Pedagogika Specjalna – zagadnienia egzaminacyjne

advertisement
Pedagogika Specjalna
1. Kształtowanie się dyscypliny – pedagogika specjalna.
PS jest subdyscypliną pedagogiki ogólnej, zajmuje się nauczaniem, wychowaniem, i opieka nad dzieckiem
niepełnosprawnym.
W 1861 roku Hans Hanselman (Zurich) wyodrębnił dziedzinę pod nazwą Pedagogika Lecznicza. Była ona
bliższa medycynie niż pedagogice i zajmowała się osobami z zaburzeniami
a) percepcji (niewidomi i niesłyszący)
b) przetwarzania (niepełnosprawni intelektualnie i umysłowo)
c) wytwarzania (zaburzenia mowy i dysfunkcja narządów ruchu).
Wcześniej:
STAROZYTNOŚĆ:
a) Platon – uważał że należy zająć się osobami niepełnosprawnymi
b) Plinusz Stary - uważał że należy uczyć mowy głuchych
c) Diadimius Aleksandryjski – jako pierwszy próbował wynaleźć pismo dla niewidomych
ŚREDNIOWIECZE
a) Chrześcijanie – byli bardzo miłosierni i dawali niepełnosprawnym pieniądze chociaż uważali ich za
żebraków; pod koniec XV wieku zakładano dla nich przytułki
b) Wiek XVII
- Sanderson usiłował znaleźć sposób zapisywania działań matematycznych dla niewidomych
- Komeński rozważał problem opieki nad niepełnosprawnymi
OŚWIECENIE
a) Diderot i Kartezjusz – usiłując nauczyć czytania i pisania niewidomych doszli do wniosku że są oni
wyuczalni
b) Kartezjusz – stworzył prototyp „białej laski”
c) Walenty Hanay – założył pierwszą szkolę specjalną (1784 rok Paryż) dla niewidomych gdzie na bazie
przedmiotów ogólnokształcących uczono konkretnych zawodów by byli oni samowystarczalni
d) Wzorem Hanaya zaczęły powstawać następne placówki dla innych niepełnosprawnych
POLSKA
a) 1817 – powstaje Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie
b) 1861 – pierwszy zakład dla upośledzonych umysłowo w Studzieńcu
c) 1912 – Maria Grzegorzewska („matka polskiej PS”) założyła w Warszawie pierwszą na świecie
wyższą uczelnię kształcącą niepełnosprawnych do pracy (Akademia Specjalna).
2. Działy pedagogiki specjalnej – przykładowe klasyfikacje subdyscyplin.
Według Marii Grzegorzewskiej:
a) oligofrenopedagogika – pedagogika osób upośledzonych umysłowo
b) surdopedagogika – pedagogika osób z dysfunkcją narządu słuchu
c) tyflopedagogika – pedagogika osób z dysfunkcja narządu wzroku
d) pedagogika lecznicza – inaczej pedagogika trapeutyczna, zajmująca się osobami przewlekle
chorymi i z dysfunkcją narządu ruchu
e) pedagogika resocjalizacyjna - zajmująca się osobami nieprzystosowanymi społecznie
Według Janiny Daraszewskiej:
a) rewalidacja – osoby z upośledzeniem umysłowym
b) rehabilitacja – osoby z dysfunkcją narządu ruchu i z chorobami przewlekłymi
c) resocjalizacja – osoby nieprzystosowane społecznie
Współczesna klasyfikacja według Władysława Dykcika:
1
a) pedagogika rewalidacyjna – osoby niepełnosprawne intelektualnie, z niepełnosprawnością sensoryczną
(wzrok, słuch) i z niepełnosprawnością sprzężoną (wzrokowo słuchowa)
b) pedagogika terapeutyczna – osoby przewlekle chore z dysfunkcją narządów ruchu, z odmiennością
somatyczną (interseksualizm, bulimia, anoreksja), z autyzmem, zespołami psychozo podobnymi (zespół
Aspergera, schizofrenia dziecięca i wieku podeszłego)
c) pedagogika korekcyjna – osoby z dysfunkcjami parcjalnymi (fragmentaryczny deficyt w rozwoju)
d) pedagogika resocjalizacyjna – osoby aspołeczne, antyspołeczne, jednostki przestępcze i dewiacyjne z
nieprzystosowaniem społecznym
e) pedagogika wybitnych uzdolnień – osoby ogólnymi i wybiórczymi uzdolnieniami.
3. Interdyscyplinarność pedagogiki specjalnej – przykłady.
4. Pojęcia: uszkodzenie, niepełnosprawność, upośledzenie.
DEFINICJA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
Jednostka, która w wyniku uszkodzenia organizmu nie jest w stanie wypełniać ról społecznych,
przepisywanych jej ze względu na wiek i płeć oraz przynależność środowiskową, społeczną kulturalną i
narodową. W ujęciu prawnym niepełnosprawny to osoba, która nie potrafi odróżnić dobra od zła.
Niepełnosprawność:
a) pierwotna – wywołana jest przez chorobę lub uraz, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia
ustroju, co ogranicza lub zakłóca sprawność lub aktywność życiową człowieka
b) wtórna – kiedy przy występującej niesprawności pierwotnej z powodu istniejących w otoczeniu
różnego rodzaju barier pogarsza się sytuacja bio psycho społeczna jednostki.
USZKODZENIE
Zaburzenie struktury anatomicznej i czynności fizjologicznych narządów organizmu.
Może być:
a) okresowe lub trwałe
b) całkowite lub częściowe
c) ustabilizowane
d) progresywne lub regresywne
Ze względu na czas wystąpienia może być:
a) wrodzone, dziedziczne
b) nabyte w okresie płodowym
c) okołoporodowe (perinatalne) lub nabyte (postnatalne)
UPOŚLEDZENIE
Niekorzystna sytuacja, która wynika z uszkodzenie lub niesprawności osoby znacznie ograniczając jej
interakcje z otoczeniem.
5. Proces rewalidacji – podstawowe zasady i wyznaczniki.
6. Stadialność procesu przystosowania do niepełnosprawności.
Według L. Kowalewskiego
a) Stadium doznania niepełnosprawności
 występuje silny i długotrwały stres, silne pobudzenie emocjonalne
 reakcja emocjonalna hamująca procesy poznawcze
 chory zadaje sobie pytanie – dlaczego ja?
b) Stadium uświadamiania ograniczeń
 następuje porównywanie teraźniejszości z przeszłością
 głośne mówienie o tym co zostało utracone (np. ze już nigdy nie zagra w piłkę)
 porównywanie możliwości obecnych z możliwościami poprzednimi
c) Stadium prób funkcjonowania z niepełnosprawnością
 zwrot w stronę teraźniejszości i rozwiązywania bieżących problemów
2

pozytywna rola odgrywana przez mechanizmy obronne (kompensacja,
nadkompensacja, identyfikacja, fantazjowanie)
 pierwsze nieśmiałe próby funkcjonowania z niepełnosprawnością
d) Stadium rzeczywistej akceptacji
 uświadomienie, że niepełnosprawność jest jedną z wielu cech
 przestaje ona wywoływać negatywne reakcje
 chory zauważa, że oprócz niego są jeszcze inni też niepełnosprawni, którzy pokazują,
że można dać sobie z tym rade
 zmiana perspektywy widzenia przyszłości i problemów
O pełnym przystosowaniu można mówić wtedy, gdy dokona się ono pod kilkoma względami:
a) fizycznym
 usprawnienie ruchowe obejmujące wyuczenie maksymalnej sprawności fizycznej
potrzebnej do wykonywania czynności życia codziennego
 u ich podstaw rekonstrukcji leży wytwarzanie nowych odruchów i nabywanie
nowych nawyków na drodze uczenia się
c) psychicznym
 proces modyfikacji kolejnych po sobie następujących faz – szoku, oczekiwania
wyzdrowienia, rezygnacji i ubolewania nad sobą
 pojawia się postawa obronna połączona z akceptacją inwalidztwa – realna ocena
możliwości, dostosowanie się do ograniczeń i wykształcenie odpowiednich podstaw
wobec innych
d) społecznym
 uczenie się ról społecznych i adaptacji do środowiska
 etapy – wycofanie z poprzedniej roli, identyfikacja z nową, doskonalenie się i
integracja nowej roli z całokształtem dotychczas pełnionych ról
7. Rodzina wobec niepełnosprawności dziecka.
Dwa rodzaje postaw rodziców:
NEGATYWNE
a) nadopiekuńczość – rodzice myślą i robią wszystko za dziecko, albo go nie akceptują (zaspokajają
własne wyrzuty sumienia), albo chcą dziecku wynagrodzić poniesione krzywdy, co prowadzi do
kalectwa społecznego, bo dziecko jest zdania, że samo niczego nie potrafi
b) pobłażanie – pozwalanie dziecku na wszystko, nie ma kar a jedynie nagrody co dezorientuje dziecko,
ponieważ często to na co pozwalają rodzice nie jest akceptowane poza domem przez co dziecko traci
poczucie bezpieczeństwa
c) wzmożony rygoryzm – przewaga kar nad nagrodami, stawia się dziecku zbyt wielkie wymagania co
jest wynikiem nieakceptowania jego niepełnosprawności przez co stara się ono sprostać wymagania
albo się buntuje
d) odrzucenie fizyczne – pozostawienie dziecka w placówce
e) odrzucenie emocjonalne – kupują dziecku najróżniejsze drogie prezenty, ale go ani razu nie przytulą
POZYTYWNE
a) dyskretna opieka i konstruktywne wymagania – nie wyręczają dziecka w czynnościach, a jedynie
pomagają przy ich realizacji
8. Mechanizmy obronne jako reakcja na niepełnosprawność (wymień i scharakteryzuj mechanizmy
obronne pozytywne i negatywne).
POZYTYWNE
a) mechanizm kompensacji – odnalezienie takiego pola zainteresowania w którym
niepełnosprawny może się w pełni realizować
3
b) mechanizm nadkompensacji - taka dziedzina, która jest mało dostępna, ale dzięki wytrwałości
niepełnosprawny osiąga sukces (np. taniec na wózkach)
c) identyfikacja - z osobą znaczącą która jest wzorem do naśladowania
d) racjonalizacja – intelektualne przepracowanie sytuacji
e) transformacja – system wartości (przewartościowanie)
f) mechanizm fantazjowania – może być negatywny jeśli osoba ucieka w świat marzeń i traci
kontakt z rzeczywistością
NEGATYWNE
a) zaprzeczenie i wyparcie – brak pogodzenia się z sytuacją
b) mechanizm ucieczki – fizyczna lub psychiczna
c) mechanizm izolacji – zerwanie kontaktów z otoczeniem i zamknięcie się w sobie
d) mechanizm agresji – przyjmowane zachowań osoby młodszej niż faktycznie się jest
e) mechanizm projekcji – niska i zła samoocena; uważa że inni też go tak widzą co niesie za sobą
podejrzliwość i nieufność
9. Definicja upośledzenia umysłowego – niepełnosprawności umysłowej.
(chory umysł – może być zdrowe ciało)
DEFINICJA WEDŁG HEBERA
Niższa od przeciętnej ogólna sprawność intelektualna która powstała w okresie rozwojowym i jest związana z
jednym lub więcej zaburzeniami w zakresie dojrzewania, uczenia się i społecznego przystosowania.
10. Różnice pomiędzy definicja europejska a amerykańską upośledzenia umysłowego.
DEFINICJA AMERYKAŃSKA
Niższe niż przeciętne funkcjonowanie intelektualne, współwystępujące z istotnym ograniczeniem w zakresie
dwóch lub więcej z pośród następujących zdolności przystosowawczych:
a) porozumiewanie się
b) samoobsługa trybu życia domowego]
c) kontakty społeczne
d) korzystanie z dóbr społeczno kulturalnych
e) kierowanie sobą
f) troska o zdrowie i bezpieczeństwo
g) zdolności szkolne
h) sposób organizowania wolnego czasu i pracy
DEFINICJA EUROPEJSKA
RÓŻNICE:
Europejska definicja podaje za jego przyczynę trwałe nieodwracalne zmiany w OUN w jednym z okresów, a
natomiast amerykańska obok powyższej przyczyny mówi o możliwości pojawienia się upośledzenia na tle
uwarunkowań środowiskowych.
11. Klasyfikacja upośledzenia umysłowego.
Tradycyjna klasyfikacja wyróżnia 3 stopnie.
I.
II.
III.
debilizm – najlżejszy
imbecylizm – średni
idiotyzm – najcięższy
Obecnie wyróżniane są 4:
4
I. Lekki
II.
Umiarkowany
III.
Znaczny
IV.
Głęboki
12. Stopnie upośledzenia umysłowego – zaznacz granice wg wybranych skal poziomu inteligencji.
Według Amerykańskiego Towarzystwa do Spraw Upośledzeń Umysłowych z 1.01.1968 obowiązujących do
dnia obecnego
Stopień upośledzenia
Pogranicze upośledzenia umysłowego
Upośledzenie umysłowe lekkie
Upośledzenie umysłowe umiarkowane
Upośledzenie umysłowe znaczne
Upośledzenie umysłowe głębokie
IQ
68-83
52-67
36-51
20-35
0-19
IQ – określany za pomocą testów psychologicznych (pamięć i mowa)
wypadkowa ułamka
licznik – wiek rozwojowy (co wynika z testu)
------------------------------------------------------mianownik – wiek badanego
całość mnoży się przez 100 i otrzymany wynik porównujemy do skali w tabeli
13. Charakterystyka poszczególnych stopni upośledzenia umysłowego – sfera orientacyjno-poznawcza,
emocjonalno-motywacyjna, funkcjonowanie społeczne.
UPOSLEDZENIE W STOPNIU LEKKIM:
a) spostrzeganie:
 najczęściej w normie
 mała szybkość i precyzyjność spostrzegania
 trudności z odróżnieniem istotnych szczegółów
b) uwaga:
c) pamięć:
d) myślenie:



skoncentrowana na materiale konkretnym
słaba i krotka koncentracja na materiale abstrakcyjnym
ograniczony okres uwagi





zachowana na dobrym poziomie pamięć operacyjna
obniżone funkcje pamięci logicznej i dowolnej
wolne tępo uczenia się
pamięć piosenek i wierszy
przypadki uzdolnień muzycznych i plastycznych


dominuje konkretno obrazowe nad abstrakcyjnym myśleniem pojęciowym
obniżenie funkcji abstrahowania, uogólniania, rozumowania przyczynowo
skutkowego, wnioskowania i tworzenia pojęć
zwolniony tok myślenia, jego giętkości i samodzielności

5
e) mowa:




opóźniony rozwój mowy oraz jej wady
pojedyncze wyrazy (do 3 roku życia) i ubogi słownik
formułowanie zdań w 5 –6 roku życia
trudności z wypowiadaniem myśli, przytaczania argumentów
f) maksymalny poziom rozwoju umysłowego:
 w wieku 15 – 21 lat osiąga wiek inteligencji 8 – 12 latka
g) procesy wykonawcze:
 motoryka – opóźniony rozwój ruchowy (siadanie w końcu 1 roku życia, chodzenie
pod koniec 2 roku życia)
 brak precyzji ruchów
 pełny zakres samoobsługi
h) procesy emocjonalno – motywacyjne i dojrzałość społeczna:
 zachowana uczuciowość wyższa
 osłabiona kontrola emocji, popędów i dążeń
 utrudnione przystosowanie społeczne
 maksymalny poziom dojrzałości społecznej – 17 lat
i) terapia i nauka
 normalne przedszkole
 od 2 roku nauki – szkoła podstawowa specjalna, klasa integracyjna, szkoła
integracyjna
j) praca:


możliwe dobre opanowanie czynności zawodowych
praca w wyuczonym zawodzie w zwykłych zakładach pracy lub zakładach pracy
chronionej
UPOŚLEDZENIE W STOPNIU UMIARKOWANYM:
a) spostrzeganie:
 obniżona sprawność spostrzegania cech konkretnych
 nie odróżnianie istotnych cech
b) uwaga:



c) pamięć:




dominuje uwaga mimowolna
trudności z koncentrowaniem uwagi dowolnej
dobra koncentracja na interesujących przedmiotach i przy wykonywaniu prostych,
mechanicznych czynności
ograniczony zakres pamięci
bardzo wolne tępo uczenia się
pamięć do uczenia się prostych piosenek i wierszyków
osoby dorosłe mogą powtórzyć zdanie (15 – 18 sylab), 5 cyfr
d) myślenie:
 dominuje konkretno obrazowe
 definiowanie pojęć przez opis, znaczenie użytkowe, funkcjonalne
 upośledzenie funkcji abstrahowania, uogólniania, rozumowania przyczynowo
skutkowego, wnioskowania i tworzenia pojęć
6



e) mowa:





wolne tępo
sztywność, niesamodzielność myślenia
brak krytycyzmu
znacznie opóźniony rozwój mowy
pojedyncze wyrazy około 5 roku życia, formułowanie zdań około 7 roku
trudności z wypowiadaniem myśli i przytaczaniu argumentów
brak pojęć abstrakcyjnych
wymowa wadliwa i niewyraźna
f) maksymalny poziom rozwoju umysłowego
 w wieku 15 lat osiąga wiek inteligencji dla 7 - 8 latka
g) procesy wykonawcze
 motoryka: poważnie opozniony rozwoj ruchowy (siadanie w 2 roku życia, chodzenie
w 3 roku zycia)
 brak precyzji i koordynacji ruchow
 radzenie sobie z samoobsluga
h) procesy emocjonalno – motywacyjne i dojrzałośc społeczna
 zachowana wrazliwosc emocjonakna
 przywiazanie do wychowawcow
 slaba kontrola emocji, popedow, dazen
 maksymalny poziom dijrzalosci spolecznej – 10 lat
i)
j)
terapia i nauka



praca

przedszkole specjalne, szkola zycia – elementy nauki czytania, pisania, liczenia
przyuczenia do wykonywania prostych i latwych czynnosci zawodowych
obsluga prostych maszyn i urzadzen
pod nadzorem w zakladach pracy chronionej
UPOŚLEDZENIE W STOPNIU ZNACZNYM
a) spostrzeganie
 znacznie obniżona sprawność , dokładność i szybkość spostrzegania
 trudności w rozpoznawaniu przedmiotów i wyodrębniania z całości
b) uwaga
c) pamięć
d) myślenie



mimowolna
brak uwagi dowolnej
koncentracja na przedmiotach służących do zaspokajania potrzeb i wyróżniających
się np. barwa



mała trwałość i zakres
zapamiętywanie najprostszych układów ruchowych na rytmice
osoby dorosłe potrafią powtórzyć zdanie (12 sylab), 4 cyfry, zapamiętać i wykonać 3
proste polecenia

dominuje sensoryczno motoryczne
7
e) mowa


definiowanie pojęć poprzez znaczenie użytkowe
głębokie upośledzenie myślenia pojęciowo słownego





głębokie opóźnienie rozwoju mowy
pojedyncze wyrazy w wieku szkolnym
najczęściej brak umiejętności budowania zdań i odmiany przez przypadki
wypowiedzi monosylabami lub jednym słowem
wymowa bełkotliwa
f) maksymalny poziom rozwoju umysłowego
 w wieku 8 – 10 lat osiąga poziom inteligencji 3 latka
 osoby dorosłe nie przekraczają poziomu dziecka w wieku 5 –6 lat
g) procesy wykonawcze
 motoryka – głęboko opóźniony rozwój ruchowy (siadanie i chodzenie w wieku
przedszkolnym)
 upośledzona motoryka rak
 możliwość nauczenia się po dłuższych ćwiczeniach ruchów niezbędnych do
wykonywania prostych czynności związanych z samoobsługą
h) procesy emocjonalno motywacyjne i dojrzałość społeczna
 zachowana wrażliwość emocjonalna
 przywiązanie i okazywanie uczuć w sposób prymitywny
 brak kontroli nad popędami, emocjami
 wymaga stałej pomocy i kontroli
 dba o higienę osobistą
 realizuje proste wyuczone polecenia
 maksymalny poziom dojrzałości społecznej jak w wieku 7 – 8 lat
i)
terapia i nauka
 przedszkole specjalne, szkoła życia – nauka samoobsługi
 możliwość nauczenia się podpisywania, rozpoznawania i pisania łatwych wyrazów
j) praca

proste czynności zawodowe i życia codziennego z pomocą i pod stałym nadzorem
UPOŚLEDZENIE W STOPNIU GŁĘBOKIM
a) spostrzeganie
 głęboko zaburzona sprawność spostrzegania
 czasami nie udaje się wywołać fiksacji wzroku na przedmiocie
 reakcja głownie na bodźce sygnalizujące pokarm
b) uwaga
c) myślenie



czasami brak objawów koncentracji uwagi mimowolnej
pamięć, zapamiętywanie i uczenie się zniesione lub widoczne jedynie w opanowaniu
prostych reakcji ruchowych
odszukiwanie schowanego przedmiotu




nie wykształcone
mowa nie wykształcona
opanowanie 2 – 3 wyrazów
rozumienie kilku prostych poleceń
8
d) procesy wykonawcze
 motoryka – zdolność opanowania chodzenia
 ruchy stereotypowe, automatyczne i nie służące wykonywaniu czynności
e) procesy emocjonalno motywacyjne i dojrzałość społeczna
 zdolność do wyrażania prostych emocji
 najczęściej brak objawów życia uczuciowego i przejawów samodzielności
 możliwość nauczenia się sygnalizowania potrzeb fizjologicznych
 dojrzałość jak w wieku 4 lat
f) terapia i nauka
 dzieci zwolnione od obowiązku szkolnego
 najczęściej przebywają w zakładach specjalnych, wymagają stałej opieki i pielęgnacji
14. Typy osobowości w upośledzeniu umysłowym.
Wyróżniamy 3 typy:
a) apatyczny – przewaga mechanizmów hamowania nad mechanizmami pobudzania, zwolnione
tempo reakcji, bierność, nieśmiałość i płaczliwość.
b) eretyczny – przewaga mechanizmów pobudzania nad mechanizmami hamowania, niestabilne,
niezrównoważone, agresywne, nadmiernie ruchliwe, skłonne do afektywnych wybuchów z
równoczesnymi trudnościami w koncentracji uwagi, oznaki nadmiernego zmęczenia
c) zmienny – nadmierna pobudliwość występuje na przemian ze stanami apatii i bierności
15. Etiologia upośledzenia umysłowego.
Przyczyny ze względu na okres działania:
a) czynniki działające przed poczęciem:
 genetyczne
 chromosomalne
 wieloczynnikowe
 związane z trybem życia obojga rodziców
b) czynniki okresu prenatalnego:
 choroby
 zakażenia
 żywienie
 tryb życia
 zakażenia
 zaburzenia łożyska
c) czynniki okresu perinatalnego:
 zamartwica
 niedotlenienie
 wcześniactwo
 uraz okołoporodowy
d) czynniki okresu postnatalnego:
 zakażenia
 urazy
 czynniki chemiczne
 żywienie
 szczepienie w okresie infekcji
9
16. Zespół Downa – istota, etiologia, objawy kliniczne, możliwości rewalidacji.
ISTOTA
– trisomia chromosomu, 3 sztuki 21 chromosomu
ETIOLOGIA
– dodatkowy 21szy chromosom zawiera informacje genetyczne, które zakłócają „normalny” plan
rozwoju i wzrostu
OBJAWY KLINICZNE
a) u noworodków ręce i nogi są często krótkie w stosunku do tułowia, ale długość całego ciała nie
odbiega od normy
b) niski wzrost, średnia 152 cm
c) mniejsze wymiary czaszki
d) skośny wygląd oczu
e) małe usta, szczeki, uszy i nos
f) włosy i skóra cienkie i suche
g) na dłoni występuje charakterystyczna bruzda, tzw „małpia bruzda”
h) niezgrabne ruchy
i) ochrypły gardłowy głos i wadliwa wymowa
j) szereg wad wrodzonych, np. wady serca
REWALIDACJA
- dążenie do tego by jak najszybciej stały się samodzielne
17. Mózgowe porażenie dziecięce – etiologia, postaci, objawy kliniczne, możliwości rewalidacji.
(zdrowy umysł chore ciało)
MÓZGOWE PORAŻENIE DZIECIĘCE (MPD) – zespół przewlekłych i nie postępujących
zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego powstałych w wyniku uszkodzenia mózgu
ETIOLOGIA:
a) toksyny (przyjmowane w okresie ciąży, branie leków, narkotyków, spożywanie alkoholu)
b) praca w niekorzystnych dla zdrowia warunkach
c) promieniowanie
d) niedotlenienie płodu i noworodka
OBJAWY KLINICZNE:
W wielu przypadkach występują trzy główne objawy:
e) wzmożone napięcie mięśniowe (spastyczność) – sztywność ruchów i trudności w ich
wykonywaniu, głównie w próbach stania i chodzenia
f) atetoza – wykonywanie ruchów mimowolnych i niekontrolowanych
g) ataksja – zaburzenia równowagi, niezborność ruchów, drżenie kończyn przy ruchach
precyzyjnych
oraz:
h) atonia - zwiotczenie mięsni
i) paraplegia - porażenie kończyn dolnych
j) monoplegia - porażenie jednej kończyny
k) diplegia - porażenie kończyn górnych i dolnych
REWALIDACJA:
Celem jest pomoc w zaspokajaniu psychicznych potrzeb dziecka oraz organizowanie zająć
usprawniających zaburzone funkcje poznawcze, czynności samoobsługi i procesy emocjonalnomotywacyjne. Ważną rolę odgrywają ćwiczenia psychoterapeutyczno-reedukacyjne, które
prowadzone są w formie zabawy.
10
a)
b)
c)
d)
przywracanie zdrowia i umożliwianie rozwoju fizycznego
kompensowanie braków i uszkodzeń
akcja korygowania, usprawniania i dynamizowania
wykształcenie ogólne i zawodowe jednostki oraz jej uspołecznienie
Podstawą tej pracy są następujące zasady:
a) nawiązanie prawidłowego kontaktu emocjonalnego i indywidualizacja oddziaływań
b) zapewnienie dziecku bezpieczeństwa
c) dziecko winno być podmiotem rehabilitacji
d) ćwiczenia za pomocą zabawek i poprzez zabawę
e) nie należy przeciążać dziecka
f) powinno się bawić tak długo jak chce
g) zajęcia trzeba powtarzać i utrwalać
h) prowadzący powinien pobudzać motywacje dziecka do ćwiczeń
POSTACI:
- postać spastyczna spowodowana uszkodzeniem układu piramidowego
 wzmożone napięcie mięśniowe
 zwiększenie odruchów ścięgnistych
 obecność niektórych odruchów patologicznych
 wybiórczy brak odruchów dowolnych
 sztywność mięśni
a) postać atetotyczna powstaje w skutek uszkodzenia układu pozapiramidowego powodując
mimowolne i nieskoordynowane ruchy ciała oraz ubóstwo ruchów dowolnych
b) postać ataktyczna jest wynikiem uszkodzenia układu przedsionkowo mózgowego i wywołuję
 zaburzenie równowagi
 niezborność ruchów
 upośledzenie orientacji w położeniu ciała
 brak poczucia postawy
c) postać mieszana, czyli przeplatanie się wszystkich tych postaci
18. Metody i formy opieki nad osobami upośledzonymi umysłowo w stopniu lekkim.
19. Metody i zasady rewalidacji osób niepełnosprawnych umysłowo w stopniu głębszym.
ZASADY:
a) zasada akceptacji – polega na kształtowaniu stosunku społeczeństwa do jednostek
upośledzonych umysłowo, aby uznając trudności rozwojowe tych osób nie zaniedbywano
wszelkich form opieki i pomocy dla nich, czyli aby obowiązki społeczne były podejmowane w
pełni gotowości.
b) zasada indywidualizacji jest to dostosowanie nauczania do indywidualnych właściwości
dziecka i uwzględnienie jego właściwego celu (np. jego uzdolnienia)
c) zasada terapii pedagogicznej – poznanie dziecka, diagnoza, następnie wspólna prac ze
środowiskiem, aby polepszyć sytuację dziecka, oraz na koniec stosowanie psychoterapii
d) zasada współpracy z rodziną – uzgodnione i wspólne działanie domu i szkoły by wspomagać
każdy wysiłek dziecka na drodze ku usprawnieniu i rozwoju.
METODY:
a) obdarzanie dziecka uwagą i poświęcanie mu dużo czasu
b) zapewnianie możliwości rozwoju różnych sfer stosownie do potrzeb
c) ułatwianie kontaktów z innymi dziećmi
d) nie ogranicza się jego samodzielności
e) zaspokajanie potrzeby bycia akceptowanym, bezpiecznym i zdolnym do zrobienia czegoś
dobrego
11
20. Przeznaczenie i istota pracy „szkoły życia”.
Zasadniczym celem jest organizacja pracy, stosowanie metod wspomagających ogólny rozwój dzieci
głębiej upośledzonych umysłowo, aby osiągały dostępny indywidualny pułap przystosowania społecznego.
Zadania szczególne
a) rozwijanie procesów poznawczych
b) rozwijanie mowy
c) usprawnianie fizyczne
d) wyrabianie sprawności manualnych
e) uspołecznienie
f) utrwalanie i zdobywanie umiejętności w zakresie samoobsługi
g) wyrabianie prostych nawyków higienicznych
h) kształtowanie uczuć estetycznych
i) umiejętność wykonywania prostych prac fizycznych
Dzięki uzyskanemu ogólnemu rozwojowi dziecka zostaje ono przygotowane do czynnego uczestnictwa w
życiu społecznym.
21. Metoda ruchu rozwojowego.
Wg. Weroniki Sherborne
Celem tej metody jest wspomaganie prawidłowego rozwoju dziecka i korekcja jego zaburzeń. Najważniejsze
jest wielozmysłowa stymulacja psychomotoryczna i społeczna oparta o ruch jako czynnik wspomagania.
Wyróżniamy w niej 4 grupy ćwiczeń:
a) ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała
b) ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie
c) ćwiczenia ułatwiające najwiazanie kontaktu i współpracy z partnerami grupy
d) ćwiczenia twórcze
Zajęcia tej metody stanowią element doskonalej zabawy. Dając chwile odprężenia, są czynnikiem rozładowania
napiec i tym samym obniżają spastyczność.
22. Metoda niedyrektywną i warunkowanie instrumentalne – porównaj.
WARUNKOWANIE INSTRUMENTALNE – kształtuje zachowanie osoby poprzez wzmacnianie reakcji za
pomocą nagrody lub wygaszanie za pomocą kary. Zachodzi w ramach reakcji dowolnych zgodnie z teorią
behawioralną, operującą schematem S-R (bodziec – reakcja) przez ćwiczenia. Im większe zadowolenie –
nagroda, tym silniejszy związek sytuacji z wyuczonym zachowaniem, a im większa przykrość – kara, tym
słabszy związek czasowy pomiędzy sytuacją a zachowaniem, które przez karę zostaje wygaszone.
Celem tej metody jest likwidowanie niepożądanych zachowań (bez wnikania w ich przyczyny) oraz wyuczenie
określonych zachowań. Środkiem są różne wzmocnienia, które powinno być głównie pozytywne. Warunkiem
jej skuteczności jest precyzja, systematyczność i konsekwencja stosowania.
Podsumowanie:
a) uwzględnia przede wszystkim bezpośrednią ocenę obserwowanych dzieci, co umożliwia
właściwe programowanie zadań wychowawczych
b) punktem wyjścia jest zarejestrowanie podstawowego zachowania, a ważną rolę odgrywa
rzetelność pomiarów dokonywanych kilkakrotnie
c) ma na celu zdiagnozowanie przypadku i chodzi w niej przede wszystkim o aktualną trafność, a
nie prognozę rozwoju i skuteczności stosowanych metod warunkowania instrumentalnego
METODA NIEDYREKTYWNA – dziecko kieruje przebiegiem spotkań:
a) należy stworzyć z nim ciepłe, przyjacielskie stosunki interpersonalne
b) całkowita akceptacja dziecka
c) wytwarzanie atmosfery swobody (możliwość pełnego wyrażania uczuć i emocji przez dziecko)
d) rozpoznawanie i odzwierciedlanie uczuć dziecka poprzez osoby z nim pracujące
e) traktowanie dziecka jako zdolnego do rozwiązywania własnych problemów
f) podążanie za dzieckiem
12
g) szacunek wobec dziecka
h) nie przyspieszanie terapii
i) wytyczanie granic przez zapewnienie bezpieczeństwa, niedopuszczenie do wyrządzenie krzywdy innym
Brak jest w tej metodzie dróg bezpośredniej pracy z emocjami przeżywanymi przez dziecko, wychowawcę i
rodziców. Zadaniem terapeuty jest obserwacja czynności wykonywanych przez dziecko i obdarzanie go
jedynie uwagą niewartościującą. Mobilizuje to tym samym dziecko do samodzielnego podejmowania decyzji,
pokonywania trudności i sprawia, że rozwój emocjonalny przebiega harmonijnie.
23. Metody stymulacji i sfery orientacyjno-poznawczej.
24. Metody usprawniania ruchowego.
KINEZYTERAPIA
Celem jest przywrócenie sprawności ruchowej w jak najwiekszym stopniu, dający tym samym podstawy do
rozwoju biologicznego i społecznego. Osiąga się to poprzez stopniowe eliminowanie patologicznych odruchów.
Metoda ta wpływa korzystnie na cały organizm i oddziałowuje na odpowiednie sfery rozwoju:
a) sfera ruchowa – kontrola postawy i lokomocja
b) adaptacja do otoczenia – koordynacja wzrokowo-ruchowo-uczuciowo-sluchowa
c) sfera intelektualna i emocjonalna – osobowość, kontakty, rozwój mowy
Zajęcia prowadzone są (indywidualnie lub grupowo) w formie zabaw ułatwiających osiągnięcie maksymalnej
współpracy dziecka z terapeutą.
25. Metody atreterapeutyczne.
Jest to rodzaj usprawniania przez sztukę: muzykę, taniec, rysunek, poezja... itd., itp.
Spełnią role czynnika pomocniczego w samorealizacji, samoakceptacji, przełamując fałszywy obraz „bycia
gorszym”. Pełni tez funkcje komunikatywna miedzy ludźmi i dzięki niej zaspokojony zostaje wewnętrzne
pragnienie twórczego wyrażania się.
DRAMA:
a) odgrywanie ról w improwizowanych scenach
b) istota jest konflikt wymyślony lub zaczerpnięty z książek lub opowiadań
c) celem jest pełen rozwój człowieka i pomoc w odkrywaniu i badaniu jego możliwości, jak i
otaczającego świata oraz uwrażliwienie na innych ludzi
TRENING TWORCZY (wg Karolaka)
Forma działań dezintegracyjno-integracyjnych, nastawionych na wszechstronny rozwój działań
twórczych wymagających ciągłych przewartościowań, rozbijania schematów i stawiania w opozycji do tego, co
dziś w pełni akceptujemy:
a) zawiera elementy psychologii i psychoterapii humanistycznej
b) prowadzący traktuje każdego indywidualnie, współdziała i współuczestniczy w działaniu grupy
c) medytacja, techniki wizualizacji, niekiedy hipnoza
d) „zmiana języka”, czyli np. zmiana literatury na znak plastyczny, muzyki na układ przestrzenny,
obrazu w ruch
e) jest forma poznania i koncentruje się na przeżyciach i doznaniach osobistych
MUZYKOTERAPIA:
a) działanie na człowieka za pomocą muzyki
b) pozwala odreagować napięcia, wzmacnia przeżycia i pobudza do obrazowego myślenia
c) spełnia ważna role przy pokonywaniu leku i zahamowań dzieci i stwarzając możliwości do
wyrażania ekspresji
d) wpływa na rozwój zainteresowań muzycznych, wzbogaca świat uczuć i przeżyć, uwrażliwia
dziecko na otaczający je świat
METODA „MALOWANIA DZIESIECIOMA PALCAMI”:
13
a) wykorzystana naturalna skłonność dzieci do bawienia się substancjami o konsystencji błota
b) dziecko ma pełną swobodę i inicjatywę w malowaniu, które odbywa się jego dłońmi i palcami
c) pomaga uwolnić dziecko od zahamowań, pokonuje lek, wzmacnia wiarę w jego możliwości i
pobudza do ekspresji artystycznej
CHOREOTERAPIA:
a) usprawnianie poprzez taniec
b) celem jest wyzwalanie energii, która jest zablokowana w człowieku oraz umożliwia poznanie
własnej ekspresji ruchowej
c) działa odprężająco i wpływa na rozładowanie napiec psychicznych i pozwala budować
poczucie pewności siebie
d) chociaż zajęcia oparte są na tańcu to nie zawsze jest on wykorzystywany, ponieważ wieksza
koncentracja nastawiona jest na harmonie wykonywanych ruchów, wyrabiając ich lekkość i
płynność
26. Kogo zaliczamy do populacji osób z inteligencja niższą od przeciętnej?
Dzieci z inteligencją niższą niż przeciętna:
a) około 14% populacji
b) zaliczany do szerzej rozumianej normy, a nie do kategorii upośledzenia umysłowego
c) IQ w przedziale 68 – 83
d) Nie stanowią jednolitej grupy
Cechy:
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
długo utrzymuje się dominacja myślenia konkretnego
słaby rozwój myślenia pojęciowo słownego
utrudnione rozumowanie przyczynowo skutkowe
wolne tępo myślenia
mała samodzielność i mały krytycyzm
mała płynność i oryginalność myślenia
sztywność i schematyzm rozumowania
Kostrzewski wyróżnia 5 grup:
a) dzieci zaniedbane pedagogicznie – w wyniku intensywnego nauczania i stymulacji mogą wcześniej
wyrównać braki
b) dzieci z deficytami parcjalnymi niektórych funkcji – np. percepcji słuchowej przy ogólnej integracji
w normie
c) dzieci o powolnym lecz prawidłowym przebiegu rozwoju intelektualnego
d) dzieci upośledzone w stopniu lekkim
e) dzieci o niższym przeciętnym poziomie funkcjonowania intelektualnego – w zakresie wszystkich
procesów poznawczych
27. Trudności rozwojowe uczniów z inteligencją niższą od przeciętnej.
28. Postępowanie dydaktyczno-wychowawcze i pomoc specjalna wobec dzieci z inteligencja niższą od
przeciętnej.
-
terapia zabawowa
dzieci nie odczuwają zadania jako zadania, dla nich jest to tylko zabawa
29. Parcjalne deficyty rozwoju – etiologia, klasyfikacja, objawy, terapia. Typy rozwoju psychofizycznego.
30. Dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskulia – charakterystyka.
14
DYSLEKCJA - chory ma trudność w zrozumieniu prostych zwrotów czy zdań pisanych (w postaci lżejszej –
tylko długich, złożonych zdań). Może występować tylko pod postacią przymusu czytania na głos (co ułatwia
zrozumienie tekstu) czy powolnego czytania.
TYPY:
a) wzrokowy – zaburzenia percepcji wzrokowej i pamięci wzrokowej, trudności w
zapamiętywaniu liter, mylenie liter pod względem kształtu, inaczej położonych w przestrzeni,
błędy w przepisywaniu tekstów, kłopoty w orientacji na mapie, uproszczone rysunki
b) słuchowy – zaburzenia percepcji słuchowej i pamięci słuchowej, niewykształcenie słuchu
fonemowego, trudności w rozróżnianiu głosek podobnie brzmiących,
c) dysleksja integracyjna – rozwój funkcji percepcyjnych badań w izolacji jest zgodny z wiekiem,
ale zaburzony jest proces integrowania bodźców napływających z rożnych zmysłów, trudności
z przekodowywaniem fonemów na grafemy i odwrotnie
DYSGRAFIA - zaburzenie zdolności poprawnego pisania (przestawianie słów, zgłosek, liter,
"przejęzyczenie się" w wypowiedziach na piśmie) powstałe wskutek zmian organicznych w ośrodkowym
układzie nerwowym.
ROBIONE BŁĘDY:
a) trudności ze zmieszczeniem się w linii
b) złe kreślenie liter (zbyt duże, zbyt małe, drżące, nachylone w rożnym kierunku)
c) pismo mało czytelne, zeszyt budzi wiele zastrzeżeń
DYSORTOGRAFIA – trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (nie tylko błędy orograficzne).
ROBIONE BŁĘDY:
a) uporczywe opuszczanie, dodawanie i przestawianie liter i sylab
b) mylenie liter podobnych
c) pisanie zwierciadlane
d) pomijanie znaków diakrytycznych (kropki, haczyki nad i pod litera)
e) występowanie wyrazów bezsensownych
DYSKULIA – zaburzenia w nauce liczenia w zakresie 4 działań
31. Lateralizacja – istota, typy, diagnozowanie.
LATERALIZACJA - dominacja czynnościowo-funkcyjna jednej części ciała nad drugą, np.: funkcji
w półkulach mózgowych. Rodzaje: prawostronna, lewostronna, skrzyżowana, nieustalona (brak wyższej
przewagi jednej strony nad drugą).
ZABURZENIA:
a) statyczne odwracanie litr o podobnych kształtach
b) dynamiczne odwracanie liter (przestawianie, zmienianie kolejności
c) opuszczanie lub dodawanie liter
d) błędne odtwarzanie liter
32. Nadpobudliwość psychoruchowa – istota, objawy.
NADPOBUDLIWOSC PSYCHORUCHOWA – zaburzenie hiperkinetyczne, gdzie istnieje przewaga procesów
pobudzenia nad procesami hamowania (wzmożona ruchliwość procesów nerwowych). Dotyczy zarówno sfery
ruchowej jak i psychicznej.
BADANIE OBJAWÓW:
a) badanie uwagi – ocena wytrwałości dziecka przy rożnych zajęciach (samotna zabawa, czytanie,
rysowanie)
b) aktywność - ocena na podstawie
15



tego jak długo dziecko jest w stanie wysiedzieć podczas wykonywania zadania
w jakim zakresie czasu pozostaje w niepokoju ruchowym
jak często ucieka rodzicom podczas wspólnych spacerów i wycieczek
LECZENIE:
a) uświadomienie o chorobie – zrozumienie przynosi ulgę
b) ustalenie zasad, które zachowania będą akceptowane, a które nie
c) metody behawioralne – pochwala i nagroda
d) farmakoterapia – stosowanie preparatów psycho stymulujących
e) dieta
PRZYCZYNY:
a) genetyczne
b)
c)
d)
e)
f)
g)
 uszkodzenie OUN (okres prenatalny i okołoporodowy)
 czynniki uszkadzające komórkę nerwową (alkohol, narkotyki)
 choroby zakaźne w czasie ciąży (leki, papierosy, chemikalia)
niewłaściwe odżywianie się
urazy mechaniczne
niedotlenienie podczas porodu
zapalenie opon mózgowo rdzeniowych
wstrząśnienie mózgu
czynniki psychospołeczne
 atmosfera w domu
 niewłaściwe wychowanie
 brak zaspakajania potrzeb
TRIADA CECH:
znaczny niepokój ruchowy, osłabienie uwagi i impulsywność
a) dzieci wiercą się na swoich miejscach
b) gwałtownie wstają i chodzą wokół miejsca
c) maja trudności z wykonywaniem zadań
d) często zmieniają zajęcia i łatwo się rozpraszają
e) na placu zabaw nie musi być bardziej aktywne, jednak wyróżnia je zdolność do
tłumienia aktywności kiedy wymagany jest spokój
f) dzianie bez zastanowienia,
g) wyrywanie się z odpowiedzią na lekcjach
h) nie czekają na swoja kolej w czasie gry
obecność zaburzeń w rożnych okolicznościach
a) nadruchliwość musi być wyraźna w rożnych okolicznościach (szkoła, dom,
podwórko...)
I.
wczesny początek i przewlekły przebieg
a) czas trwania co najmniej 6 miesięcy ciągłych objawów
b) wczesny początek zaburzeń przed 7 rokiem życia
33. Cechy dziecka zahamowanego psychoruchowo.
ZACHAMOWANIE PSYCHORUCHOWE – polega na braku równowagi podstawowych procesów
nerwowych, przewaga procesów hamowania nad procesami pobudzania.
Dzieci mają trudności z:
a) kontaktowanie się
b) małomówne, często onieśmielone, czasem apatyczne
c) wykazują niewielkie zainteresowanie otoczeniem, nie wykazują inicjatywy
16
d) są mało spostrzegawcze, mało ruchliwe, powoli myślą, niełatwo rozwiązują nowe zadania,
lubią spokojne zabawy, unikają gwaru i ruchu
e) łatwo się peszą, kilkakrotne powtarzanie pytania daje efekty odwrotne
f) mówią szeptem, unikają spojrzenia, pocą się i czerwienią
LECZENIE:
a) oddziaływanie terapeutyczne polegające na podwyższeniu samooceny,
b) ukazania mu, ze jego osiągnięcia mogą zyskać nie tylko aprobatę u dorosłych ale i u rówieśników
c) gdy dziecko pozyska choć jednego zwolennika ten może stopniowo włączać go do realizacji zadań
34. Definicja i kryteria ślepoty.
ŚLEPOTA- całkowita utrata wzroku (brak poczucia światła) występująca w różnych schorzeniach
narządu wzroku
ŚLEPOTA ZMIERZCHOWA, HEMERALOPIA, KURZA ŚLEPOTA - zaburzenie
przystosowania się oka do ciemności. Występuje w stanach niedoboru witaminy A, oraz
w schorzeniach siatkówki.
35. Definicja i kryteria niedowidzenia.
NIEDOWIDZENIE - znaczne upośledzenie wzroku występujące jako następstwo wielu chorób:
a) powodujących zmniejszenie przejrzystości układu optycznego oka np.: w zaćmie, zmętnieniu
rogówki.
b) nie skorygowanych wad wzroku np. zeza.
c) uszkadzających siatkówkę i/lub nerw wzrokowy, co uniemożliwia lub zaburza percepcję
i przewodzenie bodźców wzrokowych (np.: w przebiegu cukrzycy, nowotworów)
d) osoba, która nie widzi od urodzenia lub utrąciła wzrok do 5 roku życia (nie zachowuje w
pamięci przedmiotów, zjawisk, osób i nie pamięta by kiedykolwiek wcześniej widziała)
OCIEMNIAŁY
To osoba, która traci wzrok po 5 roku życia i zachowuje w pamięci wrażenia i spostrzeżenia wzrokowe
oraz pamięta wygląd zjawisk, przedmiotów i osób.
36. Dysfunkcja narządu wzroku a procesy poznawcze, emocjonalne i przystosowawcze.
RODZAJE WAD WZROKU
a) zaburzenia konwergencji (np. zez) – brak zdolności pracy obu gałek
b) daleko lub krótkowzroczność
c) zaćma, zmętnienie soczewki (katarakta) – może być wrodzone, nabyte lub starcze
W obrębie siatkówki wyróżniamy schorzenia:
a) retinopatia (np. wcześniacza) – złe dawki tlenu dla noworodka
b) retinopatia cukrzycowa – w jej wyniku dochodzi do trwałych uszkodzeń siatkówki (martwe
miejsca)
c) daltonizm – nie odróżnianie kolorów
d) kurza ślepota – złe widzenie o zmroku
e) jaskra (zaćma) – nieprawidłowe cyrkulacje płynu środkowo gałkowego, ucisk na siatkówkę,
obumieranie nerwu wzrokowego i uszkodzenia
f) nowotwór siatkówki i mózgu – płat potyliczny
W obrębie ośrodka wzroku wyróżniamy:
a) agnozja – widzi, ale nie umie dopasować nazwy do danego przedmiotu, np. widzi rower a mówi
stół
17
V = visus, ostrość wzroku
a) V = 0–0,05 – kurza ślepota
b) V = 0,05-0,3 niedowidzenie
c) V = 0,3-1 – norma
KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA V:
a) kategoria 5 – osoby bez poczucia światła, V = 0
b) kategoria 4 - osoby z poczuciem światła, V = 0,02
c) kategoria 3 - osoby z poczuciem światła, V = 0,02 - 0,05
d) kategoria 2 - osoby z poczuciem światła, V = 0,05-0,1
e) kategoria 1 - osoby z poczuciem światła, V = 0,1-0,3
W oparciu o nie wyznaczamy:
a) kat. 5 – ślepota medyczna (czarna lub rzeczywista) – osoby bez poczucia światła
b) kat. 4,3 – osoby szczątkowo widzące lub w wysokim stopniu niedowidzące ( osoby nią dotknięte orientują
się w przestrzeni, widzą kontury przedmiotów i ostre barwy co umożliwia im poruszanie się w przestrzeni
ale nie mogą się uczyć ani pracować)
c) kat. 2, 1 – osoby niedowidzące lub słabo widzące
ZABURZENIA
Dziecko niewidome, które nie jest skumulowane, rehabilitowane to zaburzeniu ulega sfera motoryczna:
a) problemy z budową anatomiczna narządów ruchu
 przykurcze
 zaokrąglone plecy
 wklęśnięta klatka piersiowa
b) opóźnienie w rozwoju ruchowym
 późniejsza manipulacja zabawkami
 dziecko w wieku 5-6 miesięcy ma zaciśnięte piąstki
 w wieku 10 lat nie ma opanowanych czynności samoobsługowych
c) realizacja chodu
 dziecko chodzi tzw. Kogucim chodem (na sztywnych nogach, sztywno wyprostowane, duża
aktywność karku, szuranie nogami)
d) zaburzenie blindyzmu
 ruchy nawykowe wynikające z braku kontroli wzrokowej
 koguci chód z rękoma wysuniętymi do przodu i z rozchylonymi łokciami
 mówienie bez zwracania się w stronę rozmówcy
 nawykowe pocieranie oczu
 spuszczona głowa
 mimika i pantomimika nieadekwatna do danej sytuacji
SFERA POZNAWCZA
Wszystkie zmysły człowieka tworzą jedna umowna siatkę połączeń w mózgu. Z momentem gdy
przestaje funkcjonować wzrok to następuje załamanie się owej siatki i organizm broniąc się buduje nowa siatkę
pomijając nieczynny zmyśl. Znaczenia nabierają zmysł słuchu i dotyku. Dotyk jest blisko nośny a słuch daleko
nośny przez co oba się nawzajem uzupełniają.
Niewidomi posiadają:
a) pamięć kinetyczną
 liczenie schodów na początku, gdy długo po nich chodzi już ich nie musi liczyć i nie potyka
się, ponieważ mięśnie nóg zapamiętują ilość zgięć
b) samodzielne funkcjonowanie
 obserwując niewidomego w jego własnym domu ma się wrażenie, ze on widzi – wie gdzie
są jakie przedmioty, gdzie stoją meble
c) wyobrażenie
18

obejmuje te zjawiska, które nie mogą być przez niego poznane (np. perspektywa, małe lub
duże przedmioty, odległości, niebezpieczne przedmioty, których nie można dotknąć) i
buduje sobie o nich wyobrażenie na podstawie przekazanych ich opisów
Istotą rehabilitacji jest by dziecko jak najwięcej poznało za pomaca pojęć dotykowo słuchowych.
37. Podstawowa etiologia wad wzroku.
38. Dysfunkcja narządu słuchu – etiologia, rodzaje i stopnie utraty słuchu.
ETIOLOGIA:
a) walkman (małe słuchaweczki w uszach)
b) hałas
c) stres
d) uraz potylicy
oraz:
a) zapalne - gdy dotyczą ucha zewnętrznego lub środkowego to powodują głuchotę przewodzeniową,
natomiast procesy dotyczące ucha wewnętrznego - głuchotę odbiorczą. Uszkodzenia nerwu słuchowego
mogą wywoływać też uogólnione choroby zakaźne wirusowe i bakteryjne, np. świnka, grypa, dury,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
b) czynniki ototoksyczne - leki (salicylany, streptomycyna, neomycyna, kanamycyna), substancje chemiczne
(fosfor, ołów, tlenek węgla, anilina).
c) czynniki zawodowe - hałas, gwałtowne zmiany ciśnienia (np. podczas wybuchu, przy nurkowaniu,
pracownicy kesonów).
d) uraz psychiczny u osób wrażliwych mimo braku organicznego uszkodzenia, jest to tzw. głuchota
czynnościowa np. w histerii.
e) nowotwory uszkadzające ucho, nerw słuchowy lub drogi i ośrodki w mózgu.
STOPNIE UTRATY SŁUCHU:
(audiometria)
a) 20 – 40 dB – stopień lekki
b) 40 – 70 dB – stopień umiarkowany
c) 70 – 90 dB – stopień znaczny
d) powyżej 90 dB – stopień wysoki
RODZAJE:
a) prelingwalna – utrata słuchu nastąpiła przed rozwojem mowy
b) interlingwalna – utrata słuchu nastąpiła w trakcie rozwoju mowy
c) postlingwalna – utrata słuchu nastąpiła po ukształtowaniu się mowy (ok.7 roku życia)
ZABURZENIA:
Zaburzenia dityczace mowy:
a) mowa wewnętrzna (0-9 miesiąc życia) – otoczenie jest nieme
b) mowa recepcyjna (9-24 miesiąc życia) – dziecko uczy się odczytywania z ruchu warg
c) mowa ekspresyjna (do 7 roku życia) – pisanie i czytanie prawidłowe, ale oparte na sferze wizualnej
a)
b)
c)
d)
e)
Zaburzenia w sferze procesów myślowych:
problemy z abstrahowaniem
zatrzymanie się na myśleniu konkretno obrazowym
brak elastyczności myślenia
słaba pamięć słowno logiczna
problemy z odtwarzaniem wiedzy – nie umie niczego przytoczyć własnymi słowami)
39. Pojęcia: głuchy, ogłuchy, niedosłyszący.
19
GŁUCHOTA - utrata zdolności słyszenia i rozróżniania dźwięków. Głuchota nie jest chorobą, lecz objawem lub
skutkiem różnych chorób ucha, nerwu VIII słuchowego, także dróg nerwowych ośrodkowego układu
nerwowego.
RODZAJE GŁUCHOTY:
a) dziedziczna
b) wrodzona - powstaje w życiu płodowym na skutek wad rozwojowych lub choroby ucha
przebytej podczas ciąży
c) nabyta - wynika z działania czynników uszkadzających narząd słuchu w życiu poza płodowym
Oraz:
a) przewodzeniowa - powstająca wskutek uszkodzenia aparatu przewodzącego dźwięk (choroby przewodu
słuchowego zewnętrznego, uszkodzenie błony bębenkowej, kosteczek słuchowych, niedrożność trąbki
słuchowej).
b) odbiorcza - powstającą w wyniku uszkodzenia zakończeń nerwu słuchowego w uchu wewnętrznym lub
pnia nerwu.
c) mieszana - powstającą w wyniku uszkodzenia aparatu przewodzącego i odbiorczego.
d) centralna - powstającą po uszkodzeniu szlaków i ośrodków słuchowych w mózgu.
GŁUCHOTA STARCZA - niedosłuch zaczynający się u ludzi w 40-60 roku życia, którego przyczyną jest
miażdżyca tętnic ucha wewnętrznego. Objawia się stopniowym obniżeniem ostrości słuchu (np. nie słyszenie
dzwonka telefonu), trudnościami w rozumieniu mowy w hałaśliwym otoczeniu i szumami usznymi.
40. Dysfunkcja narządu słuchu a sfera orientacyjno-poznawcza, emocjonalno-motywacyjna i
funkcjonowanie społeczne.
41. Metody porozumiewania się z osobami z dysfunkcją słuchu.
a)
b)
c)
d)
język migowy
daktylografia (metoda kombinowana) – migowa + usta
totalna komunikacja – łączenie w sobie wszystkich metod
metoda ustna – odczytywanie z ruchu ust ale nie jest ona dobra, np. mówiąc g i k nic się nie
zmienia w układzie ust
42. Pojęcie choroby przewlekłej i jej konsekwencje dla psychofizycznego rozwoju i funkcjonowania
dziecka.
CHOROBA PRZEWLEKŁA – wszelkie zaburzenia lub odchylenia od normy, które charakteryzują się
następującymi cechami:
a) długi czas trwania (co najmniej 4 tygodnie)
b) łagodniejszy niż w stanie ostrym przebieg
c) nieodwracalność zmian patologicznych
d) konieczność stałego leczenia
Choroba powoduje nie tylko zaburzenia czynności organizmu, ale także ujemne skutki w życiu
psychicznym
a) Doroszewska – uważała, że choroba ta powoduje kształtowanie się swoistych obrazów
psychicznych i zaznacza się swoim piętnem w osobowości dziecka
b) Obuchowska – choroba jest zdarzeniem w procesie rozwoju dziecka, obciążające je psychicznie
i powoduje lęk, ból i ograniczenie aktywności
Może też powodować stres, jest źródłem frustracji, deprawacji potrzeb i czynnikiem
traumatyzującym.
WPŁYW:
Długa hospitalizacja ogranicza rozwój psychoruchowy i społeczny dziecka poprzez:
a) trudności w poruszaniu się wynikające z konieczności przebywania w łóżku
20
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
unieruchomienie dziecka
regres aktywności – dziecko jest bierne ruchowo i intelektualnie
ograniczona samodzielność i uzależnienie od innych
izolacja od środowiska przyrodniczego i społecznego
ograniczenie możliwości uczenie się i osiągania dobrych wyników w nauce
liczne badania narażające dziecko na stres, ból, cierpienie – źródło frustracji
rozwijanie się apatii i przygnębienia
niemożność kontaktu z rówieśnikami
FORMY WYCHOWAWCZE:
Dziecko objęte jest nauczaniem specjalnym prowadzonym według programu szkoły normalnej z
uwzględnieniem jego możliwości wysiłkowych. Nauczanie powinno być wspomagane pracą
wychowawców i terapeutów. Naczelną zasadą jest racjonalne gospodarowania wysiłkiem chorego
dziecka z zachowaniem równowagi między jego uczynnianiem i odciążaniem, zależnie od jego
potrzeb i możliwości psychoruchowych. W domu stosuje się nauczanie zindywidualizowane
dostosowane do możliwości dziecka. Edukacja integracyjna stwarza dzieciom możliwość lepszego
zaspokojenia ich potrzeb edukacyjnych.
43. Zespół hospitalizacyjny – istota, faza, objawy, firmy postępowania wychowawczego.
(inaczej: choroba sieroca)
ZESPÓŁ HOSPITALIZACYJNY – zachowanie dziecka stanowiące reakcję na nagłe przerwanie
kontaktu z matką
FAZY:
a) faza protestu – bezpośrednia reakcja na separacje od matki, która trwa od godziny do jednego
dnia: dziecko krzyczy, płacze, nie chce jeść
b) faza rozpaczy – trwa ok.6-9 dni: dziecko powoli traci nadzieję, wyczerpane psychicznie
przyjmuje zachowania pasywne i infantylne
c) faza wyparcia – pojawia się po dwóch tygodniach i dziecko wykazuje większe zainteresowanie
otoczeniem co jest błędnie interpretowane jako adaptacja; zaczyna przejawiać mniej uchwytne
nieprawidłowe zachowania, np. paple, lęka się ciemności, cierpi na bezsenność
(WIĘCEJ W NOTATKACH Z WYKŁADÓW/ĆWICZEŃ Z I ROKU Z PSYCHOLOGII ROZWOJU
CZŁOWIEKA Z p. KOTLARSKIM ;) )
44. Dziecko przewlekłe chore w rodzinie, szkole, grupie rówieśniczej i w szkole.
45. Epilepsja – istota i typy napadów, postępowanie w czasie napadu.
EPILEPSJA – nagłe, przejściowe napady drgawek z utratą świadomości (synchroniczne wyładowanie grup
komórek istoty szarej mózgu)
Nie jest traktowana jako jednostka chorobowa lecz jako złożony zespół objawów somatycznych i
psychicznych, który może występować na podłożu zmian psychicznych i morfologicznych w OUN.
ETIOLOGIA:
a) guzy mózgu,
b) urazy mózgu (okołoporodowe, uraz mechaniczny),
c) po alkoholowa,
d) podeszły wiek,
e) rzadko dziedziczna (padaczka miokloniczna, czyli choroba Unverrichta i Lundborga),
f) duży procent pozostaje nie wyjaśniony
TYPY NAPADÓW:
21
a) napady uogólnione maksymalne (napady duże)
 objawiający się utratą przytomności i obustronnymi drgawkami toniczno-klonicznymi
trwającymi kilka do kilkunastu minut, którym może towarzyszyć bezwiedne oddanie moczu
i stolca.
Postępowanie: Chorego należy ułożyć płasko, głową w bok w celu udrożnienia dróg
oddechowych (jeśli to możliwe to włożyć między usta coś twardego), podtrzymać głowę w
celu uniknięcia jej urazu lub podłożyć coś miękkiego. Nie podnosić od razu chorego po
ataku tylko odczekać chwilkę by chory doszedł do siebie (ok.15 minut).
b) napady uogólnione submaksymalne (napady małe)
 kilkunastosekundowe zaburzenia świadomości tzw. Nieobecności, po czym chory
wraca do przerwanej czynności
 w trakcie napadu u wielu dzieci obserwuje się ruchy gałek ocznych ku górze, mruganie
powiekami, ruchy głowy, palców, warg i żuchwy
 występuje najczęściej rano i są zależne min. Od stanów emocjonalnych
Postępowanie: Należy poczekać aż napad sam minie. Zabronione jest krzyczenie do
dziecka bądź szarpanie nim.
c) napady częściowe proste i złożone
 z towarzyszącą utratą przytomności,
 są to napady ogniskowe (ograniczone) objawiające się drgawkami (np.: tylko ręki,
twarzy), wrażeniami wegetatywnymi lub zmysłowymi (czuciowymi, węchowymi,
smakowymi, wzrokowymi),
 poza tym mogą wystąpić zaburzenia nastroju, afektu, postrzegania oraz objawy
psychoruchowe.
Lub:






napady częściowe bez zaburzeń świadomości
napady częściowe ze zmianami świadomości
napady uogólnione małe
napady uogólnione drgawkowe
napady jednostronne
napady niesklasyfikowane
46. Cukrzyca – istota, objawy, wpływy na funkcjonowanie psychospołeczne.
CUKRZYCA – choroba przemiany materii, spowodowana niedostatecznym wytwarzaniem insuliny przez
trzustkę lub nadmiernie hamującą wydzielanie insuliny czynnością innych gruczołów wydzielania
wewnętrznego.
RODZAJE:
a) insulino zależna (typu I) – dawniej określana jako młodzieżowa
b) insulino niezależna (typu II) – dawniej określana jako dorosłych
c) typu MODY – zawsze uwarunkowana genetycznie (tzw. Zespoły cukrzycowe)
d) wtórna – spowodowana np.. usunięciem trzustki
e) ciężarnych – u kobiet w ciąży
OBJAWY:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
wzmożone pragnienie
suchość w ustach
picie dużej ilości płynów i oddawanie dużej ilości moczu
znaczny spadek masy ciała przy prawidłowym odżywianiu
częste infekcje grzybicze
dziecko jest coraz bardziej zmęczone i rozdrażnione
22
g) obecność acetonu i cukru w moczu
h) podwyższony poziom glukozy w surowicy krwi
KONSEKWENCJE DLA ROZWOJU:
a) konieczność stałej kontroli poziomu cukru
b) odpowiednie dozowanie wysiłku fizycznego
c) przestrzeganie prawidłowej diety
d) kontrola wagi ciała
e) pielęgnacja stóp
f) pomiary ciśnienia tętniczego
47. Choroby układu oddechowego – istota, wpływ na funkcjonowanie, postępowanie opiekuńczowychowawcze.
ASTMA OSKRZELOWA – najczęściej występująca choroba układu oddechowego. Charakteryzuje się
napadami silnej duszności wdechowej (powtarzające się, spowodowane skurczami drobnych oskrzelików,
obrzękiem błony śluzowej, wytwarzaniem w ich świetle lepkiej śluzowatej wydzieliny).
OBJAWY:
a) napadowo występujący kaszel
b) liczne furczenia i świsty w trakcie oddychania
c) duszność wydechowa
Typowy napad występuje nagle. Może trwać od kilku minut do kilku godzin i wystąpić w ciągu nocy lub
dnia. Bywa poprzedzony krótkotrwałym nieżytem nosa i kaszlem. Duszności towarzyszy utrudniony
wydech, kaszel i odpluwanie lepkiej wydzieliny.
W trakcie napadu dzieci przyjmują z reguły pozycje siedzącą, lekko pochylona do przodu i unosi ramiona,
jest niespokojne, poci się a w cięższych przypadkach pojawia się na twarzy i obwodowych częściach
kończyn sinica. Zwykle odkrztuszenie śluzu i leki rozkurczowe łagodzą objawy.
RODZAJE:
a) epizodyczna – objawy powracają rzadziej niż raz w tygodniu
b) łagodna przewlekła – objawy częściej niż raz w tygodniu
c) umiarkowana przewlekła – objawy są codziennie
d) ciężka przewlekła – objawy ciągłe, częste zaostrzenie występujące głównie w nocy
ZMIANY:
U dzieci astmatycznych może dochodzić do:
a) zniekształceń klatki piersiowej
b) zmian psychicznych i charakterologicznych
c) wady postawy
d) otyłość
e) niski wzrost
f) nadpobudliwość
g) świadomość, że „jest inne”
h) zaniżona samoocena
i) ograniczenia ruchowe
j) impulsywność
k) obniżona zdolność kontroli emocji i empatii
WPŁYWY:
Astma może bezpośrednio lub pośrednio wywierać niekorzystny wpływ na:
a) funkcjonowanie intelektualne
b) procesy poznawcze
c) funkcjonowanie pamięci (głównie świeżej)
d) poziom uwagi i styl pracy umysłowej
e) zaburzenia gospodarki tlenowej
23
GRUŹLICA 48. Choroby reumatoidalne – wpływy na rozwój i funkcjonowanie dziecka, możliwości pomocy.
CHOROBA REUMATYCZNA – jest choroba społeczna występującą z dużym nasileniem i dająca odległe
następstwa utrudniające lub uniemożliwiające normalny tryb życia. Przebiega przewlekle, z nawrotami i
powoduje uszkodzenie układu krążenia. Często pojawia się w okresie jesienno – zimowym. Istotne
znaczenie dla jej rozwoju maja warunki ekonomiczne i sanitarno – higieniczne.
OBJAWY:
a) największe nasilenie pierwszego rzutu przypada na 4 – 8 rok życia
b) objawy występują po 2-3 tygodniach od przebycia zapalenia infekcji górnych dróg
oddechowych
c) dolegliwości stawowe
d) ból obrączkowy
e) objawy ze strony układu krążenia lub nerwowego
OGRANICZENIA:
a) niemożność swobodnego zmieniania miejsca
b) samodzielnego obsługiwania się
c) przebywanie poza domem
d) niemożność rozporządzania bosa lub przyszłością
e) utrudnienie otrzymania normalnego wykształcenia
f) utrudniona realizacja upodobań artystycznych
g) wykluczenie z grupy rówieśniczej
h) brak miłości w rodzinie
i) pozbawienie przyjaciół
j) poniżanie
TYPY REAKCJI FRUSTRACYJNYCH U DZIECI:
a) reakcje o charakterze czysto emocjonalnym – płacz, nieśmiałość, poczucie malej wartości, upokorzenie
b) zachowanie agresywne – poszukiwanie kogoś odpowiedzialnego za zło i chęć ukarania, dziecko czyje
się ofiarą
c) zachowania uchylające się – ucieczka od wzroku, izolacja
POMOC:
Dla dzieci konieczne są:
a) okresowe badania lekarskie
b) prawidłową profilaktyka
c) optymalne warunki życia
d) ograniczenia dotyczące ruchowości, korzystania z kapeli, uprawiania sportów
Zachowanie jakie pociąga za sobą upośledzenie fizyczne objawia się jako seria odpowiedzi emocjonalnych,
na które maja wpływ:
a) płeć
b) wiek
c) witalność
d) konstytucja
e) reakcje otoczenia
f) stopień i charakter upośledzenia
Najistotniejszym zahamowaniem jest pozbawienie chorego dziecka swobodnego ruchu oraz niemożności
zaspokajania potrzeb związanych z afirmacja własnego „ja” co powoduje zależność od otoczenia. Jest to
24
postrzegane jako przeszkoda i skrępowanie wolnosci. Konsekwencją jest konieczność podporządkowania
się cudzej woli a to pozostawia ślad w postaci przeciążenia systemu nerwowego.
49. Choroby układu krążenia – wrodzone i nabyte wady serca.
WADA MIĘŚNIA SERCOWEGO – stan chorobowy z powodu którego powstaje nieprawidłowy przepływ
krwi przez serce i połączonych z nim dużych naczyń krwionośnych (najczęściej tętnica główna, aorta lub
pień płucny).
U dzieci najczęściej występują:
a) wrodzone wady mięśnia sercowego
b) zapalenie tegoż mięśnia oraz wsierdzia i osierdzia.
Wady te powstają najczęściej w trakcie życia płodowego i związane są z nieprawidłowościami budowy
poszczególnych części serca i naczyń.
TRZY GRUPY WRODZONYCH WAD:
I.
wady bez przecieku – bezsiniczne (zmiany położenia serca, anomalie luku aorty)
II.
wady z przeważającym przeciekiem tętniczno żylnym – bezsiniczne lub z sinica
względna (ubytki przegrody, przetrwały przewód tętniczy)
III.
wady siniczne – teatrologia Fallota (zwężenie tętnicy płucnej, ubytek przegrody
miedzy przedsionkowej, przerost prawej komory)
OBJAWY:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
stany podgorączkowe
bladość skóry
sinica wokół ust i nosa
przyspieszone lub niemiarowe tętno
szmery
źle samopoczucie
zmniejszona aktywność ruchowa
szybkie meczenie się
uwypuklenie klatki piersiowej
duszność wysiłkowa
50. Autyzm wczesnodziecięcy – diagnoza, przebieg, triada autyzmu.
AUTYZM - oznaczenie niezdolności do utrzymywania realnych relacji z otoczeniem i zastępowanie ich
przez marzenia lub urojenia.
Podstawowe objawy: ograniczenie zainteresowań, niezdolność zaakceptowania i realizowania norm
społecznych oraz inne przejawy dezadaptacji, co w konsekwencji prowadzi do życia we własnym,
chorobowo zmienionym, zamkniętym świecie.
AUTYZM WCZESNODZIECIĘCY - zaburzenie uznane za rodzaj psychozy dziecięcej, zwykle
o przewlekłym przebiegu, ujawniający się niekiedy przed 30. miesiącem życia, czasami po okresie
normalnego rozwoju. Częściej spotykany u chłopców.
Charakteryzuje się ograniczeniem kontaktów z najbliższym otoczeniem, rodziną,
rówieśnikami, zamknięciem się w sobie, lękiem a nawet paniką przed wprowadzeniem zmian
w otoczeniu (miejsce, osoby) czy sposobie wykonywania codziennych czynności. Dziecko
zachowuje się jakby było samo, również ono samo wyznacza granice swojego świata,
dramatycznie reagując na ich naruszanie. W zachowaniu werbalnym pojawiają się
agramatyzm, neologizmy, echolalia, także nietypowa intonacja, rytm i tempo wypowiedzi,
zwykle nieadekwatne do sytuacji. W zachowaniu pozawerbalnym pojawiają się formy
dziwaczne i stereotypie, jak kołysanie się, wirowanie, automatyzmy ruchowe. Typowe są
zrytualizowane, powtarzające się zachowania, np. kolejność ubierania się, analogiczne
w kolejności ruchy, także zachowanie noszące znamiona autoagresji, jak bicie się po twarzy
25
czy głowie, zadawanie sobie bólu. Dziecko autystyczne charakteryzuje niezdolność do
kolektywnej zabawy, uczenia się konwencji, reguł gry i naśladownictwa, co związane jest
z niezdolnością do rozumienia uczuć innych ludzi.
Do zespołów psychopodobnych zaliczamy:
a) zespół Aspergera
 zła motoryka koordynacyjna,
 w szkole dzieci bronią się przed uczestnictwem w zajęciach i wspólnych zabawach
 małe zrozumienie dla reguł społecznych
 brak wyczucia tego czego inni oczekują
 sztywność
 stereotypie
 oszczędna gestykulacja
 twarz pozbawiona mimiki
 wzrok skierowany w dal
 mimo możliwości komunikacji głos monotonny (używanie mowy metaforycznej)
b) schizofrenia dziecięca:
 rozpad lub rozczepienie osobowości
 urojenia wzrokowe, słuchowe, dotykowe
 mowa obecna na początku ale później stopniowa jej utrata lub wzmożony pęd do
mówienia
 agresja
 głośne natrętne myśli
 osłabienie zainteresowań i ambicji
c) zespoły Bordeline:
 graniczne, oscylujące pomiędzy nerwicą a psychozą zaburzenia
 u podłoża leżą niekorzystne warunki środowiskowe nie zapewniające dziecku poczucia
bezpieczeństwa
 występują u niemowląt, dzieci przedszkolnych i starszych
 dzieci nie tolerują nieobecności matki i dążą do cielesnej bliskości i pieszczot
 po rozstaniu w przedszkolu potrafią godzinami lamentować i krzyczeć
TRIADA AUTYZMU:
a) zaburzenie więzi międzyludzkich – niewystarczająca świadomość egzystencji czy uczuć innych
ludzi
b) zaburzenie komunikacji i fantazji – brak porozumiewania się za pomocą języka werbalnego i
pozawerbalnego, brak wyobraźni
c) ograniczony repertuar aktywności i zainteresowań – manifestowanie stereotypii ruchowych,
uporczywe zajmowanie się tymi samymi przedmiotami
52. Kierunki i metody terapii autyzmu wczesnodziecięcego.
-
warunkowanie instrumentalne
zabawa poprzez np. guziczki (zdobywanie jakiś punktów, cos za cos)
53. Autyzm wczaesnodziecięcy a zespoły pogranicza.
-
nadwrażliwość na jedna rzecz, np. nie zje papki a twarde rzeczy bardzo lubi
stereotypie, czynności powtarzane (zacznie ruszać ręką, po czasie już tego nie kontroluje i
dopiero ktoś musi to zatrzymać)
26
54. Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych a problem integracji osób niepełnosprawnych.
Głównym celem społecznej integracji osób niepełnosprawnych jest tworzenie w naturalnym środowisku
społecznym warunków dla ich rozwoju, nauki, pracy i spędzania wolnego czasu. Ma przeciwdziałać segregacji,
izolacji, stygmatyzacji, nietolerancji i dyskryminacji.
Istota jej zawiera się w tym, że stanowi ona psychospołeczny proces tworzenia wspólnoty ideowej,
warunków życia, interesów, dążeń i działań ludzkich. Proces ten obejmuje relacje pomiędzy osobami
pełnosprawnymi a niepełnosprawnymi i prowadzi do coraz wyższego stopnia włączenia niepełnosprawnych w
społeczność pełnosprawnych, upodmiotowienia ich w tej społeczności i znormalizowania ich sytuacji.
W procesie tejże integracji dzieci znaczącą role odgrywa kształtowanie między nimi więzi emocjonalnych,
stanowiących konsekwencję wzajemnego zrozumienia się i akceptacji między dziećmi pełnosprawnymi,
umacnia się spójność dziecięcej grupy, zwiększa chęć współdecydowania i współuczestnictwa w różnych
sytuacjach i formach aktywności grupy. Dzieci niepełnosprawne osiągają poczucie bezpieczeństwa i mają
możliwość realizowania swoich potrzeb psychicznych.
KONCEPCJE INTEGRACJI:
a) integracja pełna – umożliwienie każdemu dziecku niepełnosprawnemu wychowania i
nauczania w jego naturalnym środowisku i tworzenie tam odpowiednich warunków
rozwoju, wychowania i nauki
b) integracja niepełna – dopełnienie społeczeństwa osobami niepełnosprawnymi; w
szkolnictwie – włączenie do istniejących struktur szkolnych tylko dzieci z zaburzeniami
rozwojowymi, o mniejszym ograniczeniu sprawności i częściowo zrewalidowanych, a
wychowankowie ośrodków specjalnych powinni częściej bywać w swoim środowisku
rodzinnym
c) integracja przejściowa – wprowadzona w dużym zakresie w szkolnictwie specjalnym
poprzez otwarcie szkół i ośrodków do środowiska społecznego, częste powroty do domu,
wyłącznie w działalność w środowisku lokalnym; można o niej mówić również gdy w
strukturze szkoły powszechnej organizuje się dla dzieci z różnym rodzajem
niepełnosprawności klasy specjalne lub tzw. Klasy terapeutyczne.
Stopień społecznej integracji zależy od poziomu jego sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej
oraz od jego przygotowania i gotowości do kontaktu i współdziałania z innymi. Ważne jest
przygotowanie nauczycieli i środowiska naturalnego.
-
po co komu oni?
po co im praca skoro młodzi i zdrowi jej nie mają?
w komunizmie zamykano ich w ośrodkach daleko od cywilizacji
teraz wszyscy mają prawo do życia w społeczeństwie
-
cześć niepełnosprawnych integruje się ze społeczeństwem, tworzy lobby by cos
zmienić na własna korzyść
27
Download