Zadania sprawdzające – GENETYKA Sprawdź się! Wykonaj zadania rzetelnie i samodzielnie, następnie oddaj nauczycielowi biologii, który sprawdzi Twoje odpowiedzi i powie Ci co jeszcze ewentualnie musisz powtórzyć z tego działu. POWODZENIA! Informacje do zadań 1. i 2. Poniżej przedstawiono schemat budowy odcinka DNA kodującego fragment białka. TAAGTAGCGCCA Zadanie 1. (0–1) Napisz, ile aminokwasów wchodzących w skład określonego fragmentu białka jest zakodowanych w przedstawionym odcinku DNA. ...................................................................... Zadanie 2. (0–1) Podaj argument, którym uzasadnisz odpowiedź udzieloną w zadaniu 1. ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... Zadanie 3. (0–2) Stosując zasadę komplementarności, zapisz kolejność nukleotydów kwasu nukleinowego, który powstał w wyniku replikacji podanego niżej odcinka DNA. Napisz też, jaki kwas nukleinowy powstał. TAAGTAGCGCCA nazwa: DNA Po replikacji: ............................................... nazwa: ............................................ Zadanie 4. (0–1) Zapisz kolejność nukleotydów RNA komplementarnego do podanego niżej odcinka kwasu DNA. TAAGTAGCGCCA ................................................ Zadanie 5. (0–1) Zaznacz zdanie zawierające prawdziwe informacje. A. Komórki powstałe w wyniku mejozy nie różnią się materiałem genetycznym. B. W wyniku mejozy powstają 2 komórki potomne. C. W komórkach powstających w wyniku mejozy znajduje się ta sama liczba chromosomów, co w komórce macierzystej. D. Mejoza jest podziałem redukcyjnym. Zadanie 6. (0–2) Cechą dominującą jest brązowy kolor oczu (A), niebieski kolor oczu jest cechą recesywną (a). Napisz, jaki kolor oczu będą miały dzieci, których ojciec ma brązowe oczy i jest homozygotą, a matka ma niebieskie oczy. Jaki jest genotyp matki? kolor oczu dzieci: ......................................... genotyp matki: .............................................. Zadanie 7. (0–1) Na podstawie wykresu napisz, w jakim wieku matki ryzyko urodzenia dziecka z zespołem Downa wynosi 1%. .................................................. Zadanie 8. Jola ma niebieskie oczy, natomiast jej rodzice mają oczy brązowe. Zakładamy, że B oznacza gen dominujący odpowiedzialny za brązową barwę, a b oznacza gen recesywny odpowiedzialny za niebieską barwę oczu. Wykorzystaj oznaczenia bb, Bb lub BB. Wpisz do tabeli zestaw genów Joli i jej rodziców. (0-3) Jola – oczy niebieskie Mama – oczy brązowe Tata – oczy brązowe Zadanie 9. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród a–h w taki sposób, aby informacja była prawdziwa. (0-4) Wszystkie geny danego organizmu określa się jako jego a / b, natomiast wszystkie cechy, które można u niego zaobserwować to jego a / b. Dwie formy tego samego genu określamy jako c / d. Pierwsze prawo Mendla mówi o tym, że każdy e / f ma dwa allele. Osob niki, które mają identyczne allele (AA lub aa) nazywa się g / h, a te, które mają różne allele (Aa), są nazywane g / h. a) genotyp e) chromosom b) fenotyp f) gen c) allele g) heterozygotami d) cechy h) homozygotami Zadanie 10. (0-1) Krzyżowanie heterozygoty z homozygotą recesywną nazywa się krzyżówką testową. Zaznacz zapis krzyżówki testowej. a) AA x aa d) aa x aa b) Aa x Aa e) AA x AA c) Aa x aa Zadanie 11. (0-3) U człowieka allel dominujący B warunkuje brązowy kolor oczu, a allel recesywny b – niebieski kolor oczu. Jaki kolor oczu będzie miało potomstwo brązowookiej Anny i niebieskookiego Tomasza, jeśli mama Anny była niebieskooka? Narysuj krzyżówkę obrazującą zadanie. a) 50% – brązowe oczy, 50% – niebieskie oczy b) 75% – brązowe oczy, 25% – niebieskie oczy c) 100% niebieskie oczy d) 100% brązowe oczy Pod względem barwy oczu Anna jest: a) homozygotą dominującą. b) homozygotą recesywną. c) heterozygotą. Zadanie 12. (0-3) O grupie krwi decydują trzy allele: grupę A warunkuje allel dominujący I A, grupę B – allel dominujący I B, grupa 0 jest cechą recesywną warunkowaną przez allel i 0. Jakie genotypy mają Anna i Tomasz, jeśli Anna ma grupę krwi AB, a Tomasz – grupę 0? Narysuj krzyżówkę obrazującą zadanie. a) Anna – i0i0, Tomasz – IAIB b) Anna – IAIB, Tomasz – i0i0 c) Anna – IAi0, Tomasz – IBi0 d) Anna – IAIB, Tomasz – IAIB Jakie jest prawdopodobieństwo, że dziecko Anny i Tomasza będzie miało grupę krwi A? a) 0% b) 25% c) 50% d) 100% Zadanie 13. (0-1) Magda jest nosicielką daltonizmu, Darek jest zdrowy. Zaznacz zestaw, w którym prawidłowo podano genotyp Magdy oraz genotyp Darka. a) Magda – XDXd, Darek – XdY b) Magda – XDXd, Darek – XDY c) Magda – Dd, Darek – DD d) Magda – XdXd, Darek – XY Zadanie 14. (0-2) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących kodu genetycznego. a) Kod genetyczny jest trójkowy, co oznacza, że trzy kolejne nukleotydy kodują jeden aminokwas. PRAWDA / FAŁSZ b) Kod genetyczny jest czwórkowy, co oznacza, że cztery rodzaje nukleotydów budują DNA. PRAWDA / FAŁSZ c) Kod genetyczny to informacja genetyczna. PRAWDA / FAŁSZ d) Kod genetyczny jest uniwersalny, co oznacza, że u wszystkich organizmów sposób zapisu informacji genetycznej jest taki sam. PRAWDA / FAŁSZ Zadanie 15. (0-2) Zaznacz zdania, które zawierają informacje prawdziwe. a) Mutacje to nietrwałe zmiany w kodzie genetycznym. b) Mutacje to nagłe i trwałe zmiany w materiale genetycznym. c) Mutacje korzystne występują bardzo rzadko, ale dzięki nim pojawiają się cechy zwiększające szanse osobnika na przetrwanie w zmieniających się warunkach środowiska. d) Mutacje obojętne łatwo zauważyć, ponieważ ujawniają się u wszystkich organizmów u których wystąpiły. e) Mutacje chromosomowe dotyczą wyłącznie jednego genu. f) Mutacje chromosomowe dotyczą struktury lub liczby chromosomów. g) Mutacje zawsze są przekazywane potomstwu. Zadanie 16. (0-3) Przyporządkuj cechy oznaczone literami a–f odpowiednim cząsteczkom. Wstaw znak X we właściwe miejsca tabeli. Zadanie 17. (0-4) W tabeli zestawiono liczbę chromosomów w komórkach różnych organizmów. Organizm Liczba chromosomów w komórkach somatycznych Kura Pszenica 36 Muszka owocowa Owca 8 Liczba chromosomów w gametach 24 27 a) Uzupełnij tabelę o brakujące liczby chromosomów. b) Objaśnij zasadę rządzącą liczbami w tabeli: …………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… c) W wyniku jakiego podziału komórkowego powstają gamety? ……………………………………………………………………………………………………………………………………. Zadanie 18. (0-3) W każdej komórce płciowej człowieka są 23 chromosomy. Podaj liczbę chromosomów występujących u człowieka w: - komórce nabłonkowej pęcherzyka płucnego - ............................................... - erytrocycie - .................................... - plemniku - .......................................