gospodarka zapasami

advertisement
GOSPODARKA ZAPASAMI
Gospodarka zapasami – działalność mająca na celu utrzymanie zapasów na poziomie
zapewniającym normalne funkcjonowanie przedsiębiorstwa przy minimalizacji ich poziomu
ze względu na koszty utrzymania, ograniczone przydziały materiałowe, itp. Zapasy dzielą się
na zapasy materiałowe, produkcji niezakończonej i wyrobów gotowych. Instrumentami
gospodarki zapasami są normowanie i planowanie wielkości zapasów, analiza zapasów pod
względem ich struktury i szybkości rotacji oraz organizacja zagospodarowania zapasów
nieprawidłowych (zbędnych i nadmiernych).
Teoria gospodarowania zapasami – dział teorii badań operacyjnych dotyczący
systemów gromadzenia, przechowywania, zużywania i uzupełniania zapasów. Przez zapas
rozumie się dowolne niewykorzystane w danej chwili artykuły lub zasoby. Z ekonomicznego
punktu widzenia zarówno brak bądź niedostateczny poziom, jak i nadmiar zapasów nie są
wskazane. Zadaniem teorii gospodarowania zapasami jest opracowanie jak najlepszych w
danych warunkach sposobów określania optymalnej ilości zapasów oraz modelowanie i
optymalizacja procesów ich zbierania, magazynowania, zużywania i uzupełniania.
Wykorzystuje się w tym celu pojęcia i metody matematyczne stosowane w teorii
prawdopodobieństwa, programowaniu matematycznemu, teorii przepływów sieciowych,
teorii decyzji, teorii gier i inne.
Podstawowymi pojęciami teorii gospodarowania zapasami są: zapotrzebowanie,
uzupełnienie zapasów i zamówienie na uzupełnienie, przy czym każde z nich daje się wyrazić
jako realizacja pewnej zmiennej deterministycznej lub losowej. Zmienna ta może być
dyskretna lub ciągła. Zapasy można gromadzić ze stałą bądź zmienną intensywnością. Jeżeli
istnieje możliwość oddziaływania na sposób gromadzenia zapasów w taki sposób, że jest on
przerywany z chwilą osiągnięcia pewnego ich poziomu i wznawiany, gdy ich wielkość
spadnie poniżej tego poziomu, to mówi się o sterowaniu zapasami. Gospodarowanie zapasami
może dotyczyć pojedynczego składu, magazynu lub bazy, albo odnosić się do sieci takich
obiektów. Przedmiotem gromadzenia może być produkt jednorodny lub niejednorodny.
Obiekt lub sieć obiektów magazynowanych może działać w sposób ciągły bądź w wybranych
momentach czasu. Podstawową charakterystyką czasową systemu gromadzenia zapasów jest
poziom zapasów, który może być dodatni lub ujemny i zmieniać się w sposób dyskretny lub
ciągły.
Zapasy często stanowią najważniejszą część aktywów, ponieważ większość
przedsiębiorstw handlowych i produkcyjnych nie mogłaby bez nich funkcjonować. Są one
mniej ważne dla przedsiębiorstw usługowych, gdzie pod pojęciem zapasów występują środki
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
konsumpcji, jak np. materiały piśmienne. Oprócz sprzedawania i kupowania środków
konsumpcji przedsiębiorstwa handlowe mają towary na sprzedaż. Przedsiębiorstwa
produkcyjne mają „wyroby gotowe”, a także „surowce”, od których zaczynają pracę, aby
przekształcić je w wyroby gotowe, a także te, nad którymi praca jeszcze nie została
zakończona („produkcja w toku”).
Z zasady kosztu historycznego wynika, że zapasy powinny być wyceniane według
kosztu nabycia. W rzeczywistości to ogólna reguła jest modyfikowana przez zasadę
przezorności, na wypadek gdyby wartość sprzedaży spadła poniżej kosztu, np. z powodu
spadku cen rynkowych, uszkodzenia, nadmiaru lub przeterminowania. Dlatego zapasy
powinny być księgowane według kosztu lub rzeczywistej wartości, w zależności od tego,
która wielkość jest niższa. Jeżeli przygotowanie zapasów do sprzedaży wymaga nakładu
pracy, to ich wielkość należy jeszcze pomniejszyć o wartość niezbędnej pracy. Jest to
podejście bardziej pesymistyczne, ale zgodne z zasadą przezorności. Z zasady zestawienia
wynika, że sprzedaż powinna być zestawiona z kosztami poniesionymi w celu jej osiągnięcia.
W bilansie chcemy przedstawić wartość wszystkich zapasów. Nie musimy w tym celu
liczyć, mierzyć i ważyć wszystkiego, co mamy w składzie. Jednak musimy zidentyfikować
każdy rodzaj zapasów i obliczyć, według przyjętych metod, jak dużo ich jest. Właśnie
podczas porównywania tych obliczeń z zapisami w księgach wykrywamy straty powstałe
wskutek kradzieży oraz rzeczy uszkodzone i znajdujące się nie na swoim miejscu. Po
stwierdzeniu tych faktów należy dokonać korekty zapisów. Następnie trzeba porównać
uzyskane wyniki z cenami w celu otrzymania wartości zapasów na dzień zamknięcia
działalności, tj. na dzień daty bilansu. W rzeczywistości jest więcej do zrobienia, niż by się
wydawało.
Po pierwsze, zgodnie z zasadą zestawienia, należy uwzględnić „uzasadniony podział”
wszystkich kosztów ogólnych w wartości zarówno produkcji w toku, jak i wyrobów
gotowych. A więc nie możemy ich po prostu wycenić po koszcie surowców.
Co więcej, jest kilka sposobów określenia kosztu.
Możemy oszacować wartość sprzedaży wykorzystując kolejność rozdysponowania
naszych zakupów, tzn. według metody „pierwsze weszło, pierwsze wyszło” (First In First Out
– FIFO). Na tej podstawie oceniamy wartość naszych zakupów według cen ostatniego
zamówienia, które w czasach inflacji będą cenami najwyższymi. Metoda ta często naśladuje
politykę obrotu zapasami firmy, chociaż te dwa zagadnienia nie są ze sobą powiązane.
Metoda kosztu przeciętnego (Average Costing Method - AVCO) polega na
oszacowaniu wartości zapasów na podstawie średniego ważonego kosztu w ciągu roku.
Metoda „ostatnie weszło, pierwsze wyszło” (Last In First Out – LIFO) jest
przeciwieństwem metody FIFO, ponieważ zakłada, że ostatnia zakupiona pozycja jest
sprzedawana jako pierwsza.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Zastosowana metoda oddziałuje z roku na rok zarówno na zysk, jak i na wycenę
zapasów, w zależności od skali zmian cen. Nie ma natomiast wpływu na całkowity zysk.
Dlatego też zmiany sposobu szacowania kosztów nie powinny być dokonywane bez
przyczyny, a nawet wtedy gdy są przyczyny – nie za często, aby nie naruszać spójności
rozwiązań.
Objaśnienia do rachunku zazwyczaj podają metodę wyceny zapasów.
ZARZĄDZANIE ZAPASAMI
W większości organizacji koszt materiału stanowi istotną część ostatecznej ceny sprzedaży
wyrobu. Gdy przedział czasu pomiędzy odbiorem zakupionego materiału a jego
przekształceniem w zysk dzięki sprzedaży wyrobu finalnego jest krótki, wtedy wydaje się,
że koszty utrzymania zapasów są nieistotne. Jednak materiał może być magazynowany w
rozmaitej postaci: jako surowiec, ale też częściowo lub całkowicie przetworzony, co
powoduje, że związane z tym koszty mogą być wysokie. Istnieje wiele sposobów obliczania
tych kosztów. Wydaje się, że najrozsądniej jest traktować zapas jako inwestycję, która ma się
zwrócić. Ponieważ zwrot nie nastąpi, gdyż inwestycja ta, właśnie w materiały, jest jak
oszczędności przetrzymywane w pończosze, koszty utrzymania materiałów mogą być
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
traktowane jak „straty" spowodowane niemożliwością otrzymania oczekiwanego zwrotu
zainwestowanego kapitału. Jeśli więc w strategii przedsiębiorstwa zakłada się, że jakakolwiek
inwestycja ma przynieść zwrot w wysokości 20% jej wartości co rok, to można powiedzieć,
że i koszt utrzymania zapasów może kosztować co najmniej 20% średniorocznej ich wartości.
Koszt utrzymania zapasów wartości miliona funtów przez jeden rok będzie wynosić co najmniej
200 000 funtów, jeśli wyznaczy się go według wyżej wymienionej zasady. Jeśli trzeba było
pożyczyć pieniądze na zakup tych zapasów, to do kosztów zapasów należy dodać odpowiednie
koszty finansowe.
Jakkolwiek duży procent wartości zapasów stanowiłby koszt ich utrzymania, będzie on
nieistotny, jeśli wartość zapasów jest niewielka. Niestety, tak zazwyczaj się nie zdarza.
Można to potwierdzić studiując rządowe statystyki podsumowujące różnorodne dane (w tym
wycenę zapasów), znajdujące się w bilansach przedsiębiorstw. Statystyki te stanowią jednak
pewne niedoszacowanie rzeczywistości, gdyż wyceny te dokonywane są w określonym
momencie: wiadomo, że wycenami manipuluje się wtedy w celu nakreślenia bardziej
atrakcyjnego obrazu przedsiębiorstw.
1. Zadania działu gospodarki materiałowej
Od działu gospodarki materiałowej wymaga się zapewnienia odpowiednich dostaw
właściwych materiałów po najniższym koszcie całkowitym. Zakres odpowiedzialności
obejmuje:
1. Określanie zapotrzebowania materiałowego wynikającego z prognoz marketingowych
oraz utrzymywanie kontaktów z działem zaopatrzenia w celu pozyskania odpowiednich
dostaw.
2. Przyjmowanie i bezpieczne magazynowanie materiałów i utrzymywanie ich
w dobrym stanie w celu ich dalszego wykorzystania.
3. Wydawanie materiałów na podstawie otrzymania odpowiednich poleceń.
4. Identyfikowanie nadmiernych zapasów i podejmowanie działań zmierzających
do ich obniżki.
Nabywanie (kupowanie) jest funkcją, która niekoniecznie musi znajdować się w
zakresie zadań działu gospodarki materiałowej. Można spotkać się z opinią, że
zaopatrzeniowiec powinien być pracownikiem działu gospodarki materiałowej. Jest to
jednak kwestią lokalnej organizacji pracy i zależy między innymi od wartości materiałów w
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
porównaniu z ceną sprzedaży. Dla wygody omówiono sprawy zaopatrzenia w jednym z
następnych rozdziałów.
2. Rodzaje materiałów
We wszelkich organizacjach zarządzać i sterować można przepływem rozmaitych
rodzajów materiałów:
1. Surowce i elementy z zakupu. Są one przetwarzane (powstaje wartość dodatkowa) w
celu otrzymania gotowych elementów.
2. Roboty w toku. Materiały te są częściowo przetworzone, ale nie znajdują się jeszcze w
postaci wymaganej przez klienta.
3. Wyroby gotowe.
4. Materiały pomocnicze, wykorzystywane w czynnościach obsługowych (np.
płyny czyszczące, żarówki, taśmy drukarek).
Tak więc pizzeria może trzymać zapasy pomidorów, sera i mąki, znajdujące zastosowanie
do przygotowania ciasta pizzy oraz warstwy wierzchniej. Może też mieć zapasy spodów
(przygotowane wcześniej krążki ciasta), na które nakłada się dodatki zgodnie ze
szczegółowymi wymaganiami klienta. Podobnie może zgromadzić zapasy typowych
rodzajów pizzy przygotowanych dla klientów kupujących „na wynos". Znajdą się tam
również zapasy materiałów potrzebnych do prowadzenia pizzerii, takich jak proszek do
mycia naczyń.
W typowej sytuacji pierwszy i ostatni rodzaj zapasu znalazłby się w obszarze
odpowiedzialności kierownika działu zaopatrzenia materiałowego. Materiały pomocnicze
można traktować jako „pośrednie", gdyż nie można rozdzielić ich kosztów, niemniej jednak
koszty te muszą zostać zaabsorbowane przez „centra kosztów". Surowce mogą być
zarówno „pośrednie" jak „bezpośrednie", gdyż można właściwie rozdzielić ich koszty.
Odpowiedzialność za zarządzanie zapasami robót w toku i wyrobów gotowych może leżeć
w gestii działu gospodarki materiałowej; równie dobrze może zostać przypisana jakiejś
innej komórce wewnątrz organizacji. Zapasy produkcji w toku lub wyrobów gotowych
mogą wynikać z nieadekwatności systemu planowania i sterowania przepływem produkcji
lub z zamierzonej strategii skracania czasu wytwarzania (obsługi). Zapasy spodów pizzy
umożliwiają klientom wybranie dowolnego rodzaju pizzy, bez konieczności czekania na jej
przygotowanie i upieczenie. Podczas określania potrzeb materiałowych często niezbędne jest
prognozowanie zużycia w najbliższej przyszłości. Istnieje na to wiele technik; kilka z nich
omówiono w jednym z poprzednich rozdziałów.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
3. Cykl zaopatrzenia
Pojęciem często używanym w zarządzaniu materiałami jest cykl, który można zdefiniować
jako przedział czasu pomiędzy dostrzeżeniem potrzeby a jej zaspokojeniem. Dwie różne, lecz
powiązane ze sobą odmiany tego pojęcia, to cykl zaopatrzenia i cykl produkcyjny. Pierwszy
omówimy zaraz, a drugi wkrótce. Cykl zaopatrzenia niekoniecznie musi być taki sam jak
cykl dostaw, gdyż zawiera on również czas konieczny do złożenia zamówienia oraz czas
potrzebny na przyjęcie dóbr do odpowiednich magazynów:
Cykl zaopatrzenia
Cykl zamawiania
Cykl dostawy
Cykl odbioru
Dwa składniki: „zamawianie" i „odbiór" mogą mieć istotne znaczenie. Frustrującym ł
wcale niecodziennym przeżyciem dla szefa produkcji jest złożenie zlecenia zakupu, a po
dwóch tygodniach odkrycie, że zamówienie nie zostało wysłane do dostawcy.
Zaopatrzeniowiec równie dobrze zna sytuację, kiedy dzwoniąc do dostawcy, aby
poinformować się o prawdopodobnie opóźnionej przesyłce, dowiaduje się, że nadeszła ona
już dwa tygodnie temu, ale nie została odebrana przez sekcję kontroli dostaw materiałowych.
Koszt tej niepewności jako długotrwałości cyklu zaopatrzenia może być znaczny, nie tylko
w sensie irytacji osób, lecz także z powodu wyższych niż to konieczne poziomów zapasów,
utrzymywanych tylko przez wzgląd na możliwość wystąpienia takich przyczyn. Te właśnie
składniki cyklu leżą w obszarze oddziaływania organizacji, a staranne kierowanie nimi
może obniżyć poziom niepewności.
4. Metody sterowania przepływem materiałów
Na zarządzanie i sterowanie przepływem materiałów można patrzeć w dwóch zależnych
od siebie perspektywach. Można zbadać zachowanie się pewnego składnika zapasów w
oderwaniu od innych (to sytuacja zapotrzebowania niezależnego).
Często zaleca się tę metodę jako właściwą dla wyrobów gotowych lub materiałów
pomocniczych. Alternatywnie można zbadać skutki wystawiania różnych zleceń na wyroby
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
gotowe w odniesieniu do jednego lub wielu detali (to sytuacja zapotrzebowania zależnego).
Metoda ta jest odpowiednia do sterowania zapasami surowców i robót w toku.
Jeśli nie zastosowano komputerów, to zarządzanie ogromną ilością danych materiałowych
staje się zadaniem prawie niewykonalnym. Nawet w takim przypadku nie należy stosować tego
samego poziomu kontroli względem wszystkich pozycji materiałowych. W celu pogrupowania
wyrobów można zastosować analizę Pareto (analizę ABC), opartą na średniorocznych
wartościach zużycia. Wyniki analizy dają podstawę do przyjęcia odpowiedniego poziomu
kontroli: ścisłej, normalnej i rozluźnionej (zob. Dodatek 1) w stosunku do każdej z grup. Często
okazuje się, że dzięki ścisłej kontroli przepływu 20% wyrobów można kontrolować 80%
wartości zużycia rocznego.
Planowanie potrzeb materiałowych (MRP) jest jedną z metod zarządzania składnikami
zapasów, których zapotrzebowanie ma charakter zależny. Omówimy ją w dalszej części
tego rozdziału.
5. Sytuacja zapotrzebowania niezależnego
Czymś, co powoduje podjęcie decyzji o przyszłych zakupach, jest kształtowanie się
poziomu zapasów. Ponieważ decyzja ta nie zależy bezpośrednio od zamówień złożonych na
wyroby gotowe, dlatego określa się cała tę sytuację mianem systemu zapotrzebowania
niezależnego. Spośród wielu systemów, o których szczegółowo można przeczytać w
pozycjach lektury uzupełniającej, scharakteryzujemy poniżej dwa — o bardziej
powszechnym zastosowaniu.
1. System stałej wielkości zamówienia. W tym systemie zamówienia składane
są w momencie, gdy wielkość zapasu spadła do uprzednio określonego poziomu,
zwanego zapasem zamówieniowym. Zamówienie (w normalnym przypadku) ma
wielkość stałą. Poziom zapasu zamówieniowego wyznacza się na podstawie analizy
zapotrzebowania i cyklu zaopatrzenia w taki sposób, aby dostawa na złożone
zamówienie nadeszła dokładnie w tym momencie, w którym zapas osiągnie poziom
minimalny. Stała wielkość zamówienia wyznaczana jest metodami rachunku ekonomicznego; jedną z nich omówimy w dalszej części tego podrozdziału.
Prostą ilustracją tego przypadku jest system „dwupojemnikowy" — przykładowo, papier
kserograficzny może być wydawany z dwóch pojemników. Gdy opróżni się pierwszy z nich,
zamawia się pełny wkład, a tymczasem wydaje się papier z drugiego pojemnika.
2. System stałego okresu dostaw. W tym systemie ponawianie zamówień odbywa
się cyklicznie, tj. szacuje się tempo zużycia, a następnie składa zamówienia w stałych
odstępach czasu. Zamawiane ilości mogą być stałe albo, co zdarza się częściej,
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
wyznaczane w taki sposób, aby uzupełnić poziom zapasu do wcześniej określonego zapasu
maksymalnego. Cykliczny tryb zamawiania ma tę zaletę, że dostawcy mogą spodziewać się
z pewnym wyprzedzeniem, kiedy mogą nadejść zamówienia. Jeśli natomiast detale
wytwarzane są w zakładach własnych, to sekcje sterowania produkcją mogą planować
obciążenia maszyn i robotników na początku okresu planistycznego. Pozwala to również
sekcji zakupów na optymalizację swej działalności.
Każdego tygodnia można więc zamawiać dostawy papieru tak, aby uzupełnić
ich zapas do poziomu np. 5000 ryz.
Systemy te oferują możliwość transformacji problemów zarządzania materiałami w
dające się oprogramować struktury danych, które z kolei mogą być przetwarzane przez
komputer. Da się je zastosować do 50% pozycji materiałowych, stanowiących ledwie 5%
wartości rocznego zużycia materiałów (Dodatek 1), pozwalając przez to skoncentrować
uwagę na 20% pozycji, odpowiadających 80% wartości rocznego zużycia.
Ekonomiczna wielkość zamówienia
Wielkość zamówienia, czy to ze źródeł wewnętrznych, czy zewnętrznych dostawców, zależy
od wielu przeciwstawnych czynników. Czy mamy do czynienia z produkcją czy z
zaopatrzeniem, zawsze występuje tu element kosztów dodatkowych: albo trzeba ustawić,
oczyścić lub przezbroić obrabiarkę, albo trzeba ulokować gdzieś zamówienie. Ten
dodatkowy koszt rozkłada się na liczbę elementów w zamówionej partii. Z tego punktu
widzenia im większa jest wielkość partii, tym mniej potrzeba takich partii rocznie i tym
mniejsze trzeba ponieść w ciągu roku koszty dodatkowe. Jednakże jeśli zamawiamy towar w
większych partiach, to średni poziom przechowywanych zapasów wzrasta, co powiększa
koszty ich utrzymania. Wyznaczenie najbardziej ekonomicznej wielkości partii produkcyjnej
jest skrajnie trudne; potrzeba do tego m.in. znajomości poziomu kosztów niewykorzystania
zdolności produkcyjnych. Zaopatrzenie daje się łatwiej ująć w ramy rachunku, a same
obliczenia można przeprowadzić w użyteczny sposób.
Nie da się przedstawić tu wszystkich odmian podstawowego wzoru na wyznaczenie
ekonomicznej wielkości zamówienia; opiszemy pokrótce najczęściej wykonywane
obliczenia, dobrze ilustrujące zasadniczą koncepcję rachunku. W prezentowanej sytuacji
koszt dodatkowy to jednostkowy koszt zgłoszenia i obsługi zamówienia („koszt
nabycia"); ponadto przyjmuje się upraszczające założenie, że (rys. 26.1) zużycie zapasu
następuje równomiernie w ciągu całego roku. Zapotrzebowanie roczne może być albo
zakupione w jednej partii, zmagazynowane i pobierane z magazynów (rys. 26. l a), albo
zakupione w wielu partiach (na rysunku pokazano ich sześć) i tak samo wykorzystywane
(rys. 26.Ib). W pierwszym przypadku średni zapas utrzymywany przez cały rok jest
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
większy niż średnioroczny zapas w drugim przypadku. W konsekwencji roczny koszt
utrzymania zapasów jest większy w pierwszym przypadku niż w drugim. Ponieważ
założono, że cykl dostawy i zapotrzebowanie są stałe, nigdy nie dojdzie do wyczerpania
się zapasu, a co za tym idzie — nie poniesie się kosztu braku zapasów. Tak więc
całkowity roczny koszt będzie sumą rocznego kosztu utrzymania zapasu, rocznych
kosztów
dodatkowych oraz rocznego kosztu zakupu materiałów. Optymalna wielkość zamówienia
znajduje się w punkcie minimum kosztów całkowitych; nazywana jest ona ekonomiczną
wielkością zamówienia.
Model sytuacji zobrazowano na rys. 26.2: w miarę wzrostu wielkości partii
proporcjonalnie rośnie roczny koszt utrzymania zapasów, przy czym jeśli założono, że
koszty dodatkowe są stałe, niezależne od wielkości partii, to wielkość rocznych kosztów
dodatkowych się zmniejsza. Jednostkowy koszt zakupu także traktowany jest jako stały i
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
niezależny od wielkości partii. Całkowity roczny koszt zapasów jest więc sumą tych
trzech składników, a jego wykres przybiera postać mocno napiętego łuku.
Dokładne wyznaczenie ekonomicznej wielkości zamówienia jest zadaniem trudnym, lecz
dało ono przyczynek do wielu alternatywnych analiz. Trudności zadania wynikać mogą z
problemów wyznaczenia kosztu utrzymania zapasów, gdyż zależy on od wielu trudno
kwantyfikowalnych czynników, takich jak: oczekiwana stopa zwrotu zainwestowanego
kapitału, koszt utrzymania magazynu, koszt materiału, braków i odpadów, amortyzacji,
zużycia ekonomicznego, ubezpieczeń, a także od rachunku kosztów dodatkowych oraz od
wielu innych czynników, których istotność może zmieniać się w czasie.
Zmienność całkowitego kosztu zapasów w zależności od wielkości partii zilustrowano
następującym przykładem liczbowym (jak już wspomniano, przyjęto założenie, że ani
jednostkowy koszt zakupu, ani koszt dodatkowy nie zmieniają się wraz ze wzrostem
wielkości zamówienia).
Założenia:
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
koszt/cena zakupu
= 3 £/szt.,
roczny koszt utrzymania = 35% wartości zmagazynowanych materiałów,
koszt nabycia każdej partii = 20 £,
zużycie roczne
= 800 szt.
Liczba
Wielkość
Zapas
Średnia
Całkowity
Całkowity
Całkowity partii
partii
średniowartość
koszt
koszt
koszt roczny
zapasu
utrzymania
zakupu
roczny*
1
800
400
1200
420
20
440 2
400
200
600 wygody pominięto
210 stały roczny koszt
40 zakupu (3 f • 800).
250Można
5
"Dla
udowodnić, że wzór
160
80
240
84
100
na ekonomiczną wielkość zamówienia Q' ma postać:
184 10
80
40
120
42
200
242 20
40
20
60
21
400
421
Wyprowadzenie prostego wzoru na ekonomiczną wielkość zamówienia
Oznaczmy wielkość zamówienia symbolem Q. Wtedy;
liczba złożonych zamówień rocznie = D/Q,
roczny koszt zakupu = SD/Q,
zapas średnioroczny = Q/2,
roczny koszt utrzymania zapasu = QCl/2
całkowity roczny koszt zmienny T = SD/Q + QCI/2.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Ekonomiczna wielkość zamówienia występuje wtedy, gdy T osiągnie wartość
minimalną, co zachodzi, gdy
Wrażliwość wyniku
Wzór na ekonomiczną wielkość zamówienia zawiera pierwiastek kwadratowy, co w
konsekwencji nie daje gwarancji, że wynik obliczeń będzie miał sens w odniesieniu do
podejmowania konkretnych decyzji o zakupie. Dla przytoczonego przykładu wielkość
zamówienia wyznaczona z powyższego wzoru wyniosła 174,6 sztuk! W istocie krzywa
kosztów całkowitych jest zwykle zaokrąglona wokół optimum, tak więc nie nastąpi żadne
poważne zwiększenie kosztów, jeśli za ekonomiczną wielkość zamówienia przyjmiemy 175.
Zawsze jednak w parametrach kosztowych występuje element niepewności. Zamiast
specyfikowania pojedynczej wartości można, po określeniu dopuszczalnego procentowego
wzrostu minimalnego poziomu całkowitych kosztów zmiennych, wyznaczyć przedział
wielkości zamówienia, które czynią zadość temu ograniczeniu. W przykładzie jeśli 5%
wzrostu jest do zaakceptowania, to wszystkie wielkości zamówień z zakresu 127 — 239
będą tworzyły koszty w zakresie 5% powyżej teoretycznego minimum,
Wpływ zmian cen na ekonomiczną wielkość zamówienia
Nie jest czymś niecodziennym fakt, że dostawca oferuje obniżkę ceny zakupu pod
warunkiem nabycia minimalnych ilości towaru, („Jeśli kupisz 300 sztuk naraz, to opuszczę
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
cenę do 2,95 £ za sztukę..."). Skutek zmiany cen (skoków cen) może być widoczny po
porównaniu całkowitych kosztów przy ekonomicznej wielkości zamówienia na obecnym
poziomie cen z tymi samymi kosztami przy obniżonym
skokowo poziomie cen. Krzywa całkowitych kosztów zapasów z rys, 26.2 przybierze postać
taką, jak pokazano na rys. 26.3.
Można również odwrócić kierunek analizy i odpowiedzieć sobie na pytania rodzaju:
,Jaki upust w stosunku do ceny 3 £/szt. należy uzyskać, ażeby zamiast wyznaczonej według
kryterium minimum kosztów wartości 175 opłacało się bardziej zamówić 500 sztuk?"
Zapas zabezpieczający
W powyższej analizie zakładano, że zapotrzebowanie i cykl dostaw są znane i prawie
niezmienne; w rzeczywistości obydwa te czynniki podlegają kombinacji losowych i
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
przewidywalnych zakłóceń. W naszym przypadku ilość zamawiana może zostać
wyznaczona na podstawie ostatnich prognoz zapotrzebowania, stanowiących dane
wejściowe do procedury obliczania ekonomicznej wielkości zamówienia.
Poziom zapasu zamówieniowego zależy od liczby elementów, na które wystąpi
zapotrzebowanie podczas cyklu zaopatrzenia, tak więc w ustabilizowanych warunkach nie
powoduje żadnych problemów. Jeśli w poprzednim przykładzie cykl zaopatrzenia wynosi
5 tygodni, to przy założeniu 50 tygodni rocznie poziom zapasu zamówieniowego wyniesie
5 0 -1 6 = 80, a zamawiana ilość 175 sztuk nadejdzie w momencie, gdy tylko zużył się
ostatni składnik tego zapasu. Jednakże gdy zmieniają się zapotrzebowanie oraz cykl
zaopatrzenia, sytuacja się zmienia: zapotrzebowanie (popyt) może być wyższe od
oczekiwanego, czego skutkiem jest wyczerpanie się zapasów. Obok ustalania poziomu
zapasu zamówieniowego należy również wyznaczyć poziom zapasu zabezpieczającego po
to, aby moc zabezpieczyć się przed powyżej omówioną sytuacją. Pokazano to na rys.
26.4.
Wybór poziomu zapasu zabezpieczającego może zostać odniesiony do ryzyka
wyczerpania zapasów, jakie menedżer jest w stanie podjąć. Można na to spojrzeć w
kontekście ponoszenia różnych rodzajów kosztów. Niektóre z nich scharakteryzowano
poniżej.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
1. Dla wyrobów gotowych koszty zależą od tego, czy klient jest gotów czekać,
czy pójdzie zaspokoić swe potrzeby gdzie indziej. Powoduje to utratę zysku i
reputacji firmy.
2. Dla surowców koszty zależą od konsekwencji:
a) wyczerpania zapasów (może to odnieść skutek w postaci bezczynnych
robotników i maszyn; a koszty mogą być proporcjonalne do liczby brakujących
jednostek oraz okresu występowania braku),
b) konieczności ponownego zaplanowania działalności podstawowej (są to
koszty stałe w znacznym stopniu niezależne od liczby brakujących jednostek i
okresu występowania braku),
c) konieczności zaopatrzenia się z alternatywnego źródła po niekorzystnej
cenie (powoduje to koszty dodatkowe proporcjonalne do liczby brakujących jednostek).
Wprowadzenie zapasu zabezpieczającego zwiększa średni poziom zapasu o dodaną w
ten sposób wartość, co w konsekwencji zwiększa koszty utrzymania zapasów. Jeśli da się
zmniejszyć niepewność warunków otoczenia, to całą sytuację można poprawić przez
strukturalne zbieranie i analizowanie danych o zapotrzebowaniu (popycie) i cyklu
zaopatrzenia, wykorzystanie metod prognozowania oraz ścisłe nadzorowanie tych
elementów cyklu zaopatrzenia, które leżą w obszarze oddziaływania danej organizacji.
6. Sytuacja zapotrzebowania zależnego: planowanie potrzeb materiałowych (M R P)
Metody opisane w poprzednim podrozdziale działają w sposób prosty i satysfakcjonujący
wtedy, gdy zamówienia na wyroby gotowe przyjmowane są w stałym lub najwyżej
łagodnie i powolnie zmieniającym się tempie, odzwierciedlającym się w niezbędnym
zaawansowaniu robót w toku oraz zapotrzebowaniu na materiały wejściowe. Jeśli natomiast
popyt na wyroby gotowe jest skokowy lub sporadyczny, to wtedy zastosowanie tych metod
może prowadzić do utrzymywania zapasów robót w toku lub zapasów surowców przez
nadmiernie długie okresy. W takich warunkach pożądane byłoby użycie pewnej formy
sterowania zaopatrzeniem i wytwarzaniem, która opierałaby się na analizie zamówień na
wyroby gotowe. Jedna z takich form znana jest pod nazwą planowania potrzeb materiałowych
(MRP). Ponieważ sterowanie zapasami zależy od zlecenia (zamówienia) na wyroby gotowe,
metoda ta należy do grupy metod, które można stosować w sytuacji zapotrzebowania
zależnego.
7. Planowanie zapotrzebowania na zasoby wytwórcze (MRP II)
Podstawowe procedury MRP dotyczą jedynie materiałowych aspektów sterowania
działalnością operacyjną. Nie bierze się pod uwagę dostępności zasobów, z wyjątkiem
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
uwzględniania cykli produkcyjnych w analizie. W praktyce często zakłada się, że cykle te
są stałe, niezależne od produkowanych ilości i innych czynników. MRP zostało
„rozciągnięte" na wiele innych obszarów. Zgrubne planowanie zdolności produkcyjnych
dodane zostało na początku systemu i połączone ze sporządzaniem rocznego programu
produkcji. Pozwala to na ocenę wpływu zmian rocznego programu produkcji na potrzebne
zasoby na poziomie zagregowanym (wydziałów czy oddziałów lub sekcji). Nie ma sensu
uwzględnianie takiego programu produkcji, który stawia niewykonalne wymagania w
stosunku do zasobów wytwórczych. Daje to możliwość dokonania zmian programu lub
zapewnienia dostępności dodatkowych zasobów tam, gdzie stanie się to potrzebne. MRP
stosuje się zarówno do sporządzania szczegółowych planów zdolności produkcyjnych, jak i
do szczegółowych planów potrzeb materiałowych, które z kolei pozwalają na sterowanie
przebiegiem produkcji i zaopatrzenia.
To rozszerzenie, z MRP pośrodku, stanowi podstawę planowania zapotrzebowania na
zasoby wytwórcze (MRP II). Ponieważ jego zastosowanie wykracza daleko poza proste
zarządzanie przepływem materiałów, odpowiedni opis znajdzie się w następnym rozdziale.
8. Zarządzanie przepływem materiałów
Wszelkie systemy sterowania zapasami muszą mieć odpowiednie procedury, dokumentację
oraz struktury informacyjne i organizacyjne.
Dokumentacja
System kontroli zapasów wymaga założenia kartoteki magazynowej, zawierającej
podstawowe informacje o wszystkich składowanych przedmiotach, zorganizowane w
jednym rekordzie danych (lub na jednej karcie w przypadku systemu manualnego) dla każdej
pozycji kartoteki. Informacje te można podzielić na cztery kategorie:
a) Ogólne: Opis
Symbol (indeks) materiałowy Jednostka miary
Poziom minimalny Poziom maksymalny Wielkość
zamówienia
b) Rozchody:
Data
Numer zlecenia Ilość wydana Zostało
c)Przychody:
Data
zamówienia
Numer
zlecenia
zakupu
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Ilość
Data dostawy
Ilość dostarczona Cena
d) Rezerwacje:
Data
Numer
Ilość
Data wydania
zamówiona
rezerwacji
zlecenia
Powyższa lista nie jest wyczerpująca ł powinna zostać dopasowana do warunków w
poszczególnych przypadkach. W niektórych organizacjach nie używa się na przykład
systemu rezerwacji (przydziału, asygnat), natomiast oznacza się specjalnie zapas na potrzeby
konkretnego zlecenia tuż przed jego wydaniem. Niektóre rodzaje materiałów muszą przejść
przez „kwarantannę" po przyjęciu ich do magazynu; będą one dostępne do wydania po
pozytywnym zakończeniu szeregu odpowiednich testów. Czasami konieczne jest
zapewnienie możliwości śledzenia pochodzenia materiałów wydanych do realizacji
pewnego zlecenia wstecz aż do konkretnej dostawy. Zapasy pewnych materiałów mogą być
przechowywane w kilku miejscach. Wymaga się czasem różnych metod wyznaczania
kosztów utrzymania zapasów.
Każda operacja magazynowa powinna być zakwalifikowana do jednej z kategorii b), c) lub
d). W systemie manualnym (a także, jeśli to uzasadnione, w komputerowym) dokonaniu
operacji powinno towarzyszyć sporządzenie odpowiedniego dokumentu.
l. Zapotrzebowanie materiałowe. Dokument ten upoważnia do wydania materiału i
powinien zawierać co najmniej następujące informacje:
a) nazwę żądanego materiału wraz z numerem indeksu lub numerem części b) ilość
żądaną,
c) określenie wystawiającego dokument, d) datę wystawienia
dokumentu, e) określenie wydającego materiał, f) określenie
odbiorcy materiału, g) datę odbioru, h) ilość wydanego
materiału.
2. Polecenie zakupu. Jest to żądanie skierowane do sekcji zaopatrzenia, mające na celu
zakup określonego materiału; powinno zawierać minimum następujące informacje:
a) pełną specyfikację żądanego materiału, b) ilość żądaną,
c) wymaganą datę dostawy materiału, d) cenę szacunkową,
e) określenie wystawiającego dokument, f) datę wystawienia.
Pod żadnym pozorem nie można dopuścić do tego, aby wpisane do dokumentu informacje
nie miały jednoznacznej interpretacji. Nie wolno używać określeń rodzaju: „według
poprzedniej dostawy" lub „jak najszybciej". Zwłaszcza zastosowanie systemów
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
komputerowych stwarza odpowiednie podstawy do egzekwowania od użytkowników
podawania niezbędnych informacji w dającym się zaakceptować formacie.
Do innych dokumentów (odpowiadających różnym rodzajom operacji magazynowych)
należą m. in.:
3. Dowód zwrotu materiału, stanowiący zezwolenie na zwrot nie wykorzystanego materiału
z wydziału produkcyjnego do magazynu.
4. Dowód przesunięcia materiału, pozwalający na przemieszczenie materiału z jednego
miejsca składowania na inne lub zmianę przydziału materiału do zlecenia produkcyjnego.
5. Dowód przyjęcia złomu, który ewidencjonuje wybrakowane (przeznaczone na złom)
wyroby i zezwala na ich zwrot do magazynu w zamian za jakościowo dobry materiał.
6. Zawiadomienie — nota o niewydaniu materiału wystawiana jest przez magazyn i
kierowana do wystawcy zapotrzebowania magazynowego; zawiera informację o braku
żądanego materiału i opis podjętych czynności.
Ewidencja zapasów może być prowadzona komputerowo. Przy zastosowaniu pakietu
zintegrowanego moduł sterowania produkcją może mieć dostęp do kartoteki głównej
materiałów i sporządzać zapotrzebowania materiałowe, a moduł sterowania zapasami tworzyć
polecenia zakupu. Należy jednak podkreślić, że zanim wdroży się odpowiedni pakiet, trzeba
koniecznie sporządzić szczegółową specyfikację wszystkich informacji i operacji, które
pakiet ma przetwarzać. Ogólnie rzecz biorąc, systemy prowadzone ręcznie po wdrożeniu są
łatwiejsze w modyfikacji niż systemy komputerowe. Co więcej, w systemach manualnych
dane są bardziej „widzialne". Aktualnie dostępnych jest wiele różnorodnych gotowych
pakietów obsługujących sterowanie zapasami.
Program obniżki zapasów materiałowych
Liczba określająca wartość zapasów powinna uwzględniać wszelkie zapasy, z wyjątkiem
tych, które zostały uznane za bezwartościowe i wyksięgowane. Często się zdarza, że w skład
tzw. zapasu „wartościowego" wchodzi wiele pozycji o wartości niewielkiej lub nawet bez
realnej wartości, niezależnie od przyporządkowanej im wyceny. Mimo braku realnej wartości
zapasów ponoszone koszty ich utrzymywania mogą być nieraz bardzo wysokie. Dlatego
każda obniżka stanu zapasów może przynieść namacalne korzyści, w tym obniżkę kosztów
utrzymywania zapasów, spadek nakładów pracy administracyjnej oraz zwiększenie dostępnej
powierzchni magazynowej.
Opracowanie programu obniżki zapasów można wykonać w następujących krokach:
l. Przeprowadzić analizę ABC (Dodatek l) wartości zapasów w stosunku do liczby pozycji
materiałowych. Skomputeryzowany system zarządzania zapasami na pewno ma takie
udogodnienie.
2. Na podstawie analizy wyodrębnić klasy A, B i C. Niewiele pozycji klasy A
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
reprezentować będzie przeważającą część wartości zapasów; znacznej liczbie pozycji klasy C
odpowiadać będzie znikoma wartość zapasów; pozycje klasy B mają wartość umiarkowaną,
zawartą pomiędzy klasami A i C. 3. Zbadać klasę A w celu określenia: a) pozycji
„martwych", nie będących w użyciu od ponad dwu lat;
b) pozycji zalegających, które były w użyciu w ciągu ostatnich dwu lat, ale nie były w
obrocie w ciągu ostatnich sześciu miesięcy; c) pozycji w ruchu, będących w obrocie w ciągu
ostatnich sześciu miesięcy.
(Uwaga: Definicje powyższych kategorii mogą być różne w różnych przedsiębiorstwach,
zależą od techniki i technologii produkcji w danym przedsiębiorstwie.) 4. Zbadać pozycje
„martwe" w świetle odpowiedzi na następujące pytania: a) Czy mogą zostać użyte w miejsce
pozycji będących w ruchu? b) Czy mogą zostać przeniesione do miejsca składowania pozycji
będących w ruchu? c) Czy można przewidywać lub stymulować zapotrzebowanie na te
pozycje?
Jeśli odpowiedź na powyższe pytania zawsze brzmi „nie", to pozycje te powinny zostać
wyksięgowane i sprzedane lub nieodpłatnie przekazane komukolwiek. Argumenty rodzaju „to
się kiedyś na pewno przyda" lub „nie możemy sobie pozwolić na pozbycie się ich" są tylko
pozornie uzasadnione i należy się im zdecydowanie przeciwstawić.
5. Powtórzyć krok 4 dla pozycji zalegających.
6. Zbadać pozycje w ruchu, jak następuje:
a) Czy pokrycie zapotrzebowania wyrażające się stosunkiem stanu zapasu do
przeciętnego zużycia w jednostce czasu nie jest nadmierne? Jeśli tak, to część zapasu powinna
być traktowana jako zapas „martwy".
b) Czy można obniżyć cenę jednostkową? Sprawdzić przez przeprowadzenie analizy
wartości lub zbadanie zastosowanych metod pracy w produkcji lub wypróbować innych
dostawców.
c) Czy któraś z pozycji nie może być stosowana wspólnie lub zamiennie z jakąś inną?
Nieocenione usługi może oddać w tym przypadku dobry system klasyfikacji i oznaczania
materiałów.
d) Czy można skrócić cykl produkcji (zaopatrzenia) analizowanych pozycji? Im krótszy
jest ten cykl (tj. czas pomiędzy decyzją o zaplanowaniu zlecenia lub zamówienia a
momentem jego realizacji), tym mniejsza jest przeciętna wartość utrzymywanego zapasu. I
tak, dostawca, dotychczas odrzucany z powodu zbyt wysokich cen, może stać się korzystny
dla odbiorcy dzięki krótszym i bardziej wiarygodnym terminom dostaw.
e) Czy prawidłowo zorganizowane jest zatwierdzanie zakupów? Często się zdarza, że
zakupy pozycji klasy A aprobowane są przez członków wyższego kierownictwa organizacji.
Wynikające z tego niedogodności w uzyskaniu odpowiednich podpisów na zamówieniu
zniechęcają do zgłaszania zapotrzebowania i zakupów.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
f) Czy dostatecznie często dokonuje się przeglądu magazynu? Pomocne może tu być
wprowadzenie systemu inwentaryzacji ciągłej o dwukrotnie częstszej kontroli zapasów dla
pozycji klasy A.
7. Powtórzyć powyższe działania dla pozycji klasy B.
8. Próba przeprowadzenia powyższej procedury dla pozycji klasy C jest zwykle
zupełnie niemożliwa, gdyż liczba analizowanych pozycji może być wyjątkowo duża, a
osiągnięte efekty niewielkie. Pozycje klasy C mogą być zatem poddawane szczegółowemu
badaniu jedynie wtedy, gdy fiszki kartoteki magazynowej wyjmowane są w celu dokonania
normalnych czynności ewidencyjnych. Po zakończeniu kroku 7 cały proces należy powtórzyć
od początku.
Składowanie zapasów
Składowanie zapasów jest ważnym elementem zarządzania materiałami. W tej książce
zakłada się, że magazynier odpowiedzialny jest nie tylko za same magazyny, lecz także za
przyjmowanie dostaw.
Odpowiedzialność w zakresie przyjmowania dostaw
Wszelkie dobra wpływające do dowolnej jednostki organizacyjnej powinny przejść przez
sekcję przyjmowania dostaw w celu ich sprawdzenia i odpowiedniej ewidencji. Do zakresu
obowiązków tej sekcji należy:
1. Ewidencja przyjęcia materiałów w miarę ich przybycia.
2. Rozpakowywanie materiałów i sprawdzanie ich z punktu widzenia zgodności ilości i
jakości dostawy z zamówieniem.
3. Zwrot wszelkich wybrakowanych dóbr do odpowiednich dostawców. Fakty te powinny
zostać potwierdzone protokołem wybrakowania podającym powody odrzucenia dóbr.
4. Informowanie sekcji zaopatrzenia i sterowania zapasami o fakcie przyjęcia wszelkich
dóbr do magazynu.
5. Zwrot wszelkich opakowań kaucjonowanych (zwrotnych) do dostawcy.
Zakres obowiązków magazyniera
Z organizacyjnego punktu widzenia odpowiedzialność za magazyny może leżeć w rękach
księgowego, zaopatrzeniowca lub dyspozytora zaopatrzenia materiałowego. Co więcej, zakres
obowiązków magazyniera znacznie różni się w poszczególnych przedsiębiorstwach. W
jednych magazynier jest prawie dyspozytorem zaopatrzenia, prowadząc szeroki zakres
ewidencji i wystawiając zlecenia zakupu, podczas gdy w innych magazynierowi nie powierza
się żadnych zadań poza przyjmowaniem, przechowywaniem i wydawaniem materiałów.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
W tej książce przyjmuje się, że magazyny są częścią działu sterowania przepływem
materiałów i w związku z tym do obowiązków magazyniera należą:
l. Przyjmowanie i przechowywanie dóbr w należytym porządku i w dobrym stanie, w tym
surowców, zakupionych części i składników oraz wyrobów częściowo przetworzonych.
2. Wydawanie materiału tylko na podstawie zatwierdzonych odpowiednich dokumentów.
Magazynierowi nie wolno wydać materiału (z wyjątkiem pozycji określonych jako „nie
rejestrowane") bez dokumentu podpisanego przez odpowiednio upoważnioną osobę.
3. Gromadzenie materiałów zgodnie z zestawem dokumentacji — kompletowanie zleceń.
Często dla magazyniera wygodnie jest przechowywać razem wszelkie materiały potrzebne do
produkcji wyrobów określonych w zleceniach produkcyjnych.
4. Prowadzenie kartoteki materiałowej zgodnie z wymaganiami.
5. Przeprowadzanie spisu z natury w miarę potrzeb.
Ewidencja magazynowa
Wiedza o tym, jaki dokładnie materiał jest aktualnie dostępny, niezbędna jest do prowadzenia
sekcji sterowania produkcją. Informację tę zawiera uprzednio omówiona dokumentacja, a
zwłaszcza kartoteka magazynowa. Sprawą o zasadniczym znaczeniu jest zapewnienie
aktualności zapisów: operacje powinny być ewidencjonowane tak szybko, jak szybko daje się
to wykonać po ich wystąpieniu. Tak samo ważne jest to, żeby zapisy te dokładnie
odpowiadały temu, co aktualnie znajduje się w magazynie.
Inwentaryzacja ciągła
Polega ona na porównywaniu stanu rzeczywistego (co właściwie znajduje się w magazynie)
ze stanem ewidencyjnym (z tym, co znajduje się w magazynie według zapisów w
kartotekach). Inwentaryzację ciągłą jest łatwiej zorganizować niż inwentaryzację roczną,
która wymaga przerwania wszelkiej działalności operacyjnej (w normalnych warunkach przez
weekend) oraz fizycznego sprawdzenia każdej pozycji zapasu i porównania ilości
rzeczywistych z ilościami wykazanymi w ewidencji.
Inwentaryzacja ciągła wprowadza znacznie mniej zamieszania i Jest prostsza w organizacji
niż inwentaryzacja roczna. Polega ona w skrócie na tym, że każdego dnia spisuje się z natury
pewną liczbę pozycji magazynowych. Na koniec roku całość zapasu została przeliczona dwa
lub trzy razy.
Każdego dnia można przedstawiać magazynom wykaz szczegółowo określający pozycje
materiałowe do zweryfikowania. Magazynier zwraca ten wykaz z podaniem ilości
rzeczywistych, spisanych z natury w magazynie. Dyspozytor zaopatrzenia materiałowego
może wtedy porównać wykaz z ewidencją i przebadać wszelkie rozbieżności. Dyspozytor
może w ten sposób przygotowywać omawiane wykazy tak, aby pozycje wymagające
specjalnej troski były częściej sprawdzane.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Download