462 mężczyźni 1.065.456 Liczba ludności w powiecie: 105.375 (wg stanu na 31.12.2003r.) Ogółem 105.375 osób, w tym: kobiety 52631 mężczyźni 52744 Powiat kartuski zajmuje czwarte miejsce w województwie pomorskim pod względem ludności. ( 4,81% wszystkich mieszkańców województwa) 2. Ogólna charakterystyka powiatu kartuskiego 2.1. Położenie centralna część pojezierza kaszubskiego przy drodze krajowej nr 20 odległość do Gdańska oraz większych miast województwa: Kartuzy – Gdańsk (30 km) Kartuzy – Gdynia ( 35 km) Kartuzy – Kościerzyna (30 km) 10 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Kartuzy – Bytów (55 km) Kartuzy – Chojnice (95 km) Połączenie kolejowe z Gdynią Odległość do lotniska Gdańsk - Rębiechowo ok. 25 km Odległość od 20-25 km od planowej autostrady A-1 Powiat kartuski od północy sąsiaduje z powiatem wejherowskim, od północnego zachodu z powiatem lęborskim, od zachodu z powiatem bytomskim, od południa z powiatem kościerskim i od południowego wschodu z powiatem gdańskim. (ziemskim). Od północy powiat kartuski sąsiaduje z trójmiastem (zespołem aglomeracji miejskiej – Gdańsk – Sopot – Gdynia). Wymienione miasta są powiatami grodzkimi. 2.2. Powierzchnia Powierzchnia powiatu wynosi 112 tys. hektarów. Powiat kartuski zajmuje dziewiąte miejsce w województwie pomorskim pod względem wielkości, Charakter użytkowania gruntów powiatu kartuskiego: Powierzchnia ogółem ha 112 tys. ha 1 Lasy i zadrzewienia 33.956 ha 2 Użytki rolne 62.388 ha 3. Wody powierzchniowe 5.393 ha 2.3. Ludność Liczba ludności w powiecie: 105.375 (wg stanu na 31.12.2003r.) W porównaniu do roku 1999 liczba mieszkańców powiatu znacznie się zwiększyła tj. o 5,05%. Obserwuje się ciągły przyrost naturalny. W powiecie wśród mieszkańców zachowuje się równowaga pomiędzy kobietami a mężczyznami. 11 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Powiat kartuski zajmuje czwarte miejsce w województwie pomorskim pod względem ludności. ( 4,81% wszystkich mieszkańców województwa). Większość ludności powiatu etnicznie stanowią osoby wiążące swoje korzenie z tutejszą Ziemią i tradycja Kaszubską. 3. Środowisko przyrodnicze powiatu kartuskiego 3.1. Klimat Klimat Parku charakteryzuje się dużą zmiennością stanów pogodowych, dość surowymi warunkami termicznymi (średnia temp. lipca wynosi 16 ºC, a stycznia - 3,5 ºC), dużą liczbą dni pochmurnych i mglistych, częstymi i obfitymi opadami atmosferycznymi (średnio ok. 660 mm rocznie), późną wiosną, krótkim latem, długą przeważnie pogodną jesienią i obfitą w opady zimą. Lato trwa 76 dni, zima natomiast 105 dni (pokrywa śnieżna utrzymuje się przez 90 dni). Okres wegetacji jest stosunkowo krótki i wynosi 200 – 210 dni. 3.2. Uprawy Ogółem powierzchnia użytków rolnych wynosi 62388 ha, co stanowi 55,7% powierzchni powiatu kartuskiego. Struktura użytków rolnych jest następująca: grunty orne - 43 101 ha łąki - 9 162 ha pastwiska - 7 690 ha sady i ogrody - 922 ha Na terenie powiatu kartuskiego znajduje się 7872 gospodarstw rolnych.: od 1 do 2 ha – 1423 od 2 do 5 ha – 1632 od 10 do 15 ha – 1416 od 15 do 25 ha – 915 12 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ od 25 do 50 ha – 532 pow 50 ha – 65 Średnia wielkość gospodarstwa w powiecie wynosi 7, 84 ha. Na terenie znajduje się 7 gospodarstw rolnych posiadających atest gospodarstwa ekologicznego. 3 z nich to ekofarmy, pozostałe 4 są to gospodarstwa ekologiczne. Charakterystyczną uprawą rolną regionu jest uprawa truskawek. 3.3. Ukształtowanie terenu Na bardzo urozmaiconą polodowcową rzeźbę terenu składają się charakterystycznie ukształtowane formy: pagórki i wzgórza czołowomorenowe, faliste powierzchnie moreny dennej tworzące wysoczyzny, długie ciągi rynien polodowcowych, równiny sandrowe, kemy (moreny martwego lodu) i wytopiska. Całość stanowi obraz procesów geomorfologicznych zachodzących w plejstocenie. Moreny czołowe tworzą ciągi wzgórz i pagórków układające się zgodnie z fazami cofania się lądolodu. Największe zgrupowanie stanowią Wzgórza Szymbarskie o średnich wysokościach powyżej 260m n.p.m. i najwyższym wzniesieniu w Polsce północnej - Wieżycą (328,6 m n.p.m.). Układ rynien polodowcowych, w najgłębszych częściach wypełnionych jeziorami, jest zgodny z kierunkiem płn. – wsch. Na południe od Wzgórz Szymbarskich położona jest rozległa równina sandrowa zbudowana z piasków i żwirów naniesionych tu przez wody roztopowe lądolodu. Cechą charakterystyczną są liczne zagłębienia terenu, których większość powstała po ustąpieniu lądolodu na skutek wytapiania się martwego lodu, często wypełniane jeziorami zwanymi wytopiskowymi, a niektóre zajęte przez torfowiska. 13 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 4.Turystyka i wypoczynek Naturalne, nieskażone środowisko, czyste powietrze, spokój, swoisty mikroklimat leśno - jeziorny, obfitość grzybów i jagód w lasach, brak uciążliwych zakładów produkcyjnych gwarantuje wspaniałe możliwości wypoczynkowe i rekreacyjne na terenie Powiatu Kartuskiego. W Powiecie znaleźć można mnóstwo jezior, stwarzających dogodne warunki do wędkowania i wypoczynku. Korzystając z bogactwa środowiska naturalnego powiatu turyści mogą spędzić czas urlopowy w gospodarstwach agroturystycznych, których jest ponad 100 na jego terenie, a także z licznych pensjonatów, moteli i hoteli, rozmieszczonych na całym obszarze. Ponadto powiat posiada bogatą historię, a na jego terenie znajduje się wiele zabytków historycznych. Baza noclegowa w powiecie kartuskim Turystyka Liczba obiektów hotelowych Miejsca noclegowe Korzystajacy z noclegów Udzielone noclegi Chmiel Kartuz o y Przodk owo Sierak owice Somon Stężyc ino a Sulęcz yno Żukow o Powiat 17 11 - 10 10 16 11 1 68 631 302 - 88 197 962 1382 113 3675 3888 3372 - 460 3227 21765 10289 816 1312 19325 5558 - 3351 10628 59322 52838 3296 154318 Źródło: US Gdańsk Ponadto w powicie kartuskim znajduje się kilkadziesiąt gospodarstw agroturystycznych, zapewniających miejsc noclegowych. Atrakcje turystyczne gmin Powiatu Kartuskiego KARTUZY Malowniczo położone miasto pomiędzy Jeziorem Karczemnym a Klasztornym, wokół których piękny las bukowy (Gaj Świętopełka) tworzą doskonałe tereny spacerowe wiodące ku Wzgórzu Wolności. Osada budowała się wokół kościoła Kartuzów, którego charakterystyczny w kształcie wieka trumny dach do dzisiaj jest architektonicznym symbolem miasta. Obecnie jest to Kolegiata pw. 14 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Kościół ufundowano w 1381 roku. Wiadomo, że w dziesięć lat później Kartuzy były wsią odnotowywaną w dokumentach. Zakon Kartuzów skasowany został w 1826 roku przez władze pruskie. W tym też czasie wybudowano z Kartuz do Gdańska dość wygodną i szeroką drogę. Tym traktem (szosą) do dzisiaj jeżdżą turyści na Kaszuby i do Kartuz. Przed 1850 rokiem istniały już w Kartuzach gmachy sądu i więzienia, apteka (potem hotel Plichty) oraz nowa gospoda. Wytyczona została główna ulica Kartuz (dzisiejsza 3 Maja). Na początku lat 80 ubiegłego stulecia powstał zbór ewangelicki, a także synagoga – zniszczona przez Niemców tuż po wybuchu II wojny światowej. Z Kartuz i przez Kartuzy wiodą najciekawsze szlaki turystyczne, trasy piesze, rowerowe i samochodowe. Najbardziej znana i atrakcyjna, ale też najczęściej uczęszczana jest malownicza droga kaszubska, prowadząca nas przez Łapalice, Chmielno, Ręboszewo, Złotą Górę, Brodnicę Dolną, Ostrzyce aż do Wieżycy. W Łapalicach, pierwszej wsi po wyjeździe z Kartuz ulicą Wzgórze Wolności, łatwo trafić na zdumiewającą budowlę – zamek naszych czasów stylizowany na dawnej architekturze. Odległa zaledwie o 2 km od głównego traktu rozległa budowla, ciągle jeszcze nie jest zakończona, już urzeka i zdumiewa. Na tej trasie oglądać możemy przede wszystkim cudowne widoki na jezioro Chmieleńskie i jezioro Łapalickie. Droga kaszubska zaczyna się za krzyżówką, za wsią Garcz. Zbudowano ją w połowie lat 60., ma 22 km długości i wije się między sześcioma jeziorami połączonymi przepływem rzeki Raduni. Władze gminy i powiatu kartuskiego zabiegają, by uatrakcyjnić turystycznie Kartuzy i okolice, zmodernizować infrastrukturę i dostarczyć turystom o każdej porze roku możliwości dobrego i spokojnego wypoczynku. Urok pięknych i zadbanych miejscowości przyciąga każdego odwiedzającego Kartuzy i okolice. ŻUKOWO Gmina Żukowo położona jest u wrót Kaszub. Przez miasto Żukowo przebiegają główne drogowe szlaki komunikacyjne Pojezierza Kaszubskiego. 15 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Atrakcją architektoniczną i turystyczną Żukowa jest zespół poklasztorny. Historia miasta wiąże się z czasami księcia Mściwoja I, który na początku XIII wieku sprowadził tu zakon Norbertanek. Hafty kaszubskie, które wywodzą się z Żukowskiego klasztoru, są słynne nie tylko na Pomorzu. W Żukowie oprócz klasztoru zachowała się wazownia i plebania z XIX wieku. W Kościele oglądać można cenne zabytki, w tym ołtarz antwerpski i ołtarz główny z obrazem Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny. Warto także zobaczyć tryptyk z 1550 roku z portretem Mściwoja i jego żony Zwinisławy. Okolice Żukowa są niezwykle atrakcyjne turystycznie. W kierunku Babiego Dołu rozpoczyna się urokliwy rezerwat Jaru Radni. CHMIELNO Gmina Chmielno pod względem powierzchni jest najmniejszą gminą powiatu kartuskiego, ale za to krajoznawczo atrakcyjną – z jeziorami, pagórkami, lasami i dobrym klimatem. Chmielno było w tym czasie siedzibą kasztelani i parafii. Obecny kościół z czerwonej cegły wybudowany został w latach1845/46. Wyposażenie pochodzi z XVI i XVIII wieku, późnogotycka Pieta z początku XVI wieku. Sufit i ściany kościoła zdobione są motywami z haftu kaszubskiego. Wieś słynęła jako ośrodek garncarstwa kaszubskiego. Przypomina o tym Muzeum Ceramiki Kaszubskiej. Pod koniec ubiegłego stulecia zaczął się rozwijać tutaj ruch turystyczno – wypoczynkowy. Z roku na rok wzrasta liczba turystów i wczasowiczów. SIERAKOWICE Gmina Sierakowice położona jest w centrum Kaszub. Cieszy się niezwykle urozmaiconym krajobrazem, bogatym w lasy, jeziora i rzeki. Położenie geograficzne i warunki, jakie stwarza przyroda służą rozwojowi różnych form turystyki i wypoczynku. Urokliwe zakątki, czyste powietrze i wody zagubionych wśród pól i lasów jezior pozwalają na wspaniały wypoczynek ludziom szukającym ciszy i spokoju. Obszar gminy obfituje w rzadkie osobliwości przyrodnicze. Należy do nich rezerwat faunistyczno-torfowiskowy „Kurze Grzędy” oraz utworzony w 1991 roku rezerwat wodno – florystyczny „Żurawie Chrusty”, którego atrakcją jest dystroficzne jezioro otoczone torfowiskami i starymi bukami. 16 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ O walorach krajobrazowych i czystości wód świadczą istniejące na terenie gminy obszary krajobrazu chronionego: kaszubski park krajobrazowy we wschodniej części gminy oraz Gowidliński Obszar Chronionego Krajobrazu nad Jez. Gowidlińskim. Urozmaicona sieć hydrograficzna w połączeniu z walorami krajobrazowymi tej ziemi stwarza bardzo dobre warunki do uprawiania turystyki wodnej, pieszej, rowerowej i samochodowej. Nad brzegami Jeziora Gowidlińskiego rozłożyły się ośrodki wczasowe, które cieszą się dużym powodzeniem. Malowniczym zakątkiem gminy jest położona wśród jezior wieś Kamienica Królewska – wieś turystyczno – wypoczynkowa. Tu biorą początek trzy znakowane i bardzo interesująco wytyczone szlaki turystyczne (piesze): Czerwony – szlak „Kaszubski” Czarny – szlak Wzgórz Morenowych Zielony – szlak Kręgów Kamiennych Niewątpliwą atrakcją Sierakowic jest ołtarz papieski usytuowany w centrum wsi. SOMONINO Gmina Somonino jest położona w województwie pomorskim na obszarze przepięknej pod względem krajobrazowym Szwajcarii Kaszubskiej. Leży na pagórkowatym terenie, wśród malowniczych lasów, jezior i pól. Zróżnicowany teren tworzy korzystne warunki dla zwierząt i ptaków. Poza rolnictwem główną dziedziną aktywności w gminie jest turystyka. Funkcjonuje tu wiele zajazdów, pensjonatów i ośrodków wczasowych. Wizytówką gminy jest letniskowa wieś Ostrzyce położona nad Jeziorem Ostrzyckim. Turysta ma możliwość korzystania ze strzeżonych kąpielisk, uprawiania sportów wodnych, branie udziału w wycieczkach pieszych i rowerowych. W okresie letnim są organizowane liczne imprezy plenerowe. Oprócz czynnego wypoczynku goście mają możliwość zwiedzania XVII – wiecznej świątyni w Goręczynie, której sylwetka widnieje w centrum herbu gminy. 17 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ PRZODKOWO Niewielka gmina (35 wsi), przede wszystkim rolnicza, sąsiadująca od północy z gminą Kartuzy, a od wschodu z gminą Żukowo. W północno – wschodniej części gminy znajduje się największe Jezioro Tuchomskie (132 ha), w południowo – wschodnich rejonach urzekają jezioro Głebokie i Tuchlińskie natomiast w kierunku zachodnim – Jezioro Kczewskie. Piękne lasy (sosna, buk, dąb) ciekawa roślinność, bogactwo zwierzyny i ptactwa to walory krajobrazowe gminy Przodkowo. Architektonicznie najciekawszy jest neogotycki kościół św. Andrzeja, zbudowanych z ciosanych kamieni (ukończony w 1878 roku) z późnogotycką, z XVI wieku rzeźbą madonny i neobarokowy kościół pod wezwaniem św. Józefa w nieodległym Pomieczynie. Archeologowie prowadzą również w gminie Przodkowo prace badawcze i mają tan stanowiska archeologiczne m.in. w Rąbie, a w wiosce Młynek nad małą Słupią znajduje się grodzisko wczesnośredniowieczne. Turystów w gminie Przodkowo mogą zachęcać wyznaczone szlaki rowerowe – piesze. Przodkowo słynie z festynów, sobótkowych nocy, występów zespołów folklorystycznych, kuligów w zimie, łowienia ryb w różnych porach roku i możliwości jazdy konnej po bezpiecznym terenie. SULĘCZYNO Wartości przyrodnicze na terenie gminy Sulęczyno przedstawia rezerwat „Mechowiska Sulęczyńskie”, gdzie stwierdzono 12 gatunków roślin prawnie chronionych, w tym: 10 objętych ochroną całkowitą. Również stare drzewa objęte prawną ochroną, kompleksy leśne, strefy ciszy, głazy narzutowe i dolina Słupi na zachód od Sulęczyna stanowią niewątpliwie walory przyrodnicze gminy. Obecnie gmina Sulęczyno jest znaczącym ośrodkiem wypoczynku letniego. Oprócz domków letniskowych położonych nad malowniczymi jeziorami i oczkami wodnymi (ponad 10% terenu gminy, tj. około 14000 ha stanowią wody) 18 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ oraz licznych gospodarstwach rolnych, które oferują usługi agroturystyczne, na terenie gminy znajduje się 15 ośrodków wypoczynkowych, w tym 4 całoroczne. Baza noclegowa, campingi, restauracje, bary, kawiarnie, boiska sportowe, wypożyczalnie sprzętu pływackiego, strzeżone kąpieliska ośrodkowe i gminne w sezonie są oblegane przez wszędzie obecnych turystów. Teren gminy Sulęczyno stwarza wspaniałe możliwości do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Polne i leśne ścieżki, drogi zaprowadzą turystę do wspaniałych miejsc widokowych, gdzie można ujrzeć faunę i florę rzadko już występującą w dziewiczym stanie. STĘŻYCA Gmina Stężyca położona jest w sercu Pojezierza Kaszubskiego w południowej części powiatu kartuskiego. Wyróżnia się dużą liczbą jezior i niezwykle urozmaiconym krajobrazem. Jeziora tu występujące wchodzą w skład tzw. „Kółka Raduńskiego”, które tworzy 14 połączonych ze sobą jezior. Teren gminy jest bardzo atrakcyjny pod względem walorów przyrodniczo – turystycznych. Jako, że gmina Stężyca znajduje się w obrębie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego można tu niewątpliwie spotkać liczne rezerwaty przyrody. Atrakcją przyrodniczą gminy jest ogród botaniczny w Gołubiu oraz zielona szkoła w Klukowej Hucie prowadząca całoroczną edukację ekologiczną na zasadzie warsztatów terenowych dla młodzieży szkół podstawowych. Całkowity brak przemysłu cięzkiego, występujące w jeziorach duże ilości ryb (szczupak, węgorz, leszcz, sielawa itp.) są niewątpliwie atrakcją dla turystów – wędkarzy. Najciekawszą formą poznania krainy Jezior Raduńskich to przepłynięcie ich kajakiem. Latem jest kolorowo na jeziorach od żagli, kajaków i windsurfingów. Niewątpliwą atrakcją turystyczną jest wieża widokowa im. Jana Pawła II w Wieżycy, z której roztacza się piękny widok oraz trzy szlaki turystyczne, dzięki którym można podziwiać walory przyrodniczo – krajobrazowe terenu. We wsi Wieżyca znajdują się liczne całoroczne ośrodki wypoczynkowe, wczasowe i pensjonaty. Funkcjonuje tu również ośrodek jazdy konnej oraz cztery wyciągi narciarskie – orczykowe. 19 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ W sezonie zimowym atrakcją turystyczną są kuligi organizowane przez okolicznych rolników. Na terenie gminy zlokalizowane są zabytki świadczące o bogatej historii i wartościach kulturowych miejscowej ludności. Najważniejsze to: - kościół pw. św. Katarzyny w Stężycy, - cmentarzysko płaskie z epoki żelaza w Łosienicach, - cmentarzysko z epoki żelaza w Klukowej Hucie, - grodzisko wczesnośredniowieczne w Kamienicy Szlacheckiej, - cmentarzysko kurhanowe z epoki brązu w Nesiołowicach, - cmentarzysko grobów skrzynkowych w Borucinie, - grodzisko wczesnośredniowieczne w Starych Czaplach. Na terenie gminy Stężyca zlokalizowanych jest kilkanaście ośrodków wczasowo - wypoczynkowych oraz kilka pensjonatów. Od kilku lat rozwija się sukcesywnie baza agroturystyczna będąca cennym uzupełnieniem bazy noclegowej gminy, wzbogacająca ofertę turystyczną terenu. W układzie perspektywicznym gmina Stężyca poważnie zainteresowana jest powstaniem zakładów przetwórstwa rolno – spożywczego oraz inwestycjami związanymi z rozwojem turystyki Identyfikacja problemów: - zły stan dróg, - brak zintegrowanej oferty turystycznej. - słaba infrastruktura turystyczna, - niezadowalający poziom bezpieczeństwa. - zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego. Do głównych zadań przyczyniających się do poprawy sytuacji turystycznej w powiecie należą: - wyznaczanie szlaków turystycznych, - promowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych powiatu, - wyznaczanie miejsc stałego wypoczynku, - wyznaczanie terenów na działalność turystyczną, - większej ilości pojemników na odpady, likwidację dzikich wysypisk, co wpłynie na poprawę warunków estetyczno - higienicznych 20 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - promocja różnych form turystyki na obszarze powiatu. - zainteresowanie turystyką aktywną i kwalifikowaną. Proponowane tematy projektów: 1. Twórcy ludowi Obecnie obserwujemy swoisty renesans kaszubskiej twórczości ludowej. Wyraża się ona wszechstronnym sięganiem do dawnych tradycji, zwyczajów i wierzeń. Na terenie Powiatu Kartuskiego prowadzi działalność kilkunastu ludowych artystów oraz 14 folklorystycznych zespołów muzycznych. Celem projektów jest wspieranie popularyzacji i rozwoju sztuki ludowej, nadanie jej charakteru promocyjnego oraz ścisłe jej powiązanie z turystyką. 2. Tabaka w życiu Kaszubów Tabaka pełni wśród kaszubskich obyczajów szczególną rolę. Jej zażywanie jest formą okazywania serdeczności z jednej, oraz przywiązania do rodzimej tradycji z drugiej strony. Szacuje się, iż tabakę na Kaszubach zażywa kilkadziesiąt tysięcy osób, zaś obyczaj przekazywany jest z pokolenia w pokolenie. Istotne wydaje się być ugruntowanie „tabaczenia” jako jednego ze znamion kaszubskości, a poprzez to wykreowanie tabaki i produktów służących jej wyrobowi oraz zażywaniu na markowy produkt regionu. 3. Bramy Kaszubskiego Pierścienia ( współpraca 5 powiatów) Projekt związany ze stworzeniem (budowa lub adaptacja) 16 centrów informacji turystycznej i obsługi ruchu turystycznego. Miejsca lokalizacji bram KP wytypowano w oparciu o strukturę funkcjonalno-przestrzenną KP. W obiekcie pełniącym funkcję bramy powinny być realizowane następujące zadania: centrum informacji turystycznej, centrum obsługi ruchu turystycznego, oraz punkt publicznego dostępu do internetu. 21 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 4. Rowerem po Kaszubach (wg projektu STK) Na obszarze Powiatu Kartuskiego istnieją już obecnie liczne znakowane trasy rowerowe, mające jednak charakter lokalny. System tras rowerowych kompleksowo scalających obszar Kaszubskiego Pierścienia opracowany został w Stowarzyszeniu Turystycznym Kaszuby . 5. Karczmy i zajazdy kaszubskie oraz Szlak Browarów (Piwo Kartuski Mnich) Szlak ten opiera się na tradycji miejsca lokowania karczm i zajazdów, często będącymi czynnikiem osadniczym dla swego otoczenia. Od wieków stanowiły one miejsce spotkań, wymiany informacji o świecie i dokonywania transakcji. Karczmy były nieodzownym punktem na szlaku komunikacyjnym zbliżającym ludzi. Do dziś przetrwało wiele budynków dawnych karcz i zajazdów. Część z nich funkcjonuje nadal, oferując gościom dobre jadło i życzliwą atmosferę. Działające zajazdy mogą stanowić bazę dla stworzenia programu związanego z tradycją kuchni regionalnej oraz promocją nowej formy spotkań turystów na szlaku Kaszubskiego Pierścienia. Być może istniejące budynki, a obecnie niewykorzystywane, zostaną włączone w proponowany szlak i dzięki niemu ponownie ożyją i uatrakcyjnią program Kaszubskiego Pierścienia. 6. Skarby Kaszubskiej Kuchni Kuchnia regionalna to jeden z najbardziej unikalnych i wyjątkowych elementów dziedzictwa kulturowego każdego regionu. Jedną z ciekawszych na mapie kulinarnej Polski, jest kuchnia kaszubska. Nie ma turysty, który nie interesowałby się wyjątkowym smakiem i zapachem odwiedzanego miejsca. Szlak kuchni regionalnych to propozycja połączenia miejsc o wyjątkowych walorach kulinarnych w powiązaniu z organizowanymi imprezami tego samego typu. Dobra promocja obecnie funkcjonujących imprez i miejsc, dałoby już dziś świetne efekty. 22 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 5. Zagospodarowanie przestrzenne 5.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego 5.1.1. Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt Najlepiej znaną formą ochrony przyrody jest ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. Często zdarza się, że jest ona lekceważona wobec ważniejszych problemów gospodarczych. Niepokojącym staje się fakt gwałtownie postępującego wymierania dzikich gatunków roślin i zwierząt na świecie, w tym w wysokim stopniu w Europie. W latach osiemdziesiątych wyrażono uzasadnione obawy, że do końca stulecia na kuli ziemskiej zostanie wytępionych od pół miliona do miliona gatunków. Ochrona gatunkowa zabezpiecza przed bezpośrednim naruszeniem i zniszczeniem. Jednakże gatunki roślin i zwierząt są zagrożone także szkodliwymi zmianami w środowisku przyrodniczym. Dlatego bardzo ważny jest obowiązek zachowania warunków siedliskowych, gwarantujących byt roślinom i zwierzętom chronionym. Wszystkie gatunki prawnie chronione należą do najbardziej zagrożonych wyginięciem. Wiąże się to najczęściej z zagrożeniami siedlisk, w których one występują. W takich przypadkach bardzo ważne jest zabezpieczenie całych ekosystemów, co wymaga tworzenia rezerwatów, bądź innych powierzchni prawnie chronionych. Najlepszą metodą wzmocnienia ochrony gatunkowej jest zastosowanie ochrony powierzchniowej stanowisk w formie rezerwatów lub przynajmniej użytków ekologicznych. Takie uzgodnienia winny być zawarte w regionalnych planach zagospodarowania przestrzennego w wyniku inwentaryzacji przyrodniczej gmin, wymaganej przepisami o ochronie środowiska przed opracowaniem planów regionalnych. 5.1.2. Pomniki przyrody Pomniki przyrody są najczęściej spotykaną formą indywidualnej ochrony przyrody ożywionej i nieożywionej. Najczęściej są to pojedyncze stare drzewa, 23 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ aleje, głazy narzytowe, źródła i inne unikatowe obiekty. W powiecie kartuskim jest wiele pomników przyrody ożywionej i nieożywionej, do których zaliczyć można przede wszystkim niezliczoną ilość sędziwych drzew. Wśród pomnikowych drzew liściastych na terenie powiatu przeważają stare dęby, osiągające obwód pnia ponad 4 m. 5.1.3. Rezerwaty przyrody Rezerwaty przyrody dotychczas utworzone w granicach powiatu są obiektami chroniącymi szatę roślinną leśną i torfowiskową (walory florystyczne i fitocenotyczne). Część wyróżniona jest ze względów krajobrazowych. W powiecie kartuskim znajduje się 13 rezerwatów przyrody ( 4,85 ha do 170,70 ha.). Łączna ich powierzchnia wynosi 811,49ha. Między innymi stwierdzono tu szereg rzadkich i chronionych gatunków roślin, jak buławnik czerwony, czerniec gronkowy, gnieźnik leśny, kokoryczka okółkowa, modrzewnica zwyczajna, obuwik pospolity, podkolan biały, podrzeń żebrowiec, poryblin jeziorny, przetacznik górski, przygiełka biała, rosiczka długolistna, szczaw gajowy, tojad dziobaty, widłak torfowy, widłak wroniec, żłobik koralowaty, żywiec cebulkowy. 1. Jezioro Turzycowe (1959) rezerwat florystyczny o pow. ok. 11 ha. Obejmuje dystroficzne jeziorko z mszarem okolone lasem. Utworzone dla ochrony stanowiska turzycy skąpokwiatowej, która wyginęła. M.in. odwadnianie przyczyniło się do zaniku tego gatunku. 2. Kurze Grzędy (1916, 1957) rezerwat faunistyczny o pow. ok. 170 ha. Obejmuje otoczone lasem dystroficzne jezioro ok. 8 ha, „oczko wodne” i 2 mniejsze jeziorka z układem zbiorowisk torfowisk wysokich i przejściowych z gatunkami rzadkich roślin. Utworzony dla ochrony stanowiska głuszca, który zanikł ok. 1980 r. na skutek melioracji odwadniających i wyrębu otaczających lasów oraz łowiectwa. 3. Leśne Oczko (1990) rezerwat torfowiskowy o pow. ok. 31 ha. Obejmuje śródleśne jezioro dystroficzne otoczone zbiorowiskami torfowisk wysokich i przejściowych. 24 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 4. Jezioro Lubygość (1962) rezerwat krajobrazowy o pow. ok. 71 ha. Obejmuje jezioro rynnowe otoczone lasem bukowym z ok. 200 – letnim drzewostanem i rzadkimi gatunkami roślin (przetacznik górski, widłak wroniec, paproć podrzeń żebrowiec). Na północno – wschodnim obrzeżu jest grota zlepieńcowo – żwirowa. 5. Ostrzycki Las (1960) rezerwat leśny o pow. ok. 55 ha. Obejmuje fragment stoku rynny Jeziora Ostrzyckiego porośniętej lasami bukowymi tworzącymi zespoły kwaśnej, żyznej i nawapiennej buczyny. Chroni rzadkie gatunki roślin w tym storczyki (m.in. kurczące się stanowisko obuwika). 6. Szczelina Lechicka (1990) rezerwat leśny o pow. ok. 41 ha. Obejmuje naturalne bukowe zespoły leśne wokół jeziora oraz obcy geograficznie drzewostan iglasty – jeglice (daglezje), jodły i sosny wejmutki stanowiących przykład dawnych prób urozmaicenia gospodarki leśnej. Duża wartość krajobrazowa. 7. Szczyt Wieżyca (1962) rezerwat krajobrazowy o pow. ok. 34 ha. Obejmuje wierzchowinę i znaczną część stoków najwyższego wzniesienia na Niżu Środkowoeuropejskim (328,6 m n.p.m.). Wartościowy obiekt chroniący las bukowy (ok. 250 – letni). Niewłaściwa nazwa „szczyt” powinna być zmieniona na „wzgórze” jak również typ rezerwatu na leśny. Atrakcją jest wieża widokowa z rozległym widokiem. 8. Staniszewskie Błoto (1916, 1962) rezerwat torfowiskowy o pow. ok. 130 ha. Pierwotnie chronił bezleśne torfowisko wysokie oraz stanowisko głuszca. W wyniku melioracji odwadniających prowadzonych od 150 lat rozwinął się tu bór bagienny i brzezina bagienna, a głuszec wyginął. Obejmuje cenne zbiorowiska mszarne z rzadkimi gatunkami roślin. Ostoja żurawi. Próby renaturyzacji w toku. 9. Staniszewskie Zdroje (1972) rezerwat krajobrazowy o pow. ok. 38 ha. Obejmuje bogato urzeźbiony fragment zboczy doliny Łeby z kilkoma kotłami (cyrkami) źródliskowymi i wąwozami z okresowymi strugami. Obszar pokryty licznymi zbiorowiskami leśnymi – kwaśną, żyzną i storczykową buczyną, lasem bukowo – dębowym, grądem oraz cennymi łęgami: podgórskim jesionowym i jesionowo – olszowym. 25 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 10. Zamkowa Góra (1954) rezerwat leśny o pow. ok. 9 ha. Chroni kwaśną i żyzną buczynę z ok. 250 – letnim drzewostanem porastającym wzniesienia morenowe (225 m n.p.m.). na wierzchowienie wzniesienia średniowieczne grodzisko (zabytek archeologiczny nr 28 z trudem rozpoznawalny). 11. Żurawie Błota (1990) rezerwat torfowiskowy o pow. ok. 109 ha. Obejmuje oligotroficzne Jezioro kamienne typu lobeliowego (było kiedyś odrębnym rezerwatem) otoczone lasami. Na północnym brzegu olbrzymi głaz polodowcowy o obrębie 17 m i wysokości 3 m. Do rezerwatu przyłączono także kompleks torfowisk wysokich i przejściowych z nieregularnymi lustrami otwartej wody stanowiącymi ostoje ptaków wodno – błotnych (m.in. żurawi). 12. Żurawie Chrusty (1990) rezerwat torfowiskowy o pow. ok. 22 ha. Obejmuje dystroficzne jeziorko z klasycznie wykształconą i strefowo rozmieszczoną roślinnością torfowiskową przejściową oraz wysoką, otoczone pasem boru bagiennego. 13. Stare Modrzewie rezerwat leśny o pow. ok. 5 ha położony poza Parkiem (Nadleśnictwo Kartuzy, Lesnictwo Kiełpino). Chroni stanowisko modrzewia europejskiego w wieku ok. 200 lat. 5.1.4. Obszary chronionego krajobrazu Ustawowo obszary chronione obejmują wyróżniające się tereny o różnych typach ekosystemów, w których się powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych. Są to tereny szczególnie atrakcyjne przyrodniczo, pełniące główne funkcje turystyczno-wypoczynkowe, dlatego też są one adaptowane przez rozbudowę bazy noclegowej i gastronomicznej, zarówno dla krótkiego wypoczynku weekendowego, jak i urlopowego (stacjonarnego). Obszary te wyznacza się w skali gminy lub powiatu. Na terenie powiatu zostały utworzone: Kaszubski Park Krajobrazowy, Kartuski Obszar Chronionego Krajobrazu, Gowidliński Obszar Chronionego Chronionego Krajobrazu Dolina Raduni. 26 Krajobrazu oraz Obszar PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Idea tworzenia obszarów chronionych winna być włączona w program wielkopowierzchniowej ochrony przyrody. Wymaga to określonych działań podejmowanych przez gminy, by utrzymać zdrowe środowisko zarówno dla ludzi, jak i dla przyrody. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe: - Rynna Potęgowska - Rynna Kamieniecka - Dolina Łeby w Kaszubskim Parku Krajobrazowym ( wpisano do Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000) - Rynna Mirachowska - Obniżenie Chmieleńskie - Rynna Brodnico-Kartuska - Rynna Dąbrowsko-Ostrzycka 5.1.5. Wody powierzchniowe powiatu Wody powierzchniowe stanowią 4,82% ogólnej powierzchni powiatu, co wskazuje na znaczną jeziorność naszego powiatu w stosunku do innych regionów. Rzeki charakteryzują się nierównym spadkiem, krętym i przeważnie bystrym biegiem oraz licznymi przełomami. Płyną przeważnie głęboko wciętymi dolinami poprzez liczne jeziora. Występują także liczne drobne cieki, przeważnie okresowe. Zwraca uwagę tzw. inwersja odpływu wód Raduni: rzeka płynie początkowo na północ przez jeziora Raduńskie Górne i Dolne do jeziora Kłodno, a więc niezgodnie z kierunkiem odpływu wód roztopowych w rynnach polodowcowych, dalej natomiast przez jeziora Małe i Wielkie Brodno jej odpływ jest zgodny z tym kierunkiem. Występują również liczne obszary bezodpływowe zajęte przez mokradła, często zatorfione i z „oczkami” wodnymi. Powiat obfituje w jeziora. Znajdują się tutaj ponad 100 jezior o powierzchniach przekraczających 5 ha. Największym jeziorem jest Raduńskie Dolne (737,2 ha), a najgłębszym Raduńskie Górne (43 m). Oba jeziora są sztucznie rozdzielone 27 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ groblą z przepustem, przez którą prowadzi droga. Wody powierzchniowe to ogromny atut naszego terenu. 5.1.6. Czynniki sprzyjające ochronie wód Obniżenie ilości odprowadzanych zanieczyszczeń do tzw. „odbiorników naturalnych” wpłynęło w dużej mierze na poprawę jakości wód wielu rzek powiatu. Przyczyniły się do tego w dużej mierze: rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków, ograniczenie stosowania w rolnictwie dużych dawek nawozów sztucznych, spadek ilości hodowli bezściółkowych produkujących znaczne ilości gnojowicy, brak rolnictwa wielkotowarowego ( ze względu na słabe klasy ziemi). Ograniczenie niekorzystnych czynników spowodowało obniżenie obciążenia wód i gleb metalami ciężkimi, substancjami biogennymi. W celu zachowania tych tendencji należy podjąć wszelkie działania mające na celu ograniczenie zrzutu zanieczyszczeń ze źródeł punktowych i obszarowych. Z drugiej jednak strony rozwój przemysłu rolno spożywczego nastawionego na chów zwierząt rzeźnych i przetwórstwa mięsnego, a także rozwój budownictwa jednorodzinnego jak i rekreacyjnego bez zabezpieczenia odprowadzania ścieków do systemu kanalizacji sanitarnej, wpływa negatywnie na stan wód powierzchniowych. Przykłady jezior, które uległy silnej antropopresji: - Jezioro Tuchomek, gm. Żukowo - Jezioro Karlikowskie w m. Borowo, gm. Kartuzy - Jezioro Tuchlińskie w m. Tuchlino, gm. Sierakowice - Jezioro Święte, gm. Sierakowice - Jez. Klasztorne Małe i Duże w m. Kartuzy Identyfikacja problemów - niska świadomość ekologiczna, brak wykształconych postaw ekologicznych, - problem dzikich wysypisk śmieci. 28 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - rozwijający się przemysł rolno-spożywczy, budownictwo mieszkaniowe i rekreacyjne i jego zwiększone zapotrzebowanie na wodę, co wiąże się z zwiększoną ilością powstających ścieków - niezadowalający stan wód powierzchniowych (większość jezior i rzek mieści się w III klasie czystości) Zadania powiatu prowadzące do poprawy środowiska naturalnego: - ograniczanie odprowadzania ścieków zanieczyszczających wodę, - tworzenie zachęt sprzyjających rozwojowi rolnictwa ekologicznego i propagowanie wśród rolników „kodeksu dobrej praktyki rolniczej” - zalesianie przestrzeni rolniczo nieprzydatnych, - wspieranie międzygminnych związków dorzecza rzek Raduni, Łaupawy, Słupi, Łeby w podejmowaniu inicjatyw na rzecz ochrony środowiska - wspieranie akcji zakładania płyt obornikowych i zbiorników bezodpływowych na gnojowicę 6. Infrastruktura techniczna w powiecie kartuskim 6.1. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków Na terenie Powiatu Kartuskiego znajdują się 103 ujęcia wód. Z 51 ujęć wydobywane wody czwartorzędowe są dobrej jakości, z pozostałych 52 ujęć wydobywana jest woda dostatecznej jakości. W chwili obecnej zasoby dyspozycyjne warstw wodonośnych, jak i wydajność ujęć są wystarczające. Woda pochodząca z ujęć poddawana jest procesowi uzdatniania w Stacjach Uzdatniania Wody. Zasadnicze etapy uzdatniania dotyczą głównie odżelaziania i odmanganiania, a także sporadycznie dezynfekcji. Ogólnie można stwierdzić, że jakość wód podziemnych jest dobra, tylko w nielicznych przypadkach dostateczna. Pod względem długości sieci wodociągowej Powiat Kartuski w 2002 roku zajmował 1 miejsce spośród 16 powiatów województwa. 29 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ W roku 2003 długość sieci wodociągowej wynosiła 1326,4km. Najdłuższą sieć wodociągową posiada gmina i miasto Żukowo 272,3 km, a najkrótszą Sulęczyno 78,3 km. Długość sieci wodociągowej w gminach i % ludności z niej korzystającej w 2002 roku. Sieć wodociągowa Gminy Długość (km) Ilość korzystających w % Powiat Kartuski 1326,4 86 Gmina Chmielno 113,5 92 Gmina Kartuzy 230,2 91 Gmina Przodkowo 132,7 85 Gmina Sierakowice 187,0 86 Gmina Somonino 119,4 85 Gmina Sulęczyno 193,0 80 Gmina Stężyca 78,3 89 Gmina Żukowo 272,3 81 Źródło: US Gdańsk Poziom zwodociągowania dla powiatu wynosi średnio 86%. Ponad 90% zwodociągowania posiadają: Gmina Chmielno (92%), Gmina Kartuzy (91%). Najsłabiej zwodociągowaną gminą jest Gmina Żukowo (81%). Zużycie wody średnio na mieszkańca na dobę wynosi 173 dm³, natomiast średnie dobowe zużycie wody wynosi 16882 m³/d. Pod względem zużycia wody powiat kartuski zajmuje pierwsze miejsce w województwie pomorskim. Tak wysokie zapotrzebowanie na wodę wynika z dobrze rozwijającego się przemysłu uboju i przetwórstwa mięsnego. 30 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Stan infrastruktury technicznej związanej z gospodarką ściekową uzależniony jest w dużej mierze od struktury osadniczej, rozproszenia zabudowy, wielkości gmin, a ponad wszystkim od ich możliwości finansowych. Te same czynniki warunkują dalszy rozwój infrastruktury, jego tempo i końcowy efekt. W roku 2003 długość sieci kanalizacyjnej na terenie powiatu wyniosła 256 km . Długość sieci kanalizacyjnej (w km) w gminach Powiatu Kartuskiego w 2003 80 74,9 70 60 50 51,4 40 43,3 38,8 30 20 10 9,3 15,5 9,6 Chmielno Kartuzy Przodkowo Sierakowice Somonino Stężyca Sulęczyno Żukowo 13,2 0 Największym skanalizowaniem na terenie powiatu w 2003 roku poszczycić się może gmina Kartuzy 74,9 km. Średnia dla Powiatu wynosi 32 km. Najsłabiej skanalizowaną jest gmina Przodkowo. Wg GUS w 2002 roku na terenie powiatu 2,5 hm 3 ścieków przemysłowych i komunalnych odprowadzono do wód powierzchniowych lub do ziemi. Około 2,1 hm3 ścieków oczyszczono, w tym: 33% biologicznie, 66% chemicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów. 0,4 hm 3 ścieków wytworzonych w 2002 roku nie oczyszczono W powiecie kartuskim istnieje 8 gminnych oczyszczalni ścieków. Identyfikacja problemów: 31 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - niski stopień skanalizowania powiatu w stosunku do prężnie rozwijającego się budownictwa jednorodzinnego, rekreacyjnego i przemysłu - dekapitalizacja urządzeń melioracyjnych. Zadania mające na celu poprawę sytuacji w powiecie: - modernizacja i rozbudowa ujęć wody, - rozbudowa sieci wodociągowej, - rozbudowa sieci kanalizacyjnej. 6.2. Gospodarka odpadami Znaczną grupę odpadów powstających w Powiecie Kartuskiego stanowią odpady komunalne związane z codzienną egzystencją człowieka. Na terenie powiatu odpady inne niż niebezpieczne składowane są w miejscowościach: Kłodno w gminie Sulęczyno, oraz Kaplica w gminie Somonino. Na uwagę zasługuje fakt, że na terenie powiatu nie znajdują się składowiska przyjmujące odpady niebezpieczne. Jest to uwarunkowanie pozytywne, ponieważ eliminuje potencjalne źródło zagrożeń dla środowiska. Ilość zinwentaryzowanych miejsc nielegalnego gromadzenia odpadów wynosi ok. 70. jest to problem estetyczno-higieniczy. Odpadów niebezpiecznych szacuje się na 9 000 Mg/rok, natomiast odpadów innych niż niebezpiecznych szacuje się na ok. 90 000 Mg/rok, w tym 20 000-30 000 Mg/tok to odpady z uboju zwierząt rzeźnych materiał wysokiego i szczególnego ryzyka (SRM i HRM). Narastający problem osadów ściekowych ponad 1 000 Mg/rok. Identyfikacja problemów Bariery i problemy - - niska świadomość ekologiczna, - problem dzikich wysypisk, brak aktualnej bazy danych o wszystkich ilościach i rodzajach powstających odpadów na terenie powiatu 32 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ brak - zintegrowanego komunalnymi jak i systemu postępowania produkcyjnymi, zarówno opartego na z odpadami metodach ich unieszkodliwiania odpowiednich dla poszczególnych odpadów a nie opartego o miejsca ich powstawania. - brak systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych opartej na segregacji u źródła problem zagospodarowania osadów ściekowych - Zadania mające na celu poprawę sytuacji w powiecie: - wprowadzenie segregacji odpadów, - zwiększenie świadomości ekologicznej - wprowadzenie programu odzysku surowców wtórnych z odpadów komunalnych wraz z programem selektywnej zbiórki u źródła - podniesienie estetyki i czystości terenów poprzez zwiększenie ilości pojemników, szczególnie na odpady segregowane - doposażenie przedsiębiorstw zajmujących się zbieraniem i utylizacją odpadów komunalnych w odpowiedni sprzęt (pojemniki, kosze, kontenery, samochody do przewozu odpadów) - aktualizacja powiatowej bazy danych na temat ilości wytwarzanych i zbieranych odpadów i sposobu postępowania z nimi - prowadzenie akcji edukacyjnych odnoszących się do postępowania z odpadami oraz zalecanych metod ich unieszkodliwiania - utworzenie dla społeczeństwa Powiatowego Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej 6.3. Ochrona powietrza Ogólny stan powietrza jest bardzo dobry. Z badań WIOŚ w Gdańsku wynika, że na terenie powiatu kartuskiego produkowanych do atmosfery gazów jest poniżej 1000 ton/rok Normy powietrza dla norm średniorocznych nie są przekraczane, za wyjątkiem miejscowości Kartuzy. 33 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Główne sposoby ogrzewania budynków w powiecie do indywidualne piece węglowe, wpływające na powstawanie uciążliwej dla ludzi i środowiska tzw. „niskiej emisji”. jednorodzinnej. Szczególnie Kolejnym, na terenach powszechnym zabudowy sposobem mieszkaniowej ogrzewania jest podłączenie do lokalnych sieci ciepłowniczych, których na terenie powiatu jest 6. W dalszej kolejności stosowane są piece na olej opałowy czy podłączenie do sieci gazowej, które jest słabo rozpowszechnione ze względu na wysokie koszty wykonania instalacji. Słabo rozwinięte jest stosowanie odnawialnych źródeł energii jak kotły na biomasę(drewno, słoma, trociny itp.), czy pompy ciepła i kolektory słoneczne. Dokuczliwa dla ludzi jak i szkodliwa dla środowiska przyrodniczego stanu powietrza atmosferycznego jest emisja spalin powstającego w wyniku ruchu drogowego. Szczególnie uciążliwa jest na trasach najbardziej uczęszczanych ciągów komunikacyjnych, w miejscowościach Żukowo, Kartuzy, Sierakowice w czasie ulicznych korków w szczycie i sezonie letnim. Identyfikacja problemów Bariery i problemy - problem niskiej emisji - słabo rozwinięta sieć gazowa - małe zastosowanie alternatywnych źródeł energii Zadania mające na celu poprawę sytuacji w powiecie: - zmiana systemu ogrzewania z kotłów węglowych na gazowe na osiedlach domków jednorodzinnych, w ośrodkach pomocy społecznej, edukacji, oświaty, ośrodkach zdrowia itp. - edukacja w ramach proponowanego do utworzenia Powiatowego Centrum Edukacji i Informacji Ekologicznej dla społeczeństwa na temat alternatywnych źródeł energii, jakimi są m.in. kotły na biomasę, pompy ciepła, kolektory słoneczne 34 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - przebudowa dróg, utwardzenie szlaków komunikacji drogowej w celu zwiększenia płynności ruchu drogowego, co ma przełożenie na zmniejszenie emisji spalin do atmosfery 6.4 Dostępność komunikacyjna Podstawą dla prawidłowego funkcjonowania transportu jest odpowiednia sieć dróg kolejowych i kołowych, częstotliwość połączeń kolejowych i autobusowych utrzymywanych z innymi miastami. Istotną rolę pod względem turystycznym odgrywają również parkingi. Dostępność komunikacyjna jest elementem kluczowym z punktu widzenia możliwości rozwoju. Obsługę komunikacyjną Powiatu Kartuskiego zapewnia system dróg o znaczeniu regionalnym, powiatowym i lokalnym. Infrastruktura drogowa w powiecie jest dobrze rozwinięta. Przez jego teren przebiegają dwie tranzytowe drogi krajowe o łącznej długości około 46 km. Sieć dróg uzupełniają: a) Drogi wojewódzkie (około 154 km) b) Drogi powiatowe (około 316,6 km) Długość dróg powiatowych w poszczególnych gminach przedstawia poniższe zestawienie (wg Zarządu Dróg Powiatowych) 35 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 6.3.1. Długość dróg powiatowych w rozbiciu na gminy w km Długość dróg powiatowych (km) Chmielno Kartuzy 70 Przodkowo 68,01 60 Sierakowice Somonino 50 51,08 40 Stężyca 44,14 42,57 Sulęczyno 34,38 30 Żukowo 30,6 25,51 20 17,27 10 0 Na koniec 2002 roku długość dróg powiatowych, gminnych i lokalnych o twardej nawierzchni w powiecie wynosiła 492 km, w tym o nawierzchni ulepszonej 437km. Z eksploatacją infrastruktury drogowej wiążą się dwa aspekty: - utrzymanie dróg, - jakość świadczonych usług na drogach. Stan dróg jest niezadowalający. Odpowiedzialny za drogi powiatowe – Powiatowy Zarząd Dróg w Kartuzach – otrzymuje środki, które pozwalają tylko na niezbędne remonty oraz bieżące utrzymanie sieci drogowej, brakuje środków na modernizację i budowę nowych dróg. Jedyna nadzieja na obecnym etapie to środki pomocowe, zarówno krajowe jak i zagraniczne. Osobowe usługi przewozowe na terenie powiatu sprawują głównie Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Kartuzach oraz prywatni przewoźnicy. W powiecie eksploatowane są obecnie linie kolejowe, choć duża liczba połączeń została wycofana. Obecnie istnieje jeszcze kilka połączeń z 36 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Trójmiastem i Kościerzyną. Długość aktywnej linii kolejowej wynosi obecnie ok. 50km. Problemem dla młodzieży szkolnej, szczególnie ponadgimnazjalnej jest niehonorowanie biletów miesięcznych wystawionych przez innych przewoźników. Identyfikacja problemów: Bariery i problemy: - zły stan dróg w stosunku do rosnącego ruchu samochodowego, - niski poziom inwestowania, Zadania mające na celu poprawę sytuacji: - modernizacja dróg, - wyznaczanie tras turystycznych ( ścieżki rowerowe), - budowa oraz utwardzanie jezdni na drogach powiatowych - poszerzanie istniejących jezdni na drogach powiatowych - budowa chodników i przejść dla pieszych - poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego 7. Stan dziedzictwa kulturowego Obszar powiatu obejmuje atrakcyjne pod względem kulturowym tereny. Powiat kartuski posiada 71 obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz 1475 w ewidencji konserwatorskiej. Obszar ten bogaty jest także w liczne znaleziska archeologiczne. Możemy poszczycić się zespołami obiektów o znaczeniu ponadregionalnym, należy do nich: układ urbanistyczny Kartuz z XIX w., zespół dawnego klasztoru Kartuzów, tzw. Kartuzja Kaszubska z XIV w. w Kartuzach, zespół klasztorny Norbertanek z XIII/XIV w. w Żukowie, zespół papierni i kanału rzeki Słupnicy z XVIII w. w Żukowie, Rezerwat Archeologiczny Węsiory – kręgi kamienne i kurhany. Przeważające liczba obiektów na naszym terenie o wartościach kulturowych i historycznych pochodzi z XIX i 1 poł. XX w. Są to założenia dworsko-parkowe, kościoły, budynki dworców oraz poczty, zajazdy, szkoły, leśniczówki, młyny i kuźnie, a także zabudowa miejska (Kartuzy) i typowe dla krajobrazu kaszubskiego budownictwo ludowe – zagrody z drewnianymi lub murowanymi domami. 37 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Obiekty o proweniencji starszej niż XIX w. to przeważnie kościoły (kościół parafialny w Przyjaźni, gm. Żukowo z XIV w., kościół par. w Goręczynie, gm. Somonino z XVII w., kościół par. w Kiełpinie, gm. Kartuzy z XVII w., kościół w Goręczynie, gm. Somonino z XVII w., kościół filialny w Żukowie z XVII w., kościół par. w Chwaszczynie, gm. Żukowo z XVIII w., kościół par. w Stężycy XVIII w.) – opóźnione stylistycznie w stosunku do obiektów wielkomiejskich, ale świadczące o historii tego regionu oraz dwory (zespół dworsko-parkowy w Leźnie, gm. Żukowo z XVIII w., dwór w Sikorzynie, gm. Stężyca z przełomu XVIII i XIX w., dwór w Mirachowie, gm. Kartuzy z XVIII w.), które pod względem architektonicznym na tle regionu wyróżniają się dość ciekawą architekturą. Dziedzictwo kulturowe to również wartości niematerialne - język, tradycje i folklor, które w powiecie kartuskim są jeszcze nadal żywe. 38 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ GOSPODARKA 1. Charakter i struktura gospodarki powiatu kartuskiego Gospodarka Powiatu Kartuskiego ma charakter rolniczo – przemysłowy z dodatkiem funkcji usługowej, w tym turystycznej. Główne sektory gospodarki: drobna wytwórczość rzemieślnicza – zakłady stolarskie, hydrauliczne, zakłady ogólno – budowlane. W okresie ostatnich 10 lat przemysł przeszedł wielką przemianę ustrojową z państwowego na prywatny, skutkiem, czego jest bezrobocie strukturalne na terenie powiatu. Na koniec grudnia 2002 roku w powiecie zarejestrowane były 7553 podmioty gospodarcze, z czego 7321 podmiotów zarejestrowanych było w sektorze prywatnym, a 232 w sektorze publicznym. Ich przestrzenny rozkład jest nierównomierny, znaczna ich część działa na terenie miasta i gminy Kartuzy. Duże ich skupisko zauważyć można również w obrębie miasta i gminy Żukowo. Niewiele gorszą sytuacje notuje się w gminach wiejskich, gdzie największą liczbą firm (908) poszczycić się może gmina Sierakowice, natomiast najmniejszą liczbę (222) odnotowano w gminie Sulęczyno. W ostatnich latach wszystkie gminy powiatu notują wzrost zarejestrowanych firm. Z ogółem W tym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Spółdzielnie Spółki handlowe Akcyjne Spółki z o.o. Z udziałem kapitału zagranicznego 31.12.2001 6.950 179 6.771 5.785 30 329 8 303 89 31.12.2002 7.196 220 6.976 5.929 30 373 8 324 90 30.09.2003 7.553 232 7.321 6.244 29 388 8 332 89 Ogółem Prywatny Sektor Publiczny Wg stanu w dniu PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W POWIECIE 39 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ OSOBY PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ WG SEKCJI Obsługa nieruchomoś ci i firm 31.12 30.09 31.12 30.09 31.12 30.09 31.12 30.09 31.12 30.09 . . . . . . . . . . 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 Chmielno 318 351 47 48 71 77 91 99 20 23 Kartuzy 2.008 2.095 243 244 383 382 559 592 261 283 - miasto 1.168 1.212 127 124 184 181 353 372 172 189 - wieś 840 883 116 120 199 201 206 220 89 94 Przodkowo 310 331 52 54 67 74 94 100 18 22 Sierakowice 815 853 135 145 175 177 266 282 50 58 Somonino 407 425 50 52 132 140 84 85 33 40 Stężyca 384 401 59 57 95 100 86 94 25 24 Sulęczyno 199 212 28 28 53 54 57 59 6 8 Żukowo 1.488 1.576 240 256 266 269 385 425 149 165 - miasto 529 561 75 81 91 94 134 151 57 61 - wieś 959 1.015 165 175 175 175 251 274 92 104 Razem 5.929 6.244 854 884 1.242 1.273 1.622 1.736 562 623 Ogółem Przemysł 40 Budownictwo Handel i naprawy PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ SFERA SPOŁECZNA 1. Sytuacja demograficzna i społeczna 31 marca 2004 r. Powiat Kartuski zamieszkiwało 105.375 osób, co stanowiło 4,81% ogólnej liczby mieszkańców województwa pomorskiego. Spośród 6 gmin wiejskich i 2 miejsko-wiejskich , tworzących powiat, największa liczba mieszkańców zamieszkuje gminę Kartuzy 30.434 osoby. Liczba mieszkańców pozostałych gmin zawiera się od 4.810 w gminie Sulęczyno do 22.143 w miejsko-wiejskiej gminie Żukowo. Podstawowe informacje o ludności gmin powiatu przedstawiono w tabeli. Wyszczególnienie Liczba Ludności Gmina Chmielno 6.464 Gmina Kartuzy 30.434 Gmina Przodkowo 6.875 Gmina Sierakowice 16.369 Gmina Somonino 9.034 Gmina Sulęczyno 4.810 Gmina Stężyca 8.539 Gmina Żukowo 22.143 Źródło: US w Gdańsku Gęstość zaludnienia ogółem w powiecie wynosi 94 osoby i jest to przeciętny wynik wśród wskaźników powiatów województwa. Struktura wieku mieszkańców Powiatu Kartuskiego, wyrażona w podziale na grupy wiekowe: przedprodukcyjną, produkcyjną i poprodukcyjną, różni się nieznacznie od struktur dla innych powiatów oraz przeciętnej dla województwa pomorskiego. Według danych z roku 2003, w wieku przedprodukcyjnym znajdowało się 31.789, co stanowiło 30% ogółu mieszkańców, w wieku produkcyjnym – 62.116 tj. ok. 59 %, a w wieku poprodukcyjnym –11.473 tj. blisko 11%. Na 100 mieszkańców w wieku produkcyjnym przypada 70 mieszkańców w wieku nieprodukcyjnym. 41 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Przedstawiona struktura wskazuje, że społeczeństwo Powiatu Kartuskiego jest nieznacznie starsze, niż przeciętnie społeczeństwo województwa. Strukturę wieku mieszkańców Powiatu Kartuskiego przedstawiono w tabeli. 7-14 15-17 18-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-64 6364 14887 6049 3974 17014 14603 14968 9907 3335 więcej 3-6 4486 65 i 0-2 Wiek Struktura wieku mieszkańców Powiatu Kartuskiego w 2003r. (stan na 31.XII). 9788 Źródło: US Gdańsk Struktury wieku mieszkańców powiatu oddają trendy typowe dla rozwoju ludnościowego całego kraju. Bardzo mała liczebnie jest grupa ludności urodzonej w okresie II wojny światowej, bardzo liczne jest pokolenie wyżu kompensacyjnego z przełomu lat 40-tych i 50-tych, wyraźnie odzwierciedla się niż z lat 60-tych oraz wyż lat 70-tych i 80-tych; mała liczebnie (szczególnie w mieście) jest grupa dzieci urodzonych w latach 90-tych, co jest efektem procesów transformacji systemowej skutkującej trudną sytuacją na rynku pracy, kryzysem mieszkaniowym, zmniejszaniem liczby zawieranych małżeństw i ogólnie zmianami modelu rodziny. Poziom wykształcenia mieszkańców powiatu (stan na 20.05.2002 r. - dane dotyczą ludności w wieku 13 lat i więcej) przedstawiony został w tabeli. Ludność w wieku 13 lat i więcej wg poziomu wykształcenia 80910 4698 11899 6446 23721 Źródło: US w Gdańsku 42 31246 2177 Nieustalonym wykształcenia i bez nieukończonym Podstawowym Podstawowym zawodowym Zasadniczym cym ogólnokształcą Średnim zawodowym i średnim Policealnym Wyższym Ogółem Z wykształceniem 723 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Porównując poziom wykształcenia ludności na terenie Powiatu Kartuskiego ze średnimi wskaźnikami w tej dziedzinie dla całego obszaru Polski można zauważyć kilka niepokojących różnic. Udział ludności z wykształceniem wyższym na terenie Powiatu Kartuskiego (5,8%) jest zdecydowanie niższy niż średnia dla całego kraju (11,6%). Udział ludności z wykształceniem podstawowym i niższym, który na terenie powiatu wynosi (41,3%) jest znacząco wyższy od średniej dla całego kraju, która wynosi (17,6%). W dużym stopniu spowodowane to jest utrudnionym dostępem mieszkańców powiatu do infrastruktury edukacyjnej, szczególnie na poziomie szkół wyższych, a także migrację lepiej wykształconych osób do dużych ośrodków miejskich, które oferują większą ilość lepiej płatnych miejsc pracy oraz wyższy standard życia. 2. Rynek pracy, bezrobocie Pogłębiająca się na rynku pracy nierównowaga pomiędzy podażą pracy, a popytem powiększa skalę bezrobocia na terenie Powiatu Kartuskiego. Procesy restrukturyzacyjne gospodarki oraz zahamowanie wzrostu gospodarczego przyczyniają się do utrzymywania wysokiego poziomu bezrobocia. Sytuacja na lokalnym rynku pracy w przeciągu ostatnich pięciu lat uległa znacznemu pogorszeniu. Na dzień 31.12.2003 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kartuzach zarejestrowanych było 7.751 bezrobotnych. Oznacza to wzrost poziomu bezrobocia w porównaniu do analogicznego okresu 2002 r. (7.228) o 523 osób, tj. o 7,24%. W roku 2002 poziom bezrobocia wzrósł o 11,58% w stosunku do 2001r., zaś w roku 2001 o 21,56% w stosunku do 2000r. 43 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 2.1. Bezrobotni według wieku, poziomu wykształcenia i czasu pozostawania bez pracy BEZROBOTNI WEDŁUG WIEKU - STAN NA DZIEŃ 31.12.2003 R. Bezrobocie w powiecie kartuskim to przede wszystkim bezrobocie ludzi młodych. Najliczniejszą grupę stanowią bezrobotni do 24 roku życia – 2781 45 - 54 lata 15,0% 55 i więcej lat 1,9% do 24 lat 35,9% 35 - 44 lata 19,8% 25 - 34 lata 27,4% ( wg stanu na 31.12.2003r). wśród tej grupy osób najliczniejszą stanowią absolwenci szkół ponadgimnazjalnych, którym ze względu na brak doświadczenia zawodowego i niewystarczających kwalifikacji bardzo trudno znaleźć pracę. wykształcenie Ważną cechą dla oceny szans na rynku pracy jest bezrobotnych. Osoby o bardzo wysokich kwalifikacjach zawodowych miały najniższy procentowy udział wśród zarejestrowanych bezrobotnych – 1,8%, 141 osób (2002 r. – 1,5%, 107 osób; 2001 r. – 1%. 66 osób; 2000 r. – 1,1%, 57 osób). Im wyższe kwalifikacje i wykształcenie, tym wyższe szanse na zatrudnienie. W znacznie trudniejszej sytuacji są osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych lub bez kwalifikacji (wykształcenie zasadnicze zawodowe, gimnazjalne i poniżej). Ich udział procentowy w ogólnej strukturze bezrobotnych wynosi 74,4% (2002 r. – 73,5%; 2001 r. – 72,8%; 2000 r. – 71,3%). 44 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ BEZROBOTNI WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA I PŁCI - STAN NA DZIEŃ 31.12.2003 R. Źródło: PUP w Kartuzach 1800 1728 1500 1437 1412 1200 1190 Mężczyźni 900 Kobiety 882 600 300 51 90 447 385 129 0 w yższe policealne i średnie średnie zaw odow e ogólnokształcące zasadnicze zaw odow e gimnazjalne i poniżej Poziom wykształcenia bezrobotnych kobiet jest wyższy niż bezrobotnych mężczyzn. BEZROBOTNI WEDŁUG WIEKU ORAZ POZIOMU WYKSZTAŁCENIE - STAN W DNIU 31.12.2003 R. Bezrobotni ogółem Mężczyźni udział % w liczbac h bezwzg lędnych 7.751 100,0 do 24 lat 2.781 25 - 34 lata Kobiety Udział % w liczbac h bezwzg lędnych udział % 3.705 100,0 4.046 100,0 35,9 1.391 37,5 1.390 34,4 2.120 27,4 891 24,1 1.229 30,4 35 - 44 lata 1.538 19,8 664 17,9 874 21,6 45 - 54 lata 1.165 15,0 646 17,4 519 12,8 128 1,7 94 2,6 34 0,8 19 0,2 19 0,5 0 0 Wyszczególnienie w liczbac h bezwzg lędnych w tym: BEZROBOTNI WEDŁUG WIEKU w tym: Ogółem 55 – 59 lat 65 i więcej lat 45 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ BEZROBOTNI WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA Ogółem w tym: Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej 7.751 100,0 3.705 100,0 4.046 100,0 141 1,8 51 1,4 90 2,2 1.267 16,4 385 10,4 882 21,8 576 7,4 129 3,5 447 11,1 3.165 40,8 1.728 46,6 1.437 35,5 2.602 33,6 1.412 38,1 1.190 29,4 Źródło: PUP w Kartuzach Spośród zarejestrowanych bezrobotnych – 5.939 osób to byli pracownicy (76,6%), natomiast pozostałe 1.812 osób nie miały do tej pory styczności z pracą zawodową (23,4%). W 2002 roku było to odpowiednio – 5.502 osób (76,1%) i 1.726 (23,9%); w 2001 r. – 5.015 osób (77,4%) i 1.463 osoby (22,6%), zaś w roku 2000 – 4.055 osób (76,1%) i 1.274 osoby (23, 9%). Jedną z najbardziej niekorzystnych cech bezrobocia jest długi okres oczekiwania na pracę od chwili zarejestrowania się. W końcu roku 2003 r. było zarejestrowanych 4.121 długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy), co stanowiło 53,2% ogółu bezrobotnych. W znacznie korzystniejszej sytuacji są mężczyźni – 1.662 długotrwale bezrobotnych, 44,9% tej grupy bezrobotnych. Długotrwale bezrobotnych kobiet było 2.459 (60,8% bezrobotnych kobiet ). W końcu grudnia 2002 r. liczba długotrwale bezrobotnych wynosiła 3.527 osób, tj. 48,8% ogółu bezrobotnych, w 2001 r. – 2.934 osób, tj. 45,3% ogółu bezrobotnych, zaś w 2000 r. – 2.226 osób, tj. 41,8% ogółu bezrobotnych. Wzrasta liczba osób w tej grupie bezrobotnych. 46 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ BEZROBOTNI WEDŁUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY - STAN W DNIU 31.12.2003 R. w tym: Bezrobotni ogółem Wyszczególnienie Mężczyźni w liczbac udział h % bezwzg lędnych w liczbach bezwzgl ędnych udział % Kobiety w liczbac h bezwzg lędnych Udział % BEZROBOTNI WEDŁUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY w tym Ogółem 7.751 100,0 3.705 100,0 4.046 100,0 do 1 miesiąca 358 4,6 223 6,0 135 3,3 1 - 3 miesięcy 931 12,0 530 14,3 401 9,9 3 - 6 miesięcy 1.098 14,2 561 15,1 537 13,3 6-12 miesięcy 1.243 16,0 729 19,7 514 12,7 12-24 miesięcy 1.581 20,4 784 21,2 797 19,7 pow. 24 miesiące 2.540 32,8 878 23,7 1.662 41,1 Źródło: PUP w Kartuzach Ciągle dużym problemem na lokalnym rynku pracy jest zbyt mała ilość ofert (nowych miejsc) pracy, mimo niewielkiego wzrostu jaki zauważa się w okresie ostatnich trzech lat. W 2003 roku średnio w miesiącu przypadło 65 osób na jedną ofertę (miejsce) pracy. Identyfikacja problemów: Bariery i problemy: - rosnące bezrobocie, - pogłębienie się sfery ubóstwa, patologie społeczne, - brak motywacji do działania, niechęć do zmian i innowacji, niska aktywność społeczna mieszkańców (często apatia i bierność), - niskie wykształcenie bezrobotnych i niedostosowanie kwalifikacji bezrobotnych do wymogów zmieniającego się rynku pracy - słaba infrastruktura gospodarcza- brak inwestycji generujących nowe miejsca pracy, zły stan dróg zniechęcający potencjalnych inwestorów. 47 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Zadnia mające na celu poprawę sytuacji w powiecie: - rozwój edukacji i dostosowanie profilu kształcenia do wymogów i potrzeb rynku pracy, - ograniczanie i stopniowa likwidacja bezrobocia, - utworzenie filii szkół wyższych, - podniesienie poziomu usług, - pozyskiwanie funduszy krajowych oraz unijnych - zmniejszenie liczby ludności zatrudnionej w rolnictwie, - wzrost dochodów mieszkańców. - pozyskanie inwestorów - poprawa infrastruktury drogowej 3. Oświata w powiecie kartuskim Bilans otwarcia dla edukacji w powiecie kartuskim obrazują następujące dane: 3.1. Rozmieszczenie liczby szkół masowych na terenie powiatu kartuskiego, prowadzonych przez samorządy gminne i powiatowy. Gmina Szkoła podstawowa Zespoły szkół Gimnazjum ponadgimnazjaln ych 2 - Liczba szkół w zespołach Chmielno 5 Kartuzy 14 4 3 13 Przodkowo 5 3 1 5 Sierakowie 11 3 1 5 Somonino 5 2 1 4 Stężyła 4 4 - - Sulęczyno 5 2 - - Żukowo 13 5 1 3 Razem 62 25 7 30 48 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 3.2.Edukacja specjalna Przedszkole specjalne Gmina Szkoła podstawowa Gimnazjum OREW* Oddziały wczesnego wspomagania Zasadnicza szkoła zawodowa 1 KARTUZY 1 1 ŻUKOWO 1 1 1 SIERAKOWICE 1 1 STĘŻYCA 1 *ośrodek rehabilitacyjno-edukacyjno-wychowawczy dla dzieci upośledzonych głęboko i ze sprzężoną niepełnosprawnością 1. Instytucje wspomagające oświatę: Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Kartuzach Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Kartuzach Centrum Kultury „Kaszubski Dwór” w Kartuzach Kaszubski Uniwersytet Ludowy w Wieżycy Baza materialna placówek oświatowych na terenie powiatu kartuskiego wymaga remontów i modernizacji oraz szeroko pojętego doposażenia; szczególnie pracowni zawodowych oraz sal komputerowych. Bardzo ważnym zadaniem będzie także budowa sal sportowych i boisk przyszkolnych, których na terenie powiatu jest stosunkowo mało, a standard istniejących nie odpowiada wymogom. Sieć szkół i instytucji wspomagających oświatę wskazuje na konieczność wzmocnienia istniejących ośrodków pod kątem ich dostępności i różnorodności oferty szczególnie w odniesieniu do klientów edukacji ustawicznej i specjalnej 49 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 3.3.Zmiany ilościowe j jakościowe w kształceniu młodzieży i dorosłych w szkołach prowadzonych przez Powiat Kartuski Liczba uczniów w szkołach i placówkach prowadzonych przez Powiat Kartuski w latach 1999-2004* 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1999/2000 2000/2001 2001/2002 2002/2003 2003/2004 ROK SZKOLNY Liczba uczniów w tym w szkole specjalnej *źródło własne Liczba absolwentów szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych w latach 2000-2003 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1999/2000 2000/2001 2001/2002 2002/2003 *źródło własne Liczba absolwentów w tym kobiet Zmiany demograficzne, polegające na systematycznym spadku liczby urodzeń w powiecie kartuskim znajdują swoje odzwierciedlenie w ilości uczniów kształcących się w szkołach powiatu. Tendencja ta ma charakter pogłębiający się o czym świadczą dane : 50 Analiza demograficzna w powiecie kartuskim * uczniowie Gmina rozpoczynający Rok Powiat naukę w szkole urodzenia Kartuzy Żukowo Przodkowo Somonino Chmielno Stężyca Sierakowice Sulęczyno Kartuski ponadgimnazjalnej w roku szkolnym 1986 2002/2003 546 415 135 178 92 182 348 96 1992 1987 2003/2004 545 368 126 170 107 191 341 115 1963 1988 2004/2005 491 376 144 179 118 163 297 103 1871 1989 2005/2006 531 375 118 200 130 181 326 103 1964 1990 2006/2007 524 374 123 155 138 171 331 103 1919 1991 2007/2008 525 365 108 170 114 155 324 97 1858 1992 2008/2009 514 329 127 155 114 147 319 122 1827 1993 2009/2010 464 330 111 156 125 146 321 88 1741 1994 2010/2011 449 310 119 178 97 134 306 70 1663 1995 2011/2012 485 279 84 150 90 143 308 77 1616 1996 2012/2013 493 295 106 138 106 155 311 81 1685 1997 2013/2014 387 273 126 159 101 137 284 86 1553 1998 2014/2015 362 280 115 147 102 143 278 74 1501 1999 2015/2016 393 301 106 139 101 146 281 70 1537 2000 2016/2017 386 296 94 152 110 130 261 61 1490 2001 2017/2018 381 278 114 130 96 130 274 67 1470 * opracowanie własne Jak łatwo zauważyć, w ciągu następnych 16 lat w stosunku do ubiegłego roku szkolnego, liczba młodzieży z terenu powiatu kartuskiego podlegająca obowiązkowi szkolnemu zmniejszy się o 25,1% ( dane nie uwzględniają czynników migracyjnych) Biorąc pod uwagę zwiększające się ciążenie młodzieży do szkół trójmiejskich oraz bliskość Kościerzyny wobec gmin południowo-zachodnich rubieży powiatu należy przypuszczać , że wskaźnik ten będzie docelowo jeszcze wyższy. Jednocześnie obserwacje struktury kształcenia wskazują na jej ewaluowanie w kierunku zmiany współczynnika solaryzacji, który na dzień dzisiejszy jest jeszcze niski, ale ma tendencję wzrostową, o czym świadczą proporcje w kształceniu się młodzieży na różnych poziomach. Proporcje w kształceniu na różnych poziomach w powiecie kartuskim* Rok szkolny 1999/2000 Szkoły kończące się maturą Licea Szkoły ogólnokszt średnie ałcące 24,8 % 39,5 % Szkoły zasadnicze zawodowe 35,7 % 2000/2001 27,2 % 40,0 % 32,8 % 2001/2002 27,9 % 41,5 % 30,6 % 2002/2003 42,8 % 30,3 % 26,9 % 2003/2004 47,8 % 27,4 % 24,8 % * źródło własne Powyższe dane wskazują, iż na przestrzeni ostatnich czterech lat odsetek młodzieży pragnącej uzyskać wykształcenie przynajmniej średnie wzrósł o 10%, co oznacza konieczność udoskonalania i uatrakcyjniania warunków nauki (baza, jakość kształcenia, otwarcie filii i szkół wyższych i zawodowych) dla podtrzymania tych preferencji. Efektywne działania samorządu w tym zakresie mogą powstrzymywać odpływ osób o wysokim potencjale intelektualnym, które w poszukiwaniu nauki będą przenosić się do centrów miejskich i tam zostaną pracując i mieszkając poza powiatem. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Elementem wzmacniającym potencjał społeczności lokalnej może być działanie zmierzające do odbudowy instytucji szkoły i jej powiązanie ze środowiskiem, jako ośrodka życia kulturalnego, rozwoju aktywnych i twórczych inicjatyw obywatelskich. Powiatowy program przeciwdziałania negatywnym zjawiskom, o których wyżej mowa obejmuje: - koncepcje rozwoju edukacji ponadgimnazjalnej w powiecie kartuskim uwzględniającą m.in. podniesienie jakości pracy szkół oraz dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy i aspiracji młodzieży i dorosłych, - plan inwestycji i remontów szkół i placówek oświatowych oraz obiektów sportowych, - program wspierania rozwoju społeczności lokalnych ujęty w planie działania Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Kartuzach oraz Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Wieżycy. Identyfikacja problemów - niski poziom wykształcenia, migracje osób wykształconych z terenu powiatu do dużych ośrodków miejskich, - niedostosowanie bazy oświatowej do standardów zapewniających nowoczesne kształcenie (zły stan techniczny obiektów oświatowych, brak infrastruktury towarzyszącej) - niewystarczająca infrastruktura sportowa i kulturalna (np. sale sportowe, kina boiska, lodowiska, ścieżki rowerowe), - brak równych szans w dostępie do edukacji szczególnie młodzieży wiejskiej na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej dającej wykształcenie średnie i wyższe - niedostosowanie kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb gospodarki rynkowej, - niewystarczające powiązanie szkół ze społecznością lokalną, - utrudniony dostęp do kształcenia dla osób o szczególnych potrzebach edukacyjnych 9 niepełnosprawni, szczególnie uzdolnieni) - niedostatecznie gęsta sieć kształcenia ustawicznego dorosłych 53 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - zmniejszająca się atrakcyjność placówek oświatowych powiatu i ich peryferyzacja wobec obszarów wielkomiejskich, co stanowi zagrożenie dla zrównoważonego rozwoju lokalnego 4. Pomoc społeczna w powiecie kartuskim Rozmieszczenie i liczby placówek pomocowych na terenie powiatu Miejscowość Rodzaje placówek Liczba Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy Dom Dziecka 2 Pogotowie Opiekuńcze Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna Dom Pomocy Społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 1 Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej 8 Chmielno Ośrodek Opiekuńczy 1 Chmielno, Kartuzy, Kobysewo, Środowiskowe Domy Samopomocy 6 Mieszkania Chronione Ośrodek RewalidacyjnoEdukacyjno-Wychowawczy Rodzinny Dom Dziecka Centrum Interwencji Kryzysowej Schronisko dla bezdomnych kobiet i mężczyzn Ognisko Wychowawcze Ośrodek AdopcyjnoOpiekuńczy Warsztaty Terapii Zajęciowej 4 Kartuzy, Żukowo Kartuzy Kartuzy Kartuzy Przodkowo, Sulęczyno, Stężyca Kartuzy 1 1 3 1 Chmielno, Kartuzy, Przodkowo, Sierakowice, Somonino, Stężyca, Sulęczyno, Żukowo Rybaki, Stężyca, Sulęczyno Kartuzy, Rybaki Pierszczewo, Sierakowice Stężyca Kartuzy Kartuzy Kartuzy Kartuzy Somonino 2 1 1 2 1 1 1 Ważnym zagadnieniem jest rosnąca liczba osób korzystających z pomocy społecznej. Najczęstszymi przyczynami kwalifikującymi do korzystania z pomocy społecznej są: 54 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - bezrobocie, - niepełnosprawność, - ubóstwo, - niezaradność życiowa. Liczbę osób objętych pomocą w poszczególnych gminach obrazuje tabela. Lp. Gmina Liczba mieszkańców Liczba osób korzystających z pomocy społecznej 2000 2001 2002 2003 3925 4130 4515 5147 1 Kartuzy 30 488 2 Żukowo 23 450 2394 2613 2828 3299 3 Somonino 8 960 1550 1684 2996 2979 4 Przodkowo 6 735 1176 1085 1304 1348 5 Stężyca 8 363 1984 1937 1895 2145 6 Sulęczyno 4 713 1267 1202 1172 1232 7 Sierakowice 16 109 3836 3519 3816 3840 8 Chmielno 6 294 826 964 1365 1488 105 112 16 958 17 134 19 891 21 478 RAZEM Jak wynika z tabeli ponad 20% mieszkańców powiatu korzysta z pomocy społecznej. Natomiast w gminie Sulęczyno aż 29%. Niepokojący jest nie tylko fakt systematycznego zwiększania się liczby osób korzystających ze świadczeń społecznych, ale także przebywanie w systemie pomocowym przez kilka, kilkanaście lat. Problemem nieodłącznie sprzężonym, czy też powodującym ubóstwo jest bezrobocie. Rozmiary i cechy bezrobocia stawiają je w rzędzie najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych do rozwiązania problemów ekonomicznych, politycznych i społecznych. Pokaźną grupę stanowią niepełnosprawni, których stan fizyczny lub psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i społecznymi. Według danych z roku 2002 liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosiła 5.456.711 osób niepełnosprawnych co stanowi 14,3% ogółu ludności. Na terenie Powiatu Kartuskiego liczba ta wynosi obecnie 10.553 (wg danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kartuzach) osób, tj. ok. 10% ogółu ludności. Niwelowanie skutków niepełnosprawności oznacza odejście od socjalnej izolacji i tworzenie mechanizmów oraz instytucji ułatwiających tej 55 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ kategorii osób integrację społeczną w środowisku zamieszkania, w pracy oraz w społeczności – jako całości. Problemem, który wnosi ogromne spustoszenie moralne i emocjonalne jest alkoholizm. Pauperyzacja społeczeństwa, załamanie się autorytetów, brak wzorców moralnych w wychowaniu, społeczna akceptacja nietrzeźwości – stanowią niektóre czynniki ściśle związane z pogłębianiem się skali tego problemu. W rodzinach alkoholizm generuje szereg niekorzystnych zjawisk. Jednym z nich jest brak właściwej opieki nad dziećmi, które trafiają do zastępczych form opieki. W roku 2003 - 169 dzieci przebywało poza rodziną naturalną. Nowym zjawiskiem jest bezdomność; jako zjawisko społeczne wiąże się z brakiem domu, pracy i środków do życia. Obecnie na terenie powiatu realizowane są następujące programy przeciwdziałające marginalizacji i alienacji niektórych grup społecznych: - Program wyrównywania różnic między regionami – program Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. - Program wspierania osób niepełnosprawnych - Koncepcja zintegrowanego systemu pomocy rodzinie i dziecku - Gminne Programy Profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych - Program aktywizacji zawodowej bezrobotnych i ich rodzin. Identyfikacja problemów - wysoki poziom bezrobocia, duży odsetek osób długotrwale pozostających bez pracy, - niski standard zasobów mieszkaniowych (na terenach wiejskich) - słaby rozwój budownictwa mieszkaniowego (niska ilość mieszkań oddawanych do użytku), - postępujące ubożenie mieszkańców, zwłaszcza na terenach wiejskich - mała ilość mieszkań socjalnych, - niewystarczające zaplecze sprzętowe i lokalowe jednostek OSP - bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych 56 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - niska motywacja osób niepełnosprawnych do zmiany swojej sytuacji życiowej - ograniczony dostęp osób niepełnosprawnych do rehabilitacji - uboga oferta pracy dla osób niepełnosprawnych - wzrost agresji wśród dzieci i młodzieży - nieskuteczny system prawny dotyczący sprawców przemocy domowej - wzrost rodzin źle funkcjonujących z powodu alkoholizmu, bezrobocia, ubóstwa, niezaradności - uzależnienie od pomocy społecznej – brak aspiracji życiowych wynikających z własnej niemocy - brak oferty kształcenia dla osób znajdujących się poza systemem edukacji w wieku po 16 roku życia 57 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 5. Kultura w powiecie kartuskim Rozmieszczenie placówek kulturalnych w poszczególnych gminach powiatu. Miejscowość Rodzaje placówek Liczba Gminny Ośrodek Wszystkie gminy 8 Kultury Wszystkie gminy Biblioteki 20 Wszystkie gminy Zespoły folklorystyczne 14 Aktywność społeczna, kulturalna i sportowa może przybierać bardzo różne formy. Zaliczyć tu można przede wszystkim działalność: instytucji obsługi kultury w dużej mierze będących skutkiem realizacji zadań własnych gmin (jako część infrastruktury społecznej - np. stowarzyszeń kulturalnych, charytatywnych, działalność politycznych domy społecznych, turystyczno-krajoznawczych, klubów i biblioteki, sportowych, związków drużyn zawodowych, kultury), działalność oświatowych, religijnych, działalność harcerskich, wreszcie folklorystyczną, działalność wydawanie partii lokalnych czasopism, czy cykliczne organizowanie imprez kulturalnych lub sportowych. Mieszkańcy gmin Powiatu Kartuskiego charakteryzują się znaczną aktywnością kulturalną i sportową pomimo niezbyt dobrze rozbudowanej bazy temu służącej. Zdecydowana większość instytucji kulturalnych w gminach to biblioteki i punkty biblioteczne, jak również domy kultury oraz ewentualnie świetlice wiejskie. Ponadto w Kartuzach działa Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera oraz Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów w Chmielnie. Wiele z podanych placówek ma obiekty wymagające modernizacji i wyposażenia w nowoczesny sprzęt. Należy rozważyć możliwości utworzenia ośrodka animacji kulturalnej, centrów produktów regionalnych, po to, by nastąpiło umocnienie ich roli w życiu społeczności lokalnych. Poprzez zintegrowaną współpracę z organizacjami społecznymi należy wspierać zachowanie dziedzictwa kulturowego, poszczególnych gmin. 58 rozwój obyczajów regionalnych PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 6. Ochrona zdrowia w powiecie kartuskim Placówki służby zdrowia mające swoje siedziby na terenie powiatu są zrestrukturyzowane i działają w oparciu o kontrakty zawarte z Narodowym Funduszem Zdrowia. Opiekę lekarską na poziomie specjalistycznym zapewnia głównie Szpital Powiatowy im. Dr Aleksandra Majkowskiego w Kartuzach, który w chwili obecnej liczy 220 łóżek. W struktury szpitala wchodzą oddziały i poradnie, które zilustrowano w tabeli poniżej. Oddział/poradnia Oddział wewnętrzny Oddział chirurgiczny Oddział położniczo - ginekologiczny Z pododdziałem noworodków Oddział anestezjologii i intensywnej terapii Szpitalny oddział ratunkowy, zespół wyjazdowy "R”, W1, W2, NWOCH, P Blok operacyjny Laboratorium analityki medycznej Pracownia RTG Wypożyczalnia Sprzętu Ortopedycznego Szkoła Rodzenia Poradnia Ortopedyczna Poradnia Chirurgiczna Ośrodki i jednostki organizacyjne realizujące zadania z zakresu ochrony zdrowia i opieki społecznej borykają się z dużym problemem, którym w głównej mierze jest nie dofinansowanie tych placówek. Stan techniczny obiektów większości placówek nie jest najlepszy. Niezbędne są nakłady inwestycyjne, doposażenie w odpowiedni sprzęt i dostosowanie obiektów do odpowiednich standardów. W szczególności komputeryzacja systemu informacyjnego i budowa OIOM - u. W powiecie znajduje ponad 20 aptek zlokalizowanych na terenie wszystkich gmin. 59 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 7. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym poziom bezpieczeństwa Warunki i jakość życia mieszkańców Powiatu Kartuskiego determinowane są głównie przez miejsce zamieszkania. Wiejska sieć osadnicza powiatu jest silnie zróżnicowana. Na obszarach silniej zalesionych wykształciło się szereg małych miejscowości liczących po kilkudziesięciu mieszkańców. Na obszarze tym bardzo słabo rozwinięta jest infrastruktura. Zdecydowanie najlepsza sytuacja występuje w miejscowościach gminnych, które posiadają odpowiednia infrastrukturę, zapewniającą obsługę mieszkańców na stosunkowo wysokim poziomie. Na poziom życia mieszkańców powiatu pozytywnie wpływa również centralne usytuowanie Kartuz jako stolicy powiatu oraz stosunkowa dobrze rozwinięty transport publiczny. Około 15% ludności powiatu mieszka w mieście Kartuzy, który dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze oferuje najlepsze warunki życia. W Kartuzach działa Powiatowa Komenda Policji, obejmująca swym zasięgiem obszar całego powiatu. W pozostałych gminach działają posterunki gminne. Z danych udostępnionych przez Komendę wynika, iż w porównaniu do lat poprzednich w 2003 roku na terenie powiatu odnotowano wzrost przestępstw w kategoriach: zgwałcenia, rozboje, przestępstwa drogowe i fałszerstwa kryminalne. Spadek przestępstw odnotowano w kategoriach: kradzieże, zabójstwa. Stwierdzono także znacznie wzrost ilości przestępstw wykrytych. Wzrost liczby wypadków drogowych odnotowano na terenie gmin: Sulęczyno, Żukowo, Chmielno. W pozostałych gminach ilość wypadków drogowych spada. W okresie od 01.01. – 31.12.2003 roku jednostki ochrony przeciwpożarowej Powiatu Kartuskiego interweniowały 1318 razy. Średnio jednostki wyjeżdżały do zdarzeń 3,7 razy w ciągu doby. Wśród interwencji jednostek Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczych Straży Pożarnych należy wymienić: - 347 pożarów, - 932 miejscowych zagrożeń - 39 alarmów fałszywych Podział zdarzeń na pożary, miejscowe zagrożenia i fałszywe alarmy w poszczególnych gminach przestawia poniższa tabela. 60 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Powiat Chmielno Kartuzy Przodkow Sierakowice Somonino Stężyca Sulęczyno Żukowo o Pożary 347 29 101 15 33 29 28 22 90 MZ 932 47 301 55 110 93 63 86 177 AF 39 1 15 2 1 4 8 1 7 1318 77 417 72 144 126 99 109 274 Razem 8. Usługi finansowe Bardziej złożona obsługa finansowa mieszkańców i podmiotów gospodarczych (operacje bankowe, kredyty, wymiana walut, rachunki oszczędnościowe) możliwa jest przede wszystkim w Kartuzach. W powiecie funkcjonuje Bank Spółdzielczy w Sztumie o/ Kartuzy oraz o/Somonino i Przodkowo, inne banki spółdzielcze, poza tym PKO BP, PKO S.A., oraz filia Banku Pocztowego, 61 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ III. Kierunki rozwoju powiatu i związane z tym zadania polegające na poprawie sytuacji na jego obszarze Misja: Powiat Kartuski miejscem dla przedsiębiorczości i wypoczynku, bogaty pięknem krajobrazu i tradycji kaszubskiej. Określone poniżej kierunki rozwoju podano patrząc przez pryzmat zadań powiatu tak jak ustalono w punkcie I niniejszego opracowania w sferze technicznej, społecznej i gospodarczej. Kwestia ta została omówiona w rozdziale analiza przy identyfikacji problemów. 1.Sfera techniczna Infrastruktura techniczna jest głównym motorem do rozwoju gospodarczego powiatu. Program ten będzie realizowany poprzez: poprawę infrastruktury transportowej. Drogi Specyfika położenia Powiatu Kartuskiego, a w szczególności jego infrastruktury drogowej polega na tym , że przez Powiat Kartuski przebiegają dwie drogi krajowe tzn. droga nr 7 i 20 i w większości przypadków od dróg krajowych drogi powiatowe przejmują ruch komunikacyjny i stanowią jedyną sieć komunikacyjną rozprowadzającą ruch do ważnych węzłów administracyjnych , gospodarczych i turystycznych . Dlatego też zachodzi pilna potrzeba odbudowy technicznej i rozbudowy sieci dróg powiatowych w możliwie krótkim okresie czasu tj. w latach 2004 –2006 i 2007 – 2013. Realizacja przyjętego programu w zakresie rozbudowy infrastruktury drogowej będzie miała duży wpływ na rozwój naszego regionu i może stanowić bodziec do jego rozwoju gospodarczego, natomiast jego zaniechanie spowoduje stagnację lub znacznie spowolni rozwój gospodarczy. Biorąc pod uwagę wieloletnie niedoinwestowanie dróg, co w chwili obecnej uwidacznia się tym, że drogi powiatowe w większości są wąskie , posiadające 62 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ nawierzchnię asfaltową ponad 20-letnią, bez odpowiedniego wyposażenia w znacznym stopniu bezpieczeństwa, a ogranicza ich także spełnia nie przepustowość, wymagań nie gwarantuje stawianych przez użytkowników dróg. W wielu przypadkach stan techniczny jest przyczyną rezygnacji z inwestowania przez inwestorów zewnętrznych i miejscowych. Mając powyższe na uwadze w pierwszej kolejności nadano rangę zadań bardzo pilnych, jakie powinny być wykonane w latach 2004-2006, siedmiu zadaniom o wartości ; 11918,8 tys. zł. Za wymienioną sumę planuje się wybudować 5,7 km drogi oraz zmodernizować 9,45 km. W planowanej sumie uwzględniono również koszt budowy jednego mostu w Sulęczynie. Realizacja założonego planu usprawni w znacznym stopniu lokalną komunikację, w szczególności przyczyni się do uruchomienia nowych, atrakcyjnych terenów inwestycyjnych i rekreacyjno – turystycznych. Rozwój inwestycji oraz bazy turystyczno-rekreacyjnej będzie miał wpływ na powstawanie nowych miejsc pracy, zmniejszając stopę bezrobocia, która w naszym regionie wynosi obecnie 21 %. Powiat kartuski posiada 46 km dróg powiatowych o nawierzchni gruntowej. Aby zmienić tą sytuację, a przede wszystkim umożliwić dogodny dojazd mieszkańcom, przyjęto plan w zakresie inwestycji drogowych na lata 2004 – 2006, jakie planuje się wykonać na drogach o nawierzchni gruntowej. Planuje się drogi gruntowe przebudować na drogi o nawierzchni bitumicznej. W konsekwencji to spowoduje, że wymienione drogi będą dostępne dla pojazdów samochodowych i innych, a użytkownikom ułatwi dostęp do pozostałych dróg i ośrodków. - Budowa drogi Powiatowej Kiełpino-Pikarnia 2,3 km - Budowa drogi Powiatowej Kamienica Królewska-Niepoczołowice 1,6 km - Rozbudowa i modernizacja drogi powiatowej Chmielno-Wygoda 2,75 km - Budowa drogi 254 od skrzyżowania z drogą krajową nr 20 do Wyczechowa 1,8 km - Rozbudowa i modernizacja drogi powiatowej Lniska-Przyjaźń-Łapino 5 km - Rozbudowa drogi Grzybno-Szarłata1 km 63 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - Budowa mostu w Sulęczynie - Rozbudowa i modernizacja drogi Somonino-Ostrzyce 1,2 km - Modernizacja drogi Borucino-Kamienica Szlachecka 2 km - Budowa drogi w Sulminie 1,2 km 2. Sfera społeczna Rozwój infrastruktury społecznej ma na celu poprawę sytuacji na rynku pracy, stanu oświaty i kultury, a także ochrony zdrowia i opieki społecznej mieszkańców naszego powiatu. 2.1. Poprawa sytuacji na rynku pracy Duża część mieszkańców powiatu to byli pracownicy sfery obsługi rolnictwa oraz byłych państwowych przedsiębiorstw oraz członkowie ich rodzin. Społeczność ta nie posiada tradycji prywatnej inicjatywy i rozwoju poza rolnictwem. W konsekwencji tych uwarunkowań oraz w związku z wysokim bezrobociem i jego strukturą, narastają bariery rozwoju gospodarczego regionu. Pozbawieni środków do życia ludzie podejmują „pracę na czarno”, co powoduje rozwój szarej strefy i kolejne problemy społeczne. W celu zmniejszenia negatywnych skutków wynikających z istniejących barier rozwoju MŚP niezbędne jest podjęcie aktywnej polityki wobec tego sektora gospodarki. Działania związane z Programem Rozwoju Lokalnego powinny tworzyć koniunkturę dającą szansę zaoferowania społeczeństwu powiatu miejsc pracy dla osób: - które utraciły pracę w rolnictwie, - słabo wykształconych, - które utraciły pracę w pozostałych działach gospodarki w wyniku ich załamania. - długotrwale pozostających bez pracy 64 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Zakładane działania w celu pobudzenia rozwoju gospodarki z użyciem szeregu instrumentów prawnych, finansowych i organizacyjnych to między innymi: - dostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy, - świadczenie doradztwa prawno – finansowego, - pomoc w uzyskaniu zewnętrznych środków finansowych z przeznaczeniem na rozwój małej przedsiębiorczości. - kreowanie miejsc pracy w innych usługach o charakterze specjalistycznym w zakresie obsługi ruchu turystycznego - pozyskiwanie środków krajowych oraz zagranicznych Ponadto Powiatowy Urząd Pracy podejmuje szereg działań przeciwdziałających bezrobociu: 1. Prace interwencyjne 2. Roboty publiczne 3. Refundacja wynagrodzeń absolwentów 4. Staż absolwenckie 5. Pożyczki dla bezrobotnych na podjęcie pozarolniczej działalności 6. Pożyczki dla pracodawców na utworzenie nowych miejsc pracy 7. Szkolenie 8. Program pierwsza praca 9. Program Gryf 10. Poradnictwo i informacja zawodowa 11. Klub pracy 12. Projekty ze wsparcia środków unijnych 2.2. Problem rozwoju ochrony zdrowia i opieki społecznej Problem ochrony zdrowia i opieki społecznej zmierza w kierunku poprawy dostępu usług medycznych dla mieszkańców w zakresie podstawowym i specjalistycznym. 65 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Kierunki rozwoju powiatu w sferze ochrony zdrowia zawarte są w przyjętej przez Radę Powiatu “Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego na lata 2000-2010”, która zakłada: 1.Stworzenie warunków do powstania różnorodnej nowoczesnej opieki zdrowotnej i społecznej - Poprawa infrastruktury i jakości usług w zakresie służby zdrowia - Stworzenie systemu zapewniającego kompleksową opiekę nad osobami niepełnosprawnymi i rodzinami potrzebującymi wsparcia - Podjęcie działań w zakresie nowoczesnej profilaktyki społecznozawodowej Kierunki rozwoju powiatu w sferze pomocy społecznej zawarte są w przyjętej przez Radę Powiatu „Strategii pomocy dzieciom, młodzieży i rodzinie w powiecie kartuskim na lata 2000-2010”, która zakłada: - Stworzenie systemu współpracy osób i instytucji zajmujących się pomocą rodzinie w powiecie kartuskim. - Stworzenie systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzinie. - Stworzenie systemu kształcenia kadry psychologiczno-pedagogicznej oraz rodziców i wolontariuszy. - Stworzenie odpowiednich warunków do życia i rozwoju dzieciom i młodzieży pozbawionych opieki rodzin pierwotnych. - Zorganizowanie na terenie powiatu odpowiednich warunków do resocjalizacji dla dzieci i młodzieży wchodzącej w konflikt z prawem. - Wprowadzenie nowych elementów do istniejącego systemu pomocy dla dzieci i młodzieży uzależnionej. 66 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 3. Strefa gospodarcza Priorytetem rozwoju gospodarczego jest stworzenie warunków do efektywnego wykorzystania istniejącego potencjału gospodarczego dla wielofunkcyjnego rozwoju powiatu, a przede wszystkim aktywizacja i rozwój obszarów wiejskich przez tworzenie dogodnych warunków inwestowania dla kapitału rodzimego i zagranicznego. 67 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ IV. Realizacja zadań i projektów, powiązania zadań z innymi projektami, oczekiwane wskaźniki. Lp. Kryterium Zgodność z Etapy planem realizacji Nazwa projektu kolejności realizacji zagospodarowania od 1-7 przestrzennego Wskaźniki produktu Wskaźniki rezultatu Wskaźniki oddziaływania Podmioty wdrażające Uwagi -liczba mieszkańców korzystająca z inwestycji (w tys. osób) -wzrost lokalnej infrastruktury turystycznej (nowe obiekty) - skrócenie czasu przejazdu ( min) -roczne wykorzystanie drogi ( liczba samochodów) - powierzchnia terenów inwestycyjnych, które staną się dostępne (ha) - zwiększenie dostępu do rynku pracy ( liczba nowych etatów) -wzrost atrakcyjności turystycznej powiatu - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej powiatu - utrzymanie liczby nowopowstałych podmiotów gospodarczych -wzrost liczby odwiedzających turystów ( w tys. osób) - poprawa stanu środowiska dla Miś - wzrost dostępu do edukacji - spadek bezrobocia Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Powiązanie inwestycji z projektem budowy haki sportowej w Somoninie. Powiązanie inwestycji z projektem Budowa drogi Niepoczoło wice –Linia, beneficjent: Powiat Wejherowsk i Powiązanie inwestycji z projektem Remont Domu Pomocy Społecznej Planowane inwestycje na lata 2004-2006 Infrastruktura drogowa 1. 2. 3. Budowa drogi Powiatowe KiełpinoPikarnia 1 Budowa Drogi Powiatowej Kamienica KrólewskaNiepoczołowice 2 Rozbudowa i modernizacja drogi Kobysewo – Żukowo 3 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 20042006 - długość wybudowanej drogi- 2,3 km 20042006 - długość wybudowanej drogi- 1,6 km 20042006 - długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 5,5 km 68 Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - zwiększona dostępność drogowa 4. 5. 6. 7. Rozbudowa i modernizacja drogi powiatowej ChmielnoWygoda Budowa drogi od skrzyżowania z drogą krajową nr 20 do Wyczechowa Rozbudowa i modernizacja drogi SomoninoOstrzyce Budowa mostu w Sulęczynie 4 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 5 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 7 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 6 w Kobysewie. Powiązanie inwestycji z projektem Bramy Kaszubskie go Pierścienia 20042005 -długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 2,75 km Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych 20042008 -długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 1,8 km Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych 20052006 -Długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 1,2 km Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych 2005 Nie dotyczy 69 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Oświata 1. Budowa Sali gimnastycznej przy ZSO w Kartuzach 1 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 20042006 - powierzchnia wybudowanej hali (m²) - - 2. 3. 4. Budowa Sali gimnastycznej w Sierakowicach, zaplecza oraz łącznika do budynku 2 Kapitalny remont budynku internatu przy SOSW w Kartuzach Budowa Sali gimnastycznej w Somoninie 3 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 20042007 - powierzchnia wybudowanej hali (m²) liczba osób korzystającyc h z hali powstanie nowych miejsc pracy poprawa komfortu i warunków nauczania - - - - 4 Nie dotyczy 20062008 - powierzchnia wyremontowaneg o budynku (m²) Zgodne z planem 2004dok - powierzchnia zagospodarowania 2006- wybudowanej hali przestrzennego 2008 (m²) - poprawa estetyki - zwiększenie funkcjonalności - - - 70 liczba osób korzystającyc h z hali powstanie nowych miejsc pracy poprawa komfortu i warunków nauczania wzrost poziomu umiejętności uczniów liczba utrzymanych miejsc pracy wzrost ilości MŚP wzrost dostępu do edukacji polepszenie stanu zdrowia mieszkańców wzrost poziomu wykształcenia Starostwo Powiatowe w Kartuzach Starostwo Powiatowe w Kartuzach Powiązanie inwestycji z projektem Bramy Kaszubskie go Pierścienia Starostwo Powiatowe w Kartuzach Starostwo Powiatowe w Kartuzach Powiązanie inwestycji z projektem Budowa drogi KiełpinoPikaria PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Infrastruktura społeczna i ochrony zdrowia 1. Modernizacja i remont Domu Pomocy Społecznej w Kobysewie 1 Nie dotyczy 20042006 - powierzchnia wyremontowaneg o budynku (m²) - - - - 2. „Rewitalizacja Szpitala Powiatowego im. Dr A. Majkowskiego w Kartuzach” Budowa pomieszczeń szpitalnych w Kartuzach na oddział anestezjologii i intensywnej terapii 2 Nie dotyczy 20052007 - powierzchnia wyremontowaneg o budynku (m²) - - - - 71 zwiększenie funkcjonalnoś ci eksploatowan ych obiektów zwiększenie bezpieczeńst wa osób korzystającyc h z obiektów spadek poziomu zanieczyszcze ń obniżenie kosztów eksploatacji obiektów poprawa komfortu nowe miejsca pracy Starostwo Powiatowe w Kartuzach obniżenie kosztów leczenia poprawa warunków leczenia poprawa diagnostyki stanu zdrowia pacjenta zwiększenie dostępności do specjalistyczn ych usług medycznych dla poprawa zdrowia mieszkańców ochrona środowiska naturalnego poprawa jakości leczenia poprawa zdrowia mieszkańców Starostwo Powiatowe w Kartuzach Szpital Powiatowy w Kartuzach - - - - Powiązanie inwestycji z projektem Rozbudowa i modernizacj a drogi KobysewoŻukowo PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ mieszkańców obniżenie kosztów eksploatacji - wzrost standardu pracy szpitalu - wzrost szybkości obsługi pacjentów - 3. „Rewitalizacja Szpitala Powiatowego im. Dr A. Majkowskiego w Kartuzach” Komputeryzacj a szpitala w Kartuzach 3 4. Budowa Powiatowego Centrum Ratowniczego przy KPPSP w Kartuzach 4 Nie dotyczy 20052006 - liczba nowych komputerów 20052006 - powierzchnia wybudowanego obiektu (m²) 72 - wzrost standardu pracy - wzrost szybkości obsługi - zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców - wzrost kwalifikacji przeszkolonego personelu -wzrost zadowolenia pacjentów -wzrost poziomu zinformatyzowania szpitala -wzrost łatwości zapobiegania problemom - powstanie nowych miejsc pracy Starostwo Powiatowe w Kartuzach Szpital Powiatowy w Kartuzach Powiatowa Komenda Straży Pożarnej PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Lp. Kryterium Zgodność z Etapy planem realizacji Nazwa projektu kolejności realizacji zagospodarowania przestrzennego Wskaźniki produktu Wskaźniki rezultatu Wskaźniki oddziaływania Podmioty wdrażające Uwagi Organizacje pozarządowe Planowane inwestycje na lata 2004-2006 Turystka 1. Bramy Kaszubskiego Pierścienia 1 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 20052007 - 16 bram zlokalizowanych na obszarze Kaszubskiego Pierścienia 73 - liczba osób korzystających z inwestycji - wzrost lokalnej infrastruktury turystycznej - liczba turystów odwiedzających obszar Kaszubskiego Pierścienia ( w tys. osób) - powstanie nowych miejsc pracy - powstanie nowych podmiotów gospodarczych -wzrost Stowarzyszenie atrakcyjności Turystyczne turystycznej Kaszuby obszaru - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej obszaru - utrzymanie liczby nowopowstałych podmiotów gospodarczych -wzrost liczby odwiedzających turystów ( w tys. osób) - spadek bezrobocia Projekt Programu Kaszubski Pierścień realizowany w ramach współpracy 5 powiatów: bytowskiego, chojnickiego, lęborskiego, kartuskiego, kościerskieg o oraz gminy Przywidz PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ Lp. Kryterium Zgodność z Etapy planem realizacji Nazwa projektu kolejności realizacji zagospodarowania od 1-15 przestrzennego Wskaźniki produktu Wskaźniki rezultatu Wskaźniki oddziaływania Podmioty wdrażające -liczba mieszkańców korzystająca z inwestycji (w tys. osób) -wzrost lokalnej infrastruktury turystycznej (nowe obiekty) - skrócenie czasu przejazdu ( min) -roczne wykorzystanie drogi ( liczba samochodów) - powierzchnia terenów inwestycyjnych, które staną się dostępne (ha) - zwiększenie dostępu do rynku pracy ( liczba nowych etatów) - zwiększona dostępność -wzrost atrakcyjności turystycznej powiatu - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej powiatu - utrzymanie liczby nowopowstałych podmiotów gospodarczych -wzrost liczby odwiedzających turystów ( w tys. osób) - poprawa stanu środowiska dla Miś - wzrost dostępu do edukacji - spadek bezrobocia Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Planowane inwestycje na lata 2007-2013 Infrastruktura drogowa 1. Rozbudowa drogi Szarłata – Chopy 1 Zgodne z planem 2004 -długość zagospodarowania (dokum) przebudowanej drogi- 1 km przestrzennego 2007 2008 2. Rozbudowa i modernizacja drogi powiatowej LniskaPrzyjaźńŁapino Budowa drogi powiatowej GrzybnoSzarłata 3 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego Przebudowa drogi powiatowej ChmielnoLipowiec Przebudowa drogi powiatowej Egiertowo- 5 3. 4. 5. 4 2007 2008 -długość zmodernizowanej drogi- 5 km 2009 - długość wybudowanej drogi- 1,2 km 20092011 - długość przebudowanej drogi- 3,5 km 2010 2011 - długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 3,7 km Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 7 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 74 Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Uwagi PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 6. 7. 8. 9. Przywidz Modernizacja drogi powiatowej MiechucinoZajezierzeWygoda Łączyńska Modernizacja drogi powiatowej KłosowoCzeczewo Budowa drogi powiatowej KoloniaBędargowo drogowa 8 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 10 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 12 20112012 -długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 6,4 km 20122013 -długość rozbudowanej i zmodernizowanej drogi- 2,9 km 2013 -Długość wybudowanej drogi- 1,2 km Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego Budowa drogi w Sulminie 2 -Długość wybudowanej drogi- 1,2 km 10. Przebudowa mostu w Kczewie 6 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 2009 - powierzchnia przebudowanego mostu 11. Przebudowa mostu w Garczu 9 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 2010 - powierzchnia przebudowanego mostu 12. Przebudowa mostu w Gołubiu 11 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 2012 - powierzchnia przebudowanego mostu Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 75 -liczba mieszkańców korzystająca z inwestycji (w tys. osób) -wzrost lokalnej infrastruktury turystycznej (nowe obiekty) - skrócenie czasu przejazdu ( min) -roczne wykorzystanie drogi ( liczba samochodów) - powierzchnia terenów inwestycyjnych, które staną się dostępne (ha) - zwiększenie dostępu do rynku pracy ( liczba nowych etatów) - zwiększona dostępność Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych -wzrost atrakcyjności turystycznej powiatu - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej powiatu - utrzymanie liczby nowopowstałych podmiotów gospodarczych -wzrost liczby odwiedzających turystów ( w tys. osób) - poprawa stanu środowiska dla Miś - wzrost dostępu do edukacji - spadek bezrobocia Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych Starostwo Powiatowe w Kartuzach Zarząd Dróg Powiatowych PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ drogowa Oświata 1. Budowa Sali gimnastycznej przy ZSP w Przodkowie 2 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 20102011 - powierzchnia wybudowanej hali (m²) - - - liczba osób korzystającyc h z hali powstanie nowych miejsc pracy poprawa komfortu i warunków nauczania - - - - - 2. Rozbudowa łącznika Sali gimnastycznej przy ZST w Kartuzach 3 Zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego 20102011 - powierzchnia wybudowanej hali (m²) oraz powierzchnia łącznika - - - liczba osób korzystającyc h z inwestycji powstanie nowych miejsc pracy poprawa komfortu i warunków nauczania - - - - 76 wzrost poziomu umiejętności uczniów liczba utrzymanych miejsc pracy wzrost ilości MŚP wzrost dostępu do edukacji polepszenie stanu zdrowia mieszkańców wzrost poziomu wykształcenia wzrost poziomu umiejętności uczniów liczba utrzymanych miejsc pracy wzrost ilości MŚP wzrost dostępu do edukacji wzrost poziomu wykształcenia Starostwo Powiatowe w Kartuzach Starostwo Powiatowe w Kartuzach PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ 3. Kapitalny remont starego budynku dydaktycznego ZSO w Kartuzach 1 Nie dotyczy 20092010 - powierzchnia wyremontowaneg o budynku (m²) - - - 4. Doprowadzenie sieci gazowej wraz z modernizacją kotłowni w ZSZ i O w Kartuzach 4 Nie dotyczy 2011 - długość sieci gazowej (m) - powierzchnia zmodernizowanej kotłowni (m²) - - - liczba osób korzystającyc h z inwestycji powstanie nowych miejsc pracy poprawa komfortu i warunków nauczania liczba osób korzystającyc h z inwestycji powstanie nowych miejsc pracy poprawa komfortu i warunków nauczania - - - - wzrost poziomu umiejętności uczniów liczba utrzymanych miejsc pracy wzrost ilości MŚP wzrost dostępu do edukacji wzrost poziomu wykształcenia Starostwo Powiatowe w Kartuzach poprawa komfortu nowe miejsca pracy Starostwo Powiatowe w Kartuzach Starostwo Powiatowe w Kartuzach Pomoc Społeczna 1. Modernizacja i remont starego budynku Domu Pomocy Społecznej w Kobysewie oraz budowa II-go pawilonu mieszkalnego dla pensjonariuszy 1 Nie dotyczy 20092011 - powierzchnia wyremontowaneg o budynku (m²) - powierzchnia wybudowanego budynku (m²) - - - 77 zwiększenie funkcjonalnoś ci eksploatowan ych obiektów zwiększenie bezpieczeńst wa osób korzystającyc h z obiektów spadek poziomu zanieczyszcze PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO ___________________________________________________________________________ - 78 ń obniżenie kosztów eksploatacji obiektów PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO V. Powiązanie projektu/ów z innymi działaniami realizowanymi na terenie powiatu Zaplanowane projekty drogowe rozproszone są na całej powierzchni powiatu, zarówno uwagi na fakt, iż jest on obszarem potencjału rozwoju gospodarczego infrastrukturze wysoko rozwiniętej infrastrukturze turystycznej. Projekty te powiązane są również z przebiegającymi w tym obszarze drogami krajowymi nr oraz wojewódzkimi, a także z realizacją inwestycji gminnych. Stworzenie sieci dróg wysokiej jakości ma na względzie powstanie regionu o wysokiej atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej. Chcąc być dobrym partnerem regionalnym, dla tych, którzy chcą na tych obszarach inwestować, z drugiej strony obszarem często odwiedzanym przez turystów zarówno krajowych jak i zagranicznych powiat kartuski musi realizować projekty drogowe. Realizacja projektów z zakresu infrastruktury drogowej jest także ściśle powiązana z projektami realizowanymi w ramach Programu Organizacji i Rozwoju Kaszubski Pierścień, będącego wspólną inicjatywą pięciu powiatów: bytowskiego, chojnickiego, kartuskiego, kościerskiego, lęborskiego. Zakładamy duży wysiłek partnerów społecznych i instytucjonalnych w działaniach zdefiniowanych jako przeciwdziałanie marginalizacji społecznej, ponieważ powiat kartuski jest obszarem o wysokiej stopie bezrobocia. Wynosi ono ok. 21 %. Wszelkie działania powiatu i w/w instytucji, które zamierzamy realizować poprzez środki finansowe Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) nie będą efektywne, jeśli zadania inwestycyjne dofinansowywane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (w ramach ZPORR) nie będą realizowane. W sytuacji wysokiego bezrobocia uzasadniony jest wysiłek skierowany na utrzymanie standardu placówek powiatu. Chcemy je rozwijać m.in. jako miejsca pracy, nauki. Będziemy czynić też starania o merytorycznie wysoką ich jakość. 79 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO VI. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć planu Oczekiwane przez powiat wskaźniki osiągnięć planu służą zmierzeniu osiągnięcia celów szczegółowych zdefiniowanych w dokumencie pt. Uzupełnienie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (priorytet 3, działania 3.1). Głównym celem działania 3.1 jest przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich (obszary wiejskie to obszary usytuowane poza granicami administracyjnymi miast) i małych miast do 20 tys. mieszkańców. Dodatkowo określone są następujące cele szczegółowe działania: - wzrost mobilności zawodowej mieszkańców wsi i małych miast - tworzenie warunków do dywersyfikacji działalności gospodarczej. Do pomiaru tychże szczegółowych celów służą wskaźniki produktu i rezultatu, mierzące natychmiastowe efekty dotyczące bezpośrednich beneficjentów finansowanych działań. W przypadku zaplanowanych przez powiat kartuski projektów zadań inwestycyjnych i remontowych są to „oczekiwane rezultaty” wpisane w tabelach: Planowane projekty inwestycyjne i remontowe w latach 2004 – 2006 oraz w latach 2007 – 2013 w rozdziale IV. Realizacja zadań i projektów. Z niniejszego planu jedynie zaplanowane inwestycje drogowe wpisują się w obszar poszukiwania dofinansowania z funduszy strukturalnych z Działania 3.1. (pozostałe dotyczące infrastruktury głównie szkolnej i ratownictwa medycznego z działania 3.5.), dlatego szczegółowo zanalizowane zostały wskaźniki monitorowania tychże inwestycji, które zostały przedstawione poniżej: 80 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO Infrastruktura transportowa Produkt Długość wybudowanych dróg powiatowych (km) Długość zmodernizowanych dróg powiatowych (km) Liczba wybudowanych obiektów mostowych (szt) Liczba zmodernizowanych obiektów mostowych (szt) Rezultat Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu Wzrost dostępu do lepszych jakościowo dróg Wzrost lokalnej infrastruktury turystycznej Skrócenie czasu przejazdu Roczne wykorzystanie drogi Zwiększony dostęp do rynku pracy Powstanie nowych miejsc pracy Oddziaływanie Liczba pojazdów korzystających z drogi ( w okresie 1 roku) Ceny gruntów inwestycyjnych, które stały się lepiej dostępne (w okresie 2 lat) Liczba miejsc pracy utworzonych na obszarze oddziaływania inwestycji ( w okresie 2 lat) Liczba nowych przedsiębiorstw ( w okresie 2 lat) Liczba turystów na obszarze oddziaływania inwestycji ( w okresie 1 roku) Wzrost dostępu do edukacji Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego Infrastruktura oświatowa Produkt Powierzchnia zmodernizowanych szkół (m²) Powierzchnia wybudowanych sal gimnastycznych (m²) Rezultat Liczba uczniów korzystających z inwestycji Liczba osób korzystających z Sali Powstanie nowych miejsc pracy 81 Oddziaływanie Poprawa warunków nauczania Ułatwienie dostępu do edukacji Polepszenie stanu zdrowia mieszkańców Wzrost poziomu wykształcenia Liczba miejsc pracy utworzonych na obszarze działania PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO inwestycji ( w okresie 2 lat) Infrastruktura społeczna i ochrony zdrowia Powierzchnia zmodernizowanych obiektów (m²) Liczba zakupionych komputerów (szt.) Liczba zakupionego sprzętu medycznego (szt.) Liczba pacjentów i pensjonariuszy korzystających z inwestycji Powstanie nowych miejsc pracy 82 Poprawa warunków leczenia Ułatwienie dostępu do leczenia Polepszenie stanu zdrowia mieszkańców Wzrost poziomu wykrywalności chorób Liczba miejsc pracy utworzonych na obszarze działania inwestycji ( w okresie 2 lat) wzrost zadowolenia pacjentów wzrost poziomu zinformatyzowania szpitala wzrost łatwości zapobiegania problemom PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO VII. Plan finansowy na lata 2004-2006 i na następne planowane lata Okres realizacji Wartość ogółem w tys. zł. Środki własne jst w tys. zł. drogi Kiełpino- 2004 2005 2006 6392,02 72,2 504,24 1075,72 1652,16 2.Budowa Drogi Powiatowej Kamienica KrólewskaNiepoczołowice 3.Rozbudowa i modernizacja drogi Kobysewo - Żukowo 2004 2005 2006 3560,52 2004 2005 2006 1756 4.Rozbudowa i modernizacja drogi powiatowej ChmielnoWygoda 5.Budowa drogi 254 od skrzyżowania z drogą krajową nr 20 do Wyczechowa 2004 2005 878 2004 2005 2006 2007 2008 513 6.Budowa mostu w Sulęczynie 2005 627 7.Rozbudowa i modernizacja drogi Somonino-Ostrzyce 2005 2006 Nazwa inwestycji 1.Budowa Powiatowe Pikarnia Łącznie: 55,01 364,63 511,75 931,39 Środki UE w tys. zł. 120 189,5 309,5 568,5 568,5 60 38,25 114,75 37,50 37,50 173,25 156,75 156,75 112,50 112,50 339,75 470,25 470,25 83 - - - - - - - - - - - - - - - 1093,88 1535,26 2629,14 606 606 1212 84,25 35,45 119,7 14205,34 3886,75 Inne w tys. zł 1512,71 3227,16 4739,87 140 202 202 544 478,8 Środki Środki budżet prywatne u w tys. zł. państw a w tys. zł. - 252,75 106,35 359,1 10318,61 - - - - - PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO Nazwa inwestycji Okres realizacji Wartość ogółem w tys. zł. 1.Budowa Sali gimnastycznej przy ZSO w Kartuzach 2004 2005 2006 1800 2.Budowa Sali gimnastycznej w Sierakowicach, zaplecza oraz łącznika do budynku 2004 2005 2006 2007 2559 3.Kapitalny remont budynku internatu przy SOSW w Kartuzach 4.Budowa Sali gimnastycznej w Somoninie 2006 2007 2008 570 2004 2005 2006 2007 2008 1294,7 Łącznie: 6223,7 Środki własne jst w tys. zł. 16,47 350 95,88 462,35 Środki UE w tys. zł. 1050 287,65 1337,65 57,66 62,84 250,00 312,5 683,00 188,51 750,00 937,5 1876,01 45,00 60,00 37,50 142,5 3,66 135 180 112,50 427,5 25,00 172,43 125,34 326,43 75,00 517,28 376,01 968,29 Środki budżetu państwa w tys. zł. - 1614,28 4609,45 Środki prywatne Inne w w tys. zł. tys. zł - - - - - - - - - - - - - - Okres realizacji Wartość ogółem w tys. zł. Środki własne jst w tys. zł. 1.Modernizacja i remont Domu Pomocy Społecznej w Kobysewie 2.Budowa Powiatowego Centrum Ratowniczego przy KPPSP w Kartuzach 2004 2005 2006 1000 2004 2005 2006 1000 32 121 121 274 - 3.Budowa pomieszczeń szpitalnych na oddział anestozjologi i intensywnej terapii 4.Komputeryzacja Szpitala w Kartuzach 2005 2006 2007 2800 250 250 200 700 750 750 600 2100 - - 60 200 740 Środki KPPSP oraz środki pozyskan e - 20052006 1200 150 150 300 450 450 900 - - - - - 6000 1274 3726 Nazwa inwestycji Łacznie: 84 Środki Środki Środki UE w budżetu prywatne w tys. Zł. państw tys. zł. a w tys. zł. 363 363 726 - Inne w tys. zł - 1000 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO Nazwa inwestycji 1.Rozbudowa drogi Szarłata – Chopy 2.Budowa Sulminie drogi Okres realizacji Wartość ogółem w tys. zł. Środki własne jst w tys. zł. 2004 2007 2008 200 60 17,50 17,50 95,00 52,50 52,50 105 10 217,34 217,34 444,68 213,78 213,78 427,56 30 652,01 652,01 1334,02 641,33 641,33 1282,66 - - - - - - w 2005(dok) 2007 2008 1778,7 Środki UE w tys. zł. Środki Środki budżet prywatne u w tys. zł. państw a w tys. zł. - Inne w tys. zł - 3.Rozbudowa i modernizacja drogi powiatowej LniskaPrzyjaźń-Łapino 4.Budowa drogi powiatowej GrzybnoSzarłata 5.Przebudowa drogi powiatowej ChmielnoLipowiec 2007 2008 1710,2 2009 1200 300 300 900 900 - - - 2009 2010 2011 5600 - - 2010 2011 1480 - - 2011 2012 2560 1200 1500 1500 4200 555 555 1110 960 960 1920 - 6.Przebudowa drogi powiatowej Egiertowo-Przywidz 7.Modernizacja drogi powiatowej MiechucinoZajezierze-Wygoda Łączyńska 8.Modernizacja drogi powiatowej KłosowoCzeczewo 400 500 500 1400 185 185 370 320 320 640 - - - 2012 2013 1160 145 145 290 435 435 870 - - 9.Budowa powiatowej Będargowo 2013 1200 300 300 900 900 - - drogi Kolonia- - 10.Przebudowa mostu w Kczewie 2009 300 75 75 225 225 - - - 11.Przebudowa mostu w Garczu 2010 500 125 125 375 375 - - - 12.Przebudowa mostu w Gołubiu 2012 200 50 50 150 150 - - - 17888,9 4517,24 13371,68 Łącznie 85 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO Okres realizacji Wartość ogółem w tys. zł. 1.Budowa Sali gimnastycznej przy ZSP w Przodkowie 2010 2011 1400 2.Rozbudowa łącznika Sali gimnastycznej przy ZST w Kartuzach 3.Kapitalny remont starego budynku dydaktycznego ZSO w Kartuzach 4.Doprowadzenie sieci gazowej wraz z modernizacją kotłowni w ZSZ i O w Kartuzach 2010 Nazwa inwestycji Środki własne jst w tys. zł. 175 175 350 Środki UE w tys. zł. Środki budżetu państwa w tys. zł. - Środki prywat ne w tys. zł. - 600 150 150 450 450 - - - 2009 2010 800 100 100 200 300 300 600 - - - 2011 300 75 75 225 225 - - - - - - 3100 775 2325 Okres realizacji Wartość ogółem w tys. zł. 2009 2010 2011 2500 Środki własne jst w tys. zł. 250 250 125 625 Łącznie: Nazwa inwestycji Modernizacja i remont starego budynku Domu Pomocy Społecznej w Kobysewie oraz budowa II-go pawilonu mieszkalnego dla pensjonariuszy 525 525 1050 Środki Środki Środki UE w budżetu prywatne w tys. zł. państwa tys. zł. w tys. zł. 750 750 375 1825 - Łącznie: 2500 625 86 1825 - Inne w tys. zł - Inne w tys. zł - - PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO L.P. OBSZAR INWESTYCYJNY I. INFRASTRUKTURA DROGOWA II. INFRASTRUKTURA OŚWIATOWA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA I INFRASTRUKTURY OCHRONY ZDROWIA SZACOWANA WARTOŚĆ INWESTYCJI ZAWARTYCH W PLANIE ROZWOJU LOKALNEGO III. WARTOŚĆ OGÓŁEM W TYS. ŚRODKI UE W TYS. 32094,24 ŚRODKI BUDŻETU PAŃSTWA W TYS. - ŚRODKI JST W TYS. INNE FUNUSZE KRAJOWE W TYS. - - 8403,99 2389,28 9323,7 23690,29 6934,45 8500 5551 - 1899 - 49917,94 36175,74 - 12692,27 - 87 - PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO VII. System wdrażania, sposoby monitorowania Starostwo Powiatowe w Kartuzach w sprawie wdrażania Planu zajęło stanowisko podmiotu koordynującego, nadzorującego, ogólne wykonanie Planu Rozwoju Lokalnego. Nie jest, bowiem w stanie kontrolować wdrażania poszczególnych inwestycji z osobna. Tę rolę przyznaje się poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego, których projekty zostały ujęte w Planie. Monitorowanie Planu powierza się zespołowi zadaniowemu ds. Rozwoju Lokalnego, który regularnie będzie składać raporty z przebiegu realizacji projektów. Ocena realizacji Planu Rozwoju Lokalnego odbywać się będzie raz w roku na sesji Rady Powiatu. Dokonywane będą oceny ex-ante, czyli analiza problemów i celów przed wykonaniem zadania i ex-post – badania i ocena po zrealizowaniu projektu. W zależności od potrzeb wynikających ze zmian istotnych uwarunkowań zewnętrznych oraz wewnętrznych organizowane będą debaty z udziałem społeczeństwa lokalnego w celu bieżącego aktualizowania Planu. 88 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO VIII. Komunikacja społeczna i Public Relations PLANU ROZWOJU LOKALNEGO POWIATU KARTUSKIEGO Informacja o dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej poszczególnych projektów będzie na bieżąco podawana do wiadomości mieszkańców powiatu a także całego województwa. Specjalnie wyznaczeni pracownicy Starostwa Powiatowego w Kartuzach będą realizowali i monitorowali postępowania promocji Unii Europejskiej. Na zakończonych inwestycjach umieszczane będą tabliczki z informacją o otrzymaniu dofinansowania z Unii Europejskiej. Ponadto informacja taka będzie umieszczana także w prasie i na stronie internetowej powiatu: www.kartuskipowiat.com.pl Dodatkowo zorganizowane zostaną festyny dla mieszkańców, z okazji zakończenia inwestycji, promujące otrzymanie dofinansowania ze środków Unii Europejskiej. 89
